อาการและอาการแสดง5. อาการหายใจหอบลึก (Kussmaul ’s breathing) ซ่ึงเปน การปรบั ตวั เพอื่ ชดเชยภาวะ ความเปนกรดจากการเผาผลาญในรา งกายเพือ่ ขับคารบ อนไดออกไซด และสาร อะซีโตนออกมาทางลมหายใจ6. อุณหภูมิรางกายต่าํ ลงเนอ่ื งจากมีการขยายตวั ของหลอดเลือดสวนปลายและ จากภาวะรางกายเปน กรดจากสารคีโตนค่ัง ทาํ ใหส ูญเสยี ความรอนในรา งกาย ออกไป7. มีอาการขาดนํา้ อยา งรนุ แรง ตาลกึ โบ เยื่อบภุ ายในปากแหง ริมฝป ากแตก ผิวหนา แหง8. ความดนั โลหติ ตา่ํ ลง เนอื่ งจากมภี าวะขาดนาํ้ อยา งรุนแรง9. ระดบั ความรสู กึ ตัวลดลงโดยมอี าการซึมและอาจหมดสตจิ ากการสูญเสยี นาํ้ ออกจากรางกายมากเกนิ ไป จากภาวะไมส มดุลของอิเลคโตรไลทและภาวะกรดทเ่ี พิ่มมาก ขึ้นได
การประเมนิ สภาพผูปว ย1. การซกั ประวัติ : อาการและอาการแสดง ประวัตกิ ารเปน โรคเบาหวาน ประวัติการใชยา ประวัตคิ วามเจ็บปว ยท่ีเกย่ี วขอ งและเปน เหตุ สงเสริมใหเ กิดอาการ2. การตรวจรางกายระบบผวิ หนัง : ขาดน้ํา ไดแ ก ผิวหนังแหง ความตึงตวั ลดลง ตาลึกระบบทางเดินหายใจ : หายใจหอบลกึ มีกล่นิ อะซีโตนและคีโตนระบบหัวใจและหลอดเลือด : ชีพจรเบาเร็ว ความดันโลหิตลดลงระบบทางเดนิ ปสสาวะ : ปส สาวะจํานวนมากระบบประสาท : การสับสน หรือหมดสติระบบทางเดินอาหาร : คลื่นไส อาเจียน ทอ งอืด ปวดทอง
การตรวจทางหองปฏิบตั ิการและการตรวจอืน่ ๆ- ตรวจระดบั นา้ํ ตาลในเลอื ด พบวา สูงกวา 300 mg/dl- ตรวจพบสารคีโตนในเลอื ด- ตรวจพบนํา้ ตาลและสารคีโตนในปสสาวะ- คากา ซในเลอื ดแดง พบ pH นอ ยกวา 7.3 และ HCO3- นอยกวา 18 และ PaCO2 ลดลง- พบของเสียคงั่ ในรางกาย BUN Cr สูงกวาปกติ- ผลอิเลคโตรไลทผ ดิ ปกติ โดยเฉพาะ K และ Na ตํา่- ผล CBC พบ Hb และ Hct สูงกวา ปกติ เนอ่ื งจากภาวะขาดน้ํา
การรักษา เปาหมาย1. เพ่มิ ปรมิ าณการไหลเวยี นเลือดใหเ พยี งพอ2. ลดปรมิ าณกลูโคสในเลือด3. แกไ ขภาวะอเิ ลก็ โทรไลตใหสมดุล4. แกไ ขภาวะกรดจากสารคีโตนคัง่5. คนหาปจจยั กระตุน และแกไ ข
การรกั ษา1. ใหสารนาํ้ ทางหลอดเลอื ดดาํ2. ใหอินซลู นิ จะให Regular insulin3. ใหโซเดียมไบคารบ อเนต (NaHCO3)4. ใหโปรแตสเซียม (KCL) ผสมสารน้าํ หยดเขา ทางหลอดเลอื ดดาํ5. คนหาปจ จยั ชกั นํา เชน ภาวะติดเช้อื6. ติดตามการรกั ษา ในชวงแรกควรตรวจระดบั พลาสมากลูโคสทกุ ชวั่ โมง และตรวจอเิ ลก็ โตรลัยตทกุ 2 ชัว่ โมง7. ติดตาม vital signs และ I/O ทุกช่ัวโมง
การพยาบาล1. ประเมินผูปว ยอยางใกลช ดิ- ระดบั น้ําตาลในเลือด- บนั ทึกสารนาํ้ เขา ออก- บนั ทกึ สญั ญาณชีพ- ประเมินระดบั ความรสู ึกตัว- ตรวจและตดิ ตามอเิ ล็กโตรลยั ท- ติดตามผล arterial blood gas- ตดิ ตามผลการตรวจคีโตนในปสสาวะ- ตดิ ตามผลการตรวจคลน่ื ไฟฟา หัวใจ
การพยาบาล2. ดูแลทางเดนิ หายใจใหโลง ในกรณีที่ผูป วยไมรูสกึ ตัว3. ใหสารน้ําทางหลอดเลือดดํา ในระยะแรกจะให isotonic saline 0.9% NSS กอนเพราะผูปวยมกั มภี าวะโซเดียมตํ่า4. ใหอ นิ ซลู ิน5. ใหโปแตสเซียม6. ติดตามผลการตรวจทางหอ งปฏิบัติการอยางตอเนือ่ ง7. ดูแลเรื่องความสะอาดของรา งกาย ปาก ฟน ส่ิงแวดลอม8. ปองกันภาวะแทรกซอนที่อาจเกิดขึ้นโดยเฉพาะการติดเช้ือทางเดนิ หายใจ การตดิ เชื้อบริเวณผิวหนังทีใ่ หสารนํา้ และการติดเช้อื ในระบบทางเดินปสสาวะ
การพยาบาล9. เมอ่ื ผา นพน ภาวะวกิ ฤตไปแลว ดแู ลใหผ ูปวยไดร ับสารอาหารทเี่ หมาะสมกบั โรคเบาหวาน10. ใหขอ มลู เกี่ยวกับภาวะความเจ็บปว ยกับผูปวยและญาติ11. ประเมนิ ความรูในการดแู ลตนเองเพอื่ ควบคุมระดับน้าํ ตาลในเลอื ด การปองกันภาวะแทรกซอ นจากโรคเบาหวานและปอ งกันการเกิด DKA ซ้ํา12. กระตุน ใหญ าตมิ ีสวนรว มในการดูแลสุขภาพของผูป ว ยเพ่ือควบคมุ ระดับน้ําตาลในเลือด ภาวะแทรกซอ นจากโรคเบาหวานและการปอ งกนั การกลบัเปน DKA ซํ้า
ภาวะนา้ํ ตาลในเลอื ดสงู ทีไ่ มม ีกรดคโี ตนคงั่(Hyperglycemic Hyperosmolar Nonketotic Syndrome :HHNS ) คือภาวะที่มีระดับนํ้าตาลในเลือดสูงมาก 600 mg/dl จนเลือดมีความเขมขนสูงมาก (serum osmolarity สูงกวา 340 mOsm/L เรียกภาวะน้ีวาฮัยเปอรออสโมลาร)แตไมมีภาวะเลือดเปนกรดจากสารคีโตนคั่ง มักพบในผูปวยเบาหวานชนิดท่ี 2 ท่ีควบคุมน้ําตาลไดไมคอยดี เม่ือมีภาวะติดเช้ือหรือเจ็บปวยรุนแรงจะมีการหลั่งฮอรโมนตาง ๆ ซ่ึงทําใหรางกายตองการอินซูลินเพ่ิมข้ึน จึงเกิดภาวะขาดอินซูลิน มีผลใหระดับนํ้าตาลในเลือดสูงมาก ผูป ว ยมักมาดวยอาการหมดสติรวมกับภาวะขาดนาํ้ รุนแรง
Hyperglycemic Hyperosmolar Nonketotic syndrome (HHNS )• สาเหตุและปจ จยั ชกั นํา HHNS มักพบในผูป วยเบาหวานชนดิ ท่ี 2 โดยเฉพาะผูสูงอายุ เน่อื งจากมี การทํางานของศูนยรับความรูสกึ กระหายน้ํา ( thirst center ) ลดลงจงึ ไม รูสกึ กระหายนํ้ามีความสามารถในการจดั หานาํ้ ด่ืมเองลดลงซงึ่ เปน ผลให ผปู ว ยสูงอายุดื่มนา้ํ นอ ยและมีภาวะขาดนํา้ รุนแรงเกดิ ข้นึ และมกี ารทาํ งาน ของไตเส่อื มลงซ่ึงทาํ ใหก ารขบั นา้ํ ตาลกลโู คสออกทางปสสาวะลดลงและ เปน ผลใหระดับนาํ้ ตาลในเลอื ดสูงมากขึ้น
อาการและอาการแสดงของ HHNS1. ภาวะน้ําตาลในเลือดสงู ไดแ ก ปส สาวะมาก กระหายนํ้า มีภาวะขาดน้าํ โดยตรวจ พบ รมิ ฝปากแหง poor skin turgor หลอดเลอื ดดาํ jugular แฟบ และความดนั เลือดต่าํ เปน ตน2. ภาวะฮยั เปอรออสโมลาร ซ่ึงไดแ ก การรูสติเปลย่ี นแปลงในระดับตา ง ๆ ตั้งแตก ารรู สติยังเปนปกติ เริ่มมีอาการซึมลงทีละนอ ย และหมดสตใิ นรายท่ีเปน รุนแรง อาจ พบ อาการแสดงทางระบบประสาทอยางใดอยางหน่ึงหรอื หลายอยางซึ่งหายไดเมื่อ ไดร บั การรักษาจนระดับนํ้าตาลในเลอื ดลดลง ไดแ ก ชกั เกร็งแบบ ,อัมพาต, เพอ , เปนตน ในผปู วยมคี วามผดิ ปกตทิ างสมองเฉพาะที่อยกู อน ภาวะ HHNS จะกระตุน ใหเกิดความผิดปกติของระบบประสาทดังกลาวชัดเจนขึ้น
การประเมินสภาพผูปว ย1. การซกั ประวัติ เหมือนผูปวย DKA2. การตรวจรางกาย ความรุนแรงของส่ิงที่ตรวจพบจะรุนแรงกวา DKA3. การตรวจทางหอ งปฏบิ ัตกิ าร - ระดับนํ้าตาลในเลอื ดสูง > 600 mg/dl - ความเขม ขน ของเลอื ดสูงกวา 340 mOsm/L - การตรวจหาสารคีโตนในเลอื ดในปส สาวะไมพบ - โซเดียมตาํ่ - คา BUN, Creatinine สูงเน่อื งจากหนา ทีข่ องไตเสื่อมลงเนื่องจากภาวะขาด น้ํา
การรักษาและการพยาบาลเหมอื นกบั ภาวะ DKA- ประเมินอาการผปู วยอยา งใกลช ิด- ดูแลใหไ ดสารน้าํ เพื่อแกไ ขภาวะขาดน้าํ- ใหอ นิ ซลู ินเพ่ือลดระดบั นาํ้ ตาลในเลือด- เฝา ระวงั ภาวะแทรกซอนจากการไดรับสารน้ําอยา งรวดเรว็ และจํานวนมากโดยเฉพาะในผูสูงอายุหรือผูที่มีประวตั ิเปนโรคหัวใจ เฝาระวังภาวะน้าํ ตาลในเลอื ดต่ําจากการไดรับอินซลู นิเฝา ระวังภาวะเสียสมดุลของอิเล็กโตรลยั ตแ ละการแกไข และการใหคาํ แนะนําเพื่อควบคุมระดบั น้ําตาลในเลอื ด และการปองกนั ภาวะแทรกซอ นจากโรคเบาหวานรวมท้งั การปอ งกนัไมใหก ลบั มาเปนซํ้า
2 . ภาวะแทรกซอ นเรอ้ื รงั (Chronic complication of DM)2.1 ภาวะแทรกซอ นซ่งึ เกิดท่หี ลอดเลือด (Vascular disease) 2.1.1 ภาวะแทรกซอนเกดิ ท่ีหลอดเลือดขนาดใหญ( Macrovascular complications) - Peripheral artery disease (PAD) - Coronary artery disease (CAD) ไดแ ก angina pectoris/myocardial infarction/sudden cardiac death - Cerebrovascular disease (CVD) ไดแ ก transient ischemic attack/stroke 2.1.2 ภาวะแทรกซอ นเกดิ ทีห่ ลอดเลือดขนาดเล็ก(Microvascular complications) - ไต Diabetic nephropathy - เรตินา Diabetic retinopathy2.2 ภาวะแทรกซอนซึ่งเกดิ ขนึ้ ทีเ่ สนประสาท (Diabetic neuropathy)
การใชแ พทยแบบผสมผสานในการดแู ลผูปวย เบาหวาน
รา งกายจะแข็งแรง หายจากโรคภยั และฟนฟตู วั เองไดจ าก.... • การทําหนาท่ีและโครงสรางตองสมดุล สมดลุ ท่เี กิดจากการปรับดวยอาหาร สมดลุ ทีเ่ กดิ จากการปรับของจิตใจ สมดุลทเ่ี กิดจากการปรับโครงสรางของรางกาย เชน การนวด อบประคบ โยคะ ชีก่ ง ไทเกก็ • สามารถกาํ จัดของเสยี /สารพษิ ไดด ี • มกี ารบาํ รุงและเสริมสราง • มีการเยียวยารกั ษา ฟนฟู
สมนุ ไพรสมาธบิ าํ บดั การนวด
ตัวอยางสมนุ ไพรเดี่ยวทีม่ ฤี ทธิล์ ดนํ้าตาลในเลือดท่มี งี านวิจัยและแสดงผลบวกตอ การลดระดบั นํา้ ตาลในเลือดกระเพราชา พลูตําลึง การใชสมนุ ไพรในผูปวยเบาหวานบอระเพด็ 1. การใชสมุนไพรเดี่ยวมะตูม 2. การใชสมุนไพรตํารับมะระข้ีนกอนิ ทนิลนํ้าอบเชยแฮม
กะเพราช่ือวิทยาศาสตร Ocimum tenuiflorum L.ช่ือวงศ Labiatae กระเพรา มี 2 ชนิด กระเพราแดง กระเพราขาวตํารายาไทย/ยาพืน้ บานรากกะเพรา แกธาตุพกิ าร แกไ ข ขบั ลมกะเพราทั้งตน แกทองอดื เฟอ แกป วดฟนในกะเพรา ขบั ลม แกธ าตุพิการ ขบั เสมหะ แกโรคผวิ หนงั แกลมพษิ แกไ อ
การศกึ ษาทางเภสัชวิทยา กะเพรามีฤทธก์ิ ระตุนภูมิคุมกนั รักษาหืด ตานความเครียดย้บั ยั้งการเกิดมะเรง็ ตา นอนุมลู อิสระ ตานการอกั เสบ แกไ ข แกป วดลดคลอเลสเตอรอล และมฤี ทธ์ิลดนาํ้ ตาลในเลือดการวิจัยสรรพคุณของใบกะเพราตอฤทธล์ิ ดน้ําตาลในเลอื ด พบวาใบกะเพรามีฤทธิล์ ดนํ้าตาลในเลอื ดท้ังในหนูปกตแิ ละหนูเบาหวานใบกะเพรามีฤทธิล์ ดนํ้าตาลในเลือดกระตายปกตแิ ละกระตายเบาหวาน
ชาพลูชอื่ วิทยาศาสตร Piper sarmentossum Roxb.ช่อื วงศ Piperaceae ลักษณะทางพฤกษศาสตร
การศกึ ษาดา นเภสชั วิทยา ป 2541 งานวิจยั ของ รุงระวี เต็มศิริฤกษและคณะเร่อื งการพฒั นายารกั ษาโรคเบาหวาน พบวา สารสกัดชาพลมู ีฤทธล์ิ ดนาํ้ ตาลในเลอื ดในหนปู กติ และหนูเบาหวานโดยการเพิ่มการหล่ังอนิ ซลู ินและยับย้ังการดดู ซึมกลโู คสผา นลาํ ไสเ ลก็
ตาํ ลึงชอ่ื วทิ ยาศาสตร Coccinia grandis (L.)ชื่อวงศ Cucurbitaceaeลักษณะทางพฤกษศาสตร
การศกึ ษาทางเภสัชวิทยาสารสกัดจากตําลึง (ราก เถา ใบ ผล) มฤี ทธลิ์ ดนาํ้ ตาลในเลือดในสัตวทดลองและในผูป วยเบาหวานสารสกัดจากตาํ ลึงชวยใหความสามารถในการใชนํา้ ตาลดขี ึ้นทาํ ใหเกิดการลดการสังเคราะหก ลโู คส และสลายกลโู คสในรางกาย
บอระเพ็ดชื่อวิทยาศาสตร Tinosposa crispa (L.) Miers ex Hook.f.& Thomsonชอ่ื วงศMenispermaceaeลกั ษณะทางพฤกษศาสตร
การศึกษาทางเภสัชวิทยาในองั กฤษ สารสกัดบอระเพ็ดดว ยน้ําทาํ ใหสตั วท ดลอง (หนูขาว)มรี ะดบั นํ้าตาลในเลือดลดลง ระดับ Insulin ในเลอื ดเพมิ่ ขน้ึในไทย มีการนําสารสกัดบอระเพด็ มาทดลองฤทธิล์ ดนํ้าตาลในเลอื ดในหนขู าว พบวาสามารถลดนํ้าตาลในเลือดหนูขาวทเ่ี ปน เบาหวานไดด ี
มะตมูชอ่ื วทิ ยาศาสตรAegle marmelos (L.) Correa ex Roxb.ช่อื วงศRutaceaeลกั ษณะทางพฤกษศาสตร
การศึกษาดา นเภสชั วทิ ยาในอินเดีย และศรลี ังกา มกี ารศึกษาฤทธิล์ ดน้ําตาลในเลอื ดของใบมะตูมพบวา สารสกัดใบมะตูมดวยนาํ้ มีฤทธิ์ลดนํ้าตาลในเลอื ดของหนูปกติ และหนูเบาหวาน โดยมฤี ทธ์ิคลายอินซูลิน สามารถลดนาํ้ ตาล ในเลือดของหนไู ด และยงั พบวา สารสกัดของใบมะตูม ทาํ ให ความผิดปกตขิ อง Beta‐cells ของตับออน กลบั ฟน คืน สภาพปกติได เพิ่มระดับอินซลู ินในเลือดของหนูเบาหวานได
มะระขนี้ กชอื่ วทิ ยาศาตรMomordica charantia L.ชอื่ วงศCucurbitaceae ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร มะนะขี้นก หรือมะระไทย เปนผักพ้นื บานของไทย มีวิตามนิ เอและซสี ูง
การศกึ ษาทางดานเภสชั วทิ ยางานวิจัยการลดน้าํ ตาลในเลอื ดของผลมะระข้ีนกพบวา ผลมะระขน้ี กมฤี ทธลิ์ ดนํ้าตาลในเลือด ทง้ั ในสัตวท ดลองและคนผลมะระขี้นกมฤี ทธิล์ กน้าํ ตาลในเลือด ชวยกระตุนการทํางานของอนิ ซลู ิน และลดการดดู ซึมกลูโคสในทางเดินอาหาร พบวา ในเด็กทเี่ ปน เบาหวานจะใหผลดกี วา ผูสูงอายุ
อินทนิลนาํ้ชอ่ื วิทยาศาสตรLagertroemiaspeciosa (L.) Pers.ช่ือวงศLythraceae ลักษณะทางพฤกษศาสตร
การศึกษาทางเภสัชวทิ ยาการศึกษาใน ไทย ฟลิปปนส อินเดีย พบวาสารสกัดอนิ ทนลิสามารถลดน้าํ ตาลในเลือดได และออกฤทธเ์ิ หมอื น อนิ ซูลิน
อบเชยช่อื วทิ ยาศาสตรCinnamomum spp.ชือ่ วงศLauraceae ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร
การศกึ ษาทางดานเภสชั วทิ ยา งานวิจัยของอเมรกิ า พบวา อบเชยมฤี ทธลิ์ ดนํ้าตาลในเลือดทาํ ใหฮอรโมนอินซูลนิ ทาํ งานไดด ี และยังมฤี ทธล์ิ ดคลา ย insulinทชี่ ว ยลดระดบั นา้ํ ตาลในเลอื ดได อบเชยชวยลดtriglyceride,chloresterol ได
แฮมชื่อวทิ ยาศาสตรCoscinium fenestratum(Gaertn) Colebr.ช่อื วงศMenispermaceaeลักษณะทางพฤกษศาสตร
การศกึ ษาทางเภสัชวิทยา ในไทยมกี ารศึกษาฤทธิ์ลดน้ําตาลในเลอื ด พบวาแฮมสามารถลดน้ําตาลในเลือดของหนูเบาหวาน แตไมสามารถลดนํา้ ตาลในเลือดของหนูปกติ และไมมผี ลตอภาวะนํา้ ตาลในเลือดสูงอยางเฉียบพลันท้งั ในหนูเบาหวานและหนูปกติ และพบวา แฮมทาํ ใหเ ซลลตบัและเซลล islets ของตบั ออ นของหนูท่ีถกู ทาํ ลายฟนกลับมาดวย
สมาธิบําบดั สมาธคิ ือ ความมจี ติ ตง้ั มนั่ หรือจติ มีอารมณหน่ึงเดยี วหมายความวา จะคดิ จะกาํ หนด จดจออยูก ับเร่ืองใดเรอื่ งหน่งึเรอื่ งเดียวในขณะนน้ั ไมฟงุ ซา น ไมหลดุ ลอยไปเรอ่ื งอนื่
การปฏิบัติสมาธิ หมายถงึ เทคนิค วธิ กี าร หรือกระบวนการท่ใี ชจดั ระเบยี บกาํ กับ ควบคุมการทํางานของระบบประสาทสัมผัสทั้งทางตา หู จมูก ลิน้ การเคลื่อนไหว ความนกึ คิด และสัมผัส เพ่ือปรบัสมดลุ ใหระบบประสาทสวนกลาง ระบบประสาทอตั โนมัติ ระบบประสาทสวนปลาย และระบบอน่ื ๆ ของรางกายใหมีการทํางานอยางพอดี เปน กระบวนการสรางเสริม ปอ งกนั รกั ษาและฟนฟูสุขภาพโดยใชกระบวนการองครวม หรือจิตประสานกาย ไดแก การทาํ สมาธิการสวดมนตนั่งสมาธิ การทาํ สมาธแิ บบ SKT เปนตน
ดร.เฮอรเบิรต เบนสนั สถาบันจติ วทิ ยา ในมหาวิทยาลัยฮารวาด และโรงพยาบาลบอสตนั พบวา การทาํ สมาธิทําใหเ กดิ การเล่ยี นแปลงสารเคมีบางอยา งใน รา งกาย จนทาํ ใหเกดิ ระยะของการผอ นคลาย (Lazer et al.,2003) โดยระยะผอนคลายทาํ ใหเ กิดการเปลี่ยนแปลงของการเผาผลาญ ในรางกาย การเตน ของหัวใจ ความดนั โลหิต และส่อื เคมใี น สมอง
จอน กาเบตซินและคณะ ในมหาวทิ ยาลัยแมตซาจเู ซต พบวา ผลของการทาํ สมาธชิ ว ยลดความเครียดได (Kabat-Zinn et al., 1985;Davidson et al.,2003)
สมพร กนั ทรดษุ ฎี‐เตรียมชัยศรี ไดทําการวิจยั และศกึ ษาคนควาเทคนิคการปฏิบัติ SKT เพ่ือบาํ บัดโรคเรื้อรัง พบวา สามารถลดนาํ้ ตาลในเลือดของผปู วยเบาหวานไดรอยละ 100 สมาธิบาํ บดั จึงเปนศาสตรทางเลอื กอีกศาสตรท่ีผูปว ยเบาหวานนาํ มาใชเ สรมิ ในการบาํ บดั รกั ษาไดผ ลดี ไมม ีคาใชจา ย ไมมภี าวะแทรกซอน ปฏบิ ัตไิ ดเ อง เม่ือปฏิบัติอยางตอเน่ืองแลว จะทําใหผ ูปวยมีคุณภาพชีวิตท่ดี ขี ึ้น
การนวดเทา สาํ หรับผปู ว ยเบาหวานประโยชนของการนวดเทา ชว ยสงเสริมสขุ ภาพ กระตนุ การไหลเวียนของโลหิตและนา้ํ เหลือง ทําใหอ วยั วะตา งๆ ทําหนา ท่ีสมดลุ ชว ยปอ งกันโรค เชน ทองผกู ปวดศรี ษะ ไมเกรน โรคเครียด หืด ไซนัสสงผลทีด่ ใี นดานสุขภาพจติ ชวยใหผ อนคลาย
จากการศกึ ษาของศศินี อภิชนกิจและจารุวรรณ พาณชิ พันธุ (2552 )เรอื่ งประสทิ ธิผลของการนวดเทา ดวยวิธีหัตถบาํ บัดแบบแพทยแผนไทยเพ่อื ลดอาการเทา ชาในผปู ว ยเบาหวาน โรงพยาบาลอดุ รธานี พบวา ผูปว ยเบาหวานทม่ี อี าการเทา ชาต้ังแต 1 จดุ ขนึ้ ไป เมื่อไดรับการบาํ บัดรักษาดวยวธิ ีหัตถบาํ บดั แบบแพทยแผนไทยมอี าการดีข้ึนคือจํานวนจุดทช่ี าหรือไมรูสึกของเทา ลดลงอยา งมีนยั สําคัญ
การนวดกดจดุ สะทอ นฝา เทา จากการศกึ ษาของลดาวัลย อุนประเสริฐพงศ นิชโรจน และคณะพบวา การนวดกดจุดสะทอนฝาเทา เปนเวลา 2 เดอื น ผลการศึกษาพบวากลมุ ทดลอง มีคาเฉล่ยี ระดับHbA1Cน้ําตาลในเลือด และแรงกดท่ีเทาลดลงอยา งมีนัยสาํ คัญทางสถิติ
สวสั ดี
Search
