ขุนช้างขุนแผน ตอน ขุนช้างถวายฎีกา

ขุนช้างขุนแผน ตอน ขุนช้างถวายฎกี า ๏ จะกลา่ วถงึ โฉมเจา้ พลายงาม เมอ5ื เป็นความชนะขนุ ชา้ งนนั5 กลบั มาอยบู่ า้ นสาํ ราญครนั เกษมสนั ตส์ องสมภริ มยย์ วน ๏ พรอ้ มญาตขิ าดอยแู่ ต่มารดา นึกนึกตรกึ ตราละหอ้ ยหวน โอว้ า่ แมว่ นั ทองชา่ งหมองนวล ไมส่ มควรเคยี งคกู่ บั ขนุ ชา้ ง ๏ เออน5ีเนPือเคราะหก์ รรมมานําผดิ น่าอายมติ รหมองใจไมห่ ายหมาง ฝ่ายพอ่ มบี ุญเป็นขนุ นาง แต่แมไ่ ปแนบขา้ งคนจญั ไร ๏ รปู รา่ งวปิ รติ ผดิ กวา่ คน ทรพลอปั รยี ไ์ มด่ ไี ด้ ทงัP ใจคอชวั5 โฉดโหดไร้ ชา่ งไปหลงรกั ใครไ่ ดเ้ ป็นดี ๏ วนั นนัP แพก้ เู มอ5ื ดาํ นPํา กก็ รวPิ ซPาํ จะฆา่ ใหเ้ ป็นผี แสนแคน้ ดว้ ยมารดายงั ปรานี ใหไ้ ปขอชวี ขี นุ ชา้ งไว้ ๏ แคน้ แมจ่ าํ จะแกใ้ หห้ ายแคน้ ไมท่ ดแทนอา้ ยขนุ ชา้ งบา้ งไมไ่ ด้ หมายจติ คดิ จะใหม้ นั บรรลยั ไมส่ มใจจาํ เพาะเคราะหม์ นั ดี ๏ อยา่ เลยจะรบั แมก่ ลบั มา ใหอ้ ยดู่ ว้ ยบดิ าเกษมศรี พรากใหพ้ น้ คนอุบาทวช์ าตอิ ปั รยี ์ ยง5ิ คดิ กย็ งิ5 มคี วามโกรธา ๏ อดั อดึ ฮดึ ฮดั ดว้ ยขดั ใจ เมอ5ื ไรตะวนั จะลบั หลา้ เขา้ หอ้ งหวนละหอ้ ยคอยเวลา จวนสรุ ยิ าเลยPี วลบั เมรไุ กร ๏ เงยี บสตั วจ์ ตั ุบททวบิ าท ดาวดาษเดอื นสวา่ งกระจา่ งไข นPําคา้ งตกกระเซน็ เยน็ เยอื กใจ สงดั เสยี งคนใครไมพ่ ดู จา

๏ ไดย้ นิ เสยี งฆอ้ งย5าํ ประจาํ วงั ลอยลมลอ่ งดงั ถงึ เคหา คะเนนบั ย5าํ ยามไดส้ ามครา ดเู วลาปลอดหว่ งทกั ทนิ ๏ ฟ้าขาวดาวเดน่ ดวงสวา่ ง จนั ทรก์ ระจา่ งทรงกลดหมดเมฆสนPิ จงึ เซ่นเหลา้ ขา้ วปลาใหพ้ รายกนิ เสกขมนPิ วา่ นยาเขา้ ทาตวั ๏ ลงยนั ตร์ าชะเอาปะอก หยบิ ยกมงคลขนPึ ใสห่ วั เป่ามนตรเ์ บอPื งบนชอุม่ มวั พรายยวั5 ยวนใจใหไ้ คลคลา ๏ จบั ดาบเคยปราบณรงคร์ บ เสรจ็ ครบบรกิ รรมพระคาถา ลงจากเรอื นไปมไิ ดช้ า้ รบี มาถงึ บา้ นขนุ ชา้ งพลนั ฯ ๏ เหน็ คนนอนลอ้ มออ้ มเป็นวง ประตลู นั5 มนั5 คงขอบรวัP กนัP กองไฟสวา่ งดงั กลางวนั หมายสาํ คญั ตรงมาหน้าประตู ๏ จงึ รา่ ยมนตรามหาสะกด เสอ5ื มหมดอาถรรพท์ ฝ5ี ังอยู่ ภตู พรายนายขนุ ชา้ งวางวงิ5 พรู คนผใู้ นบา้ นกซ็ านเซอะ ๏ ทงัP ชายหญงิ งว่ งงมลม้ หลบั นอนทบั คว5าํ หงายกา่ ยกนั เปรอะ จป5ี ลาคาไฟมนั ไหลเลอะ โงกเงอะงยุ งมไมส่ มประดี ๏ ใชพ้ รายถอดกลอนถอนลมิ5 รอยทมิ5 ถอดหลุดไปจากท5ี ยา่ งเทา้ กา้ วไปในทนั ที มไิ ดม้ ใี ครทกั แต่สกั คน ๏ มแี ต่หลบั เพอ้ มะเมอฝัน ทงัP ไฟกองป้องกนั ทกุ แหง่ หน ผคู้ นเงยี บสาํ เนียงเสยี งแต่กรน มาจนถงึ เรอื นเจา้ ขนุ ชา้ ง ๏ จดุ เทยี นสะกดขา้ วสารปราย ภตู พรายโดดเรอื นสะเทอื นผาง สะเดาะดาลบานเปิดหน้าต่างกาง ยา่ งเทา้ กา้ วขนPึ รา้ นดอกไม้

๏ หอมหวนอวลอบบุปผาชาติ เบกิ บานกา้ นกลาดกง5ิ ไสว เรณูฟูรอ่ นขจรใจ ยา่ งเทา้ กา้ วไปไมโ่ ครมคราม ๏ ขา้ ไทนอนหลบั ลงทบั กนั สะเดาะกลอนถอนลนั5 ถงึ ชนัP สาม กระจกฉากหลากสลบั วบั แวมวาม อรา่ มแสงโคมแกว้ แววจบั ตา ๏ มา่ นมลู่ ม5ี ฉี ากประจาํ กนัP อฒั จนั ทรเ์ ครอ5ื งแกว้ กห็ นกั หนา ชมพลางยา่ งเยอPื งชาํ เลอื งมา เปิดมงุ้ เหน็ หน้าแมว่ นั ทอง ๏ น5ิงนอนอยบู่ นเตยี งเคยี งขนุ ชา้ ง มนั แนบขา้ งกอดกลมประสมสอง เจบ็ ใจดงั หวั ใจจะพงั พอง ขยบั จอ้ งดาบงา่ อยากฆา่ ฟัน ๏ จะใครถ่ บี ขนุ ชา้ งทก5ี ลางตวั นึกกลวั จะถกู แมว่ นั ทองนนั5 พลางนงั5 ลงนอบนบอภวิ นั ท์ สะอนPื อนัP อกแคน้ นPําตาคลอ ๏ โอแ้ มเ่ จา้ ประคณุ ของลกู เอ๋ย ไมค่ วรเลยจะพรากจากคณุ พอ่ เวรกรรมนําไปไมร่ งัP รอ มพิ อทจ5ี ะตอ้ งพรากกจ็ ากมา ๏ มนั ไปฉุดมารดาเอามาไว้ อา้ ยหวั ใสขม่ เหงไมเ่ กรงหน้า ทท5ี าํ แคน้ กจู ะแทนใหท้ นั ตา ขอษมาแมแ่ ลว้ กข็ บั พราย ๏ เป่าลงดว้ ยพระเวทวทิ ยา มารดากฟ็ Pืนต5นื โดยงา่ ย ดาบใสฝ่ ักไวไ้ มเ่ คลอ5ื นคลาย วนั ทองรสู้ กึ กายกล็ มื ตา ฯ ๏ ครานนัP จงึ โฉมเจา้ วนั ทอง ตอ้ งมนตม์ วั หมองเป็นหนกั หนา ต5นื พลางทางชาํ เลอื งนยั น์ตามา เหน็ ลกู ยานนัP ยนื อยรู่ มิ เตยี ง ๏ สาํ คญั คดิ วา่ ผรู้ า้ ยใหน้ ึกกลวั กอดผวั รอ้ งดนPิ จนสนPิ เสยี ง ซวนซบหลบลงมาหมอบเมยี ง พระหมน5ื ไวยเขา้ เคยี งหา้ มมารดา

๏ อะไรแมแ่ ซ่รอ้ งทงัP หอ้ งนอน ลกู รอ้ นราํ คาญใจจงึ มาหา จะรอ้ งไยใชโ่ จรผรู้ า้ ยมา สนทนาดว้ ยลกู อยา่ ตกใจ ฯ ๏ ครานนัP วนั ทองผอ่ งโสภา ครนัP รวู้ า่ ลกู ยาหากลวั ไม่ ลกุ ออกมาพลนั ดว้ ยทนั ใด พระหมน5ื ไวยเขา้ กอดเอาบาทา ๏ วนั ทองประคองสอดกอดลกู รกั ซบพกั ตรร์ อ้ งไหไ้ มเ่ งยหน้า เจา้ มาไยปานนPีน5ีลกู อา เขารกั ษาอยทู่ กุ แหง่ ตาํ แหน่งใน ๏ ใสด่ าลบา้ นชอ่ งกองไฟรอบ พอ่ ชา่ งลอบเขา้ มากะไรได้ อาจองทะนงตวั ไมก่ ลวั ภยั น5ีพอ่ ใชฤ้ ๅวา่ เจา้ มาเอง ๏ ขนุ ชา้ งต5นื ขนPึ มเิ ป็นการ เขาจะรกุ รานพาลขม่ เหง จะเกดิ ผดิ แมค่ ดิ คะนึงเกรง ฉวยสบเพลงพลาดพลPาํ มเิ ป็นการ ๏ มธี รุ ะสง5ิ ไรในใจเจา้ พอ่ จงเลา่ แก่แมแ่ ลว้ กลบั บา้ น มคิ วรทาํ เจา้ อยา่ ทาํ ใหร้ าํ คาญ อยา่ หาญเหมอื นพอ่ นกั คะนองใจ ฯ ๏ จมน5ื ไวยสารภาพกราบบาทา ลกู มาผดิ จรงิ หาเถยี งไม่ รกั ตวั กลวั ผดิ แต่คดิ ไป กห็ กั ใจเพราะรกั แมว่ นั ทอง ๏ ทกุ วนั นPีลกู ชายสบายยศ พรอ้ มหมดเมยี มง5ิ กม็ สี อง มบี า่ วไพรใ่ ชส้ อยทงัP เงนิ ทอง พน5ี ้องขา้ งพอ่ กบ็ รบิ รู ณ์ ๏ ยงั ขาดแต่แมค่ ณุ ไมแ่ ลเหน็ เป็นอยกู่ เ็ หมอื นตายไปหายสญู ขอ้ นPีทท5ี กุ ขย์ งั เพม5ิ พนู ถา้ พรอ้ มมลู แมด่ ว้ ยจะสาํ ราญ ๏ ลกู มาหมายวา่ จะมารบั เชญิ แมว่ นั ทองกลบั คนื ไปบา้ น แมน้ จะบงั เกดิ เหตุเภทพาล ประการใดกต็ ามแต่เวรา

๏ มาอยไู่ ยกบั ไอห้ นิ ชาติ แสนอุบาทวใ์ จจติ รษิ ยา ดงั ทองคาํ ทาํ เลย5ี มปากกะลา หน้าตาดาํ เหมอื นมนิ หมอ้ มอม ๏ เหมอื นแมลงวนั วอ่ นเคลา้ ทเ5ี น่าชวั5 มาเกลอื กกลวัP ปทมุ าลยท์ ห5ี วานหอม ดอกมะเดอ5ื ฤๅจะเจอื ดอกพะยอม วา่ นกั แมจ่ ะตรอมระกาํ ใจ ๏ แมเ่ ลยPี งลกู มาถงึ เจด็ ขวบ เคราะหป์ ระจวบจากแมห่ าเหน็ ไม่ จะคดิ ถงึ ลกู บา้ งฤๅอยา่ งไร ฤๅหาไมใ่ จแมไ่ มค่ ดิ เลย ๏ ถา้ คดิ เหน็ เอน็ ดวู า่ ลกู เตา้ แมท่ นู เกลา้ ไปเรอื นอยา่ เชอื นเฉย ใหล้ กู คลายอารมณ์ไดช้ มเชย เหมอื นเมอ5ื ครงัP แมเ่ คยเลยPี งลกู มา ฯ ๏ ครานนัP จงึ โฉมเจา้ วนั ทอง เศรา้ หมองดว้ ยลกู เป็นหนกั หนา พอ่ พลายงามทรามสวาดขิ องแมอ่ า แมโ่ ศกาเกอื บเจยี นจะบรรลยั ๏ ใชจ่ ะอมิ5 เอบิ อาบดว้ ยเงนิ ทอง มใิ ชข่ องตวั ทาํ มาแต่ไหน ทงัP ผคู้ นชา้ งมา้ แลขา้ ไท ไมร่ กั ใครเ่ หมอื นกบั พอ่ พลายงาม ๏ ทกุ วนั นPีใชแ่ มจ่ ะผาสกุ มแี ต่ทกุ ขใ์ จเจบ็ ดงั เหน็บหนาม ตอ้ งจาํ จนทนกรรมทต5ี ดิ ตาม จะขนื ความคดิ ไปกใ็ ชท่ ี ๏ เมอ5ื พอ่ เจา้ เขา้ คกุ แมท่ อ้ งแก่ เขาฉุดแมใ่ ชจ่ ะแกลง้ แหนงหนี ถงึ พอ่ เจา้ เลา่ ไมร่ วู้ า่ รา้ ยดี เป็นหลายปีแมม่ าอยกู่ บั ขนุ ชา้ ง ๏ เมอ5ื พอ่ เจา้ กลบั มาแต่เชยี งใหม่ ไมเ่ พด็ ทลู สง5ิ ไรแต่สกั อยา่ ง เมอ5ื คราวตวั แมเ่ ป็นคนกลาง ทา่ นกว็ างบทคนื ใหบ้ ดิ า ๏ เจา้ เป็นถงึ หวั หมน5ื มหาดเลก็ มใิ ชเ่ ดก็ ดอกจงฟังคาํ แมว่ า่ จงเรง่ กลบั ไปคดิ กบั บดิ า ฟ้องหากราบทลู พระทรงธรรม์

๏ พระองคค์ งจะโปรดประทานให้ จะปรากฏยศไกรเฉดิ ฉนั อนั จะมาลกั พาไมว่ า่ กนั เชน่ นนัP ใจแมม่ เิ ตม็ ใจ ฯ ๏ ครานนัP จงึ โฉมเจา้ พลายงาม ฟังความเหน็ วา่ แมห่ าไปไม่ คดิ บา่ ยเบย5ี งเลย5ี งเลยPี วเบยPี วบดิ ไป เพราะรกั ไอข้ นุ ชา้ งกวา่ บดิ า ๏ จงึ วา่ อนิจจาลกู มารบั แมย่ งั กลบั ทดั ทานเป็นหนกั หนา เหมอื นไมม่ รี กั ใครใ่ นลกู ยา อุตสา่ หม์ ารบั แลว้ ยงั มไิ ป ๏ เสยี แรงเป็นลกู ผชู้ ายไมอ่ ายเพอ5ื น จะพาแมไ่ ปเรอื นใหจ้ งได้ แมน้ มไิ ปใหง้ ามกต็ ามใจ จะบาปกรรมอยา่ งไรกต็ ามที ๏ จะตดั เอาศรี ษะของแมไ่ ป ทงPิ แต่ตวั ไวใ้ หอ้ ยนู่ 5ี แมอ่ ยา่ เจรจาใหช้ า้ ที จวนแจง้ แสงศรจี ะรบี ไป ฯ ๏ ครานนัP วนั ทองผอ่ งโสภา เหน็ ลกู ยากดั ฟันมนั ไส้ ถอื ดาบฟ้าฟPืนยนื แกวง่ ไกว ตกใจกลวั วา่ จะฆา่ ฟัน ๏ จงึ ปลอบวา่ พลายงามพอ่ ทรามรกั อยา่ ฮกึ ฮกั วา้ วนุ่ ทาํ หนุ หนั จงครวญใครใ่ หเ้ หน็ ขอ้ สาํ คญั แมน่ Pีพรนั5 กลวั แต่จะเกดิ ความ ๏ ดว้ ยเป็นขา้ ลกั ไปไทลกั มา เหน็ เบอPื งหน้าจะองึ แมจ่ งึ หา้ ม ถา้ เหน็ เจา้ เป็นสขุ ไมล่ ุกลาม กต็ ามเถดิ มารดาจะคลาไคล ๏ วา่ พลางนางลุกออกจากหอ้ ง เศรา้ หมองโศกานPําตาไหล พระหมน5ื ไวยกพ็ ามารดาไป พอรงุ่ แจง้ แสงใสกถ็ งึ เรอื น ฯ ๏ จะกลา่ วถงึ เจา้ จอมหมอ่ มขนุ ชา้ ง นอนครางหลบั กรนอยปู่ ่นเปPือน อศั จรรยฝ์ ันแปรแชเชอื น วา่ ขเPี รอPื นขนPึ ตวั ทวั5 ทงัP นนัP

๏ หาหมอมารกั ษายาเขา้ ปรอท มนั กนิ ปอดตบั ไตออกไหลลนั5 ทงัP ไสน้ ้อยไสใ้ หญ่แลไสต้ นั ฟันฟางกห็ กั จากปากตวั ๏ ตกใจต5นื ผวาควา้ วนั ทอง รอ้ งวา่ แมค่ ณุ แมช่ ว่ ยผวั ลกุ ขนPึ งกงนั ตวั สนั5 รวั ใหน้ ึกกลวั ปรอทจะตอดตาย ๏ ลมื ตาเหลยี วหาเจา้ วนั ทอง ไมเ่ หน็ น้องหอ้ งสวา่ งตะวนั สาย ผา้ ผอ่ นลอ่ นแก่นไมต่ ดิ กาย เหน็ มา่ นขาดเรย5ี รายประหลาดใจ ๏ ตะโกนเรยี กในหอ้ งวนั ทองเอ๋ย หาขานรบั เชน่ เคยสกั คาํ ไม่ ทงัP ขา้ วของมากมายกห็ ายไป ปากประตเู ปิดไวไ้ มใ่ สก่ ลอน ๏ พลางเรยี กหาขา้ ไทอยวู่ า้ วนุ่ ออี ุน่ ออี มิ5 อฉี มิ อสี อน อมี อี มี าอสี าคร น5ิงนอนไยหวามาหากู ๏ บา่ วผหู้ ญงิ วงิ5 ไปอยงู่ กงนั เหน็ นายนนัP แกผ้ า้ กางขาอยู่ ต่างคนทรดุ นงั5 บงั ประตู ตกตะลงึ แลดไู มเ่ ขา้ มา ๏ ขนุ ชา้ งเหน็ ขา้ ไมม่ าใกล้ ขดั ใจลกุ ขนPึ ทงัP แกผ้ า้ แหงนเถ่อเป้อปังยนื จงั กา้ ยา่ งเทา้ กา้ วมาไมร่ ตู้ วั ๏ ยายจนั งนั งกยกมอื ไหว้ นนั5 พอ่ จะไปไหนพอ่ ทนู หวั ไมน่ ุ่งผอ่ นนุ่งผา้ ดนู ่ากลวั ขนุ ชา้ งมองดตู วั กต็ กใจ ๏ สองมอื ปิดขาเหมอื นทา่ เปรต ใครมาเทศน์เอาผา้ กไู ปไหน ใหน้ ึกอดสหู มขู่ า้ ไท ยายจนั ไปเอาผา้ ใหข้ า้ ที ๏ ยายจนั ตกใจเตม็ ประดา เขา้ ไปฉวยผา้ เอามาคล5ี หยบิ ยน5ื สง่ ไปใหท้ นั ที เมนิ หนีอดสไู มด่ นู าย

๏ ขนุ ชา้ งตวั สนั5 ทาวบอกบา่ วไพร่ วนั ทองไปไหนอยา่ งไรหาย เอง็ ไปดใู หร้ ซู้ ง5ึ แยบคาย พบแลว้ อยา่ วนุ่ วายใหเ้ ชญิ มา ฯ ๏ ขา้ ไทไดฟ้ ังขนุ ชา้ งใช้ ต่างเทย5ี วคน้ ดน้ ไปจะเอาหน้า ทงัP หอ้ งนอกหอ้ งในไมพ่ บพา ทวั5 เคหาแลว้ ไปคน้ จนแผน่ ดนิ ๏ เหน็ ประตรู วัP บา้ นบานเปิดกวา้ ง ผคู้ นนอนสลา้ งไมต่ 5นื สนPิ เสาแรกแตกตน้ เป็นมลทนิ กนิ ใจกลบั มาหาขนุ ชา้ ง ๏ บอกวา่ ไดค้ น้ ควา้ หาพบไม่ แลว้ เลา่ แจง้ เหตุไปสนPิ ทกุ อยา่ ง ขา้ เหน็ วปิ รติ ผดิ ทา่ ทาง ทน5ี วลนางวนั ทองนนัP หายไป ฯ ๏ ครานนัP ขนุ ชา้ งฟังบา่ วบอก เหงอ5ื ออกโซมลา้ นกระบานใส คดิ คดิ ใหแ้ คน้ แสนเจบ็ ใจ ชา่ งทาํ ไดต้ ่างต่างทกุ อยา่ งจรงิ ๏ สองหนสามหนกน่ แต่หนี พลงัP ทลี งไมร่ อดนางยอดหญงิ คราวนนัP อา้ ยขนุ แผนมนั แงน้ ชงิ น5ีคราวนPีหนีวง5ิ ไปตามใคร ๏ ไมค่ ดิ วา่ จะเป็นเหน็ วา่ แก่ ยงั สาระแนหลบลหPี นีไปไหน เอาเถดิ เป็นไรกเ็ ป็นไป ไมเ่ อากลบั มาไดม้ ใิ ชก่ ู ฯ ๏ จะกลา่ วถงึ โฉมเจา้ พลายงาม เกรงเนPือความนงั5 นึกตรกึ ตรองอยู่ อา้ ยขนุ ชา้ งสารพดั เป็นศตั รู ถา้ มนั รวู้ า่ ลกั เอาแมม่ า ๏ มนั กจ็ ะสอดแนมแกมเทจ็ ไปกราบทลู สมเดจ็ พระพนั วษา ดจู ะระแวงผดิ ในกจิ จา มารดากจ็ ะตอ้ งซง5ึ โทษภยั ๏ คดิ แลว้ เรยี กหมน5ื วเิ ศษผล เอง็ เป็นคนเคยชอบอชั ฌาสยั จงไปบา้ นขนุ ชา้ งดว้ ยทนั ใด ไกลเ่ กลย5ี เสยี อยา่ ใหม้ นั โกรธา

๏ บอกวา่ เราจบั ไขม้ าหลายวนั เกรงแมจ่ ะไมท่ นั มาเหน็ หน้า เมอ5ื คนื นPีซPาํ มอี นั เป็นมา เราใชค้ นไปหาแมว่ นั ทอง ๏ พอขณะมารดามาสง่ ทกุ ข์ รอ้ งปลกุ เขา้ ไปถงึ ในหอ้ ง จงึ รบี มาเรว็ ไวดงั ใจปอง รกั ษาจนแสงทองสวา่ งฟ้า ๏ ไมต่ ายคลายคนื ฟPืนขนPึ ได้ กขู อแมไ่ วพ้ อเหน็ หน้า แต่พอใหเ้ คลอ5ื นคลายหลายเวลา จงึ จะสง่ มารดานนัP คนื ไป ฯ ๏ หมน5ื วเิ ศษรบั คาํ แลว้ อาํ ลา รบี มาบา้ นขนุ ชา้ งหาชา้ ไม่ ครนัP ถงึ แอบดอู ยแู่ ต่ไกล เหน็ ผคู้ นขวกั ไขวท่ งัP เรอื นชาน ๏ ขนุ ชา้ งนงั5 เยย5ี มหน้าต่างเรอื น ดหู น้าเฝ5ือนทโี กรธอยงู่ นุ่ งา่ น จะดอPื เดนิ เขา้ ไปไมเ่ ป็นการ คดิ แลว้ ลงคลานเขา้ ประตู ฯ ๏ ครานนัP เจา้ จอมหมอ่ มขนุ ชา้ ง นงั5 คาหน้าต่างเยย5ี มหน้าอยู่ เหน็ คนคลานเขา้ มาเหลอื บตาดู น5ีมาลอ้ หลอกกฤู ๅอยา่ งไร ๏ อะไรพอสวา่ งวางเขา้ มา เดก็ หวาจบั ถองใหจ้ งได้ ลุกขนPึ ถกเขมรรอ้ งเกนไป ทดุ อา้ ยไพรข่ คPี รอกหลอกผดู้ ี ฯ ๏ ครานนัP วเิ ศษผลคนวอ่ งไว ยกมอื ขนPึ ไหวไ้ มว่ งิ5 หนี รอ้ งตอบไปพลนั ในทนั ที คนดดี อกขา้ ไหวใ้ ชค่ นพาล ๏ ขา้ พเจา้ เป็นบา่ วพระหมน5ื ไวย เป็นขนุ หมน5ื รบั ใชอ้ ยใู่ นบา้ น ทา่ นใชใ้ หก้ ระผมมากราบกราน ขอประทานคนื นPีพระหมน5ื ไวย ๏ เจบ็ จกุ ปัจจบุ นั มอี นั เป็น แกไ้ ขกเ็ หน็ หาหายไม่ รอ้ งโอดโดดดนPิ เพยี งสนPิ ใจ จงึ ใชใ้ หต้ วั ขา้ มาแจง้ การ

๏ พอพบทา่ นมารดามาสง่ ทกุ ข์ ขา้ พเจา้ รอ้ งปลกุ ไปในบา้ น จะกลบั ขนPึ เคหาเหน็ ชา้ นาน ทา่ นจงึ รบี ไปในกลางคนื ๏ พยาบาลคณุ พระนายพอคลายไข้ คณุ อยา่ สงสยั วา่ ไปอน5ื ใหค้ าํ มนั5 สงั5 มาวา่ ยงั5 ยนื พอหายเจบ็ แลว้ จะคนื ไมน่ อนใจ ฯ ๏ ครานนัP ขนุ ชา้ งไดฟ้ ังวา่ แคน้ ดงั เลอื ดตาจะหลงั5 ไหล ดบั โมโหโกรธาทาํ วา่ ไป เรากไ็ มว่ า่ ไรสดุ แต่ดี ๏ การไขเ้ จบ็ ลม้ ตายไมว่ ายเวน้ ประจบุ นั อนั เป็นทงัP กรงุ ศรี ถา้ ขดั สนสง5ิ ไรทไ5ี มม่ ี กม็ าเอาทน5ี 5ีอยา่ เกรงใจ ๏ วา่ แลว้ ปิดบานหน้าต่างผาง ขนุ ชา้ งเดอื ดดาลทะยานไส้ ทอดตวั ลงกบั หมอนถอนฤทยั ดดู ๋เู ป็นไดเ้ จยี ววนั ทอง ๏ เพราะกแู พค้ วามจมน5ื ไวย มนั จงึ เหมิ ใจทาํ จองหอง พอ่ ลกู แมล่ กู ถกู ทาํ นอง ถงึ สองครงัP แลว้ เป็นแต่เชน่ นPี ๏ อา้ ยพอ่ ไปเชยี งใหมม่ ชี ยั มา ตงัP ตวั ดงั พระยาราชสหี ์ อา้ ยลกู เป็นหมน5ื ไวยทาํ ไมมี เหน็ กนู Pีคนผดิ ตดิ โทษทณั ฑ์ ๏ มนั จงึ ขม่ เหงไมเ่ กรงใจ จะพง5ึ พาใครไดท้ ไ5ี หนนนั5 ขนุ นางน้อยใหญ่เกรงใจกนั ถงึ ฟ้องมนั กจ็ ะปิดใหม้ ดิ ไป ๏ ตามบุญตามกรรมไดท้ าํ มา จะเฆย5ี นฆา่ หาคดิ ชวี ติ ไม่ ยงิ5 คดิ เดอื ดดาลทะยานใจ ฉวยไดก้ ระดานชนวนมา ๏ รา่ งฟ้องทอ่ งเทยี บใหเ้ รยี บรอ้ ย ถอ้ ยคาํ ถถ5ี ว้ นเป็นหนกั หนา ลงกระดาษพบั ไวม้ ไิ ดช้ า้ อาบนPําผลดั ผา้ แลว้ คลาไคล

๏ วนั นนัP พอพระปิ5นนรนิ ทรร์ าช เสดจ็ ประพาสบวั ยงั หากลบั ไม่ ขนุ ชา้ งมาถงึ ซง5ึ วงั ใน กค็ อยจอ้ งทใ5ี ตต้ าํ หนกั นPํา ฯ ๏ จะกลา่ วถงึ พระองคผ์ ทู้ รงเดช เสดจ็ คนื นิเวศน์พอจวบค5าํ ฝีพายรายเลม่ มาเตม็ ลาํ เรอื ประจาํ แหนแหเ่ ซง็ แซ่มา ๏ พอเรอื พระทน5ี งั5 ประทบั ท5ี ขนุ ชา้ งกร็ ล5ี งตนี ทา่ ลอยคอชหู นงั สอื ดอPื เขา้ มา ผดุ โผลโ่ งหน้ายดึ แคมเรอื ๏ เขา้ ตรงบโทนอน้ ตน้ กญั ญา เพอ5ื นโขกลงดว้ ยกะลาวา่ ผเี สอPื มหาดเลก็ อยงู่ านพดั พลดั ตกเรอื รอ้ งวา่ เสอื ตวั ใหญ่วา่ ยนPํามา ๏ ขนุ ชา้ งดงึ ดอPื มอื ยดึ เรอื มใิ ชเ่ สอื กระหมอ่ มฉานลา้ นเกศา สตู้ ายขอถวายซง5ึ ฎกี า แคน้ เหลอื ปัญญาจะทานทน ฯ ๏ ครานนัP สมเดจ็ พระพนั วษา ทรงพระโกรธาโกลาหล ทดุ อา้ ยจญั ไรมใิ ชค่ น บนบกบนฝัง5 ดงั ไมม่ ี ๏ ใชท่ ใ5ี ชท่ างวางเขา้ มา ฤๅอา้ ยชา้ งเป็นบา้ กระมงั น5ี เฮย้ ใครรบั ฟ้องของมนั ที ตเี สยี สามสบิ จงึ ปลอ่ ยไป ๏ มหาดเลก็ กร็ บั เอาฟ้องมา ตาํ รวจควา้ ขนุ ชา้ งหาวางไม่ ลงพระราชอาญาตามวา่ ไว้ พระจงึ ใหต้ งัP กฤษฎกี า ๏ วา่ ตงัP แต่วนั นPีสบื ต่อไป หน้าทข5ี องผใู้ ดใหร้ กั ษา ถา้ ประมาทราชการไมน่ ําพา ปลอ่ ยใหใ้ ครเขา้ มาในลอ้ มวง ๏ ระวางโทษเบด็ เสรจ็ เจด็ สถาน ถงึ ประหารชวี ติ เป็นผยุ ผง ตามกฤษฎกี ารกั ษาพระองค์ แลว้ ลงจากพระทน5ี งั5 เขา้ วงั ใน ฯ

๏ จะกลา่ วถงึ ขนุ แผนแสนสนิท เรอื งฤทธฦิ ๅจบพภิ พไหว อยบู่ า้ นสขุ เกษมเปรมใจ สมสนิทพสิ มยั ดว้ ยสองนาง ๏ ลาวทองกบั เจา้ แกว้ กริ ยิ า ปรนนิบตั วิ ตั ถาไมห่ า่ งขา้ ง เพลดิ เพลนิ จาํ เรญิ ใจไมเ่ วน้ วาง คนื นนัP ในกลางซง5ึ ราตรี ๏ นางแกว้ ลาวทองทงัP สองหลบั ขนุ แผนกลบั ผวาต5นื ฟPืนจากท5ี พระจนั ทรจรแจม่ กระจา่ งดี พระพายพดั มาลตี รลบไป ๏ คดิ คะนึงถงึ มติ รแต่กอ่ นเก่า นิจจาเจา้ เหนิ หา่ งรา้ งพสิ มยั ถงึ สองครงัP ตงัP แต่พรากจากพไ5ี ป ดงั เดด็ ใจจากรา่ งกร็ าวกนั ๏ กกู ช็ วั5 มวั รกั แต่สองนาง ละวางใหว้ นั ทองน้องโศกศลั ย์ เมอ5ื ตไี ดเ้ ชยี งใหมก่ โ็ ปรดครนั จะเพด็ ทลู คราวนนัP กค็ ลอ่ งใจ ๏ สารพดั ทจ5ี ะวา่ ไดท้ กุ อยา่ ง อา้ ยขนุ ชา้ งไหนจะโตจ้ ะตอบได้ ไมค่ วรเลยเฉยมาไมอ่ าลยั บดั นPีเลา่ เจา้ ไวยไปรบั มา ๏ จาํ กจู ะไปสสู่ วาดนิ ้อง เจา้ วนั ทองจะคอยละหอ้ ยหา คดิ พลางจดั แจงแต่งกายา นPําอบทาหอมฟุ้งจรงุ ใจ ๏ ออกจากหอ้ งยอ่ งเดนิ ดาํ เนินมา ถงึ เรอื นลกู ยาหาชา้ ไม่ เขา้ หอ้ งวนั ทองในทนั ใด เหน็ นางหลบั ใหลนิ5งนิทรา ๏ ลดตวั ลงนงั5 ขา้ งวนั ทอง เตอื นตอ้ งดว้ ยความเสนหา สนั5 ปลุกลุกขนPึ เถดิ น้องอา พม5ี าหาแลว้ อยา่ นอนเลย ฯ ๏ นางวนั ทองต5นื อยรู่ สู้ กึ ตวั หมายใจวา่ ผวั กท็ าํ เฉย นิ5งดอู ารมณ์ทช5ี มเชย จะรกั จรงิ ฤๅจะเปรยเป็นจาํ ใจ

๏ แต่น5ิงดกู ริ ยิ าเป็นชา้ นาน หาวา่ ขานโตต้ อบอยา่ งไรไม่ ทงัP รกั ทงัP แคน้ แน่นฤทยั ความอาลยั ปัน5 ป่วนยวนวญิ ญาณ์ ฯ ๏ โอเ้ จา้ แกว้ แววตาของพเ5ี อ๋ย เจา้ หลบั ใหลกะไรเลยเป็นหนกั หนา ดงั นิ5มน้องหมองใจไมน่ ําพา ฤๅขดั เคอื งคดิ วา่ พท5ี อดทงPิ ๏ ความรกั หนกั หน่วงทรวงสวาดิ พไ5ี มค่ ลาศคลายรกั แต่สกั สง5ิ เผอญิ เป็นวปิ รติ พผ5ี ดิ จรงิ จะนอนนิ5งถอื โทษโกรธอยไู่ ย ๏ วา่ พลางเอนแอบลงแนบขา้ ง จบู พลางชวนชดิ พสิ มยั ลบู ไลพ้ ไิ รปลอบใหช้ อบใจ เป็นไรจงึ ไมฟ่ Pืนต5นื นิทรา ฯ ๏ เจา้ วนั ทองน้องต5นื จากทน5ี อน โอนออ่ นวอนไหวพ้ ไิ รวา่ หมอ่ มน้อยใจฤๅทไ5ี มเ่ จรจา ใชต่ วั ขา้ นPีจะงอนคอ่ นพไิ ร ๏ ชอบผดิ พอ่ จงคดิ คะนึงตรอง อนั ตวั น้องมลทนิ หาสนPิ ไม่ ประหน5ึงวา่ วนั ทองนPีสองใจ พบไหนกเ็ ป็นแต่เชน่ นนัP ๏ ทจ5ี รงิ ใจถงึ ไปอยเู่ รอื นอน5ื คงคดิ คนื ทห5ี มอ่ มเป็นแมน่ มนั5 ดว้ ยรกั ลกู รกั ผวั ยงั พวั พนั คราวนนัP กไ็ ปอยเู่ พราะจาํ ใจ ๏ แคน้ คดิ ดว้ ยมติ รไมร่ กั เลย ยามมที เ5ี ชยเฉยเสยี ได้ เสยี แรงรว่ มทกุ ขย์ ากกนั กลางไพร กนิ ผลไมต้ ่างขา้ วทกุ เพรางาย ๏ พอไดด้ มี สี ขุ ลมื ทกุ ขย์ าก กเ็ พราะหากหมอ่ มมซี ง5ึ ทห5ี มาย วา่ นกั กเ็ ครอ5ื งเคอื งระคาย เอน็ ดนู ้องอยา่ ใหอ้ ายเขาอกิ เลย ฯ ๏ พผ5ี ดิ จรงิ แลว้ เจา้ วนั ทอง เหมอื นลมื น้องหลงเลอื นทาํ เชอื นเฉย ใชจ่ ะเพลดิ เพลนิ ชน5ื เพราะอน5ื เชย เงยหน้าเถดิ จะเลา่ อยา่ เฝ้าแคน้

๏ เมอ5ื ตดิ คกุ ทกุ ขถ์ งึ เจา้ ทกุ เชา้ ค5าํ ตอ้ งกลนื กลPาํ โศกเศรา้ นนัP เหลอื แสน ซPาํ ขนุ ชา้ งคดิ คดทาํ ทดแทน มนั ดแู คลนวา่ พน5ี Pียากยบั ๏ อาลยั เจา้ เทา่ กบั ดวงชวี ติ พ5ี คดิ จะหนีไปตามเอาเจา้ กลบั เกรงจะพากนั ผดิ เขา้ ตดิ ทบั แต่ขยบั อยจู่ นไดไ้ ปเชยี งอนิ ท์ ๏ กลบั มาหมายวา่ จะไปตาม พอเจา้ ไวยเป็นความกค็ า้ งสนPิ หวั อกใครไดแ้ คน้ ในแผน่ ดนิ ไมเ่ ดอื ดดนPิ เทา่ พก5ี บั วนั ทอง ๏ คดิ อยวู่ า่ จะทลู พระพนั วษา เหน็ ชา้ กวา่ จะไดม้ ารว่ มหอ้ ง จะเป็นความอกิ กต็ ามแต่ทาํ นอง จงึ ใหล้ กู รบั น้องมารว่ มเรอื น ๏ จะเป็นตายงา่ ยยากไมย่ ากรกั จะฟูมฟักเหมอื นเมอ5ื อยใู่ นกลางเถ5อื น ขอโทษทพ5ี ผ5ี ดิ อยา่ บดิ เบอื น เจา้ เพอ5ื นเสนหาจงอาลยั ๏ พผ5ี ดิ พก5ี ม็ าลแุ ก่โทษ จะคมุ โกรธคมุ แคน้ ไปถงึ ไหน ความรกั พย5ี งั รกั ระงมใจ อยา่ ตดั ไมตรตี รงึ ใหต้ รอมตาย ๏ วา่ พลางทางแอบเขา้ แนบอก ประคองยกของสาํ คญั มนั5 หมาย เจา้ เนPือทพิ หยบิ ชน5ื อารมณ์ชาย ขอสบายสกั หน่อยอยา่ โกรธา ฯ ๏ ใจน้องมใิ หห้ มองอารมณ์หมอ่ ม ไมต่ ดั ใจใหต้ รอมเสนหา ถา้ ตดั รกั หกั ใจแลว้ ไมม่ า หมอ่ มอยา่ วา่ เลยวา่ ฉนั ไมค่ นื คดิ ๏ ถงึ ตวั ไปใจยงั นบั อยวู่ า่ ผวั น้องนPีกลวั บาปทบั เมอ5ื ดบั จติ หญงิ เดยี วชายครองเป็นสองมติ ร ถา้ มปิ ลดิ เสยี ใหเ้ ปลอPื งไมต่ ามใจ ๏ คราวนนัP เมอ5ื ตามไปกลางป่า หน้าดาํ เหมอื นหน5ึงทามนิ หมอ้ ไหม้ ชนะความงามหน้าดงั เทยี นชยั เขาฉุดไปเหมอื นลงทะเลลกึ

๏ เจา้ พลายงามตามรบั เอากลบั มา ทนี Pีหน้าจะดาํ เป็นนPําหมกึ กาํ เรบิ ใจดว้ ยเจา้ ไวยกาํ ลงั ฮกึ จะพาแมต่ กลกึ ใหจ้ าํ ตาย ๏ มใิ ชห่ นุ่มดอกอยา่ กลมุ้ กาํ เรบิ รกั เอาความผดิ คดิ หกั ใหเ้ หอื ดหาย ถา้ รกั น้องป้องปิดใหม้ ดิ อาย ฉนั กลบั กลายแลว้ หมอ่ มจงฟาดฟัน ๏ ไปเพด็ ทลู เสยี ใหท้ ลู กระหมอ่ มแจง้ น้องจะแต่งบายศรไี วเ้ ชญิ ขวญั ไมพ่ กั วอนดอกจะนอนอยดู่ ว้ ยกนั ไมเ่ ชน่ นนัP ฉนั ไมเ่ ลยจะเคยตวั ฯ ๏ นิจจาใจเจา้ จะใหพ้ เ5ี จบ็ จติ ร ดงั เอากฤชแกระกรดี ในอกผวั เกรงผดิ คดิ บาปจงึ หลาบกลวั พน5ี Pีชวั5 เพราะหมนิ5 ประมาทความ ๏ อน5ื ไกลไหนพจ5ี ะละเลา่ น5ีเจา้ วา่ ดอกจะยงัP ไวฟ้ ังหา้ ม เสยี แรงมาวา่ วอนจงผอ่ นตาม อยา่ หวงหา้ มเสนหาใหช้ า้ วนั ๏ วา่ พลางคลงึ เคลา้ เขา้ แนบขา้ ง จบู พลางทางปลอบประโลมขวญั กา่ ยกอดสอดเกย5ี วพลั วนั วนั ทองกนัP กดี ไวไ้ มต่ ามใจ ๏ พลกิ ผลกั ชกั ชวนใหช้ น5ื ชดิ เบอื นบดิ แบง่ รกั หารว่ มไม่ สยดสยองพองเสยี วแสยงใจ พระพายพดั มาลยั ตรลบลอย ๏ แมลงภ่เู ฝ้าเคลา้ ไมใ้ นไพรชฏั ไมเ่ บกิ บานกา้ นกลดั เกสรสรอ้ ย บนั ดาลคงคาทพิ กะปรบิ กะปรอย พรมพรอ้ ยทอ้ งฟ้านภาลยั ๏ อสนีครนPื ครนั5 สนนั5 กอ้ ง นPําฟ้าหาตอ้ งดอกไมไ้ ม่ กระเซน็ รอบขอบสระสมทุ ไท หววิ ใจแลว้ กห็ ลบั กบั เตยี งนอน ฯ ๏ ครนัP เวลาดกึ กาํ ดดั สงดั เงยี บ ใบไมแ้ หง้ แกรง่ เกรยี บระรบุ รอ่ น พระพายโชยเสาวรสขจายจร พระจนั ทรแจม่ แจง้ กระจา่ งดวง

๏ ดเุ หวา่ เรา้ เสยี งสาํ เนียงกอ้ ง ระฆงั ฆอ้ งขานแขง่ ในวงั หลวง วนั ทองน้องนอนสนิททรวง จติ รงว่ งระงบั สภู่ วงั ค์ ๏ ฝันวา่ พลดั ไปในไพรเถ5อื น เลอ5ื นเปPือนไมร่ ทู้ จ5ี ะกลบั หลงั ลดเลยPี วเทย5ี งหลงในดงรงั ยงั มพี ยคั ฆรา้ ยมาราวี ๏ ทงัP สองมองหมอบอยรู่ มิ ทาง พอนางดนัP ป่ามาถงึ ท5ี โดดตะครบุ คาดคนัP ในทนั ที แลว้ ฉุดครา่ พารไ5ี ปในไพร ๏ สนPิ ฝันครนัP ต5นื ตกประหมา่ หวดี ผวากอดผวั สะอนPื ไห้ เลา่ ความบอกผวั ดว้ ยกลวั ภยั ประหลาดใจน้องฝันพรนั5 อุรา ๏ ใตเ้ ตยี งเสยี งหนูกก็ ุกกก แมลงมมุ ทมุ่ อกทร5ี มิ ฝา ยงิ5 หวาดหวนั5 พรนั5 ตวั กลวั มรณา ดงั วญิ ญาณ์นางจะพรากไปจากกาย ฯ ๏ ครานนัP ขนุ แผนแสนสนิท ฟังความตามนิมติ กใ็ จหาย ครงัP นPีน่าจะมอี นั ตราย ฝันรา้ ยสาหสั ตดั ตาํ รา ๏ พเิ คราะหด์ ทู งัP ยามอฐั กาล กบ็ นั ดาลฤกษแ์ รงเป็นหนกั หนา มริ ทู้ จ5ี ะแถลงแจง้ กจิ จา กอดเมยี เมนิ หน้านPําตากระเดน็ ๏ จงึ แกลง้ เพทบุ ายทาํ นายไป ฝันอยา่ งนPีมใิ ชจ่ ะเกดิ เขญ็ เพราะวติ กหมกไหมจ้ งึ ไดเ้ ป็น เนPือเยน็ อยกู่ บั ผวั อยา่ กลวั ทกุ ข์ ๏ พรงุ่ นPีพจ5ี ะแกเ้ สนียดฝัน แลว้ ทาํ มงิ5 สงิ5 ขวญั ใหเ้ ป็นสขุ มใิ หเ้ กดิ ราคกี ลยี คุ อยา่ เป็นทกุ ขเ์ ลยเจา้ จงเบาใจ ฯ ๏ ครนัP วา่ รงุ่ สางสวา่ งฟ้า สรุ ยิ าแยม้ เยย5ี มเหลย5ี มไศล จะกลา่ วถงึ พระองคผ์ ทู้ รงชยั เนาในพระทน5ี งั5 บลั ลงั กร์ ตั น์

๏ พรอ้ มดว้ ยพระกาํ นลั นกั สนม หมอบประนมเฝ้าแหนแน่นขนดั ประจาํ ตงัP เครอ5ื งอานอยงู่ านพดั ทรงเคอื งขดั ขนุ ชา้ งแต่กลางคนื ๏ แสนถ่อยใครจะถ่อยเหมอื นมนั บา้ ง ทกุ อยา่ งทจ5ี ะชวั5 อา้ ยหวั ลน5ื เวยี นแต่เป็นถอ้ ยความไมข่ า้ มคนื นPํายนื หยงั5 ไมถ่ งึ ยงั ดงึ มา ๏ คราวนนัP ฟ้องกนั ดว้ ยวนั ทอง น5ีมนั ฟ้องใครอกิ ไอช้ าตขิ า้ ดาํ รพิ ลางทางเสดจ็ ยาตรา ออกมาพระทน5ี งั5 จกั รพรรดิ ๏ พระสตู รรดู กรา่ งกระจา่ งองค์ ขนุ นางกราบราบลงเป็นขนดั ทงัP หน้าหลงั เบยี ดเสยี ดเยยี ดยดั หมอบอดั ถดั กนั เป็นหลนั5 ไป ๏ ทอดพระเนตรมาเหน็ ขนุ ชา้ งเฝ้า เออใครเอาฟ้องมนั ไปไวไ้ หน พระหมน5ื ศรถี วายพลนั ในทนั ใด รบั ไวค้ ลท5ี อดพระเนตรพลนั ๏ พอทรงจบแจง้ พระทยั ในขอ้ หา กโ็ กรธาเคอื งขนุ่ หนุ หนั มนั เคย5ี วเขญ็ ทาํ เป็นอยา่ งไรกนั อวี นั ทองคนเดยี วไมร่ แู้ ลว้ ๏ ราวกบั ไมม่ หี ญงิ เฝ้าชงิ กนั ฤๅอวี นั ทองนนัP มนั มแี กว้ รปู อา้ ยชา้ งชวั5 ชา้ ตาแบง้ แบว ไมเ่ หน็ แววทว5ี า่ มนั จะรกั ๏ ใครจะเอาเป็นผวั เขากลวั อาย หวั หดู เู หมอื นควายทต5ี กปลกั คราวนนัP เป็นความกถู ามซกั ตกหนกั อยกู่ บั เถา้ ศรปี ระจนั ๏ วนั ทองกสู ใิ หก้ บั ไอแ้ ผน ไยแลน่ มาอยกู่ บั อา้ ยชา้ งนนั5 จมน5ื ศรไี ปเอาตวั มนั มาพลนั ทงัP วนั ทองขนุ แผนอา้ ยหมน5ื ไวย ฯ ๏ ฝ่ายพระหมน5ื ศรไี ดร้ บั สงั5 ถอยหลงั ออกมาไมช่ า้ ได้ สงั5 เวรกรมวงั ในทนั ใด ตาํ รวจในวง5ิ ตะบงึ มาถงึ พลนั

๏ ขนPึ ไปบนเรอื นพระหมน5ื ไวย แจง้ ขอ้ รบั สงั5 ไปขมขี มนั ขนุ ชา้ งฟ้องรอ้ งฎกี าพระทรงธรรม์ ใหห้ าทงัP สามทนั5 นนัP เขา้ ไป ฯ ๏ ครานนัP วนั ทองเจา้ พลายงาม ไดฟ้ ังความครา้ มครนั5 หวนั5 ไหว ขนุ แผนเรยี กวนั ทองเขา้ หอ้ งใน ไมไ่ วใ้ จจงึ เสกดว้ ยเวทมนตร์ ๏ สขี ผPี งPึ สปี ากกนิ หมากเวท ซง5ึ วเิ ศษสารพดั แกข้ ดั สน นPํามนั พรายนPํามนั จนั ทน์สรรเสกปน เคยคมุ้ ขงั บงั ตนแต่ไรมา ๏ แลว้ ทาํ ผงอทิ ธเิ จเขา้ เจมิ พกั ตร์ คนเหน็ คนทกั รกั ทกุ หน้า เสกกระแจะจวงจนั ทน์นPํามนั ทา เสรจ็ แลว้ กพ็ าวนั ทองไป ฯ ๏ ครานนัP ทองประศรผี มู้ ารดา ครนัP ไดแ้ จง้ กจิ จาไมน่ ิ5งได้ เดก็ เอ๋ยวง5ิ ตามมาไวไว ลงบนั ไดงนั งกตกนอกชาน ๏ พลายชมุ พลกอดกน้ ทองประศรี กมู ใิ ชช่ า้ งขด5ี อกลกู หลาน ลกุ ขนPึ โขยง่ โกง้ โคง้ คลาน ซมซานโฮกฮากอา้ ปากไป ๏ ครนัP ถงึ ยงัP อยปู่ ระตวู งั ผรู้ บั สงั5 เรง่ รดุ ไมห่ ยดุ ได้ ขนุ แผนวนั ทองพระหมน5ื ไวย เขา้ ไปเฝ้าองคพ์ ระภมู ี ฯ ๏ ครานนัP พระองคผ์ ทู้ รงเดช ปิ5นปักนคั เรศเรอื งศรี เหน็ สามราเขา้ มาอญั ชลี พระปรานีเหมอื นลกู ในอุทร ๏ ดว้ ยเดชะพระเวทวเิ ศษประสทิ ธิ เผอญิ คดิ รกั ใครพ่ ระทยั ออ่ น ตรสั ถามอยา่ งความราษฎร ฮา้ เฮย้ ดกู อ่ นอวี นั ทอง ๏ เมอ5ื มงึ กลบั มาแต่ป่าใหญ่ กสู ใิ หไ้ อแ้ ผนประสมสอง ครนัP กขู ดั ใจใหจ้ าํ จอง ตวั ของมงึ ไปอยแู่ หง่ ไร

๏ ทาํ ไมไมอ่ ยกู่ บั อา้ ยแผน แลน่ ไปอยกู่ บั อา้ ยชา้ งใหม่ เดมิ มงึ รกั อา้ ยแผนแลน่ ตามไป ครนัP ยกใหส้ เิ ตน้ กลบั เลน่ ตวั ๏ อยกู่ บั อา้ ยชา้ งไมอ่ ยไู่ ด้ เกดิ รงั เกยี จเกลยี ดใจดว้ ยชงั หวั ดยู กั ใหมย่ า้ ยเกา่ เฝ้าเปลย5ี นตวั ตกวา่ ชวั5 แลว้ มงึ ไมไ่ ยดี ฯ ๏ ครานนัP วนั ทองไดร้ บั สงั5 ละลา้ ละลงั ประนมกม้ เกศี หวั สยองพองพรนั5 ทนั ที ทลู คดพี ระองคผ์ ทู้ รงธรรม์ ๏ ขอเดชะละอองธลุ บี าท องคห์ รริ กั ษร์ าชรงั สรรค์ เมอ5ื กระหมอ่ มฉนั มาแต่อารญั ครงัP นนัP โปรดประทานขนุ แผนไป ๏ ครนัP อยมู่ าขนุ แผนตอ้ งจาํ จอง กระหมอ่ มฉนั มที อ้ งนนัP เตบิ ใหญ่ อยทู่ เ5ี คหาหน้าวดั ตะไกร ขนุ ชา้ งไปบอกวา่ พระโองการ ๏ มรี บั สงั5 โปรดปรานประทานให้ กระหมอ่ มฉนั ไมไ่ ปกห็ กั หาญ ยอPื ยดุ ฉุดครา่ ทาํ สามานย์ เพอ5ื นบา้ นจะชว่ ยกส็ ดุ คดิ ๏ ดว้ ยขนุ ชา้ งอา้ งวา่ รบั สงั5 ให้ ใครจะขดั ขนื ไวก้ ก็ ลวั ผดิ จนใจจะมไิ ปกส็ ดุ ฤทธิ ชวี ติ อยใู่ ตพ้ ระบาทา ฯ ๏ ครานนัP พระองคผ์ ทู้ รงภพ ฟังจบกรวPิ ขนุ ชา้ งเป็นหนกั หนา มพี ระสงิ หนาทตวาดมา อา้ ยบา้ เยอ่ หยงิ5 อา้ ยลงิ โลน ๏ ตกวา่ กหู าเป็นเจา้ ชวี ติ ไม่ มงึ ถอื ใจวา่ เป็นเจา้ ทโ5ี รงโขน เป็นไมม่ อี าญาสทิ ธคิ ดิ ดงึ โดน เทย5ี วทาํ โจรใจคะนองจองหองครนั ๏ เลยPี งมงึ ไมไ่ ดอ้ า้ ยใจรา้ ย ชอบแต่เฆย5ี นสองหวายตลอดสนั แลว้ กลบั ความถามขา้ งวนั ทองพลนั เออเมอ5ื มนั ฉุดครา่ พามงึ ไป

๏ กช็ า้ นานประมาณไดส้ บิ แปดปี ครงัP นPีทาํ ไมมงึ จงึ มาได้ น5ีมงึ หนีมนั มาฤๅวา่ ไร ฤๅวา่ ใครไปรบั เอามงึ มา ฯ ๏ วนั ทองฟังถามใหค้ รา้ มครนั5 บงั คมคลั ประนมกม้ เกศา ขอเดชะพระองคท์ รงศกั ดา พระอาญาเป็นพน้ ลน้ เกลา้ ไป ๏ ครงัP นPีจมน5ื ไวยนนัP ไปรบั กระหมอ่ มฉนั จงึ กลบั คนื มาได้ มใิ ชย่ อ้ นยอกทาํ นอกใจ ขนุ แผนกม็ ไิ ดป้ ระเวณี ๏ แต่มานนัP เวลาสกั สองยาม ขนุ ชา้ งจงึ หาความวา่ หลบหนี ขอพระองคจ์ งทรงพระปรานี ชวี อี ยใู่ ตพ้ ระบาทา ฯ ๏ ครานนัP พระองคผ์ ทู้ รงเดช ฟังเหตุขนุ่ เคอื งเป็นหนกั หนา อา้ ยหมน5ื ไวยทาํ ใจอหงั การ์ ตกวา่ บา้ นเมอื งไมม่ นี าย ๏ จะปรกึ ษาตราสนิ ใหไ้ มไ่ ด้ จงึ ทาํ ตามนPําใจเอางา่ ยงา่ ย ถา้ ฉวยเกดิ ฆา่ ฟันกนั ลม้ ตาย อนั ตรายไพรเ่ มอื งกเ็ คอื งกู ๏ อวี นั ทองกใู หไ้ อแ้ ผนไป อา้ ยชา้ งบงั อาจใจทาํ จลู่ ู่ ฉุดมนั ขนPึ ชา้ งอา้ งถงึ กู ตะคอกขอู่ วี นั ทองใหต้ กใจ ๏ ชอบตบใหส้ ลบลงกบั ท5ี เฆย5ี นตเี สยี ใหย้ บั ไมน่ บั ได้ มะพรา้ วหา้ วยดั ปากใหส้ าใจ อา้ ยหมน5ื ไวยกโ็ ทษถงึ ฉกรรจ์ ๏ มงึ ถอื วา่ อวี นั ทองเป็นแมต่ วั ไมเ่ กรงกลวั เวโ้ วท้ าํ โมหนั ธ์ ไปรบั ไยไมไ่ ปในกลางวนั อา้ ยแผนพอ่ นนัP กเ็ ป็นใจ ๏ มนั เหมอื นววั เคยขามา้ เคยข5ี ถงึ บอกกวู า่ ดหี าเชอ5ื ไม่ อา้ ยชา้ งมนั กฟ็ ้องเป็นสองนยั วา่ อา้ ยไวยลกั แมใ่ หบ้ ดิ า

๏ เป็นราคขี อ้ ผดิ มตี ดิ ตวั หมองมวั มลทนิ อยหู่ นกั หนา ถา้ อา้ ยไวยอยากจะใครไ่ ดแ้ มม่ า ชวนพอ่ ฟ้องหาเอาเป็นไร ๏ อยั การศาลโรงกม็ อี ยู่ ฤๅวา่ กตู ดั สนิ ใหไ้ มไ่ ด้ ชอบทวนดว้ ยลวดใหป้ วดไป ปรบั ไหมใหเ้ ทา่ กบั ชายชู้ ๏ มนั เกดิ เหตุทงัP นPีกเ็ พราะหญงิ จงึ หงึ หวงชว่ งชงิ ยงุ่ ยงิ5 อยู่ จาํ จะตดั รากใหญ่ใหห้ ลน่ พรู ใหล้ กู ดอกดกอยแู่ ต่กงิ5 เดยี ว ๏ อวี นั ทองตวั มนั เหมอื นรากแกว้ ถา้ ตดั โคนขาดแลว้ กใ็ บเหย5ี ว ใครจะควรสสู่ มอยกู่ ลมเกลยี ว ใหเ้ ดด็ เดย5ี วรกู้ นั แต่วนั นPี ๏ เฮย้ อวี นั ทองวา่ กะไร มงึ ตงัP ใจปลดปลงใหต้ รงท5ี อยา่ พะวงั กงั ขาเป็นราคี เพราะมงึ มผี วั สองกตู อ้ งแคน้ ๏ ถา้ รกั ใหมก่ ไ็ ปอยกู่ บั อา้ ยชา้ ง ถา้ รกั เก่าเขา้ ขา้ งอา้ ยขนุ แผน อยา่ เวยี นวนไปใหค้ นมนั หมน5ิ แคลน ถา้ แมน้ มงึ รกั ไหนใหว้ า่ มา ฯ ๏ ครานนัP วนั ทองฟังรบั สงั5 ใหล้ ะลา้ ละลงั เป็นหนกั หนา ครนัP จะทลู กลวั พระราชอาชญา ขนุ ชา้ งแลดตู ายกั ควPิ ลน ๏ พระหมน5ื ไวยใชใ้ บใ้ หแ้ มว่ า่ บุย้ ปากตรงบดิ าเป็นหลายหน วนั ทองหมองจติ รคดิ เวยี นวน เป็นจนใจน5ิงอยไู่ มท่ ลู ไป ฯ ๏ ครานนัP พระองคท์ รงธรณนิ ทร์ หาไดย้ นิ วนั ทองทลู ขนPึ ไม่ พระตรสั ความถามซกั ไปทนั ใด ฤๅมงึ ไมร่ กั ใครใหว้ า่ มา ๏ จะรกั ชชู้ งั ผวั มงึ กลวั อาย จะอยดู่ ว้ ยลกู ชายกไ็ มว่ า่ ตามใจกจู ะใหด้ งั วาจา แต่นPีเบอPื งหน้าขาดเดด็ ไป ฯ

๏ นางวนั ทองรบั พระราชโองการ ใหบ้ นั ดาลบงั จติ รหาคดิ ไม่ อกุศลดลมวั ใหช้ วั5 ใจ ดว้ ยสนPิ ในอายทุ เ5ี กดิ มา ๏ คดิ คะนึงตะลงึ ตะลานอก ดงั ตวั ตกพระสเุ มรภุ ผู า ใหอ้ ุทจั อดั อนัP ตนั อุรา เกรงผดิ ภายหน้ากส็ ดุ คดิ ๏ จะวา่ รกั ขนุ ชา้ งกะไรได้ ทจ5ี รงิ ใจมไิ ดร้ กั แต่สกั หนิด รกั พอ่ ลกู หว่ งดงั ดวงชวี ติ แมน้ ทลู ผดิ จะพโิ รธไมโ่ ปรดปราน ๏ อยา่ เลยจะทลู เป็นกลางไว้ ตามพระทยั ทา้ วจะแยกใหแ้ ตกฉาน คดิ แลว้ เทา่ นนัP มทิ นั นาน นางกม้ กรานแลว้ กท็ ลู ไปฉบั พลนั ๏ ความรกั ขนุ แผนกแ็ สนรกั ดว้ ยรว่ มยากมานกั ไมเ่ ดยี ดฉนั ท์ สลู้ าํ บากบุกป่ามาดว้ ยกนั สารพนั อดออมถนอมใจ ๏ ขนุ ชา้ งแต่อยดู่ ว้ ยกนั มา คาํ หนกั หาไดว้ า่ ใหเ้ คอื งไม่ เงนิ ทองกองไวม้ ใิ หใ้ คร ขา้ ไทใชส้ อยเหมอื นของตวั ๏ จมน5ื ไวยเลา่ กเ็ ลอื ดทใ5ี นอก กห็ ยบิ ยกรกั เทา่ กนั กบั ผวั ทลู พลางตวั นางระเรม5ิ รวั ความกลวั พระอาญาเป็นพน้ ไป ฯ ๏ ครานนัP พระองคผ์ ทู้ รงภพ ฟังจบแคน้ คงั5 ดงั เพลงิ ไหม้ เหมอื นดนิ ประสวิ ปลวิ ตดิ กบั เปลวไฟ ดดู ๋เู ป็นไดอ้ วี นั ทอง ๏ จะวา่ รกั ขา้ งไหนไมว่ า่ ได้ นPําใจจะประดงั เขา้ ทงัP สอง ออกนนั5 เขา้ น5ีมสี าํ รอง ยงิ5 กวา่ ทอ้ งทะเลอนั ลPาํ ลกึ ๏ จอกแหนแพเสาสาํ เภาใหญ่ จะทอดถมเทา่ ไรไมร่ สู้ กึ เหมอื นมหาสมทุ รสดุ ซงPึ ซกึ นPําลกึ เหลอื จะหยงั5 กระทงั5 ดนิ

๏ อฐิ ผาหาหาบมาทมุ่ ถม กจ็ อ่ มจมสญู หายไปหมดสนPิ อแี สนถ่อยจญั ไรใจทมฬิ ดงั เพชรนิลเกดิ ขนPึ ในอาจม ๏ รปู งามนามเพราะน้อยไปฤๅ ใจไมซ่ 5อื สมศกั ดเิ ทา่ เสน้ ผม แต่ใจสตั วม์ นั ยงั มที น5ี ิยม สมาคมกแ็ ต่ถงึ ฤดมู นั ๏ มงึ น5ีถ่อยยง5ิ กวา่ ถ่อยอที า้ ยเมอื ง จะเอาเรอ5ื งไมไ่ ดส้ กั สงิ5 สรรพ์ ละโมบมากตณั หาตาเป็นมนั สกั รอ้ ยพนั ใหม้ งึ ไมถ่ งึ ใจ ๏ วา่ หญงิ ชวั5 ผวั ยงั คราวละคนเดยี ว หาตามตอมกนั เกรยี วเหมอื นมงึ ไม่ หนกั แผน่ ดนิ กจู ะอยไู่ ย อา้ ยไวยมงึ อยา่ นบั วา่ มารดา ๏ กเู ลยPี งมงึ ถงึ ใหเ้ ป็นหวั หมน5ื คนอน5ื รวู้ า่ แมก่ ข็ ายหน้า อา้ ยขนุ ชา้ งขนุ แผนทงัP สองรา กจู ะหาเมยี ใหอ้ ยา่ อาลยั ๏ หญงิ กาลกณิ อี แี พศยา มนั ไมน่ ่าเชยชดิ พสิ มยั ทร5ี ปู รวยสวยสมมถี มไป มงึ ตดั ใจเสยี เถดิ อคี นนPี ๏ เรง่ เรว็ เหวยพระยายมราช ไปฟันฟาดเสยี ใหม้ นั เป็นผี อกเอาขวานผา่ อยา่ ปรานี อยา่ ใหม้ โี ลหติ ตดิ ดนิ กู ๏ เอาใบตองรองไวใ้ หห้ มากนิ ตกดนิ จะอปั รยี ก์ าลอี ยู่ ฟันใหห้ ญงิ ชายทงัP หลายดู สงั5 เสรจ็ เสดจ็ สปู่ ราสาทชยั ฯ

เนื$อเร'ืองย่อ เรื'องขุนช้างขุนแผน ตอน ขุนช้างถวายฎกี า ฝ่ ายพลายงามเม+ือชนะความขนุ ชา้ งแลว้ ก็อยมู่ าดว้ ยความสุข แต่มาคิดวา่ ยงั ขาดแต่มารดา เห็นว่าไม่ควรคู่กบั ขนุ ชา้ งแลว้ คิดว่าจะรับแม่กลบั มาอยกู่ บั ขนุ แผน พอตกค+าํ จึงออกเดินทางไป บา้ นขนุ ชา้ ง สะกดผคู้ น ภูตพราย และแกอ้ าถรรพณ์ แลว้ สะเดาะกลอนเขา้ ไปถึงชLนั สามหอ้ งนอน ถอนสะกดนางวันทองแล้วเจรจากัน พระไวยแจ้งว่าจะมารับนางวันทองกลับไปบ้าน นางวนั ทองแนะนาํ ใหน้ าํ เรื+องขLึนกราบทูลพระพนั วษา พลายงามไม่เห็นดว้ ยและจะพาไปใหไ้ ด้ นางวนั ทองจนใจจึงยอมไปกบั พระไวย ขุนช้างตื+นขLึนไม่พบนางวนั ทอง ให้บ่าวไพร่คน้ หา ไม่พบ ฝ่ ายพลายงามได้คิดว่าถ้าขุนช้างรู้ว่าลักนางวนั ทองมาก็คงจะนําความขLึนกราบทูล สมเด็จพระพนั วษา มารดาก็จะต้องโทษ คิดแล้วจึงให้หม+ืนวิเศษผลไปหาขุนช้างที+บ้าน ช่วยไกล่เกลี+ยเรื+องราวอย่าให้ขุนชา้ งโกรธดว้ ยเป็ นคนท+ีเคยชอบพอกนั โดยให้บอกขุนชา้ งว่า ตนจบั ไขอ้ ยู่หลายวนั เกรงว่าแม่ไม่ทนั จะเห็นหน้าจึงให้คนไปพาแม่มา พอให้ตนหายไขแ้ ลว้ จะส่งมารดาคืนกลบั ไป หมื+นวิเศษรับคาํ แลว้ ก็รีบไปบา้ นขุนชา้ งเพ+ือแจง้ เรื+องตามที+พระไวย ส+ังมาทุกประการ ขนุ ชา้ งไดฟ้ ังก็ทLงั โกรธและแคน้ เมื+อข่มความโกรธแลว้ ก็ตอบไปวา่ ไม่เป็ นไร เร+ืองการเจบ็ ไขถ้ า้ ขดั สนสิ+งไรก็ขอใหม้ าเอาท+ีตนได้ วา่ แลว้ ก็ปิ ดหนา้ ต่างใส่ดว้ ยความเดือดดาล และแคน้ ใจ

ฝ่ ายขุนช้างก็มาที+วงั ใน รออยู่ที+ใต้ตาํ หนักหน้า พอสมเด็จพระพนั วษาเสด็จกลบั วงั ทางเรือตอนจวนค+าํ ขนุ ชา้ งก็ลงลอยคอเขา้ ถวายฎีกา สมเดจ็ พระพนั วษาเห็นเขา้ ก็ทรงพระพิโรธ ให้รับฎีกาไวแ้ ลว้ เอาตวั ไปเฆ+ียนสามสิบที จากนLนั ให้ตLงั กฤษฎีกาว่า ตLงั แต่นLีไปถา้ ปล่อยให้ใคร เขา้ มาในลอ้ มวงตอ้ งระวางโทษเจ็ดสถานถึงประหารชีวิต ฝ่ ายขุนแผนไดอ้ ยู่กบั นางแกว้ กิริยา และนางลาวทองมาด้วยความผาสุข ตกกลางคืนคิดถึงนางวนั ทอง จึงออกเดินมาที+ห้อง นางวนั ทองท+ีเรือนพระไวยแลว้ ปลุกนางขLึนมาสนทนาดว้ ย ขนุ แผนไดพ้ ร+ ํารําพนั ถึงความหลงั ที+ ตกทุกขไ์ ดย้ ากดว้ ยกนั มา นางวนั ทองแนะนาํ ขุนแผนให้นาํ ความขLึนเพด็ ทูลพระพนั วษาและ ไม่ยอมตกเป็ นของขุนแผน พอตกดึกก็ฝันไปว่าถูกพยคั ฆ์ตะครุบคาบตวั ไปในป่ า ตกใจตื+น แกฝ้ ันให้ขุนแผนฟัง ขุนแผนไดฟ้ ังก็ใจหาย รู้ว่าฝันร้ายมีอนั ตราย วนั รุ่งขLึนสมเด็จพระพนั วษา เสด็จออกว่าราชการ เห็นขุนช้างเขา้ เฝ้าอยู่จึงตรัสว่า เรื+องนางวนั ทองไม่รู้จบ เม+ือครLังก่อน เร+ืองตกหนกั ท+ีนางศรีประจนั ก็ตดั สินไปอยกู่ บั ขนุ แผน แต่ทาํ ไมกลบั มาอยกู่ บั ขนุ ชา้ ง แลว้ ให้ หมื+นศรีไปเอาตวั นางวนั ทอง ขนุ แผนและพระไวยมาเฝ้า ทLงั สามคนไดฟ้ ังความก็ตกใจ ขนุ แผน จึงจดั การช่วยเหลือนางวนั ทองดว้ ยเวทมนตร์ แลว้ จึงพากนั ไปเขา้ เฝ้า สมเดจ็ พระพนั วษาจึงตรัส ถามนางวนั ทอง ถึงเรื+องราวแต่หนหลงั นางวนั ทองก็กราบทูลใหท้ รงทราบ เม+ือทรงทราบแลว้ ก็ กริLวขนุ ชา้ งเป็น กาํ ลงั แลว้ ตรัสถามนางวนั ทองต่อไปวา่ เวลาล่วงไปแลว้ ถึงสิบแปดปี แต่ทาํ ไม วนั นLีจึงมาได้ นางวนั ทองกก็ ราบทูลวา่ พระไวยไปรับเม+ือตอนกลางคืน สมเดจ็ พระพนั วษาไดฟ้ ัง กท็ รงข่นุ เคืองพระไวย ท+ีทาํ ตามอาํ เภอใจเพราะแยง่ ชิงนางวนั ทองกนั จึงใหน้ างวนั ทองตดั สินใจ วา่ จะอยกู่ บั ใคร หรือถา้ ไม่อยากอยกู่ บั ทLงั สองคนจะเลือกอยกู่ บั ลูกกไ็ ด้ นางวนั ทองเมื+อถึงคราว จะสิLนอายไุ ม่สามารถตดั สินใจได้ จึงกราบทูลเป็ นกลางไปหวงั จะให้สมเด็จพนะพนั วษาตดั สิน ให้ สมเด็จพระพนั วษาไดท้ รงฟังนางวนั ทองพูดแลว้ ก็พิโรธย+ิงนกั ตรัสประนามนางวนั ทองว่า เป็นหญิงหลายใจ อยา่ อยใู่ หห้ นกั แผน่ ดิน ใหเ้ อาตวั ไปฆ่าเสีย

ตวั ละครในเร:ือง นางวนั ทอง นางพิมพิลาไลยเป็ นหญิงรูปงามแต่ปากจดั เป็ นบุตรของพนั ศรโยธาและนางศรีประจนั ต่อมาไดแ้ ต่งงานกบั พลายแกว้ ซ+ึงภายหลงั มีลูกชายดว้ ยกนั คือ พลายงาม และไดเ้ ปล+ียนช+ือเป็ น นางวนั ทอง ต่อมานางถูกแม่บังคับให้แต่งงานใหม่กับขุนช้างทําให้ถูกประณามว่าเป็ น หญิงสองใจ นางวนั ทองเป็ นคนท+ีไม่กลา้ ตดั สินใจ เม+ือมีคดีฟ้องร้องถึงสมเด็จพระพนั วษา ซ+ึงพระองคใ์ หน้ างเลือกวา่ จะอยกู่ บั ใครแต่นางตดั สินใจไม่ถูกจึงถูกสง+ั ประหารชีวติ นางวนั ทองมีลกั ษณะสาวชาวบา้ นจึงเป็นคนซื+อ ไม่ค่อยฉลาดเท่าใดนกั ทาํ อะไรกท็ าํ ตาม ประสาหญิงชาวบา้ น แต่สังคมไทยมีความจาํ กดั ให้ผูห้ ญิงอยู่ในกรอบของประเพณี จึงทาํ ให้ ดูเหมือนวา่ นางวนั ทองไม่รักนวลสงวนตวั อย่างไรก็ตาม นางวนั ทองก็ยงั มีภาพลกั ษณ์ดา้ นดีท+ีเห็นไดช้ ดั คือ ความละเอียดอ่อน ไม่ว่าจะเป็ นในเรื+องการรับรู้ถึงความดีของผูอ้ +ืนท+ีปฏิบตั ิต่อนาง ดงั จะเห็นได้จากถึงแมน้ าง จะไม่ไดร้ ักขนุ ชา้ งแต่ดว้ ยความดีของขนุ ชา้ งและความผกู พนั ท+ีอยกู่ นั มา 15 ปี ทาํ ใหน้ างเป็นห่วง เป็ นใยความทุกขส์ ุขและความรู้สึกของขนุ ชา้ งไม่นอ้ ย นางวนั ทองยงั เป็ นแม่ที+ดี คือเม+ือเห็นลูก กาํ ลงั กระทาํ ผิดก็ไม่เห็นดีเห็นงามดว้ ย ดงั จะเห็นไดจ้ ากตอนที+พลายงามบุกขLึนเรือนขุนชา้ งใน ยามวิกาล นอกจากนLีนางวนั ทองยงั เป็ นคนกลา้ ที+จะยอมรับชะตากรรมของตวั เอง มีนLาํ ใจเมตตา และใหอ้ ภยั โดยไม่เคียดแคน้

ขุนแผน ขุนแผนเดิมชื+อพลายแก้ว เป็ นบุตรของขุนไกรพลพ่ายและนางทองประศรี มีรูปร่าง หนา้ ตางดงาม คมสัน สติปัญญาเฉลียวฉลาด ดว้ ยลกั ษณะนิสัยเป็ นคนเจา้ ชูแ้ ละมีคารมคมคาย จึงง่ายต่อการพิชิตใจหญิงสาวที+ผา่ นเขา้ มาในชีวติ ของพลายแกว้ มีดาบฟ้าฟLื นเป็นอาวธุ ประจาํ ตวั พาหนะคู่ใจคือมา้ สีหมอก ไดบ้ วชเณรและเรียนวิชาท+ีวดั ส้มใหญ่ แลว้ ยา้ ยไปเรียนต่อท+ีวดั ป่ าเลไลยจนสุดทา้ ยไป เป็ นศิษยส์ มภารคง วดั แค มีความรู้ทางโหราศาสตร์ ปลุกผี อยู่ยงคงกระพนั คาถามหาละลวย ทาํ ใหผ้ หู้ ญิงรักตลอดจนวชิ าจากตาํ รับพิชยั สงคราม และยงั มีความสามารถเทศน์ไดไ้ พเราะจบั ใจ อีกดว้ ย ต่อมาสึกจากเณรแลว้ แต่งงานกบั นางพิมพิลาไลยไม่นานก็ถูกเรียกตวั ไปเป็ นแม่ทพั รบ กบั เชียงใหม่ ครLันไดช้ ยั ชนะกลบั มาก็ไดเ้ ป็ นขนุ แผนแสนสะทา้ น แต่ปรากฎว่าภรรยาแต่งงาน ใหม่กบั ขุนช้าง ภายหลงั ขุนแผนตอ้ งโทษถูกจ่าคุกถึง ๑๕ ปี จึงพน้ โทษและทาํ สงครามกบั เชียงใหม่อีกครLังเม+ือชนะกลบั มากไ็ ดต้ าํ แหน่งเป็น พระสุรินทรฤาไชย เจา้ เมือง กาญจนบุรี

ขุนช้าง ขุนชา้ งมีลกั ษณะรูปชว+ั ตวั ดาํ หัวลา้ นมาแต่กาํ เนิด นิสัยเจา้ เล่ห์เพทุบาย เป็ นบุตรของ ขุนศรีวิชยั และนางเทพทองซ+ึงมีฐานะร+่ารวยมาก ขุนชา้ งแมจ้ ะเกิดมาเป็ นลูกเศรษฐีแต่ก็อาภพั ถูกแม่เกลียดชงั เพราะอบั อายท+ีมีลูกหวั ลา้ น จึงมกั ถูกแม่ด่าวา่ อยเู่ สมอและไม่วา่ จะเดินไปทางใด ก็จะเป็ นที+ขบขนั ลอ้ เลียนของชาวบา้ นทว+ั ไปเสมอ พอเป็ นหนุ่มก็ไดน้ างแก่นแกว้ เป็ นภรรยา อยู่ด้วยกันได้ปี กว่านางก็ตาย จึงหันมาหมายปองนางพิมพิลาไลยแต่นางไม่ยินดีด้วยและ ไดแ้ ต่งงานกบั พลายแกว้ แต่ขุนชา้ งก็ยงั ไม่ลดความพยายามคงใชอ้ ุบายจนไดแ้ ต่งงานกบั นาง สมใจปรารถนา ขอ้ ดีของขุนช้าง คือรักเดียวใจเดียวและเลLียงดูนางวนั ทองเป็ นอย่างดีทาํ ให้ นางวนั ทองเริ+มเห็นใจขนุ ชา้ ง

สมเดจ็ พระพนั วษา สมเดจ็ พระพนั วษา เป็นพระมหากษตั ริยแ์ ห่งกรุงศรีอยธุ ยาเป็นยคุ ที+บา้ นเมืองเจริญรุ่งรือง มีความอุดมสมบูรณ์ราษฎรทLังหลายอยู่กันอย่างร่มเย็นเป็ นสุข บรรดาประเทศใกล้เคียง ก็อ่อนน้อม เพราะยาํ เกรงบารมี สมเด็จพระพนั วษามีนิสัยโกรธง่าย จะเห็นไดจ้ ากตอนท+ีให้ นางวนั ทองเลือกว่าจะอยู่กบั ใคร นางมีความลงั เล เลือกไม่ไดว้ ่าจะอยู่กบั ใคร พระพนั วษา ทรงโกรธจึงรับส+ังให้ประหารชีวิต แต่พระองคก์ ็นบั ว่าเป็ นพระมหากษตั ริยท์ +ีมีความยุติธรรม ต่อพวกทหาร เสนาอาํ มาตย์ และราษฎรพอสมควร เม+ือมีคดีฟ้องร้องกนั ก็จะให้มีการไต่สวน และพิสูจนค์ วามจริง

พลายงาม พลายงาม มีตาํ แหน่งราชการเป็ น จมื+นไวยวรนาถ เรียกสLันๆว่า พระไวย หรือหม+ืนไวย เป็ นลูกของขุนแผนกบั นางวนั ทอง แต่ไปคลอดท+ีบา้ นของขุนชา้ ง ย+ิงโตพลายงามก็ย+ิงละมา้ ย คลา้ ยขนุ แผนมาก มีอุปนิสยั ความสามารถคลา้ ยขนุ แผน ข้อดีของพลายงาม คือ มีความสามารถในการออกรบทาํ ศึกสงคราม พลายงามมี ความกตญั _ู เช่น ตอนท+ีพลายงามไป ช่วยพอ่ ขนุ แผนท+ีคุกโดยอาสาขอใหพ้ อ่ ขนุ แผนไปทพั ดว้ ย และไดช้ ยั ชนะกลบั มา ทาํ ใหพ้ ระพนั วษายกโทษให้ ข้อเสียของพลายงาม คือ เป็ นถึงขุนนางแต่ประพฤติตัวไม่เหมาะสม เช่น ตอนที+ พลายงามบุกขLึนเรือนขุนชา้ งในยามวิกาลเพ+ือที+จะลกั พาตวั แม่วนั ทองมาอยู่ดว้ ยทาํ ให้ขุนชา้ ง โกรธจึงฟ้องถวายฎีกา และยังมีความเจ้าชู้ เช่น ตอนท+ีพลายงามได้นางสร้อยฟ้าและ นางศรีมาลาเป็นเมีย แต่เจา้ ชูน้ อ้ ยกวา่ ขนุ แผน

คุณค่าด้านวรรณศิลป์ สะท้อนถงึ อารมณ์โกรธแค้นและสะเทือนใจ ...ยง+ิ คิดเดือดดาลทะยานใจ ร่างฟ้องท่องเทียบใหเ้ รียบร้อย มกี ารพรรณณาถงึ เรื;องฝันร้าย ...ครLังนLีน่าจะมีอนั ตราย ฝันร้ายสาหสั ตดั ต่ารา พิเคราะห์ดูทLงั ยามอฐั กาล กบ็ นั ดาลฤกษแ์ รงเป็นหนกั หนา มิรู้ท+ีจะแถลงแจง้ กิจจา กอดเมียเมินหนา้ นา้+ ตากระเดน็ ... ใช้ถ้อยคาํ เกดิ ความเศร้าสะเทือนใจสงสารในชะตากรรมของตวั ละคร ...วนั นLีแม่จะลาพอ่ พลายแลว้ จะจาํ จากลูกแกว้ ไปสูญสิLน พอบ่ายกจ็ ะตายลงถมดิน ผนิ หนา้ มาแม่จะขอชม เกิดมาไม่เหมือนกบั เขาอื+น มิไดช้ +ืนเชยชิดสนิทสนม... ...ร+ําพลางนางกอดพระหม+ืนไวย นLาํ ตกไหลซบเซาไม่เงยหนา้ ง่วงหงุบฟุบลงกบั พสุธา กอดลูกยาแน่นิ+งไม่ติงกาย ฯ

การบรรยายโวหาร ฟ้าขาวดาวเด่นดวงสวา่ ง จึงเซ่นเหลา้ ขา้ วปลาใหพ้ รายกิน เชิงเปรียบเทยี บ อีวนั ทองตวั มนั เหมือนแกว้ ใครจะควรสู่สมอยกู่ ลมเกลียว สัมผสั แบบกลอนแปด ครานLนั พระองคท์ รงธรณินทร์ พระตรัสความถามซกั ไปทนั ใด กวแี ทรกอารมณ์ขนั ในการแต่ง ขนุ ชา้ งเห็นขา้ ไม่มาใกล้ ขดั ใจลุกขLึนทLงั แกผ้ า้ แหงนเถ่อเป้อปังยนื จงั กา ยา่ งเทา้ กา้ วมาไม่รู้ตวั ยายจนั งนั งกยกมือไหว้ นน+ั พอ่ จะไปไหนพอ่ ทูนหวั ไม่นุ่งผอ่ นนุ่งผา้ ดูน่ากลวั ขนุ ชา้ งมองดูตวั กต็ กใจ

คุณค่าด้านสังคม ๑.แสดงค่านิยมและความเชื+อของคนในสังคมสมยั อยธุ ยา ซ+ึงแมว้ า่ จะไม่อาจประเมินขอ้ เทจ็ จริง ทางสงั คมไดเ้ ช่นเดียวกบั เอกสารทางประวตั ิศาสตร์ ๒.เป็ นภาพสะทอ้ นท+ีแสดงให้เห็นโลกทศั น์ของครอบครัวขุนนางในสมยั กรุงศรีอยุธยาและ รัตนโกสินทร์วา่ มีความจงรักภกั ดีต่อองคพ์ ระมหากษตั ริยอ์ ยา่ งสูงเพียงใด ๓.เป็นภาพสะทอ้ นใหเ้ ห็นวา่ ในสงั คมสมยั นLนั กษตั ริยใ์ นระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยม์ ีอาํ นาจ อยเู่ หนือกฎหมาย ๔.สะทอ้ นให้เห็นในสมยั นLนั จะมีการตีฆอ้ งบอกเวลาและจะมีเรื+องเก+ียวความเช+ือ เช่น เชื+อเร+ือง ภูตผปี ี ศาจ คาถาอาคม เรื+องโชคชะตาดวงของคน

คาํ อธิบายศัพท์ ๑.ทรามสวาดิ เป็ นที+รัก ๒.ตกวา่ ราวกบั วา่ ๓.ฎีกา คาํ ร้องทุกขท์ +ียน+ื ถวายพระเจา้ แผน่ ดิน เวลาเชา้ และเวลาเยน็ ๔.เมรุไก ภูเขา ๕.สะเดาะกลอน ทาํ ใหก้ ลอนประตูหลุดออกไดด้ ว้ ยคาถาอาคม คา้ งอยู่ ๖.อุธจั ตกประหม่า ๗.มินหมอ้ เขม่าด่าที+ติดกน้ หมอ้ ๘.ส่งทุกข์ เขา้ สว้ ม ๙.ขLีครอก ลูกของขา้ ทาส ๑๐.เคร+ืองอาน เครื+องกิน ๑๑.จวงจนั ทน์ เคร+ืองหอมท+ีเจือดว้ ยไมจ้ วงและไมจ้ นั ทน์ ๑๒.ฉวยสบเพลง บงั เอิญถูกจงั หวะ

แบบฝึ ก เร*ืองขุนช้างขุนแผน ตอน ขุนช้างถวายฎีกา ๑. เสภาเรื*องขนุ ช้างขนุ แผน ตอนขนุ ช้างถวายฎีกา ผ้แู ตง่ คือ ก. รัชกาลที* ๒ ข. รัชกาลท*ี ๓ ค. สนุ ทรภู่ ง. ไมป่ รากฏนามผ้แู ตง่ 2. เสภาคืออะไร ก. การขบั ลาํ นําเป็นเรื*องราว ใช้กรับเป็นเคร*ืองประกอบจงั หวะ ข. การร้องเป็นทํานองสรภญั ญะ ใช้กลองรํามะนาเป็นเคร*ืองประกอบจงั หวะ ค. การร้องเป็นทํานองแหล่ ใช้ระนาดเป็นเคร*ืองประกอบจงั หวะ ง. การร้องเป็นทํานองไทยเดมิ ใช้ฉิ*งเป็นเครื*องประกอบจงั หวะ ๓. “ทกุ วนั นีลT กู ชายสบายยศ พร้ อมหมดเมียม*ิงก็มีสอง มีบา่ วไพร่ใช้สอยทงัT เงินทอง พ*ีน้องข้างพอ่ ก็บริบรู ณ์” คําท*ีขีดเส้นใต้หมายถงึ ผ้ใู ด ข. นางแก้วกิริยาและนางลาวทอง ก. นางสร้อยทองและนางสายทอง ง. นางสายทองและนางลาวทอง ค. นางสร้อยฟา้ และนางศรีมาลา ๔. เมื*อขนุ ช้างถวายฎีกาตอ่ สมเดจ็ พระพนั วษา ทําไมต้องถกู เฆี*ยนถงึ ๓๐ ที ก. ขนุ ช้างละเมิดกฎหมายในการรักษาความปลอดภยั แก่พระมหากษัตริย์ ข. ขนุ ช้างสร้างความรําคาญในการเสดจ็ ประพาส ค. ขนุ ช้างไมร่ ู้จกั กาลเทศะความเหมาะสม ง. ขนุ ช้างชอบฟอ้ งร้องเรื*องไร้สาระ ๕. พฤตกิ รรมชองใครเกิดจากการใช้อารมณ์เหนือเหตผุ ล ก. ขนุ ช้าง ข. ขนุ แผน ค. จมื*นไวย ง. ทกุ ข้อที*กลา่ วมา

๖. “อีแสนถ่อยจญั ไรใจทมิฬ ดงั เพชรนิลเกิดขนึ T ในอาจม” ผ้ปู ระพนั ธ์ใช้โวหารใดในการประพนั ธ์ ก. อปุ ลกั ษณ์ ข. อปุ มา ค. สทั พจน์ ง. พรรณนาโวหาร ๗. ข้อใดเป็นวิธีที*ขนุ ช้างใช้ถวายฎีกา ข. ลกั ลอบไปในห้องพระบรรทม ก. ไปเข้าเฝา้ ที*ท้องพระโรง ง. วา่ ยนําT ลอยคอถวายฎีกาที*เรือพระที*นง*ั ค. ฝากขนุ นางผ้ใู หญ่ไปถวาย ๘. ข้อใดไมใ่ ชล่ างสงั หรณ์ท*ีเกิดแก่นางวนั ทอง ระฆงั ฆ้องขานแขง่ ในวงั หลวง ก. ดเุ หวา่ เร้าเสยี งสาํ เนียงก้อง เลอ*ื นเปือT นไมร่ ู้ท*ีจะกลบั หลงั ข. ฝันวา่ พลดั ไปในไพรเถื*อน ยงั มีพยคั ฆ์ร้ายมาราวี ค. ลดเลยี T วเท*ียวหลงในดงรัง ง. ใต้เตียงสยี งหนกู ็กกุ กก แมงมงุ ทมุ่ อกท*ีริมฝา ๙. “วา่ ตงัT แตว่ นั นีสT บื ตอ่ ไป หน้าท*ีของผ้ใู ดให้รักษา ถ้าประมาทราชการไมน่ ําพา ปลอ่ ยให้ใครเข้ามาในล้อมวง” คําวา่ “ราชการ” หมายถงึ เรื*องใด ก. การอารักขาพระมหากษัตริย์ ข. การแสดงความเคารพตอ่ พระมหากษัตริย์ ค. การตดั สนิ คดีความ ง. การดแู ลความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง ๑๐. การกราบบงั คมทลู เป็นกลางของนางวนั ทองทําให้สง่ ผลอยา่ งไร ก. ที*รูปรวยสวยสมมีถมไป ข. ให้ฟันฟาดเสยี ให้เป็นผี ค. เอาใบตองรองไว้ให้หมากิน ง. อกเอาขวานผา่ อยา่ ปรานี

๑๑. ข้อใดไมม่ ีสาํ นวนไทย มาเกลอื กลวัT ปทมุ มาลย์ที*หวานหอม ก. เหมือนแมลงวนั วอ่ นเคล้าท*ีเนา่ ชว*ั วา่ นกั แมจ่ กั ตรอมระกําใจ ข. ดอกมะเด*ือหรือจะเจือดอกพะยอม ใครมาเทศน์เอาผ้ากไู ปไหน ค. สองมือปิดขาเหมือนทา่ เปรต หน้าตาดําเหมือนมินหม้อมอม ง. ดงั ทองคําทําเลย*ี มปากกะลา ๑๒. “ครานนัT จงึ โฉมเจ้าวนั ทอง เศร้าหมองด้วยลกู เป็นหนกั หนา พอ่ พลายงามทรามสวาดขิ องแมอ่ า แมโ่ ศกาเกือบเจียนจะบรรลยั ใชจ่ ะอิ*มเอิบอาบด้วยเงินทอง มิใชข่ องตวั ทํามาแตไ่ หน ทงัT ผ้คู นช้างม้าแลข้าไท ไมร่ ักใคร่เหมือนกบั พอ่ พลายงาม ทกุ วนั นีใT ชแ่ มจ่ ะผาสกุ มีแตท่ กุ ข์ใจเจ็บดงั เหน็บหนาม ต้องจําจนทนกรรมที*ตดิ ตาม จะขืนความคดิ ไปก็ใชท่ ี” คําประพนั ธ์นีนT างวนั ทองต้องการบอกให้รู้อะไร ก. บอกถงึ ความวิตกกงั วล ข. รําพนั ถงึ ความทกุ ข์ใจ ค. ให้คําแนะนํา ง. แสดงความท้อใจ ๑๓. ข้อใดมีนําT เสยี งเชิงตดั พ้อ พอ่ จงเลา่ แก่แมแ่ ล้วกลบั บ้าน ก. มีธรุ ะสง*ิ ไรในใจเจ้า ไมเ่ พด็ ทลู สงิ* ไรแตส่ กั อยา่ ง ข. เม*ือพอ่ เจ้ากลบั มาแตเ่ ชียงใหม่ ประหลาดใจน้องฝันพร*ันอรุ า ค. เลา่ ความบอกผวั ด้วยกลวั ภยั แสนอบุ าทว์ใจจิตริษยา ง. มาอยไู่ ยกบั อ้ายหินชาติ

๑๔. “พ*ีผิดจริงแล้วเจ้าวนั ทอง เหมือนลมื นอ่ งหลงเลอื นทําเชือนเฉย” ข้อความนีใT ครสาํ นกึ ผิดในเรื*องใด ก. ขนุ ช้างสาํ นกึ ผิด ในเร*ืองที*หงึ หวงนางวนั ทองมากเกินไป ข. ขนุ ช้างสาํ นกึ ผิด ในเรื*องไมด่ แู ลนงวนั ทองให้ดี จนถกู พลายงามมาลกั ตวั ไป ค. ขนุ แผนสาํ นกึ ผิด ในเร*ืองที*มีภรรยาหลายคน ง. ขนุ แผนสาํ นกึ ผิด ในเร*ืองท*ีไมไ่ ด้ทลู ขอนางวนั ทองคืนจากขนุ ช้าง หลงั จากรบชนะเจ้าเชียงใหม่ ๑๕. “เจ้าเป็นถงึ หวั หม*ืนมหาดเลก็ มิใชเ่ ดด็ ดอกจงฟังคําแมว่ า่ จงเร่งไปคดิ กบั บดิ า ฟอ้ งหากราบทลู พระทรงธรรม์” คําประพนั ธ์นีนT างวนั ทองต้องการบอกอะไรให้พลายงาม ก. ดดุ า่ วา่ กลา่ ว ข. พร*ําสอน ค. เตือนสติ ง. ชกั ชวน ๑๖. ข้อใดไมใ่ ชส่ าเหตทุ ี*ทําให้นางวนั ทองถกู ประหารชีวิต ก. นางวนั ทองเป็นเมียขนุ แผนแล้วยงั ยอมเป็นเมียขนุ ช้างอีก ข. พระพนั วษาทรงพระพิโรธนางวนั ทองที*ไมต่ ดั สนิ ใจให้เดด็ ขาด ค. ขนุ แผนไมไ่ ด้เพด็ ทลู ของนางวนั ทองคืนจากขนุ ช้าง ง. จมื*นไวยไปลกั แมม่ าในยามค*ําคืน

๑๗. ข้อใดไมม่ ีภาพสะท้อนทางวฒั นธรรม ฉนั กลบั กลายแล้วหมอ่ มจงฟาดฟัน ก. ถ้ารักน้องปอ้ งปิดให้มิดอาย พระพายพดั มาลตี รลบไป ข. พระจนั ทรจรแจม่ กระจา่ งดี น้องจะแตง่ บายศรีไว้เชิญขวญั ค. ไปเพด็ ทลู เสยี ให้ทลู กระหมอ่ มแจ้ง ถ้ามิปลดิ เสยี ให้เปลอื T งไมต่ ามใจ ง. หญิงเดียวชายครองเป็นสองมิตร ๑๘.การกระทําของขนุ ช้างท*ีฉดุ นางวนั ทองซง*ึ เป็นภรรยาของขนุ แผนมาเป็นภรรยาตนนนัT ถือวา่ ผิดศีลข้อใด ก. ข้อ 1. ปาณาตปิ าตา เวรมณี ข. ข้อ 2. อทินนาทานา เวรมณี ค. ข้อ 3. กาเมสมุ ิจฉาจารา เวรมณี ง. ข้อ 4. มสุ าวาทา เวรมณี ๑๙. “ พลางเรียกหาข้าไทอยวู่ ้าวนุ่ อีอนุ่ อีอิ*มอีฉิมอีสอน อีมีอีมาอีสาคร นิ*งนอนไยหวามาหาก”ู คําประพนั ธ์นีขT นุ ช้างเรียกคนใช้ทงัT หมดกี*คน ก. 6 คน ข. 7 คน ค. 8 คน ง. 9 คน ๒๐. “พี*ผิดพี*ก็มาลแุ ก่โทษ จะคมุ โกรธคมุ แค้นไปถงึ ไหน ความรักพ*ียงั รักระงมใจ อยา่ ตดั ไมตรีตรึงให้ตรอมตาย” คําประพนั ธ์นีใT ช้โวหารข้อใด ก. เสาวรจนี ข. นารีปราโมทย์ ค. พิโรธวาทงั ง. สลั ลาปังคพิสยั

๒๑. “คดิ คะนงึ ตะลงึ ตะลานอก ดงั ตวั ตกพระสเุ มรุภผู า” คําประพนั ธ์ข้างต้น มีลกั ษณะดีเดน่ อยา่ งไร ก. มีการใช้โวหารภาพพจน์ ข. มีการเลน่ สมั ผสั ค. ใช้การบรรยายให้เหน็ ภาพ ง. ทกุ ข้อที*กลา่ วมา ๒๒. ข้อใดไมม่ ีอปุ มาโวหาร ถ้ามิปลดิ เสยี ให้เปลอื งไมต่ ามใจ ก. หญิงเดียวชายครองเป็นสองมิตร หน้าดําเหมือนหนงึ* ทามินหม้อไหม้ ข. คราวนนัT เม*ือตามไปกลางป่า เขาฉดุ ไปเหมือนลงทะเลลกึ ค. ชนะความงามหน้าดงั เทียนชยั ทีนีหT น้าจะดําเป็นนําT หมกึ ง. เจ้าพลายงามตามรับเอากลบั มา ๒๓. คําประพนั ธ์ในข้อใดไมเ่ ข้าลกั ษณะ พิโรธวาทงั ก. ไมม่ ีอาญาสทิ ธิsคดิ ดงึ โดน เที*ยวทําใจคะนองจองหองครัน เลยี T งมงึ ไมไ่ ด้อ้ายใจร้าย ชอบแตเ่ ฆี*ยนสองหวายตลอดหลงั ข. ถ้าฉวยเกิดฆา่ ฟันกนั ล้มตาย อนั ตรายไพร่เมืองก็เคืองกู อีวนั ทองกใู ห้อ้ายแผนไป อ้ายช้างบงั อาจใจทําจลู่ ู่ ค. ฉดุ มนั ขนึ T ช้างอ้างถงึ กู ตะคอกขอู่ ีวนั ทองให้ตกใจ ชอบตบให้สลบลงกบั ที* เฆ*ียนตีเสยี ให้ยบั ไมน่ บั ได้ ง. จะรักช้ชู งั ผวั มงึ กลวั อาย จะอยดู่ ้วยลกู ชายก็ไมว่ า่ ตามใจกจู ะให้ดงั วาจา แตน่ ีเTบือT งหน้าขาดเดด็ ไป ๒๔. จากข้อ 23 ข้อใดแสดงถงึ การวางอํานาจของขนุ ช้างชดั เจนท*ีสดุ ก. ข้อ ก ข. ข้อ ข ค.ข้อ ค ง. ข้อ ง

๒๕. ข้อใดคือเหตผุ ลท*ีวนั ทองต้องถกู ลงพระอาญารุนแรงถงึ ขนัT “อกเอาขวานผา่ อยา่ ปรานี อยา่ ให้มีโลหิตตดิ ตีนกู เอาใบตองรองไว้ให้หมากิน ตกดนิ จะอปั รีย์กาลอี ย”ู่ ก. วา่ หญิงชว*ั ผวั ยงั คราวละคนเดียว หาตอมกนั เกลยี วเหมือนมงึ ไม่ ข. กเู ลยี T งมงึ ให้ถงึ เป็นหวั หมื*น คนอื*นรู้วา่ แมก่ ็ขายหน้า ค. ที*รูปรวยสวยสมมีถมไป มงึ ตดั ใจเสยี เถิดอีคนนี T ง. รูปงามนามเพราะน้อยไปหรือ ใจไมซ่ ื*อสมศกั ดเsิ ทา่ เส้นผม ๒๖. เร*ืองขนุ ช้างขนุ แผนมีเนือT หาสาระที*คนชอบเพราะเหตผุ ลใดเป็นสาํ คญั ก. เรื*องที*มีหลายรส หลายอารมณ์ ข. เรื*องที*ไมเ่ ป็นไปตามใจหวงั ค. เรื*องที*ไมส่ มหวงั ของตวั ละคร ง. เร*ืองที*สะท้อนชีวิตของคนสมยั ก่อน ๒๗. ข้อใดไมแ่ สดงอาการเคลอ*ื นไหว มิได้มีใครทกั แตส่ กั คน ก. ยา่ งท้าวก้าวไปในทนั ที ไมค่ วรเลยจะพรากจากคณุ พอ่ ข.โอ้แมเ่ จ้าประคณุ ของลกู เอย๋ เปิดม้งุ เหน็ หน้าแมว่ นั ทอง ค. ชมพลางยา่ งเยือT งชําเลอื งมา สะอืนT อนัT อกแค้นนําT ตาคลอ ง. พลางนง*ั ลงนอบนบอภิวนั ท์ ๒๘. ข้อใดไมเ่ กี*ยวข้องกบั ความเชื*อในเร*ืองไสยศาสตร์ ข. เสกขมินT วา่ นยาเข้าทาตวั ก. ดเู วลาปลอดหว่ งทกั ทิน ง. ลงยนั ต์ราชะเอาปะอก ค. เงียบสตั ว์จตั บุ ททวิบาท ๒๙. “อดึ อดั ฮดึ ฮดั ด้วยขดั ใจ” คําประพนั ธ์ท*ียกมานี Tมีลกั ษณะเดน่ ในเรื*องใด ก. ความล้มเหลว ข. การเลน่ อกั ษร ค. การเลน่ คํา ง. การเลน่ สมั ผสั ๓๐. “ขนุ ช้างเหน็ ข้าไมม่ าใกล้ ขดั ใจลกุ ขนึ T ทงัT แก้ผ้า แหงนเถ่อเปอ้ ปังยืนจงั กา ยา่ งท้าวก้าวมาไมรู้ตวั ” คําท*ีขีดเส้นใต้หมายถงึ ข้อใด ก. มองดู ค. ค้างอยู่ ข. น*ิงเฉย ง. เดนิ ด้วยอาการไว

เอกสารอ'างอิง กระทวงศึกษาธิการ. (๒๕๕๘). หนังสือเรียนสาระการเรียนรพู1 ้ืนฐาน วรรณคดวี ิจักษ< ม.6. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พค; รุ ุสภาลาดพรAาว. มหิดลวิทยานสุ รณ.; (๒๕๕๕). ขนุ ช1างขนุ แผน ตอน ขุนชา1 งถวายฎีกา. สืบคนA เม่อื ๗ เมษายน ๒๕๖๓, จาก http://www.mwit.ac.th/~saktong/learn5/58.pdf?fbclid=IwAR1c90fzCXtiaxc-wcLmB9- e4myRwOhBFEDKAlR2vLSg1sInO8ddPfMSc64 หอสมุดวชิรญาณ. (๒๕๖๑). ขุนช1างขนุ แผน ตอน ขุนช1างถวายฎีกา. สืบคนA ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๖๓, จาก https://vajirayana.org/ขนุ ชาA งขุนแผน-ฉบบั หอพระสมุดวชริ ญาณ /ตอนท-่ี ๓๕-ขนุ ชAางถวายฎกี า อนชุ ติ และขวัญฤทยั . (ม.ป.ป.). แบบฝ’กหัดเร่ือง ขุนชา1 งขนุ แผน ตอน ขนุ ช1างถวายฎีกา. สืบคAนเมื่อ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓, จาก https://sites.google.com/a/atsamat.ac.th/612205/baeb- fukhad?fbclid=IwAR1M4uSHXp6ST_k8oop_4beeP5BntgrDG4EpWa3C1Zv1ZOL9H24Be8