E-Book เรื่อง มณีกัณฐชาดก (ปัญญาบารมี)

E-BOOK เล่มน้ีเป็ นส่วนหน่ึงของวิชาบาลีและ วิชาคอมพิวเตอร์ ในระดับช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่6 โดยมี จุดประสงคเ์ พ่ือการศึกษาความรู้ท่ีไดจ้ ากเรื่อง “มโหสถ ชาดก”และใน E-BOOK เล่มน้ีมีเน้ือหา ซ้ึงประกอบดว้ ย ความรู้เกี่ยวกับเรื่ องราวหน่ึงในสิบชาติสุดท้ายของ พระพุทธเจา้ ก่อนจะมาเกิดเป็นเจา้ ชายสิทธตั ถะและตรัส รู้ในที่สุด คณะผูจ้ ดั ทาหวงั ว่า E-BOOKน้ีจะให้ความรู้เป็ น ประโยชน์แก่ผอู้ ่านทุกๆท่าน หากมีขอ้ ผิดพลาดประการ ใด คณะผจู้ ดั ทาขออภยั มา ณ ท่ีน้ีดว้ ย คณะผู้จัดทำ

คำนำ ชำดก สำระสำคญั ประวตั ิของมโหสถ คดที มี่ โหสถใช้ปัญญำในกำรแก้ไข ข้อคดิ ทไ่ี ด้จำกเร่ืองมโหสถชำดก บรรณำนุกรม ผู้จดั ทำ

ชำดก คือ เร่ื องราวในอดีตชาติของ พระพุทธเจา้ ท่ีปรากฏ ในคมั ภีร์พระไตรปิ ฎก โดยแสดงเก่ียวกบั ชาติกาเนิดของพระพทุ ธเจา้ ในอดีตชาติปางก่อน (เรียกว่า พระโพธิสัตว)์ ซ้ึงตอ้ งสะสมปัญญาบารมีในดา้ นต่างๆ เช่น ความมีเมตตา ความเพียรพยายาม การใหท้ าน บารมี ฯลฯ ก่อนท่ีจะส่งผลให้ทรงเสวยชาติ เป็นพระสัมมาสัมพทุ ธเจา้ ในที่สุด

มโหสถ มีชาติกาเนิดเป็ นบุตรของเศรษฐี ช่ือ สิริวฒั กะ และนางสุมนาเทวี แห่งเมืองมิถิลา มโหสถเป็ นผูม้ ีปัญญาเฉลียวฉลาด สามารถ แกป้ ัญหาไดท้ ุกเร่ือง จนทาใหเ้ ป็นคนโปรดของ ราชาแห่งเมืองมิถิลา

กาลคร้ังหน่ึงนานมาแลว้ ในพระราชสานกั ของ พระเจา้ วิเทหะ เมืองมิถิลา มีราชบณั ฑิตอยู่ 4 คน คือ เสนกะ ปุกกุสะ กามินทะ และ เทวินทะ มีบ้านอยู่ท่ี ประตูเมืองท้งั 4 ทิศ คราวน้ัน พระโพธิสัตว์เกิดเป็ น บุตรของสิริวฒั กเศรษฐีและนางสุมนาเทวี ในหมู่บา้ น อนั ต้งั อยู่ทางทิศตะวนั ออกของเมืองมิถิลา ในวนั ถือ ปฏิสนธิในครรภม์ ารดาน้นั พระราชาทรงสุบินวา่ ที่มุม สนามหลวง 4 มุมมีกองเพลิงใหญ่เท่ากาแพงเมือง 4 กอง ในท่ามกลางมีกองไฟเท่าหิ่งห้อย 1 กอง แต่กลบั ส่องสวา่ งไสวมากกวา่ กองเพลิงท้งั 4 กองน้นั โหรหลวง จาทานายวา่ จกั มีบณั ฑิตคนสาคญั มาเกิดในเมืองน้ี

มโหสถกุมารได้แสดงความเป็ นบัณฑิตต้งั แต่ อายุได้ 7 ขวบเท่าน้ัน มีความสามารถออกแบบสร้าง ศาลาและให้ประดับตกแต่งศาลาพร้อมกับปลูกไม้ ดอกไม้ประดับได้ และได้แสดงความอัจฉริยะทาง สติปัญญาหลายประการ ไดแ้ ก่ แสดงวิธีชิงเอาชิ้นเน้ือ จากปากเหยีย่ วท่ีบินอยบู่ นทอ้ งฟ้าได้ ไดต้ ดั สินคดีเรื่อง การแยง่ เป็ นเจา้ ของววั ไดต้ ดั สินคดีวา่ ดว้ ยเรื่องการแยง่ กันเป็ นเจ้าของสร้อยประดบั เป็ นตน้ ตลอดจนถึงได้ แก้ไขปัญหาต่างๆ ที่พระราชาไดท้ ดสอบปัญญาของ ท่านดว้ ยวธิ ีการต่างๆ จนเป็นที่พอพระทยั ของพระราชา

เม่ือพระราชาทดสอบปัญญาของมโหสถหลาย คร้ังจนเป็ นท่ีพอพระทยั แลว้ จึงมีรับสั่งให้เขา้ เฝ้า และ ทรงรับมโหสธเขา้ รับราชการ อยมู่ าวนั หน่ึง ท่านไดใ้ ช้ ปัญญาแก้ไขปริศนาปัญหาต่างๆ ท่ีเกิดข้ึนได้สาเร็จ ลุล่วงดว้ ยดี และเมื่อมโหสถอายุได้ 16 ปี ก็ไดแ้ ต่งงาน กบั ธิดาตระกูลเศรษฐีผูห้ น่ึงช่ือว่า อมราเทวี ซ่ึงนางก็มี สติปั ญญาเฉลียวฉลาด รักษาศีล 5 ได้บริ สุ ทธ์ิ เช่นเดียวกนั การแสดงเหตุผลของมโหสถบณั ฑิตทุก คร้ัง เป็ นท่ีตะขิดตะขวงใจของราชบณั ฑิตท้งั 4 ท่านอยู่ ไม่นอ้ ย บางคร้ังก็มีการหักหน้า ลบลา้ งขอ้ คิดเห็นของ ราชบณั ฑิต ทาให้ราชบณั ฑิตท้งั 4 พยายามหาเร่ืองใส่ ความท่าน แต่ท่านก็สามารถแกป้ ัญหาดว้ ยปัญญาของ ท่านเองไดท้ ุกคร้ัง

ในเรื่องการวางแผนดา้ นยทุ ธศาสตร์น้นั มโหสถ บณั ฑิตมีความสามารถเช่นเดียวกนั ดงั เช่นเม่ือคร้ังพระ เจา้ จุลนีพรมทตั แห่งเมืองอุตรปัญจาละคิดการใหญ่ตาม คากราบทูลของเกวฏั ปุโรหิต เพ่ือจะยดึ ครองแวน่ แควน้ ต่างๆ มาเป็ นเมืองข้ึน รวมท้งั เมืองมิถิลาดว้ ย พระองค์ ไดท้ รงปราบปรามมีชัยชนะเหนือพระราชาในแควน้ ใกลเ้ คียงโดยรอบ ยึดครองไดถ้ ึง 101 แควน้ และไดย้ ก ทพั พร้อมดว้ ยกษตั ริย์ 101 พระองค์มาลอ้ มเมืองมิถิลา ไว้ แต่ดว้ ยการวางแผนการรบก่อนอยา่ งรอบคอบหลาย ช้นั ของมโหสถบณั ฑิต เริ่มต้งั แต่การส่งสายลบั ไปอยู่ กบั ศตั รู เพ่ือทราบความเคลื่อนไหวจนถึงการใชก้ ุสโล บายต่างๆ เพื่อให้ขา้ ศึกไม่อาจตีเมืองมิถิลาได้ แถมยงั ถูกทหารของเมืองมิถิลาตีแตกกระเจิง

จนทาให้กษตั ริย์ 101 พระองค์พร้อมนักรบเสีย ขวญั หนีเอาตวั รอด และดว้ ยความสามารถเชิงการฑูตท่ี ยอดเยย่ี มยงั ทาใหพ้ ระเจา้ วเิ ทหะกบั พระเจา้ จุลนีพรมทตั มาผูกไมตรีกันได้ เมื่อพระเจ้าจุลนีพรหมทตั ยอมยก พระธิดาของพระองคใ์ หเ้ ป็ นพระมเหสีของพระเจา้ วิเท หะ ตามแผนการของมโหสถบณั ฑิต ต่อมาเม่ือพระเจา้ วิ เทหะสวรรคต พระโอรสของพระองค์ได้ครองราช สมบตั ิแทน พระเจา้ จุลนีพรหมทตั ทรงมีพระประสงค์ ให้เมืองของพระองค์มีบัณฑิตอย่างมโหสธบ้าง จึง ขอให้มโหสถบณั ฑิตมาอยทู่ ่ีเมืองของพระองคม์ โหสถ บณั ฑิตจึงกราบทูลลาพระเจา้ กรุงมิถิลาไปรับตาแหน่ง ปุโรหิตในราชสานักของพระเจา้ จุลนีพรมทตั และอยู่ ดว้ ยความผาสุกจนสิ้นอายขุ ยั

มโหสถ มีชาติกาเนิดเป็ นบุตรของเศรษฐีช่ือ สิริ วฒั กะ และนางสุมนาเทวี แห่งเมืองมิถิลา เหตุที่ใชช้ ื่อ วา่ \"มโหสถ\" เพราะเม่ือแรกคลอดมือทารกนอ้ ยถือแท่ง ยาวิเศษของพระอินทร์ติดตวั มา ซ่ึงต่อมาไดน้ ามารักษา คนเจบ็ ไขไ้ ดป้ ่ วย ไดผ้ ลอยา่ งน่าอศั จรรย์

* ตัดสินข้อพพิ ำทแย่งชิงววั มีชายสองคนอา้ วความเป็ นเจา้ ของววั ตวั เดียวกนั และขอให้ มโหสถช่วยตดั สิน มโหสถสอบถามถึงเร่ืองอาหารท่ีให้ววั กิน เจา้ ของตวั จริงบอกว่าให้กินหญา้ เจา้ ของตวั ปลอมบอกว่าให้ กินแป้ง งา และขนม เมื่อมโหสถไดใ้ หว้ วั กินยาขบั จนอาเจียน ออกมาเป็นหญา้ ทาใหต้ ดั สินไดว้ า่ ใครเป็นเจา้ ของตวั จริง โดย ไดส้ อนใหค้ นโกงนบั ถือศีล 5 อีกดว้ ย *ตัดสินกรณแี ย่งชิงบุตร มีหญิงสองคนแย่งชิงเด็กน้อยผูห้ ญิง โดยต่างอา้ งความเป็ น มารดาของเด็ก มโหสถใช้วิธีพิสูจน์โดยให้หญิงท้งั สองใช้ กาลงั แย่งชิงเด็ก ทาให้เด็กน้อยร้องไห้ด้วยความตกใจและ เจบ็ ปวด มารดาตวั จริงจึงยอมปล่อย และทรุดตวั ร้องไหเ้ พราะ ความสงสารลูก มโหสถจึงตดั สินว่า หญิงท่ีใจอ่อนปล่อยมือ ทารกเป็นมารดาของเดก็ ที่แทจ้ ริง

1. ผูม้ ีปัญญาและถึงพร้อมด้วยคุณธรรม ความดีย่อม ได้รับการยอมรับจากมหาชน และทาให้ตนเองมี ความสุข ความเจริญในการดาเนินชีวติ 2. คุณธรรมของผู้มีเมตตา คือ มีความเมตตา และ ปรารถนาดีต่อผอู้ ่ืน มิเบียดเบียนทาร้ายผอู้ ่ืน หรือทาให้ ผู้อื่นได้รับความเดือดร้อน และคิดจะทาสิ่งที่เป็ น ประโยชนต์ ่อส่วนรวม

เว็บไซต์:http://mast1981.blogspot.com /2008/01/blog-post.html?m=1

1.สำมเณรอนันต์ กนั ทำ เลขท่ี16 2.สำมเณรอนุชำ หวำนหอม เลขท1ี่ 7 ช้ันมธั ยมศึกษำปี ท่ี 6 เสนอ พระมหำทองแดง ถริ จิตโต โรงเรียนบ้ำนใหม่วทิ ยำ พระปริยตั ิธรรม แผนกสำมญั ศึกษำ ในโครงกำรตำมพระรำชดำริ สมเดจ็ พระกนิษฐำธิรำชเจ้ำ กรมสมเดจ็ พระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกมุ ำรี อำเภอวงั เหนือ จงั หวดั ลำปำง