หน่วยที่ 8 งบการเงิน

งบการเงิน Financial Statement หวั ข้อเนือ้ หา 8.1 ความหมาย และจุดมุ่งหมายของงบการเงิน 8.2 องคป์ ระกอบของงบการเงิน 8.3 งบการเงินฉบบั สมบรู ณ์ 8.4 การกาหนดรายการย่อที่ต้องมีในงบการเงนิ 8.5 การจดั ทางบการเงินกจิ การเจ้าของคนเดยี วประเภทธุรกิจบรกิ าร จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายความหมาย และจุดมุ่งหมายของงบการเงนิ ได้ 2. อธบิ ายองคป์ ระกอบของงบการเงนิ ได้ 3. อธบิ ายเกี่ยวกับงบการเงินฉบบั สมบรู ณไ์ ด้ 4. อธิบายการกาหนดรายการย่อท่ตี ้องมีในงบการเงินได้ 5. จดั ทางบกาไรขาดทุนของกิจการเจา้ ของคนเดียวประเภทธุรกิจบริการได้ 6. จัดทางบแสดงฐานะการเงินของกิจการเจ้าของคนเดยี วประเภทธุรกจิ บรกิ ารได้ สมรรถนะประจาหนว่ ย 1. แสดงความรเู้ ก่ียวกับงบการเงนิ 2. จดั ทางบการเงินได้อยา่ งถูกต้องตามแบบฟอร์มทร่ี บั รองทว่ั ไป หลกั การบญั ชีเบ้อื งตน้ 1 256

สาระสาคญั งบการเงินเป็นรายงานทางการเงินที่ผู้เปน็ เจ้าของกจิ การหรอื ผู้บริหารต้องการทราบมากที่สดุ เน่ืองจาก งบการเงินแสดงให้ทราบถึงผลการดาเนินงาน และฐานะทางการเงินของกิจการ ซึ่งสะท้อนไปถึงความรู้ ความสามารถ และประสบการณ์ในการบริหารจดั การของเจ้าของกจิ การหรอื ผบู้ ริหาร งบการเงินประกอบด้วย งบกาไรขาดทุน งบแสดงฐานะการเงิน งบแสดงการเปล่ียนแปลงส่วนของ เจ้าของ งบประแสเงินสด และหมายเหตุประกอบงบการเงิน เป็นต้น ซ่ึงในการจัดทางบการเงินจะต้องจัดทา ตามมาตรฐานทางการบัญชีและประกาศของกรมพัฒนาธุรกิจการค้า โดยในหน่วยการเรียนนี้จะกล่าวถึง งบการเงินของกิจการเจา้ ของคนเดยี วประเภทธรุ กจิ บริการ หลกั การบัญชีเบื้องตน้ 1 257

8.1 ความหมาย และจุดมงุ่ หมายของงบการเงิน 8.1.1 ความหมายของงบการเงิน งบการเงิน (Financial Statement) หมายถึง รายงานผลการดาเนินงาน และฐานะทางการเงินของ กจิ การของกิจการ ณ วนั ใดวันหนึง่ โดยงบการเงนิ ท่ีจัดทาขึ้นมปี ระโยชน์ตอ่ การตัดสนิ ใจเชงิ เศรษฐกิจ ซง่ึ จะช่วยให้ผู้ใช้งบการเงนิ สามารถประเมนิ ความสามารถของกิจการในการก่อให้เกิดเงินสด และรายการเทยี บเท่า เงนิ สด นอกจากนี้ งบการเงนิ ยังชว่ ยให้ผใู้ ช้งบการเงินประเมินความสารถในการดาเนนิ งาน ของเจา้ ของ กิจการหรือผู้บริหาร ซึ่งในหน่วยการเรียนนี้จะกล่าวถึงเฉพาะ งบกาไรขาดทุน และงบแสดงฐานะการเงิน ของ กิจการเจา้ ของคนเดียวประเภทธรุ กิจบริการ 8.1.2 จดุ ม่งุ หมายของงบการเงนิ งบการเงินเป็นการนาเสนอฐานะการเงินและผลการดาเนินงานทางการเงินของกิจการอย่างมี แบบแผน โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือให้ข้อมูลเก่ียวกับฐานะการเงิน ผลการดาเนินงาน และ กระแสเงินสดของ กิจการ ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการตัดสินใจเชิงเศรษฐกิจของผู้ใช้งบการเงินกลุ่มต่างๆ นอกจากน้ี งบการเงิน ยังแสดงถึงผลการบริหารงานของฝ่ายบริหารซึ่งได้รับมอบหมาย ให้ดูแลทรัพยากรของกิจการ เพ่ือที่จะบรรลุ วตั ถุประสงคด์ ังกล่าว งบการเงินให้ข้อมูลทุกขอ้ ดังต่อไปนีเ้ ก่ยี วกับกจิ การ 1) สนิ ทรพั ย์ 2) หนีส้ ิน 3) ส่วนของเจา้ ของ 4) รายไดแ้ ละค่าใชจ้ ่าย รวมถงึ ผลกาไรและขาดทนุ 5) เงนิ ทนุ ที่ได้รบั จากผเู้ ป็นเจ้าของและการจดั สรรสว่ นทุนใหผ้ ู้เป็นเจา้ ของในฐานะท่ีเปน็ เจ้าของ 6) กระแสเงนิ สด ขอ้ มูลเหลา่ นแี้ ละขอ้ มลู อืน่ ทเ่ี ปิดเผยในหมายเหตุประกอบงบการเงนิ ช่วยผใู้ ช้งบการเงนิ ใน การคาดการณ์เกยี่ วกับจังหวะเวลาและความแน่นอนที่กจิ การจะก่อให้เกิดกระแสเงินสดในอนาคตของกิจการ หลักการบญั ชีเบอ้ื งตน้ 1 258

8.2 องคป์ ระกอบของงบการเงนิ องค์ประกอบของงบการเงินตามกรอบแนวคิดสาหรับการรายงานทางการเงิน (ปรับปรุง 2558) คือ งบการเงินที่แสดงถึงผลกระทบทางการเงินของรายการและเหตุการณ์อื่นโดยการจัดประเภทรายการ และ เหตุการณ์อื่นตามลักษณะเชิงเศรษฐกิจ ประเภทของรายการดังกล่าวเรียกว่าองค์ประกอบของ งบการเงิน องค์ประกอบซึ่งเก่ียวข้องโดยตรงกับการวัดฐานะการเงินในแสดงฐานะการเงิน ได้แก่ สินทรัพย์ หน้ีสิน และ สว่ นของเจ้าของ องค์ประกอบซึ่งเก่ียวข้องโดยตรงกับการวัดผลการดาเนินงานในงบกาไรขาดทุน ได้แก่ รายได้ และค่าใช้จ่าย โดยท่ัวไปงบแสดงการเปล่ียนแปลงฐานะการเงินสะท้อนถึงองค์ประกอบในงบกาไรขาดทุนและ การเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบในงบแสดงฐานะการเงิน ดังน้ันกรอบแนวคิดน้ีจึง มิได้ระบุองค์ประกอบของ งบแสดงการเปล่ียนแปลงฐานะการเงนิ ไวเ้ ป็นการเฉพาะ ฐานะการเงิน องค์ประกอบที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการวัดฐานะทางการเงินในงบแสดงฐานะการเงิน ไดแ้ ก่ สนิ ทรพั ย์ หนสี้ ิน และสว่ นของเจา้ ของ คานิยามขององค์ประกอบต่าง ๆ กาหนดไวด้ งั นี้ 1) สินทรัพย์ หมายถึง ทรัพยากรที่มีอยใู่ นความควบคุมของกิจการ ทรัพยากรดังกล่าวเป็นผล ของเหตุการณใ์ นอดีตซึ่งกจิ การคาดว่าจะไดร้ ับประโยชน์เชิงเศรษฐกจิ จากทรพั ยากรนนั้ ในอนาคต 2) หนี้สิน หมายถึง ภาระผูกพันในปัจจุบันของกิจการ ซึ่งเป็นผลของเหตุการณ์ในอดีตโดย การชาระภาระผูกพนั น้นั คาดว่าจะส่งผลใหก้ จิ การสญู เสยี ทรัพยากรท่ีมปี ระโยชน์เชงิ เศรษฐกิจ 3) ส่วนของเจ้าของ หมายถึง ส่วนได้เสียคงเหลือในสินทรัพย์ของกิจการหลังจากหักหนี้สิน ท้ังสนิ้ ออกแลว้ ผลการดาเนินงาน กาไรเป็นเกณฑ์ทั่วไปท่ีใช้วัดผลการดาเนินงานหรือมักใช้เป็นฐานสาหรับการวัดผลอ่ื น เช่น ผลตอบแทนจากการลงทุน หรือกาไรต่อหุ้น องค์ประกอบท่ีเก่ียวข้องโดยตรงกับการวัดกาไรคือ รายได้ และค่าใช้จ่าย การรับรู้และการวัดมูลค่าของรายได้และค่าใช้จ่ายส่วนหนึ่งขึ้นอยู่กับแนวคิดเรื่องทุนและการ รักษาระดับทุนที่กิจิการใช้ในการจัดทางบการเงิน องค์ประกอบของรายได้และค่าใช้จ่าย คานิยามของ องค์ประกอบดงั กลา่ วกาหนดไวด้ ังนี้ 1) รายได้ หมายถึง การเพ่ิมข้ึนของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในรอบระยะเวลาบัญชีในรูป กระแสเข้าหรือการเพิ่มค่าของสินทรัพย์ หรือการลดลงของหน้ีสิน อันส่งผลให้ส่วนของ เจ้าของเพ่ิมขึ้น ท้ังน้ี ไมร่ วมถึงเงินทนุ ทไ่ี ด้รบั จากผู้มสี ่วนร่วมในส่วนของเจ้าของ หลกั การบัญชีเบอ้ื งตน้ 1 259

2) ค่าใช้จ่าย หมายถึง การลดลงของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในรอบระยะเวลาบัญชีในรูป กระแสออกหรือการลดค่าของสินทรัพย์ หรือการเพ่ิมข้ึนของหนีส้ ิน อันส่งผลใหส้ ่วน ของเจ้าของลดลง ทั้งนี้ไม่ รวมถึงการแบง่ ปันใหก้ บั ผมู้ ีสว่ นร่วมในส่วนของเจา้ ของ 8.3 งบการเงินฉบับสมบูรณ์ งบการเงินฉบับสมบูรณ์ ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 1 (ปรับปรุง 2558) เร่ือง การนาเสนอ งบการเงิน ประกอบด้วย 1) งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั สิน้ งวด (Statement of the Financial Position) 2) งบกาไรขาดทุนและกาไรขาดทุนเบ็ดเสรจ็ อ่นื สาหรบั งวด (Statement of Comprehensive Income) 3) งบแสดงการเปล่ยี นแปลงสว่ นของเจา้ ของสาหรบั งวด (Statement of Changes in Shareholders’ Equity) 4) งบกระแสเงินสดสาหรบั งวด (Cash Flow Statement) 5) หมายเหตุประกอบงบการเงนิ ซึง่ ประกอบด้วยสรุปนโยบายการบัญชีทสี่ าคัญขอ้ มลู ที่ใหค้ า อธิบายอ่นื (Notes to Financial Statement) 6) งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ต้นงวดของงวดกอ่ น เม่ือกจิ การไดน้ านโยบายการบัญชใี หม่มาถอื ปฏิบัติย้อนหลัง หรือการปรับย้อนหลังรายการในงบการเงิน หรือเม่ือกิจการมีการจัดประเภทรายการใหม่ ในงบการเงิน กิจการอาจจะใช้ชื่ออ่ืนสาหรับงบการเงิน นอกเหนือจากที่ระบุในมาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ ตัวอย่างเช่น กิจการอาจจะใช้ช่ือ “งบกาไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ” แทน “งบกาไรขาดทุนและกาไรขาดทุน เบ็ดเสร็จอ่นื ” ซึ่งงบการเงินท่ีศึกษาในหน่วยการเรียนน้ี จะกล่าวถึงงบแสดงฐานะการเงิน และงบกาไรขาดทุน ของกิจการเจา้ ของคนเดียวประเภทธุรกิจบรกิ ารเทา่ นัน้ หลักการบญั ชเี บอื้ งตน้ 1 260

8.4 การกาหนดรายการย่อทต่ี ้องมใี นงบการเงนิ 8.4.1 การกาหนดรายการย่อที่ต้องมีในงบการเงิน ตามท่ีกรมพัฒนาธุรกิจการค้าได้ออกประกาศ กรมพัฒนาธุรกิจการค้า เรื่อง กาหนดรายการย่อที่ต้องมีในงบการเงินและกาหนดให้งบการเงินของผู้มีหน้าที่ จดั ทาบัญชตี ้องมีรายการยอ่ ดงั ตอ่ ไปนี้ 1) ห้างหุ้นส่วนจดทะเบยี น ต้องมีรายการย่อตามท่กี าหนดในแบบ 1 2) บริษัทจากัด ตอ้ งมรี ายการย่อตามท่ีกาหนดในแบบ 2 3) บรษิ ัทมหาชนจากัด ต้องมีรายการย่อตามทกี่ าหนดในแบบ 3 4) นติ บิ ุคคลที่ตง้ั ขนึ้ ตามกฎหมายต่างประเทศ ตองมีรายการย่อตามทก่ี าหนดในแบบ 4 5) กิจการรว่ มค้าตามประมวลรษั ฎากร ต้องมรี ายการยอ่ ตามทก่ี าหนดในแบบ 5 เนื่องด้วยกรมพัฒนาธุรกิจการค้าไม่ได้กาหนดรายการย่อท่ีต้องมีในงบการเงินสาหรับกิจการเจ้าของ คนเดียว ดังน้ันในหน่วยการเรียนนี้จึงนางบการเงินของห้างหุ้นส่วนจดทะเบียนตามที่กาหนดในแบบ 1 มาประยุกต์เพ่อื เป็นแนวทางจดั ทางบการเงนิ สาหรบั กจิ การเจ้าของคนเดยี วประเภทธุรกิจบริการ 8.4.2 การกาหนดความหมายและรูปแบบของรายการย่อที่ต้องมีในงบการเงิน ประกาศกรมพัฒนา ธรุ กจิ การคา้ ไดก้ าหนดความหมายและรูปแบบของรายการย่อท่ีต้องมีในงบการเงินไวด้ งั นี้ 1) ความหมายของศัพท์ทีม่ คี วามหมายเฉพาะ กจิ การท่ไี ม่มีสว่ นไดเ้ สยี สาธารณะ (Non-Publicly Accountable Entities : NPAEs) หมายถึง กจิ การ ทีไ่ ม่เขา้ ลักษณะ ดังตอ่ ไปนี้ (1) กิจการท่ีมีตราสารทุนหรือตราสารหนี้ของกิจการ ซ่ึงมีการซ้ือขายต่อประชาชน ไม่ว่าจะเป็นตลาดหลักทรัพย์ในประเทศหรือต่างประเทศ หรือการซ้ือขายนอกตลาดหลักทรัพย์ (Over the Counter) รวมทั้งตลาดในท้องถ่ินและในภูมิภาค หรือกิจการท่ีนาส่งหรืออยู่ในกระบวนการของการนาส่งงบ การเงินของกิจการให้แก่สานักงานคณะกรรมการกากับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์หรือหน่วยงานกากับ ดแู ลอนื่ เพือ่ วัตถุประสงค์ในการออกขายหลักทรัพย์ใดๆ ตอ่ ประชาชน (2) กิจการท่ีดาเนินธุรกจิ หลักในการดแู ลสินทรพั ย์ของกลมุ่ บุคคลภายนอกในวงกวา้ ง เช่น สถาบันการเงิน บริษัทประกันชีวิต บริษัทประกันวินาศภัย บริษัทหลักทรัพย์กองทุนรวม ตลาดสินค้า เกษตร ล่วงหนา้ แห่งประเทศไทย ตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการนน้ั เป็นตน้ (3) บริษัทมหาชนจากัด ตามกฎหมายว่าดว้ ยบรษิ ทั มหาชนจากัด (4) กจิ การอืน่ ทีส่ ภาวชิ าชีพบัญชจี ะกาหนดเพิม่ เตมิ หลกั การบัญชีเบอื้ งตน้ 1 261

2) การกาหนดรูปแบบรายการยอ่ ท่ตี ้องมใี นงบการเงิน (1) รูปแบบรายการยอ่ ทตี่ อ้ งมีในงบการเงินของบริษัทมหาชนจากัด (แบบ 3) กาหนด ขึ้นโดย อ้างอิงมาจากมาตรฐานการรายงานทางการเงินท่ีสภาวิชาชีพบัญชีประกาศกาหนดตามมาตรฐานการ รายงาน ทางการเงินระหว่างประเทศ (International Financial Report Standard : IFRS) (2) รูปแบบรายการย่อท่ีต้องมีในงบการเงินของห้างหุ้นส่วนจดทะเบียน (แบบ 1) บริษัทจากัด (แบบ 2) นิติบุคคลท่ีต้ังขึ้นตามกฎหมายต่างประเทศ (แบบ 4) และกิจการร่วมค้าตามประมวล รัษฎากร (แบบ 5) กาหนดข้ึนโดยอ้างอิงมาจากมาตรฐานการรายงานทางการเงินสาหรับกิจการท่ีไม่มีส่วนได้ เสียสาธารณะ (TFRS for Non-Publicly Accountable Entities : TFRS for NPAEs) ท่ีสภาวิชาชีพบัญชี ประกาศกาหนด (3) การกาหนดความหมายของรายการย่อที่ต้องมีในงบการเงิน ความหมายของ รายการย่อท่ีต้องมีในงบการเงินท่ีแนบท้ายคาช้ีแจงฉบับน้ีจะอธิบายเฉพาะคานิยามของแต่ละรายการเท่าน้ัน สาหรับการรับรรู้ ายการ และการวดั มลู คา่ ใหก้ จิ การถือปฏิบตั ิตามมาตรฐานรายงานทางการเงินท่เี ก่ยี วข้อง 8.4.3 การจดั ทางบการเงิน 1) ผู้มีหน้าท่ีจัดทาบัญชีต้องจดทางบการเงิน ตามประกาศของกรมพัฒนาธุรกิจการค้า ไดแ้ ก่ (1) ผู้มีหน้าท่ีจัดทาบัญชีท่ีต้องจัดทางบการเงิน และต้องนาส่งงบการเงินต่อกรม พัฒนาธุรกจิ การค้า ตามมาตรา 11 แหง่ พระราชบญั ญัติการบัญชี พ.ศ. 2543 ไดแ้ ก่ - หา้ งหนุ้ ส่วนจดทะเบยี น - บริษัทจากดั - บรษิ ัท มหาชนจากดั - นติ ิบคุ คลทต่ี ั้งขน้ึ ตามกฎหมายตา่ งประเทศ - กจิ การรว่ มค้าตามประมวลรัษฎากร (2) นิติบุคคลท่ีตั้งขึ้นตามกฎหมายต่างประเทศ คือ นิติบุคคลซึ่งไม่ได้จดทะเบียนใน ประเทศไทย และเข้ามาประกอบธุรกิจในประเทศไทยในทุกกรณี ไม่ว่าจะประกอบธุรกิจโดยได้รับอนุญาตตาม กฎหมาย ว่าด้วยการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าวหรือไม่ก็ตาม โดยครอบคลุมถึงสานักงานผู้แทนของนิติ บุคคล ต่างประเทศในธรุ กจิ การค้าระหว่างประเทศและสานักงานภมู ภิ าคของบริษัทข้ามชาตดิ ้วย (3) การกาหนดรายการย่อของงบการเงินตามประกาศกรมพัฒนาธุรกิจการค้า เป็น การกาหนด รายการย่อของงบการเงินสาหรับธุรกิจโดยทั่วไปเท่าน้ัน สาหรับธุรกิจท่ีต้องปฏิบัติตามกฎหมาย เฉพาะ เช่น สถาบันการเงิน บริษัทประกันภัย บริษัทหลักทรัพย์ บริษัทบริหารสินทรัพย์ บริษัทโฮลดิ้งท่ีเป็น บรษิ ัทแมข่ อง กล่มุ ธุรกจิ ทางการเงนิ ใหใ้ ชร้ ายการย่อตามทก่ี าหนดในกฎหมายเฉพาะน้ันๆ หลกั การบัญชเี บอื้ งตน้ 1 262

2) หลักการจัดทางบการเงนิ (1) ผมู้ ีหนา้ ท่ีจัดทาบญั ชแี ตล่ ะประเภทตอ้ งจัดทางบการเงนิ ดังนี้ (2) ผู้มีหนา้ ท่จี ัดทาบัญชีท่เี ป็นห้างหุ้นส่วนจดทะเบยี น บริษทั จากัด นติ ิบคุ คลทต่ี ั้งขึ้น ตามกฎหมายต่างประเทศ และกิจการร่วมค้าตามประมวลรัษฎากร ที่เข้าเง่ือนไขเป็นกิจการที่มีส่วนได้เสีย สาธารณะหรือเข้าเง่อื นไขเป็นกจิ การท่ไี มม่ ีส่วนได้เสยี สาธารณะแตม่ ีความประสงค์จะจัดทาบัญชตี ามมาตรฐาน การรายงานทางการเงนิ ที่สภาวิชาชพี บัญชีประกาศกาหนดโดยอา้ งอิงมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ระหวา่ ง ประเทศ (IFRS)ให้ผู้มีหน้าท่ีจัดทาบัญชีดังกล่าวจัดทางบการเงินโดยนารูปแบบรายการย่อที่ต้องมีในงบการเงิน ของบริษัทมหาชนจากัด (แบบ 3) มาใช้ โดยปรับปรุงรายการที่เก่ียวข้องกับส่วนของเจ้าของให้สอดคล้องกับ ขอ้ เท็จจรงิ ตามกฎหมายและขอ้ กาหนดของมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ (3) เมอื่ ผู้มีหน้าที่จัดทาบญั ชเี ลือกแสดงงบกาไรขาดทุนเบ็ดเสร็จแบบใดแบบหนึง่ ตาม ข้อ 5 ของประกาศฉบับน้ี หรือเลือกแสดงงบกาไรขาดทุนแบบใดแบบหนึ่งตามข้อ 6 ของประกาศฉบับน้ี ผู้มี หน้าท่ีจัดทาบัญชีควรถือปฏิบัติอย่างสม่าเสมอเพ่ือประโยชน์ในการเปรียบเทียบ อย่างไรก็ตาม หากผู้มีหน้าท่ี จัดทาบัญชีมีการเปล่ียนแปลงแบบที่เลือกไว้ให้กิจการปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินที่เกี่ยวข้อง และให้เปดิ เผยไว้ในหมายเหตุประกอบงบการเงนิ ด้วย (4) ผู้มีหน้าท่ีจัดทาบัญชีที่เป็นนิติบุคคลท่ีตั้งขึ้นตามกฎหมายต่างประเทศ ตาม ข้อ 2.1 (2) เมื่อจัดทารายการย่อท่ีต้องมีในงบการเงินตามแบบ 4 ในรายการทุนขั้นต่าตามกฎหมายแยกตาม ประเภทธุรกิจให้แยกทุนขั้นต่าตามกฎหมายท่ีได้รับจากสานักงานใหญ่ตามประเภทธุรกิจน้ัน โดยอาจแสดง รายละเอียดแต่ละประเภทในงบการเงิน หรืออาจแสดงยอดรวมไว้ในงบการเงินแล้วเปิดเผยรายละเอียดแยก ตามประเภทธรุ กจิ ไว้ในหมายเหตปุ ระกอบงบการเงินก็ได้ กรณีที่นิติบุคคลที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายต่างประเทศได้รับอนุญาตให้ประกอบธุรกิจหลาย ประเภทเช่น ได้รับอนุญาตให้ประกอบธุรกิจบริการเป็นสานักงานผู้แทน และได้รับอนุญาตให้ประกอบธุรกิจ หลกั การบญั ชเี บื้องตน้ 1 263

บรกิ ารเป็นสานักงานสาขาเพื่อประกอบธรุ กิจบริการให้คาปรึกษาดว้ ย ใหจ้ ัดทางบการเงินฉบับเดยี วในภาพรวม โดยถอื เปน็ หน่ึงหน่วยธรุ กิจ (5) ผู้มีหน้าท่ีจัดทาบัญชีที่มีฐานะเป็นคนต่างด้าวและได้รับอนุญาตให้ประกอบธุรกิจ ตามกฎหมายว่าดว้ ยการประกอบธรุ กิจของคนต่างด้าวให้เปดิ เผยขอ้ มูลเพิ่มเตมิ ในหมายเหตุประกอบงบการเงิน เก่ียวกบั รายการดังตอ่ ไปน้ีดว้ ย - ลักษณะการประกอบธุรกิจ และรายการทุนขั้นต่าตามกฎหมายแยกตามประเภท ธุรกจิ ทไี่ ด้รบั ใบอนญุ าต - รายได้ และคา่ ใช้จา่ ยแยกตามประเภทธรุ กจิ ที่ไดร้ ับใบอนุญาต (6) กรณีท่ีผู้มีหน้าท่ีจัดทาบัญชีจัดทางบการเงินตามแบบ 3 และได้นานโยบายการ บัญชีใหม่มาถือปฏิบตั ิย้อนหลงั หรือการปรับงบการเงินย้อนหลัง หรือเม่ือกิจการมกี ารจัดประเภทรายการในงบ การเงินใหม่ผู้มีหน้าท่ีจดั ทาบัญชีตอ้ งนาเสนองบแสดงฐานะการเงิน ณ วันตน้ งวดของงวดทนี่ ามาเปรียบเทียบท่ี ใกลท้ ี่สุดด้วย (7) สาหรับรอบระยะเวลาบัญชีแรกที่จัดทางบการเงินตามประกาศฉบับน้ี หรือกรณี ที่มีการแปรสภาพกิจการระหว่างปี งบการเงินของรอบระยะเวลาบัญชีก่อนท่ีนามาเปรียบเทียบอาจมีการจัด ประเภทรายการหรือมีรูปแบบที่แตกต่างจากประกาศฉบับน้ี ผู้มีหน้าท่ีจัดทาบัญชีควรจัดประเภทรายการหรือ รูปแบบท่จี ะนามาเปรยี บเทียบให้สอดคล้องกบั ประกาศฉบบั นีด้ ว้ ย เว้นแต่ในทางปฏิบตั ไิ ม่สามารถทาได้ กรณีท่ี มีการแปรสภาพกิจการในระหว่างปี การจัดทางบการเงินให้ถือว่าผู้มีหน้าท่ีจัดทาบัญชีมีรอบระยะเวลาบัญชี ต่อเน่ืองกัน ตวั อยา่ งเช่น ห้างหุ้นส่วนจากัดปิดบญั ชีตามปีปฏิทิน และห้างหุ้นส่วนดังกลา่ วได้แปรสภาพจากหา้ ง หุ้นส่วนจากัดเป็นบริษัทจากัด เม่ือวันที่ 1 มิถุนายน 2557 ดังน้ัน รอบระยะเวลาบัญชีแรกภายหลังการแปร สภาพเป็นบริษัทจากัด คือ 1 มกราคม 2557 ส้ินสุดวันที่ 31ธันวาคม 2557 โดยผู้มีหน้าท่ีจัดทาบัญชีควร เปดิ เผยข้อมูลเกย่ี วกบั การแปรสภาพกิจการในหมายเหตปุ ระกอบงบการเงินดว้ ย (8) การจัดประเภทรายการในงบการเงนิ ให้พิจารณา ดงั นี้ - ให้พิจารณาลักษณะการดาเนินงานของธุรกิจ และมาตรฐานการรายงานทาง การเงินท่เี กยี่ วขอ้ งกับเร่อื งนั้นๆ รวมท้งั คานงึ ถึงนโยบายการกากับดูแลของหน่วยงานทเ่ี ก่ียวข้อง - ให้พิจารณาเนื้อหาเชิงเศรษฐกิจมากกว่ารูปแบบทางกฎหมาย เช่น หุ้นบุริมสิทธิซึ่ง ให้สิทธิผู้มีหน้าที่จัดทาบัญชีที่ออกหุ้นในการบังคับไถ่ถอนด้วยจานวนเงินท่ีแน่นอนหรือที่สามารถทราบได้ ณ วันที่กาหนดไว้หรือวันท่ีทราบได้ หรือหุ้นบุริมสิทธิซ่ึงให้สิทธิแก่ผู้ถือหุ้นในการเรียกร้องให้ผู้มีหน้าท่ีจัดทา บัญชีไถ่ถอนหุ้นในหรือหลังวันท่ีท่ีกาหนดไว้ด้วยจานวนเงินที่แน่นอนหรือท่ีสามารถทราบได้ หุ้นบุริมสิทธิน้ัน ต้องจัดประเภทเป็นหน้ีสินในงบแสดงฐานะการเงิน เป็นต้น ท้ังนี้ ผู้มีหน้าที่จัดทาบัญชีต้องเปิดเผยข้อมูล ดงั กล่าวให้สอดคลอ้ งตามข้อเทจ็ จริงและมาตรฐานการรายงานทางการเงินทเ่ี กยี่ วข้องด้วย หลกั การบญั ชเี บอื้ งตน้ 1 264

(9) รูปแบบรายการย่อเปน็ เพียงแนวทางที่กาหนดใหแ้ สดงรายการแยกเปน็ แตล่ ะ บรรทดั พร้อมจานวนเงนิ หากผมู้ ีหน้าทจ่ี ดั ทาบัญชีไมม่ ีรายการตามท่แี บบรายการย่อกาหนดไวก้ ไ็ มต่ อ้ งแสดง รายการดงั กล่าวไว้ในงบการเงิน เชน่ - งบกาไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ หากผู้มีหน้าที่จัดทาบัญชีไม่มีรายการกาไรขาดทุน เบ็ดเสร็จอื่นก็ไม่ต้องแสดงรายการดังกล่าว โดยให้แสดงรายการกาไร (ขาดทุน) เบ็ดเสร็จรวมสาหรับปี ต่อจาก รายการกาไร (ขาดทนุ ) สาหรับปี - งบแสดงการเปล่ียนแปลงส่วนของผถู้ อื ห้นุ ถา้ ในระหวา่ งปมี กี ารเปล่ยี นแปลงเฉพาะ กาไร (ขาดทุน) สาหรับปีเท่าน้ัน ไม่มีการเปลี่ยนแปลงในรายการอ่ืน ก็ให้แสดงเฉพาะการเปลี่ยนแปลงในกาไร (ขาดทนุ ) สาหรับปีเทา่ นัน้ (10) กรณีทผี่ ู้มหี น้าท่ีจัดทาบญั ชีมีรายการนอกเหนือจากที่รปู แบบรายการยอ่ กาหนด ไว้ให้แสดงรายการนั้นได้ตามความจาเป็นและเหมาะสมแก่กรณี เช่น แบบรายการย่อกาหนดให้แสดงรายการ ย่อไว้เพียงรายการเดียว ผู้มีหน้าท่ีจัดทาบัญชีจะแสดงรายละเอียดภายใต้รายการนนั้ ก็ได้ แต่ต้องแสดงรายการ ให้ถูกตอ้ งตามประเภทและลักษณะของสินทรพั ย์ หนสี้ ิน ส่วนของเจ้าของ รายได้หรือค่าใชจ้ ่าย เป็นต้น กรณีท่ี มาตรฐานการรายงานทางการเงินกาหนดให้มีรายการย่อนอกเหนือจากรายการท่ีกาหนดในประกาศฉบับนี้ ให้ แสดงรายการนนั้ เพ่ิมเตมิ ตามทมี่ าตรฐานการรายงานทางการเงนิ กาหนด (11) การแสดงรายการส่วนเกิน (ต่ากว่า) มูลค่าหุ้นบุริมสิทธิ หรือส่วนเกิน (ต่ากว่า) มูลค่าหุ้นสามัญ หากมีท้ังส่วนเกินและส่วนต่าของหุ้นทุนประเภทเดียวกันและมีเนื้อหาเศรษฐกิจเดียวกัน สามารถนามาหักกลบ และแสดงเปน็ มูลค่าสทุ ธิได้ เช่น ส่วนต่ากวา่ มูลค่าหนุ้ สามญั สามารถหักกลบกับส่วนเกิน มูลค่าหุ้นสามัญได้ แต่ไม่ให้หักกลบส่วนต่ากว่ามูลค่าหุ้นสามัญกับส่วนเกินมูลค่าหุ้นบุริมสิทธิ เนื่องจากเป็นหุ้น ทุนคนละประเภทและมีสิทธิตามกฎหมายที่แตกต่างกัน ทั้งน้ี การหักกลบดังกล่าวเป็นเพียงการนาเสนอข้อมูล ในงบการเงนิ เท่านั้น อยา่ งไรก็ตาม ในการบันทึกรายการบัญชีจะต้องแยกบันทึกรายการส่วนเกินมูลค่าหุ้น และ ส่วนต่ากว่ามูลค่าหุ้นของทั้งหุ้นบุริมสิทธิและหุ้นสามัญเป็นแต่ละบัญชีแยกจากกันรายการส่วนเกินมูลค่าหุ้น ต้องเป็นเงินหรือสิ่งตอบแทนที่ได้รับจากการขายหุ้นส่วนท่ีสูงกว่ามูลค่าที่ตราไว้ตามที่จดทะเบียนหรือท่ีได้มา จากการลดทนุ จดทะเบยี นในสว่ นทไ่ี ด้มีการชาระเงนิ จากผ้ถู ือห้นุ แล้วและมไิ ด้คนื กลับใหผ้ ูถ้ ือหุน้ (12) การกาหนดหน่วยจานวนเงินบาท อาจแสดงเป็นหน่วยของหลักพัน หลักหมื่น หลักแสนหลักลา้ นได้ตามความเหมาะสม แต่ต้องระบหุ น่วยของหลักทใ่ี ช้ไวใ้ นงบการเงิน (13) หมายเลขกากับรายการที่ปรากฏในงบการเงินมีไว้เพ่ือความสะดวกในการ อา้ งองิ เท่านนั้ ในการจดั ทางบการเงนิ ไม่ตอ้ งแสดงหมายเลขดงั กล่าว (14) รายการย่อของงบการเงินตามท่กี าหนดไว้ในประกาศกรมพฒั นาธรุ กิจการค้า เร่ือง กาหนดรายการย่อทต่ี ้องมีในงบการเงนิ โดยจะกลา่ วให้ทราบตอ่ ไป หลักการบญั ชเี บอื้ งตน้ 1 265

สาหรับกิจการเจ้าของคนเดียวประเภทธุรกิจบริการนั้น ถึงแม้ว่าจะไม่ต้องนาส่งงบการเงิน เน่ืองจากเป็นกิจการท่ีต้องเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา แต่ก็ต้องมีการจัดทางบการเงินขึ้น ณ วันสิ้นงวดอย่าง น้อยปีละ 1 คร้ัง เพื่อให้เจ้าของกิจการทราบถึงฐานะทางการเงิน และผลการดาเนินงานของกิจการ เพื่อสา เสนอต่อบุคคลภายนอกในกรณีท่ีต้องการเงินทุนจากบุคลภายนอกหรือสถาบันการเงิน โดยในการจัดทางบ การเงินนั้นจะต้องปฏิบัติให้เป็นไปตามท่ีกาหนดไว้ในมาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 1 เรื่องการนาเสนองบการเงิน และประกาศกรมพัฒนาธรุ กจิ การคา้ เร่อื งการกาหนดรายการยอ่ ที่ต้องมใี นงบการเงิน 8.5 การจดั ทางบการเงินกจิ การเจ้าของคนเดียวประเภทธรุ กิจบรกิ าร การจัดทางบการเงินในหน่วยการเรียนน้ีจะกล่าวถึงเฉพาะ งบการเงินของกิจการเจ้าของคนเดียว ประเภทธุรกิจบริการ ได้แก่ งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงนิ และหมายเหตุประกอบงบการเงิน 8.5.1 งบกาไรขาดทุน 1) ความหมายของงบกาไรขาดทุน งบกาไรขาดทุน (Income Statement) หมายถึง งบการเงินที่แสดงให้ทรายถึงผลการ ดาเนินงานของกิจการ โดยกิจการจะต้องรับรู้รายได้และค่าใช้จา่ ยทุกรายการสาหรับงวดในงบกาไรขาดทุน เพื่อ คานวณหาผลกาไร(ขาดทุน) ในรอบระยะเวลาใดเวลาหน่ึง เช่น สาหรับระยะเวลา 3 เดือน 6 เดือน หรือ 12 เดอื น โดยบญั ชีที่แสดงในงบกาไรขาดทุนได้แก่ บัญชรี ายได้ ค่าใช้จา่ ย รวมถงึ ผลกาไรและขาดทุน กจิ การต้องแสดงรายการดงั ต่อไปน้ีในงบกาไรขาดทนุ เป็นอย่างน้อย โดยแยกแสดงรายการแต่ และบรรทดั พรอ้ มจานวนเงิน ดงั นี้ (1) รายได้ (2) ต้นทนุ ทางการเงนิ ซ่ึงประกอบดว้ ย ดอกเบย้ี จา่ ย และตน้ ทนุ ทางการเงินอ่นื ๆ (3) ภาษเี งินได้ (4) กาไร (ขาดทุน) สุทธิ หลักการบัญชีเบอ้ื งตน้ 1 266

2) รูปแบบของงบกาไรขาทุน ในการจัดทางบการเงินจะต้องเป็นไปตามมาตรฐานการบญั ชีและเป็นไปตามประกาศของกรม พฒั นาธรุ กิจการคา้ เรอ่ื งกาหนดรายการยอ่ ที่ต้องมีในงบการเงิน โดยงบกาไรขาดทนุ มวี ิธีการจัดทา 2 วิธี ดังนี้ (1) วิธีจาแนกค่าใช้จ่ายตามลักษณะของค่าใช้จ่าย วิธีนี้กิจการจะต้องรวบรวม และนาเสนอค่าใช้จ่ายในงบกาไรขาดทุนตามลักษณะของรายการ โดยไม่ปันส่วนตามหน้าท่ีต่าง ๆ ภายใน กจิ การ ได้แก่ ค่าเส่ือมราคา ซอ้ื วัตถุดบิ ค่าขนส่ง ค่าตอบแทนพนกั งาน ค่าโฆษณา เปน็ ตน้ งบกาไรขาดทุนจาแนกค่าใชจ้ ่ายตามลักษณะของคา่ ใชจ้ า่ ย ช่ือกิจการ................. งบกาไรขาดทนุ สาหรับปี สน้ิ สดุ 31 ธันวาคม 25XX 1. รายไดจ้ ากรายการขายหรอื บรกิ าร XX + 2. รายไดอ้ ่ืน XX รวมรายได้ XX 3. การเปลี่ยนแปลงของสินค้าสาเรจ็ รูปและงานระหวา่ งทา XX 4. งานท่ที าโดยกจิ การและบันทกึ เปน็ สินทรัพย์ XX 5. วัตถุดิบและวัสดสุ ้ินเปลืองใช้ไป XX + - 6. ค่าใชจ้ ่ายผลประโยชน์พนักงาน XX 7. ค่าเส่ือมราคาและตดั จาหนา่ ย XX 8. คา่ ใชจ้ ่ายอน่ื XX รวมค่าใช้จ่าย XX 9. กาไร (ขาดทุน) ก่อนตน้ ทนุ ทางการเงินและค่าใชจ้ ่ายภาษีเงินได้ XX - 10. ตน้ ทนุ ทางการเงิน XX 11. กาไร (ขาดทนุ ) ก่อนค่าใชจ้ า่ ยภาษีเงินได้ XX - 12. ค่าใชจ้ า่ ยภาษีเงนิ ได้ XX 13. กาไร (ขาทุน) สุทธิ XX หลักการบัญชีเบอ้ื งตน้ 1 267

จากงบกาไรขาดทุนจาแนกค่าใช้จ่ายตามลักษณะของค่าใช้จ่ายข้างต้น กรมพัฒนาธุรกิจ การคา้ ไดก้ าหนดความหมายของรายการตา่ ง ๆ ไวด้ งั น้ี รายการที่ 1 รายไดจ้ ากการขายหรือการให้บรกิ าร (Revenue from sales or revenue from rendering services) หมายถงึ รายได้ทเ่ี กิดจากการขายสินคา้ สทิ ธิ หรือบริการ ซงึ่ เป็นธุรกจิ หลักของ กจิ การเพ่อื แลกเปลย่ี นกับเงินสด สทิ ธิเรียกร้องให้ชาระเงิน หรือสิ่งอ่ืนทม่ี ีมูลค่าคิดเป็นเงินได้ ทั้งน้ีให้แยกแสดง เปน็ รายได้หลักแตล่ ะประเภท เช่น รายได้จากการขายสินค้า รายได้จากการให้บริการ เปน็ ตน้ รายการที่ 2 รายได้อื่น (Other income) หมายถึง รายได้จากการดาเนินงานนอกจากที่ กาหนดให้แสดงไว้ในรายการท่ี 1 รวมถึงผลกาไรอ่ืนเช่น ผลกาไรจากการขายเงินลงทุน ผลกาไรจากการขาย ท่ีดิน อาคารและอุปกรณ์ เป็นต้น ท้ังนี้ ให้เป็นไปตามที่กาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินที่เกี่ยวข้อง และหากรายการใดมสี าระสาคัญให้แยกแสดงออกมาตา่ งหาก รายการท่ี 3 การเปลี่ยนแปลงของสินค้าสาเร็จรูปและงานระหว่างทา (Changes in inventories of finished goods and work in progress) หมายถึง ผลต่างของมูลค่าสินคา้ สาเร็จรูปและ งานระหว่างทา ณ วนั ต้นรอบระยะเวลารายงานและสิ้นรอบระยะเวลารายงาน รายการท่ี 4 งานที่ทาโดยกิจการและบันทึกเป็นสินทรัพย์ (Work performed by the entity and capitalized) หมายถึง มูลค่าของงานที่กิจการได้ทาขึ้นในระหว่างงวด และได้ถือเป็นสินทรัพย์ ของกจิ การ รายการที่ 5 วัตถุดิบและวัสดุส้ินเปลืองใช้ไป (Raw materials and consumables used) หมายถงึ มูลค่าตามบัญชขี องสว่ นผสมหรอื ส่วนประกอบอนั สาคัญที่ใช้ในการทาหรอื ผลิตสนิ ค้าสาเร็จรปู รายการที่ 6 ค่าใช้จ่ายผลประโยชน์พนักงาน (Employee benefits expense) หมายถึง ค่าใช้จ่ายที่เกิดขึน้ ทเ่ี กี่ยวขอ้ งโดยตรงกบั พนกั งาน เช่น เงนิ เดอื นและค่าแรง เงนิ ประกันสังคมเงนิ สวัสดิการ และ ผลประโยชนอ์ ่นื ๆ ของพนักงานตามท่กี าหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ทเ่ี กย่ี วข้องเปน็ ต้น รายการที่ 7 ค่าเสื่อมราคาและค่าตัดจาหน่าย (Depreciation and amortization expense) หมายถึง การปันส่วนจานวนท่ีคิดค่าเสื่อมราคาของสินทรัพย์อย่างมีระบบตลอดอายุการให้ ประโยชน์ของสินทรัพย์น้ัน ในกรณีเป็นสินทรัพย์ไม่มีตัวตนให้ใช้คาว่า “ค่าตัดจาหน่าย” แทนคาว่า “ค่าเส่ือม ราคา” ทั้งนใี้ หเ้ ปน็ ไปตามทกี่ าหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินทีเ่ ก่ียวขอ้ ง รายการที่ 8 ค่าใช้จ่ายอ่ืน (Other expenses) หมายถึง ค่าใช้จ่ายนอกจากที่กาหนดให้ แสดงไว้ ในรายการท่ี 5 ถึง 7 10 และ 12 รวมถึงผลขาดทุนอื่นเช่น ผลขาดทุนจากการจาหน่ายเงินลงทุน ผลขาดทุนจากการจาหนา่ ยท่ดี นิ อาคารและอุปกรณ์ ผลขาดทุนจากการหยดุ งานของพนักงาน เป็นต้น ท้ังน้ี ให้ เป็นไปตามที่กาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินท่ีเกี่ยวข้องและหากรายการใดมีสาระสาคัญให้แยก แสดงออกมาต่างหาก หลักการบัญชีเบื้องตน้ 1 268

รายการที่ 9 กาไร (ขาดทุน) ก่อนต้นทุนทางการเงินและค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ (Profit (loss) before finance costs and income tax expenses) หมายถึง ยอดรวมรายได้หักด้วยยอดรวม ค่าใช้จ่าย แต่กอ่ นหักตน้ ทุนทางการเงินและก่อนหักค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หากมีผลขาดทุนให้แสดงจานวนเงินไว้ ในเคร่อื งหมายวงเลบ็ รายการท่ี 10 ต้นทุนทางการเงิน (Finance costs) หมายถงึ ค่าใช้จ่ายหรอื ต้นทุนท่ีเกิดข้ึน จากการก่อหน้ีสนิ ของกิจการ เชน่ ดอกเบยี้ เงินกูค้ ่าธรรมเนยี มธนาคารทเ่ี กดิ จากการกยู้ ืมเงนิ ดอกเบ้ียทเี่ กิดจาก สญั ญาเช่าการเงิน เปน็ ตน้ รายการที่ 11 กาไร (ขาดทุน) ก่อนค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ (Profit (loss) before income tax expense) หมายถึง กาไร (ขาดทุน) ก่อนต้นทุนทางการเงินและค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หักด้วย ต้นทุนทาง การเงินหากมีผลขาดทนุ ใหแ้ สดงจานวนเงินไวใ้ นเครอ่ื งหมายวงเลบ็ รายการท่ี 12 ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ (Income tax expense) หมายถึง ค่าใช้จ่ายภาษีเงิน ไดท้ ่คี านวณข้นึ ตามทีก่ าหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ สาหรบั กจิ การท่ไี ม่มสี ่วนได้เสยี สาธารณะ ทัง้ นี้ หากกิจการประสงค์จะเลือกรับรู้ค่าใช้จ่าย (รายได้) ภาษีเงินได้ ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 12 เรื่อง ภาษี เงินได้ ใหใ้ ชช้ ื่อรายการว่า “คา่ ใชจ้ ่าย (รายได)้ ภาษเี งนิ ได้” รายการท่ี 13 กาไร (ขาดทุน) สุทธิ (Net Profit (loss) )หมายถึง กาไร (ขาดทุน) ก่อน ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หักด้วย ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หากมีผลขาดทุนสุทธิให้แสดงจานวนเงินไว้ในเครื่องหมาย วงเลบ็ (2) วิธีจาแนกค่าใช้จ่ายตามหน้าที่ หรือ วิธีต้นทุนขาย วิธีนี้กิจการจะต้องรวบรวมและ นาเสนอค่าใช้จ่ายในงบกาไรขาดทุนตามหน้าท่ี ได้แก่ ต้นทุนขาย ค่าใช้จ่ายในการขาย ค่าจัดส่งสินค้า และ ค่าใช้จ่ายเพ่ือการบริหาร เป็นต้น กิจการท่ีเลือกวิธีการจาแนกค่าใช้จ่ายตามหน้าท่ีอาจเลือกนาเสนองบกาไร ขาดทุนแบบขั้นเดยี วและแบบหลายข้ัน - งบกาไรขาดทุนแบบข้ันเดียว (Single Step) เป็นการจัดทาตามรูปแบบที่ กฎหมายกาหนดให้ โดยกิจการต้องแสดงรายได้ประเภทต่าง ๆ และค่าใช้จ่ายประเภทต่าง ๆ แยกออกจากกัน และแสดงผลตา่ งของรายไดแ้ ละค่าใชจ้ า่ ยเปน็ กาไรหรือขาดทนุ หลักการบัญชเี บือ้ งตน้ 1 269

งบกาไรขาดทนุ จาแนกคา่ ใชจ้ า่ ยตามหน้าที่ (แบบข้ันเดยี ว) ช่อื กิจการ................. งบกาไรขาดทนุ สาหรบั ปี ส้ินสดุ 31 ธันวาคม 25XX 1. รายได้ 1.1 รายได้จากการขายหรอื การให้บริการ XX + XX 1.2 รายได้อ่ืน XX รวมรายได้ +- 2. คา่ ใช้จา่ ย XX XX - 1.1 ตน้ ทุนขายหรือตน้ ทุนการใหบ้ ริการ XX XX XX - 1.2 ค่าใช้จ่ายในการขาย XX XX XX 1.3 ค่าใชจ้ ่ายในการบริหาร XX 1.4 คา่ ใชจ้ ่ายอน่ื XX รวมค่าใชจ้ า่ ย 3. กาไร (ขาดทนุ ) กอ่ นต้นทุนทางการเงนิ และคา่ ใช้จา่ ยภาษีเงินได้ 4. ตน้ ทุนทางการเงนิ 5. กาไร (ขาดทนุ ) ก่อนคา่ ใชจ้ า่ ยภาษีเงินได้ 6. คา่ ใชจ้ า่ ยภาษเี งนิ ได้ 7. กาไร (ขาดทนุ ) สุทธิ จากงบกาไรขาดทุนจาแนกค่าใช้จ่ายตามหน้าที่ (แบบขั้นเดียว) ข้างต้น กรมพัฒนาธุรกิจ การคา้ ได้กาหนดความหมายของรายการต่าง ๆ ไว้ดังน้ี รายการที่ 1 รายได้ (Revenue) 1.1 รายได้จากการขายหรือการให้บริการ (Revenue from sales or revenue from rendering services) หมายถึง รายได้ที่เกิดจากการขายสินคา้ สิทธิ หรอื บรกิ าร ซงึ่ เป็นธรุ กจิ หลักของ กจิ การเพื่อแลกเปล่ียนกบั เงินสด สทิ ธิเรยี กรอ้ งให้ชาระเงนิ หรือสิ่งอ่ืนที่มีมลู ค่าคดิ เปน็ เงนิ ได้ ทั้งนี้ ให้แยกแสดง เปน็ รายได้หลักแตล่ ะประเภท เชน่ รายไดจ้ ากการขายสนิ คา้ รายไดจ้ ากการใหบ้ รกิ าร เปน็ ต้น 1.2 รายได้อ่ืน (Other income) หมายถึง รายได้จากการดาเนินงานนอกจากท่ี กาหนดให้แสดงไว้ในรายการที่ 1.1 รวมถึงผลกาไรอื่นเช่น ผลกาไรจากการขายเงินลงทุน ผลกาไรจากการขาย ทีด่ ิน อาคารและอุปกรณ์ เป็นต้น ท้ังนี้ ให้เป็นไปตามท่ีกาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินที่เกี่ยวข้อง และหากรายการใดมีสาระสาคญั ให้แยกแสดงออกมาตา่ งหาก หลักการบัญชีเบอ้ื งตน้ 1 270

รายการท่ี 2 คา่ ใชจ้ า่ ย (Expenses) 2.1 ตน้ ทุนขายหรอื ต้นทนุ การให้บรกิ าร (Cost of sales or cost of rendering services) หมายถึง ต้นทุนของสินค้า สิทธิ หรือบริการที่ขาย รวมถึงราคาซ้ือ ต้นทุนการผลิต และค่าใช้จ่าย ต่าง ๆ ที่จ่ายไปเพ่ือให้สินค้าอยู่ในสถานท่ีและสภาพพร้อมที่จะขาย โดยแยกแสดงเป็นต้นทุนตามประเภทของ ธุรกิจหลักของกิจการตามที่ได้แสดงไว้ในรายการท่ี 1.1 เช่น ต้นทุนของสินค้าที่ขาย ต้นทุนของการให้บริการ เป็นต้น 2.2 ค่าใช้จ่ายในการขาย (Selling expenses) หมายถึง ค่าใช้จ่ายที่เกิดข้ึนอัน เนอื่ งมาจากการขาย 2.3 ค่าใช้จ่ายในการบริหาร (Administrative expenses) หมายถึง ค่าใช้จ่าย ทั่วไปท่ีเกดิ ข้นึ ในการบริหารกิจการอันเปน็ สว่ นรวม 2.4 ค่าใช้จ่ายอื่น (Other expenses) หมายถึง ค่าใช้จ่ายนอกจากท่ีกาหนดให้ แสดงไว้ ในรายการท่ี 2.1 ถึง 2.3 4 และ 6 รวมถึงผลขาดทุนอื่น เช่น ผลขาดทุนจากการจาหน่ายเงินลงทุน ผลขาดทนุ จากการจาหน่ายทดี่ ิน อาคารและอุปกรณ์ ผลขาดทนุ จากการหยุดงานของพนักงาน เป็นตน้ ท้ังนี้ ให้ เป็นไปตามท่ีกาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินที่เก่ียวข้อง และหากรายการใดมีสาระสาคัญให้แยก แสดงออกมาตา่ งหาก รายการท่ี 3 กาไร (ขาดทุน) ก่อนต้นทุนทางการเงินและค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ (Profit (loss) before finance costs and income tax expenses) หมายถึง ยอดรวมรายได้หักด้วยยอดรวม ค่าใช้จ่าย แต่ก่อนหักต้นทุนทางการเงนิ และก่อนหักค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หากมีผลขาดทนุ ให้แสดงจานวนเงินไว้ ในเครอื่ งหมายวงเลบ็ รายการท่ี 4 ต้นทุนทางการเงิน (Finance costs) หมายถึง ค่าใช้จ่ายหรือต้นทุนที่เกิดขึ้น จากการก่อหน้ีสินของกิจการ เช่น ดอกเบี้ยเงินกู้ ค่าธรรมเนียมธนาคารท่ีเกิดจากการกู้ยืมเงิน ดอกเบ้ียที่เกิด จากสญั ญาเช่าการเงนิ เป็นต้น รายการท่ี 5 กาไร (ขาดทุน) ก่อนค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ (Profit (loss) before income tax expense) หมายถึง กาไร (ขาดทุน) ก่อนต้นทุนทางการเงินและค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หักด้วย ต้นทุนทาง การเงนิ หากมผี ลขาดทุนสทุ ธใิ หแ้ สดงจานวนเงนิ ไวใ้ นเครือ่ งหมายวงเล็บ รายการท่ี 6 ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ (Income tax expense) หมายถึง ค่าใช้จ่ายภาษีเงนิ ได้ ท่ีคานวณข้ึนตามที่กาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินสาหรับกิจการที่ไม่มีส่วนได้เสียสาธารณะ ทั้งน้ี หากกิจการประสงค์จะเลือกรับรู้ค่าใช้จ่าย (รายได้) ภาษีเงินได้ ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 12 เรื่อง ภาษี เงินได้ ให้ใชช้ ื่อรายการวา่ “ค่าใช้จา่ ย (รายได)้ ภาษีเงนิ ได้” หลกั การบัญชเี บอื้ งตน้ 1 271

รายการที่ 7 กาไร (ขาดทุน) สุทธิ (Net Profit (loss) ) หมายถึง กาไร (ขาดทุน) ก่อน ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หักด้วย ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หากมีผลขาดทุนสุทธิให้แสดงจานวนเงินไว้ในเคร่ืองหมาย วงเล็บ - งบกาไรขาดทนุ แบบหลายขนั้ (Multiple Step) เป็นงบท่จี ัดทาขน้ึ เพ่ือใช้ภายใน กิจการ เพอ่ื วิเคราะหแ์ ละวางแผนการดาเนินงาน โดยกจิ การต้องนาเสนอกาไรในระดับต่าง ๆ ได้แก่ กาไรขน้ั ต้น กาไรจากการดาเนนิ งาน กาไรก่อนหกั ต้นทุนทางการเงินและภาษีเงินได้ และกาไรสทุ ธิ กรมพัฒนาธุรกิจการค้าไม่ได้กาหนดรายการย่อท่ีต้องจัดทาในงบการเงินของกิจการเจ้าของคนเดียว ประเภทธุรกิจบริการไว้ ซึ่งงบกาไรขาดทนุ ที่นามาประยกุ ตใ์ ช้สาหรบั กจิ การเจา้ ของคนเดยี ว คืองบกาไรขาดทุน ตามแบบ 1 ซงึ่ เป็นกจิ การหา้ งหุ้นสว่ นจดทะเบยี น รปู แบบเปน็ ดังนี้ งบกาไรขาดทุนจาแนกคา่ ใชจ้ ่ายตามหน้าท่ี (แบบหลายข้ัน) ชอ่ื กิจการ................. งบกาไรขาดทนุ สาหรับปี ส้นิ สดุ 31 ธนั วาคม 25XX 1. รายได้จากการขายหรอื การให้บริการ XX - XX 2. ต้นทุนขายหรือต้นทนุ การให้บริการ 3. กาไร (ขาดทนุ ) ขนั้ ต้น XX + XX 4. รายได้อนื่ 5. กาไร (ขาดทุน) ก่อนค่าใช้จ่าย XX 6. คา่ ใช้จา่ ยในการขาย XX - 7. คา่ ใช้จา่ ยในการใหบ้ รกิ าร XX + 8. คา่ ใชจ้ ่ายอ่นื XX 9. รวมคา่ ใชจ้ ่าย XX 10. กาไร (ขาดทุน) ก่อนต้นทุนทางการเงินและคา่ ใชจ้ า่ ยภาษีเงินได้ XX - XX 11. ต้นทนุ ทางการเงนิ 12. กาไร (ขาดทนุ ) ก่อนค่าใช้จา่ ยภาษเี งินได้ XX - XX 13. ค่าใชจ้ า่ ยภาษีเงนิ ได้ 14. กาไร (ขาดทนุ ) สุทธิ XX หลักการบัญชีเบื้องตน้ 1 272

จากงบกาไรขาดทุนจาแนกค่าใช้จ่ายตามหน้าท่ี (แบบหลายขั้น) ข้างต้น กรมพัฒนาธุรกิจ การค้าได้กาหนดความหมายของรายการต่าง ๆ ไว้ดงั นี้ รายการที่ 1 รายได้จากการขายหรือการให้บริการ (Revenue from sales or revenue from rendering services) หมายถึง รายได้ที่เกิดจากการขายสินค้า สิทธิ หรอื บริการ ซึ่งเป็นธุรกิจหลักของ กจิ การเพื่อแลกเปล่ยี นกับเงินสด สทิ ธิเรยี กร้องให้ชาระเงิน หรอื สง่ิ อื่นที่มีมลู ค่าคดิ เป็นเงนิ ได้ ทง้ั น้ี ให้แยกแสดง เปน็ รายไดห้ ลักแตล่ ะประเภท เชน่ รายไดจ้ ากการขายสินค้า รายได้จากการใหบ้ รกิ าร เปน็ ต้น รายการที่ 2 ต้นทนุ ขายหรอื ตน้ ทุนการใหบ้ ริการ (Cost of sales or cost of rendering services) หมายถึง ต้นทุนของสินค้า สิทธิ หรือบริการท่ีขาย รวมถึงราคาซื้อ ต้นทุนการผลิต และค่าใช้จ่าย ต่างๆ ท่ีจ่ายไปเพ่ือให้สินค้าอยู่ในสถานที่และสภาพพร้อมที่จะขาย โดยแยกแสดงเป็นต้นทุนตามประเภทของ ธุรกิจหลักของกิจการตามท่ีได้แสดงไว้ในรายการท่ี 1 เช่น ต้นทุนของสินค้าที่ขาย ต้นทุนของการให้บริการ เปน็ ต้น รายการที่ 3 กาไร (ขาดทุน) ขั้นต้น (Gross profit (loss)) หมายถึง ส่วนของรายได้จาก การขายสินค้าหรือบริการที่สูงกว่าหรือต่ากว่าต้นทุนขายหรือต้นทุนของการให้บริการ ท้ังน้ีหากมีผลขาดทุนให้ แสดงจานวนเงินไว้ในเครอื่ งหมายวงเล็บ รายการที่ 4 รายได้อื่น (Other income) หมายถึง รายได้จากการดาเนินงานนอกจากที่ กาหนดให้แสดงไว้ในรายการท่ี 1 รวมถึงผลกาไรอ่ืน เช่น ผลกาไรจากการขายเงินลงทุน ผลกาไรจากการขาย ท่ดี ิน อาคารและอุปกรณ์ เป็นต้น ท้ังนี้ ให้เป็นไปตามที่กาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินท่ีเก่ียวข้อง และหากรายการใดมสี าระสาคัญใหแ้ ยกแสดงออกมาต่างหาก รายการท่ี 5 กาไร (ขาดทุน) ก่อนค่าใช้จ่าย หมายถึง กาไร (ขาดทุน) ข้ันต้นรวมกับรายได้ อื่น แต่กอ่ นหักคา่ ใชจ้ า่ ย หากมีผลขาดทุนใหแ้ สดงจานวนเงนิ ไว้ในเครื่องหมายวงเล็บ รายการที่ 6 ค่าใช้จ่ายในการขาย (Selling expenses) หมายถึง ค่าใช้จ่ายที่เกิดข้ึนอัน เน่อื งมาจากการขาย รายการท่ี 7 ค่าใช้จ่ายในการบริหาร (Administrative expenses) หมายถึง ค่าใช้จ่าย ทั่วไปท่ีเกิดข้นึ ในการบริหารกจิ การอันเป็นสว่ นรวม รายการที่ 8 ค่าใช้จ่ายอ่ืน (Other expenses) หมายถึง ค่าใช้จ่ายนอกจากที่กาหนดให้ แสดงไว้ ในรายการที่ 2 6 7 11 และ 13 รวมถึงผลขาดทุนอ่ืน เช่น ผลขาดทุนจากการจาหน่ายเงินลงทุน ผล ขาดทุนจากการจาหน่ายท่ีดิน อาคารและอุปกรณ์ ผลขาดทุนจากการหยุดงานของพนักงาน เป็นต้น ท้ังนี้ ให้ เป็นไปตามที่กาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินท่ีเก่ียวข้อง และหากรายการใดมีสาระสาคัญให้แยก แสดงออกมาต่างหาก รายการท่ี 9 รวมค่าใช้จ่าย (Total expenses) หมายถึง ยอดรวมค่าใช้จ่ายในรายการท่ี 6 รายการท่ี 7 และรายการท่ี 8 หลกั การบัญชเี บ้อื งตน้ 1 273

รายการที่ 10 กาไร (ขาดทุน) ก่อนต้นทุนทางการเงินและค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ (Profit (loss) before finance costs and income tax expenses) หมายถึง กาไร (ขาดทุน) ก่อนค่าใช้จ่าย หกั ดว้ ย รวมค่าใชจ้ า่ ย หากมีผลขาดทุนใหแ้ สดงจานวนเงนิ ไวใ้ นเครื่องหมายวงเลบ็ รายการท่ี 11 ต้นทุนทางการเงิน (Finance costs) หมายถึง ค่าใช้จา่ ยหรือต้นทุนที่เกิดข้ึน จากการก่อหนี้สินของกิจการ เช่น ดอกเบี้ยเงินกู้ ค่าธรรมเนียมธนาคารท่ีเกิดจากการกู้ยืมเงิน ดอกเบ้ียที่เกิด จากสญั ญาเชา่ การเงนิ เปน็ ตน้ รายการที่ 12 กาไร (ขาดทนุ ) ก่อนค่าใช้จ่ายภาษีเงนิ ได้ (Profit (loss) before income tax expense) หมายถึง กาไร (ขาดทุน) ก่อนต้นทุนทางการเงินและค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หักด้วย ต้นทุนทาง การเงิน หากมผี ลขาดทุนให้แสดงจานวนเงนิ ไว้ในเครอื่ งหมายวงเลบ็ รายการท่ี 13 ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ (Income tax expense) หมายถึง ค่าใช้จ่ายภาษีเงิน ไดท้ ค่ี านวณขึ้นตามทกี่ าหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินสาหรบั กิจการทไ่ี ม่มีสว่ นไดเ้ สียสาธารณะ ทงั้ น้ี หากกิจการประสงค์จะเลือกรับรู้ค่าใช้จ่าย (รายได้) ภาษีเงินได้ ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 12 เร่ือง ภาษี เงนิ ได้ ให้ใช้ชื่อรายการว่า “คา่ ใช้จา่ ย (รายได)้ ภาษีเงนิ ได้” รายการท่ี 14 กาไร (ขาดทุน) สุทธิ (Net Profit (loss)) หมายถึง กาไร (ขาดทุน) ก่อน ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หักด้วย ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ หากมีผลขาดทุนสุทธิให้แสดงจานวนเงินไว้ในเครื่องหมาย วงเล็บ 3) ขนั้ ตอนการจัดทางบกาไรขาดทนุ การจดั ทางบกาไรขาดทุนสาหรับกิจการเจ้าของคนเดียวประเภทธรุ กิจบริการ ในทางปฏิบตั ิจะ จดั ทาตามวธิ ีจาแนกค่าใช้จา่ ยตามหน้าที่ หรอื วธิ ตี ้นทนุ ขาย ท้งั 2 แบบ ได้แก่ แบบขัน้ เดียว และ แบบหลายขั้น รวมถึงการจดั ทาหมายเหตุประกอบงบการเงิน โดยการจดั ทางบกาไรขาดทุนต้องปฏิบตั ดิ ังนี้ 1) เขียนหัวงบกาไรขาดทนุ ซึง่ ประกอบด้วย 3 บรรทดั ไดแ้ ก่ - บรรทดั ท่ี 1 เขยี นช่ือกจิ การ - บรรทดั ที่ 2 เขียนคาว่า งบกาไรขาดทนุ - บรรทดั ท่ี 3 เขียนรอบระยะเวลาที่จดั ทางบกาไรขาดทนุ 2) จัดทาตามรูปแบบงบกาไรขาดทนุ ตามวิธจี าแนกค่าใช้จ่ายตามหน้าที่ โดยเรม่ิ ต้นท่ี หมวดบัญชีรายได้โดยแสดงรายการและจานวนเงินของรายได้ที่เกิดข้ึนของกิจการ ถ้ามีมากกว่า 1 รายการให้ แสดงยอดรวมของรายได้นน้ั ด้วย 3) จดั ทาตามรูปแบบงบกาไรขาดทุนตามวธิ ีจาแนกค่าใชจ้ า่ ยตามหนา้ ท่ี หมวดบัญชี ค่าใช้จ่ายโดยแสดงรายการและจานวนเงินของค่าใช้จ่ายท่ีเกิดขึ้นของกิจการ ถ้ามีมากกว่า 1 รายการให้แสดง ยอดรวมของคา่ ใช้จ่ายนน้ั ด้วย หลกั การบัญชีเบื้องตน้ 1 274

4) หาผลต่างระหว่างยอดรวมของรายได้และค่าใช้จ่าย โดยผลต่างท่ีเกิดข้ึนสามารถบางได้ เป็น 2 กรณี ดังนี้ - กรณเี กิดกาไรสุทธิ จะเปน็ ผลมาจากยอดรวมรายได้ มากกว่ายอดรวมของคา่ ใช้จา่ ย - กรณเี กดิ ขาดทุนสทุ ธิ จะเป็นผลมาจากยอดรวมค่าใชจ้ ่าย มากกวา่ ยอดรวมของรายได้ ตวั อย่างที่ 8.1 ตอ่ ไปน้เี ปน็ งบทดลองหลังปรับปรุงของรา้ น เฟ่ืองฟู ซึง่ ดาเนินกจิ การถ่ายเอกสาร และเข9า้.3เล5ม่ 9.ณ5 วนั ที่ 31 ธันวาคม 25X7 รา้ นเฟือ่ งฟบู ริการ เดบติ สต. เครดติ งบทดลองหลังปรบั ปรงุ บาท บาท สต. ชอ่ื บญั ชี วันท่ี 31 ธนั วาคม 25X7 - 150,000 - เงนิ สด เลขที่ 200,000 - เงนิ ฝากธนาคาร บญั ชี ลูกหนกี้ ารคา้ 5,000 ค่าเผือ่ หนีส้ งสัยจะสูญ 101 วสั ดสุ านักงาน 102 500 - อาคาร 103 คา่ เสื่อมราคาสะสม-อาคาร 104 4,500 - อุปกรณ์สานักงาน 105 400,000 - คา่ เสื่อมราคาสะสม - อปุ กรณส์ านักงาน 106 เจา้ หนี้การคา้ 107 80,000 - คา่ ไฟฟา้ ค้างจ่าย 108 ค่าอินเตอรเ์ นต็ ค้างจา่ ย 109 60,000 - เงินกู้ยมื ระยะยาว 201 ทุน – นางสาวเฟอื่ งฟู 202 12,000 - ถอนใชส้ ว่ นตัว 203 15,000 - รายไดค้ ่าบรกิ าร 204 3,500 - รายได้อ่ืน ๆ 301 1,070 - เงินเดือนพนักงาน 302 200,000 - เงินเดอื นผู้จัดการร้าน 401 431,720 - คา่ โฆษณา 402 คา่ ไฟฟา้ 501 20,000 - ค่าน้าประปา 502 ค่าโทรศพั ท์ 503 345,000 - ค่าอินเตอร์เน็ต 504 6,000 - ดอกเบ้ียจ่าย 505 ค่าธรรมเนียมธนาคาร 506 20,000 - วัสดสุ านกั งานใช้ไป 507 10,000 หน้สี งสยั จะสญู 508 4,900 - คา่ เสอ่ื มราคา –อาคาร 509 2,500 - ค่าเส่อื มราคา -อุปกรณส์ านกั งาน 510 - 511 900 - 512 1,700 - 513 - 790 - 12,000 - 1,094,790 - - 300 - 5,500 - - 700 160,000 36,000 1,094,790 หลักการบญั ชีเบ้อื งตน้ 1 275

ให้ทา 1. งบกาไรขาดทนุ สาหรบั ปี สน้ิ สุดวนั ที่ 31 ธันวาคม 25X7 1.1 วิธีจาแนกค่าใช้จ่ายตามลกั ษณะคา่ ใชจ้ ่าย 1.2 วธิ จี าแนกคา่ ใช้จา่ ยตามหน้าที่ แบบข้นั เดยี ว 1.3 วธิ ีจาแนกค่าใชจ้ า่ ยตามหนา้ ที่ แบบหลายขนั้ 1.1 งบกาไรขาดทุน วิธีจาแนกค่าใช้จ่ายตามลักษณะคา่ ใชจ้ ่าย ร้านเฟอื่ งฟูบริการ งบกาไรขาดทนุ สาหรับปี สิน้ สุด วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25X7 รายได้ หน่วย: บาท 345,000 รายไดจ้ ากการใหบ้ รกิ าร 6,000 351,000 รายได้อน่ื 242,990 รวมรายได้ 108,010 12,300 ค่าใช้จา่ ย 95,710 วสั ดสุ านกั งานใช้ไป 5,500 คา่ ใช้จา่ ยผลประโยชน์พนักงาน  30,000 คา่ เส่อื มราคาและตัดจาหน่าย  196,000 คา่ ใช้จา่ ยอื่น  11,490 รวมค่าใชจ้ ่าย กาไรกอ่ นตน้ ทนุ ทางการเงนิ หกั ตน้ ทุนทางการเงนิ  กาไรสุทธิ หลกั การบัญชีเบอ้ื งตน้ 1 276

หมายเหตุประกอบงบการเงิน 20,000 10,000  ค่าใช้จา่ ยผลประโยชนพ์ นกั งาน 30,000 เงนิ เดือนพนักงาน เงินเดือนผู้จดั การ 160,000 รวม 36,000 196,000  ค่าเส่ือมราคาและตดั จาหนา่ ย ค่าเส่อื มราคา – อาคาร 4,900 ค่าเส่ือมราคา – อปุ กรณส์ านกั งาน 2,500 รวม 900 1,700  ค่าใช้จ่ายอ่นื 790 ค่าโฆษณา 700 คา่ ไฟฟ้า 11,490 คา่ นา้ ประปา ค่าโทรศพั ท์ 12,000 คา่ อนิ เตอร์เนต็ 300 หน้ีสงสัยจะสญู รวม 12,300  ต้นทุนทางการเงิน ดอกเบยี้ จา่ ย ค่าธรรมเนียมธนาคาร รวม หลักการบญั ชีเบือ้ งตน้ 1 277

1.2 วธิ จี าแนกค่าใช้จา่ ยตามหน้าท่ี แบบขน้ั เดียว ร้านเฟ่อื งฟูบริการ งบกาไรขาดทนุ สาหรบั ปี ส้ินสุด วันที่ 31 ธันวาคม 25X7 รายได้  4,990 หนว่ ย: บาท รายไดจ้ ากการใหบ้ ริการ  24,900 รายไดอ้ ืน่  213,100 345,000 รวมรายได้ 6,000  ค่าใชจ้ า่ ย 351,000 ต้นทนุ การให้บริการ คา่ ใชจ้ ่ายในการใหบ้ รกิ าร 242,990 คา่ ใช้จ่ายในการบริหาร 108,010 รวมค่าใช้จ่าย 12,300 95,710 กาไรก่อนตน้ ทุนทางการเงิน หัก ต้นทุนทางการเงนิ กาไรสทุ ธิ หมายเหตุประกอบงบการเงิน  ต้นทุนการให้บรกิ าร 2,500 ค่าไฟฟ้า 1,700 ค่าโทรศพั ท์ 790 คา่ อินเตอรเ์ นต็ 4,990 รวม  คา่ ใชจ้ ่ายในการให้บริการ 20,000 เงินเดือนพนักงาน 4,900 คา่ โฆษณา 24,900 รวม หลกั การบญั ชีเบือ้ งตน้ 1 278

 ค่าใชจ้ ่ายในการบรหิ าร 10,000 เงินเดอื นผจู้ ัดการร้าน 900 ค่านา้ ประปา 5,500 วสั ดุสานักงานใชไ้ ป 700 หนี้สงสยั จะสูญ คา่ เสื่อมราคา – อาคาร 160,000 ค่าเสื่อมราคา – อุปกรณ์ 36,000 รวม 213,100  ต้นทนุ ทางการเงิน 12,000 ดอกเบี้ยจา่ ย 300 คา่ ธรรมเนยี มธนาคาร รวม 12,300 1.3 วิธีจาแนกคา่ ใชจ้ ่ายตามหน้าที่ แบบหลายข้นั ร้านเฟอ่ื งฟบู รกิ าร งบกาไรขาดทุน สาหรับปี สนิ้ สดุ วันท่ี 31 ธันวาคม 25X7 รายไดจ้ ากการใหบ้ ริการ  24,900 หน่วย: บาท หัก ต้นทุนการใหบ้ ริการ 213,100 345,000 กาไรขน้ั ต้น  4,990 บวก รายได้อ่นื  340,010 กาไรก่อนค่าใชจ้ ่าย  6,000 คา่ ใชจ้ า่ ยในการใหบ้ ริการ 346,010 ค่าใช้จา่ ยในการบริหาร 238,000 รวมคา่ ใชจ้ า่ ย 108,010 กาไรกอ่ นต้นทุนทางการเงิน 12,300 หัก ตน้ ทนุ ทางการเงนิ 95,710 กาไรสทุ ธิ หลักการบัญชเี บือ้ งตน้ 1 279

หมายเหตุประกอบงบการเงิน 2,500 1,700  ต้นทนุ การใหบ้ รกิ าร 790 ค่าไฟฟา้ 4,990 คา่ โทรศพั ท์ คา่ อินเตอรเ์ น็ต 20,000 รวม 4,900 24,900  ค่าใชจ้ า่ ยในการใหบ้ ริการ เงินเดอื นพนักงาน 10,000 คา่ โฆษณา 900 รวม 5,500 700  ค่าใชจ้ ่ายในการบรหิ าร เงนิ เดอื นผู้จดั การร้าน 160,000 คา่ นา้ ประปา 36,000 วสั ดสุ านักงานใช้ไป 213,100 หนสี้ งสยั จะสญู ค่าเส่อื มราคา – อาคาร 12,000 คา่ เสื่อมราคา – อุปกรณ์ 300 รวม 12,300  ต้นทุนทางการเงนิ ดอกเบ้ียจ่าย ค่าธรรมเนยี มธนาคาร รวม หลักการบญั ชีเบอ้ื งตน้ 1 280

9.5.2 งบแสดงฐานะการเงิน 1) ความหมายของงบแสดงฐานะการเงนิ มาตรฐานการบัญชีฉบับท่ี 1 (ปรับปรุง 2552) ได้ให้ความหมายของงบแสดงฐานะการเงิน (Financial Position Statement) หมายถงึ รายงานทจ่ี ดั ทาขึน้ เพือ่ แสดงฐานะทางการเงินของกจิ การ ณ วนั ใดวันหนง่ึ ซ่ึงแสดงข้อมูลเกย่ี วกบั สินทรพั ย์ หนีส้ ิน และส่วนของเจา้ ของ 2) รปู แบบของงบแสดงฐานะการเงิน งบแสดงฐานนะการเงนิ ต้องจัดทาตามรูปแบบตามท่ีกรมพัฒนาธุรกจิ การคา้ กาหนด จะมีเพยี ง รูปแบบเดียว คือ งบแสดงฐานะการเงินแบบรายงาน (Report Form) ซ่ึงเป็นรูปแบบท่ีต้องนาเสนออย่างเป็น ทางการ ซ่ึงจะแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่ส่วนที่ 1 จะแสดงรายการเกี่ยวกับสินทรัพย์ส่วนของสนิ ทรัพย์ ส่วนที่ 2 แสดงรายการหนี้สินและส่วนของเจ้าของ โดยงบแสดงฐานะการเงินแบบรายงานจะแสดงรายการ เรียงกันตามลาดับของหมวดบัญชี คือ หมวดสินทรัพย์ หมวดหน้ีสิน และส่วนของเจ้าของ ผลรวมของหมวด สินทรัพย์จะต้องเท่ากับผลรวมของหมวดหน้ีสินและส่วนของเจ้าของ รูปแบบงบแสดงฐานะการเงินแบบ รายงาน เป็นดังน้ี (1) หวั งบแสดงฐานะการเงิน ประกอบดว้ ย ช่ือกจิ การ คาวา่ งบแสดงฐานะการเงิน และ วนั เดือน ปี ทจ่ี ัดทางบแสดงฐานะการเงิน (2) ส่วนบนของรายงาน แสดงรายการสินทรพั ย์ (3) ส่วนลา่ งของรายงาน แสดงรายการของหนีส้ นิ และสว่ นของเจา้ ของ (4) ยอดรวมของสนิ ทรัพย์ต้องเทา่ กบั ยอดรวมของหน้ีสนิ บวกดว้ ยสว่ นของเจา้ ของ หลกั การบัญชีเบอ้ื งตน้ 1 281

ช่อื กจิ การ XX งบแสดงฐานะการเงิน XX วนั ท.ี่ .......................................... XX + สินทรัพย์ XX 1. สินทรพั ยห์ มุนเวียน XX 1.1 เงนิ สดและรายการเทยี บเท่าเงนิ สด XX 1.2 เงินลงทุนชวั่ คราว XX 1.3 ลูกหน้กี ารคา้ และลกู หน้ีอ่ืน 1.4 เงนิ ใหก้ ยู้ ืมระยะสน้ั XX 1.5 สนิ คา้ คงเหลือ 1.6 สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี นอื่น XX รวมสินทรัพยห์ มุนเวียน 2. สนิ ทรพั ย์ไม่หมนุ เวียน XX 2.1 เงนิ ลงทุนเผื่อขาย 2.2 เงนิ ลงทนุ ในบริษัทร่วม XX 2.3 เงินลงทนุ ในบริษัทย่อย 2.4 เงนิ ลงทุนในกจิ การร่วมค้า XX + 2.5 เงนิ ลงทุนระยะยาวอน่ื 2.6 เงินใหก้ ยู้ ืมระยะยาว XX + 2.7 อสงั หารมิ ทรัพยเ์ พือ่ การลงทุน XX 2.8 สนิ ทรัพยไ์ ม่หมุนเวียนท่ถี ือไว้เพื่อขาย 2.9 ทดี่ ิน อาคาร และอปุ กรณ์ XX 2.10 สินทรพั ยไ์ มม่ ีตัวตน 2.11 สินทรพั ยภ์ าษีเงินไดร้ อการตดั บญั ชี* XX 2.12 สนิ ทรัพยไ์ ม่หมนุ เวียนอนื่ รวมสินทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวียน XX รวมสนิ ทรพั ย์ XX XX XX XX หลกั การบญั ชเี บือ้ งตน้ 1 282

หนส้ี นิ และส่วนของเจา้ ของ 3. หน้สี ินหมนุ เวียน XX 3.1 เงนิ เบิกเกินบัญชแี ละเงินก้ยู ืมระยะส้ันจากสถาบนั การเงนิ XX 3.2 เจา้ หน้กี ารค้าและเจา้ หนี้อน่ื XX 3.3 สว่ นของหนส้ี ินระยะยาวท่ีครบกาหนดชาระภายในหน่ึงปี XX + 3.4 เงินกยู้ ืมระยะสัน้ XX 3.5 ภาษเี งนิ ได้คา้ งจา่ ย XX 3.6 ประมาณการหนี้สินระยะสน้ั XX 3.7 หนี้สินหมนุ เวยี นอืน่ XX รวมหนี้สนิ หมนุ เวียน 4. หนส้ี นิ ไม่หมนุ เวียน XX 4.1 เงินกู้ยืมระยะยาว XX + 4.2 หนี้สินภาษเี งนิ ได้รอการตัดบัญชี* 4.3 ภาระผกู พนั ผลประโยชนพ์ นักงาน XX + 4.4 ประมาณการหนส้ี นิ ระยะยาว XX 4.5 หน้ีสินไมห่ มนุ เวยี นอื่น รวมหนีส้ ินไม่หมุนเวียน XX รวมหน้สี ิน XX XX 5. สว่ นของผ้เู ป็นห้นุ ส่วน XX + 5.1 ทนุ ของผเู้ ป็นห้นุ ส่วนแต่ละคน XX + 5.2 กาไร (ขาดทนุ ) ยังไม่ไดแ้ บ่ง XX 5.3 องค์ประกอบอ่ืนของสว่ นของผเู้ ป็นหุ้นส่วน XX รวมส่วนของผเู้ ป็นหนุ้ ส่วน XX รวมหน้ีสินและส่วนของผู้เป็นหนุ้ ส่วน * กรณีใช้แนวทางท่ีอาจเลือกปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินสาหรับกิจการท่ีไม่มีส่วนได้เสีย สาธารณะ (NPAE) หลกั การบัญชเี บ้ืองตน้ 1 283

มาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 1 และประกาศกรมพัฒนาธุรกิจการค้า ไม่ได้กาหนดรูปแบบในการจัดทา งบแสดงฐานะการเงนิ ไว้ สาหรับกิจการเจ้าของคนเดียวประเภทธรุ กจิ บริการ ดังน้ันสามารถนารูปแบบงบแสดง ฐานะการเงินของห้างหุ้นสว่ นจดทะเบียน (แบบ 1) ข้างต้น ไปประยุกตใ์ ช้และกาหนดรายการบญั ชีได้ตามความ เหมาะสมกจิ การเจ้าของคนเดียวประเภทธุรกิจบริการ ท้ังน้ี กรมพัฒนาธรุ กิจการค้า ได้กาหนดความหมายของ รายการต่าง ๆ ไว้ดงั น้ี รายการที่ 1 สินทรัพย์หมุนเวียน (Current assets) 1.1 เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด (Cash and cash equivalents) เงนิ สด หมายถึง เงินสดในมือและเงินฝากธนาคารทุกประเภท แต่ไม่รวมเงินฝากประเภทท่ีต้องจ่ายคืนเม่ือสิ้นระยะเวลาท่ี กาหนด เช่น , 1) ธนบัตรและเหรียญกษาปณ์ท่ีกิจการมีอยู่ รวมท้ังเงินสดย่อย ธนาณัติ ต๋ัวแลกเงิน ไปรษณยี ์ 2) เงินฝากธนาคารกระแสรายวันและออมทรัพย์ ท้ังน้ีไม่รวมเงินฝากธนาคาร ประเภทจ่ายคืนเมื่อส้ินระยะเวลา (เงินฝากประจา) รวมทั้งบัตรเงินฝากท่ีออกโดยธนาคารพาณิชย์และสถาบัน การเงินอืน่ ซงึ่ กาหนดใหแ้ สดงไวใ้ นรายการที่ 1.2 และ 2.5 แล้ว 3) เช็คที่ถึงกาหนดชาระแต่ยังมิได้นาฝาก เช็คเดินทาง ดราฟต์ของธนาคารรายการ เทียบเทา่ เงินสด หมายถึง เงินลงทุนชวั่ คราวทม่ี ีสภาพคลอ่ งสงู ซ่งึ พรอ้ มทจ่ี ะเปลย่ี นเป็นเงนิ สดในจานวนท่ีทราบ ได้และมีความเสี่ยงต่อการเปล่ียนแปลงในมูลค่าน้อย หรือไม่มีนัยสาคัญ ท้ังน้ีให้เป็นไปตามท่ีกาหนดใน มาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ท่เี ก่ียวขอ้ ง 1.2 เงินลงทุนชั่วคราว (Temporary investments) หมายถึง เงินลงทุนที่กิจการต้ังใจจะ ถือไว้ไม่เกิน 1 ปี เงินลงทุนชั่วคราวรวมถึง หลักทรัพย์เพ่ือค้าหลักทรัพย์เผ่ือขาย เงินลงทุนท่ัวไป และตราสาร หนี้ท่ีจะครบกาหนดภายใน 1 ปี ท้ังน้ี ใหเ้ ปน็ ไปตามท่กี าหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ท่เี กีย่ วข้อง 1.3 ลูกหน้ีการคา้ และลูกหนอ้ี ่นื (Trade and other receivables) ลูกหน้กี ารคา้ หมายถงึ เงินที่ลูกค้าค้างชาระคา่ สินค้าหรือค่าบริการท่ีกิจการได้ขายหรือให้บริการตามปกติ และลูกหน้ีตามตว๋ั เงินรบั อัน เกิดจากค่าสินค้าหรือบริการดังกล่าวลูกหนี้อ่ืน หมายถึง ลูกหนี้อ่ืนท่ีไม่ใช่ลูกหนี้การค้า เช่น ค่าใช้จ่ายจ่าย ลว่ งหนา้ รายไดค้ ้างรับเงินทดรอง เปน็ ตน้ 1.4 เงินให้กู้ยืมระยะส้ัน (Short-term loans) หมายถึง เงินให้กู้ยืมระยะสั้น รวมทั้งลูกหน้ี ในลักษณะอ่ืนใด ซ่ึงจัดเป็นสินทรัพย์หมุนเวียนนอกจากลูกหน้ีการค้าที่เกิดจากการขายสินค้าหรือบริการและ ลกู หนอี้ ืน่ ซงึ่ กาหนดให้แสดงไวใ้ นรายการท่ี 1.3 1.5 สินค้าคงเหลือ (Inventories) หมายถึง สินค้าสาเร็จรูป งานหรือสินค้าระหว่างทา วตั ถดุ ิบและวสั ดทุ ่ใี ช้ในการผลติ เพอ่ื ขายหรือให้บริการตามปกติของกจิ การ หลกั การบัญชีเบ้อื งตน้ 1 284

1.6 สินทรัพย์หมุนเวียนอ่ืน (Other current assets) หมายถึง สินทรัพย์หมุนเวียนอ่ืนใด นอกจากที่กาหนดให้แสดงไว้ในรายการที่ 1.1 ถึง 1.5 ทั้งนี้หากรายการใดมีสาระสาคัญให้แยกแสดงออกมา ตา่ งหาก รายการที่ 2 สนิ ทรพั ย์ไม่หมนุ เวียน (Non-current assets) 2.1 เงินลงทุนเผื่อขาย (Available-for-sale investments) หมายถึง เงินลงทุนในตรา สารหน้ีทุกชนิดหรอื ตราสารทุนในความต้องการของตลาดซึ่งไม่ถือเป็นหลักทรัพย์เพื่อคา้ และในขณะเดียวกนั ไม่ ถือเป็นตราสารหนี้ท่ีจะถือจนครบกาหนด หรือเงินลงทุนในบริษัทร่วมเงินลงทุนในบริษัทยอ่ ย หรือเงนิ ลงทุนใน การรว่ มคา้ ทง้ั นี้ ใหเ้ ปน็ ไปตามท่กี าหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินทเี่ ก่ยี วขอ้ ง 2.2 เงินลงทุนในบริษัทร่วม (Investments in associates) หมายถึง เงินลงทุนในกิจการ อ่ืนซึ่งกิจการมีอิทธิพลอย่างมีนัยสาคัญในกิจการนั้น ทั้งนี้ความหมายของการมีอิทธิพลอย่างมีนัยสาคัญให้ เป็นไปตามทีก่ าหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ทเ่ี ก่ยี วข้อง 2.3 เงินลงทุนในบริษัทย่อย (Investments in subsidiaries) หมายถึง เงินลงทุนใน กิจการอื่นซึ่งกิจการมีอานาจการควบคุมกิจการน้ัน ท้ังน้ีความหมายของการควบคุมให้เป็นไปตามท่ีกาหนดใน มาตรฐานการรายงานทางการเงินท่เี กีย่ วข้อง 2.4 เงินลงทุนในการร่วมค้า (Investments in joint ventures) หมายถึง เงินลงทุนเพ่ือ การประกอบกิจกรรมเชิงเศรษฐกิจของบุคคลหรือกิจการตั้งแต่สองรายขึ้นไปโดยมีการควบคุมร่วมกันตามท่ีตก ลงไว้ในสัญญา ท้ังนี้ความหมายของการควบคุมร่วมกันให้เป็นไปตามท่ีกาหนดในมาตรฐานการรายงานทาง การเงินทีเ่ กย่ี วขอ้ ง 2.5 เงินลงทุนระยะยาวอื่น (Other long-term investments) หมายถึง เงินลงทุนระยะ ยาวในกิจการอื่น นอกจากทก่ี าหนดให้แสดงไวใ้ นรายการท่ี 2.1 ถงึ 2.4 2.6 เงินให้กยู้ ืมระยะยาว (Long-term loans) หมายถึง เงินใหก้ ยู้ ืมระยะยาว รวมทั้งลูกหนี้ ในลกั ษณะอ่ืนใดซึง่ จดั เปน็ สนิ ทรพั ยไ์ มห่ มุนเวียน 2.7 อสังหาริมทรัพย์เพื่อการลงทุน (Investment property) หมายถึง อสังหาริมทรัพย์ (ทดี่ ิน หรืออาคาร หรือส่วนของอาคาร (ส่วนควบอาคาร) หรือท้ังท่ีดินและอาคาร) ท่ถี ือครอง (โดยเจา้ ของหรือ โดยผู้เช่าภายใต้สัญญาเช่าการเงิน) เพื่อหาประโยชน์จากรายได้ค่าเช่าหรือจากการเพิ่มขึ้นของมูลค่าของ สนิ ทรัพย์ หรือทง้ั สองอย่าง ทั้งน้ี ให้เปน็ ไปตามท่ีกาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินทเี่ ก่ยี วข้อง 2.8 สินทรัพย์ไม่หมุนเวียนที่ถือไว้เพื่อขาย (Non-current assets classified as held for sale) หมายถึง สินทรัพย์ไม่หมุนเวียนท่ีกิจการมีวัตถุประสงค์ท่ีจะถือไว้เพื่อขาย ทั้งนี้ ให้เป็นไปตามที่ กาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินทเ่ี กี่ยวข้อง หลักการบญั ชีเบ้อื งตน้ 1 285

2.9 ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ (Property, plant and equipment) หมายถึง สินทรัพย์ ที่มีตัวตนที่กิจการมีไว้เพ่ือใช้ประโยชน์ในการผลิต เพ่ือใช้ในการจาหน่ายสินค้าหรือให้บริการ เพ่ือให้เช่าหรือ เพือ่ ใชใ้ นการบรหิ ารงาน โดยกจิ การคาดว่าจะใช้ประโยชนม์ ากกวา่ หน่งึ รอบระยะเวลารายงาน 2.10 สินทรัพย์ไม่มีตัวตน (Intangible assets) หมายถึง สินทรัพย์ท่ีไม่เป็นตัวเงินท่ี สามารถระบุได้และไม่มีกายภาพตามท่ีกาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงิน เช่น ลิขสิทธิ์ สิทธิบัตร สมั ปทาน เปน็ ต้น 2.11 สินทรัพย์ภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี (Deferred tax assets) หมายถึง จานวนภาษี เงนิ ไดท้ กี่ ิจการคาดวา่ จะไดร้ บั คืนในอนาคตซึ่งเกิดจาก 1) ผลแตกต่างชั่วคราวทใ่ี ชห้ กั ภาษี 2) ขาดทุนทางภาษที ยี่ ังไมไ่ ดใ้ ชย้ กไป 3) เครดิตภาษีท่ียังไม่ไดใ้ ชย้ กไป ทั้งนี้ใหเ้ ปน็ ไปตามท่กี าหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงินที่เกยี่ วข้อง 2.12 สินทรัพย์ไม่หมุนเวียนอ่ืน (Other non-current assets) หมายถึง สินทรัพย์ ไม่หมุนเวยี นอ่ืนใด นอกจากท่ีกาหนดให้แสดงไว้ในรายการที่ 2.1 ถึง 2.11 ท้ังนี้หากรายการใดมีสาระสาคัญให้ แยกแสดงออกมาต่างหาก รายการท่ี 3 หน้ีสนิ หมุนเวียน (Current liabilities) 3.1 เงินเบิกเกินบัญชีและเงินกู้ยืมระยะสั้นจากสถาบันการเงิน (Bank overdrafts and short-term borrowings from financial institutions) หมายถึง เงินเบิกเกินบัญชีธนาคาร หน้ีสินท่ี เกิดขึ้นจากการกู้ยืมระยะส้ันจากธนาคารพาณิชย์หรือสถาบันการเงินอ่ืน รวมทั้งการขายหรือขายช่วงลดตั๋วเงิน กบั สถาบนั การเงนิ ซึง่ จดั เปน็ หนี้สินหมนุ เวียน 3.2 เจ้าหน้ีการค้าและเจ้าหนี้อื่น (Trade and other payables) เจ้าหน้ีการค้า หมายถึง เงินท่ีกิจการค้างชาระค่าสินค้าหรือค่าบริการท่ีซื้อมาเพื่อขายหรือเพื่อใช้ในการผลิตสินค้าหรือให้บริการ ตามปกติ และต๋วั เงินจ่ายทกี่ ิจการออกใหเ้ พื่อชาระคา่ สนิ คา้ หรือบริการดงั กล่าวเจ้าหนอี้ ื่น หมายถึง เจา้ หนี้อ่ืนที่ มใิ ช่เจา้ หนกี้ ารคา้ เช่น คา่ ใชจ้ ่ายคา้ งจา่ ย รายไดร้ ับล่วงหน้า เป็นต้น 3.3 สว่ นของหนีส้ ินระยะยาวทถ่ี ึงกาหนดชาระภายในหนึง่ ปี (Current portion of long- term liabilities) หมายถึง หนี้สินระยะยาวท่ีจะถึงกาหนดชาระคืนภายในหนึ่งปนี ับจากวันสิ้นรอบระยะเวลา รายงาน 3.4 เงนิ กู้ยมื ระยะส้ัน (Short-term borrowings) หมายถึง เงนิ กยู้ ืมระยะส้นั รวมทง้ั หนส้ี นิ ในลักษณะอื่นใด นอกจากหนี้สินที่เกิดจากการซื้อสินค้าหรือบริการและเจ้าหนี้อ่ืน ซึ่งกาหนดให้แสดงไว้ใน รายการที่ 3.2 หลกั การบญั ชเี บ้ืองตน้ 1 286

3.5 ภาษีเงินได้ค้างจ่าย (Current Income tax payable) หมายถึง ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้ นิติบคุ คลค้างจา่ ย 3.6 ประมาณการหน้ีสินระยะส้ัน (Short-term provisions) หมายถึง หนี้สินที่คาดว่าจะ ถึงกาหนดชาระภายในหน่ึงปีนับจากวันส้ินรอบระยะเวลารายงาน และมีความไม่แน่นอนเกี่ยวกับจังหวะเวลา หรอื จานวนทีจ่ ะตอ้ งจา่ ยชาระ ท้ังน้ี ให้เปน็ ไปตามท่ีกาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ทเี่ กีย่ วข้อง 3.7 หนี้สินหมุนเวียนอื่น (Other current liabilities) หมายถึง หน้ีสินหมุนเวียนอ่ืนใด นอกจากที่กาหนดให้แสดงไว้ในรายการที่ 3.1 ถึง 3.6 ทั้งน้ีหากรายการใดมีสาระสาคัญให้แยกแสดงออกมา ตา่ งหาก รายการท่ี 4 หน้สี นิ ไมห่ มนุ เวียน (Non-current liabilities) 4.1 เงินกู้ยืมระยะยาว (Long-term borrowings) หมายถึง เงินกู้ยืมระยะยาว รวมทั้ง หนี้สนิ ในลักษณะอืน่ ใดซ่งึ ถึงกาหนดชาระคนื เกินกวา่ หนงึ่ ปีนับจากวันสน้ิ รอบระยะเวลารายงาน 4.2 หนี้สินภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี (Deferred tax liabilities) หมายถึง จานวนภาษี เงินได้ที่กิจการต้องจ่ายในอนาคตซึ่งเกิดจากผลแตกต่างชั่วคราวท่ีต้องเสียภาษีทั้งน้ีให้เป็นไปตามท่ีกาหนดใน มาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ท่เี กย่ี วข้อง 4.3 ภาระผูกพันผลประโยชน์พนักงาน (Employee benefit obligations) หมายถึง หนี้สินตามโครงการผลประโยชน์พนักงาน ตามที่กาหนดในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 19 เรื่อง ผลประโยชน์ พนักงาน หรือประมาณการหนี้สินสาหรับผลประโยชน์พนักงานตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินสาหรับ กิจการทไ่ี มม่ ีส่วนได้เสียสาธารณะ 4.4 ประมาณการหน้ีสินระยะยาว (Long-term provisions) หมายถึง หนี้สินที่ถึงกาหนด ชาระคืนเกินกว่าหนึ่งปีนับจากวันสิ้นรอบระยะเวลารายงาน และมีความไม่แน่นอนเกี่ยวกับจังหวะเวลาหรือ จานวนท่ีจะต้องจ่ายชาระ ทัง้ น้ี ใหเ้ ป็นไปตามทกี่ าหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ที่เกี่ยวข้อง 4.5 หน้ีสินไม่หมุนเวียนอ่ืน (Other non-current liabilities) หมายถึง หนี้สินไม่ หมุนเวียนอื่นนอกจากที่กาหนดให้แสดงไว้ในรายการที่ 4.1 ถึง 4.4 ท้ังน้ีหากรายการใดมีสาระสาคัญให้แยก แสดงออกมาต่างหาก รายการที่ 5 สว่ นของผู้เปน็ หนุ้ สว่ น (Partners’ equity) 5.1 ทุนของผู้เป็นหุ้นส่วนแต่ละคน (Partners’ capital) หมายถึง เงินลงทุนของผู้เป็น ห้นุ ส่วนไมว่ ่าจะลงทุนดว้ ยเงินสด หรือสนิ ทรัพย์อืน่ ทงั้ น้ี ตอ้ งแสดงเงินทนุ ของผเู้ ปน็ หุ้นสว่ นแต่ละคน 5.2 กาไ ร (ข าดทุน ) สะสมยั งไ ม่ไ ด้แ บ่ง (Unappropriated retained earnings) หมายถึง กาไร (ขาดทุน) สะสมคงเหลือเม่ือส้ินรอบระยะเวลารายงาน และยังไม่ได้แบ่งให้แก่ผู้เป็นหุ้นส่วน ในกรณที ม่ี ยี อดดลุ สทุ ธิเปน็ ผลขาดทนุ สะสม ใหแ้ สดงจานวนเงนิ ไวใ้ นเครอื่ งหมายวงเล็บ หลกั การบัญชีเบ้อื งตน้ 1 287

5.3 องค์ประกอบอ่ืนของส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน (Other components of partners’ equity) หมายถงึ ยอดรวมของผลสะสมเม่อื สิ้นรอบระยะเวลารายงานของ 1) ผลต่างของอตั ราแลกเปล่ยี นจากการแปลงค่างบการเงิน และ 2) ผลกาไร (ขาดทุน) จากการวดั มลู คา่ เงนิ ลงทนุ เผ่ือขาย และ 3) ผลกาไร (ขาดทุน) ท่ียงั ไมเ่ กดิ ขนึ้ จริงอืน่ ตามทกี่ าหนดในมาตรฐานการรายงานทาง การเงินท่เี กี่ยวข้อง หากรายการใดมีสาระสาคญั ให้แยกแสดงออกมาตา่ งหาก 3) ขั้นตอนการจดั ทางบแสดงฐานะการเงนิ ตามท่ีได้กล่าวมาแล้วในข้างต้นว่า มาตรฐานการบัญชีฉบับท่ี 1 เรื่องการนาเสนองบการเงิน และประกาศกรมพัฒนาธุรกิจการค้า เร่ือง การกาหนดรายการย่อท่ีต้องมีในงบการเงิน ไม่ได้มีการกาหนด รูปแบบในการจัดทางบแสดงฐานะการเงินสาหรับกิจการเจ้าของคนเดียวประเภทธุรกิจบริการไว้ ดังนั้น จึงนารูปแบบงบแสดงฐานะการเงินของห้างหุ้นส่วนจดทะเบียน (แบบ 1) มาประยุกต์ใช้และกาหนดรายการ บญั ชไี ด้ตามความเหมาะสมกจิ การเจา้ ของคนเดียวประเภทธุรกิจบริการ ซง่ึ มขี น้ั ตอนในการจัดทาดงั ตอ่ ไปน้ี (1) เขยี นหัวงบแสดงฐานะการเงิน ประกอบด้วย ชื่อกจิ การ คาวา่ งบแสดงฐานะ การเงิน และ วัน เดอื น ปี ทจ่ี ัดทางบแสดงฐานะการเงิน (2) เขยี นแสดงรายการสินทรัพย์แต่ละรายการพร้อมจานวนเงินไวส้ ว่ นบนของ รายงานเรียงตามลาดบั สภาพคล่องของสินทรัพย์ (3) แสดงรายการของหน้ีสิน และส่วนของเจ้าของพรอ้ มจานวนเงินไว้ส่วนล่างของ รายงานเริ่มจากหน้ีสนิ และตามดว้ ยส่วนของเจา้ ของ (4) คานวณยอดรวมของสนิ ทรพั ย์ตอ้ งเทา่ กบั ยอดรวมของหน้ีสนิ บวกด้วย สว่ นของเจา้ ของ หลกั การบัญชเี บือ้ งตน้ 1 288

ตวั อยา่ งท่ี 8.2 จากตัวอยา่ งท่ี 8.1 ใหจ้ ดั ทางบแสดงฐานะการเงนิ ของรา้ นเฟ่ืองฟบู รกิ าร ณ วัน9ท.3ี่ 3519.ธ5นั วาคม 25X7 รา้ นเฟือ่ งฟูบรกิ าร งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X7 สนิ ทรพั ย์หมุนเวยี น สนิ ทรพั ย์ หนว่ ย: บาท เงินสดและรายการเทยี บเท่าเงินสด  ลกู หน้กี ารคา้ และลูกหนอ้ี ื่น  350,000 วัสดสุ านกั งาน 4,500 รวมสินทรพั ยห์ มนุ เวยี น  4,500 สนิ ทรพั ยไ์ มห่ มุนเวยี น 359,000 ที่ดิน อาคาร และอปุ กรณ์ รวมสนิ ทรัพย์ 368,000 727,000 หนส้ี นิ และส่วนของเจา้ ของ หนส้ี นิ หมนุ เวียน เจา้ หนกี้ ารค้าและเจ้าหน้อี น่ื  19,570 หน้สี ินไมห่ มุนเวียน 200,000 219,570 เงนิ กูย้ มื ระยะยาว 507,430 รวมหนี้สิน 727,000 สว่ นของเจ้าของ ทุน-นางสาวเฟ่อื งฟู  รวมหนีส้ นิ และส่วนของเจา้ ของ หลกั การบัญชเี บื้องตน้ 1 289

หมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ  เงนิ สดและรายการเทยี บเท่าเงนิ สด 150,000 เงินสด 200,000 เงินฝากธนาคาร 350,000 รวม 5,000  ลูกหน้กี ารคา้ และลูกหน้อี ืน่ 500 ลกู หนกี้ ารคา้ 4,500 หกั ค่าเผอ่ื หนีส้ งสัยจะสูญ คงเหลอื 320,000  ท่ีดิน อาคาร และอุปกรณ์ 400,000 48,000 อาคาร 80,000 368,000 หัก ค่าเสื่อมราคาสะสม 60,000 อปุ กรณส์ านกั งาน 12,000 15,000 หกั คา่ เสือ่ มราคาสะสม 3,500 รวม 1,070 19,570  เจา้ หน้ีการค้าและเจ้าหนี้อื่น เจ้าหนก้ี ารคา้ 431,720 คา้ ไฟฟ้าค้างจา่ ย 95,710 คา่ อินเตอรเ์ น็ตค้างจา่ ย 527,430 รวม 20,000 507,430  ทนุ -นางสาวเฟือ่ งฟู ทุน – นางสาวเฟอ่ื งฟู บวก กาไรสทุ ธิ หัก ถอนใชส้ ่วนตวั หลักการบญั ชเี บื้องตน้ 1 290

8.5.3 หมายเหตุประกอบงบการเงนิ มาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 1 (ปรับปรุง 2558) เรื่องการนาเสนองบการเงิน ได้ให้คานิยามเก่ียวกับ หมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ ไว้ดังน้ี หมายเหตุประกอบงบการเงิน (Notes to Financial Statement) หมายถึง ข้อมูลท่ีแสดงเพ่ิมเติม จากข้อมูลทแี่ สดงในงบแสดงฐานะการเงิน งบกาไรขาดทนุ และกาไรขาดทุนเบ็ดเสรจ็ อ่ืน งบกาไรขาดทนุ ที่แสดง แยกต่างหาก (ถ้ามีการนาเสนอ) งบแสดงการเปล่ียนแปลงส่วนของเจ้าของ และงบกระแสเงินสด หมายเหตุ ประกอบงบการเงินเป็นการอธิบายหรือการแยกแสดงของรายการท่ีนา เสนอในงบการเงินดังกล่าวและข้อมูล เกยี่ วกับรายการท่มี คี ุณสมบัตไิ ม่เพยี งพอทีจ่ ะรบั รูใ้ นงบการเงินทนี่ าเสนอ กิจการตอ้ งแสดงหมายเหตปุ ระกอบงบการเงินในลกั ษณะทเ่ี ปน็ ระบบให้มากทสี่ ุดเทา่ ที่จะ ทาได้ในทาง ปฏิบัติ โดยแต่ละรายการที่ปรากฏในงบแสดงฐานะการเงิน งบกาไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ งบกาไรขาดทุนที่แสดง แยกต่างหาก (ถา้ มีการนาเสนอ) งบแสดงการเปล่ียนแปลงสว่ นของเจ้าของ หรืองบกระแสเงินสด กิจการต้องมี การอ้างอิงถึงข้อมูลที่เกี่ยวข้องซ่ึงได้เปิดเผยไว้ในหมายเหตุประกอบงบการเงิน โดยปกติ กิจการต้องเปิดเผย ข้อมูลตามลาดับดังต่อไปนี้ในหมายเหตุประกอบงบการเงิน เพื่อให้ผู้ใช้งบการเงินเข้าใจและสามารถ เปรยี บเทียบงบการเงนิ ของกจิ การเองกบั งบการเงนิ ของกิจการอื่นได้ 1) ขอ้ ความทร่ี ะบวุ า่ งบการเงินไดจ้ ัดทาข้ึนตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ 2) สรปุ นโยบายการบัญชีสาคัญทีก่ ิจการใช้ 3) ขอ้ มูลประกอบแตล่ ะรายการท่แี สดงในงบแสดงฐานะการเงิน งบกาไรขาดทุนเบด็ เสรจ็ งบกาไรขาดทุนท่ีแสดงแยกต่างหาก (ถ้ามีการนาเสนอ) งบแสดงการเปลี่ยนแปลงส่วนของเจ้าของ และงบกระแสเงินสด โดยจัดเรียงลาดับตามงบการเงินและตามลาดับของแต่ละรายการท่ีนาเสนอใน งบการเงินนน้ั 4) การเปดิ เผยข้อมูลอื่นๆ ซ่ึงรวมถงึ (1) หนีส้ นิ ท่อี าจเกิดขึ้น (ดมู าตรฐานการบัญชี ฉบบั ที่ 37 (ปรบั ปรงุ 2558) เรอื่ ง ประมาณการหนีส้ ิน หนสี้ ินทอี่ าจเกดิ ข้นึ และสินทรัพย์ท่ีอาจเกิดข้ึน (เม่ือมี การประกาศใช้)) และภาระผูกพนั ตามสญั ญาซ่งึ ยังไม่ไดร้ ับรู้ (2) การเปิดเผยขอ้ มลู ท่ไี มใ่ ช่ข้อมลู ทางการเงิน เช่น วัตถุประสงค์และนโยบาย การ บรหิ ารความเสย่ี งทางการเงินของกจิ การ (ดูมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ฉบับท่ี 7 เร่อื ง การเปดิ เผยข้อมลู สาหรับเคร่ืองมือทางการเงิน (เม่ือมีการประกาศใช้)) 5) ในบางสถานการณ์ กิจการอาจมีความจาเป็นหรือตงั้ ใจท่ีจะเปล่ียนแปลงลาดับการแสดงขอ้ มูล ของรายการเฉพาะที่เปิดเผยในหมายเหตุประกอบงบการเงิน ตัวอย่างเช่น กิจการอาจรวมข้อมูลเกี่ยวกับการ เปลี่ยนแปลงในมูลคา่ ยตุ ิธรรมซึ่งรบั รูใ้ นกาไรหรือขาดทุน กับข้อมลู เกีย่ วกับระยะเวลาครบกาหนดของเคร่อื งมือ ทางการเงิน แม้ว่าการเปิดเผยที่มีก่อนหน้าน้ีจะเกี่ยวข้องกับงบกาไรขาดทุนและกาไรขาดทุนเบ็ดเสร็จอ่ืน และ หลักการบญั ชีเบ้อื งตน้ 1 291

เก่ียวข้องกับงบแสดงฐานะการเงินล่าสุด แต่อย่างไร ก็ตาม กิจการยังคงหมายเหตุประกอบงบการเงินไว้ตาม โครงสรา้ งท่มี รี ะบบใหม้ ากท่ีสดุ เทา่ ท่ีสามารถทาได้ในทางปฏบิ ัติ 6) กิจการอาจแสดงหมายเหตุประกอบงบการเงินท่ีให้ข้อมูลเก่ียวกับเกณฑ์การจัดทางบการเงิน และนโยบายการบญั ชเี ฉพาะทกี่ ิจการเลือกใช้ แยกไว้เปน็ อีกส่วนหนึ่งของงบการเงิน หลักการบัญชเี บ้ืองตน้ 1 292

แบบฝกึ ปฏบิ ัตหิ น่วยที่ 8 บัญชี ตอนที่ 1 จงตอบคาถามต่อไปนี้ 1. จงอธบิ ายความหมายของงบการเงิน 2. จงอธิบายจุดม่งุ หมายของงบการเงิน 3. จงอธิบายองค์ประกอบของงบการเงิน 4. จงบอกงบการเงนิ ฉบบั สมบรู ณ์ตามมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ที่ 1 ประกอบดว้ ยงบใดบ้าง 5. จงอธิบายเกีย่ วกบั การกาหนดรายการยอ่ ทตี่ ้องมีในงบการเงินตามประกาศของกรมพัฒนา ธรุ กจิ การค้า 6. ผู้ประกอบกิจการเจ้าของคนเดียวประเภทธุรกจิ บรกิ ารต้องจดั ทางบการเงนิ ให้เปน็ ไปตามท่กี รมพัฒนา ธุรกิจการค้ากาหนดอย่างไร จงอธบิ าย 7. วิธกี ารจดั ทางบกาไรขาดทุนมีกี่วธิ ี อะไรบา้ ง จงอธิบาย 8. จงอธบิ ายรูปแบบการจัดทางบแสดงฐานะการเงนิ ตามประกาศของกรมพฒั นาธุรกิจการคา้ 9. จงอธิบายข้นั ตอนการจดั ทางบแสดงฐานะการเงนิ 10. จงอธิบายเกี่ยวกบั หมายเหตปุ ระกอบงบการเงิน หลกั การบญั ชีเบ้ืองตน้ 1 293

ตอนที่ 2 ขอ้ 8-1 ต่อไปน้ีเปน็ กระดาษทาการของ รา้ นบเี คเคอินเตอรเ์ นต็ โดยมนี ายทศพลเป็นเจา้ ของกิจการ รา้ นบีเคเคอินเตอร์เน็ต กระดาษทาการ สาหรบั รอบระยะเวลา 1 ปี สน้ิ สดุ วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 ชื่อบญั ชี เลขท่ี งบทดลอง งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงนิ บัญชี เดบติ เครดติ เดบติ เครดิต เดบติ เครดิต เงนิ สด 101 180,000 180,000 เงนิ ฝากธนาคาร 102 250,000 250,000 ลูกหน้ีการค้า 103 15,000 15,000 อปุ กรณ์คอมพวิ เตอร์ 104 200,000 200,000 เครื่องตกแตง่ 105 55,000 55,000 รถยนต์ 106 365,000 365,000 เจ้าหนี้การค้า 201 20,000 เงนิ กู้ยืมระยะยาว 202 240,000 20,000 240,000 ทุน-นายทศพล 301 363,400 363,400 ถอนใช้ส่วนตัว 302 5,000 5,000 รายไดค้ ่าบรกิ าร 401 540,000 รายได้อน่ื 402 10,000 540,000 10,000 คา่ โฆษณา 501 14,000 14,000 ค่าซอ่ มบารงุ คอมพิวเตอร์ 502 6,000 6,000 ค่าเช่าอาคาร 503 7,500 7,500 ค่ารบั รองลูกค้า 504 2,000 2,000 ค่าไฟฟ้า 505 9,000 9,000 คา่ น้าประปา 506 5,500 5,500 เงนิ เดือน 507 45,000 45,000 ดอกเบี้ยจ่าย 508 14,400 14,400 1,173,400 1,173,400 103,400 550,000 1,070,000 623,400 กาไรสุทธิ 446,600 446,600 550,000 550,000 1,070,000 1,070,000 ใหท้ า 1. งบกาไรขาดทุน สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี สิ้นสดุ วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 1.1 วิธีจาแนกค่าใชจ้ า่ ยตามลักษณะของค่าใช้จ่าย 1.2 วธิ จี าแนกคา่ ใช้จ่ายตามหน้าท่ี แบบขน้ั เดยี ว 1.3 วิธีจาแนกค่าใชจ้ ่ายตามหน้าที่ แบบหลายขั้น 2. หมายเหตปุ ระกอบงบการเงิน หลักการบญั ชีเบ้อื งตน้ 1 294

ข้อ 8-2 จากโจทย์ข้อ 8-1 ให้จัดทางบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2557 และหมายเหตปุ ระกอบ งบการเงนิ ข้อ 8-3 ต่อไปนี้เปน็ กระดาษทาการของ ร้านเจเจคารแ์ คร์แอนดเ์ ซอรว์ สิ โดยมนี ายดนยั เปน็ เจ้าของกิจการ รา้ นเจเจคารแ์ ครแ์ อนดเ์ ซอรว์ สิ กระดาษทาการ สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี ส้ินสดุ วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 ชอ่ื บญั ชี เลขท่ี งบทดลอง งบกาไรขาดทุน งบแสดงฐานะการเงิน เดบติ เครดิต เดบติ เครดติ บญั ชี เดบติ เครดติ เงนิ สด 101 30,000 30,000 เงินฝากธนาคาร 102 50,000 50,000 ลูกหนกี้ ารค้า 103 5,000 5,000 อปุ กรณส์ านกั งาน 104 35,000 35,000 อุปกรณ์ทาความสะอาดรถยนต์ 105 40,000 40,000 เครือ่ งตกแต่ง 106 33,000 33,000 รถยนต์ 107 250,000 250,000 เจา้ หนีก้ ารค้า 201 10,000 10,000 เงนิ กยู้ มื ระยะยาว 202 150,000 150,000 ทนุ -นายดนยั 301 272,550 272,550 ถอนใชส้ ่วนตัว 302 20,000 20,000 รายไดค้ ่าบริการ 401 120,000 120,000 รายได้อ่นื 402 11,000 11,000 ค่าโฆษณา 501 29,000 29,000 ค่าน้าประปา 502 8,500 8,500 ค่าไฟฟา้ 503 13,500 13,500 คา่ โทรศัพท์ 504 2,850 2,850 ค่ารบั รองลกู ค้า 505 2,200 2,200 เงนิ เดือน 506 35,000 35,000 ดอกเบี้ยจา่ ย 507 9,000 9,000 คา่ ธรรมเนยี มธนาคาร 508 500 500 563,550 563,550 100,550 131,000 463,000 432,550 กาไรสุทธิ 30,450 30,450 131,000 131,000 463,000 463,000 ให้ทา 1. งบกาไรขาดทนุ สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี สิ้นสดุ วันที่ 31 ธันวาคม 2557 1.1 วิธีจาแนกค่าใชจ้ ่ายตามลกั ษณะของค่าใชจ้ า่ ย 1.2 วธิ จี าแนกค่าใชจ้ า่ ยตามหน้าที่ แบบข้ันเดยี ว 1.3 วิธีจาแนกค่าใช้จา่ ยตามหนา้ ท่ี แบบหลายขน้ั 2. หมายเหตุประกอบงบการเงิน หลกั การบัญชีเบ้ืองตน้ 1 295

ข้อ 8-4 จากโจทยข์ ้อ 8-3 ให้จดั ทางบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 และหมายเหตุประกอบ งบการเงิน ขอ้ 8-5 ตอ่ ไปน้เี ป็นงบทดลองหลงั ปรบั ปรงุ ของ ร้านนรนิ ทร์บรกิ ารซกั รีด ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2557 ร้านนรนิ ทร์บริการซกั รดี งบทดลองหลังปรบั ปรงุ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2557 ช่ือบญั ชี เลขท่ี เดบิต เครดิต บญั ชี บาท สต. บาท สต. เงินสด 101 15,000 - เงนิ ฝากธนาคาร 102 60,000 - ลูกหนกี้ ารคา้ 103 12,000 - วัสดุสิน้ เปลอื ง 104 2,400 - คา่ เช่ารา้ นจ่ายล่วงหน้า 105 36,000 - อปุ กรณส์ านกั งาน 106 40,000 - คา่ เสื่อมราคาสะสม-อุปกรณส์ านกั งาน 107 24,000 - รถยนต์ 108 230,000 - ค่าเสื่อมราคาสะสม – รถยนต์ 109 136,000 - เจา้ หนกี้ ารค้า 201 35,000 - ค่าโฆษณาคา้ งจ่าย 202 6,000 - เงินกู้ยมื ระยะยาว 203 100,000 - ทุน – นายนรนิ ทร์ 301 64,600 - ถอนใชส้ ว่ นตวั 302 13,000 - รายไดค้ า่ บรกิ าร 401 120,000 - รายได้อื่น ๆ 402 32,500 - เงินเดอื นพนกั งาน 501 25,000 - เงินเดอื นแม่บา้ นทาความสะอาด 502 6,000 - คา่ โฆษณา 503 3,000 - คา่ ไฟฟา้ 504 4,100 - คา่ นา้ ประปา 505 1,700 - คา่ โทรศพั ท์ 506 3,500 - ดอกเบีย้ จ่าย 508 6,000 - ค่าธรรมเนยี มธนาคาร 509 500 - วสั ดุสิน้ เปลอื งใชไ้ ป 510 5,900 - คา่ เส่อื มราคา –อุปกรณ์สานกั งาน 511 8,000 - ค่าเสื่อมราคา -รถยนต์ 512 46,000 - 518,100 - 518,100 - ใหท้ า 1. งบกาไรขาดทุน สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี ส้นิ สุดวันท่ี 31 ธนั วาคม 2557 1.1 วธิ จี าแนกคา่ ใช้จ่ายตามลักษณะของคา่ ใช้จ่าย 1.2 วิธีจาแนกคา่ ใช้จ่ายตามหนา้ ท่ี แบบข้นั เดียว 1.3 วิธีจาแนกคา่ ใชจ้ า่ ยตามหน้าท่ี แบบหลายข้นั 2. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 หลกั การบญั ชีเบอื้ งตน้ 1 296

ขอ้ 8-6 ต่อไปนีเ้ ป็นงบทดลองหลงั ปรบั ปรุงของ แสนสบายอพารท์ เมนท์ ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2557 แสนสบายอพาร์ทเมนท์ งบทดลองหลังปรบั ปรงุ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2557 ช่ือบญั ชี เลขที่ เดบิต เครดติ บญั ชี บาท สต. บาท สต. เงินสด 101 25,000 - เงินฝากธนาคาร 102 200,000 - ลกู หนี้การค้า 103 5,000 - วัสดสุ ้ินเปลอื ง 104 4,400 - คา่ โฆษณาจ่ายลว่ งหนา้ 105 1,600 - อาคาร 106 800,000 - ค่าเส่อื มราคาสะสม-อาคาร 107 480,000 - อปุ กรณส์ านักงาน 108 30,000 - คา่ เสอ่ื มราคาสะสม - อปุ กรณส์ านักงาน 109 18,000 - รถยนต์ 110 400,000 - ค่าเสอื่ มราคาสะสม-รถยนต์ 111 240,000 - เจ้าหนี้การค้า 201 65,000 - คา่ ไฟฟา้ คา้ งจ่าย 202 12,000 - เงินกยู้ ืมระยะยาว 203 350,000 - ทุน – นางสาวสดุ า 301 168,980 - ถอนใชส้ ว่ นตวั 302 20,000 - รายได้คา่ บรกิ าร 401 559,000 - รายไดอ้ ่ืน ๆ 402 4,320 - เงนิ เดือนพนกั งาน 501 55,000 - เงินเดอื นยามรักษาความปลอดภยั 502 30,000 - คา่ โฆษณา 503 2,000 - คา่ ไฟฟา้ 504 33,000 - คา่ น้าประปา 505 7,000 - คา่ โทรศัพท์ 506 8,000 - คา่ อินเตอร์เนต็ 507 4,200 - ดอกเบีย้ จา่ ย 508 21,000 - คา่ ธรรมเนยี มธนาคาร 509 1,200 - วสั ดสุ ิ้นเปลอื งใช้ไป 510 3,900 - ค่าเสอื่ มราคา –อาคาร 511 160,000 - คา่ เส่อื มราคา -อุปกรณส์ านักงาน 512 6,000 - ค่าเส่ือมราคา-รถยนต์ 513 80,000 - 1,897,300 - 1,897,300 - หลกั การบญั ชเี บอ้ื งตน้ 1 297

ใหท้ า 1. งบกาไรขาดทนุ สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี สิ้นสุดวันที่ 31 ธนั วาคม 25X7 1.1 วิธจี าแนกค่าใช้จา่ ยตามลักษณะของคา่ ใชจ้ า่ ย 1.2 วิธีจาแนกคา่ ใช้จา่ ยตามหน้าท่ี แบบขน้ั เดียว 1.3 วธิ ีจาแนกคา่ ใช้จา่ ยตามหนา้ ที่ แบบหลายขนั้ 2. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25X7 ขอ้ 8-7 ต่อไปน้ีเป็นงบทดลองหลังปรับปรงุ ของรา้ นละมุนละไม ให้บรกิ ารเสรมิ สวย ณ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2557 ร้านละมุนละไม งบทดลองหลังปรบั ปรงุ วันที่ 31 ธันวาคม 2557 ชื่อบัญชี เลขท่ี เดบิต เครดิต บัญชี บาท สต. บาท สต. เงินสด 101 11,500 - เงินฝากธนาคาร 102 230,000 - 1,020 - ลกู หนกี้ ารค้า 103 10,200 - 18,000 - ค่าเผื่อหนส้ี งสัยจะสญู 104 วสั ดุสานกั งาน 105 1,400 - คา่ นายหนา้ จา่ ยล่วงหนา้ 106 6,400 - อปุ กรณส์ านกั งาน 107 45,000 - คา่ เสอื่ มราคาสะสม-อปุ กรณส์ านกั งาน 108 เครอื่ งตกแตง่ 109 80,000 - ค่าเสื่อมราคาสะสม – เครอ่ื งตกแต่ง 110 48,000 - เจา้ หนกี้ ารคา้ 201 21,000 - ค่าบรกิ ารรับลว่ งหนา้ 202 20,000 - เงนิ กูจ้ านอง 203 150,000 - ทนุ – นางละมุน 301 134,580 - ถอนใชส้ ว่ นตวั 302 5,000 - รายไดค้ ่าบริการ 401 85,000 - รายได้อ่ืน ๆ 402 10,500 - เงนิ เดอื นพนกั งาน 501 30,000 - คา่ สวัสดิการพนกั งาน 502 18,500 - คา่ ไฟฟา้ 504 5,500 - ค่านา้ ประปา 505 2,400 - คา่ โทรศพั ท์ 506 2,000 - ดอกเบีย้ จา่ ย 508 10,000 - ค่าธรรมเนยี มธนาคาร 509 1,000 - วสั ดุสานกั งานใช้ไป 510 4,200 - คา่ เสอ่ื มราคา –อุปกรณ์สานกั งาน 511 9,000 - คา่ เส่ือมราคา -เครอื่ งตกแตง่ 512 16,000 - 488,100 - 488,100 - หลกั การบัญชีเบอ้ื งตน้ 1 298

ใหท้ า 1. งบกาไรขาดทุน สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี สนิ้ สุดวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2557 1.1 วิธีจาแนกคา่ ใช้จ่ายตามลักษณะของค่าใชจ้ ่าย 1.2 วธิ จี าแนกค่าใชจ้ า่ ยตามหนา้ ที่ แบบขัน้ เดยี ว 1.3 วธิ ีจาแนกค่าใช้จา่ ยตามหนา้ ที่ แบบหลายข้นั 2. งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2557 หลักการบญั ชีเบือ้ งตน้ 1 299

คาศัพท์ (Vocabulary) บัญชี Financial Statement = งบการเงิน Statement of the Financial Position = งบแสดงฐานะการเงนิ Statement of Comprehensive Income = งบกาไรขาดทุนเบด็ เสรจ็ Statement of Changes in = งบแสดงการเปล่ียนแปลงสว่ นของเจา้ ของ Shareholders’ Equity = งบกระแสเงินสด Cash Flow Statement = หมายเหตปุ ระกอบงบการเงิน Notes to Financial Statement = กจิ การที่ไมม่ ีส่วนไดเ้ สยี สาธารณะ Non-Publicly Accountable Entities: NPAEs = มาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ระหวา่ งประเทศ International Financial Report Standard: IFRS = งบกาไรขาดทนุ Income Statement Revenue from sales or revenue from = รายได้จากการขายหรอื การให้บริการ rendering services = การเปลยี่ นแปลงของสนิ ค้าสาเรจ็ รูปและ Changes in inventories of finished goods งานระหวา่ งทา งานทที่ าโดยกิจการและบันทึกเปน็ สนิ ทรพั ย์ and work in progress วตั ถดุ ิบและวสั ดุสนิ้ เปลืองใชไ้ ป ค่าใชจ้ ่ายประโยชนพ์ นักงาน Work performed by the entity and capitalized = ค่าเสื่อมราคาและคา่ ตดั จาหน่าย คา่ ใช้จ่ายอนื่ Raw materials and consumables used = กาไร (ขาดทนุ ) ก่อนตน้ ทุนทางการเงนิ และ Employee benefits expense = ค่าใชจ้ ่ายภาษีเงินได้ ตน้ ทุนทางการเงนิ Depreciation and amortization expense = กาไร (ขาดทนุ ) ก่อนค่าใช้จ่ายภาษีเงนิ ได้ ค่าใช้จา่ ยภาษเี งินได้ Other expenses = กาไร (ขาดทนุ ) สทุ ธิ แบบขั้นเดยี ว Profit (loss) before finance costs and แบบหลายขน้ั income tax expenses = Finance costs = Profit (loss) before income tax expense = Income tax expense = Net Profit (loss) = Single Step = Multiple Step = หลักการบญั ชีเบอ้ื งตน้ 1 300

Selling expenses = คา่ ใช้จา่ ยในการขาย Administrative expenses = ค่าใชจ้ ่ายในการบริหาร Report Form = แบบรายงาน Current assets = สินทรพั ยห์ มนุ เวยี น Cash and cash equivalents = เงินสดและรายการเทยี บเทา่ เงินสด Temporary investments = เงินลงทนุ ช่วั คราว Trade and other receivable = ลกู หน้ีการคา้ และลกู หนี้อ่ืน Short-term loans = เงินใหก้ ยู้ มื ระยะสน้ั Inventories = สนิ ค้าคงเหลอื Other current assets = สนิ ทรพั ย์หมุนเวียนอื่น Non-current assets = สินทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวียน Available-for-sale investments = เงินลงทนุ เผ่อื ขาย Investments in associates = เงินลงทนุ ในบรษิ ทั ร่วม Investments in subsidiaries = เงนิ ลงทนุ ในบริษทั ย่อย Investments in joint ventures = เงนิ ลงทนุ ในกิจการรว่ มคา้ Other long-term investments = เงนิ ลงทนุ ระยะยาวอนื่ Long-term loans = เงนิ ใหก้ ู้ยมื ระยะยาว Investment property = อสังหาริมทรพั ย์เพ่อื การลงทนุ Non-current assets classified as held for sale = สนิ ทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวยี นทีถ่ ือไว้เพอ่ื ขาย Property, plant and equipment = ทดี่ นิ อาคาร และอุปกรณ์ Intangible assets = สนิ ทรพั ยไ์ ม่มตี วั ตน Deferred tax assets = สินทรพั ยภ์ าษเี งินไดร้ อการตดั บญั ชี Other non-current assets = สินทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวียนอน่ื Current liabilities = หนส้ี นิ หมนุ เวยี น Bank overdrafts and short-term borrowings = เงนิ เบกิ เกนิ บญั ชีธนาคารและเงนิ กู้ยมื ระยะสน้ั from financial institutions จากสถาบันการเงนิ เจ้าหนกี้ ารคา้ และเจา้ หน้อี ่ืน Trade and other payables = ส่วนของหนส้ี นิ ระยะยาวทีถ่ ึงกาหนดชาระภายใน 1 ปี Current portion of long-term liabilities = เงินกยู้ ืมระยะสน้ั Short-term borrowings = ภาษีเงนิ ไดค้ ้าจา่ ย Current Income tax payable = ประมาณการหนส้ี ินระยะสนั้ Short-term provisions = หนส้ี ินหมุนเวยี นอน่ื Other current liabilities = หลักการบญั ชีเบื้องตน้ 1 301

Non-current liabilities = หนสี้ นิ ไม่หมนุ เวยี น Long-term borrowings = เงินกู้ยืมระยะยาว Deferred tax liabilities = หนส้ี ินภาษเี งนิ ไดร้ อการตดั บัญชี Employee benefit obligations = ภาระผูกพนั ผลประโยชน์พนักงาน Long-term provisions = ประมาณการหนสี้ ินระยะยาว Other non-current liabilities = หนสี้ ินไมห่ มนุ เวียน Partners’ equity = ส่วนของผู้เปน็ หุ้นสว่ น Partners’ capital = ทุนของผูเ้ ป็นหุ้นส่วนแตล่ ะคน Unappropriated retained earning = กาไร (ขาดทนุ ) สะสมยงั ไมไ่ ด้แบง่ Other components of partners’ equity = องค์ประกอบอน่ื ของสว่ นของผเู้ ปน็ หนุ้ สว่ น หลกั การบัญชีเบอื้ งตน้ 1 302