E-Book สัญญาซื้อขาย

สั ญ ญ า ซื อ ข า ย CONTRACT OF SALE ACCOUNTING (สาขาการบัญชี) Faculty of Management Science ( ค ณ ะ วิ ท ย า ก า ร จั ด ก า ร )



ก คาํ นํา E-Book เลม นม้ี ีเนื้อหาเก่ยี วกบั เรื่องของกฎหมายทางธรุ กิจ ซึง่ มรี ายละเอยี ด ประกอบดว ย ประวัติท่มี าของกฎหมาย ความหมายของกฎหมาย และประเภทของกฎหมาย โดยรวบรวมขอ มลู จากแหลงตา งๆ มาเพื่อนาํ เสนอใหผ ูท สี่ นใจในการทจี่ ะศึกษา และเรยี นรเู พม่ิ เตมิ ในเรื่องของกฎหมายทางธุรกจิ เพ่ือสามารถนํามาปรับใชใ นชีวติ ประจาํ วนั ได โดย E-Book เลม น้ถี ือไดว า เปนสวนหนึ่งของรายวิชากฎหมายธุรกจิ และกฎหมาย วิชาชพี หวงั เปนอยา งยงิ่ วาผทู ีส่ นใจในเรอ่ื งของกฎหมายทางธุรกิจจะไดรบั ประโยชนไม มากกน็ อยและขอขอบคุณทุกทานที่ใหค วามสนใจ E-Book เลมนีข้ องผูจ ัดทาํ คณะผจู ัดทํา

สารบัญ ข คาํ นาํ ก สารบญั ข ทีมาของกฎหมาย 1 1 ทีมาของระบบกฎหมายลายลกั ษณอ์ ักษร 1 ทีมาของกฎหมายไมเ่ ปนลายลกั ษณ์อกั ษร 2 2 ความหมายของกฎหมาย 3 3 ความหมายของธรุ กิจ 3 3 ประเภทของกฎหมาย 4 4 1.กฎหมายเอกชน 4 2.กฎหมายมหาชน 4 3.กฎหมายระหวา่ งประเทศ 4-6 7 สัญญา 7-8 9-11 สญั ญาเกิดขึนอย่างไร 12 การเกดิ สญั ญาตอ้ งประกอบดว้ ยสาระสําคญั 3 ประการ 12 สาระสําคญั ของสญั ญา 13 ประเภทของสญั ญา 13-16 17 สัญญาซอื ขาย 18 19 กฎหมายเอกเทศสญั ญา ค สาระสําคญั ของสัญญาซอื ขาย การเปรยบเทียบชนิดของสญั ญาซือขาย หนา้ ทีและความรับผดิ ของผขู้ าย หนา้ ทีและความรับผิดของผู้ซือ สัญญาซือขายล่วงหนา้ การเลิกสัญญา สทิ ธิในการบอกเลกิ สัญญา ผลการบอกเลิกสัญญา ตวั อยา่ งแบบฟอร์มสญั ญาซือขาย บรรณานกุ รม

1 ทีมาของกฎหมาย คาํ วา ทีม่ าของกฎหมาย นักกฎหมายหลายทานใหความหมายไวแตกตางกัน บางทานหมายถึง แหลงที่มาหรือบอ เกิดของกฎหมาย บางทานหมายความถงึ แหลงทีจ่ ะคนพบกฎหมาย หรือบางทา น อาจหมายความถึงศาลหรอื ผูทีจ่ ะนํากฎหมายไปปรับใชกบั คดีทเี่ กดิ ขึ้น ถงึ แมวานกั กฎหมายจะมคี วาม เห็นแตกตา งกันออกไป แตท ีม่ าของกฎหมายโดยทั่วไปแลวมีความใกลเคียงกัน โดยพิจารณาถึงทีม่ า ของกฎหมายหลกั สองระบบคอื ระบบกฎหมายลายลกั ษณอ กั ษร และระบบกฎหมายไมเปนลายลกั ษณ อกั ษร ทีมาของระบบกฎหมายลายลกั ษณ์อักษร 1.กฎหมายลายลกั ษณอกั ษร เปน ระบบท่สี บื ทอดมาจากกฎหมายโรมัน ซง่ึ ใหค วามสาํ คัญกบั ตวั บท กฎหมายท่ีบัญญัตขิ ึ้นใชโดยถูกตองตามกระบวนการบัญญตั กิ ฎหมาย ดงั น้ันท่ีมาประการสาํ คัญของ ระบบกฎหมายลายลักษณอ กั ษร กค็ อื กฎหมายทมี่ กี ารบญั ญัตไิ วเ ปนลายลักษณอ กั ษร 2.จารีตประเพณี ในบางครัง้ การบญั ญตั กิ ฎหมายเปนลายลักษณอกั ษร จะใหครอบคลมุ ทกุ เรอ่ื ง เปน ไปไดย าก จงึ ตองมีการนําเอาจารีตประเพณี มาบญั ญตั ใิ ชเปนกฎหมายลายลกั ษณอกั ษรดว ย 3.หลักกฎหมายทว่ั ไป ในบางคร้งั ถึงแมจ ะมกี ฎหมายลายลักษณอักษร และกฎหมายจารีต ประเพณี มาใชพจิ ารณาตดั สนิ ความแลว ก็ตาม แตก ็อาจไมเ พยี งพอครอบคลมุ ไดทกุ เร่อื ง จงึ ตองมี การนาํ เอาหลักกฎหมายทัว่ ไป ซึ่งประเทศอ่ืนๆ ท่มี คี วามกา วหนาทางกฎหมายไดยอมรับกฎหมายน้ัน แลว มาปรับใชในการพิจารณาตัดสินคดีความดว ย ทมี าของกฎหมายไม่เปนลายลกั ษณอ์ กั ษร 1.จารีตประเพณี ถอื วา เปนท่มี าประการสําคญั ของระบบกฎหมายไมเ ปน ลายลักษณอกั ษร เนือ่ งจากกฎหมายระบบน้ีเกดิ จากการนําเอาจารีตประเพณี ซง่ึ คนในสงั คมยอมรบั และปฏิบัตสิ บื ตอ กนั มานาน มาใชเปน หลกั ในการพจิ ารณาตัดสินคดีความ 2.กฎหมายลายลกั ษณอ กั ษร ในสมยั ตอ ๆ มาบานเมอื งเจริญข้นึ อยา งรวดเร็ว การทจี่ ะรอให จารตี ประเพณเี กดิ ขน้ึ ยอ มไมท ันกาล บางครั้งจงึ จาํ เปน ตองสรางกฎหมายทเี่ ปนลายลกั ษณอ ักษรขน้ึ มา ใชด ว ย

2 3.คําพิพากษาของศาล จารีตประเพณใี ดที่ถกู นาํ มาใชเปนหลักในการพจิ ารณาตัดสนิ คดคี วามแลว ก็จะกลายเปน คาํ พิพากษาของศาล ซง่ึ คาํ พพิ ากษาบางเรือ่ งอาจถกู นําไปใชเ ปน หลัก หรือเปน บรรทดั ฐานในการพจิ ารณาตดั สนิ คดคี วามตอๆ ไป คําพพิ ากษาของศาลจงึ เปน ท่มี าอกี ประการหน่งึ ของระบบกฎหมายไมเ ปนลายลกั ษณอกั ษร 4.ความเห็นของนกั นิตศิ าสตร ระบบกฎหายไมเ ปนลายลักษณอกั ษร ยงั ยอมรับความเหน็ ของนัก นติ ิศาสตรมาใชเ ปน หลักในการตัดสินคดีความดวย เพราะนกั นติ ิศาสตรเ ปนผทู ศ่ี ึกษากฎหมายอยเู สมอ เปน ผทู ม่ี ีความรู ความคิด มเี หตผุ ล ความเหน็ ของนักนิติศาสตรท ่ีมชี ่ือเสสยี งและเปนที่ยอมรับโดย ท่ัวไป ยอ มมนี ้ําหนกั พอทีจ่ ะนาํ ไปใชอ า งองิ ในการพจิ ารณาตดั สนิ ความได 5.หลกั ความยตุ ิธรรมหรือมโนธรรมของผพู พิ ากษา ในระยะหลงั ทบี่ านเมืองเจริญขึ้นสภาพสง่ิ แวดลอมตางๆ ก็เปลี่ยนแปลงไป การใชจารตี ประเพณีและคาํ พิพากษากอ น ๆ มาเปนหลักในการ พจิ ารณาตดั สินคดคี วามอาจไมยตุ ิธรรม จึงเกิดศาลระบบใหมข้ึน ซ่ึงศาลระบบนจ้ี ะไมผ กู มัดกบั จารตี ประเพณีหรอื คาํ พพิ ากษาของศาลเดมิ แตจ ะยึดหลกั ความยตุ ิธรรมและใหค วามเปน ธรรมแกคูก รณี ซงึ่ เรยี กวามโนธรรมของผูพิพากษา(Squity) ซง่ึ ตอมาไดรบั การยอมรบั เปนสว นหนงึ่ ของระบบ กฎหมายไมเ ปนลายลักษณอักษร ความหมายของกฎหมาย กฎหมาย หมายถึง กฎเกณฑแ ละวธิ กี ารของสงั คมท่กี าํ หนดขึน้ ใชบงั คับพฤติกรรมของประชากร ใหประพฤตปิ ฎบิ ตั ติ าม เพื่อความสงบสขุ และความเปนระเบียบเรียบรอ ยในการอยูร วมกนั หากผูใด ฝา ฝนตองถกู ลงโทษ ความหมายของธรุ กจิ “ธุรกจิ ” หมายถึงกิจกรรมตา ง ๆ ทเ่ี ก่ียวของกับการผลิต การจดั จําหนาย และการบรกิ าร โดย ภายในหนวยงานหรือธรุ กจิ นั้น ๆ มกี ารนาํ ทรพั ยากรที่มีอยูมาผสมผสานกนั อยา งมรี ะบบ มรี ะเบียบ ตามกฎเกณฑ เพ่ือตอบสนองความตอ งการของประชาชนหรอื ผูบริโภค ในขณะเดียวกนั ก็กอ ใหเ กิด ผลประโยชนห รือบรรลุตามเปาหมายของธรุ กิจ และไมกอใหเกดิ มลภาวะทไี่ มดตี อ สิ่งแวดลอ ม

3 ประเภทของกฎหมาย กฎหมายแบงออกเปน 3 ประเภท 1.กฎหมายเอกชน กฎหมายเอกชนเปน กฎหมายทกี่ ําหนดถึงความสัมพนั ธร ะหวา งบคุ คลกับบุคคลดวยกนั เชน ประมวลกฎหมายแพง และพาณิชย เปนตน 2.กฎหมายมหาชน กฎหมายมหาชนเปน กฎหมายทกี่ ําหนดถึงความสมั พนั ธร ะหวา งรฐั ซ่งึ อยูในฐานะผูใชอ าํ นาจ ปกครองกับเอกชน หรอื ประชากรในรัฐนน้ั ๆซึ่งอยูในฐานะผูป กครอง เชน ประมวลกฎหมายอาญา ประมวลกฎหมายวิธพี ิจารราความตา งๆเปนตน 3.กฎหมายระหวา งประเทศ กฎหมายระหวางประเทศ คอื กฎหมายทก่ี าํ หนดถึงความสัมพันธร ะหวางรัฐตอรัฐ เพอื่ กอ ใหเ กดิ ความสงบ สขุ ในสงั คมโลก แลงออกเปน 3 แผนก 3.1 กฎหมายระหวางประเทศแผนกคดีเมือง เปน กฎหมายทก่ี าํ หนดถงึ ความสัมพันธระหวางรัฐตอ รฐั โดยถือวารฐั แตล ะรฐั มสี ภาพเปน บคุ คลตามนยั แหง กฎหมายน้ี เชน สนธิสัญญาระหวา งประเทศ หรือขอ ตกลงระหวางประเทศท่มี ีการ รับรองหรือใหส ตั ยาบันซึ่งกนั และกันแลว เปน ตน 3.2 กฎหมายระหวางประเทศแผนกคดีบคุ คล เปน กฎหมายทกี่ าํ หนดถึงความสมั พันธร ะหวางประชากรในรัฐหนง่ึ กบั ประชากรของอกี รฐั หนง่ึ เชนการสมรส หรอื การบังคับใหปฏิบัติตามสัญญาทีก่ ระทําโดยบคุ คลตางรัฐ เปนตน 3.3 กฎหมายระหวางประเทศแผนกคดีอาญา เปน กฎหมายทีก่ าํ หนดความสมั พันธร ะหวา งรฐั ในเร่อื งคดีความอนั มลี ักษณะเปนความผิดท่ี อาญาระหวางรัฐตอ รัฐ เชน กฎหมายวา ดว ยการสง ผูรายขา มแดนในคดคี วามผิดทางอาญา เปน ตน ความผดิ ทีอ่ าญาระหวางรฐั ตอ รฐั เชน กฎหมายวา ดว ยการสงผรู า ยขา มแดนในคดคี วามผิดทางอาญา เปน ตน

4 สัญญา สัญญา เปน นิตกิ รรมสองฝายทีเ่ กดิ ขึ้นจากการแสดงเจตนาของบุคคลแตละฝาย โดยมคี วาม ประสงคตกลงกนั และรวมใจกนั ในอนั ทจ่ี ะกอใหเกิดนิตสิ มั พนั ธอ ยาง ใด อยางหนงึ่ ขนึ้ สัญญาเกิดขนึ อย่างไร เกดิ จากการแสดงเจตนาของบคุ คลต้งั แตส องฝายข้ึนไปโดยฝา ยหน่งึ ทาํ คาํ เสนอ อีกฝา ยหนง่ึ ทาํ คําสนอง เมื่อคาํ เสนอและคาํ สนองมีขอ ความถกู ตอ งสอดคลองกนั สัญญาจึงจะเกดิ ข้นึ และกอหนี้ ผูกพันคูสัญญาทกุ ฝา ยตองใหปฏิบตั ติ ามสทิ ธิ และหนา ทอี่ นั เปนนิติสัมพันธต ามกฎหมายท่เี กดิ ขน้ึ การเกดิ สญั ญาต้องประกอบดว้ ยสาระสําคญั 3 ประการ 1.ตอ งมีบคุ คลอยางนอยสองฝายคอื ฝายผเู สนอและฝายผูสนอง 2.ตองมีการแสดงเจตนาตอกันและกนั ทง้ั ฝา ยผูเ สนอและฝา ยผูส นอง 3.ตอ งมีการแสดงเจตนา ทีส่ อดคลอ งตองตรงกนั สาระสําคัญของสญั ญา 1.ตองมบี คุ คลเปน คสู ัญญาสองฝา ย เชน สัญญาซือ้ ขาย ตอ งมผี ขู ายและผูซื้อ 2.ตอ งมกี ารแสดง เจตนารมณ คอื มคี าํ เสนอและมคี าํ สนองตรงกัน ประเภทของสัญญา 1.สัญญาตางตอบแทน กับสัญญาไมตา งตอบแทน 2.สัญญามคี า ตอบแทน กับสญั ญาไมม ีคาตอบแทน 3.สัญญาประธานกับสัญญาอปุ กรณ 4.สญั ญาเพอ่ื ประโยชนบ คุ คลภายนอก 5.เอกเทศสญั ญา กบั สัญญาเรียกชื่ออยางอน่ื

5 สญั ญาตางตอบแทน คอื สญั ญาทคี่ ูสัญญาเปนทัง้ เจา หน้ี และลกู หนีใ้ นคราวเดยี วกัน คูส ัญญาตางมหี น้ที ่ีตองชาํ ระ ตอบแทนซึง่ กันและกนั เชน สัญญาซอ้ื ขาย ผขู ายเปน ลูกหนี้ท่ตี องสง มอบทรัพยใหแ กผ ซู อ้ื ซ่งึ เปนเจา หน้ี ขณะเดียวกนั ผูซ้ือกเ็ ปนลูกหนท้ี ีต่ องชําระราคาใหแกผ ขู ายเปนการตอบแทน เปนตน สญั ญาไมตา งตอบแทน คือ สัญญาท่ีไมทําใหคสู ัญญาเปน เจา หนี้ ลูกหน้ีซง่ึ กันและกัน กลา วคือ คูสญั ญาฝา ยหน่ึงเปน เจาหน้ี อกี ฝายหนึง่ กเ็ ปนลูกหนเ้ี ทา น้นั เชน สญั ญายืม ผยู มื (ลกู หน้)ี มหี นาทต่ี องสงมอบ หรือคนื ทรัพยทยี่ มื ใหแกผ ูใ หยืม ขณะทผี่ ใู หย ืมไมมีหนา ทต่ี อ งชําระคาตอบแทนแตอยา งใด สญั ญามีคา ตอบแทน คูส ญั ญาตางมสี ทิ ธิไดร ับคาตอบแทนซงึ่ กนั และกนั คา ตอบแทนนนั้ อาจเปน ทรัพยสนิ แรงงาน หรือประโยชนอ่นื ใดกไ็ ด เชน สญั ญาซ้ือขาย ผขู ายไดรับชําระราคาจากผูซอื้ หรือสัญญาจางแรงงาน นายจาไดรบั ประโยชนจากแรงงานลกู จา ง เปนตน สญั ญาไมมคี าตอบแทน สัญญาท่ที าํ ใหคสู ัญญาเพียงฝายเดียวไดรบั ประโยชนจ ากสัญญานัน้ เชน สญั ญาให ฯลฯ สัญญาประธาน คอื สญั ญาทีเ่ กิดขึ้นไดโดยลําพงั ไมข้ึนอยูกบั สญั ญาอื่นใด ความสมบรู ณของสัญญาขึ้นอยูก บั สัญญาน้นั ๆ เชน สญั ญาซ้อื ขาย สญั ญาเชาทรัพย สัญญาเชาซ้ือ สญั ญาให ฯลฯ สัญญาอุปกรณ คือสัญญาทไ่ี มสามารถเกิดขน้ึ ไดเ องโดยลําพัง ดงั นั้นสญั ญาอุปกรณจ ะเกิดข้นึ ไดต อ งมีสญั ญา ประธานขึน้ มากอน ตวั อยางเชน สัญญาคํ้าประกัน สญั ญาจาํ นอง สญั ญาจาํ นํา ฯลฯ สญั ญาเพอ่ื ประโยชนบุคคลภายนอก สัญญาที่คูส ญั ญาฝายหนึ่งตกลงกับคูสญั ญาอีกฝายหน่ึงวา จะชาํ ระหนใ้ี หแ กบคุ คลภายนอก โดย บุคคลภายนอกน้นั มไิ ดเขามามีสว นเกี่ยวขอ งในฐานะคูสัญญา ตัวอยา งเชน สญั ญาประกันภยั

6 เอกเทศสัญญา กบั สัญญาเรียกช่ืออยา งอืน่ เอกเทศสญั ญา คือสญั ญาท่มี ชี ่ือระบไุ วในประมวลกฎหมายแพง และพาณชิ ย บรรพ 3 วา ดว ย เอกเทศสัญญา เชน ซ้อื ขาย(มาตรา 453) แลกเปลี่ยน(มาตรา 518) ให( มาตรา 521) เชา ทรพั ย(มาตรา 537) เชา ซ้ือ(มาตรา 572) จางแรงงาน(มาตรา 575) จา งทําของ(มาตรา 587) รับขน(มาตรา 608) ยมื (มาตรา 640) ฝากทรพั ย( มาตรา 657) ค้าํ ประกัน(มาตรา 680) จํานอง(มาตรา 702) จํานาํ (มาตรา 747) เก็บของในคลังสินคา (มาตรา 770) ตัวแทน(มาตรา 797) นายหนา (มาตรา 815) ประนีประนอมยอมความ(มาตรา 850) การพนนั และขนั ตอ (มาตรา 853) บญั ชี เดนิ สะพดั (มาตรา856) ประกนั ภยั (มาตรา 861) ตั๋วเงนิ (มาตรา 898) หางหุนสวนและบริษทั (มาตรา 1012) สมาคม(มาตรา 1274) สัญญาเรยี กชอื่ อยา งอ่ืน คอื เปนสัญญาซงึ่ ไมม ชี อ่ื บญั ญัติไวใ นประมวลกฎหมายแพง และพาณชิ ย บรรพ 3 เลย แตก็ ถอื วาเปนสัญญาประเภทหน่ึงท่ีมผี ลใชบังคับกนั ได เชน สญั ญารว มหุน (เลนแชรเ ปย หวย) สญั ญาให คา ตอบแทน สัญญารบั มอบสินคา เชอ่ื (ทรสั ตร ซี ีท) เปน ตน

7 สัญญาซอื ขาย กฎหมายเอกเทศสัญญา ซือ้ ขาย คอื สญั ญาซง่ึ บคุ คลฝายหนึ่งเรียกวา “ผขู าย” โอนกรรมสิทธ์แิ หงทรัพยส ิน ใหแ กบุคคล อีกฝา ยหนง่ึ เรยี กวา ”ผซู ื้อ”โดยผูซ้อื ไดใ ชร าคาทรพั ยน้ัน เปนเงินใหแ กผ ูขายเปน การตอบแทน ลกั ษณะของสญั ญาซื้อขาย สัญญาซือ้ ขาย เปนเอกเทศสัญญาอยา งหน่ึง หมายถึง นติ กิ รรมสญั ญาท่กี ฎหมายไดบ ัญญตั ไิ วโ ดย เฉพาะกําหนดรปู แบบ สาระสําคญั กาํ หนดสทิ ธิหนาทีร่ ะหวางคูกรณี และ การระงับ แหงสญั ญา กฎหมายใหเสรภี าพแกประชาชนแตละคนทจี่ ะเขาทํานติ กิ รรมสัญญาใดๆ ก็ไดภ ายใต การคมุ ครอง ของกฎหมายหลักในบรรพ 1-2 แหง ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย และ นิตกิ รรม สัญญาน้ัน ยอ มสมบูรณมผี ล ใชบังคบั ไดห าก ไมข ัดบทบญั ญัติ แหงกฎหมาย เชน กรณเี จา ของทดี่ นิ สองคนซึ่ง มที ีด่ นิ ติดตอกัน ตางคนทาํ สญั ญาไวต อกนั วา จะสรางบา นอยอู าศัยในทด่ี นิ จะไมสรา ง โรงงาน หรือ โรงแรมใหเ ปนทีเ่ ดือดรอนราํ คาญแกอ ีกฝา ยหนง่ึ ดังน้ยี อมเกิดเปนสญั ญา อยางหนง่ึ และ มผี ลบังคบั กนั ไดต ามกฎหมายสญั ญาซือ้ ขาย เปน สัญญาตางตอบแทนชนิดหนง่ึ ซึง่ มีคกู รณี ท่เี ก่ยี วขอ งสองฝา ย คอื ฝา ยผูขาย และ ฝา ยผซู ื้อ โดยทฝ่ี า ยผูขายโอนกรรม สิทธ์แิ หงทรพั ยส ินทซ่ี ้ือ ขาย ใหแ กผซู ้อื แตผูซื้อตกลงจะใชร าคาทรัพยน้ันใหแ กผูข าย ลักษณะของสญั ญาซอ้ื ขายประมวลกฎหมายแพงและพาณชิ ยไดบ ัญญตั ิเร่ืองสญั ญา ซื้อขายไวใน บรรพ 3 ลกั ษณะ 1 เรมิ่ ตง้ั แตม าตรา 453 ถงึ มาตรา 517 ซง่ึ ครอบคลุมถงึ สัญญาซ้อื ขายธรรมดาและ สัญญาซอื้ ขาย เฉพาะบางอยาง ซงึ่ ไดแก สญั ญาขายฝาก สัญญาขายตามตวั อยา งขายตามคาํ พรรณนา ขาย เผ่อื ชอบ และขายทอดตลาดมาตรา 453 “อนั วา ซอ้ื ขายนั้น คอื สัญญา ซึง่ บคุ คลฝายหนงึ่ เรียก วา ผขู าย โอนกรรมสทิ ธแ์ิ หง ทรัพยสนิ ใหแ กบคุ คลอีกฝา ยหนง่ึ เรียกวา ผูซอ้ื และ ผูซ้ือตกลงวา ใช ราคาทรพั ยสินนน้ั ใหแกผ ูขาย”มลี ักษณะสาํ คญั ดงั นี้ สัญญาซือ้ ขายเปน สัญญาตา งตอบแทน ซ่งึ มคี กู รณีทีเ่ ก่ียวขอ งสองฝา ยคอื ฝา ยหน่ึงทเ่ี รยี กวา “ผู ขาย” และอกี ฝายหนึง่ ท่ีเรยี กวา “ผซู ้ือ” มาตกลงทาํ สัญญากัน สญั ญาซอ้ื ขายเปน สญั ญาทฝี่ ายผูขายโอนกรรมสิทธแิ์ หง ทรัพยส นิ ทซี่ ้ือขายใหแกผูซ ้ือในสญั ญาซ้อื ขายนนั้ ผูขายมหี นาทีผ่ ูกพันตนท่ีจะโอนกรรมสิทธิใ์ นทรพั ยสนิ ทต่ี กลงซ้อื ขายกนั

8 สญั ญาซอื้ ขายเปนสัญญาท่ฝี า ยผูซอ้ื ตกลงจะใชร าคาทรัพยสนิ ใหแ กผ ูขาย คําวา “ราคา” ในท่นี ้ี คงหมายถึง เงนิ ตราที่ใชกันอยใู นปจจบุ ัน อาจจะเปน เงินของไทยหรือเงนิ สกลุ อื่นได เพราะสามารถ แลกเปลี่ยน ตามอัตรา ที่กาํ หนดโดยธนาคารแหงประเทศไทยเปน รายวนั คาํ วา “ตกลงจะใชราคา” ยอ มหมายความวา ในการทําสัญญาซือ้ ขายกนั นน้ั เม่อื ผูซ อ้ื และผขู าย ตกลงเพียงวา “จะ” ใชร าคาทรัพยสิน สัญญาซื้อขายกเ็ กิดข้ึนแลว แมจ ะยงั ไมได กาํ หนดราคาเปนท่ี แนนอนกต็ าม และยอ มมผี ลผกู พันกันตามกฎหมายทีจ่ ะเรียกรอง ใหช าํ ระราคา กันในเวลาใดเวลา หน่งึ กไ็ ด สัญญาจะซอ้ื ขายเปน สัญญาประเภทหนงึ่ ดังนั้นจึงตองมคี าํ เสนอคาํ สนองถกู ตองตรงกนั สญั ญาจะ ซือ้ ขายจงึ จะเกดิ ข้นึ และมผี ลผูกพนั คูก รณีท้ังสองฝา ย สัญญาจะซ้ือขายตางจากคํามนั่ จะซอื้ หรือจะขาย ตรงท่คี าํ มน่ั จะซอ้ื หรอื จะขายเปน นิติกรรมฝา ยเดียวมผี ลผกู พนั เฉพาะฝายใหคํามั่นเทา น้นั แตส ญั ญา จะซ้อื ขายเปน นติ ิกรรมสองฝายเพราะเปน สญั ญาและผผี ลผกู พันคกู รณที ้ังสองฝาย สญั ญาจะซ้ือขายเปน สัญญาซงึ่ คกู รณมี ขี อ ตกลงวาจะไปทาํ สญั ญาซอื้ ขายใหเสร็จสมบูรณตอไป สญั ญาจะซือ้ ขายจึงมีไดแตเฉพาะทรัพยท ี่ระบไุ วใ นมาตรา 456 วรรคแรก คืออสังหาริมทรพั ยและ สังหารมิ ทรพั ยชนิดพเิ ศษไดแก เรอื กาํ ปน หรอื เรอื มีระวางหกตันขน้ึ ไป เรอื กลไฟหรือเรือยนตมรี ะวาง หา ตันขึน้ ไป แพและสตั วพาหนะ เพราะทรพั ยเ หลา น้กี รรมสิทธ์ิจะโอนไปตอ เม่ือไดไ ปทําตามแบบคอื ทําเปนหนงั สอื และจดทะเบยี นตอ พนักงานเจาหนาที่ การทําความตกลงซ้อื ขายกนั เองสําหรบั ทรพั ยด ัง กลาวจงึ ไมอ าจเปน สญั ญาซื้อขายท่ีเสร็จสมบรู ณไ ด จะเปน ไปไดเ พยี งสัญญาจะไปทาํ สญั ญาซื้อขายให เสรจ็ สมบรู ณโ ดยการไปจดทะเบยี นตอพนกั งานเจา หนาท่ีในภายหลงั ซ่ึงก็คอื สญั ญาจะซอ้ื ขาย สวนทรพั ยอ่ืนๆ คือทรพั ยน อกจากท่ีระบุไวใ นมาตรา 456 วรรคแรก คูก รณีอาจตกลงโอน กรรมสิทธก์ิ ันไดเอง เพราะกฎหมายไมไดบงั คบั วาตองทําตามแบบคือทาํ เปน หนงั สอื และจดทะเบยี น ตอพนักงานเจา หนาที่ ดังน้นั จึงไมเปด ชองใหทาํ สญั ญาจะซือ้ ขายหรือมีขอ ตกลงวาจะไปทาํ สญั ญาซ้ือ ขายในภายหลงั ไดและถึงแมค ูก รณีจะมีขอตกลงหนวงเหน่ยี วกรรมสทิ ธ์โิ ดย เง่อื นไขหรือเงอ่ื นเวลา อยางไรกเ็ ปน สญั ญาท่ีมผี ลผกู พนั อยูในตัว กรรมสิทธยิ์ อ มโอนไปตามเง่อื นไขหรือเงอ่ื นเวลานน้ั เอง โดยไมต องไปตกลงทาํ สัญญากนั ใหม ดงั นนั้ จงึ เปนสญั ญาซ้ือขายเสร็จเดด็ ขาดทม่ี ีเง่อื นไขหรอื เง่ือน เวลาแตไม ใชส ญั ญาจะซื้อขาย

9 สาระสําคัญของสัญญาซอื ขาย 1.ตองมีการโอนกรรมสทิ ธใิ์ นทรัพยส ินท่ซี ื้อขาย ปญ หาวากรรมสทิ ธิใ์ นทรพั ยส นิ ทซี่ อื้ ขายนัน้ โอนไปเม่อื ไร หลกั กรรมสทิ ธ์ใิ นทรพั ยสนิ นน้ั จะโอนไปยังผูซื้อตงั้ แตเมื่อไดตกลงทาํ สัญญาซอื้ ขายกนั ขอยกเวน กรรมสทิ ธ์ใิ นทรัพยสนิ น้ันยังไมโอนไป ในกรณดี งั ตอไปน้ี 1) สญั ญาซอ้ื ขายเสร็จเด็ดขาดทีม่ ีเง่อื นไขหรอื เง่อื นเวลา ซ่งึ กรรมสทิ ธิจ์ ะโอนก็ตอ เมื่อเกดิ เง่อื นไขหรือถงึ กาํ หนดเง่อื นเวลา สาํ หรบั สญั ญาซือ้ ขายทม่ี เี ง่อื นไขน้นั หมายถงึ การท่ผี ูซอ้ื ผูข ายตกลงกนั เอาเหตกุ ารณใน อนาคตที่ ไมแนนอนบางอยา งมากําหนดไววา ถาเหตุการณน ั้นเกิด กรรมสิทธิ์ก็โอน เพราะฉะนนั้ กรรมสิทธ์จิ งึ ยังไมโอน จนกวา เหตกุ ารณน้นั เกดิ ตัวอยางเชน จอ ยตกลงซ้อื เคร่อื งสขี า วโดยผอ นใช เงนิ กับดว ง โดยมขี อ ตกลงกนั วา เคร่ืองสีขา วยังเปน ของดวงอยจู นกวาจะใชเงินเสร็จ เชนนตี้ ราบใดท่ี จอ ยยงั ไมใ ชเงินจนครบจํานวนก็จะไมไดก รรมสทิ ธิใ์ นเครื่องสีขาวน้ัน สวนสัญญาซ้ือขายทม่ี เี งือ่ นเวลาน้นั หมายถึง การทีผ่ ซู ้อื ผูข ายตกลงกนั ใหกรรมสิทธใ์ิ น ทรพั ยส ินท่ี ซือ้ ขายน้นั โอนไปเมื่อถงึ เวลาใดเวลาหน่งึ ซ่ึงไดกาํ หนดไว ตวั อยางเชน นายดาํ ขายขา วให นายขาว แตต กลงกนั วาใหกรรมสทิ ธิ์ในขา วนน้ั โอนไปยงั นายขาวเมอื่ ถึงส้ินเดือนสิงหาคม เชน นี้ตราบ ใดที่ยงั ไมถึงส้ินเดอื นสงิ หาคม กรรมสิทธใ์ิ นขา วนัน้ กย็ ังไมโ อนไปยงั นายขาว 2) สัญญาซอ้ื ขายทรัพยทยี่ ังไมเปนทรพั ยเ ฉพาะส่ิง หมายถงึ สัญญาซอื้ ขายทรัพยสินท่ยี ังไม ไดก ําหนดประเภทหรือจาํ นวนไวแ นนอนวา อันไหน ส่ิงไหน ตัวไหน ในกรณีเชน นก้ี รรมสทิ ธ์จิ ะโอนก็ ตอ เม่ือไดทาํ ใหเปน ทรพั ยเฉพาะส่ิงแลว โดยการนับ ชงั่ ตวง วัด หรอื คดั เลือกทรพั ย เพ่ือใหเกิด ความแนน อนวา ช้นิ ไหน อันไหน ตัวไหน หรือจาํ นวนไหน ตวั อยางเชน ตกลงซอื้ มะพราว 50 ลูก ซ่ึง รวมอยูในกองใหญ กรรมสิทธิย์ งั ไมโ อนจนกวาจะเลือกมะพรา ว 50 ลูกน้นั ออกมาจากกองกอน 3) สญั ญาซ้ือขายทรพั ยเ ฉพาะสง่ิ ทยี่ งั ตองดําเนินการบางอยางเพื่อใหรรู าคาแนน อน ในกรณี น้กี รรมสิทธิย์ งั ไมโ อนไปจนกวาจะไดมีการกระทํา เพ่ือใหรูราคานัน้ กอน ตัวอยางเชน ซ้อื มะพราว ทัง้ กองในราคาลูกละ 1 บาท ความจรงิ มะพรา วทง้ั กองน้นั กเ็ ปนทรพั ยเ ฉพาะสงิ่ แลว เพยี งแตยังไม ทราบวา มะพรา วท้งั กองนั้น มกี ล่ี กู เพอื่ ทีจ่ ะคาํ นวณราคาเทา นนั้ เพราะฉะนัน้ จะตอ งรกู อนวา มะพราว กองนั้นมกี ่ีลูก กรรมสิทธ์ิจึงจะโอน

10 4) การซอ้ื ขายอสงั หาริมทรัพยหรือสังหารมิ ทรัพยชนิดพิเศษกรรมสิทธจ์ิ ะโอนกต็ อเม่อื มกี าร ทาํ เปน หนงั สือและจดทะเบยี นตอ พนกั งานเจา หนา ท่เี รยี บรอยแลว 2.ตอ งมกี ารตกลงวา จะชําระราคา เพียงแตตกลงกนั วาจะชําระราคาก็เปนการเพยี งพอแลว ยงั ไม ตองชาํ ระราคากันทนั ที จะตกลงชําระกนั ในภายหลัง หลงั จากทีส่ ัญญาเกดิ ข้ึนแลวก็ได 3.บคุ คลที่มีสทิ ธทิ ําสัญญา ดงั ไดกลาวมาในตอนแรกแลววาทัง้ ผซู ้อื และผขู ายจะตองเปนคนบรรลุ นติ ภิ าวะ คืออายุ 20 ปบ ริบรู ณ หรือบรรลนุ ิตภิ าวะโดยการสมรส ถา ท้ังชายและหญิงตางมีอายุ 17 ป บริบูรณแ ลว อยางไรกต็ าม เหตกุ ารณที่เราพบกันอยใู นชีวิตประจาํ วัน จะเห็นวาผเู ยาวหรอื คนที่ยังไม บรรลนุ ติ ภิ าวะตางก็ไปทาํ สญั ญาซือ้ ขายตางๆ มากมาย เชน ซอ้ื สมดุ ดนิ สอ ยางลบ หรอื อาหารกลาง วันรับประทานท่โี รงเรยี นตรงนีป้ ญ หาวา เขาจะทาํ ไดหรอื ไม คาํ ตอบอยใู นบทยกเวนในเรอื่ งการทาํ นิติกรรมของผูเยาว ซึ่งในกรณเี หลา น้ีถอื วาสามารถทจ่ี ะทาํ ได เพราะเปน การกระทาํ ทสี่ มแกฐ านานุรปู และจําเปน แกการดํารงชีพดว ย สาํ หรบั ผซู ้ือนัน้ เมอ่ื มคี ุณสมบัติท่ีกลา วขา งตนก็พอเพียงที่จะเปนผูซ ือ้ แลว สําหรับผูขายนนั้ เพียง แตบรรลุนิติภาวะอยางเดียวยังไมพอ ยงั ตอ งเปน ผมู ีสทิ ธิทจี่ ะขายทรพั ยส นิ นนั้ เพ่ือท่ผี ูซ อ้ื จะได กรรมสทิ ธโิ์ ดยสมบรู ณไ ดอีกดว ย สาํ หรับผทู ถ่ี ือวา “มสี ิทธิที่จะขายทรัพยสนิ ” นน้ั ไดแก 1) เจาของกรรมสิทธิ์ หมายถงึ ผทู ีเ่ ปน เจา ของทรัพยสนิ ที่จะขายนน่ั เอง ซ่งึ ตามหลัก กฎหมายแลว ผทู เี่ ปน เจา ของกรรมสิทธยิ์ อมมีอํานาจในการจําหนา ยจายโอนทรัพยส นิ ของตน ซ่ึงคาํ วา “จําหนา ย” ในทน่ี ้หี มายถึง การโอนกรรมสิทธใิ์ นทรัพยสนิ นัน้ ไมว า โดยการกระทาํ ใด ๆ กต็ าม เพราะ ฉะนนั้ ในเวลาทีจ่ ะทําสญั ญาซอ้ื ขาย ผซู ้ือก็จะตองมีความระมดั ระวังพิจารณาดใู หด วี า ผูข ายเปน เจา ของกรรมสิทธห์ิ รอื ไม เพราะถาไมเปน หากผซู ือ้ ทาํ การซ้อื ไปกจ็ ะไมไ ดกรรมสิทธ์ิ ตามหลักเรอ่ื ง “ผรู บั โอนไมมีสทิ ธิดกี วา ผูโ อน” เพราะถาผูโ อนหรือ ผขู ายในกรณีนี้ไมม ีกรรมสทิ ธ์ิ ผรู บั โอนหรือผู ซอื้ ก็ยอ มไมม ีกรรมสิทธ์ิไปดวย ตัวอยางเชน นายแดงซือ้ เรอื มาดจากนายดาํ ซง่ึ เปน เรอื มาดทีน่ ายดํา ขโมยนายขาวมา เมอื่ นายดําไมม ีกรรมสทิ ธ์ิ ไปขายใหนายแดง นายแดงก็ไมไ ดกรรมสทิ ธไ์ิ ปดว ย เพราะเจาของกรรมสทิ ธ์ิทแ่ี ทจ ริงของเรอื มาดลํานี้คอื นายขาว

11 2) บุคคลอนื่ ซึ่งมสี ิทธิขายไดตามกฎหมาย เชน 2.1) ผจู ัดการมรดก ซ่งึ มหี นาทีต่ ามกฎหมายที่จะรวบรวมทรัพยส ินของเจา มรดกผูต าย เพื่อชาํ ระหนี้ และแบงปนใหแกท ายาท 2.2) ผใู ชอํานาจปกครอง ซึ่งมีสิทธขิ ายอสังหาริมทรพั ยข องผูอยใู ตอํานาจปกครอง เชน ของผเู ยาว แตจ ะขายไดก ็ตอ เม่อื ไดรบั อนญุ าตจากศาลแลว 2.3) เจา พนกั งานขายทอดตลาดบังคับคดี มสี ิทธิขายทอดตลาดทรพั ยสนิ ของลกู หนตี้ ามคาํ สง่ั ศาล 2.4) เจา พนกั งานพทิ ักษทรัพย มีอาํ นาจจดั การทรัพยส นิ ของลกู หน้ีผทู ี่ถูกศาลพพิ ากษาให ลมละลาย และมีอํานาจขายทรัพยส ินของลูกหนผ้ี ทู ่ถี กู ศาลพิพากษาใหล มละลายได

12 การเปรยบเทยี บชนิดของสญั ญาซือขาย สัญญาซื้อขายมี 2 ชนดิ ดว ยกนั คือ สญั ญาซ้ือขายสําเรจ็ บริบูรณ หรือเรยี กอีกอยางหนงึ่ วาสญั ญาซ้อื ขายเสรจ็ เด็ดขาด คือ สัญญาท่ี กรรมสิทธใ์ิ นทรพั ยสนิ โอนไปยงั ผูซ อ้ื ทันทอี ยา งเดด็ ขาด เมื่อการซื้อขายสาํ เร็จ บรบิ ูรณ การซ้ือขาย สําเรจ็ บรบิ ูรณเ มื่อใดนัน้ นอกจากการตกลงแลว ตอ งทําตามแบบที่ กฎหมายกาํ หนดอีกดว ย สัญญาจะซื้อจะขาย คือ สัญญาทกี่ รรมสิทธ์ใิ นทรพั ยส นิ ยงั ไมโอนไปยังผซู ือ้ ในขณะทที่ าํ สัญญา ซือ้ ขายกัน แตเ ปน สัญญาซึ่งจะโอนกรรมสทิ ธใิ์ นทรพั ยส ินจากผูขายไปยงั ผซู อ้ื ในเวลาภายหนา เปนการแลกเปลย่ี นกบั เงนิ อนั เปนราคาของทรพั ยสนิ นัน้ มผี ลผกู พนั ใหแกคู สญั ญาตองทําการซอ้ื ขาย ใหสําเร็จตลอดไป หนา้ ทแี ละความรับผดิ ของผ้ขู าย 1.หนาทใ่ี นการสงมอบทรัพยส ิน การสงมอบอาจจะเกดิ ขน้ึ หลงั จากการโอนกรรมสิทธิ์ในทรพั ยส นิ ไปแลว 2.ความรบั ผิดในความชํารุดบกพรอง กฎหมายกําหนดใหผ ูข ายตอ งรบั ผดิ ในความชาํ รดุ บกพรองในทรพั ยสินท่ซี ื้อขาย จนเปน เหตุ ใหท รพั ยน นั้ เสื่อมราคา หรอื เสือ่ มความเหมาะสมในการใชป ระโยชน แตถ าความเสียหายเกิดขนึ้ หลงั จากสงมอบทรพั ยสนิ ไปแลวผูขายไมต อ งรับผดิ 3.ความรบั ผิดในการรอนสิทธิ ผขู ายจะตอ งรับรองตอผูซอื้ ดว ยวา ผซู อ้ื จะไดครอบครองและใชประโยชนจ ากทรพั ยสินนนั้ โดยปกตสิ ขุ ถาผอู นื่ มารบกวนสิทธิของผูซ ื้อ (ผูข ายตอ งรบั ผดิ )

13 หนา้ ทแี ละความรับผดิ ของผูซ้ อื 1.หนาท่ีในการรบั มอบทรัพยสินท่ีซ้อื ขายตามเวลาตามสถานที่และดวยวิธีการตามท่ตี กลงกนั ใน สัญญาซอื้ ขายเวน แตผ ซู ือ้ จะมสี ทิ ธบิ อกปด ในกรณที ีเ่ ปนสงั หารมิ ทรัพยเมอ่ื ผูขายสง ทรพั ยสินใหม าก เกนิ ไปหรอื นอยกวา ไปกวาทไ่ี ดต กลงกันไวห รอื ผูขายสงมอบทรัพยสนิ ตามที่ตกลงกันปะปนกบั ทรพั ยส ินอยางอ่นื หรอื ในกรณีทีเ่ ปนอสงั หารมิ ทรัพยผขู ายสง มอบอสงั หาริมทรัพยนนั้ มากเกนิ ไปหรือ นอ ยกวาเกนิ ไปจาท่ไี ดตกลงกนั ไว 2.หนา ทีใ่ นการชําระราคาทรพั ยสนิ ทีซ่ ื้อขายตามราคาทก่ี าํ หนดไวในสัญญาหรอื ตามทางการที่คู สญั ญา เคยประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ อ กันแตถ าไมไดกําหนดราคาไวเปน ทแ่ี นน อน ผซู ื้อก็ตองชาํ ระราคาตาม สมควรและการชาํ ระราคาก็ตอ งชาํ ระภายในเวลาท่ีกําหนดตามสญั ญาดว ยแตถาหากไมไ ดกาํ หนดเวลา ไวใ หช ําระราคาในเวลาเดยี วกบั เวลาที่สง มอบทรัพยส นิ ที่ซ้ือขายนัน้ 3.หนาทใี่ นการชาํ ระคา ธรรมเนยี มในการซอ้ื ขาย หากตกลงกนั ไวใ นสญั ญาวาใหผ ูซ้ือชําระคน เดยี วท้ังหมด แตถ า ไมไ ดต กลงกันไวผ ูซ้อื ก็ตอ งมีหนาทชี่ าํ ระคา ธรรมเนยี มครึง่ หนึง่ สญั ญาซือขายลว่ งหนา้ สัญญาซอื้ ขายลว งหนา หมายความวา สัญญาที่มีลกั ษณะใดลกั ษณะหนึ่งหรอื หลายลกั ษณะดงั ตอ ไปน้ี 1.สัญญาท่กี ําหนดใหค ูสัญญาฝายหนงึ่ สงมอบสินคาใหคสู ัญญาอกี ฝา ยหน่ึงซง่ึ เปนผูชาํ ระราคา ณ เวลาใดเวลาหนึง่ ในอนาคต เปนจํานวนและราคาตามท่กี าํ หนดไวใ นสัญญา 2.สญั ญาท่ีกาํ หนดใหค สู ญั ญาฝา ยหนงึ่ ไดร บั ชาํ ระเงินหรือตอ งชําระเงนิ ใหแกคสู ญั ญาอกี ฝายหน่ึง เทา กบั จาํ นวนเงนิ ทค่ี าํ นวณไดจากสว นตางระหวางราคา หรอื มลู คาของสนิ คา หรือตวั แปรที่กาํ หนดไว ในสญั ญากับราคา หรือมลู คา ของสินคา หรือตัวแปรทีเ่ ปน อยู ณ เวลาใดเวลาหนึ่งหรอื ชว งเวลาใด เวลาหน่งึ ในอนาคตตามท่ีกาํ หนดไวในสัญญา 3.สัญญาทีก่ ําหนดใหส ิทธิแกค สู ญั ญาฝา ยหนง่ึ ทจี่ ะเรยี กใหค ูสัญญาอกี ฝายหนง่ึ สง มอบสินคา หรอื ชําระราคาของสนิ คา หรอื ชําระเงนิ ทีค่ ํานวณไดจากสวนตางระหวา งราคา หรือมูลคาของสนิ คา หรือ ตัวแปรท่ีกําหนดไวใ นสญั ญากบั ราคา หรือมลู คาของสินคา หรอื ตวั แปรทเี่ ปน อยู ณ เวลาใดเวลาหน่ึง หรือชว งเวลาใดเวลาหนึง่ ในอนาคต ตามที่กาํ หนดไวใ นสญั ญา หรือเรียกใหคสู ัญญาอีกฝา ยหน่ึงเขาทํา สัญญาตาม 1 หรือ 2

14 “ธรุ กิจสัญญาซ้อื ขายลวงหนา” หมายความถึง การใหบริการดงั ตอไปนี้ 1.การเปน ตัวแทนซื้อขายสัญญาซอื้ ขายลวงหนา 2.การเปนผคู าสัญญาซอ้ื ขายลว งหนา 3.การเปน ทป่ี รกึ ษาสญั ญาซอื้ ขายลว งหนา 4.การเปน ผูจัดการเงินทนุ สัญญาซอื้ ขายลวงหนา 5.กิจการอืน่ ทีเ่ กย่ี วกับสญั ญาซอ้ื ขายลว งหนาตามท่ีคณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศกําหนด “ตัวแทนซอ้ื ขายสญั ญาซ้อื ขายลว งหนา ” หมายความวา บุคคลซ่ึงใหบ ริการหรอื แสดงตอ บคุ คล ท่วั ไปวา พรอมจะใหบริการ เพือ่ ทําการเปน ตวั แทนในการซอื้ ขายสัญญาซอื้ ขายลว งหนากบั บคุ คลอืน่ โดยกระทาํ เปนทางคา ปกติและไดรบั ใบอนญุ าต หรอื ไดจดทะเบยี นตามพระราชบัญญัตินี้ แตท ้ังนี้ ไม รวมถงึ ตัวแทนซอ้ื ขายสัญญาซ้ือขายลว งหนา ในลกั ษณะตามทีค่ ณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศกาํ หนด “ผูคาสญั ญาซอ้ื ขายลว งหนา ” หมายความวา บคุ คลซึง่ แสดงตอบุคคลท่ัวไปวา พรอมจะเขา เปนคู สญั ญาซื้อขายสัญญาซ้อื ขายลวงหนา ใหแกผ ซู ึ่งประสงคจะซอ้ื ขายสัญญาซือ้ ขายลว งหนา โดยการเสนอ เขาหรือเขา เปน คูส ญั ญาฝา ยใดฝา ยหนงึ่ โดยกระท าเปน ทางคา ปกติและไดรบั ใบอนุญาตหรือไดจ ด ทะเบียนตามพระราชบัญญัตินี้ แตท้งั นี้ ไมร วมถงึ บคุ คลซ่งึ เสนอซอื้ ขายสญั ญาซือ้ ขายลวงหนา หรอื ซอ้ื ขายสญั ญาซือ้ ขายลว งหนา เพ่ือตนเอง ที่กระทาํ ในศูนยซือ้ ขายสญั ญาซื้อขายลว งหนาท่ไี ดรับใบอนญุ าต ตามพระราชบญั ญตั ิน้ี หรือผูคา สัญญาซอ้ื ขายลวงหนาในลกั ษณะตามท่คี ณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศ กําหนด “ทป่ี รกึ ษาสัญญาซ้อื ขายลวงหนา ” หมายความวา บคุ คลซง่ึ ใหคาํ แนะนาํ หรือแสดงตอบคุ คลทวั่ ไป วา พรอ มจะใหค าํ แนะนําไมว าโดยทางตรงหรือทางออมแกบคุ คลอนื่ เกี่ยวกับสญั ญาซอ้ื ขายลว งหนา หรือความเหมาะสมในการซอื้ ขายสญั ญาซื้อขายลวงหนา โดยกระทาํ เปน ทางคา ปกติและไดร บั ใบ อนญุ าตหรอื ไดจ ดทะเบียนตามพระราชบัญญตั ินี้ แตท งั้ นไ้ี มร วมถงึ บคุ คลซง่ึ ใหคาํ แนะนาํ อนั เปนสว น หนง่ึ หรอื เกี่ยวเนอ่ื งกับการประกอบการของตวั แทนซือ้ ขายสญั ญาซอ้ื ขายลวงหนาหรือผูคาสัญญาซ้ือ ขายลวงหนา หรอื การใหคําแนะนําในลักษณะตามท่ีคณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศกาํ หนด

15 “ผจู ดั การเงินทุนสญั ญาซ้อื ขายลวงหนา” หมายความวา บุคคลซง่ึ เขาจัดการเงนิ ทนุ หรอื แสดงตอ บุคคลทั่วไปวาพรอมจะรับจัดการเงนิ ทุนใหแ กบุคคลอืน่ เพอ่ื แสวงหาประโยชนจากสญั ญาซอื้ ขายลว ง หนา โดยกระทําเปนทางคา ปกติและไดรบั ใบอนุญาตหรือไดจ ดทะเบียนตามพระราชบญั ญัติน้ี แต ทงั้ น้ไี มร วมถึงผจู ดั การเงนิ ทุนสญั ญาซอ้ื ขายลว งหนาในลกั ษณะตามทีค่ ณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศ กําหนด “ศนู ยซ ื้อขายสัญญาซอื้ ขายลวงหนา” หมายความวา ศูนยก ลางหรือเครอื ขา ยใดๆ ทจ่ี ดั ใหม ขี ึน้ เพ่อื การซ้ือขายสัญญาซือ้ ขายลว งหนา โดยการจบั คูหรือหาคสู ญั ญาให หรือการจัดระบบหรืออํานวย ความสะดวกใหผ ซู ง่ึ ประสงคจะซอ้ื ขายสญั ญาซื้อขายลวงหนาสามารถทําความตกลงหรอื จับคสู ญั ญากนั ได โดยกระทําเปนทางคา ปกตแิ ละไดร บั ใบอนุญาตหรอื ไดจดทะเบียนตามพระราชบัญญัตนิ ้ี แตท ง้ั นี้ ไมรวมถงึ ศูนยกลางหรือเครือขายในลักษณะตามท่คี ณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศกําหนด “สํานกั หักบัญชสี ญั ญาซื้อขายลวงหนา ” หมายความวา ศนู ยกลางหรือเครอื ขายใดๆ ในการชําระ หนต้ี ามสัญญาซอ้ื ขายลวงหนา โดยกระทาํ เปน ทางคา ปกติและไดรับใบอนุญาตหรอื ไดจดทะเบยี น ตามพระราชบัญญตั ิน้ี แตท ัง้ นไ้ี มร วมถงึ ศนู ยก ลางหรือเครือขา ยในลักษณะตามท่ีคณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศกาํ หนด “ซ้อื ขายสัญญาซือ้ ขายลวงหนา ” หมายความวาการเขา ผกู พนั ตามสญั ญาซ้อื ขายลวงหนา “ฐานะสญั ญาซ้อื ขายลวงหนา ” หมายความวา ภาระหรอื สิทธิของบคุ คลหนงึ่ บุคคลใด อันเนอื่ งมา จากการซอ้ื ขายสญั ญาซ้อื ขายลว งหนา “ลา งฐานะสญั ญาซ้ือขายลว งหนา ” หมายความวา การปลดภาระหรอื สิทธติ ามสญั ญาซ้ือขายลว ง หนาท่ีมอี ยูเดิมใหหมดไป โดยการซอ้ื ขายสญั ญาซ้อื ขายลวงหนาขึน้ ใหมท่ีมีผลในทางตรงกนั ขาม หรือ โดยวธิ กี ารอ่ืนใดตามกฎเกณฑของสํานกั หักบญั ชสี ัญญาซ้ือขายลว งหนา “หลักทรัพย” หมายความวา หลกั ทรพั ยต ามกฎหมายวาดวยหลักทรัพยแ ละตลาดหลกั ทรัพย

16 “ตลาดหลกั ทรัพย” หมายความวา ตลาดหลักทรัพยแ หงประเทศไทยตามกฎหมายวา ดว ยหลกั ทรพั ยแ ละตลาดหลกั ทรัพย “ศูนยซ้อื ขายหลกั ทรัพย” หมายความวาศูนยซอื้ ขายหลักทรพั ยตามกฎหมายวา ดวยหลักทรพั ย และตลาดหลักทรัพย “สาํ นักหักบัญชีหลักทรัพย” หมายความวา สาํ นกั หักบญั ชตี ามกฎหมายวาดวยหลักทรพั ยและ ตลาดหลกั ทรพั ย “ผูลงทุนสถาบัน” หมายความวา ผูล งทนุ ที่เปน สถาบนั การเงนิ ตามกฎหมายวา ดว ยธนาคาร พาณิชย บรษิ ัทหลักทรพั ย บริษัทประกนั วินาศภยั บริษทั ประกันชีวติ นิติบุคคลประเภทบรรษทั กองทุนรวม กองทุนสวนบคุ คล กองทนุ บาํ เหนจ็ บาํ นาญขา ราชการ ตลอดจนกองทนุ สาํ รองเล้ียงชีพ หรอื ผูล งทนุ ประเภทอ่นื ท่เี ปนนติ ิบคุ คล ท้งั น้ี ตามทคี่ ณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศกําหนด “พนักงานเจา หนาท”่ี หมายความวา ผูซง่ึ รฐั มนตรแี ตง ต้ังใหปฏิบตั กิ ารตามพระราชบัญญตั ิน้ี “สํานกั งาน ก.ล.ต.” หมายความวา สาํ นักงานคณะกรรมการกํากับหลกั ทรัพยแ ละตลาดหลกั ทรัพย ตามกฎหมายวาดว ยหลกั ทรัพยและตลาดหลักทรพั ย “คณะกรรมการกาํ กับตลาดทุน” หมายความวา คณะกรรมการกํากบั ตลาดทนุ ตามกฎหมายวา ดว ย หลักทรพั ยแ ละตลาดหลักทรัพย “คณะกรรมการ ก.ล.ต.” หมายความวา คณะกรรมการกาํ กับหลกั ทรพั ยและตลาดหลกั ทรพั ย ตามกฎหมายวา ดว ยหลักทรพั ยและตลาดหลกั ทรัพย

17 การเลกิ สญั ญา เมอื่ สญั ญาเกดิ ขน้ึ แลว ยอมมีผลผูกพนั คสู ญั ญาใหต องมหี นา ทีป่ ฏิบตั ติ ามสัญญาน้นั และเม่อื ปฏบิ ตั ติ ามหนา ทีข่ องตนครบถวนแลว สัญญาเปน อันระงับสิ้นไป เพราะคูสญั ญาไดปฏิบตั ิการชาํ ระหน้ี เรียบรอ ยแลว หากมคี ูกรณฝี า ยใดฝา ยหนงึ่ ไมชาํ ระหนี้ เจาหนีม้ สี ทิ ธฟิ องรองบงั คับใหลูกหนช้ี ําระหนไ้ี ด แตถา หากไมป ระสงคจ ะฟองรองบงั คับใหลูกหนช้ี ําระหน้ี เจา หน้ีอาจใชสทิ ธบิ อกเลกิ สญั ญานน้ั เปน การตดั ความผูกพันทม่ี ตี อกันได สิทธิในการบอกเลิกสัญญา ฝา ยที่ประสงคจ ะบอกเลิกสัญญาตอ งเปน ฝายท่ีสิทธบิ อกเลิกสัญญาไดต ามกฎหมาย หรือตามขอ สัญญาทค่ี ูสัญญาตกลงเอาไว จึงจะมีสิทธบิ อกเลิกสญั ญาได การเลิกสญั ญาถือเปนนติ กิ รรมฝายเดียว ดงั นั้นหากฝา ยทม่ี ีสทิ ธบิ อกเลิกสญั ญาไดแ สดงเจตนา บอกเลิกสญั ญาตอคูส ัญญาอกี ฝาย สัญญานน้ั ยอมระงบั สิน้ ไป แตถ าฝา ยหนึง่ ไมม ีสิทธิบอกเลกิ ฯ แต กลบั ไปบอกเลกิ สัญญาสญั ญากไ็ มระงบั ลงไป (ทวเี กียรติ มีนะกนิษฐา, กฎหมายเบ้ืองตนทางธุรกจิ , พิมพค รงั้ ท่ี ๑๘, (กรงุ เทพ : วญิ ชู น, ๒๕๖๒). น.๘๑) สทิ ธใิ นการบอกเลิกสัญญาสามารถกระทําไดใน ๒ กรณี คอื 1.สิทธิในการบอกเลิกสัญญาโดยบทบัญญตั แิ หงกฎหมาย 2.สิทธบิ อกเลกิ สัญญาโดยขอสัญญา สทิ ธใิ นการบอกเลิกสัญญาโดยบทบญั ญตั ิแหงกฎหมาย 1.เม่ือคูสัญญาฝายหน่ึงไมช ําระหน้ี คูสญั ญาอกี ฝา ยหนึง่ อาจกาํ หนดระยะเวลาพอสมควร แลว บอ กลาวใหฝา ยนน้ั ชาํ ระหนภี้ ายในระยะเวลานัน้ ได ถาฝา ยนัน้ ไมชําระหนี้ อีกฝายบอกเลิกสญั ญาได 2.เมือ่ คูสญั ญาฝายหนึ่งไมช าํ ระหนีซ้ ่งึ โดยสภาพ หรอื โดยเจตนาท่ีคูสญั ญาไดแ สดงไว วตั ถปุ ระสงคแหงสัญญาจะเปน ผลสําเร็จไดก ็แตดว ยการชําระหน้ี ณ เวลาทกี่ าํ หนด หรอื ภายในระยะ เวลาซงึ่ กาํ หนดไว เจา หนี้มสี ทิ ธบิ อกเลกิ สญั ญาไดทันที โดยไมจ าํ ตอ งบอกกลา วกําหนดระยะเวลาชาํ หนก้ี อ น 3.เมอ่ื การชาํ ระหนีท้ ั้งหมดหรอื แตบ างสวนกลายเปนพน วสิ ยั เพราะเหตอุ ยางใดอยา งหนง่ึ อันจะ โทษลกู หนี้ได เจา หนี้จะบอกเลิกสญั ญาเสียกไ็ ด

18 สทิ ธใิ นการบอกเลกิ สญั ญาโดยขอ สญั ญา คูสญั ญาไดต กลงกนั กาํ หนดสิทธใิ นการบอกเลกิ สัญญาไวล ว งหนา ถา มเี หตุการณอยา งใดอยา ง หนง่ึ ตามทีก่ าํ หนดเอาไว ก็ใหส ทิ ธิในการบอกเลกิ สญั ญาแกค กู รณี โดยกฎหมายรบั รองหลกั การเร่ือง เสรภี าพในการแสดงเจตนาของคสู ัญญา ผลการบอกเลิกสัญญา 1.คูสญั ญากลบั คนื สฐู านะเดมิ 2.การเลิกสัญญาไมกระทบกระเทือนสิทธิของเจา หน้ที ี่จะเรยี กรอ งเอาคา เสียหายจากอกี ฝา ย

19 ตัวอย่างแบบฟอร์มสญั ญาซอื ขาย ตวั อย่าง

ค บรรณานกุ รม http://waraporn199510.blogspot.com/2018/05/blog-post_2.html https://sites.google.com/site/ordinarylawthai/bth-thi-1-laksna-khxng- kdhmay-laea-rabb-khxng-kdhmay/1-1-thima-khxng-kdhmay https://sites.google.com/site/ccommerciallaw22001008/khwam-ru-khxng- kdhmay https://sites.google.com/site/kdhmaythurkic16/bth-thi-2-sux-khay-khay- fak/2-5-hnathi-laea-siththi-khxng-phu-sux http://www.thailaws.com/aboutthailaw/knowing_law_005.htm? fbclid=IwAR3AxOpVTGyVexzCiLnfM0pufn1qw94DtUzMQ1PwlagPe5XBUB _G8hOqbJc file:///C:/Users/ThikPad/Downloads/act-derivatives2546-codified%20(1).pdf แบบการเรียนการสอนของรายวิชา กฎหมายธรุ กจิ และกฎหมายวชิ าชีพ(MAC207) โดย อาจารยศ ุภวิชญ พวงสุวรรณ



จัดทําโดย นางสาวสภุ ญิ ญา ระยา้ เพช็ ร์ 63123600001 นางสาวปณิธาน คํานาค 63123600004 นางสาวปยวรรณ เครออาษา 63123600007 นางสาวปรารชาติ พาละแพน 63123600009 นางสาวธนิษฐา กายจรต 63123600020 นางสาวเสาวลกั ษณ์ สขุ ใจ 64123600028