หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง ขั้นตอนการพัฒนาโครงงานคอมพิวเตอร์

สอื่ ประกอบการสอน การออกแบบและวิทยาการคานวณ 5 หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 2 เรื่อง ข้ันตอนการพฒั นาโครงงานคอมพวิ เตอร์ ผสู้ อน นางสาวอมรรตั น์ พันธุ์พิมพ์ กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี 1 โรงเรียนบางปะหนั จงั หวดั พระนครศรีอยุธยา 11/01/64 สานกั งานเขตพ้ืนทก่ี ารศึกษามธั ยมศกึ ษาเขต 3

หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 ขั้นตอนการพัฒนาโครงงานคอมพิวเตอร์ โครงงานคอมพิวเตอร์เป็นกิจกรรมที่ต้องทาอย่างต่อเน่ืองหลาย ขั้นตอน และแต่ละข้ันตอนจะมีความสาคัญต่อโครงงานน้ันๆ โดย ขั้นตอนของการทาโครงงานแบง่ ได้ 6 ขั้นตอน ดงั น้ี

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 2 ขนั้ ตอนการพฒั นาโครงงานคอมพิวเตอร์ 1.การคัดเลือกหัวข้อที่สนใจ เร่ืองที่นามาพัฒนาเป็นโครงงาน คอมพิวเตอร์ มักจะได้มาจากปัญหา คาถาม ความสนใจ การสังเกต สิ่ง ต่างๆ ประสบการณ์ของตนเองหรือสิ่งของต่างๆ รอบตัวที่เก่ียวเน่ืองกับ ระบบคอมพิวเตอร์ เช่น การอ่านค้นคว้าจากหนังสือ เอกสาร หนังสือพิมพ์ วารสาร เว็บไซด์ ทางอินเทอร์เน็ต การไปเยี่ยมชมสถานท่ีต่างๆ การฟัง บรรยายทางวิชาการ รายการวิทยุและโทรทัศน์ รวมท้ัง การสนทนา อภปิ ราย แลกเปล่ยี นความคิดเหน็ ระหวา่ งเพ่อื น ผู้เรยี น หรอื กับบุคคลอ่ืนๆ

หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 ขั้นตอนการพัฒนาโครงงานคอมพิวเตอร์ ในการตัดสินใจเลือกหัวข้อที่จะนามาพัฒนาการโครงงานคอมพิวเตอร์ ควรคานึงถึง องค์ประกอบสาคญั ตอ่ ไปนี้ 1. ตอ้ งมคี วามรแู้ ละทักษะพืน้ ฐานอยา่ งเพียงพอในหวั ขอ้ ที่จะศึกษา 2. สามารถจดั หาเครือ่ งคอมพวิ เตอรแ์ ละซอฟตแ์ วร์ท่เี กย่ี วขอ้ งได้ 3. มีแหลง่ ความรู้เพยี งพอท่ีจะศกึ ษา 4. มีเวลาเพียงพอในการจัดทาโครงงาน 5. มงี บประมาณเพยี งพอในการจดั ซ้ือวสั ดุ อุปกรณ์เพอ่ื ทาโครงงาน 6. มคี วามปลอดภยั จากอุบัติเหตทุ ่ีอาจเกดิ ขน้ึ จารการทางาน

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 2 ข้ันตอนการพฒั นาโครงงานคอมพวิ เตอร์ 2. การศึกษาค้นควา้ เอกสาร การได้ศึกษาและเยี่ยมชมโครงงานคอมพิวเตอร์ ในงานนิทรรศการและศึกษาค้นคว้าเอกสาร รายงาน โครงงานคอมพิวเตอร์ จากเว็บไซด์ต่างๆ ท่ัวโลก และแหล่งข้อมูลต่างๆ ซ่ึงรวมถึงการขอคาปรึกษา จากผู้เช่ียวชาญในเร่ืองน้ันๆ จะช่วยให้มีแนวคิดในการกาหนดขอบเขตของ เรื่องท่ีจะศกึ ษาได้เฉพาะเจาะจงมากยิ่งข้ึน รวมทั้งได้รับความรู้เพ่ิมเติมในเรื่อง ทจ่ี ะศึกษาจนสามารถออกแบบและวางแผนดาเนินการทาโครงงานน้ันได้อย่าง เหมาะสม

หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 2 ขั้นตอนการพฒั นาโครงงานคอมพิวเตอร์ เม่อื ศึกษาคน้ ควา้ และบนั ทกึ ข้อมลู มาแลว้ จึงนาโครงงานคอมพิวเตอรม์ าวเิ คราะห์ โดยมี ประเด็นท่ีตอ้ งพิจารณา ดงั นี้ มูลเหตุจงู ใจและ การดาเนนิ การพฒั นา วสั ดุอุปกรณ์ตา่ งๆ เป้าหมาย โครงงาน ความตอ้ งการของผใู้ ช้ กลมุ่ ผู้ทดลองใช้ วธิ ีการพฒั นา และคณุ ลกั ษณะของ โครงงานและวิธีการ โครงงาน ผลงาน ประเมินผล แนวทางในการ ขอ้ สรปุ โครงงาน ความแปลกใหม่ ปรบั ปรุง

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 2 ข้ันตอนการพฒั นาโครงงานคอมพวิ เตอร์ 3. การจัดทาข้อเสนอโครงงาน เป็นการกาหนดกรอบแนวคิดและวางแผนการพัฒนา ไวล้ ่วงหน้าเพ่ือช่วยใหส้ ามารถคาดการณ์หรือทานายความเป็นไปได้ของการทาโครงงานน้ี เสนอหวั ขอ้ โครงงานเพื่อขอคาปรกึ ษาจากอาจารยท์ ี่ปรึกษา หรอื ผู้เช่ยี วชาญที่เกีย่ วขอ้ ง

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 2 ขัน้ ตอนการพฒั นาโครงงานคอมพิวเตอร์ การทาข้อเสนอโครงงานคอมพวิ เตอรม์ ขี ้ันตอนที่สาคญั ดงั นี้ 1) ศึกษาค้นคว้าเอกสารอ้างองิ และรวบรวมขอ้ มูลท่ไี ดจ้ ากผู้เชยี วชาญ 2) วิเคราะหข์ อ้ มลู เพอื่ กาหนดขอบเขตและลกั ษณะของโครงงานที่จะพฒั นา 3) ออกแบบการพัฒนา มีการกาหนดลกั ษณะของเคร่ืองคอมพวิ เตอร์ ซอฟต์แวร์และ ตัวแปล ภาษาโปรแกรม และวสั ดตุ า่ งๆ ทตี่ ้องใช้ กาหนดคุณลักษณะของผลงาน ระบุเทคนคิ ท่ีใช้ในการพฒั นา พรอ้ มทง้ั กาหนดตารางการปฏิบตั ิงาน 4) ทาการพฒั นาโครงการข้นั ต้น เพื่อศึกษาความเป็นไปได้ โดยอาจจะทาการพฒั นา สว่ นยอ่ ยๆ บางสว่ นตามมีไ่ ด้ออกแบบไว้ แล้วนาผลศกึ ษาไปปรบั ปรงุ ผลการทดลอง ที่ได้ออกแบบให้เหมาะสม 5) จดั ทาและเสนอขอ้ เสนอโครงงานคอมพวิ เตอร์ ตอ่ อาจารย์ทป่ี รกึ ษา เพ่อื ขอ คาแนะนาและปรบั ปรุงแกไ้ ข ให้สามารถวางแผนและดาเนินการทาโครงงานตอ่ ไป เป็นข้ันเป็นตอนตงั้ แต่เริ่มจนเรยี บร้อย

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 2 ขั้นตอนการพฒั นาโครงงานคอมพวิ เตอร์ 4. การพัฒนาโครงงาน เป็นการลงมือทาโครงงานตามขอ้ เสนอโครงงานที่วางแผน ไว้ ตามข้นั ตอนต่อไปน้ี 1) การเตรียมการ เป็นการเตรียมเครื่องคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ และวัสดุ อ่นื ๆท่ีจะใช้ในการทดลอง พรอ้ มทั้งจัดเตรยี มสถานท่สี าหรับใช้ในการทาโครงงาน เตรียม สมุดบันทึกหรือบันทึกการทากิจกรรมต่างๆ ระหว่างทากิจกรรมโครงงาน ดังน้ี วิธีการ ปฏิบัติ ผลการปฏิบัติ ปัญหาและแนวทางแก้ไข รวมท้ังข้อสังเกตต่างๆ ท่ีพบ เก็บเป็น แฟม้ ข้อมลู ไว้ในเครื่องคอมพวิ เตอร์ 2) การลงมือพัฒนา เป็นการปฏิบัติตามแผนงานท่ีวางไว้ในข้อเสนอ โครงงาน แต่อาจเปล่ียนแปลงหรือเพิ่มเติมได้ ถ้าพบว่าจะช่วยทาให้ผลงานดี ขึ้น นอกจากน้ียังรวมถึงจัดระบบการทางานโดยทาเป็นส่วนหลักสาคัญๆให้แล้งเสร็จ ก่อน จึงค่อยทาส่วนประกอบหรือส่วนเสริมเพ่ือให้โครงงานมีความสมบูรณ์มากขึ้น โดย คานึงถึงความปลอดภัย และระยะเวลาในการทางาน

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 2 ขั้นตอนการพฒั นาโครงงานคอมพิวเตอร์ 4. การพฒั นาโครงงาน เป็นการลงมือทาโครงงานตามขอ้ เสนอโครงงานท่ีวางแผน ไว้ ตามขน้ั ตอนต่อไปน้ี 3) การตรวจสอบผลงานและแก้ไข เป็นการตรวจสอบความถูกต้องของผลงาน เพอื่ ให้แน่ใจว่าผลงานที่พัฒนาข้ึนมานั้น ทางานได้ถูกต้องตรงข้ามกับความต้องการที่ระบุ ไว้ในเป้าหมาย และมปี ระสิทธิภาพหรือไม่ 4) การอภิปรายผลและข้อเสนอแนะ เป็นการสรุปการพัฒนาโครงงานด้วย ข้อความท่ีกระชับครอบคลุม และทาการอภิปรายผลเพื่อช่วยให้ผู้อ่านได้เข้าใจถึงสิ่งที่ ค้นพบจากการทาโครงงาน สามารถพิจารณาข้อมูลและผลที่ได้ พร้อมกับนาไปหา ความสมั พนั ธ์กับผลงานทผี่ ู้อน่ี ไดศ้ ึกษาไวแ้ ลว้ ท้งั น้ียังรวมถึงการนาหลักการ ทฤษฎี หรือ ผลงานของผอู้ ่นื มาใช้ประกอบการอภิปรายผลท่ไี ด้ดว้ ย 5) แนวทางการพัฒนาโครงงานในอนาคตและข้อเสนอแนะ เป็นการเขียน ขอ้ เสนอแนะและส่ิงทีค่ วรจะศึกษาตอ่ ไป ซ่ึงอาจไดม้ าจากที่นักเรยี นพบขอ้ สงั เกต ประเดน็ ท่สี าคญั หรอื ปญั หาต่างๆ ในระหว่างการพฒั นาโครงงาน

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 2 ขั้นตอนการพฒั นาโครงงานคอมพิวเตอร์ 5. การจัดทารายงาน เป็นการรวบรวมข้อมูล ผลการวิเคราะห์และอภิปราย ผล การพัฒนาโครงงานซึ่งรวมถึงคู่มือการใช้งานมาจัดทาเป็นรายงาน เพื่อส่ือความหมาย ให้ผู้อื่นได้เข้าใจแนวคิด วิธีการดาเนินการศึกษาค้นคว้า ข้อมูลที่ได้ ตลอดจนข้อสรุป และข้อเสนอแนะต่างๆ เกี่ยวกับโครงงาน ในการเขียนรายงานควรใช้ภาษาที่เข้าใจ งา่ ย ชดั เจน กระชบั และตรงไปตรงมา ให้ครอบคลุมหวั ข้อตา่ งๆดังตอ่ ไปน้ี 1) สว่ นนา เป็นการให้ข้อมูลเกี่ยวกับโครงงาน ซ่ึงประกอบด้วย ช่ือโครงงาน ช่ือสาขา ของงานวิจัย ช่ือผู้ทาโครงงาน ช่ืออาจารย์ท่ีปรึกษา คาขอบคุณ บุคลากรหรือ หน่วยงานต่างๆ ท่ีมีส่วยช่วยให้โครงงานนี้สาเร็จ และบทคัดย่อซ่ึงอธิบายที่มา ความสาคัญของโครงงาน วัตถุประสงค์ วิธีการดาเนินงาน และผลที่ได้รับ ตลอดจน ขอ้ สรุปต่างๆอย่างยอ่

หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 2 ขัน้ ตอนการพฒั นาโครงงานคอมพวิ เตอร์ 2) บทนา เปน็ รายละเอียดเนือ้ หาของโครงงานซึ่งประกอบด้วยที่มาและความสาคัญของ โครงงาน วัตถุประสงค์ และขอบเขตของโครงงาน 3) หลกั การและทฤษฎี เปน็ สว่ นสรุปข้อมูลทไ่ี ด้จากการศึกษาหาข้อมลู หรือหลกั การ ทฤษฎหี รอื วธิ ีการ ทจ่ี ะนามาใช้ในการพฒั นาโครงงาน ซ่งึ รวมถงึ การระบุผลงานของผู้อน่ื ทีน่ ามา เปรียบเทยี บหรือพัฒนาเพิม่ เตมิ 4) วิธีดาเนินการ เป็นการอธิบายขั้นตอนการดาเนินงานโดยละเอียด ระบุปัญหาหรืออุปสรรคท่ี พบ วธิ กี ารท่ใี ชแ้ ก้ไข พรอ้ มทั้งระบุวสั ดุ อปุ กรณ์ท่ตี อ้ งใช้ในการทางาน

หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 2 ขั้นตอนการพฒั นาโครงงานคอมพวิ เตอร์ 5) ผลการศกึ ษา เป็นการนาเสนอข้อมูลให้ผู้อื่นเข้าใจโครงงานได้โดยง่าย ด้วยการนาเสนอเป็น ตาราง หรอื กราฟ หรือขอ้ ความ 6) สรุปผลและข้อเสนอแนะ เปน็ การอธิบายผลสรุปท่ีได้จากการทางาน ถ้ามีการตั้งสมมุติฐานควรระบุด้วย ว่าข้อมูลที่ได้สนับสนุนหรือคัดค้านสมมุติฐานที่ต้ังไว้หรือยังสรุปไม่ได้นอกจากนั้นควร กล่าวถึงการนาผลการทดลองไปใช้ประโยชน์ อุปสรรคของการทาโครงงาน ข้อสังเกตที่ สาคญั หรือขอ้ ผดิ พลาดบางประการที่เกดิ ขน้ึ จากการทาโครงงานน้ี 7) บรรณนกุ รม เป็นการรวบรวมรายชื่อหนังสือ วารสาร เอกสาร และเว็บไซต์ต่างๆที่ผู้ทา โครงงานใชค้ น้ คว้า เพ่ือศกึ ษาขอ้ มลู และรายละเอียดตา่ งๆ เพือ่ นามาใช้ประโยชน์ในการ ทาโครงงานน้ี ซ่ึงการเขียนเอกสารบรรณานกุ รมตอ้ งให้ถูกต้องเขียนตามหลักการเขยี น

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 2 ขน้ั ตอนการพฒั นาโครงงานคอมพวิ เตอร์ 8) คูม่ ือการใช้งาน หากโครงงานท่ีจัดทาเปน็ การพฒั นาข้ึนมาใหม่ ควรจดั ทาคู่มอื อธิบายวิธีการใช้ งานผลงานนนั้ โดยละเอยี ด คู่มือการใช้งาน สามารถแยกออกจากรายงานฉบับสมบูรณ์ หรือใส่ไว้เป็น ภาคผนวกของรายงานฉบับสมบูรณ์ก็ได้ ซ่ึงผู้เขียนรายงานควรเขียนให้ชัดเจน ใช้ ศัพทเ์ ทคนิคท่ถี กู ตอ้ ง ใช้ภาษาท่เี ข้าใจงา่ ย ตรงไปตรงมา และครอบคลมุ ประเด็นสาคัญๆ ทัง้ หมดของโครงงาน

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 2 ขน้ั ตอนการพัฒนาโครงงานคอมพวิ เตอร์ 6.การนาเสนอและเผยแพร่ เป็นข้ันตอนท่ีทาให้ผู้อื่นได้รับรู้และเข้าใจถึงผลงานของ ผู้จัดทาซ่ึงอาจนาเสนอได้หลายรูปแบบ เช่น การแสดงผลงานโดยไม่มีการอธิบาย ประกอบการจัดนิทรรศการโดยใช้โปสเตอร์และอธิบายด้วยคาพูด การใช้เครื่องฉาย ภาพทบึ แสงหรอื โปรง่ แสงรว่ มกบั เอกสารหรือแผน่ ใส การใช้คอมพิวเตอร์และซอฟแวร์ ไมโครซอฟต์เพาเว่อพอยต์ นาเสนอร่วมกับโพรเจกเตอร์และจอรับภาพ การสร้างเว็บ เพจโดยผลงานทนี่ าเสนอหรอื จัดแสดงควรประกอบไปด้วยรายละเอยี ดและวธิ ีการ

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 2 ข้นั ตอนการพฒั นาโครงงานคอมพิวเตอร์