อุกกาบาต

อกุ กาบาต (Meteorite) อุกกาบาต คือ วัตถุในอวกาศ ท่ีผ่านชั้นบรรยากาศลงมาสู่โลก ตอนอยู่ในอวกาศจะเรียกว่า สะเก็ดดาวตก พอเข้าสู่ชั้นบรรยากาศโลก จะเรียกว่า ดาวตก เราสามารถพบหรือเจออุกกาบาตได้ บนดาวเคราะห์ดวงอ่นื เช่น ดาวองั คาร เปน็ ตน้ ดาวเคราะหน์ ้อยท่ีมขี นาดเล็กกวา่ 1 กม. เรียกว่าสะเก็ดดาว (Meteroids) สะเก็ดดาวตกลงสู่โลกเรียกว่า ดาวตกหรือผีพุ่งใต้ (Meteor or Shooting star) ดาวตก ท่ีมองเห็นส่วนมากมีขนาดประมาณเม็ดทราย แต่เคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูงประมาณ 40 - 70 กิโลเมตร/ วนิ าที จึงเสยี ดสีกับอากาศจนร้อนมากจนเผาไหม้หมดก่อนที่จะตกถึงพื้นผิวโลก อย่างไรก็ตามถ้าสะเก็ดดาว ขนาดใหญ่ตกลงมาก็จะเผาไหม้ไม่หมด เหลือชิ้นส่วนตกค้างบนพ้ืนผิวโลกซ่ึงเรียกว่า \"อุกกาบาต\" (Meteorite) และหลมุ ท่ีเกิดจากการพงุ่ ชนเรียกว่า \"หลมุ อุกกาบาต\" (Meteor crator) นอกจากอุกกาบาตจะเกิดข้ึนจากสะเก็ดดาวเคราะห์น้อยแล้ว ยังมีอุกกาบาตบนพ้ืนโลกท่ีมาจาก ดวงจันทร์และดาวอังคาร ซ่ึงในปี พ.ศ. 2539 ได้มีการค้นพบอุกกาบาต ALH84001 ซึ่งเป็นสะเก็ด ของดาวองั คารท่ีตกลงบนนา้ แขง็ ในทวปี แอนตาร์กตกิ ใน 65 ล้านปที ผ่ี า่ นมา อกุ กาบาตขนาดใหญ่พุ่งชนโลก ที่ ซิคซลู ูบ คาบสมุทรยูคาทาน ประเทศเม็กซิโก ท้าให้ไดโนเสารแ์ ละส่งิ มชี วี ติ อน่ื ๆ สญู พันธเ์ุ ปน็ จ้านวนมาก ประเภทของอุกกาบาตแบ่งตามองค์ประกอบมี 3 ประเภท คือ 1. อุกกาบาตหิน ประกอบด้วยหินแก้วซิลิเกตเป็นส่วนใหญ่ มีความหนาแน่นต่้าแบ่งย่อย เป็น 2 ชนดิ 1.1 คอนไดร์ท (Chondrites) ลักษณะเด่นคือ โครงสร้างทรงกลมเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 มิลลิเมตร เรียกว่าคอนดรูล (Chondrules) ซ่ึงเป็นแร่โอลิวีนและไพรอกซีน คอนดรูลกระจายอยู่ใน เน้ือของแร่ซิลิเกตและโลหะผสมเหล็ก-นิกเกิล ส่วนประกอบของคอนไดร์ทคล้ายกับหินที่พบในเปลือกโลก แต่มีสิ่งท่ีแตกต่างท่ีส้าคัญคือ ปริมาณที่มากของเหล็กและนิกเกิล โดยมีส่วนประกอบเฉลี่ยดังนี้ โอลิวีน 46 % ไพรอกซีน 25% แพลจิโอเคลส 11 % ***คอนไดร์ทเป็นอุกกาบาตหินที่ตกลงมาผิวโลกและถูกค้นพบ มากที่สดุ 1.2 อคอนไดร์ท (Achondrites) ถูกค้นพบน้อยมาก มีส่วนประกอบคล้ายคอนไดร์ท แตไ่ ม่มีคอนดรลู และมเี หล็ก-นกิ เกิลน้อยกวา่

2. อุกกาบาตเหล็ก (Irons) ประกอบด้วยโลหะผสม 2 ชนิด คือเหล็กและนิกเกิล มีความหนาแน่นสูงโดยมีเหล็กเป็นส่วนประกอบถึง 90% อุกกาบาตประเภทนี้ส่วนใหญ่ประกอบด้วย ผลึกหยาบของแร่เหล็กท่ีเรียกว่า คามาไซด์ (Kamacite) แร่อ่ืนๆโดยเฉพาะแร่เหล็ก-นิกเกิล แทไนต์ (Taenite) มักจะเกิดตามระนาบแลตทิส (Lattice planes) ซึ่งท้าให้ผิวหน้าตัดของช้ินส่วนอุกกาบาต มีแนวเส้นตัดกันท่ีเรียกว่า โครงสร้างวิดแมนสทาแทน (Widmanstatten structure) ผลึกท่ีมีขนาดใหญ่ ของอุกกาบาตประเภทน้แี สดงถึงการเยน็ ตวั อยา่ งชา้ ๆ อุกกาบาตประเภทเหล็กเป็นที่สนใจกันมาก เนื่องจาก เชอ่ื ว่ามีสว่ นประกอบคลา้ ยกบั แกนโลก 3. อุกกาบาตหิน-เหล็ก (Stony-iron) เป็นพวกที่ประกอบด้วยหินและโลหะ มีส่วนประกอบ ของหนิ แทรกอยใู่ นเนื้อเหล็กคอื จะเป็นเหล็กคร่ึงหนึ่งส่วนทเ่ี หลือเปน็ แกว้ ซิลิเกต