แผนหน่วยที่ 6

วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะชีวิต วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะชีวิต รหัส 20000-1301 หน่วยที่ 6 20000-1301 สารและการเปลี่ยนแปลง หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ ปวช พุทธศักราช 2562 นายธราเทพ มณีแดง วิทยาลัยเทคนิคชุมพร สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา

32 แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 6 หน่วยที่ 6 ช่อื วิชา วิทยาศาสตรเ์ พ่อื พฒั นาทกั ษะชีวิต (20000–1301) เวลาเรยี นรวม 54 คาบ ช่อื หน่วย สารและการเปลี่ยนแปลง สอนครงั้ ท่ี 10–11/18 ชอื่ เรือ่ ง สารและการเปล่ียนแปลง จานวน 6 คาบ หัวข้อเรอ่ื ง ใบปฏิบตั งิ านท่ี 6.1 สารละลาย 6.1 สาร ใบปฏบิ ตั งิ านท่ี 6.2 สมบตั ิบางประการของคอลลอยด์ 6.2 สมบตั ขิ องสาร ใบปฏบิ ตั ิงานท่ี 6.3 ประเภทของสาร 6.3 การจาแนกสาร ใบปฏบิ ตั งิ านท่ี 6.4 การเปล่ยี นแปลงของสาร 6.4 การเปลี่ยนแปลงของสาร ใบปฏบิ ตั งิ านท่ี 6.5 การเปลี่ยนสถานะของสาร ใบปฏิบตั ิงานท่ี 6.6 การละลายของสาร ในตวั ทาละลายต่าง ๆ แนวคิดสาคญั สารต่าง ๆ ในโลกมีมากมายหลายชนิด การศึกษาเกี่ยวกบั สารจึงตอ้ งจดั หมวดหม่เู พ่ือประโยชนต์ ่อ การศึกษาคน้ ควา้ โดยการกาหนดเกณฑเ์ พ่ือใชใ้ นการจาแนกสาร เม่ือใช้เนือ้ สารเป็นเกณฑจ์ ะจาแนกสาร ออกเป็น 2 ประเภท ไดแ้ ก่ สารเนือ้ เดียว และสารเนือ้ ผสม สารเนือ้ เดียวยงั แบ่งออกเป็นสารละลายและสาร บรสิ ทุ ธิ์ และสารบรสิ ทุ ธิ์ยงั แบ่งออกเป็นธาตกุ บั สารประกอบ การจดั จาแนกสารเม่ือใชอ้ นุภาคเป็นเกณฑจ์ ะ แบ่งได้ 3 ประเภท เรียงลาดบั ตามขนาดของอนุภาคจากใหญ่ไปเล็ก ไดแ้ ก่ สารแขวนลอย คอลลอยด์ และ สารละลายสารต่าง ๆ มีการเปล่ียนแปลงไดต้ ลอดเวลา อาจเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพหรือการ เปลี่ยนแปลงทางเคมี ซ่ึงการเปล่ียนแปลงทงั้ สองอย่างนีจ้ ะแตกต่างกันโดยการเปล่ียนแปลงทางเคมีจะมี สารใหม่เกิดขนึ้ ทาใหก้ ารยดึ เหน่ยี วของอะตอมในโครงสรา้ งเปลี่ยนไป สมรรถนะหลกั แสดงความรูแ้ ละปฏิบตั เิ ก่ียวกบั สารและการเปลีย่ นแปลง สมรรถนะย่อย ด้านความรู้ ด้านทกั ษะ 1. บอกความแตกต่างของสมบตั ิทางกายภาพและ 1. แยกตวั ทาละลายและตวั ละลาย เม่ือกาหนด ทางเคมี องคป์ ระกอบของสารละลายมาให้ 2. จาแนกความแตกตา่ งระหวา่ งสารเนอื้ เดียวกบั 2. บอกความแตกตา่ งท่ีเกิดจากการท่แี สงสอ่ งผ่าน สารเนอื้ ผสม สารแขวนลอย คอลลอยด์ และ สารละลาย

33 ด้านความรู้ ดา้ นทักษะ 3. ระบสุ มบตั ิของธาตทุ ่เี ป็นโลหะ อโลหะ และก่งึ 3. ใชส้ มบตั ิการกระเจิงของแสงเพ่อื ตรวจสอบสาร โลหะ ท่เี ป็นคอลลอยด์ 4. แยกตวั ทาละลายและตวั ละลาย เม่อื กาหนด 4. จาแนกประเภทของสาร เม่ือกาหนดสารมาให้ องคป์ ระกอบของสารละลายมาให้ 5. จาแนกการเปลีย่ นแปลงของสารใน 5. จาแนกประเภทของสาร เม่ือกาหนดสารมาให้ ชีวิตประจาวนั 6. ระบสุ มบตั ิของสารประเภทสารแขวนลอย 6. อธิบายสมั พนั ธข์ องพลงั งานความรอ้ นท่ี คอลลอยด์ และสารละลาย เก่ียวขอ้ งกบั การเปล่ียนสถานะ 7. จาแนกการเปล่ยี นปลงทางกายภาพ และทาง 7. ทาการทดลองการละลายของสารในตวั ทา เคมีของสารในชีวิตประจาวนั ละลายต่าง ๆ 8. อธิบายแรงยดึ เหน่ยี วของสารท่มี ีสถานะ 8. อธิบายการละลายแบบดดู ความรอ้ น และคาย ของแข็ง ของเหลว และแก๊ส ความรอ้ น 9. อธิบายสมั พนั ธข์ องพลงั งานความรอ้ นท่ี 9. ใชเ้ คร่ืองมือตามการทดลอง เกี่ยวขอ้ งกบั การเปลี่ยนสถานะ 10. ระบปุ ัจจยั ท่มี ีผลต่อการละลายของสาร 11. บอกสารตงั้ ตน้ และผลิตภณั ฑใ์ นปฏกิ ริ ยิ าเคมี ด้านคุณธรรมจริยธรรม/บูรณาการปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง แสดงออกดา้ นการตรงตอ่ เวลา ความสนใจใฝ่รู้ ไมห่ ยดน่ิงท่ีจะแกป้ ัญหา ความซือ่ สตั ย์ ความรว่ มมือ ใช้ อปุ กรณท์ ดลองอยา่ งฉลาดและรอบคอบ เนือ้ หาสาระ 6.1 สาร สาร (Substance) หมายถึงสง่ิ ต่าง ๆ ท่อี ย่รู อบตวั ของเราซ่งึ สามารถสมั ผสั ไดด้ ว้ ยประสาททงั้ 5 6.2 สมบตั ิของสาร สมบตั ขิ องสาร แบง่ เป็น 2 ประเภท ไดแ้ ก่ สมบตั ทิ างกายภาพ และสมบตั ทิ างเคมี 6.3 การจาแนกสาร 6.3.1 การจาแนกสารเม่ือใชล้ ักษณะเนือ้ ของสารเป็นเกณฑ์ สารเนือ้ เดียวยังแบ่งเป็น 2 ชนิด ไดแ้ ก่ สารบรสิ ทุ ธิแ์ ละสารละลาย 6.3.2 การจดั กล่มุ สารเม่ือใชข้ นาดของอนุภาคเป็นเกณฑ์ จะแบ่งได้ 3 กล่มุ คือ สารแขวนลอย คอลลอยด์ และสารละลาย

34 6.4 การเปลย่ี นแปลงของสาร การเปลี่ยนแปลงของสาร หมายถึง การท่ีสารมีสมบัติต่างไปจากเดิม เช่น มีสีกล่ิน รส รูปร่าง หรือสถานะเปลี่ยนไป การเปล่ียนแปลงบางอย่างอาจทาใหม้ ีสารใหม่เกิดขึน้ หากใชส้ มบัติของสารเป็น เกณฑจ์ ะสามารถจาแนกประเภทของการเปลี่ยนแปลงได้ 2 ประเภท คือ การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ และการเปลย่ี นแปลงทางเคมี กจิ กรรมการเรยี นรู้ 1. เตรียมความพรอ้ มในการเรียน โดยการเรียกช่ือ สารวจการแต่งกาย พรอ้ มทัง้ บนั ทึกลงในแบบ สงั เกตความมีวินยั และความรบั ผิดชอบ 2. ขนั้ นาเขา้ ส่บู ทเรียน ครูแจง้ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ขอ้ 1–6 และใหน้ ักเรียนทาแบบทดสอบก่อน เรียนหนว่ ยท่ี 6 สารและการเปล่ียนแปลง เนน้ ใหท้ าดว้ ยความซอื่ สตั ย์ 3. ขั้นสอน ครูให้ความรู้ บรรยาย อธิบาย สาร สมบัติของสาร และการจาแนกสาร โดยใชส้ ่ือ PowerPoint ประกอบ และใหน้ กั เรียนทาใบกจิ กรรมท่ี 6.1–6.3 4. ขนั้ สรุป ครูและนกั เรียนรว่ มสรุปกจิ กรรมท่ีทา กจิ กรรมการเรียนรู้ 1. เตรียมความพรอ้ มในการเรียน โดยการเรียกช่ือ สารวจการแต่งกาย พรอ้ มทั้งบนั ทึกลงในแบบ สงั เกตความมีวนิ ยั และความรบั ผิดชอบ 2. ขนั้ นาเขา้ สบู่ ทเรยี น ครูแจง้ จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ขอ้ 7–11 3. ขั้นสอน ครูให้ความรู้ บรรยาย อธิบาย การเปลี่ยนแปลงของสาร โดยใช้ส่ือ PowerPoint ประกอบ และใหน้ กั เรยี นทาใบกิจกรรมท่ี 6.4–6.5 4. ขนั้ สรุป ครูและนกั เรียนรว่ มสรุปกิจกรรมท่ีทา กิจกรรมการเรยี นรู้ 1. เตรียมความพรอ้ มในการเรียน โดยการเรียกช่ือ สารวจการแต่งกาย พรอ้ มทั้งบันทึกลงในแบบ สงั เกตความมีวินยั และความรบั ผดิ ชอบ 2. ขนั้ นาเขา้ สบู่ ทเรยี น ครูแจง้ จดุ ประสงคก์ ารปฏบิ ตั ิ ใบกิจกรรมท่ี 6.6 3. ขนั้ สอน ครูใหค้ วามรู้ บรรยาย อธิบาย เพ่ือทบทวนความรู้ สาร สมบตั ิของสาร การจาแนกสาร การเปลยี่ นแปลงของสาร โดยใชส้ ่ือ PowerPoint ประกอบ และใหน้ กั เรียนทาใบกิจกรรมท่ี 6.6 4. ขนั้ สรุป ครูและนกั เรียนรว่ มสรุปกิจกรรมท่ีทา 5. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มสรุปบทเรียน โดยการจัดทาแผนท่ีความคิด และมอบหมายให้ทา แบบฝึกหดั ทา้ ยบท

35 6. ใหน้ กั เรยี นทาแบบทดสอบหลงั เรียนหน่วยท่ี 6 ส่อื และแหลง่ การเรยี นรู้ 1. สื่อการเรียนรู้ หนังสือเรียน หน่วยท่ี 6 เรื่อง สารและการเปล่ียนแปลง ใบกิจกรรมท่ี 6.1–6.6 แบบฝึกหดั หนว่ ยท่ี 6 และแบบทดสอบกอ่ นเรียน และหลงั เรียน และ PowerPoint ประกอบการสอน 2. แหล่งการเรียนรู้ หนังสือ วารสาร เก่ียวกับวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี และอินเทอรเ์ น็ต www.google.com การวดั และการประเมนิ ผล 1. การวดั ผลและการประเมินผล 1.1 แบบประเมินพฤติกรรม ความมีวินัย และความรบั ผิดชอบ ตอ้ งไดค้ ะแนน ไม่น้อยกว่า รอ้ ยละ 70 ผา่ นเกณฑ์ 1.2 ทดสอบโดยใชแ้ บบทดสอบก่อนเรยี นหลงั เรียน 1.3 สงั เกตการปฏบิ ตั กิ ิจกรรมกลมุ่ โดยใชแ้ บบประเมินผล การปฏิบตั กิ จิ กรรมกลมุ่ 1.4 ตรวจใบกิจกรรม ตรวจแบบฝึกหดั 2. เกณฑก์ ารวดั และประเมนิ ผล 2.1 แบบประเมินพฤติกรรม ความมีวินัยและความรบั ผิดชอบ ต้องไดค้ ะแนนไม่น้อยกว่า รอ้ ยละ 70 ผ่านเกณฑ์ 2.2 แบบทดสอบหลงั เรียน ตอ้ งไดค้ ะแนนไม่นอ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ 2.3 แบบประเมินพฤติกรรมปฏิบตั ิกิจกรรมกลุ่ม ตอ้ งไดค้ ะแนนไม่นอ้ ยกว่ารอ้ ยละ 60 ผ่าน เกณฑ์ 2.4 ใบกิจกรรม ตอ้ งไดค้ ะแนนไมน่ อ้ ยกว่ารอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ 2.5 แบบฝึกหดั ตอ้ งไดค้ ะแนนไม่นอ้ ยกว่ารอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ งานทมี่ อบหมาย งานท่ีมอบหมายนอกเหนือเวลาเรียน ใหท้ บทวนเนือ้ หารวมทัง้ ความสมบูรณ์ของแบบฝึกหัดและ ใบกิจกรรม ผลงาน/ชนิ้ งาน/ความสาเร็จของผู้เรียน 1. ผลการนาเสนองานจากใบกจิ กรรม 2. ผลการทาแบบฝึกหดั หน่วยท่ี 6 3. คะแนนแบบทดสอบหลงั เรยี น (Post-test) หนว่ ยท่ี 6 เอกสารอา้ งอิง 1. หนงั สือเรียนวิชา วิทยาศาสตรเ์ พ่อื พฒั นาทกั ษะชีวิต (20000–1301)

36 2. เว็บไซตแ์ ละสื่อสงิ่ พิมพท์ ่เี ก่ียวขอ้ งกบั เนือ้ หาบทเรยี น