บทที่ 07-การจัดการต้นทุนโลจิสติกส์และซัพพลายเชน (Logistics Cost Management)

การจัดการต้นทุนโลจิสติกส์ Logistics Cost Management อาจารยธ์ รรมรฐั ทองดี สาขาวชิ าการจดั การโลจสิ ติกส์ลซั พั พลายเชน วิทยาลยั เทคโนโลยีวมิ ลบริหารธุรกจิ 1

องค์ประกอบของการจัดการโลจสิ ตกิ ส์ ปัจจยั นำเขำ้ การปฏิบัตกิ ารด้านการจัดการ ผลได้ ของโลจสิ ตกิ ส์ การวางแผน การทาให้เป็ นผล การควบคมุ ของโลจิสตกิ ส์ ทรัพยากรธรรมชาติ ผูจ้ ดั ส่งวตั ถดุ ิบ/ การจดั การโลจิสติกส์ (ทด่ี นิ อุปกรณ์ สินคา้ นโยบายด้านการ เคร่ืองจกั ร) วัตถุดบิ สินค้าระหว่าง สินค้า ตลาด(การไดเ้ ปรยี บ ทา สาเร็จรูป ทางการแข่งขนั ) ทรัพยากรบุคคล ลูกคา้ อรรถประโยชน์ดา้ น เวลาและสถานท่ี ทรัพยากรการเงนิ กิจกรรมด้านโลจสิ ติกส์ การส่ งมอบสินค้าท่ีมี ข้อมูล ประสิทธิภาพให้แก่ > การบริการลกู ค้า > การเลือกที่ตง้ั โรงงานและคลงั สนิ ค้า ลูกคา้ > การพยากรณ์ความต้องการ > การจัดซอื้ จดั หา สินทรพั ย์ที่เป็ นสมบัติ > การสอื่ สารในการกระจายสนิ คา้ > การหีบห่อ ของกจิ การ > การควบคุมสนิ คา้ คงคลงั > การจัดการสนิ ค้าส่งคืน 2 > การยกขนวสั ดุ > การการทาลายและการนากลบั มาใช้ใหม่ > กระบวนการสั่งซอื้ > การจราจรและการขนสง่ > การสนบั สนุนอะไหลแ่ ละบรกิ าร > คลังสนิ ค้าและการเกบ็ รักษาสนิ คา้

กจิ กรรมโลจิสติกส์ (Logistics Activities) ตน้ ทนุ ในการจดั สง่ สนิ ค้าและบรกิ าร Information Feedback Packaging QC & Forecasting Purchasing Waste Warehouse transport Production transport Warehouse Production Scheduling Suppliers / Downstream Planning Inbound OutboundOrderlogistics logisticsFulfillment Return DC = Distribution Center Customer/Upstream goods Customer Distribution RO = Repairs Operation RO services Location Planning Information Feedback 3

ลกั ษณะของงานด้านโลจสิ ติกส์ กระบวนงานการเตมิ เต็มคาสงั่ ซื้อ Order Fulfillment Process Customer Order Order Sales Placement Received Accounting Logistics Order Entry Warehouse Credit Check Stock Check Order Picking Transport Transport 4

ทาไมจงึ จาเปน็ ต้องศกึ ษาตน้ ทนุ โลจิสติกส์ การจัดซอื้ / การผลติ งาน การจดั ลูกค้า การจดั หา โลจสิ ติกส์ จาหน่าย ภายใน ทั้งตน้ ทุน ขยายการผลิต เพิ่มยอดขาย ท้ังต้นทุน ท้ังบรกิ าร มุง่ เนน้ “ต้นทนุ ” มุ่งเน้น “บรกิ าร” ท้ังบริการ • “ต้นทุนและการบรกิ าร” มีความสาพนั ธก์ ันในลกั ษณะ Trade Off • ฝ่ายงานโลจสิ ติกส์มีบทบาทสาคัญมากในการจัดการปัจจัยท้ัง 2 น้ี ในระดบั ท่เี หมาะสม • จาเป็นต้องมีข้อมลู เชิงปรมิ าณ 5

ต้นทุนดา้ นโลจิสตกิ ส์ สถานท/ี่ ระดับการ ให้บรกิ าร ตน้ ทุนเกบ็ รกั ษาสนิ คา้ คง ต้นทุนคา่ ขนส่ง คลัง ตน้ ทนุ คา่ โกดงั ต้นทุนปริมาณ 6 สินคา้ ต้นทนุ การส่ังซื้อและ ข้อมลู

ตน้ ทนุ ด้านโลจิสตกิ ส์ ตน้ ทนุ สนิ คา้ คงคลัง (Inventory Carrying Costs) เก่ยี วข้องกับการจดั การเพือ่ ใหม้ ี สนิ คา้ วางขายในตลาดโดยไมข่ าดแคลน และมอี ยู่ในระดบั ปริมาณท่ีเหมาะสม ซ่ึง หากมีเกนิ ความจาเป็นยอ่ มกอ่ ใหเ้ กดิ ต้นทุนในการเก็บรักษา แต่หากมไี ม่เพียงพอ กบั ความตอ้ งการ กจ็ ะก่อใหเ้ กิดการเสยี โอกาสในการขาย เปน็ ตน้ ในส่วนน้ีจะ เหน็ ไดว้ ่า การพยากรณ์ยอดขายที่ผิดพลาดมผี ลต่อตน้ ทนุ สินค้าคงคลงั ตน้ ทนุ การจดั การคลงั สินค้า (Warehousing Costs) เกิดจากงานที่เก่ียวขอ้ งกบั การจัดทิศทางของการเคล่อื นไหวของสนิ ค้า การกาหนดสถานทจ่ี ดั เกบ็ ผลติ ภัณฑแ์ ต่ ละประเภท การกาหนดทาเลทต่ี ้ังของคลังสนิ คา้ เพ่อื ประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย ในการเคล่อื นย้าย 7

ตน้ ทนุ ดา้ นโลจสิ ติกส์ ต้นทนุ กระบวนการส่ังซ้ือ (Order Processing และ Information Costs) เกดิ จาก กจิ กรรมทเ่ี ก่ยี วข้องกับกระบวนการสงั่ ซ้อื โดยเรม่ิ ตน้ ต้ังแต่การได้รับคาส่งั ซอื้ จากลกู ค้า การจัดการขอ้ มูลคาสัง่ ซอ้ื รวมไปถงึ การพยากรณ์ความต้องการสนิ คา้ เชน่ การออก เอกสารคาสง่ั ซือ้ การปอ้ นขอ้ มูลคาสั่งซื้อ การยนื ยันคาสงั่ ซ้อื เป็นต้น ตน้ ทุนการบรหิ ารและการจัดการ (Lot Quantity Costs) เปน็ ตน้ ทุนที่เกดิ จากกิจกรรมการจดั การ สัง่ ซื้อ และการสง่ั ผลติ โดยผนั แปรกับปรมิ าณสนิ คา้ ที่จดั หาและการผลิต หรือความถใ่ี นการ ส่ังซือ้ โดยตน้ ทุนท่ีเกิดขึน้ จะเก่ยี วข้องกบั กิจกรรมทางดา้ น การจัดการวัตถุดบิ , การวางแผน, การ สารวจ, การกาหนดผจู้ ดั ส่งและสถานทใี่ นการผลิต ซึ่งการกาหนดตวั เลขของปริมาณผลิตที่ เหมาะสมในช่วงระยะเวลาหน่งึ ๆ และเวลาทีใ่ ชใ้ นการผลติ มีผลต่อประสทิ ธผิ ลต่อการบรหิ าร ตน้ ทุนโลจิสติกส์ 8

ต้นทนุ ด้านโลจิสตกิ ส์ ต้นทุนการขนส่ง (Transportation Costs) นับเป็นกิจกรรมทีม่ คี วามจาเป็น และ เป็นตน้ ทุนส่วนทส่ี าคัญทส่ี ดุ ซึ่งผู้บรหิ ารตอ้ งคานงึ ถงึ วิธใี นการขนสง่ การรวบรวม สินค้ากอ่ นทาการขนส่ง การกาหนดเสน้ ทางการขนส่ง การวางแผนด้านเวลาทใ่ี ช้ใน การขนส่ง รวมไปถงึ การเรอ่ื งเครอื่ งมือหรืออปุ กรณ์ทใี่ ช้สาหรบั การขนส่ง เพื่อให้เกดิ ประสทิ ธภิ าพสงู สดุ 9

การเปรยี บเทียบต้นทนุ ระหว่างการตลาดและโลจสิ ติกส์ สนิ ค้า ราคา การสง่ เสริม โลจิสติก ์ส การตลาด สถานที่/ระดบั การให้บรกิ าร ตน้ ทุนเก็บรักษาสนิ คา้ คงคลัง ตน้ ทุนค่าขนสง่ ต้นทุนปรมิ าณสนิ คา้ ตน้ ทุนค่าโกดัง ตน้ ทนุ การสั่งซ้อื และขอ้ มลู 10

3S - เปา้ หมายในการลดต้นทุนด้านโลจสิ ตกิ ส์ Space Speed Stock 11

ปจั จยั ในการพิจารณาเพอ่ื ลดต้นทุนโลจสิ ตกิ ส์ กำรใชป้ ระโยชน์ ระดบั กำรใหบ้ ริกำร Resource Service Lever Utilization สนิ คำ้ คงคลงั ตน้ ทนุ & อปุ สงค์ Cost Inventory & Demand 12

อตั ราผลตอบแทน จากการลดต้นทุนโลจสิ ติกส์ A 60% increase in its product margin Margin 100,000 Margin increased to Overhead Cost 150,000 160,000 Production A 10% reduction in Overhead Cost 150,000 the raw material 150,000 Raw cost Production Material 150,000 600,000 Reduced Raw Material Cost to 540,000 13

Key Trade-Offs ผลลพั ธ์จากการตัดสนิ ใจในกิจกรรมหนงึ่ จะกระทบตอ่ ผลลัพธ์ของกจิ กรรมอนื่ ดว้ ย ซ่งึ อาจจะเปน็ หนว่ ยงานในองคก์ รเดียวกัน หรือนอกองคก์ ร เชน่  ขนสง่ ทางอากาศ vs. ขนสง่ ทางทะเล  ดาเนินการขนสง่ สนิ คา้ เอง vs. วา่ จ้างผู้ใหบ้ ริการขนส่งจากภายนอก  ใช้คลงั สินคา้ แบบศูนย์กลาง vs. มคี ลังสนิ คา้ หลายๆแหง่  สั่งซือ้ หรอื ผลิตครัง้ ละมากๆ vs. ส่ังซือ้ หรือผลติ ครง้ั ละน้อยๆ  ทาสัญญาเช่าคลังสนิ คา้ ในระยะยาว vs. ระยะส้ัน  ซอ้ื vs. เช่า 14

การวเิ คราะห์ตน้ ทุนรวม (Total Cost Analysis) • การลดต้นทุนของกจิ กรรมหนึ่งลงได้ อาจมีผลกระทบให้ต้นทนุ ของกจิ กรรมอนื่ เพิ่มขนึ้ • เปา้ หมายสาคญั ในลดตน้ ทนุ โลจสิ ติกสอ์ ยทู่ ตี่ ้นทุนรวม (Total Cost) ตัวอยา่ ง: การขนสง่ ชนิ้ ส่วนอิเลก็ ทรอนิกสท์ างทะเล vs. ทางอากาศ 15 TNSC (2007)

การขนสง่ ชน้ิ สว่ นอิเล็กทรอนกิ ส์ทางทะเล vs. ทางอากาศ รวบรวมขอ้ มูลคา่ ใชจ้ า่ ยและเวลาท่ใี ช้ในการดาเนินงาน ขอ้ มลู ขนสง่ ทางเรือ ขนสง่ ทางเครอ่ื งบิน ระยะเวลาขนสง่ (Transit Time) (A) 15 วนั 2 วนั อตั ราคา่ ขนส่ง (B) 5 บาท/ชิ้น 60 บาท/ชน้ิ ค่าใชจ้ ่ายสินค้าคงคลัง (C) 900 บาท/ชิน้ /ปี 900 บาท/ช้ิน/ปี ความถใ่ี นการขนสง่ (D) 1 ครั้ง/เดือน 4 ครั้ง/เดอื น ปริมาณสินคา้ ต่อเทยี่ วขนสง่ (E) 20,000 ชิน้ /เทยี่ ว 5,000 ชิน้ /เทีย่ ว นาขอ้ มูลข้างต้นมาวิเคราะห์ต้นทุนโลจิสติกสร์ วม ข้อมูล ขนส่งทางเรอื ขนสง่ ทางเครอื่ งบนิ ค่าขนสง่ E x D x B x 12 20,000 x 1 x 5 x 12 = 1,200,000 บาท/ปี 5,000 x 4 x 60 x 12 = 14,400,000 บาท/ปี ค่าสนิ ค้าคงคลังระหวา่ งขนสง่ 20,000 x 1 x 900 x (15/365) x 12 = 8,876,712 5,000 x 1 x 900 x (2/365) x 12 E x D x C x (A/365) x 12 บาท/ปี = 1,183,562 บาท/ปี คา่ สนิ คา้ คงคลังทจ่ี ดุ รับสินคา้ (E/2) x C (20,000/2) x 900 = 9,000,000 บาท/ปี (5,000/2) x 900 = 2,250,000 บาท/ปี ต้นทุนรวม 19,076,712 บาท/ปี 17,833,562 บาท/ปี 16

สดั ส่วนตน้ ทุนการขนสง่ 17

ประเภทของตน้ ทุนการขนสง่ ตน้ ทุนคงที่ Fixed Cost ต้นทุนทีเ่ กิดขึน้ จากการทีม่ ียานพาหนะ ถึงแม้วา่ จะไมม่ กี ารขนสง่ ก็ตาม ตัวอยา่ งเช่น คา่ เส่ือมราคา ค่าบริหารจัดการ คา่ ประกันภัย และคา่ แรงพนกั งานรายเดือน ตน้ ทนุ ต้นทุนผนั แปร เปน็ ตน้ ทุนหรือค่าใชจ้ ่ายท่มี กี ารเปล่ยี นแปลงตาม การขนส่ง (Variable cost) ปริมาณการใหบ้ ริการการขนส่ง เชน่ คา่ น้ามัน เชือ้ เพลงิ คา่ ซ่อมแซม ค่ายาง คา่ นา้ มนั หล่อล่นื เป็นต้นทุนการบรกิ ารขนสง่ ทง้ั หมด รวมถึง ต้นทนุ รวม (Total cost) ตน้ ทนุ เที่ยวกลับ (Backhauling cost) 18

ตน้ ทนุ คลังสินคา้ ต้นทุนคงที่ (Fixed Cost) ตน้ ทนุ แปรผนั (Variable Cost) - ค่าเสื่อมราคาคลังสินคา้ - คา่ เชา่ พน้ื ที่ส่วนเพิ่ม และเครอ่ื งมอื อปุ กรณ์ - ค่าไฟในพื้นท่เี ก็บสินคา้ - ค่าประกนั ภยั - ค่าจา้ งพนกั งานช่วั คราว - ค่าไฟสว่ นกลาง - คา่ ซอ่ มบารงุ - เงินเดอื นพนักงานออฟฟิศ - ค่าโทรศัพท์ - ค่านา้ มนั 19

ปัจจัยในการพจิ ารณาสร้างคลังสนิ ค้า องค์ประกอบทมี่ ีอิทธพิ ลในการออกแบบเครอื ข่ายการขนสง่ และการกระจายสนิ ค้า 1. ความรวดเร็วในการกระจายสนิ คา้ ใหก้ บั ลกู ค้า 2. ต้นทนุ ทเ่ี หมาะสมท่สี ามารถขนสง่ และกระจายสนิ ค้า 20

ตน้ ทนุ ฐานกจิ กรรม Activity-Based Costing - ABC 21

วตั ถุประสงค์ของระบบตน้ ทนุ ฐานกิจกรรม ระบบต้นทุนฐานกจิ กรรมถูกพฒั นาขนึ้ มา เพือ่ นามาใชเ้ ป็นเคร่ืองมือในการคน้ หาปญั หาท่ี เกดิ ขน้ึ ในการจัดสรรต้นทนุ โดยมวี ัตถปุ ระสงค์หลกั ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. เพอ่ื ขจดั ความสูญเปล่า หรือกจิ กรรมทีไ่ ม่กอ่ ให้เกิดมูลค่าในการดาเนนิ ธุรกจิ 2. เพอ่ื เพม่ิ ประสิทธภิ าพให้แตล่ ะกจิ กรรมซึ่งจะสง่ ผลใหท้ ั้งกระบวนการธรุ กจิ นนั้ มี ประสิทธิภาพมากขึ้น 3. เพื่อคน้ หาสาเหตขุ องปัญหาท่เี กิดขนึ้ และหาแนวทางในการแก้ไขได้ถกู ต้อง 4. เพอ่ื ขจดั ความบดิ เบอื นท่ีเกดิ จากการตงั้ สมมตฐิ านทผี่ ดิ พลาด และการจัดสรรตน้ ทนุ ทไ่ี มเ่ หมาะสม 22

ความสาคญั ของต้นทนุ แบบ ABC ในการจดั การโลจสิ ตกิ ส์ • โครงสรา้ งต้นทุนแบบเดมิ จาแนกคา่ ใชจ้ ่ายตามกลมุ่ ทรพั ยากรท่ใี ช้ หรอื ยอดรวมของต้นทุนกจิ กรรม • การคดิ ตน้ ทุนของผลงานท่ที า มกั ใชว้ ธิ หี ารเฉลย่ี • ขอ้ มลู ตน้ ทนุ ท่คี ลาดเคลอ่ื น สง่ ผลตอ่ การตดั สนิ ใจท่ผี ดิ พลาดได้ • ABC ชว่ ยระบุถงึ สาเหตุ (Cost driver) ทแ่ี ท้จรงิ ของบรรดาต้นทนุ แฝง • กจิ กรรมโลจสิ ตกิ ส์ ตอ้ งตอบสนองความต้องการท่หี ลากหลาย ดงั นนั้ ระบบตน้ ทุนโลจสิ ตกิ ส์ควรสะท้อน ความหลากหลายเหล่าน้ไี ด้ เชน่ – สนิ คา้ , บรกิ าร – ลูกค้า – ชอ่ งทางกระจายสนิ ค้า – รูปแบบการขนสง่ (transportation mode, outsourcing, etc.) – บรรจุภณั ฑ์ 23

การคิดต้นทนุ แบบเดิม (Traditional Costing) บคุ ลากร พน้ื ที่ เครอื่ งจักร วสั ดใุ ชง้ าน อปุ กรณ์ วสั ดสุ น้ิ เปลอื ง Total Overhead Cost Product A Product B 24 Product C Product D

การคดิ ตน้ ทนุ ฐานกิจกรรม (Activity-Based Costing: ABC) บคุ ลากร พน้ื ท่ี เครอ่ื งจักร วสั ดใุ ชง้ าน Resources อปุ กรณ์ วสั ดสุ นิ้ เปลอื ง ตรวจรับ จัดเก็บ หยบิ Cost Drivers สนิ คา้ สนิ คา้ สนิ คา้ Activities Cost Drivers Product A Product B Product25C Product D Cost Objects

กลไกการคดิ ตน้ ทนุ แบบเดมิ กับ แบบ ABC กิจกรรมตรวจรบั สนิ คา้ เป็นกลอ่ ง = ? บาท คชจ.ด้านบุคลากร กจิ กรรมจดั เก็บสนิ ค้าบนชนั้ วาง = ? บาท 500,000 บาท กิจกรรมหยบิ สนิ ค้าเป็นกลอ่ ง = ? บาท กจิ กรรมหยบิ สนิ ค้าเป็นช้นิ = ? บาท การคานวณต้นทนุ แบบดงั้ เดิม การคานวณต้นทนุ แบบ ABC บคุ ลากร ฿ 500,000 กจิ กรรมตรวจรบั สนิ คา้ เป็นกลอ่ ง ฿ 100,000 พน้ื ท่ี 150,000 กจิ กรรมจดั เกบ็ สนิ คา้ บนชนั้ วาง 350,000 เครอ่ื งจกั รอปุ กรณ์ 300,000 กจิ กรรมหยบิ สนิ คา้ เป็นกลอ่ ง 250,000 วสั ดใุ ชง้ าน/วสั ดุสน้ิ เปลอื ง 50,000 กจิ กรรมหยบิ สนิ คา้ เป็นชน้ิ 300,000 รวม ฿ 1,000,000 รวม ฿ 1,000,000 26 กระจายตน้ ทนุ ไปยงั กจิ กรรม

โครงสรา้ งตน้ ทนุ โลจสิ ตกิ ส์อย่างง่ายสาหรบั ผู้ประกอบการ 1. คา่ ใชบ้ รกิ ารโลจสิ ตกิ สจ์ ากภายนอก 4. คา่ ใชจ้ า่ ยเกย่ี วกบั อาคารสถานท่ี 6. คา่ วสั ดใุ ชง้ าน/วสั ดสุ น้ิ เปลอื ง คา่ บรกิ ารขนสง่ คา่ เสอื่ มราคาอาคารสถานท่ี คา่ วสั ดใุ ชง้ าน/วสั ดสุ นิ้ เปลอื ง คา่ บรรจภุ ัณฑ/์ คา่ วสั ดหุ บี หอ่ คา่ เชา่ อาคาร ทดี่ นิ คา่ ตดิ ตอ่ สอื่ สาร คา่ บรกิ ารเก็บรักษาสนิ คา้ คา่ บรกิ ารอน่ื ๆในศนู ยก์ ระจายสนิ คา้ คา่ น้า/คา่ ไฟอาคารสถานที่ คา่ บรหิ ารจัดการอน่ื ๆ คา่ ซอ่ มแซมอาคารสถานที่ และสาธารณูปโภค 7. ตน้ ทนุ จากการถอื ครองสนิ คา้ คงคลงั 2. คา่ ขนสง่ สนิ คา้ โดยใชพ้ าหนะของบรษิ ทั คา่ น้ามัน/เชอ้ื เพลงิ คา่ ประกนั ภยั อาคารสถานท่ี ตน้ ทนุ ของเงนิ ทนุ ในสนิ คา้ คงคลงั คา่ เสอื่ มราคาพาหนะ ความสญู เสยี ทเ่ี กดิ ขนึ้ กับสนิ คา้ คงคลงั คา่ เชา่ พาหนะ คา่ ภาษี/อากรอาคารสถานที่ คา่ ใชจ้ า่ ยในการเก็บรักษาสนิ คา้ คงคลัง คา่ ซอ่ มบารงุ พาหนะ 5. คา่ ใชจ้ า่ ยเกยี่ วกบั เครอื่ งจกั รอปุ กรณ์ คา่ ประกัน ภาษี ทเี่ กยี่ วกับสนิ คา้ คงคลงั คา่ ประกันภัยพาหนะ คา่ ประกนั ภัยสนิ คา้ ระหวา่ งขนสง่ คา่ เสอื่ มราคาเครอ่ื งจักรอปุ กรณ์ คา่ เชา่ เครอื่ งจักรอปุ กรณ์ 3. คา่ จา้ ง/เงนิ เดอื นบคุ ลากรโลจสิ ตกิ ส์ คา่ จา้ ง/เงนิ เดอื นพนักงานโลจสิ ตกิ สใ์ นโรงงาน/คลังฯ คา่ น้า/คา่ ไฟ/คา่ น้ามนั ฯลฯ เครอ่ื งจักรอปุ กรณ์ คา่ จา้ ง/เงนิ เดอื นบคุ ลากรทท่ี าหนา้ ทจี่ ัดสง่ ฯ คา่ ซอ่ มบารงุ เครอ่ื งจักรอปุ กรณ์ คา่ จา้ ง/เงนิ เดอื นผบู ้ รหิ ารงานโลจสิ ตกิ ส์ คา่ จา้ ง/เงนิ เดอื นเจา้ หนา้ ทธ่ี รุ การโลจสิ ตกิ ส์ คา่ ประกันภัยเครอ่ื งจักรอปุ กรณ์ คา่ สวสั ดกิ ารตา่ งๆ 27 Jetro (2007), Adapted

ข้ันตอนคานวณตน้ ทนุ แบบ ABC เมื่อเข้าใจภาพรวมของกระบวนการและกิจกรรม จงึ ดาเนินการคานวณต้นทุนแบบ ABC ตามข้นั ตอน ดงั น้ี I. กำหนดกิจกรรม II. รวบรวมต้นทุนทรพั ยำกรท่ีใช้ III. กำหนดเกณฑ์กระจำยต้นทนุ สู่กิจกรรม IV. คำนวณต้นทนุ ของแต่ละกิจกรรม V. ศึกษำปริมำณงำนของแต่ละกิจกรรม VI. คำนวณต้นทุนกิจกรรมต่อหน่วย 28

การประเมนิ ประสทิ ธภิ าพโลจิสตกิ ส์ 9 กิจกรรมโลจิสติกส์ท่ีสามารถสะท้อนประสทิ ธิภาพการดาเนินงานดา้ นโลจิสตกิ ส์ Reliability •Forecast accuracy rate •DIFOT (Transport) Time •Rate of return goods •Order cycle time •Delivery cycle time •Inventory day Cost •Transportation cost •Warehousing cost •Inventory carrying cost 29

การประเมนิ ประสิทธิภาพโลจสิ ติกส์ Quality Increase Service • Improve Product Value • Customer Freshness Matrix Responsiveness • Exact Quantity, Place • Service Level • Supplier Relationships Reduce • Flexibility • Reliability / Safety • Fulfillment Cost Time • Delivery Cost • Order Lead Time • Warehouse Cost • Delivery Lead Time • Inventory Carrying Costs • New Product and • Product Obsolescence Promotion Planning 30

การวดั ผลการดาเนนิ งาน • การส่งมอบตรงเวลา (On-time delivery) • การส่งมอบครบตามจานวน (In-full delivery) • ความพร้อมของยานพาหนะเพื่อท่จี ะใช้งาน (Truck availability) • การใช้ประโยชน์จากระวางรถบรรทุก (Space utilization) • การปฏิบตั ิงานดว้ ยความปลอดภยั (Safety Performance) • การสง่ คืนใบสง่ มอบสนิ คา้ ได้ตรงเวลา (On-time POD return) • สนิ คา้ สูญหายหรือชารดุ ระหว่างการขนสง่ (Loss and damage) • ขอ้ ร้องเรียนของลูกค้า (Customer complaint) • การส่งรายงานตรงเวลา (Punctual reporting) 31

การประเมินประสทิ ธภิ าพโลจิสติกส์ ลาดับท่ี กิจกรรมโลจสิ ติกส์ ตวั ชี้วดั ด้านตน้ ทุน ตวั ช้วี ดั ด้านเวลา ตัวชี้วดั ด้านความน่าเชอ่ื ถือ 1 การให้บรกิ ารแก่ลกู คา้ และ ตน้ ทุนการใหบ้ ริการลกู ค้า ระยะเวลาเฉลยี่ การ อตั ราความสามารถการจัดส่ง 2 กจิ กรรมสนับสนนุ 3 (Customer Service Cost) ตอบสนองคาสั่งซอ้ื จากลูกค้า สนิ คา้ (DIFOT CS and (Customer service and support service) (Average Order Cycle Support Rate) การจดั ซ้ือจดั หา (Sourcing) Time) การซื้อจดั หา (Procurement ระยะเวลาเฉลยี่ การจดั ซื้อ อัตราความสามารถในการจดั สง่ Cost) (Average Procurement สนิ คา้ ของผู้ผลิต (Supplier In Cycle Time) Full and On-Time Rate) การส่อื สารดา้ นโลจสิ ติกส์และ มลู ค่าการลงทุนเก่ียวกับการ ระยะเวลาเฉลย่ี การสง่ คาสง่ั อัตราความแมน่ ยาของใบส่ังงาน กระบวนการสง่ั ซ้อื ตดิ ตั้งระบบการส่ือสารภายใน ซือ้ ภายในองค์กร (Average (Order Accuracy Rate) Order Processing Cycle (Logistics communication องคก์ ร (Information and order processing) Processing Cost) Time) 32

การประเมนิ ประสิทธภิ าพโลจิสติกส์ ลาดบั ที่ กจิ กรรมโลจสิ ตกิ ส์ ตัวชี้วดั ดา้ นต้นทนุ ตัวช้วี ัดดา้ นเวลา ตวั ชว้ี ัดด้านความนา่ เชอ่ื ถือ 4 5 การขนสง่ ตน้ ทุนการขนสง่ ระยะเวลาเฉลี่ยการจดั สง่ อตั ราความสามารถในการจัดสง่ (Transportation) (Transportation Cost) สนิ คา้ (Average Delivery สนิ ค้าของแผนกขนสง่ (DIFOT 6 การเลือกสถานทตี่ ้ังของโรงงานและ ตน้ ทนุ การบรหิ าร Cycle Time) Rate (Transportation) ) การจัดการคลงั สินคา้ คลงั สินค้า อัตราความแมน่ ยาของสินค้าคง ระยะเวลาเฉล่ยี สนิ คา้ คลงั (Inventory Accuracy (Facilities site selection, (Warehousing Cost) สาเรจ็ รูปในคลงั สนิ คา้ warehousing, and storage) (Average Inventory Cycle Rate) การวางแผนหรือการคาดการณค์ วาม ต้นทุนการพยากรณ์ความ ต้องการของลูกคา้ Time) อัตราความแม่นยาการพยากรณ์ ตอ้ งการของลูกคา้ (Forecasting ระยะเวลาเฉลีย่ การพยากรณ์ ความต้องการของลูกค้า (Demand forecasting and Cost) ความตอ้ งการของลกู คา้ (Forecast Accuracy Rate) planning) (Average Forecast Period) 33

การประเมินประสิทธิภาพโลจิสตกิ ส์ ลาดบั ท่ี กิจกรรมโลจสิ ตกิ ส์ ตวั ชีว้ ัดดา้ นตน้ ทนุ ตวั ชว้ี ดั ดา้ นเวลา ตัวช้วี ัดด้านความนา่ เชอ่ื ถอื 7 การบริหารสนิ ค้าคงคลงั ต้นทุนการถือครองสินคา้ ระยะเวลาเฉลยี่ การเกบ็ สินคา้ อัตราจานวนสินค้าสาเรจ็ รูปขาด (Inventory management) (Inventory Carrying Cost) สาเรจ็ รปู อย่างเพยี งพอเพ่ือ มือ (Inventory Out of Stock ตอบสนองความตอ้ งการของ Rate) ลกู คา้ (Average Inventory Day) 8 การจดั การเครอื่ งมอื ขนยา้ ย มลู ค่าสนิ คา้ ท่เี สยี หาย ระยะเวลาเฉลยี่ การถอื ครอง อัตราความเสียหายของสนิ ค้า และการบรรจหุ บี หอ่ (Damaged Value Cost) และการบรรจุภณั ฑ์สนิ คา้ (Damage Rate) (Material handling and (Average Material packaging) Handling and Packaging) 9 โลจสิ ตกิ สย์ อ้ นกลบั มูลค่าสินค้าทถี่ กู ตีกลบั ระยะเวลาเฉล่ยี การรับสนิ คา้ อตั ราการถกู ตีกลบั ของสนิ ค้า (Reverse logistics) (Returned Goods Value) คนื จากลูกคา้ (Average (Rate of Returned Goods) Cycle Time for Customer Return) 34

แบบฝกึ หดั 1. สมมตุ ิว่านิสิตเป็นผจู้ ดั การทางด้านโลจิสติกส์บริษทั แหง่ หนึ่ง นิสติ จะมีวิธีการ วัดผลการดาเนนิ งานด้านโลจสิ ติกส์ในบรษิ ทั ไดอ้ ยา่ งไรบ้างและจะนาผลไปใช้ ประโยชน์ทางด้านใด ? 2. ต้นทุนด้านโลจสิ ติกส์ประกอบดว้ ยอะไรบา้ ง และในแต่ละต้นทนุ ประกอบด้วย คา่ ใช้จ่ายในดา้ นใดบ้าง 3. จงยกตวั อย่างการลดต้นทนุ โลจิสตกิ ส์ในองคก์ รท้งั ในด้าน Space Speed Stock มาพอสงั เขป 35