โครงสร้างร่างกายที่เป็นพื้นฐานความงามของมนุษย์ (ผม เล็บ ปากและฟัน)

หนวยการเรยี นรู ท่ี 2 โครงสรา งรางกายทีเ่ ปน พนื้ ฐานความงามของมนุษย วิทยาศาสตรกับความงาม

ผมและเลบ็ , ปากและฟน ผมและเล็บ ผมและเล็บประกอบดวยสวนท่ีมีชีวิตอยูใตผิวหนังและสวนท่ีไมมีชีวิตซึ่งโผลพนผิวหนังขึ้นมา มเี คราติน (Keratin) เปน องคประกอบสาํ คัญ เสน ผมมคี ิวติเคิล (Cuticle) เปน โครงสรางอยูชน้ั นอกสดุ ของ เสนผม ชว ยปกปองเสน ผมและทําใหเสน ผมเงางาม เมดูลลา ควิ ตเิ คิล โครงสรางของผมและขน จากภาพผมประกอบดวยปุมรากผมและเสนผม เสนผมแบงเปนชั้น 3 ช้ัน ไดแกช้ันเมดูลลา ชน้ั คอรเ ทกซ และชน้ั ควิ ติเคลิ ปุมรากผมและเสนผมมีความแตกตางกัน ปุมรากผมเปนสวนท่ียังมีชีวิตซ่ึงอยูในช้ันหนังแท สวน เสนผมเปนสวนทีไ่ มม ชี ีวติ ทีโ่ ผลพ น ผิวหนังขึ้นมา สขี องเสนผมเกย่ี วของกบั โครงสรา งช้นั คอรเทกซ เน่ืองจากเปน ชนั้ ทม่ี เี มลานินแทรกอยู หากชน้ั คิวตเิ คลิ ถูกทําลายจะเปนผลทาํ ใหเ สน ผมเสยี กระดาง ไมเ งางาม เสนผมและหนงั กําพรา ประกอบดวยเคราตินเหมือนกัน แตม ีความแตกตางกันคือเคราตนิ ทีเ่ สนผม เปน ชนดิ แข็ง สว นเคราตินในชนั้ หนังกาํ พรา เปน ชนดิ น่ิม วิทยาศาสตรกบั ความงาม

บริเวณโคนของเสนผมใตผ วิ หนงั มีตอ มไขมนั ซง่ึ มชี อ งเปด ออกบริเวณชองวางรอบๆ เสน ผม ปญ หาสขุ ภาพเกี่ยวกบั เสนผมและหนังศีรษะ ผมเสีย มีสาเหตุจากโครงสรางตามธรรมชาติของเสนผมถูกทําลาย หรือไดรับความเสียหาย โดยเฉพาะช้ันคิวติเคิล ปจจัยกระตุนท่ีสําคัญไดแก สารเคมี ความรอน และความเปนกรด-เบสท่ีไม เหมาะสมของผลิตภัณฑทีใ่ ชก บั ผมและหนงั ศรี ษะ รังแค เกิดจากการหลุดลอกของเซลลหนังศีรษะท่ีเร็วกวาปกติ ทําใหมีเศษหนังศีรษะจํานวนมาก หลุดออกมา ดงั น้นั การปองกันรังแคในเบื้องตนจึงควรรกั ษาความสะอาดของเสนผมและหนังศีรษะ วทิ ยาศาสตรก บั ความงาม

เล็บประกอบดว ยรากเล็บซ่งึ เปน สวนท่อี ยใู ตผิวหนัง และแผน เลบ็ ซงึ่ เปน สว นท่โี ผลพนผวิ หนัง ออกมา เลบ็ และเสนผมมสี วนประกอบคลายกนั คือประกอบดว ยสวนท่มี ีชีวติ อยูใ ตผิวหนังและสวนที่ไมม ี ชวี ติ ทีโ่ ผลพ น ผวิ หนังออกมา เลบ็ และผมประกอบดว ยเคราตนิ เหมือนกัน แตเคราตนิ ของเล็บอัดตวั กันแนน และแข็งกวา เคราตินของเสน ผม ปญหาสขุ ภาพเล็บ เชน เล็บฉีก เล็บเปราะ มีดอกเล็บ และเล็บขบ เปน ตน เลบ็ ทม่ี คี วามงามตองสะอาด ไมเ ปราะหักงาย มีสุขภาพดี มีสีชมพูออน ผวิ เรยี บ เปนเงาตาม ธรรมชาติ และไมมดี อกเล็บ ควรดแู ลรกั ษาความสะอาดของเลบ็ อยางสมา่ํ เสมอโดยการลา งมอื ดว ยสบู หรอื เจลลา งมือ และควรตดั เล็บใหส นั้ เพ่อื ปองกันการสะสมของสง่ิ สกปรกและจลุ ินทรยี  เล็บขบ เกดิ จากการท่เี ลบ็ เจริญแลว แทงเขาไปในเน้ือเย่ือ ทําใหเปน แผลและรสู ึกเจบ็ การปองกนั เล็บขบควรตัดเลบ็ เปนประจาํ และใสร องเทาที่มขี นาดพอดีกับเทา ปจจัยท่ีทาํ ใหเ ล็บเสีย เชน การสูบบหุ ร่ี การใชนํ้ายาทาเล็บและนา้ํ ยาลา งเลบ็ เปนประจาํ การติด เชื้อ การกระแทก นอกจากนเ้ี ลบ็ อาจเสียเนอ่ื งจากความผดิ ปกติของตบั ไต หวั ใจ และปอด เปนตน วิทยาศาสตรกับความงาม

ปากและฟน ฟนอยูภายในชองปากและมีความสําคัญตอความงาม ฟนมีโครงสรางเปนช้ัน ช้ันนอกสุดของฟน เรยี กวา เคลอื บฟน (Enamel) มแี คลเซยี มฟอสเฟตเปนองคประกอบหลกั ทําใหฟนมีความแขง็ แรงและมีสี ขาวโดยธรรมชาติ ปากและฟน ทมี่ ีความงาม คอื ปากและฟนสะอาด ไมม ีคราบเศษอาหารและกล่ินปาก ปากประกอบดว ย รมิ ฝปาก เหงือก ฟน ลนิ้ เพดานปาก ตอมน้ําลายและลิ้นไก โครงสรา งปากและฟน ฟนมีสีขาวเน่ืองจากเปนสีของแคลเซียมฟอสเฟตซึ่งเปนองคประกอบหลักของช้ันเคลือบฟนซึ่ง เปนชั้นนอกสุดของฟน ฟนประกอบดว ยสวนที่โผลพ นเหงอื กข้ึนมาเรียกกวา ตัวฟน สวนทีถ่ ดั จากตวั ฟนและติดกับเหงอื ก เรียกวา คอฟน และสวนที่อยูใตเหงือกลึกลงไปในขากรรไกรเรียกกวา รากฟน หากผาฟนตามขวาง จะ พบวาฟนมีโครงสรางเปนชั้น ชั้นนอกสุดของตัวฟนท่ีเห็นเปนสีขาวเรียกวา เคลือบฟน เปนสวนที่มีความ แข็งท่ีสุดของฟน ชั้นถัดมาเรียกวาเนื้อฟน เปนช้ันที่มีรูพรุน อากาศหรือสารเคมีสามารถแทรกผานไปยัง ปลายประสาทได ช้ันดานในสุดเรียกวาโพรงประสาทฟน เปนท่ีอยูของหลอดเลือดและเสนประสาทตางๆ จงึ มีความไวตอ สงิ่ กระตุน สูง วิทยาศาสตรก บั ความงาม

ฟนผุ เกิดจากแบคทีเรียบางชนิดยอยสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรตที่ตกคางในปากได ผลิตภัณฑเปนกรดแลคติก ซึ่งสามารถทําลายชั้นเคลือบฟนได จึงควรแปรงฟนอยางถูกวิธีอยางนอยวนั ละ 2 คร้งั เพอ่ื กําจัดแบคทเี รยี และเศษอาหารทีต่ กคางในปากและฟน กล่ินปาก เกิดจากการท่ีจุลินทรียยอยเศษอาหารท่ีตกคางในปากเกิดแกสที่มีกลิ่นเหม็น จึงควร แปรงฟน อยา งถูกวธิ ีอยา งนอ ยวันละ 2 คร้ังเพือ่ กําจดั จลุ นิ ทรยี แ ละเศษอาหารตกคางในปากและฟน ปากท่ีมีสุขภาพดี ควรมีริมฝปากชุมช้ืน ไมเปนขุย ลักษณะของเหงือกควรเปนสีชมพู ไมมีแผล หรอื เลอื ดออกขณะแปรงฟน ไมมีกลิ่นปาก ฟนท่ีมีสขุ ภาพดี คอื ฟน สะอาด แข็งแรง ไมผ ุ การดูแลสุขภาพปากและฟนสามารถทําไดดวยการแปรงฟนอยางถูกวิธีอยางนอยวันละ 2 ครั้ง และดมื่ น้าํ ใหเ พียงพอ วิทยาศาสตรกับความงาม

ตรวจสอบความเขาใจ 1. โครงสรา งของผมประกอบดว ยอะไรบาง 2. ผมที่มีความงามมีลกั ษณะอยา งไร และนักเรียนมีวธิ ีการดูแลความงามของผมอยา งไร 3. มีปจ จยั ใดบา งที่เปน สาเหตใุ หผ มเสีย 4. รังแคเกดิ ไดอยางไร นกั เรยี นมีวิธีการดูแลปองกันไมใ หเปนรงั แคไดอยางไร 5. โครงสรา งของเลบ็ ประกอบดวยอะไรบาง 6. เล็บท่มี คี วามงามมีลักษณะอยา งไร และนักเรียนมวี ิธีการดูแลความงามของเล็บอยา งไร วิทยาศาสตรก บั ความงาม

วทิ ยาศาสตรกบั ความงาม