RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE ຮບູ ທີ 2 ການເຮັດອ ະ ນ າໄ ມລວມ ຄໍໍາຖາມ: ຢາກໃຫ້ເ້ ດີ່່�ນໂຮງຮຽນສະອາດນັກັ ຮຽນເຫຼົ່າ່� ນັ້້�ນຕ້ອ້ ງເຮັດັ ແນວໃດ?. 2. ອ່ານບດົ ເລື່ອງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ບດົ ເລື່ອງ “ຄວາມສາມກັ ຄ”ີ ນາງສີຈັນເຜາ່ົ ຜໄູ້ ທ ຮຽນຢູ່ຫ້ອງ ປ.3, ລາວນັງ່ ກບັ ນາງມົວທເ່ີ ປັນເຜົາ່ ມ້ົງ ແລະ ນາງຊອນ ເປັນເຜ່ົາກມຶ ມ,ຸ ນາງສຈີ ນັ ຢາກຮຽນພາສາທອ້ ງຖນ່ິ ຈງ່ຶ ໃຫນ້ າງມວົ ແລະ ນາງຊອນສອນຄາໍ ສບັ ໃຫ້ ເຊນ່ັ : ກນິ ເຂ້າົ , ກິນນ້າໍ , ຂອບໃຈ, ຂໂໍ ທດ ແລະ ອນ່ື ໆ... ເວ້ົາແນວໃດ? ນາງມວົ ແລະ ນາງຊອນ 46 ໔໖
RIES RIES ກບໍ ອກ ແລະ ແນະນາໍ ການອອກສຽງໃຫ້ຖກື ຕອ້ ງ. ນອກນັ້ນ, ນາງສີຈນັ ຍັງຊວ່ ຍໝທູ່ ກຸ ຄນົ ໃນ S RIES RIES ຫອ້ ງອາ່ ນພາສາລາວ, ພອ້ ມກນັ ແກບ້ ດົ ຝກຶ ຫດັ ແລະ ຊກັ ຊວນໝເູ່ ພອ່ື ນເຮດັ ອະນາໄມຫອ້ ງຮຽນ. RIES RIES RIES ມ້ືໜຶ່ງໃນຊ່ວົ ໂມງຮຽນວິຊາຄຸນສມົ ບດັ ຄຖູ າມວາ່ : “ຢາກມີໝ່ເູ ພອື່ ນທດ່ີ ຕີ ່ໍກັນ ນກັ ຮຽນຄວນ RIES RIES RIE ເຮັດແນວໃດແດ?່ ” ນາງສຈີ ັນຍກົ ມືຂຶນ້ ນ້ອງຂຕໍ ອບ: “ຢາກມໝີ ູ່ເພື່ອນທດີ່ ີ ເຮົາຕອ້ ງຮັກແພງ RIE RIE ສາມັກຄຊີ ່ວຍເຫຼືອກນັ ”. ຄຊູ ົມເຊຍີ ພອ້ ມທັງເວ້າົ ວ່າ: “ຄູເຫັນນາງສຈີ ນັ , ນາງມວົ ແລະ ນາງຊອນ ສາມັກຄຊີ ່ວຍເຫອືຼ ກັນໃນເວລາຮຽນ ແລະ ອອກແຮງງານໄດດ້ ,ີ ຄູຂໃໍ ຫ້ນັກຮຽນທກຸ ຄນົ ໃນຫອ້ ງ ເອົາເປນັ ແບບຢ່າງ”. ຄໍໍາຖາມ: 1. ນາງມວົ ແລະ ນາງຊອນບອກຄາໍ ສບັ ຫຍງັ ແດໃ່ ຫນ້ າງສຈີ ນັ ? 2. ນາງສຈີ ນັ ຊວ່ ຍໝເູ່ ພອ່ື ນໃນຫອ້ ງເຮດັ ຫຍງັ ແດ?່ 3. ໃນຊວ່ົ ໂມງຮຽນວຊິ າຄນຸ ສມົ ບດັ ຄຖູ າມນກັ ຮຽນໃນຫອ້ ງວາ່ ແນວໃດ? ຄວາມສາມກັ ຄກີ ບັ ເພອ່ຶື ນໃນໂ ຮງຮຽນແມນ່ ການຮວ່ ມແຮງຮວ່ ມໃຈຊວ່ ຍເຫອືຼ ກນັ ໃນການ ເຮດັ ວຽກງານໃດໜງ່ຶ ໃຫມ້ ຄີ ວາມສາໍ ເລດັ ຕວົ ຢາ່ ງ: ຊວ່ ຍກນັ ກວາດຫອ້ ງ, ຫດົ ນາ້ໍ ດອກໄມ,້ ຊວ່ ຍ ກນັ ເຮດັ ອະນາໄມຫອ້ ງຮຽນ, ເດນ່ີ ໂຮງຮຽນໃຫສ້ ະອາດ, ຫດົ ນ າ້ໍ ຕ ນ້ົ ໄ ມ້ ແລະ ອນ່ື ໆ. ໔໗ 47
ບົດທີ 18 ຄວາມສາມກັ ຄກີ ັບເຍົາວະຊນົ ສາກົນRIES RIES S RIES RIES 1. ສງັ ເກດເຫດການຕາມຮູບພາບ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ RIES RIES RIES ຮູບທີ 1 ເຍາົ ວະຊົນລາວກັບເຍາົ ວະຊົນສາກົນຈັບແຂນກນັ ຮອ້ ງເພງຢ່າງມວ່ ນຊ່ນືRIES RIES RIE ຄາໍ ຖາມ: RIE RIE ເຍາົ ວະຊົນໃ ນຮ ບູ ມ ີປະເທດໃ ດແ ດ່? ຮບູ ທີ 2 ການປະຕິບດັ ກດິ ຈະກໍາຮວ່ ມກັນ ໔໘ ຄາໍ ຖາມ: ເຍາົ ວະຊນົ ໃ ນຮ ບູ ກາໍ ລັງເຮດັ ຫຍງັ ? 48
RIES RIESຮູບທີ 3 ການແລກປຽ່ ນວດັ ທະນະທາໍ ເຊ່ິງກັນ ແລະ ກັນ S RIES RIES ຄໍາຖາມ: RIES RIES RIES ການແລກປ່ຽນວັດທະນະທໍາສະ ແ ດງອ ອກ ແ ນວໃ ດແ ດ່?RIES RIES RIE RIE RIE ຮບູ ທີ 4 ການຂຽນຈົດໝາຍສ່ົງຂາ່ ວຫາກັນແມນ່ ການຜກູ ມິດໄມຕີຕໍ່ກນັ ຄໍາຖາມ: ການຜກູ ມ ິດໄ ມຕ ີຕກ່ໍ ນັ ຄ ວນເຮັດແນວໃດແ ດ່? ຄວາມສ າມ ັກຄ ກີ ັບເຍົາວະຊົນສາກນົ ແມນ່ ການປ ະຕ ິບັດກ ິດຈ ະກໍາຮ່ວມກ ັນ ໂດຍບ່ໍ ຈາໍ ແນ ກເຊືອ້ ຊ າດ, ຜວິ ພ ນັ , ສາສ ະໜ າ ບນົ ພ ນື້ ຖ ານຄ ວາມສ ະເໝພີ າບກ ັນ ຊ່ງຶ ແ ມ່ນສ ງ່ິ ທ ີ່ ຖກື ຕອ້ ງ ແລະ ແມນ່ ສ ດິ ຂອງເຍາົ ວະຊ ນົ ທ ກຸ ຄ ນົ ທຈ່ີ ະ ຕອ້ ງໄດປ້ ະຕ ບິ ດັ ຕວົ ຢາ່ ງ: ການຫນ້ິຼ ກລິ າ, ການແ ຕມ້ ຮູບ, ຟ້ອນສລິ ະປ ະ, ການແ ຕມ້ ຮູບແລກປ່ຽນວດັ ທະນະທຳ ແລະ ອນື່ ໆ . ໔໙ 49
RIES RIES ບົດທີ 19 ການມ ີມາລະຍາດຕ່ແໍ ຂກ S RIES RIES 1. ສົນທະນາຕາມເຫດການ ແລະ ຕອບຄ າໍ ຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE 1 ເຫດການທີ 1 RIE RIE ໃນມວ້ື ນັ ຈນັ ມແີ ຂກມາຢ້ຽມຢາມໂຮງຮຽນ ຄໄູ ດຈ້ ດັ ກ່ມຸ ນກັ ຮຽນເພອື່ ຮບັ ຕອ້ ນແຂກ ຄໍໍາຖາມ: ນກັ ຮຽນໃນຮູບກາໍ ລັງເຮັດຫຍງັ ? 50 ໕໐
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2 ເຫດການທີ 2 ໃນລະຫວາ່ ງທີ່ຜູ້ອາໍ ນວຍການ ແລະ ແຂກ ສົນທະນາກັນຢູ່ໃນຫ້ອງຮັບແຂກ ມນີ ັກຮຽນຍິງ ຊາຍກາໍ ລັງຢນື ເບິງ່ ແຂກຢຂູ່ າ້ ງປະຕ.ູ ຄໍໍາຖາມ: 1. ນກັ ຮຽນສງັ ເກດເຫັນຫຍັງແດ່ໃນຮບູ ພາບ? 2. ນກັ ຮຽນຄົນໃດສະແດງເຖິງພດຶ ຕກິ າໍ ທ່ດີ ?ີ ນັກຮຽນຄົນໃດສະແດງພດຶ ຕິກໍາບດໍ່ ?ີ 2. ອາ່ ນບດົ ເລອ່ື ງ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ ບົດເລື່ອງ “ນາງກ້ິີ ແລະ ທ້າວວາ” ມວ້ື ນັ ຈນັ ມແີ ຂກມາຢຽ້ ມຢາມ ຄພູ າແຂກຍາ່ ງເລາະເບງ່ິ ບລໍ ເິ ວນເດນີ່ ໂຮງຮຽນ. ບງັ ເອນີ ນາງກ້ີ ແລະ ທາ້ ວວາຍາ່ ງມາແຕຫ່ ້ອງສະໝດຸ , ນາງກນ້ີ ງຸ່ ເຄື່ອງນັກຮຽນສພຸ າບຮຽບຮອ້ ຍ ເມອື່ ພບົ ແຂກ ລາວຢດຸ ແລວ້ ຍມໍ ນື ບົ ຖາມສະບາຍດດີ ້ວຍໜາ້ ຕາຍ້ິມແຍມ້ ແຈມ່ ໃສ, ລາວຍາ່ ງກມ້ົ ຫົວລົງຜາ່ ນ ໜ້າແຂກ. ໕໑ 51
RIES RIES ທາ້ ວວານງຸ່ ຊດຸ ນກັ ຮຽນເອາົ ເສອ້ື ອອກນອກ ແຂກຖາມຂນ້ຶ ວາ່ : “ສະບາຍດີ ຫາຼ ນຊຫ່ື ຍງັ ?” S RIES RIES ທ້າວວາ ບຕ່ໍ ອບທງັ ເຮັດທາ່ ທາງບໍ່ສົນໃຈຫັນໜາ້ ໄປທາງອືນ່ ແລະ ແລ່ນຜາ່ ນໜ້າແຂກ. RIES RIES RIES ນາງກ້ເີ ຫນັ ພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງທາ້ ວວາສະແດງອອກແນວນນ້ັ ຈງຶ່ ເວາ້ົ ກັບທ້າວວາວາ່ : “ເວລາພົບ RIES RIES RIE ແຂກຄວນຍມໍ ນື ບົ ຖາມສະບາຍດີ ເວລາແຂກຖາມຕອ້ ງຕອບ ບໍ່ຄວນແລ່ນຕັດໜາ້ ເພນ່ິ ແບບນນ້ັ , RIE RIE ຕ້ອງເວົາ້ ໂດຍ, ຫາຼ ນ ດວ້ ຍນາ້ໍ ສຽງທອ່ີ ອ່ ນໂຍນຈຶງ່ ສະແດງວ່າເປນັ ນກັ ຮຽນດີ ແລະ ມີມາລະຍາດ ດີຕ່ແໍ ຂກ”. ຄໍໍາຖາມ: 1. ເວລາທ່ີພບົ ແຂກ ນາງກີ້ ສະແດງພຶດຕິກາໍ ແນວໃດ? 2. ທາ້ ວວາສະແດງພດຶ ຕກິ ໍາຕໍ່ແຂກແນວໃດ? 3. ນາງກີ້ໄດເ້ ຕືອນ ທ້າວວາ ຄືແນວໃດ? 4. ນັກຮຽນຄວນເອາົ ແບບຢາ່ ງຂອງໃຜ? ຍອ້ ນຫຍັງ? ການມ ມີ າລະຍາດຕແໍ່ ຂກສະແດງອອກ ເຊນ່ັ : ເວ້ົາຈາສພຸ າບຮຽບຮ້ອຍ, ຍມໍ ນື ບົ ແ ລ້ວ ຖາມສ ະບ າຍດ ີ, ເຄົາລົບ ແລະ ໃຫກ້ ຽດແຂກທີ່ມາຢ້ຽມຢາມເປນັ ສງິ່ ທ່ີດີ ຊຶ່ງນກັ ຮຽນຄວນ ເຮດັ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອແຂກຕາມຄວາມສາມາດຂອງຕົນເອງ. 52 ໕໒
RIES RIES ບົດທີ 20 ເຄາົ ລົບນບັ ຖືຕົນເອງ S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຕາມເຫດການ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE 1 ເຫດການທີ 1 RIE RIE ໃນຂະນະທ່ີ ທາ້ ວຄາໍ ດີ ແລະ ພ່ໍ ລຖໍ າ້ ເອາົ ຜນົ ກວດ, ພຂ່ໍ ອງລາວຢນື ສບູ ຢາ ປອ່ ຍອາຍຄວນັ ຢາສບູ ອອກມາທາງນອກເຮດັ ໃຫມ້ ກີ ນ່ິ ຂວິ ຢບູ່ ລໍ ເິ ວນນນ້ັ ທາ້ ວຄາໍ ດເີ ວາ້ົ ກບັ ພວ່ໍ າ່ : “ພເ່ໍ ຊົາສູບຢາ ເທາະມນັ ສງ່ົ ກິນ່ ຂວິ ເປນັ ມົນລະພິດລບົ ກວນຄົນອື່ນ ແລະ ຍັງສ່ງົ ຜນົ ບດ່ໍ ີຕ່ສໍ ຂຸ ະພາບລກູ ພ່ໍ ແລະ ຄນົ ທຢ່ີ ູອ່ ອ້ ມຂ້າງ”. ຄໍາຖາມ: 1. ຍ້ອນຫ ຍງັ ທ້າວຄໍາດຈີ ່ງຶ ບອກໃຫ້ພໍ່ເຊາົ ສູບຢາ? 2. ທ້າວຄາໍ ດຈີ ະຮສູ້ ກຶ ແນວໃດ ຖາ້ ພຂ່ໍ ອງລາວເຊາົ ສູບຢາ? ໕໓ 53
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2 ເຫດການທີ 2 ທາ້ ວນອ້ ຍ ແລະ ທາ້ ວສາເປນັ ໝກູ່ ນັ ເວລາຊເ້ື ຄອ່ື ງມກັ ຊສ້ື ງ່ິ ຂ ອງທຄ່ີ າ້ ຍຄກື ນັ ...ໃນມວ້ື ນັ ເສາົ ພກັ ຮຽນ ທາ້ ວສາ ແລະ ທາ້ ວນອ້ ຍ ໄດໄ້ ປຊປ້ື ມ້ຶ ນທິ ານ ທງັ ສອງມກັ ລາຍກາຕນູ ຄກື ນັ ແຕມ່ ກັ ສີ ແຕກຕາ່ ງກນັ . ທາ້ ວນອ້ ຍ ຈບັ ເອາົ ປມ້ຶ ສຂີ ຽວ ທາ້ ວສາ ຈບັ ເອາົ ປມ້ຶ ສຟີ າ້ ແລວ້ ເວາ້ົ ວາ່ : “ນອ້ ຍເອາົ ປມ້ຶ ສຟີ າ້ ຄື ຂອ້ ຍແມ ເຮາົ ຈງ່ຶ ຄກື ນັ ?”. ຄາໍ ຖາມ: 1. ທ້າວນ້ອຍ ແລະ ທາ້ ວສາ ມີຫຍັງທີ່ມກັ ຄືກັນ ແລະ ຕາ່ ງກັນ? 2. ທາ້ ວນ້ອຍ ລາວຢາກຊປື້ ມ້ຶ ສີຫຍັງ? 3. ນກັ ຮຽນຄດິ ວາ່ ທາ້ ວນອ້ ຍຄວນຈະຊປ້ື ມ້ຶ ຕາມສທີ ລ່ີ າວມກັ ຫືຼ ຊປ້ື ມ້ຶ ຕາມທທ່ີ າ້ ວສາບອກ? ຍອ້ ນຫຍັງ? 54 ໕໔
RIES RIES 2. ອາ່ ນບດົ ເລືອ່ ງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ S RIES RIES ບດົ ເລື່ອງ “ນາງສອ້ ຍ” RIES RIES RIES ນາງສ້ອຍ ເປັນນກັ ຮຽນຫ້ອງ ປ.3. ຢູໃ່ ນຫອ້ ງລາວເປນັ ຄົນທີ່ຂ້ີອາຍ ແລະ ຮຽນອ່ອນທ່ີສດຸ . RIES RIES RIE ເວລາຄໃູ ຫລ້ ກຸ ຂນ້ຶ ຕອບບດົ ຮຽນລາວກຕໍ ອບບໄ່ໍ ດ້ ເປນັ ຄນົ ບກ່ໍ າ້ ສະແດງອອກ. ເວລາເລກີ ຫນ້ິຼ ລາວ RIE RIE ບຄໍ່ ອ່ ຍອອກໄປຫນິຼ້ , ລາວພະຍາຍາມຄົນ້ ຄວ້າຮ່ໍາຮຽນຢູ່ໃນຫ້ອງຄນົ ດຽວ ຈງຶ່ ເຮັດໃຫລ້ າວເປນັ ຄນົ ບມ່ໍ ໝີ ຫູ່ າຼ ຍຄຄື ົນອື່ນ, ລາວຈ່ງຶ ມັກຖືກໝບູ່ າງຄນົ ເວົ້າເຢາະເຢີ້ຍວ່າ: “ນາງສອ້ ຍຮຽນອ່ອນບ່ໍມີ ໝຫູ່ ິ້ນຼ ນາໍ ”, ບາງຄົນເຫັນລາວຍ່າງມາກເໍ ອົາຂາເດ່ອອກຕັງ້ ໃຈຈະເກາະຂາໃຫ້ນາງສອ້ ຍລ້ມົ ເຮດັ ໃຫ້ລາວອັບອາຍຂຶ້ນຕ່ມື . ນາງສ້ອຍເສຍໃຈ ໄດແ້ ຕ່ໂທດຕົນເອງວ່າເປັນຄນົ ຮຽນອ່ອນຈ ງ່ຶ ບມໍ່ ໃີ ຜ ຫ້ນຼິ ນາໍ . ນາງສ້ອຍກໍຍັງບໍຢ່ ດຸ ທີ່ຈະພດັ ທະນາຕນົ ເອງໂດຍການຊອກຮູຄ້ ນ້ົ ຄວ້າຮາ່ໍ ຮຽນ, ສດຸ ທາ້ ຍເຮດັ ໃຫ້ນາງສອ້ ຍກາຍເປັນນັກຮຽນດີ ແລະ ນັກຮຽນເກັ່ງຂອງຫ້ອງ ເພ່ືອນຢູ່ໃນຫອ້ ງຕາ່ ງກຍໍ ອມຮບັ ໃນຄວາມເກັ່ງຂອງລາວ ແລະ ຢາກເປັນຄືກບັ ນາງສອ້ ຍ. ຫງຼັ ຈາກນັນ້ ມາ ພວກເຂົາກເໍ ຊາົ ເວາົ້ ເຢາະເຢ້ີຍ ຫຼື ເຮດັ ສງ່ິ ທ່ີບດໍ່ ີຕນ່ໍ າງສອ້ ຍ ແລ້ວມາເປັນເພອ່ື ນທີ່ດຕີ ກໍ່ ນັ , ຊວ່ ຍເຫອຼື ເຊ່ງິ ກນັ ແລະ ກັນ. ຄໍາຖາມ: 1. ນາງສ້ອຍເປນັ ຄົນແນວໃດ? 2. ການທເ່ີ ປນັ ຄົນຮຽນອອ່ ນ ແລະ ຂ້ອີ າຍ ນກັ ຮຽນຄິດວ່າເປນັ ສິ່ງທີ່ຜດິ ແລະ ໜາ້ ລງັ ກຽດບໍ່? 3. ເພື່ອນໃນຫອ້ ງສົມຄວນທ່ເີ ວາ້ົ ເຢາະເຢຍ້ີ ແລະ ເຮັດໃຫລ້ າວອາຍບ?່ໍ 4. ນາງສອ້ ຍຮສູ້ ກຶ ແນວໃດ ເມອ່ື ລາວຖກື ເຢາະເຢຍ້ີ ແລະ ບມ່ໍ ໃີ ຜຢ າກ ຫນ້ິຼ ນ າໍ ? 5. ນກັ ຮຽນມີວທິ ຊີ ວ່ ຍເຫືອຼ ນ າງສ ອ້ ຍແນວໃດແ ດ?່ ການເຄາົ ລົບນ ັບຖ ຕື ົນເອງໝ າຍເຖິງຄວາມພາກພມູ ໃຈ ແລະ ມຄີ ວາມໝນ້ັ ໃ ຈໃນ ຕົນເອງຮຈູ້ ກັ ຮັກຕນົ ເອງ ໃຫ້ກໍາລງັ ໃຈ ແລະ ຊືນ່ ຊົມຕນົ ເອງ. ການເຄາົ ລບົ ຕນົ ເອງສະແດງ ອອກ ເຊນ່ັ : ເບງ່ິ ແຍງຕນົ ເອງ, ຄດິ ແຕສ່ ງ່ິ ດໆີ . ເວລາຫວາ່ ງກເໍ ຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ໃນສງ່ິ ທຕ່ີ ນົ ເອງມກັ . ໕໕ 55
RIES RIES ບົດທີ 21 ຮັກແພງເພ່ືອນບາ້ ນດຽວກັນ S RIES RIES 1. ສງັ ເກດຮບູ ພາບ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE ຮບູ ທີ 1 ຖາມສະບາຍດ ພີ ເ່ໍ ຖົາ້ ດວ້ ຍຄວາມສຸພາບ RIE RIE ຄາໍ ຖາມ: ການປະພດຶ ຂອງນາງນອ້ ຍຕພ່ໍ ໍເ່ ຖາ້ົ ສະແດງເຖິງຫຍັງ? ຮູບທີ 2 ເດັກນ້ອຍເຕະບານສົ່ງສຽງດັງ ຄໍາໍ ຖາມ: ເດັັກນ້ອ້ ຍເຕະບານສົ່່�ງສຽງດັັງຢູ່ໃ່� ກ້ເ້ ຮືອື ນເວລາພັກັ ຜ່ອ່ ນເປັັນການຖືືກຕ້້ອງບໍ່່�? 56 ໕໖
ຮບູ ທີ 3 ຊວ່ ຍວ ຽກເພ່ືອ ນບ້າ ນຕ າມຄ ວາ ມສາມ າດRIES RIES ຄໍາໍ ຖາມ: ການຊ່່ວຍເຫຼືອື� ຂອງຄົນົ ໃນຮູູບພາບສະແດງເຖິງິ ຫຍັັງ?S RIES RIES 2. ອ່ານບດົ ເລອ່ື ງ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມRIES RIES RIES ບດົ ເລື່ອງ “ຄົນບ້ານດຽວກັນ”RIES RIES RIE RIE RIE ເພອ່ື ນບາ້ ນແມນ່ ຄນົ ທຢ່ີ ຮູ່ ວ່ ມບາ້ ນດຽວກນັ ຫືຼ ຄນົ ທຢ່ີ ບູ່ າ້ ນໃກກ້ ນັ . ເພອ່ື ນບາ້ ນດຽວກນັ ຕອ້ ງ ຮກັ ແພງ, ສາມກັ ຄ,ີ ຊວ່ ຍເຫອືຼ , ຊສ່ື ດັ ຕກ່ໍ ນັ ແລະ ກນັ . ການປະຕບິ ດັ ຕນົ ຕເ່ໍ ພອ່ື ນບາ້ ນດຽວກນັ ສະແດງອອກ ເຊນ່ັ : ຊວ່ ຍເຫອືຼ ດວ້ ຍຄວາມຈງິ ໃຈ, ມຄີ ວາມສາມກັ ຄເີ ອອ້ື ເຟອ້ື ເພອ່ື ແຜຕ່ ເ່ໍ ພອ່ື ນ ບາ້ ນທກຸ ຄນົ , ບເ່ໍ ຫນັ ແກຕ່ ວົ , ມກີ ານຕດິ ຕພ່ໍ ວົ ພນັ , ໄປມາຫາສກູ່ ນັ ສະເໝ,ີ ເຄາົ ລບົ ນບັ ຖກື ນັ ແລະ ບປ່ໍ ະຕເິ ສດຕກ່ໍ ານຊວ່ ຍເຫອືຼ ຂອງເພອ່ື ນບາ້ ນ. ຄໍໍາຖາມ: 1. ເພອື່ ນບ້ານແມນ່ ຫຍງັ ? 2. ເພືອ່ ນບາ້ ນດຽວກນັ ຄວນຊ ່ວຍເຫືອຼ ກ ັນແນວໃດແດ?່ 3. ເຮາົ ຄວນປ ະ ຕບິ ດັ ແ ນວໃ ດຕ ເ່ໍ ພອ່ື ນບ້ານ? ເພອື່ ນບາ້ ນດ ຽວກ ນັ ແມນ່ ຄ ນົ ທ ອ່ີ າໄ ສຢໃູ່ ກຄ້ ຽງກ ນັ . ຄວາມຮ ັກແພງພຶື່ອນບ້ານດຽວກນັ ສະແດງອອກໄ ດຫ້ ຼາຍຢ່າງ ເຊັ່ນ: ການຖ າມສ ະບ າຍດ ,ີ ບຖ່ໍ ້ິມຂ ເີ້ ຫຍ້ືອໃ ສເ່ ຮອື ນ ໃ ກຄ້ ຽງ, ບຕ່ໍ ີ ເດກັ ນອ້ ຍ, ບຕ່ໍ ສີ ດັ ລ ຽ້ ງ, ຊວ່ ຍເຫອືຼ ແ ບງ່ ປ ນັ ໃ ຫກ້ າໍ ລງັ ໃ ຈເຊງ່ິ ກ ນັ ແລະ ກນັ ໃ ນເວລ າເພອ່ື ນບາ້ ນ ມຄີ ວາມຫ ຍງຸ້ ຍ າກ. ໕໗ 57
ບດົ ທີ 22 ສິດທເິ ດັກRIES RIES S RIES RIES 1. ສ ນົ ທ ະນາຕາມຮູບພາບ ແລະ ຕອບຄ ໍາຖາມ RIES RIES RIES ຮບູ ທີ 1 ການຕອບຄໍາຖາມ ຫືຼ ປະກອບຄໍາຄິດເຫັນແມ່ນສດິ ຂອງນກັ ຮຽນທກຸ ຄົນRIES RIES RIE ຄາໍ ຖາມ: ພຶດຕິກາໍ ຂອງນັກຮ ຽນໃນຮູບທີ 1 ສະແດງເຖິງຫຍັງ?RIE RIE ຮບູ ທີ 2 ຖິ້ມຂເີ້ ຫຍ້ືອຊະຊາຍແມນ່ ຜດິ ຕລໍ່ ະບຽບຂອງໂຮງຮຽນ ໕໘ ຄໍາຖາມ: ເດັກໃນຮບູ ທີ 2 ປະພດຶ ຖກື ຕອ້ ງບໍ?່ ຍອ້ ນຫຍັງ? 58
RIES RIES 2. ອ ່ານບົດເລືອ່ ງ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ S RIES RIES ບດົ ເລື່ອງ “ທ້າວຈນັ ” RIES RIES RIES ທ້າວຈັນ ແລະ ທາ້ ວສາລີ ຂ່ລີ ດົ ຖີບໄປໂຮງຮຽນ, ໃນລະຫວ່າງທາງ ຢາງລດົ ຖີບຂອງທາ້ ວ RIES RIES RIE ຈັນຮົ່ວ, ທ້າວຈັນບອກໃຫ້ທາ້ ວສາລີ ຂລ່ີ ດົ ຖີບໄປກ່ອນເພື່ອໃຫ້ທັນເວລາເຂ້ົາຫອ້ ງ, ສວ່ ນທາ້ ວ RIE RIE ຈນັ ຈງູ ລົດຖບີ ມາຮອດໂຮງຮຽນຊ້າ ຈງ່ຶ ຖກື ໃສລ່ ະບ ຽບບໃໍ່ ຫເ້ ຂ້າົ ຫ້ອງໃນຊົວ່ ໂມງນັ້ນ. ທາ້ ວຈັນຮູ້ ວ່າຕົນເອງເຮດັ ຜດິ ລະບຽບຈຶງ່ ບກໍ່ າ້ ບອກຄວາມຈິງຕ່ຄໍ ູ. ທາ້ ວສາລີ ຮເູ້ ຫດຜ ນົ ທ ທີ່ າ້ ວຈັນມາໂຮງຮຽນຊາ້ , ຍ້ອນວາ່ ຢາງລົດຖີບຮວ່ົ ລາວຈຶ່ງຍົກມຂື ນຶ້ ຂໃໍ ຊສ້ ດິ ຂອງຕນົ ເອງບອກເລອ່ື ງທ ທ່ີ າ້ ວຈນັ ມ າໂຮງຮຽນຊາ້ ໃຫຄ້ ຟູ ງັ , ເມອ່ື ຄຮູ ຄູ້ ວາມຈງິ ຈງ່ຶ ອະນຍຸ າດ ໃຫທ້ າ້ ວຈັນເຂາ້ົ ຫ້ອງຮຽນ. ຄໍາຖາມ: 1. ສາເຫດຫຍັງທ້າວຈັນຈງ່ຶ ມາຮອດໂຮງຮຽນຊ້າ? 2. ຄູໃສລ່ ະບ ຽບທ້າວຈນັ ຖືກຕອ້ ງບໍ່? ຍອ້ ນຫຍງັ ? 3. ທ້າວສາລໄີ ດ້ໃຊສ້ ິດຂອງຕົນແນວໃດ? 4. ເມ່ືອຮຄູ້ ວາມຈິງຄເູວົ້າກ ັບທ າ້ ວຈັນແນວໃດ? ເດກັ ນ ອ້ ຍທ ຸກຄ ນົ ບ ່ໍຈໍາແນກເຊ້ືອຊ າດ , ເພດ, ສາສ ະໜາ, ຜິວພ ນັ ລ ້ວນແ ຕໄ່ ດຮ້ ບັ ສິດທ ິ ພື້ນ ຖ ານດ ່ັງນ ້ີ: ສິດທ ິໃນກ ານຢລູ່ ອດ, ສດິ ທ ໄິ ດຮ້ ບັ ກ ານປ ກົ ປ ້ອງຄຸ້ມຄ ອງ, ສິດທ ິໃນກ ານພ ັດ ທະນ າ ແລະ ສິດທ ິໃ ນກ ານມ ສີ ວ່ ນຮ ວ່ ມຂອງເດັກ ຕົວຢ າ່ ງໃ ນບ ດົ ເລື່ອງ: ທ້າວສ າລ ີໄດໃ້ ຊ້ສິດ ຂອງຕ ນົ ສ ະເໜີຕຄ່ໍ ກູ ຽ່ ວກ ັບກ ານມ າໂ ຮງຮ ຽນຊ ້າຂ ອງທ ້າວຈ ນັ . ໕໙ 59
RIES RIES ບົດທີ 23 ການແບງ່ ເບົາຄວາມທຸກສຸກກັບເພືອ່ ນ S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຕາມເຫດການ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE 1 ເຫດການທີ 1 RIE RIE ທາ້ ວກນິ ງ່ັ ເສຍໃຈ ຍອ້ ນຕນົ ເອງໄດຄ້ ະແນນຕາ່ໍ ເມອ່ື ເພອ່ື ນເຫນັ ຈ ງ່ຶ ເຂາ້ົ ມາຖາມ ແລະ ໃຫ້ ກໍາລງັ ໃຈລາວ. ຄໍາໍ ຖາມ: ທ້າວກເິ ສຍໃຈ ເພືອ່ ນຂອງລ າວເຮັດແນວໃດ? 60 ໖໐
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2 ເຫດການທີ 2 ເມອ່ື ໄດ້ຍນິ ຂາ່ ວນາງວັນດບີ ໍສ່ ະບາຍ ຄູ ແລະ ເພ່ອື ນໄປຢ້ຽມຢາມນາງວັນດີຢູ່ເຮືອນ ເພອ່ື ເປນັ ກໍາລງັ ໃຈໃຫລ້ າວເຊາົ ໄວໆ. ຄໍາໍ ຖາມ: ນກັ ຮຽນຈະຊວ່ ຍເພື່ອນແນວໃດຖ້າເພ່ອື ນບໍ່ສະບາຍ? 2. ອ່ານບດົ ເລືອ່ ງ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ ບດົ ເລອ່ື ງ ”ທ້າວ ສອນ” ພຮໍ ອດວນັ ສຸກ ທ້າວສອນມາຄອບຄູ ແລະ ບອກເຫດຜນົ ທີລ່ າວຈະຂາດໂຮງຮຽນໃຫ້ຄູ ຮບັ ຮ.ູ້ ຫງັຼ ຈາກນ້ນັ ຄູໄດ້ແຈງ້ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນທກຸ ຄົນຮວູ້ າ່ : “ທາ້ ວສອນຄອບຄູເປນັ ເວລາ 3 ວນັ ເພ່ືອ ໄປເບງ່ິ ແຍງແມລ່ າວບ່ໍສະບາຍ”, ຄເູ ວາົ້ ຕ ວໍ່ າ່ : “ຄອບຄວົ ຂອງທາ້ ວສອນມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫາຼ ຍ ພວກເຮົາທີ່ຮຽນຢູ່ຫ້ອງດຽວກັນຈະຊ່ວຍເຫືຼອທ້າວສອນແນວໃດ?”. ນັກຮຽນຕອບພອ້ ມກນັ ວາ່ : “ພວກຫາຼ ນຈະຊວ່ ຍເຫອຼື ລາວທກຸ ຢາ່ ງຕາມຄວາມສາມາດ” ໖໑ 61
RIES RIES ຄຍູ ິມ້ ແລະ ຕອບວາ່ : “ແມນ່ ແລ້ວ ພວກເຮົາຕ້ອງຊວ່ ຍແບງ່ ເບາົ ຄວາມທກຸ ສຸກກບັ ເພອື່ ນ ແລະ S RIES RIES ຊວ່ ຍເຫືຼອລາວຕາມຄວາມສາມາດຂອງຕົນເອງ ເຊັນ່ : ໄປຢຽ້ ມຢາມ, ຊວ່ ຍລາວກວາດເຮອື ນ ມ້ຽນສ່ງິ ຂອງຕາ່ ງໆໃຫ້ເປັນລະບຽບ, ຊວ່ ຍອະທິບາຍບດົ ຮຽນ, ໃຫກ້ ໍາລງັ ໃຈເວລາເພືອ່ ນພົບ RIES RIES RIES ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ແລະ ມີຄວາມໂສກເສ້ົາເສຍໃຈ, ຖາມຂາ່ ວ, ຊ່ວຍເຫຼືອຕາມຄ ວາມສ າມ າດ RIES RIES RIE ຂອງຕ ນົ ເອງ”. RIE RIE ຄໍໍາຖາມ: 1. ໃນບດົ ເລອ່ື ງ ທາ້ ວສອນ ໄດພ້ ບົ ຄວາມຫຍງຸ້ ຍາກຫຍງັ ? 2. ເພອ່ື ນໃນຫອ້ ງໄດຊ້ ວ່ ຍເຫອືຼ ທາ້ ວສອນແນວໃ ດແ ດ?່ ຍອ້ ນຫຍງັ ? 3. ໃນບດົ ເລອ່ື ງຂອງທາ້ ວສອນນກັ ຮຽນໄດຮ້ ຽນຫຍງັ ແດ?່ ການແບ່ງເບົາຄວາມທຸກສຸກກັບເພ່ອື ນ ໝາຍເຖງິ ການໃຫ້ກາໍ ລັງໃຈ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອ ເພືອ່ ນ ເຊນ່ັ : ຊມົ ເຊີຍ ແລະ ຍອ້ ງຍໍໃນເວລາເພ່ືອນປະສບົ ຜົນສໍາເລດັ , ໄປຢາມເວລາເພ່ືອນ ບ່ໍສະບາຍ, ອະທິບາຍບົດຮຽນເມື່ອເພື່ອນບ່ເໍ ຂາ້ົ ໃຈ. 62 ໖໒
RIES RIES ບດົ ທີ 24 ເຄົາລົບສິດຂອງຄນົ ອື່ນ S RIES RIES 1. ສົນທະນາຕາມເຫດການ ແລະ ຕອບຄ າໍ ຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE 1 ເຫດການທີ 1 RIE RIE ນາງຈອ່ ຍກາໍ ລງັ ຕງ້ັ ໃຈຂຽນຈດົ ໝາຍເຖງິ ປາ້ ລງຸ ຂອງລາວທຢ່ີ ຕູ່ າ່ ງແຂວງມໝີ ລູ່ ກັ ອາ່ ນຈດົ ໝາຍ ຂອງນາງຈອ່ ຍ. ຄໍາໍ ຖາມ: ການລກັ ອາ່ ນຈົດໝາຍຂອງເພອື່ ນເປັນສິງ່ ທີ່ຖືກ ຫຼື ຜິດ? ໖໓ 63
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2 ເຫດການທີ 2 ເພ່ືອນກໍາລັງຂຽນໜັງສື ທ້າວອວ້ ນດຶງສໃໍ ນມືເພອ່ື ນໂດຍທ່ບີ ຂໍ່ ອໍ ະນຍຸ າດ. ຄໍາໍ ຖາມ: ການກະທາໍ ຂອງທາ້ ວອ້ວນເປັນການກະທາໍ ທດ່ີ ບີ ໍ່? 2. ອ່ານບດົ ເລອື່ ງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ບດົ ເລ່ືອງ ” ເພື່ອນທີດ່ ີ” ທາ້ ວມອ້ ນ ແລະ ນາງດ້າ ເປນັ ເພ່ອື ນສະໜິດສະໜມົ ກັນຢູ່ໃນຫອ້ ງ, ທ້າວມອ້ ນ ເປນັ ຄນົ ພິການຂາ ເມ່ືອຮອດໂມງຕີກະແຫງ່ຼ ເລກີ ເມືອເຮອື ນ ນັກຮຽນທຸກຄົນລຽນແຖວຟ້າວຍ່າງອອກ ຫອ້ ງ ທນັ ໃດນນ້ັ ທາ້ ວໄກຍ່ າ່ ງຕາໍ ທ້າວມ້ອນ ເຮດັ ໃຫລ້ າວລມ້ົ ລງົ ພນື້ . ນາງດາ້ ແລນ່ ມາໂຈມລາວລກຸ ຂນ້ຶ , ທາ້ ວໄກ່ ເວາ້ົ ຂ້ນຶ ວ່າ: “ບແໍ່ ມ່ນຄວາມຜດິ ຂ ອງຂ້ອຍ ຍອ້ ນເຈົາ້ ຍາ່ ງຊາ້ ນ້ນັ ແຫຼະ ຂ້ອຍຈງ່ຶ ຕໍາເຈ້າົ , ຖາ້ ຍ່າງຊ້າແບບນີມ້ ໜ້ື ້າໃຫໄ້ ປຕ່ແໍ ຖວຢສູ່ ດຸ ທ້າຍ!” ທາ້ ວມອ້ ນເຮດັ ສີໜາ້ ເສົາ້ ... ນາງດ້າເວ້ົາຂ້ຶນວາ່ : “ໄກ່ເຈ້ົາບໍ່ຄວນເວ້າົ ແບບນໃ້ີ ຫ້ທ້າວມ້ອນ ເພາະ 64 ໖໔
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE ເປນັ ການສຽດສີ ແລະ ບ່ເໍ ຄາົ ລບົ ສດິ ຂອງລາວ, ເຈ້າົ ຮູ້ວາ່ ລາວພິກ ານຂາ ຄວນໃຫ້ກຽດລາວໄ ປ ກ່ອນທຸກຄນົ ມີສິດເທາ່ົ ທຽມກນັ ໝດົ ”. ທາ້ ວໄກ່ຄດິ ແລ້ວໄປຈບັ ແຂນທ້າວມອ້ ນ ແລະ ຖາມວ່າ: “ເຈ້ົາເຈັບຫຼາຍບ່,ໍ ຂອ້ ຍຂໍໂທດ ຍອ້ ນຂອ້ ຍເອງທບ່ີ ່ລໍ ະວັງຈຶງ່ ເຮັດໃຫ້ເຈາົ້ ລົມ້ ”, ທາ້ ວມ້ອນຍິ້ມ ແລະ ຕອບວາ່ : “ບ່ເໍ ປນັ ຫຍັງຂອ້ ຍ ຍົກໂທດໃຫ້ເຈ້າົ ”. ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ໃຜເປນັ ຄົນເຮດັ ໃຫ້ທາ້ ວມ້ອນລ້ມົ ? 3. ນາງດາ້ ໄດຕ້ ກັ ເຕອື ນທາ້ ວໄກ່ແນວໃດ? 4. ການກະທໍາຂອງ ທ້າວໄກ່ ສະແດງເຖິງການເຄົາລົບສິດຂອງເພ່ືອນບ?່ໍ ຍ້ອນຫຍງັ ? ການເຄາົ ລົບສິດຂອ ງຄນົ ອ່ນື ໝາຍເຖິງ ການໃຫກ້ ຽດເຊງ່ິ ກັນ ແລະ ກນັ ບໍ່ລ່ວງລະເມີດ ສດິ ຂອງຄົນອ່ືນ, ຍອມຮບັ ຄົນອນື່ , ຟງັ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຄົນອ່ືນ, ບໍຈ່ ໍາແນກ, ດູຖກູ , ລັງກຽດ ແລະ ປ້ອຍດ່າຄນົ ອ່ນື . ໖໕ 65
RIES RIESບດົ ທີ 25 ນັບຖອື ງົ ການປກົ ຄອງຂ້ັນບ້ານ S RIES RIES 1. ສົນທະນ າຕາມຮູບພາບ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIEຮູບທີ 1 ນາຍບ ້ານກ າໍ ລັງປ ະຊ ຸມກັບຊ າວບາ້ ນຢ ່ຫູ ອ້ ງການບ້ານ RIE RIEຄໍາຖາມ: ເດັກໃນຮບູ ກໍາລ ັງຢ ູ່ສະຖ ານທ ໃີ່ ດ? ຄໍາຖາມ: ຮບູ ທີ 2 ເດກັ ນອ້ ຍແລ່ນໄລ່ຢອກກັນຢູ່ໃນຫ້ອງການບາ້ ນ 1. ພຶດຕກິ າໍ ຂອງເດກັ ໃນຮູບຖກື ຫືຼ ຜດິ ? ຍ້ອນຫຍງັ ? 2. ຖາ້ ນັກຮຽນແມນ່ ເດັກໃນຮບູ ຄວນເຮັດແນວໃດ? 66 ໖໖
RIES RIES 2. ສກຶ ສາເຫດການ ແລະ ຕອບຄ າໍ ຖ າມ S RIES RIES ເຫດການທີ 1 RIES RIES RIES ທາ້ ວແກວ້ ຍ່າງມາເຫັນກ່ມຸ ເດກັ ນອ້ ຍຫ້ິນຼ ເຕນ້ັ ເຊືອກ ແລະ ໃຊສ້ ຽງດັງລບົ ກວນປະຊາຊນົ ກາໍ RIES RIES RIE ລງັ ປະຊຸມຢູ່ໜ້າຫ້ອງການບາ້ ນ. RIE RIE ຄໍາຖາມ: ຈາກເຫດການດງ່ັ ກາ່ ວ ທ້າວແກ້ວຄວນເຮັດແນວໃດ? ກ. ບອກເດກັ ນ້ອຍເຫຼົາ່ ນນ້ັ ຍ້າຍໄປຫຼິ້ນບອ່ ນອື່ນເພອື່ ບ່ໃໍ ຫມ້ ສີ ຽງລົບກວນ. ຂ. ເຂ້າົ ໄປຫິຼນ້ ນໍາກຸ່ມເດັກນອ້ ຍພອ້ ມທັງສງົ່ ສຽງດັງ. ຄ. ຢືນເບງ່ິ ເດັກນ້ອຍຫນຼ້ິ ບ່ເໍ ວ້າົ ຫຍັງ. ເຫດກ ານທີ 2 ນາງພອນຊວ່ ຍປ້າຄາໍ ເກບັ ຕຸກນ້ໍາ ແລະ ຂີເ້ ຫຍ້ືອໃສ່ຖງັ ຂ້ີເຫຍ້ອື ຢູເ່ ດ່ນີ ໜາ້ ຫ້ອງການບາ້ ນ ຄາໍ ຖາມ: ນກັ ຮຽນຄດິ ວ່ານາງພອນໄດປ້ ະກອບສ່ວນຊວ່ ຍເຫືອຼ ປ້າຄາໍ ດາ້ ນໃດ? ກ. ດ້ານວັດຖຸ ຂ. ດາ້ ນຈິດໃຈ ຄ. ດ້ານເຫອ່ື ແຮງ ເຫດການທີ 3 ທ້າວ ແສງ, ນາງ ປາ ແລະ ນາງ ສີ ເຫນັ ຄົນຂ້ີລກັ ກາໍ ລັງງດັ ປະຕູຫອ້ ງການບາ້ ນ. ທງັ 3 ຄົນ ກຟໍ າ້ ວໄປລາຍງານຕ່ໍຜ້ໃູ ຫຍ່ ແລະ ນາຍບ້ານ. ຄາໍ ຖາມ: ຕເ່ໍ ຫດການດັ່ງກ່າວທັງສາມຄນົ ນັ້ນໄດ້ປະກອບສ່ວນຕໍບ່ າ້ ນແນວໃດ? ກ. ໃຫກ້ ານສະໜບັ ສະໜນູ ຂ. ໃຫ້ກຽດນາຍບາ້ ນ ຄ. ໃຫກ້ ານຮວ່ ມມກື ັບນາຍບາ້ ນ ອງົ ການປົກຄອງຂນັ້ ບາ້ ນມໜີ ້າທ່ີຮບັ ຜ ິດຊ ອບໃ ນກ ານຈ ັດຕງັ້ ປະຕ ິບດັ ກດົ ໝ າຍ ແລະ ລະບ ຽບຕ າ່ ງໆ ນກັ ຮຽນທກຸ ຄ ົນຕ ອ້ ງເຄາົ ລົບນບັ ຖ ອື ງົ ການປກົ ຄອງຂນ້ັ ບ້ານດ້ວຍກ ານຮ ວ່ ມ ມໃື ຫກ້ ຽດ ພວກເພ່ນິ , ປະ ກ ອບສ ວ່ ນວ ຽກງ ານຂ ອງບ າ້ ນຕາມ ຄ ວາມສ າມ າດຂ ອງຕ ົນເອງ. ໖໗ 67
ບົດທີ 26 ຄວາມສະເໝີພາບຍງິ ຊາຍຢູໃ່ ນໂຮງຮຽນRIES RIES S RIES RIES 1. ສັງເກດຮບູ ພາບ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIEຮູບທີ 1 ແຕລ່ ະຄນົ ມີຄວາມສາມາດເທົ່າທຽມກນັ RIE RIE ຄໍາຖາມ: ນກັ ຮຽນຊາຍນັງ່ ຢລູ່ ໍ້ລດົ ເຂັນກໍາລງັ ເຮັດຫຍງັ ? ຮບູ ທີ 2 ຄວາມສະເໝພີ າບແມນ່ ການເປດີ ໂອກາດໃຫ້ທກຸ ຄົນມີສວ່ ນຮ່ວມ ຄາໍ ຖາມ: ໃນຮູບພາບນກັ ຮຽນຍງິ ກາໍ ລງັ ເຮັດຫຍັງຢ່ໜູ າ້ ກະດານ? 68 ໖໘
RIES RIES 2. ອ່ານບດົ ເລອ່ື ງ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ S RIES RIES ບດົ ເລອື່ ງ “ຄວາມສະເໝພີ າບ” RIES RIES RIES ຄປູ ະຈໍາຫອ້ ງມອບໝາຍໃຫ້ຄະນະຫ້ອງນາໍ ພາສະມາຊິກອະນາໄມລວມ ເພອື່ ຕ້ອນຮບັ ວັນຄູ RIES RIES RIE ແຫ່ງຊາດທີ 7 ຕຸລາ. ນາງຄາໍ ເປນັ ຄະນະຫ້ອງ ປ.3 ໄດແ້ ບງ່ ໃຫ້ໜ່ວຍ 1 ກວາດຫອ້ ງຮຽນ, ໜ່ວຍ 2 RIE RIE ກວາດນອກຫ້ອງຮຽນ ແລະ ໜ່ວຍ 3 ກວາດເຂດຮບັ ຜິດຊອບເດນີ່ ໂຮງຮຽນ. ທ້າວແກວ້ ຊ ວນທ້າວເພັງ ແລະ ທາ້ ວປ້ານໄປເຕະກະຕ.້ໍ ທ້າວເພັງເວ້ົາກ ັບທາ້ ວແກວ້ ວາ່ : “ຄະນະຫອ້ ງແບງ່ ເຂດອະນາໄມໃຫແ້ ຕລ່ ະໜວ່ ຍ, ເຮາົ ຕອ້ ງໄປຊວ່ ຍໜວ່ ຍຂອງເຮາົ ”, ທາ້ ວແກວ້ ເວົ້າວາ່ : “ພວກເຮົາເປນັ ນກັ ກລິ າບຕ່ໍ ້ອງເຮັດອະນາໄມກໄໍ ດ້, ວຽກອະນາໄມມອບໃຫ້ຜ້ຍູ ງິ ເຮດັ ”. ນາງຄໍາໄດຍ້ ນິ ກໍຟາ້ ວໄປລາຍງານຄ:ູ “ທາ້ ວແກວ້ , ທາ້ ວເພັງ ແລະ ທ້າວປາ້ ນ ບໄໍ່ ປເຮັດອະນາໄມ, ພວກເຂາົ ເວ້ົາວາ່ ການອະນາໄມແມ່ນໜາ້ ທີຂ່ ອງຜ້ຍູ ິງ”. ຄໄູ ດຍ້ ນິ ກຟໍ າ້ ວຍາ່ ງມາ ເຫນັ ສາມຄນົ ກາໍ ລງັ ເຕະກະຕຢ້ໍ ,ູ່ ຄຈູ ງ່ຶ ເອນ້ີ ນກັ ຮຽນສາມຄນົ ມາຫາ ແລ້ວເວາ້ົ ວາ່ : “ພວກນອ້ ງສາມຄົນບໍຄ່ ວນຫນິ້ຼ ກລິ າ ໃນເວລາທີ່ໝ່ທູ ກຸ ຄນົ ກາໍ ລງັ ເຮດັ ອະນາໄມ ທກຸ ຄນົ ຕອ້ ງສາມກັ ຄກີ ນັ ອະນາໄມຂອບເຂດທ ແ່ີ ບງ່ ປນັ ໃຫສ້ າໍ ເລດັ , ບຄ່ໍ ວນໃຫຜ້ ູ້ຍງິ ເຮດັ ອະນາໄມ ພຽງຝ່າຍດຽວ, ການເຮດັ ອະນາໄມແມ່ນໜ້າທ່ຂີ ອງໝົດທກຸ ຄນົ ”. ຄາໍ ຖາມ: 1. ຄະນະຫອ້ ງນໍາພາອະນາໄມລວມເພອື່ ກຽມພ້ອມຕ້ອນຮບັ ວນັ ຫຍງັ ? 2. ເວລາເຮດັ ອະນາໄມ ທາ້ ວແກ້ວ, ທາ້ ວເພງັ ແລະ ທ້າວປ້ານ ຊວນກນັ ໄປໃສ? 3. ນາງຄ າໍ ໄດຍ້ ິນທາ້ ວແກວ້ ເວ້ົາແ ນວໃ ດ? 4. ຄຕູ ັກເຕອື ນສ າມຄນົ ນ້ັນແ ນວໃ ດແ ດ່? ຄວາມສະເໝພີ າບຍ ງິ ຊ າຍແ ມນ່ ຄ ວາມເທາ່ົ ທ ຽບກ ນັ ໃນກ ານປ ະກ ອບສວ່ ນວ ຽກງານ ໃດໜ ງ່ຶ ຢໃູ່ ນໂຮງຮ ຽນເຊນ່ັ : ການຮ ຽນ, ການອ ອກແ ຮງງ ານ, ການຫ ນ້ິຼ ກ ລິ າ, ສ ລິ ະປ ະ, ການ ໄປທດັ ສ ະນ ະສ ກຶ ສາ ແລະ ອນ່ື ໆ . ໖໙ 69
RIES RIES ບດົ ທີ 27 ຄວາມຮບັ ຜິດຊອບຕ່ສໍ ງິ່ ຂອງສ່ວນລວມ S RIES RIES 1. ສົນທະນາຕາມເຫດການ ແລະ ຕອບຄ າໍ ຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE 1 ເຫດການທີ 1 RIE RIE ແມຕ່ ູ້ ແລະ ເດັກຍງິ ກໍາລັງລໍຖ້າລດົ ເມ ເດກັ ຊາຍແກວງ່ ກ້ອນຫີນໃສ່ປາ້ ຍຈະລ າຈ ອນ ແລະ ຖິມ້ ຂເີ້ ຫຍ້ອື ລົງແຄມທາງ. ຄໍໍາຖາມ: 1. ພດຶ ຕກິ າໍ ຂ ອງເດກັ ໃນຮບູ ສະແດງເຖງິ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຕສ່ໍ ງ່ິ ຂອງສວ່ ນລວມບ?່ໍ ຍອ້ ນຫ ຍງັ ? 2. ຖ້າກອ້ ນຫນີ ຖືກແມ່ຕູ້ ແລະ ຫາຼ ນຍງິ ທີ່ກາໍ ລັງລຖໍ ້າລດົ ເມຈະເປັນແນວໃດ? 70 ໗໐
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2 ເຫດການທີ 2 ຄພູ ານກັ ຮຽນໄປທດັ ສະນະສກຶ ສ າຢ ຫູ່ ພໍ ພິ ທິ ະພນັ ທາ່ ນຜນູ້ າໍ ນກັ ຮຽນບໃ່ໍ ຊສ້ ຽງດງັ , ບຈ່ໍ ບັ ສງ່ິ ຂອງທຫ່ີ າ້ ມ. ຄໍາໍ ຖາມ: ນກັ ຮຽນໃນຮບູ ພາບສ ະແດງຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຕສ່ໍ ະຖານທ່ີ ແລະ ສງ່ິ ຂອງສວ່ ນລວມແນວໃດແດ?່ 2. ອາ່ ນບດົ ເລືອ່ ງ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ ບົດເລື່ອງ “ເອາົ ສງ່ິ ຂອງສ່ວນລວມມາເປັນຂອງຕນົ ເອງ” ທຸກໆມທ້ື ້າວໃສ ແລະ ນາງແພງມັກຊວນກນັ ໄປແລນ່ ຫຼິນ້ ຢສູ່ ວນສາທາລະນະໃກ້ໆເຮືອນ. ເວລາຍ່າງກັບເຮອື ນ ທ້າວໃສມັກຈະແນມໂຖດອກໄມ້ຢູ່ຕາມຫ ົນ ທາງ. ມໜື້ ຶງ່ ທາ້ ວໃສຖາມຂນ້ຶ ວາ່ : “ແພງເຈາ້ົ ຄ ດິ ວາ່ ໂຖດອກໄມໃ້ ດງາມກວາ່ ໝ?ູ່ ” ນາງແພງຕອບວາ່ : “ໂຖໃດກະງາມໝດົ , ແຕ່ ຂອ້ ຍມກັ ໂຖທມ່ີ ດີ ອກໄມສ້ ແີ ດງ ແລວ້ ເຈາ້ົ ເດມກັ ໂຖໃດ?” ທາ້ ວໃສຊມ້ີ ໄື ປໃສໂ່ ຖຕນ້ົ ດອ ກໄມສ້ ຂີ າວ. ໗໑ 71
RIES RIES ມຕື້ ່ໍມ າທາ້ ວໃສໄດລ້ ັກເອົາ ໂຖດອກໄມ້ທ ລ່ີ າວມກັ ນນ້ັ ມາໄວໜ້ ້າເຮືອນຂອງລາວ. ບງັ S RIES RIES ເອນີ ນາງແພງຍາ່ ງມາຫາທ້າວໃສຢ ູ່ເຮືອນ ທັນໃດນນັ້ ລາວຕກົ ໃຈ ແລະ ທ້ວງຂຶນ້ ວ່າ: “ໃສ! ໂຖ ດອກໄມ້ນເ້ີຈ້ົາເອາົ ມ າແ ຕ່ສວນສ າທ າລ ະນ ະແ ມນ່ ບ່ໍ?” ທາ້ ວໃສເຮັດສໜີ ້າຕົກໃ ຈ ແລະ ເວາົ້ RIES RIES RIES ດ້ວຍນ້ໍາສຽງແຮງຂຶ້ນ “ເຈົ້າຮູ້ແລວ້ ຢ່າບອກໃຜເດ”ີ . ນາງແພງເວ້ົາຕື່ມວ່າ: “ເຈົາ້ ໄປເອາົ ມາເປນັ RIES RIES RIE ຂອງຕ ນົ ເອງແ ມນ່ ສ ່ິງບດ່ໍ ີບ່ຄໍ ວນເຮດັ ”. RIE RIE ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ໃນບດົ ເລອ່ື ງນສ້ີ ອນໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮຫູ້ ຍງັ ແດ?່ 2. ການກະທາໍ ຂອງທາ້ ວໃສ ເປນັ ການກະທາໍ ທດ່ີ ບີ ?່ໍ ຍອ້ ນຫຍງັ ? 3. ນກັ ຮຽນຄວນປະຕບິ ດັ ຕນົ ເອງແນວໃດຕສ່ໍ ງ່ິ ຂອງສວ່ ນລວມ? ສ່ງິ ຂອງສວ່ ນລວມເປັນຊັບສມົ ບດັ ຂອງຊາດ. ສະນນັ້ , ພວກເຮາົ ຕ້ອງມ ຄີ ວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຕ່ໍສ່ິງຂອງສ່ວນລວມ ໂດຍການປົກປັກຮກັ ສາ, ບໍທ່ າໍ ລາຍ ແລະ ບໍ່ມສີ ິດເອົາ ສິ່ງຂອງເຫ່າຼົ ນ້ນັ ມາເປນັ ຂອງຕົນເອງ. 72 ໗໒
ບົດທີ 28 ສດິ ໄດຮ້ ັບການປົກປອ້ ງRIES RIES S RIES RIES 1. ສງັ ເກດເຫດການຕາມຮູບພາບ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ RIES RIES RIES ຮບູ ທີ 1 ເດກັ ນອ້ ຍຍົກເຄ່ືອງໜກັRIES RIES RIE ຄໍາຖາມ: ການເຮດັ ວຽກຂອງເດກັ ໃນຮູບເໝາະສມົ ກບັ ຄວາມສາມາດບ່ໍ? ຍອ້ ນຫຍງັ ?RIE RIE ຮູບທີ 2 ເດັກໄດພ້ ັກຜອ່ ນ 73 ຄໍາຖາມ: ເດັກໄດ້ຮບັ ການຊ່ວຍເຫອືຼ ແນວໃດແດ່? ໗໓
RIES RIES 2. ອາ່ ນບົດເລື່ອງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ S RIES RIES ບດົ ເລືອ່ ງ “ການປກົ ປອ້ ງເດກັ ” RIES RIES RIES ທ້າວອ່ືງເກດີ ຢໃູ່ ນຄອບຄົວທຸກຍາກ, ພຕ່ໍ າຍແຕອ່ າຍຸລາວໄດ້ 8 ປ,ີ ແມໄ່ ດເ້ ອາົ ຜວົ ໃໝ່ ແລະ RIES RIES RIE ບສ່ໍ ນົ ໃຈນາໍ ທາ້ ວອງ່ື . ຍອ້ ນຄວາມຫຍງຸ້ ຍາກ ພນ່ໍ າ້ ບອກໃຫທ້ າ້ ວອງ່ື ອອກໂຮງຮຽນມາຊວ່ ຍວຽກເຮອື ນ. RIE RIE ທາ້ ວອືງ່ ເຮັດວຽກຫາຼ ຍຈນົ ບໍມ່ ເີ ວລາໄດ້ພັກຜອ່ ນ, ກນິ ເຂາ້ົ ບ່ໍພຽງພເໍ ຮັດໃຫ້ລາວຈອ່ ຍເຫືອຼ ງ ແລະ ອ່ອນເພຍ. ຕອນບ່າຍມືໜ້ ຶ່ງ ທາ້ ວອື່ງເຮດັ ວຽກເມອື່ ຍຫຼາຍແລວ້ ກໍເລຍີ ເຊອື ບຫັຼບໄປ, ພດໍ ີພນໍ່ າ້ ຍ່າງກາຍ ມາເຫັນກໍເລຍີ ຮາ້ ຍດ່າ, ແມ່ຫຼຽວເຫັນກບໍ ໍ່ເວົ້າ ແລະ ບ່ຊໍ ວ່ ຍຫຍັງເລີຍ. ລຸງຕຸ້ຍຢ່ເູ ຮອື ນຂາ້ ງເຫັນ ເຫດການຈງຶ່ ຮ້ອງໃສວ່ ່າ: “ອາວແສງ! ອາວແສງເອຍີ !ລງຸ ຂໍນໍາທ້ອນຢ່າຂັງລູກເລີຍ, ຖາ້ ລາວເປັນ ຫຍັງໄປອາວຈະຖກື ເຈ້ົາໜ້າທ່ຈີ ບັ ໄດ”໋ . ລຸງຕຸ້ຍຈງຶ່ ຍ່າງເຂ້າົ ໄປຊວ່ ຍທ້າວອງ່ື ແລະ ເວາົ້ ວາ່ : “ເຖິງລາວຈະເຮດັ ຜິດເຈົ້າກໍບ່ມໍ ສີ ິດຮາ້ ຍ ດາ່ ແລະ ຂັງລ າວ ເພາະເປນັ ການລວ່ ງລະເມດີ ສິດທຂິ ອງເດັກ ມນັ ເປັນຄວາມຜດິ ທາງອາຍາ”. ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ການເຮັດວຽກເຮອື ນຂອງທ້າວອ່ືງເປນັ ແນວໃດ? 2. ພ່ນໍ າ້ ມພີ ຶດຕິກາໍ ທຖ່ີ ືກຕ້ອງບ?່ໍ ຍ້ອນຫຍງັ ? 3. ລງຸ ຕຸ້ຍເວົາ້ ກັບພນ່ໍ າ້ ແນວໃດ? ສດິ ທ ິເດກັ ໝ າຍເຖິງສ ິດໄ ດຮ້ ັບກ ານປ ກົ ປ ອ້ ງຈ າກຄອບຄ ົວ ແລະ ສງັ ຄ ົມ ເຊນ່ັ : ໄດຮ້ ັບ ການປ ກົ ປ້ອງຈ າກກ ານທ ບຸ ຕ ີ, ປອ້ ຍດ ່າ, ໃຊແ້ ຮງງ ານເດັກເກີນຂ ອບເຂດ. ພ່ໍແມ່ ຫຼື ຜປູ້ ົກຄ ອງ ຄວນອ ົບຮ ົມ, ສ່ງັ ສ ອນ, ດແູ ລ ແລະ ປກົ ປອ້ ງເດັກ. 74 ໗໔
RIES RIES ບດົ ທີ 29 ການປະຢດັ S RIES RIES 1. ສົນທະນາຕາມເຫດການ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE 1 ເຫດການທີ 1 RIE RIE ເດັກຍງິ ແລະ ເດກັ ຊາຍກໍາລັງຊວ່ ຍກນັ ຊັກເຄອ່ື ງ, ແຕ່ເປດີ ນໍ້າໄຫຼຖມ້ິ ສະແດງເຖງິ ການບຮໍ່ ູ້ ຄຸນຄາ່ ແລະ ບ່ປໍ ະຢດັ ນໍາ້ . ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ເດັກຍງິ ແລະ ເດັກຊາຍ ໃຊ້ນໍ້າຢາ່ ງປະຢັດ ຫຼື ບ່?ໍ ຍອ້ ນຫ ຍັງ? 2. ນກັ ຮຽນຈະມວີ ທິ ແີ ນະນາໍ ເດກັ ຍງິ ແລະ ເດກັ ຊາຍກຽ່ ວກ ບັ ກ ານໃຊນ້ າ້ໍ ຢາ່ ງປະຢດັ ຄແື ນວໃດ? 2 ເຫດການທີ 2 ເດກັ ຊາຍ ແລະ ເດັກຍິງກາໍ ລງັ ເທຂ້ເີ ຫຍືອ້ ແລະ ສ່ງິ ຂອງເນ່າົ ເປອ່ື ຍລງົ ແມ່ນໍາ້ ໂດຍບສໍ່ ນົ ໃຈ ວາ່ ຈະເປນັ ຜົນກະທົບຕຄ່ໍ ົນອື່ນ ຫຼື ບລໍ ິເວນທຢີ່ ່ອູ ອ້ ມຂ້າງ. ໗໕ 75
RIES RIES ຄໍໍາຖາມ: S RIES RIES ນັກຮຽນຄດິ ວາ່ ຄວນຖ້ມິ ຂີ້ເຫຍ້ືອລົງໃສ່ແມ່ນ້າໍ ບ?ໍ່ ຍ້ອນຫຍັງ? RIES RIES RIES 2. ອາ່ ນບົດເລື່ອງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ RIES RIES RIE ບົດເລອື່ ງ “ສອງສຽ່ ວຍາ່ ງເມືອເຮອື ນ” RIE RIE ຫັຼງຈາກເລີກຮຽນ ທາ້ ວນົງ ແລະ ນາງໃຈ ຍາ່ ງເມືອເຮືອນພອ້ ມກນັ ທຸກໆມ້ກື ອ່ ນຈະຮອດ ເຮືອນທງັ ສອງຕອ້ ງໄດຍ້ ່າງຜາ່ ນຂົວທມີ່ ີນາ້ໍ ເປອື້ ນ ແລະ ກນ່ິ ເໝັນ, ທາ້ ວນົງໄດຍ້ າ່ ງແບບຟາ້ ວຟງ່ັ ນາງໃຈຮອ້ ງໃສ່ທ້າວນົງວ່າ: “ນງົ ຖ້າຂອ້ ຍແດ່ຢາ່ ຍ່າງໄວຫາຼ ຍ!” ທ້າວນງົ ເວາົ້ ວາ່ : “ຂອ້ ຍບ່ມໍ ກັ ກນິ່ ເໝນັ ເນົ່າ, ຮບີ ຍາ່ ງໄວໆເທາະ! ຂ້ອຍກນ້ັ ຫາຍໃຈ! ເພາະ ກນ່ິ ນ້າໍ ເໝັນໆ ນາ້ໍ ມສີ ີດໍາ, ມກີ ະຕກຸ , ຖົງຢາງ ແລະ ເສດຂ້ີເຫຍ້ືອເຕັມໄປໝົດ”. ນາງໃຈເວົ້າວາ່ : “ນາຍຄູເຄີຍສອນວ່າ ບ່ໍຄວນຖ້ິມສິງ່ ເສດເຫອືຼ , ຂີເ້ ຫຍື້ອລງົ ໃສຮ່ ອ່ ງນາ້ໍ ແລະ ແມ່ນໍາ້ , ຖາ້ ຈະຖິມ້ ຕອ້ ງຖ້ິມໃສ່ຖງັ ຂ້ີເຫຍື້ອເທາົ່ ນ້ັນ”, ນາງເວາ້ົ ຕໄ່ໍ ປວ່າ: “ການປະຢດັ ນາ້ໍ ເວລາດມ່ື ນາ້ໍ ບຄ່ໍ ວນຖອກຫາຼ ຍເກນີ ໄປ, ການໃຊນ້ າ້ໍ ອາບຄວນໂຕງ່ ໃສຊ່ າມ ຫືຼ ຄ,ຸ ອດັ ກອັ ກນາ້ໍ ໃຫແ້ ຈບບໃ່ໍ ຫນ້ າ້ໍ ຍອ້ ຍ, ບເ່ໍ ປດີ ນາ້ໍ ປະໄວ,້ ໃຊນ້ າ້ໍ ປະລມິ ານໃຫເ້ ໝາະສມົ ບໃ່ໍ ຊຟ້ ມູ ເຟອື ຍ”. ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ຍອ້ ນຫຍັງນ້າໍ ຈ່ຶງມີກ່ິນເໝັນ? 2. ນກັ ຮຽນຈະມວີ ທິ ແີ ນະນໍາແນວໃດແດ່ ເພອື່ ຮກັ ສາຮອ່ ງນາ້ໍ ຫືຼ ແມນ່ ໍ້າໃຫສ້ ະອາດ? 4. ການປ ະຢ ັດນ ້າໍ ນກັ ຮ ຽນຄວນເຮັດແນວໃດ? ນາ້ໍ ເປນັ ສງ່ິ ສາໍ ຄນັ ທສ່ີ ດຸ ໃນການດາໍ ລງົ ຊວີ ດິ ປະຈ າໍ ວນັ ຄວນໃຊນ້ າ້ໍ ໃຫເ້ ປນັ ປະ ໂ ຫຍດ ແລະ ເໝາະສ ມົ ຕ າມຄ ວາມຕ ອ້ ງກ ານ, ບຄ່ໍ ວນປ ່ອຍນ ໍ້າຖ້ມິ , ເວລາດ່ືມນ້ໍາບໍຄ່ ວນຖອກ ຫຼາຍເກີນໄປ, ເວລາອາບນໍາ້ ຄວນໂຕ່ງໃສຊ່ າມ ຫືຼ ຄ,ຸ ອດັ ກອັ ກນາ້ໍ ໃຫແ້ ຈບ, ບເ່ໍ ປດີ ປະໄວ້ ເພື່ອປ ະຢ ດັ ນາ້ໍ ໃຫມ້ ກີ ນິ ມ ີໃ ຊ້ຕະຫ ອຼ ດ ໄປ. 76 ໗໖
ກອ່ ນຈະຈັບປ້ມື ມຕື ້ອງສະອາດ ຫປ່ໍ ື້ມດ້ວຍເຈຍ້ ຫືຼ ແຜນຢາງ ຖາ້ ປຶ້ມເສຍໃຫລ້ າຍງານຄູ ແລະ ຖາ້ ປືມ້ ຈີກຂາດໃຫສ້ ອ້ ມແປງຄນື ຈົງ່ ເກັບປ້ຶມໄວ້ບອ່ ນແຫງ້ ແລະ ປອດໄພ ບໍຄ່ ວນພັບໜ້າປມ້ຶ ເມື່ອຕອ້ ງການໝາຍໜາ້ ໃດໜຶ່ງ ຈົງ່ ໃຊສ້ ງ່ິ ຂອງບາງຢາ່ ງຂນ້ັ ໄວທ້ ກຸ ເທື່ອ ບ່ໃໍ ຊປ້ ມ້ຶ ແທນຄັນຮ່ົມເວລາຝົນຕົກ, ບ່ໍຄວນຂຽນໃສຫ່ ຼັງປົກປມຶ້ , ໜາ້ ປຶ້ມ, ບໍຕ່ ດັ ຮບູ ພາບ ແດດຮອ້ ນ ແລະ ບໍ່ຈກີ ປ້ມຶ ຮູບນ້ໄີ ດມ້ າຈາກໂປສະເຕວີ ທິ ຮີ ັກສາປ້ຶມ ທ່ີຜະລດິ ໂດຍ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຮ່ວມກັບ ອງົ ການ ອຸຍນເີ ຊັບ (UNICEF)
ສະໜບັ ສະໜນູ ກ ານສາ້ ງຕົນ້ ສະບບັ ໂດຍ ງບົ ປ ະມ ານແ ຫ່ງລ ດັ ສະໜບັ ສະໜູນກ ານພິມໂດຍ ອງົ ການຢນູ ເິ ຊບັ UNICEF ແລະ GPE ພິມທີ່ .........., ຂະໜ າດ 18x25 ຊມ, ຈໍານວນ .......... ຫວົ ຕາມທ ະບ ຽນພ ມິ ..........., ISBN .......... ສະຫ ງວນລ ິຂ ະສ ິດ ແຈກຢາຍລາ້ ສ�າງເປ�ນ E-book ໂດຍສນ� ພັດທະນາສກ່ື ານຮຽນການສອນ
Search
