(ฉบับปรับปรุง) เอกสารรวบรวม ประกอบการสอน รายวิชา ทกั ษะการอานและการเขยี นทางรฐั ศาสตร Reading and Writing Skills in Political Science รวบรวมเอกสาร โดย อาจารยค มวิทย สขุ เสนยี หลกั สูตรรัฐศาสตรบณั ฑติ
วิชา ทกั ษะการอาน และการเขียนทางรัฐศาสตร การอานวชิ าการทางรฐั ศาสตร การมจี ดุ มุง หมายในการอา นท่ีชดั เจนจะชวยใหผอู านเลอื กอา นบทความวิชาการไดถกู ตอ งตรงตาม ความตอ งการ และจดุ มงุ หมายในการอา นยงั ชว ยกาํ หนดวธิ อี านและระดบั ของการอา นดว ย เชน ถา ตองการ อานเพือ่ นาํ ไปใชป ระกอบการศกึ ษาคน ควา เพือ่ การทํารายงาน หรือวิทยานิพนธ ผูอา นกต็ อ งอานเน้อื เรือ่ งอยาง ละเอียดใหเ ขาใจอยา งลึกซง้ึ เพอื่ นําสาระสาํ คัญไปใชอ า งอิงในงานของตน การอา นเปนทกั ษะที่มคี วามสําคญั มาก เพราะการอานจะทําใหไ ดรบั ความรู ความเขา ใจ ความ เพลิดเพลนิ เกิดแนวคดิ จินตนาการ การแกป ญหา การนาํ ไปใช ซึ่งไดมนี กั การศกึ ษาหลายทานทไ่ี ดให ความหมายของการอานไวด งั น้ี การอา น เปน กระบวนการรูก ารถอดรหสั สัญลกั ษณทซี่ บั ซอ นเพื่อสรา งหรอื เอาความหมาย การอา น เปนวธิ ีการไดม าซงึ่ ภาษา การส่อื สารและแบง ปนสารสนเทศและความคดิ เชนเดยี วกับทุกภาษา การอานเปน อนั ตรกริ ิยาซบั ซอนระหวางขอ ความและผอู า นซึ่งเกดิ ข้ึนโดยความรู ประสบการณ เจตคตแิ ละชมุ ชนภาษาเดิม ของผอู านซึ่งวฒั นธรรมและสังคมกําหนด กระบวนการการอา นตอ งอาศัยการฝกฝน การพฒั นาและการขดั เกลาอยา งตอ เนอ่ื ง นอกเหนอื จากน้ี การอานยังตองการความคิดสรางสรรคแ ละการวเิ คราะหว ิจารณ (วกิ พิ เี ดีย สารานกุ รมเสร)ี เบอรนารด ไอ ชมดิ ท ( Bernard I. Schmidt) ไดใหนยิ ามความหมายของการอาน ไววา เปน กระบวนการทซี่ ับซอนยงุ ยากมคี วามหมายทแ่ี นน อน อาจเรยี กไดวาเปนทุกสิ่งทกุ อยา งจากคาํ ทจ่ี าํ ไดไ ปสูความ นึกคิดตา ง ๆ การอา นของแตล ะบุคคลยอ มแตกตางไปตามสภาพของรางกายสติปญ ญาและอารมณ ในการอาน ขอ ความเหมอื นกนั บุคคลสองคนจะมีความคดิ ตา งกนั พจนานกุ รมฉบบั ราชบัณฑติ ยสถาน พ.ศ. 2542 (2546 : 1364) กลา ววา อา น เปนคํากริยา หมายถงึ วา ตามตวั อกั ษร ถา อา นออกเสียงดว ยเรยี กวา อานออกเสียง ถาไมอ อกเสยี งเรียกวา อานในใจ สรปุ จากความหมายของการอานทม่ี ีผใู หนยิ ามไวห ลากหลาย พอสรปุ ไดวา การอา นเปนกระบวนการ ทางความคดิ ในการรบั สาร เปนพฤตกิ รรมทางการใชภ าษาทมี่ ลี กั ษณะเฉพาะตัว เปน การแปลความหมายของ ตัวอักษร สัญลักษณ และภาพ ใหออกมาเปนถอ ยคํา และทาํ ความเขาใจส่งิ ทอี่ านแลวนําไปใชประโยชนเพอื่ พัฒนาตนเอง ทงั้ ดา นสติปญญา สังคมและอารมณ การอานเปน ทกั ษะทีส่ าํ คญั ในการสอนภาษาไทย เปนความสามารถของมนษุ ยท เ่ี ขา ใจการสอื่ ความหมายของสัญลักษณตา ง ๆ เขา ใจในเนอ้ื เรื่อง และแนวความคิดจากส่ิงท่ีอาน ดงั นั้นจงึ ไดม ีนกั การศึกษา และผเู ชีย่ วชาญทางดานการอาน ทัง้ ชาวไปและตา งประเทศไดใ หความหมายของการอานดังนี้ การอาน หมายถงึ การเสาะแสวงหาความรู การอานทาํ ใหเ ปน บคุ คลมวี ิสัยทัศนก วา งไกลทําใหเ กดิ กระบวนการและทกั ษะในการดาํ เนนิ ชีวิต ความหมายของการอานนัน้ ไดมีผูใ หค วามหมายไวหลายอยางดงั น้ี การอาน คือ วาตามตัวหนงั สอื ถาออกเสยี งดว ย เรียกวา อานออกเสยี ง ถาไมตอ งออกเสียง เรยี กวา อานในใจ สังเกตหรอื พจิ ารณาดเู พื่อใหเ ขาใจ เชน อานสีหนา อา นรมิ ฝป าก อา นในใจ ตีความ เชน อานรหัส อา นลายแทง คิด นบั (พจนานกุ รมฉบับราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. 2542 : 1364)
สนุ ันทา มน่ั เศรษฐวทิ ย (2540, : 2) ไดใ หค วามหมายของการอา นวาการอานหมายถึง การเสาะ แสวงหาความรนู อกเหนอื จากการสอนในหองเรยี นท่คี รใู หแ ละตวั ของผอู านน้นั ไดมกี ารจดจําในเรือ่ งราวท่อี า น และนาํ มาคดิ วเิ คราะห สังเคราะหอ อกมาตามความเขา ใจของผูอาน ถา พจิ ารณาในลกั ษณะของกระบวนการ การอา นคอื ลําดับข้ันทเี่ กี่ยวขอ งกบั การทําความเขาใจความหมายของกลมุ คํา ประโยค ขอ ความและเรอื่ งราว ของสารที่ผอู า นสามารถบอกความหมายได แตถาพิจารณาในลักษณะของกระบวนการทซี่ ับซอนแลวกจ็ ะ เกยี่ วของกบั องคประกอบหลายอยา งไดแก จิตวทิ ยาพัฒนาการ ภาษาศาสตร จติ วทิ ยาการศึกษา และวิชาการ ศึกษาสว นที่เกย่ี วของกบั จติ วทิ ยาพัฒนาการนนั้ หมายความวา ครสู อนอานจะตอ งเขาใจหลักจิตวทิ ยา ประภสั สร ปนสวน (2547 : 6 ) ไดม คี วามเหน็ ถึงความหมายของการอาน วา การอานเปน ความสามารถทจี่ ะเขา ใจความหมายทเ่ี ขียนมาแตล ะบรรทัดซงึ่ ผอู านไมตอ งไปสนใจกับรายละเอยี ดแตจ ะตอง จับใจความสาํ คัญจากกลมุ ซงึ่ ส่อื ความหมายา จิราพร คําดว ง (2546 : 7) ไดใ หความหมายของการอา นวา การอานเปนขมุ ทรพั ยท างปญ ญาท่ยี ง่ั ยนื ทส่ี ดุ การอานทาํ ใหเ ปนคนทันสมยั ทนั ตอเหตกุ ารณ ทําใหปรับตัวเขา กบั สงั คมเปล่ียนแปลงไดอ ยางรวดเรว็ วาสนา บญุ สม (2541 : 12) และกลั ยา ยวนมาลัย (2539 : 8) ไดใ หความหมายของการอา นในแนว ใกลเคยี งวา คือ การพยายามทําความเขาใจความหมายของตัวอกั ษร ถอ ยคําเคร่ืองหมายตา ง ๆ ออกมาเปน ความคดิ ความเขาใจแลวนาํ ความคดิ ความเขาใจมาใชใ หเ ปน ประโยชน ดงั น้นั หัวใจของการอา นอยทู ่กี ารทํา ความเขา ใจความหมายของคํา นติ ยา ประพฤติกจิ (2532 : 1) ไดใหความหมายของการอา นไววา การอานเปน พ้ืนฐานทสี่ ําคัญใน การศกึ ษาทกุ สาขาวชิ าและการอา นจะทาํ ใหป ระสบความสาํ เรจ็ ในการเรยี น บันลอื พฤษะวนั (2532 : 2) ไดใ หความหมายการอา นไวด งั นี้ 1. การอา น เปนการแปลสญั ลกั ษณอ อกมาเปน คาํ พูด โดยการผสมเสยี งเพือ่ ใชใ นการออกเสยี งใหตรง กบั คําพูด การอา นแบบนมี้ งุ ใหส ะกดตัวผสมคําอานเปน คาํ ๆ ไมส ามารถใชสื่อความโดยการฟงไดท ันที เปน การ อานเพอ่ื การอานออก มุงใหอ านหนังสือไดแ ตกฉานเทานน้ั 2. การอา น เปน การใชความสามารถในการผสมผสานของตวั อกั ษร ออกเสียงเปนคาํ หรอื เปน ประโยค ทาํ ใหเ ขาใจความหมายในการสือ่ ความโดยการอา น หรอื ฟง ผูอนื่ อา นแลว รูเรือ่ งเรยี กวา อานได ซ่งึ มงุ ใหอ า น แลวรเู รือ่ งสงิ่ ท่ีอาน 3. การอา น เปน การสอื่ ความหมายทจี่ ะถา ยโยงความคิดความรูจากผเู ขยี น ถึงผูอาน การอานลกั ษณะ น้เี รยี กวา อานเปน ผูอ านยอ มเขาใจถึงความรสู ึกนกึ คิดของผเู ขียน โดยอานแลวสามารถประเมนิ ผลของสง่ิ ท่ี อา นได สมพร มันตะสูตร แพงพพิ ฒั น ( 2538 : 8 ) กลา ววา การอา น คอื การบั รคู วามหมายจากถอ ยคําที่ ตพี มิ พอยูในสง่ิ พิมพ หรือ หนงั สือ โดยผอู า นรับรูวา ผูเ ขียนไดส ง สารอะไรมายังผูอ า นทงั้ ในดา นความคดิ ความรู ความหมาย ความสมั พนั ธก บั ส่งิ อน่ื วา ผเู ขยี นตง้ั ใจจะแสดงความคิดอยางไร มคี วามหมายวา กระไร เกย่ี วขอ งถงึ อะไรบา ง ลําดับข้นั ของการอา นจะเริ่มตน ตงั้ แตก ารทาํ ความเขาใจในถอ ยคาํ แตล ะคาํ กลมุ คําแตล ะกลมุ และ เรือ่ งราวแตล ะเรอ่ื งราวทเี่ รยี งรายตอ เน่อื งกนั อยใู นยอหนา หนึ่ง หรอื ในตอนหนึ่ง หรือในเรื่องหนงึ่ ซ่งึ ผอู า นตอ ง ทาํ ความเขาใจไปทลี ะตอนเปน ลาํ ดับ ประเทิน มหาขันธ (2530 : 13) ไดใหความหมายการอานไวว า เปน กระบวนการในการแปล ความหมายของตวั อักษร หรือสญั ลักษณท ี่มกี ารจดบนั ทึกไว การอานที่แทจ ริงผอู านจะตอ งเขา ใจความหมาย ของเรอ่ื งทอ่ี าน ซง่ึ ตองอาศยั ประสบการณเ ดมิ เปนพ้ืนฐานดว ย
ฉวลี กั ษณ บณุ ยะกาญจน (2535 : 3) ไดใหค วามหมายของการอานวา เปนการคดิ ที่สามารถเขา ใจใน เร่อื งที่อานไดดี ยอ มนาํ ไปสูการคดิ ทดี่ ี เพราะผอู านจะไดท ราบแนวคิดตาง ๆ จากเรอื่ งทอ่ี า น เกิดความรจู าก เรื่องที่อา นนาํ มาจัดแยกแยะตคี วามหมาย กอ นทีจ่ ะเกิดเปน แนวคิดของตนเอง สมพร วฒั นศริ ิ (2538 : 9 – 10 ) กลาววา การอานเปน กระบวนการตดิ ตอส่ือสารความคดิ จาก ผเู ขยี นไปสผู อู า น เปน การแปลความหมายตัวอกั ษรหรอื สญั ลักษณ ซงึ่ เปน สอ่ื กลางใชแทนคําพดู ใหไ ดความแจม แจง ชดั เจนและเขา ใจความหมายส่งิ ทอี่ าน โดยสัมพนั ธก บั ประสบการณเ กิดของผูอ าน บัวแกว บวั เย็น (2539 : 15 ) กลาววา การอา นคือ การถายทอดความหมายจากตวั อักษรหรอื ภาพ เปน ความคิดความเขา ใจของผอู านและนําความคิดน้ันไปใชใ หเ กดิ ประโยชนแ กผ อู านเอง ทศั นีย ศภุ เมธี (2542 : 24) กลาววา การอาน คือ การแปลสัญลักษณที่เขยี นหรือพิมพใหม ี ความหมายออกมา สญั ลกั ษณในภาษาไทย คอื คาํ ขอความ จงึ เปนเรอื่ งสําคญั มากในการสอนอา นเพ่อื นกั เรยี นจะตอ งเขา ใจความหมายและนําไปใชในการฟง พูด และเขยี นไดอยา งถกู ตอง ประสารพร ชนะศกั ด์ิ (2542 : 10) กลา ววา การอา น คือ กระบวนการในการถายทอดความรสู ึกนกึ คิด ขอ มูลขาวสารตา ง ๆ จากผสู ง สารไปยงั ผรู บั สาร โดยใชสญั ลักษณเ ปน สอ่ื กลางในการถายทอด และการที่ ผอู า นจะเขาใจเรอื่ งราวตามเจตนารมณข องผูเรียนเพียงใดนนั้ ข้ึนอยูก ับความสามารถทางภาษา ประสบการณ สิ่งแวดลอ ม และทัศนคตขิ องผูอาน ฉวีวรรณ คหู าภนิ ันท (2542 : 1 ) กลา ววา การอาน คือ ความเขาใจสญั ลักษณ เครอ่ื งหมาย รปู ภาพ ตวั อักษร คําและขอความท่ีพมิ พห รอื เขียนขึน้ มา แลปป ( Lapp, 1968 : 463) ไดใหค วามหมายของการอานวา การอานเปน กระบวนการรบั รอู ักษร ความหมายของคํา ตคี วามของขอเขยี นมาเปนความเขา ใจ ขนั้ ตอนแรกของการอา น คือ เพ่ือสอ่ื ความหมาย กระบวนการของการอา น คอื รับรูตวั อกั ษะ รจู ุดมุงหมาย สามารถส่อื ความหมายของขอ ความน้ัน และสราง ปฏกิ ิริยาตอยสนองกับความรใู หมท ่ีไดจ ากขอเขยี นซง่ึ ข้ึนอยกู ับความรแู ละประสบการณเดิมของผอู าน ดี แลบ และเจ ฟลอด (D. Lapp and J. Flood, อา งถึงใน สุนันทา มน่ั เศรษฐวิทย, 2537 : 2 ) ใหค าํ จํากัดความของการอานวา เปนกระบวนการทผ่ี ูอา นแปลความ คาํ หรือสญั ลกั ษณท เ่ี ปนตวั อกั ษรใหเ ขา ใจ ซงึ่ ขน้ั ตอนของกระบวนการนมี้ ี 3 ระดบั คือ ระดบั ที่ 1 การรับรตู วั อกั ษร คํา ประโยค และขอความ ระดับท่ี 2 การแปลความหมายของคาํ ประโยคและขอ ความ ระดบั ที่ 3 การทาํ ความคนุ เคยกับขอมลู ทไี่ ดใ หม โดยใชป ระสบการณเดิมหรอื ความรเู ดิม ชว ยในการตดั สนิ ใจ ชาํ เรือง พัชทรชนม (2525 : 11 ) มีความเห็นในความหมายของการอานวา การอานเปน กระบวนการทซี่ บั ซอ นและมคี วามสําคญั ตอ การพฒั นาถาวร และความอยรู อดของมนุษยจ าํ เปนอยา งยง่ิ ท่ีควร ฝก ทกั ษะและกระบวนการอาน จากความคดิ ดงั กลา วสรปุ ไดวาการอานนนั้ หมายถงึ กระบวนการตีความหมายลายลกั ษณอักษรจาก การทผี่ เู ขยี นไดม กี ารถา ยทอดมาใหแ ลว นํามาแปรเปนความคิด ทําใหม ีความเขาใจ มคี วามรจู ากการอา น และ สามารถนาํ ประโยชนท ่ีไดจากการอานมาใชใ นการดาํ รงชีวิต
การอา นคอื การรบั รคู วามหมายจากถอ ยคําทตี่ ีพิมพจ ากส่งิ พมิ พชนดิ ตาง ๆ เพ่อื รับรูวาผูเรียนคดิ อะไรและพดู อะไร โดยทผ่ี อู า นตอ งเริ่มทําความเขา ใจวลี ประโยค ซ่งึ รวมอยูในยอ หนา แตละยอหนา แลวรวม เปนเรอ่ื งเดยี วกนั สุพรรณี วราทร กลา วสรปุ ความหมายของการอา นวา การอา นเปรียบเหมอื นการถอดรหสั อันเปน ผลจากการเหน็ สญั ลกั ษณห รือขอความ การอาน เนนกระบวนการทางสมองทซ่ี บั ซอ ซ่งึ การอานน้นั เก่ยี วของ กบั พฤติกรรม 3 ลกั ษณะ คือ 1. การรับรู ไดแ กการรับรคู าํ คือแปลสญั ลกั ษณท ีเ่ นน ลายลกั ษณอ ักษรได 2. การมคี วามเขาใจ มี 3 นยั คือ 2.1 การประสานความหมาย คอื การกาํ หนดความหมายใหส ัญลักษณที่เปนลายลกั ษณอ กั ษร 2.2 ความเขาใจทางภาษา หมายถึง เขา ใจขอความทอี่ านซ่งึ ตอ งอาศัยทักษะการอา นบาง ประการ 2.3 การตคี วาม เปนการประมวลความคิดจากเนอื้ หาตาง ๆ ในขอ เขียน รบั ความเขาใจโดย เชื่อมโยงจากส่ิงทอี่ า นทัง้ หมด ทําใหเ กดิ ความเขาใจในสารทน่ี ําเสนอ 3. การมีปฏิกริยาตอสง่ิ ท่ีอา น เปนเรื่องของการประเมนิ ผลซึง่ หมายถงึ การพจิ ารณา วิเคราะห เพอื่ หาขอเทจ็ จรงิ จากการอา น พจนานุกรมฉบบั ราชบัณฑติ ยสถาน ใหค วามหมายของการอานวา “การอา นตามตัวหนงั สอื การออก เสยี งตามตัวหนังสอื การดหู รอื เขา ใจความจากตัวหนังสอื : สงั เกต หรอื พิจารณาดู เพื่อใหเ ขาใจ : คิด นบั (ไทย เดมิ )” จากคาํ จํากัดความขา งตนน้ี การอานในที่นจ้ี งึ หมายถึงการอา นในใจและการอา นออกเสียง สมบตั ิ จําปาเงิน ใหความหมายของการอา นวา เปน การเกบ็ รวบรวมความคดิ ที่ปรากฏอยใู นหนังสอื ท่อี า น และสรุปวา การอานทจ่ี ะไดผลตอ งพจิ ารณาจากพฤตกิ รรมพื้นฐาน 3 ดา น คือการแปลความตคี วามและการขยายคาม การแปลความ คือ การเขา ใจเร่อื งราวอยา งตรงไปตรงมา การตคี วาม คือ การเขาใจเรอื่ งราวอยางลกึ ซง้ึ และอาจแยกแยะไปไดอกี หลายแงมุม การขยายความ คือ การนาํ เสนอความรูค วามเขาใจทถี่ กู ตอ งในรปู ของการอธิบายเพิ่มเติม สรปุ การอา น หมายถึง การเกบ็ รวบรวมความคิดท่ปี รากฏในหนังสือท่อี า น ซงึ่ ในการอา นผอู า นมี พฤตกิ รรมในการรบั รู การแปลความ ความเขา ใจความหมายจากการตีความ โดยตองอาศัย การขยายความ ประกอบดว ย วิจิตรา นรสงิ ห (2540, หนา 10) ไดใ หนิยามของการอานซงึ่ ไดจ ดั หมวดหมไู วใ นลักษณะใหญๆ ดงั นี้ 1.1 การอานเปน กระบวนการ 1.1.1 การอานเปน กระบวนการสารสนเทศของผอู าน ผเู ช่ียวชาญดานการอา น กลมุ นส้ี นใน กระบวนการจดั สารสนเทศและไดด ําเนินการศกึ ษากระบวนการสอ่ื สาร เพอ่ื นาํ มาอธิบายกระบวนการจดั สารสนเทศขณะทอี่ า น 1.1.2 การอานเปนกระบวนการทางสมองซง่ึ เก่ยี วขอ งกับการคิดและการใชส ตปิ ญญา ในการตีความเพ่ือทําความเขาใจสง่ิ ท่อี า น ตวั อักษรนน้ั ทาํ หนาทีเ่ ปน ตวั กระตุนใหผ ูอ านระลกึ ถงึ ความหมายซึ่ง ผอู านทราบมาแลวจากประสบการณใ นอดตี การทาํ ความเขา ใจเพื่อใหไดความหมายจงึ เกิดจากการระลกึ และ
ใชม โนทศั นทผ่ี ูอา นมีอยูแลว แตถ า ส่ิงท่อี า นมีความหมายใหม ผูอ านตอ งใชมโนทศั นหลายอยางจึงจะเขาใจสง่ิ ที่ อา นและไดความหมายใหมน น้ั 1.1.3 การอา นเปนกระบวนการภาษาศาสตรเ ชิงจติ วทิ ยา ซง่ึ ผอู า นจะตองใชทกั ษะตา งๆ เพอ่ื ใหไดความหมายตามทผ่ี เู ขยี นตอ งการ 1.1.4 การอา นเปนกระบวนการปฏสิ มั พันธแ ละการตีความผอู า นมปี ฏสิ มั พนั ธก บั เนอ้ื ความท่ี อา น ผอู า นสามารถทจ่ี ะตีความเรอ่ื งทอี่ า นไดม ากแคไหนนน้ั ขึ้นอยูกบั พ้นื ความรขู องผอู า น รวมทั้งเดา ความหมายของผเู ขยี นดว ย 1.2 การอานเปน ทักษะ 1.3 การอานเปนความเขา ใจ อารี มากมณี (2541, หนา 13) ไดส รปุ ความหมายของการอานวา การอานเปน การแปลความหมายของตัวอกั ษรออกมาเปนความคิด เขาใจความหมายของตัวอักษร เขา ใจ ความตองการของผเู ขยี น และนาํ ความรหู รือความคิดทีไ่ ดไ ปใชใหเ ปน ประโยชน ภิญโญ ชางสาน (2542, หนา 223) ไดสรปุ ความหมายของการอานวา การอา นหมายถงึ กระบวนการรบั รสู ารโดยการคนหาความหมายหรอื ความเขา ใจจากตวั อักษร ถอ ยคําหรือขอความจากงาน เขียนตา งๆ ออกมาเปนความคิดและนาํ ความคิดเหลาน้นั ไปใชป ระโยชนต อ การดาํ เนินชีวติ สมพร แพงพพิ ฒั น (2542, หนา 5) ไดใหค วามหมายของการอา น โดยสามารถสรปุ ได ดงั น้ี การ อาน คอื การรับรูค วามหมายจากถอ ยคําทต่ี ีพมิ พอยูใ นสง่ิ ท่ตี พี ิมพหรือหนังสอื โดยผอู า นรูว า ผเู ขยี นไดสง สาร อะไรมายังผูอาน ทง้ั ในดา นความคดิ ความรู ความหมายและความสมั พนั ธก บั สิ่งอนื่ วา ผเู ขียนตงั้ ใจจะแสดงความคดิ อยา งไร และมีความหมายวากระไร เกย่ี วขอ งถงึ อะไรบา ง ลําดบั ขัน้ ของ การอานจะเร่ิมตน ตั้งแตก ารทําความเขา ใจในถอยคาํ ในแตล ะคํา กลมุ คาํ แตล ะกลุมคาํ และเร่อื งราวท่เี รียง ตอ เนือ่ งกนั อยูในยอ หนา หนึ่งหรือในตอนหนง่ึ หรือในเร่อื งหนึง่ ซึ่งผอู านตองทาํ ความเขาใจไปทลี ะขั้นตอนเปน ลําดับ ดนยา วงศธ นะชยั (2543, หนา 4) ไดกลาวถงึ การอานไวด ังนี้ การอา นเปน กระบวนการทผี่ ูอา น รบั รตู ัวอกั ษร หรอื สญั ลกั ษณแลว แปลความหมายของตวั อกั ษรหรอื สญั ลกั ษณ เปน ความเขาใจซง่ึ หมายถึง ผูอา นรบั รสู ารท่ีผเู ขยี นตอ งการสอ่ื มอรริส และโดฟ (Morris, & Dove, 1984, p.14) ไดกลาวถงึ การอานวาคอื กระบวนการซงึ่ ผอู าน รับรูขา วสารซง่ึ ถูกเสนอไวในรปู รหัสพเิ ศษ ผูเ ขยี นเปนผสู ง ขาว ผอู า นจึงเปน ผูแปลรหสั เทา น้นั ความรูและประสบการณเดิมของผูอ า น อนั กอ ใหเกิดการนาํ ไปสเู ปา หมายหลักของการอา น ทว่ี า ผอู านตองคดิ เปนและเขาใจความหมายของสง่ิ ทีอ่ า น แลพพ และฟลดั (Lapp, & Flood, 1986, pp.5-6) ไดระบวุ า โดยทว่ั ไปนิยามการอานแบง ออกเปน 2 ระดบั คอื ระดับแรก เปน กระบวนการแปลรหสั จากตวั อักษรเปนเสยี งและระดบั ทสี่ อง เปนกระบวนการรบั ความหมายของตัวอกั ษรหรอื เรยี กวา การอานเพอื่ ความเขาใจ แตท ง้ั น้ี การอานเปน กระบวนการปฏสิ มั พนั ธร ะหวางผเู ขยี นกบั ผูอาน การท่ผี อู านจะเขาใจสง่ิ ทผ่ี เู ขยี นเขยี น ผอู าน จะตองรบั รู แปลความ ตคี วาม ต้งั สมมติฐานและประเมินสงิ่ ทีอ่ า นได กระบวนการดงั กลา วจะมีอัตราวามเรว็ แตกตา งกนั ออกไป ข้นึ อยูกับความคนุ เคยของผูอานตอ เนือ้ หาของสง่ิ ที่อานไดแ ละจดุ ประสงคในการอานของ ผอู านดว ย
จากนยิ ามท่ไี ดก ลา วมาเกี่ยวกบั การอานทั้งหมดนี้ สรุปไดว า การอานเปน กระบวนการตคี วาม ภายในสมอง จากภาษาสญั ลกั ษณเปน ความหมายทเ่ี ขา ใจโดยผทู ่อี าน ซงึ่ การอา นนัน้ เปน การส่ือความหมาย จากผสู ง สารถงึ ผรู ับสารตามประสบการณข องผรู บั สารเอ ลกั ษณะของนักอานท่ีดี การเปน นกั อา นท่ีดีนัน้ ยอมใหประโยชนแกบคุ คลน้ันๆอยา งสูงสดุ ซ่ึงกอนทีจ่ ะเปน นกั อานท่ดี ีได ผูอานควรมคี วามรเู กีย่ วกบั การอานเบอื้ งตนวาตอ งมคี วามสามารถทางภาษา รคู ํา รจู กั สว นตา ง ๆ ของหนงั สอื รูวาหนงั สือประเภทใดควรใชการอา นอยางไร รูจกั เลอื กหนงั สืออา น และรูแหลง ของหนงั สอื อกี ดว ย การมี ความรเู รือ่ งเหลาน้ีจะชวยพัฒนาใหเปน นักอานท่ีดีได ซ่ึงนกั อา นทีด่ ีน้ัน สมบตั ิ จําปาเงิน และสําเนียง มณี กาญจน (2545 , หนา 6-7) ไดก ลา วไวด งั นี้ 1. มคี วามตั้งใจ หรอื มสี มาธิแนว แนใ นการอาน 2. มีความอดทน หมายถงึ สามารถอานหนังสอื ไดใ นระยะเวลานานโดยไมเบอื่ 3. อานไดเ รว็ และเขา ใจความหมายของคาํ 4. มีความรูพน้ื ฐานพอสมควร ทัง้ ดานความรทู วั่ ไป ถอ ยคํา สํานวนโวหาร ฯลฯ 5. มนี ิสยั จดบนั ทกึ รวบรวมความรคู วามคิดที่ไดจ ากการอาน 6. มคี วามจําดี คอื จาํ ขอ มูลของเร่ืองได 7. มคี วามรูเร่ืองการหาขอมลู จากหอ งสมดุ เพราะจะชว ยประหยดั เวลาในการหาขอ มลู 8. ชอบสนทนากับผมู ีความรูและนกั อา นดว ยกนั . 9. หม่นั ทบทวน ตดิ ตามความรูท่ีตองการทราบหรอื ขอมลู ทเ่ี ปลย่ี นแปลงตลอดเวลา 10. มวี จิ ารณญาณในการอา น คอื แยกเนื้อหาขอเท็จจรงิ เพ่ือกันสงิ่ ทเี่ ปนประโยชนไ วใ ชตอไปใน อนาคต จุดประสงคข องการอาน ในการอานของแตล ะบคุ คลมีจุดประสงคท แ่ี ตกตา งกัน โดยทว่ั ไปจุดประสงคข องการอา นมี 3 ประการ คือ 1. การอา นเพื่อความรู ไดแ ก การอา นหนงั สือประเภทตาํ รา สารคดี วารสาร หนงั สอื พมิ พ และ ขอ ความตาง ๆ เพ่ือใหท ราบเรอ่ื งราวอนั เปน ขอความรู หรือเหตกุ ารณบ านเมอื ง 2. การอานเพอื่ ความคดิ เปนการศึกษาแนวคดิ ของผอู นื่ เพอื่ นาํ มาเปนแนวทางสาํ หรับความคดิ ของ ตนเอง และอาจนาํ มาเปน แนวปฏิบตั ิในการดําเนนิ ชวี ติ หรอื แกปญ หาตางๆ ในชีวติ เพราะแนวความคดิ ทาง ปรัชญา วัฒนธรรม จรยิ ธรรม และความคดิ เหน็ ทว่ั ไป มักแทรกอยใู นหนังสอื แทบทุกประเภท 3. การอานเพ่ือความบันเทงิ เชน เปน การอานเพอ่ื ฆา เวลา หรืออา นหนังสือประเภทบันเทงิ คดีในเวลา วาง สําหรับการอาน ไมไดทาํ ใหเ กิดประโยชนตอ ตัวผอู านเทานนั้ แตการอานยงั มคี ุณคาทางอารมณ มี คณุ คาทางสติปญญาบางครัง้ อาจชวยแกปญ หาทผี่ อู านคดิ ไมต ก และยังมคี ณุ คา ทางสงั คมเน่ืองจากการอา นถอื เปน เครอื่ งมอื สาํ คญั ในการเผยแพรและพัฒนาใหคุณคา แกส งั คมนานัปการ
ความสาํ คญั และจดุ มงุ หมายของการอาน การอา นมบี ทบาทสําคัญมากตอ การดํารงชีวิตในสถานการณส ังคมปจ จบุ นั ซึ่งมี การเปลย่ี นแปลงไปอยางรวดเร็ว การอา นเปนเครอ่ื งมอื สําคญั ในการพฒั นาตนเองและสงั คม เปน เครือ่ งมอื สาํ คญั ที่ใชใ นการแสวงหาความรู การรูแ ละใชวธิ ีอานทถ่ี ูกตอ งจงึ เปน สง่ิ จาํ เปนสาํ หรับผูอานทกุ คน การรจู กั ฝกฝนการอา นอยา งสมา่ํ เสมอกจ็ ะชว ยใหผอู า นมพี ้ืนฐานในการอานทีด่ ี ทง้ั จะชว ยใหเกิดความชํานาญ และมคี วามรกู วางขวางขน้ึ ดวย ดงั นัน้ การท่ผี เู รียนจะเปน ผูอา นท่ดี ีจึงขึ้นอยูก บั สภาพแวดลอมทผี่ สู อนเปน ผู จดั เตรียมให อีกท้ังยงั ตอ งผสมผสานกบั ความสนใจของผูอาน เพือ่ เปนแรงจงู ใจทจี่ ะชวยใหนักเรยี นไดอา นอยางสม่ําเสมอ (กาญจนา เชอ่ื มศรจี นั ทร, 2552, ยอ หนา 1-9) การอา นมีความสําคัญตอ การพฒั นาคุณภาพชวี ติ มนษุ ย ดังทน่ี ักการศึกษาทส่ี าํ คญั หลายทานได กลาวไวอยา งนาสนใจ ดงั น้ี ฟอ น เปรมพันธุ (2542, หนา 105) ไดก ลาวถงึ ความสําคญั ของการอา นไวด ังน้ี การอานเปน กระบวนการของการรบั สารทมี่ ีความสําคญั ตอ การพัฒนาคุณภาพชีวติ ของมนษุ ย เกอื บทง้ั ส้ิน หนังสอื เปนกญุ แจดอกสาํ คัญท่ไี ขไปสโู ลกแหงสรรพวิทยาการ โลกแหง ความเพลิดเพลินและ จินตนากรโดยไมจ ํากัดเวลาสถานท่แี ละส้นิ เปลอื งคา ใชจ า ยนอ ยทส่ี ุด เพญ็ จา สรุ ยิ กานต (2544, หนา 10) ไดก ลาวถึงความสาํ คญั ของการอา น ซง่ึ ไดส รปุ ไววา การอาน เปน ทกั ษะทสี่ ําคัญและมีคณุ คาเปน เครือ่ งมอื ในการแสวงหาความรูและดําเนินชีวติ ประจาํ วนั เปน ทักษะที่ นกั เรยี นใชแสวงหาสรรพวิชาตา งๆ เพ่ือความบนั เทงิ และการพกั ผอ นหยอ นใจ ผทู ี่มีนิสัยรกั การอา น มีอัตราเรว็ ในการอา นสงู ยอมแสวงหาความรแู ละการศึกษาเลาเรยี นอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ อีกท้ังการอานยังทาํ ใหเ กดิ พฒั นาการไมว า จะเปน ดา นสตปิ ญ ญา ความรู ความสามารถ พฤตกิ รรม ประสบการณและการดําเนนิ ชีวติ ศลี ธรรม จริยธรรม คานิยม ชว ยปรบั ปรงุ ชวี ติ ใหส มบูรณไ ดเ รยี นรโู ดยไมส นิ้ สุด อัชฌา ชนื่ บุญ (2544, หนา 9) ไดส รุปความสําคัญของการอา นไวด ังน้ี การอานมคี วามสําคญั อยางมากในการดาํ รงชีวติ ของบคุ คลในสงั คม ชว ยใหผ อู า นมคี วามเฉลยี วฉลาดรอบรู ความคิดกวา งไกล ใชใน การแสวงหาความรู ซ่ึงมีความสําคัญในการพฒั นาประเทศชาติ ทง้ั ทางดานเศรษฐกจิ และสงั คม จากท่ีกลาวมาแลว น้นั อาจกลา วไดว า การอานมีความสาํ คัญอยางมากในการดาํ เนินชีวติ ใน ปจ จบุ นั เพราะการอานทาํ ใหไ ดรับความรเู พมิ่ มากขึ้นอีกทั้งการอานยงั เปน การแสวงหาความรเู พื่อใหบ ุคคลทัน ตอ เหตกุ ารณ ทันตอ โลกและความเปล่ยี นแปลงทเี่ กดิ ขน้ึ ในโลกปจ จบุ ัน การอานมสี วนชว ยในการปรบั ปรุงพัฒนาคุณภาพชีวติ ของบคุ คลและสงั คม อกี ทง้ั ยังเปน การเพ่ิมพูนสตปิ ญ ญา ของตน ในดานการศึกษาการอานถอื เปนกญุ แจสําคญั ในการแสวงหาความรู ประสบการณต า งๆ ตลอดจน ความเพลดิ เพลิน จงึ ถือไดวาการอา นเปน เครื่องมือทสี่ าํ คญั ทสี่ ดุ ทีจ่ ะทําใหเ กิดปญ ญา บคุ คลท่ีมคี วามเขาใจใน เร่อื งท่อี านอยา งแทจริงยอ มสามารถนาํ ความรคู วามคดิ ไปใชใ หเ กดิ ประโยชนทง้ั แกต นเองและสงั คมไดเ ปน อยางดี ความสามารถในการอา นจงึ ควรไดร บั การปลูกฝง และสง เสรมิ ใหเ กดิ ในตวั บุคคล เพอ่ื ทาํ ใหเ กิดการพัฒนาที่ย่งั ยนื จะเห็นไดว าการอานมคี วามสําคัญอยา งมากในปจ จุบนั และนอกจากความสาํ คญั ของการอานที่ได กลาวไปแลว นน้ั ความมงุ หมายของการอานยงั จดั ไดว า เปนสง่ิ จําเปนทจี่ าํ เปน และควรทาํ การศกึ ษา เพราะ บุคคลแตละคนนน้ั ยอ มมจี ดุ มุงหมายในการอานทีแ่ ตกตา งกนั ออกไป เพ่อื ใหการอานนั้นมีประสิทธภิ าพและ เกดิ ผลสมั ฤทธ์ิตามจุดมุง หมาย ไดมนี กั การศึกษาไดกลาวไว ดังน้ี
สมพร แพง พพิ ฒั น (2542, หนา 11-12) ไดกลาววา โดยทว่ั ไปนั้นการอานมี ความมงุ หมายสาํ คัญ 4 ประการ คอื 1. การอานเพอื่ ความรู การอา นเพ่ือใหไดความรแู บง เปน วตั ถปุ ระสงคย อ ยออกเปน 5 ประเด็น คือ 1.1 การอานเพอ่ื หาคําตอบในสงิ่ ทีต่ องการ 1.2 การอานเพือ่ หาความรูต า งๆ ทงั้ โดยละเอยี ดและโดยยอ 1.3 การอา นเพ่อื การรบั รูขาวสาร ขอเทจ็ จริง 1.4 การอานเพื่อศึกษาคน ควา เปนพเิ ศษ เชน นาํ ไปใชป ระโยชนเ ร่ืองใดเรอ่ื งหนงึ่ หรอื เพือ่ ตาํ ราวชิ าการ 1.5 การอานเพอ่ื รวบรวมขอมลู เผยแพร อนั เปนประโยชนแกส วนรวม 2. การอานเพอ่ื ความบันเทงิ เปนการอานเพ่อื การพกั ผอน ผอ นคลายอารมณห ลงั งานประจาํ ไดแ ก การอานหนงั สือประเภท เรอ่ื งสนั้ นิทาน นิยาย นวนยิ าย บทละคร ทง้ั ระดบั ทเี่ ปนวรรณกรรมหรอื วรรณคดี โดยเนน ความรน่ื รมยเปน สาํ คญั 3. การอานเพ่อื หาความคดิ แปลกใหม ในกระบวนการอา นทส่ี าํ คญั นนั้ ความรกู เ็ ปน องคประกอบ สาํ คัญอยา งหนงึ่ แตค วามคดิ ยงิ่ สาํ คญั กวา โดยเฉพาะความคดิ แปลกใหมซง่ึ จะเปนชนวนใหเ กิดความคิด สรางสรรคใ นตวั ผูอานดว ย 4. การอา นเพ่ือปรบั ปรุงบคุ ลกิ ภาพ เปน ท่ียอมรับกนั โดยทว่ั ไปวาการอา นเปน การพัฒนาความรู ความคิดและวิสยั ทศั นใ หก วางขวางข้ึน สามารถทจ่ี ะเขา รว มวงสนทนาไดก บั ทกุ คนทกุ ชนั้ ทุก วยั เพราะรบั รขู าวสารทจ่ี ะแลกเปล่ยี นดว ยกนั ไดและการอา นมากรูม ากนนั้ ยอ มทําใหบุคคลเปนทีย่ อมรบั ของ สงั คม ผอู านสามารถนาํ ความรูทไี่ ดจากการอานมาปรับปรงุ บุคลิกภาพและพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ ไดเ ปน อยางดี อําไพ เกยี รติชยั (2544, หนา 2-3) ไดส รุปจุดหมายของการอา นไว ดังนี้ 1. อานเพอื่ ขยายขอบเขตความเขา ใจของตนเองในเรอื่ งทเี่ รียน 2. อา นเพ่อื พฒั นาความคิดรวบยอดใหมๆ 3. อา นเพ่ือขยายประสบการณอ นั จะนาํ ไปสคู วามสําเร็จในการดาํ เนินชวี ิต สมุทร เซ็นเชาวนิช (2551, หนา 3) ไดแ บง จุดมุง หมายของการอานออกเปน 2 ประเภท ดังนี้ 1. การอานเพอื่ การศึกษา เปน การอานทมี่ จี ุดมงุ หมายและตอ งการคลอบคลมุ ดานเน้อื หาใหไ ดม ากทส่ี ดุ รวมถงึ ความหมายตรงและความหมายแฝงของคําศพั ททีอ่ า นดวย 2. การอา นเพื่อการพักผอ นและความบนั เทงิ เปน การอานเพอ่ื ความรนื่ รมยห รอื เพื่อพักผอนหยอ นใจ ซงึ่ เปน การอานท่ีไมตองการความเขา ใจลึกซงึ้ มากนกั จากทกี่ ลาวมาแลวขา งตนสามารถสรุปจดุ มงุ หมายของการอานได ดงั น้ี 1. อานเพื่อศกึ ษาหาความรู 2. อานเพื่อรบั รูขา วสารขอเทจ็ จริง 3. อา นเพือ่ ความเพลดิ เพลนิ บนั เทงิ ใจ 4. อา นเพือ่ ใชในวชิ าชีพ
ความมุงหมายในการอาน การรคู วามมงุ หมายในการอาน เปน องคประกอบหน่ึงของทักษะการอานเร็ว และการอานเพอื่ ไดร ับ ประโยชนอยางเต็มที่ การทผี่ อู านรูวาอา นเพอ่ื อะไร จะทาํ ใหส ามารถเลอื กสอื่ การอา นไดอ ยา งถกู ตองเหมาะสม และทาํ ใหก ารอา นมีสมาธิ โดยทัว่ ไปการอา นมคี วามมงุ หมายดังน้ี 1. อา นเพอ่ื ความรู เนนการอา นเรอ่ื งราวตาง ๆ ทต่ี องการใหเกิดความรู ซึง่ การอานเพือ่ ความรนู ี้มี หลายลักษณะ เชน 1.1 อานเพื่อหาคาํ ตอบ เชน อา นกฎ ระเบียบ คําแนะนาํ ตาํ รา หนังสอื อางองิ ฯลฯ 1.2 อานเพ่ือรูขา วสารและขอ มลู เชน การอานหนังสอื พิมพ นิตยสาร วารสาร เอกสารโฆษณา และประชาสมั พันธ 1.3 อานเพอื่ ประมวลสาร ไดแ ก อานเอกสาร วารสาร หนงั สอื อนื่ ๆ เพ่ือส่ิงทีต่ องการรแู ละนาํ มา ประมวลสารเขา ดว ยกนั การอา นเพื่อความรมู ปี ระโยชนม าก เพราะนอกจากจะสนองตอบความตอ งการดา นตางๆ แลวยงั ทํา ใหผูอา นเกดิ ความรูและความมนั่ ใจอนั มีผลตอ บคุ ลิกภาพ ในบางครงั้ สารทอี่ า นยงั ใหป ระโยชนในการประกอบ อาชพี อกี ดว ย 2. อานเพือ่ ศกึ ษา เปน การอา นอยา งจริงจงั เชน การอานตาํ รา และหนงั สอื วิชาการตา ง ๆ 3. อา นเพือ่ ความคดิ เปนการอา นเพอื่ ใหเขาใจสาระของเนื้อเรอ่ื งเปน แนวทางในการรเิ รม่ิ สงิ่ ตาง ๆ ซ่งึ เปน ความคดิ อันไดประโยชนจ ากการอาน 4. อา นเพื่อวิเคราะหวจิ ารณ เปนการอา นเพือ่ ความรูอ ยางลึกซึ้ง ทาํ ใหส ามารถแสดงความคิดเห็น จากเรอ่ื งทอี่ านได เชน การอา นบทความ ขา ว เปนตน 5. อานเพื่อความเพลดิ เพลิน เปนการอา นเพอื่ เปลย่ี นแปลงกิจกรรม เปน การผอนคลาย เพอื่ ใหเ กดิ ความรน่ื รมย การอานชนิดนไี้ มไดจ ํากดั วา อานเอกสารชนิดใด ขน้ึ อยกู บั ความพอใจของผูอา นเปนสําคญั บาง คนอาจชอบอา นหนังสอื ธรรมะเพื่อความเพลดิ เพลนิ บางคนอาจชอบอา นเรอ่ื งสนั้ นวนิยายกไ็ ด 6. อานเพอ่ื ใชเ วลาอยา งสรางสรรค หมายถึง การอา นท่ไี มไ ดม งุ หวงั สงิ่ หนง่ึ สงิ่ ใดโดยเฉพาะ เปน การ อานเมอ่ื มเี วลาวา งขณะรอคอยกจิ กรรมอนื่ ๆ เชน การนง่ั คอยบคุ คลทไ่ี ปพบ อาจอา นหนังสอื พมิ พห รอื สารคดี อนื่ ใดก็ได การอานชนดิ น้สี ามารถหยดุ อา นไดทันทีโดยไมท าํ ลายความตอ เนอ่ื งหรือสมาธิในการอา น องคประกอบของการอาน การอา นเปนกระบวนการทส่ี ําคญั และมีความซบั ซอ น โดยมีองคประกอบหลายชนดิ ทชี่ วยใหก ารอาน เปน ไปอยางมปี ระสิทธภิ าพ ดังตอไปนคี้ ือ 1. การเขาใจความหมายของคําผอู า นตอ งมคี วามเขา ใจในความหมายท่ีถกู ตอ งของคําศพั ท ทุกคาํ 2. การเขา ใจความหมายของกลุม คํา ความหมายของกลมุ คาํ นนั้ จะชวยทําใหผ อู า นเขาใจความหมาย ของเนือ้ ความอยา งตอ เน่ือง 3. การเขา ใจประโยค หมายถงึ การนาํ ความหมายของกลมุ คําแตละกลุมมาสัมพนั ธก ัน จนได ความหมายเปน ประโยค 4. การเขา ใจยอ หนา ผอู านตอ งเขา ใจขอ ความในแตละยอ หนา และสามารถมองเหน็ ความสมั พันธ ของยอ หนา ทกุ ยอหนา อนั จะทาํ ใหเ ขา ใจความสาํ คัญของเรอ่ื งไดท ้ังหมด
เมอ่ื ทราบเร่อื งองคป ระกอบของการอา นแลว ผูอานที่ดีจะตอ งพยายามศึกษาขอมลู ตา ง ๆ ใหชดั เจน ตามองคป ระกอบน้นั ๆ การอา นจงึ จะเกดิ ประสทิ ธิภาพตามทต่ี อ งการ ความสาํ เรจ็ ของการอา นประกอบดวย ปจ จยั ตอ ไปนี้ 1) ความรูเ ก่ยี วกบั ระบบการเขียน รูจกั ยอหนา ขอ ความท่เี นน ดวยการขดี เสน หรอื พมิ พอ กั ษรทบึ การวรรคตอน ประโยคใจความสาํ คญั ประโยคขยาย 2) ความรเู กย่ี วกบั การใชภาษา ในการใชค ํา โวหาร ภาพพจน สุภาษิต 3) ความสามารถในการตีความ หมายถึง ความเขาใจเนอ้ื หา เขาใจความสมั พันธระหวางประโยค และติดตามความคิดของผเู ขยี นได 4) ความรูร อบตัวของผูอาน ผอู านทมี่ ีความรรู อบตวั มาก ๆ อาจเกดิ จากประสบการณตา งๆ หาก สมั พันธก บั เรื่องท่ีอานแลว จะทาํ ใหเขา ใจไดดีย่ิงขึ้น 5) เหตผุ ลในการอาน ผอู า นทด่ี ีตอ งรเู หตผุ ลในการอา นวาจะอานไปทําไมเพอื่ จะไดเลอื กวิธกี าร อา นไดอยางเหมาะสม เม่อื รูอ งคป ระกอบของการอานขางตน แลว ผอู านทม่ี ีความรเู รือ่ งพน้ื ฐานในการอา นจะรสู กึ ไดว าการ อานมคี ณุ คา ตอชวี ิตอยา งมากมาย ซ่ึงสามารถนาํ มาสรปุ ไดด งั ตอไปนี้ 1) การอานทําใหเ กดิ ความพอใจ เชน การอานเพ่ือการพกั ผอ นหยอ นใจ ฯ 2) การอานชวยสนองความตองการเรือ่ งราวตา ง ๆ ของตนไดอ ยา งกวางขวาง เชน การอานเพอ่ื ฆาเวลา และยงั ทําใหใชเ วลาวางไดอยางมปี ระโยชน 3) การอานทําใหเ กิดความคดิ สรางสรรค 4) การอานทําใหร ทู ันความคดิ ของผอู ื่น ทันโลก และสามารถดํารงชวี ิตไดอยางมคี ณุ ภาพ 5) การอานชว ยพัฒนาคุณภาพชวี ติ เชน การอา น เพอื่ การศกึ ษาเลา เรยี น 6) การอานสามารถเสรมิ สรา งบคุ ลกิ ภาพของบคุ คลได ความรูพนื้ ฐานเก่ียวกับการอาน การอา นท่ีดีน้ันเกดิ จากทักษะการฝกฝนและการเรยี นรู การอา นเปนการสอื่ สารระหวา ง ผสู ง สารดวย การเขียนกบั ผอู า น โดยอาศยั ตัวหนังสอื เปน สือ่ ผูอานจงึ เกิดความรู ความคิดและประสบการณ สามารถนาํ ความรคู วามคิดและประสบการณเ หลา นั้นไปใชใ นชวี ิตประจาํ วนั ได แตผ ลจากการอา นทผ่ี อู า นไดร ับนนั้ ยอ ม ไดรับผลแตกตางกัน เพราะฉะน้ันการมคี วามรูเ กย่ี วกับการอา นจะชว ยใหเกดิ ประโยชนต อ ผอู านได หลักพนื้ ฐานในการอาน การอา นทจี่ ะกลา วถึงตอไปนเี้ ปนการอา นหนังสือท่ัวไปท่สี ามารถใชไ ดกบั งานเขยี นทกุ ประเภทและ ทกุ วตั ถปุ ระสงค ซงึ่ เปนหลักเกณฑทไ่ี มไ ดก ําหนดไวต ายตัว มีการกําหนดขัน้ ตอนการอา นไวดงั นี้ 1. ข้นั วางเปาหมาย กอ นการอานหนังสอื ทกุ ครงั้ ผอู านตองกาํ หนดเปูาหมายใน การอา นของตนไวใ ห แนน อน เมอ่ื ทราบวาตนจะอานหนังสือนัน้ ไปเพ่ือเปาู หมายใดกค็ วรตง้ั ใจอา นใหดี เชน หากตองการอานเพื่อรู รายละเอียด ก็ควรเกบ็ สาระของการอา นใหไ ด 2. ขนั้ สํารวจขอ มลู ผูอา นควรใหค วามสนใจเก่ียวกบั ผแู ตง เวลาที่แตง เวลาทจี่ ดั พมิ พ จาํ นวนครง้ั ที่ พมิ พ โรงพมิ พห รอื สํานกั พิมพ เพอื่ จะไดทราบเกี่ยวกบั ภูมหิ ลังของหนงั สอื เลม นนั้ ๆ เชน หนังสอื ทจี่ ดั พมิ พเ ปน ครัง้ ท่ี 1 เวลาผานไป 5 ป ยงั ไมม ยี อดพมิ พจ ําหนา ยเพิม่ เตมิ แสดงวา ยอ มไดรบั ความสนใจนอ ยกวาหนังสอื ที่ จัดพิมพใ นเวลา 1 เดือน แตม ีการพมิ พเพม่ิ เตมิ เปน คร้งั ที่ 2 หรอื 3 และในจาํ นวนเลม ทพี่ มิ พแตละคร้ังมากกวา
ดังนั้น หากจะเลอื กใชห นังสือที่มเี นอ้ื หาเดียวกันควรเลอื กหนังสอื ทีย่ อดพิมพแ ละครง้ั ที่พมิ พม ากกวา หรอื หนังสือท่ไี ดรบั การตีพมิ พใ หมย อ มนา สนใจกวา เพราะเนอื้ หายอมทันสมยั มากกวา 3. ข้นั สงั เกตสวนประกอบ สว นประกอบของหนังสอื ในที่นี้ เชน คาํ นํา ชว ยทําใหร บั รจู ดุ มงุ หมายของ ผเู ขียน สารบญั ชว ยใหร บั รเู นอ้ื หาสาระทสี่ าํ คัญของหนงั สือเลมน้ันอยา งรวดเรว็ หนังสอื บางเลม มดี รรชนที า ย เลม ซง่ึ จะชวยใหเราเขา ใจรายละเอยี ดของคาํ ทีต่ อ งการคน วาอยูท ่หี นาใดของหนังสอื สวนภาคผนวกน้นั อาจมี หรือไมม กี ไ็ ดเ พราะภาคผนวกจะรวบรวมสาระทน่ี า สนใจและเกยี่ วขอ งกบั หนงั สอื เลมน้ันท่ีควรทราบเพมิ่ เติม นอกจากน้ียงั มอี ภิธานศพั ท ซงึ่ จะรวมคําศพั ทย าก ๆ ไว การพลกิ ดจู ะทาํ ใหเ ขาใจความหมายของคําไดร วดเรว็ และทาํ ใหอ านหนังสอื เขาใจไดเร็วยิ่งข้ึน สวนบรรณานุกรมในหนังสอื ตาํ ราวชิ าการ รายงาน ทาํ ใหผอู า น สามารถทราบแหลง ทม่ี าของขอ มลู ทป่ี รากฏในหนงั สอื เลม นน้ั และชวยใหสามารถหาความรูเพ่มิ เตมิ ได กวางขวางยงิ่ ขึน้ 4. ขน้ั อา นอยา งมสี มาธิ เมือ่ ผา นขัน้ ตอนตางๆมาแลว ผอู านกค็ วรอา นอยางมสี มาธิจะชวยใหได ประโยชนจ ากการอา นมากขน้ึ 5. ขน้ั ตัง้ คาถามทบทวน ในขณะทีอ่ าน ผอู า นควรทบทวนอยูตลอดเวลา โดยการต้งั คาํ ถามถามตัวเอง วา ใคร ทําอะไร ทไี่ หน เม่อื ไร อยางไร และทาํ ไม และคน หาคาํ ตอบใหได จะเปน การตรวจสอบวา การอานของ เราประสบความสาํ เร็จมากนอยเพยี งใด ประเภทของการอาน การอา นแบงออกเปน 2 ประเภทคอื การอา นในใจและการอา นออกเสยี ง การอา นในใจ การอา นในใจ คือการแปลความหมายของตวั อักษรออกมาเปน ความคิด ความเขาใจ และนําความคิด ความเขา ใจท่ไี ดน ้ันไปใชใ หเ ปน ประโยชน ประเภทของการอา นดังตอไปนีค้ อื 1. การอา นจบั ใจความ การอานจบั ใจความเปนพนื้ ฐานของการอานในใจทมี่ งุ คุณคา ทางสตปิ ญญา แบง การอานชนิดน้ี ออกเปน 2 ประเภทคือ 1.1 การอา นจับใจความสวนรวม เปน การอานเพ่ือเขา ใจเนอื้ หาสว นรวม เปนประโยชนต อผทู ี่ ตอ งการอานอยา งรวดเรว็ วธิ ีการอา น 1) สังเกตสวนประกอบของงานเขยี น เชน ชอื่ เรือ่ ง คํานาํ วัตถปุ ระสงค ของผเู ขียนวา เปน งาน เก่ียวกับอะไร และเขียนเพอ่ื อะไร 2) วิเคราะหจ ุดมงุ หมายงานเขียนวา เขียนดว ยวตั ถุประสงคใด 3) จัดลําดบั เนือ้ หาใหมต ามความสําคัญ 4) ใชก ารตัง้ คําถามกวาง ๆ วา ใคร ทําอะไร ทีไ่ หน เมอ่ื ไร อยา งไร และทาํ ไม เพอ่ื หา ความสมั พันธใ นการดาํ เนินเรื่อง ตัวอยางการอานจบั ใจความสวนรวม ลมรอนผาวพดั ผานไปเหนือลานหินทรายอนั รอนระอทุ ย่ี ามนข้ี อ ยดานกอใหญย งั ไมวาย เหี่ยวเฉา ทัง้ ใบ เพ่อื จะเกบ็ กกั น้ํา ไมใหคายออกมามากจนเกนิ กวาจะรักษาชีวติ ของมันใหผ า นพนกาลเวลาแหง ความแหงแลง เพ่ือพบกบั หยาดฝนแรกแหง ปท ่ีกําลงั จะมาถงึ
ทวากหุ ลาบแดงกอใหญกลบั ไมส นใจกบั ลมรอ นดังวา มันกลบั เริงราทาทายดว ยการผลดิ อก สีแดงสด ประชดไอรอนใหอ ายในความงาม ทห่ี ากใครสักคนผา นมาพบ ก็คงตองสยบอยกู ับความงดงามอันราว กับราชินแี หง ฤดูรอนเบอ้ื งหนาน้นั หา งออกไป กหุ ลาบขาวดงใหญก ก็ ําลงั เตง ตมู รอวนั เวลาอกี ไมนานทจ่ี ะผลดิ อกสขี าว บรสิ ทุ ธ์ใิ หโ ลกไดรบั รูถงึ ความงามทีไ่ มเ ปนรองดอกไมช นดิ ใดบนลานหนิ ทรายแหงนี้ ซงึ่ กเ็ ปนวฏั จกั รของ ธรรมชาตทิ ห่ี มุนเวียนเปลี่ยนไปดว ยสสี นั ของมวลดอกไมห ลายหลาก ผลดิ อกออกชอเบงบานไปในฤดกู าลแหงป และไมวาฤดูกาลใด เพลงดอกไมบ นลานหินทรายก็ยงั ขบั ขานผสมผสานกบั วันเวลาของธรรมชาตไิ ดอยา ง กลมกลนื ตนเดือนกมุ ภาพนั ธ ในวันท่ีธรรมชาตยิ า งเขา สฤู ดูรอ น ไมใหญนอยในปุาเร่ิมปลดิ ปลิวทง้ิ ใบ รว งหลนลงสผู ืนดินตามกลไกของธรรมชาติทีส่ อนใหมนั รูวา นคี่ ือหนทางท่จี ะยนื หยดั ตอ สกู ับฤดูกาลอนั แหง แลง และยาวนานน้ไี ดต ามหนทางเดนิ ในปุาจงึ เกลอ่ื นกลน ไปดวยใบไมส นี ้าํ ตาล ยามเดนิ ผา นกจ็ ะมเี สียงกรอบแกรบ ดงั ขึน้ มาแทบทกุ ยา งกาว มันเปนรหสั ของปุาอีกอยางหน่งึ ทก่ี ําลงั เดินไปในกฎเกณฑ ของธรรมชาตอิ ยา งที่ไมม ี ใครหยดุ ยง้ั ราวไผข า งทางยามนก้ี ลบั พบวามคี วามงามย่งิ นกั ดวยใบสที องเหลอื งอรามเปลง ปลงั่ ไปทว่ั ทง้ั ปุา พา ใหอารมณเ พรดิ ไปในความสนุ ทรียของธรรมชาติรอบขา งไดอ ยางไมนาเช่อื เหนอื ความสงู จากระดับนํา้ ทะเลข้ึน ไปกวา 1,300 เมตร บนลานหนิ ทรายอนั กวางใหญข องภูกระดึง คอื เปูาหมายของการเดินทางในวันฤดูรอนน้ี ดว ยความเหน่อื ยออ นท่ีตอ งพาสงั ขารอันออนลา ข้นึ ไปสเู บอื้ งบน ใครเลยจะลวงรูวา ในวันเวลาอันแหง แลง เชน นี้ กลบั เปนเวลาท่งี ดงามเปน ทสี่ ุดอกี วันหน่ึงของภูกระดงึ ในรอบปด วยตน ฤดรู อ นราวเดือนกมุ ภาพันธน ้ี คอื วนั เวลาท่กี หุ ลาบแดงกาํ ลังบานสะพร่ังไปทั้งภู โดยเฉพาะตามธารนาํ้ เหนอื นํา้ ตกหลายแหง ซึ่งเปน แหลง ที่อดุ ม สมบรู ณด วยกหุ ลาบแดงเปนทส่ี ดุ ปน้กี ็เชนเดียวกันกับทกุ ปท ่ีผา นมาที่ธรรมชาตยิ งั คงทําหนาท่ขี องมันอยางดีและตรงเวลา เปนทส่ี ุด เหนอื ธารนํา้ ตกธารสวรรค ซงึ่ ยามนี้มเี พียงสายนํ้าปร่มิ ๆ ไหลรนิ จงึ เต็มไปดว ยดอกสีแดงสดของ กหุ ลาบแดงเปน พมุ แตงแตม ในธารน้าํ ตกแหงนส้ี วยงามไปอกี แบบหนงึ่ ตางกบั ในฤดูฝนทสี่ ายน้าํ ไหลหลาก หากแตไมมสี สี นั แตงแตม ดงั เชน ฤดรู อ นธรรมชาตไิ มเคยใหอ ะไรที่เกินกวาคาํ วา สมดุล เวน แตก ลไกแหง ธรรมชาตนิ ัน้ จะถกู ทําลายลงดว ยหนทางใดหนทางหนึง่ ซงึ่ มนุษยม กั จะเขาไป เก่ยี วของดวยแทบทุกครง้ั (บทคัดยอ เรื่อง “เพลงดอกไม บนลานหินทราย” ของ สรุ จิต จามรมาน จาก อนุสาร อ.ส.ท. พฤษภาคม 2536) แนวการจับใจความสว นรวม 1) ช่ือเรอ่ื ง “เพลงดอกไม บนลานหนิ ทราย” ผอู านสามารถจบั ประเดน็ ของเรอ่ื งไดไมย าก ช่ือ เรื่องมีความแปลกใหมชวนใหฉ งนและครอบคลุมใจความของเน้อื เรอื่ งไวทัง้ หมด 2) ผเู ขียนดาํ เนินเรอ่ื งดวยการบรรยายถึงประสบการณของตนใจความแตละยอหนา มี ความสัมพันธต อ เน่อื ง เปนเหตเุ ปนผลแกกัน ใชส าํ นวนเปรยี บเทยี บท่คี มคาย แทรกดว ยการพรรณนาทที่ าํ ให ผูอานนกึ เหน็ ภาพและเกิดความประทับใจ ผเู ขยี นสรุปเปนขอ คดิ เกี่ยวกบั ธรรมชาตวิ า มีความสมดลุ ในตวั ของ มันเองเสมอ หากธรรมชาติ ถูกทําลายลงกเ็ ปน ดวยนํา้ มอื ของมนุษยเทานน้ั 3) การใชภาษา ผเู ขยี นเลอื กสรรถอ ยคํามาใชอ ยางประณีต ทําใหเ กิดความไพเราะดว ยเสียง สมั ผัส ทัง้ สมั ผสั สระและสมั ผสั อักษร เชน “จนเกินกวาจะรักษาชวี ติ ของมันใหผ านพนกาลเวลาแหงความแหง แลง” มกี ารใชโ วหาร โดยสมมตุ ิใหดอกไมม กี ิรยิ าอาการและความรสู กึ เหมอื นมนษุ ย เชน “มันกลับเรงิ รา ทา ทายดวยการผลดิ อกสแี ดงสดประชดไอรอนใหอายในความงาม” ผเู ขียนใชถ อ ยคาํ ทาํ ใหผ อู า นนึกเห็นภาพและ
ไดย ินเสียง เชน “ไมใหญนอ ยในปุาเรมิ่ ปลดิ ปลวิ ทิง้ ใบรว งหลน ลงสูผ นื ดนิ ตามกลไกของธรรมชาต”ิ นอกจากนน้ั ยังใชถอ ยคําเลยี นเสยี งธรรมชาติ “...หนทางเดนิ ในปุาจงึ เกลอื่ นกลนไปดวยใบไมส นี ้ําตาล ยามเดินผานกจ็ ะมี เสียงกรอบแกรบดงั ขึน้ ...” 1.2 การอานจับใจความสําคัญ ใจความสาํ คญั คือใจความหลกั ของเรือ่ งเปนการอา นที่ละเอยี ดมาก ขึน้ เพือ่ จับใจความสาํ คัญของงานเขียนแตล ะยอ หนา วิธกี ารอานจบั ใจความสาํ คัญ - อานวิเคราะหคําหรอื ประโยค โดยการตคี วามหมายของศัพทย ากในขอเขยี น - วเิ คราะหจ ุดมงุ หมายงานเขียนวา เขยี นดว ยวัตถปุ ระสงคใ ด - วเิ คราะหน้าํ เสยี งวาเปน ไปในทํานองใด ประชดประชัน ลอ เลยี น ฯลฯ - วิจารณเน้อื หาสาระของงานเขยี น ใจความสําคัญในแตละยอ หนามลี กั ษณะดังนี้ 1) ใจความสาํ คัญอยูตนยอ หนา “ การศกึ ษาคมั ภีรฤคเวท ชว ยใหเกิดความรคู วามเขา ใจประเทศอนิ เดยี จากอดีตถึง ปจ จุบนั ไดอยางถกู ตอง เพราะอารยธรรมอินเดยี มคี วามเปนหนึ่งเดยี วสบื เนื่องยาวนานมาต้งั แตโบราณถงึ ปจจุบนั ดว ย พาหนะทส่ี าํ คญั คือคัมภรี ฤ คเวท ความเปน ไปในปจ จบุ ันของศาสนา ปรัชญา ศลี ธรรม วรรณคดี ตลอดจนพฤตกิ รรมทางสงั คมในอนิ เดียลว นมีพ้ืนฐานมาจากคมั ภีรฤคเวททง้ั สน้ิ ความรูสกึ นึกคิดของคนอินเดยี ปจ จบุ ันโดยท่ัวไปก็เหมือนกบั ทปี่ รากฏในคมั ภรี ฤ คเวทเปน สว นใหญ อิทธิพลของคัมภีรฤ คเวทตอพฤตกิ รรมใน ชวี ิตของชาวอินเดียไดรบั การยอมรบั อยางกวา งขวางในทกุ ทตี่ ลอดเวลา” ตวั ทีพ่ ิมพสีแดง เปนใจความสาํ คัญของยอหนาน้ี 2) ใจความสําคัญอยกู ลางยอ หนา “การเลยี นแบบเน้ือหาโครงสรา งและโวหารกวอี ยธุ ยาทปี่ รากฏในสมัยตนรตั นโกสนิ ทรน ้ี แสดงวา กวรี ตั นโกสนิ ทรไมนิยมแตงเรื่องนอกขนบนยิ ม แตงอะไรก็เลยี นแบบ กวเี กาแมแ ตล ักษณะคาํ ประพนั ธ กม็ กี ารพยายามเลยี นแบบของเกา เชน พระยาตรงั แตง โคลงกวโี บราณโดยยกตัวอยา งโคลงโบราณแลวกแ็ ตง ตามแบบน้นั ๆ” ตัวท่ีพิมพส แี ดง เปนใจความสําคัญของยอ หนา นี้ 3) ใจความสาํ คญั อยทู า ยยอ หนา “ วรรณกรรมของศาสนาฮนิ ดู ประกอบไปดวยรสทกุ รสคลุกเคลา ประสมประสาน ปะปน กัน ถาจะเปรยี บวรรณกรรมของฮินดู เปรยี บไดเ สมอื นปาุ ใหญซึ่งเตม็ ไปดว ยพรรณไมน านาชนิด เปน ไมเ ล็กบาง ใหญบางไมช นดิ ดีมีคากม็ ี ไมไ รค าก็มี ไมแกน ไมก ระพ้ี ไมมพี ษิ และไมท ใี่ ชเ ปน สมุนไพรกม็ ีไมเ หลา นข้ี ึน้ ปะปนกัน ไปฉะน้ันบคุ คลทเ่ี ปนสามญั ชนยอ มพจิ ารณาไดโ ดยยากนอกจากนักพฤกษศาสตรเทา นน้ั ทจ่ี ะสามารถแยกแยะ ไดว า เปนไมชนิดใด ดวยเหตนุ วี้ รรณกรรมฮนิ ดจู ึงมที ง้ั ดที ีส่ ดุ และเลวรายทส่ี ุด แลว แตผ ใู ดจะใชว ิจารณญาณ เลือกสรรนามาใช” ตัวที่พิมพสีแดง เปน ใจความสาํ คญั ของยอหนา นี้ 4) ใจความสําคญั อยตู อนตนและตอนทายยอ หนา เชน
“ บรรณานุกรมวรรณคดีเปรยี บเทยี บเปนส่ือทสี่ ําคัญมาก มหี นาท่รี วมขาวสารและ เผยแพรไปยังนกั วรรณคดีทกุ ชาติ เปนเครอ่ื งมอื ช้นิ ทจ่ี าํ เปน อยางย่งิ สําหรบั ผทู ่ศี ึกษาวชิ าวรรณคดเี ปรยี บเทยี บ ถึงแมวาวิชานจ้ี ะไมมีกฎเกณฑท แี่ นน อนตายตัว แตก ็ยงั พอมแี นวทางทีเ่ ดินรว มกันได บรรณานุกรมเหลานีไ้ ด แยกทางเสน ทสี่ าคญั ๆไวใ หเ ห็นอยา งเดน ชดั รวมทงั้ แนวทางยอยๆ ทตี่ าง ความคดิ เห็นกนั ซงึ่ ลวนแตมี ประโยชนต อ การศึกษาและการตรวจสอบทงั้ นน้ั ” ตวั ทีพ่ ิมพสีแดง เปน ใจความสาํ คัญของยอหนา น้ี การอานจบั ใจความสาํ คญั น้ี ตอ งสงั เกตประโยคใจความหลกั และใชก ารขดี เสน บนั ทกึ เรอ่ื งราว ยอๆ ดวยสาํ นวนภาษาของเราเอง 2. การอา นตีความ คอื การอานทผ่ี อู านจะตองใชส ตปิ ญญาตคี วามหมายของคําและขอความทง้ั หมด โดยพิจารณาถงึ ความหมายโดยนัย หรอื ความหมายแฝงท่ีผเู ขียนตองการจะสอ่ื ความหมาย ซง่ึ ทง้ั นผี้ ูอานจะ สามารถตคี วามหมายของคาํ สาํ นวนไดถูกตอ งหรอื ไมน น้ั จําเปนตองอาศัยเนอ้ื ความแวดลอมของขอความน้ันๆ บางครงั้ ตอ งอาศัยความรหู รอื ประสบการณป จจบุ ันเปน เครอื่ งชวยตดั สนิ การอา นตคี วามมหี ลกั เกณฑใ นการ อา นดงั น้ี การอานตคี วามอยา งมปี ระสทิ ธิภาพ ผอู า นตอ งพจิ ารณาความหมายโดยอาศยั บรบิ ท นํา้ เสยี งของผเู ขียน เจต คติ ภูมหิ ลงั ของเหตกุ ารณป ระกอบดวย ขอปฏิบัตใิ นการอา นตคี วาม - อานเรอ่ื งใหล ะเอยี ดโดยพยายามจบั ประเดน็ สําคญั ของเรอ่ื งใหได - หาเหตผุ ลอยางรอบคอบเพอื่ พิจารณาวามีความหมายถงึ ส่งิ ใด - ทําความเขาใจกับถอยคําท่ีไดจ ากการตีความ - เรียบเรยี งถอ ยคําใหมคี วามหมายชดั เจนและมีเหตมุ ผี ลเปนหลักสําคญั ตัวอยา งการอา นตคี วาม “เห็นชา งขขี้ ต้ี ามชา ง” ตีความไดวา จะทาํ อะไรควรดูฐานะของตน ไมค วรเอาอยางคนทมี่ ี ฐานะดกี วา เรา “พระพุทธเจาตรสั สอนวา กลิ่นหอมของดอกไม ทวนลมขน้ึ ไปไมไ ด ไมวาจะเปน กลิ่นจนั ทน กลิน่ กฤษณา หรอื กลนิ่ มะลวิ ลั ย แตกลนิ่ ของคณุ งามความดขี องคนยอ มหอมหวนทวนลมขึ้นไปได และยอม หอมฟงุ ไปท่ัวทกุ ทศิ ” ตีความไดว า คณุ งามความดขี องคน หอมยง่ิ กวา กลนิ่ ดอกไมแ ละกล่ินหอมใดๆ 3. การอานอยา งมวี จิ ารณญาณ การอา นชนดิ น้ีเปน การอา นทีค่ อ นขา งยาก เพราะตองใชการหา เหตผุ ลมาใชใ นการวิจารณ ขอ ควรปฏิบัตใิ นการอานอยา งใชว จิ ารณญาณ 3.1 พจิ ารณาความหมายของขอ ความท่อี าน 3.2 พจิ ารณาความตอ เน่ืองของประโยความเี หตผุ ลสอดรบั กันหรือไม 3.3 พจิ ารณาความตอ เน่ืองของใจความหลกั และใจความรอง 3.4 แยกแยะขอเท็จจรงิ ออกจากความคิดเห็นและความรสู ึก 3.5 พิจารณาวามีความรเู นือ้ หา หรือมีความคดิ แปลกใหมน าสนใจหรอื ไม
ตัวอยา งการอา นอยา งมีวจิ ารณญาณ ถงึ แมวาคนโบราณจะสอนกันมาวา “อนั ออ ยตาลหวานลน้ิ แลวสน้ิ ซาก แตลมปากหวานหไู มร ู หาย”ดังนกี้ ็ตาม แตล ูกควรระวังคําพูดของคนอ่นื โดยเฉพาะคําพดู หวานๆของคนไวบา งกด็ ี น้ําออ ยหรอื นํา้ ตาล ท่ีมรี สหวานทง้ิ ไวนานเขา ก็กลายเปนนํา้ เมาได นาํ้ คาํ หวานๆของคนบางคนก็ทําใหเราเมาไดเ หมอื นกนั พอเมา แลวกท็ ําใหห ลง ลมื ตัว ลมื ใจ เสยี รู เสยี ทาบางครง้ั ถงึ กับเสียเงินเสียทองใหเ ขาอยางท่ีไมน า จะเสีย เพราะไปเชือ่ คาํ หวานของเขา ขอ นี้ขอใหลูกพิจารณาใหด ี ใครมาพูดจาหวานๆยกยอเราวา ดอี ยางน้ัน เกง อยางนี้ ลกู ตอ ง ระวงั ไวกอนทเี ดยี ว อยาเพ่ิงไปหลงใหลไดป ลม้ื กบั คาํ พดู ของเขาในทันที ลูกจะไดไ มเสยี ใจภายหลัง ปลาท่ตี าย ไปสวนหนึง่ เพราะถูกเขา “ยกยอ” ขึน้ มา ถามันไมติด “ยอ”มนั ก็จะไมตาย เร่ืองมนั เปนอยา งนจี้ ึงควรระวังจะ ถูก “ยกยอ” แลวตายไปเหมือนปลา ผูอา นตอ งใชว จิ ารณญาณวา คําท่ีสอนมานเี้ ปน การเปรยี บเทียบกับสิ่งทส่ี ามารถมองเหน็ ได อยางชัดเจน เชน นํ้าออยทที่ ้ิงไวนานจะกลายเปนน้าํ เมา วิจารณญาณท่จี ะใชพ จิ ารณาคอื นา้ํ ออยและน้ําเมานัน้ อะไรดี อะไรมโี ทษ เมา คือความลมุ หลง หลงเชื่อในคาํ ยอ เปรียบเหมอื นปลาทีต่ ิดยอจนตาย คนกเ็ ชน กันถา หลงในคาํ หวานทม่ี โี ทษก็จะตายไปเหมอื นปลา เมอื่ ไดประสบเหตกุ ารณเ หลา นผ้ี ทู ี่ไดร ับรคู าํ สอนนจ้ี ะไดใ ช วจิ ารณญาณของตนพจิ ารณาไดวา อะไรคอื อะไร เพราะการฟง และเชอื่ โดยไมพจิ ารณาใหถว นถ่มี ีโทษมากมาย 4. การอานวิเคราะห การอานชนิดนเี้ ปน การอานเพ่ือพจิ ารณาอยางถี่ถวน เปนการแยกแยะทําความ เขา ใจองคป ระกอบหรือโครงสรา งของหนังสือแตละประเภท ขอควรปฏิบัติในการอานวเิ คราะห 4.1 ศึกษารูปแบบของงานประพันธวา เปน รูปแบบใด 4.2 แยกเน้ือเรอ่ื งออกเปนสว น ๆ ใหเหน็ วาใครทําอะไร ทไี่ หน อยา งไร เม่อื ไร 4.3 แยกพิจารณาแตล ะสวนใหล ะเอยี ดลงไปวา ประกอบดว ยอะไรบาง 4.4 พิจารณากลวิธีในการนาํ เสนอ การวิเคราะหการอานจะตองคํานึงถงึ รูปแบบ กลวธิ ีในการประพนั ธ เนือ้ หาหรอื เนอ้ื เรอื่ งและ สํานวนภาษา การอา นวเิ คราะหควรปฏิบตั ิดังตอ ไปน้ี - ดรู ูปแบบงานประพนั ธว า ใชร ปู แบบใด อาจเปนนทิ าน บทละคร นวนิยาย เร่อื งสั้น บทความ บทละคร ฯลฯ - แยกเน้ือเรือ่ งเปนสวนๆใหเ ห็นวาใคร ทําอะไร ท่ีไหน เมอื่ ไร อยางไร - พิจารณาแตละสว นใหล ะเอยี ดลงไปวาประกอบดวยอะไรบาง - พิจารณาใหเห็นวา ผเู ขียนใชก ลวิธีเสนอเรอ่ื งอยางไร 5. การอา นเพ่อื ประเมนิ คุณคา การอา นวธิ นี ้ี หมายถึงการทผ่ี ูอา นใชอารมณค วามรูสกึ สวนตัว ใน การประเมินคางานเขยี นซ่ึงอาจจะมเี ร่อื งของอารมณแ ละความรสู กึ สว นตวั เขารวมดว ย การประเมินคุณคา ท่ดี ี ตองปราศจากอารมณแ ละในการประเมินคณุ คา น้ันตองประเมนิ ตามลักษณะของหนังสอื ดวย เชน ถา เปน ตํารา เอกสารทางวชิ าการตองประเมินในเร่อื งความรู การใชภาษา ฯลฯ ถา เปน หนังสอื สารคดหี รอื บทความ ควร ประเมนิ ความคิดเหน็ ของผูเ ขียน หรือหนงั สือพิมพตอ งประเมินจากความนา เชอ่ื ถือของขาว และอคตขิ อง ผูเขียน การอา นประเมินคา มวี ธิ ีการอา นดงั นี้
5.1 พจิ ารณาความถูกตองของภาษาจากเรอื่ งทีอ่ าน ภาษาที่ไมถ กู ตอ งจะทาํ ใหเกิดความ คลาดเคลอ่ื นไปจากความหมายท่ีแทจ ริง ความถูกตองของภาษามีหลายลักษณะ เชน การใชค าํ ผิดความหมาย การเรยี งคําในประโยคผิด การไมร ูจักเวนวรรคตอน เปน ตน นับเปนองคป ระกอบสาํ คญั ตอ การสื่อความหมาย 5.2 พจิ ารณาความตอ เน่ืองของประโยค วาเปน ขอ ความที่ไปกันได ไมข ดั แยง กัน หรอื ขอ ความที่ ใหความกาวหนา แกกัน หากขอความใดมเี นอื้ หาสบั สนวนุ วาย ไมเขา กับหลกั สามขอ นใ้ี หถ ือวา เปน เรอื่ งทไ่ี มค วร อาน 5.3 พิจารณาความตอเน่อื งของความหมาย ความหมายท่ตี อ เนอ่ื งตอ งมีแกนหลกั ในการเชื่อมโยง ความหมาย เชน การเขยี นชวี ประวัติ อาจใชช ว งเวลาของชวี ติ เปน แกนหลกั เปนตน 5.4 เมอ่ื อานแลว ตองแยกขอ เทจ็ จรงิ ออกจากความคดิ เหน็ และความรสู กึ จากเรือ่ งทอี่ านดัง ตัวอยาง เชน “ประเทศหนึง่ ๆตางมรี ะบอบการปกครองแตกตา งกันออกไป ประเทศรสั เซยี ไดช อื่ วา เปน ประเทศทป่ี กครองดวยระบบสงั คมนยิ ม ไมมีศาสนา ไมม พี ระมหากษตั ริย ถาขา พเจา ตองมีชวี ติ อยูที่นน่ั คงจะ อดึ อดั ใจมใิ ชน อย เพราะขา พเจาถอื วา ท้ังสองสถาบนั นคี้ อื ศนู ยร วมจติ ใจของทกุ คน” ขอ เท็จจรงิ - ประเทศหน่ึงๆตา งมรี ะบอบการปกครองของตนเองไมเ หมอื นประเทศอน่ื ประเทศรสั เซียมกี ารปกครองตามระบอบสงั คมนยิ ม ไมม ีศาสนา ไมม ีพระมหากษตั รยิ ความรูสกึ – ถาขาพเจาตองมีชีวิตอยทู ีน่ น่ั คงจะอดึ อดั ใจมิใชนอ ย 5.5 พิจารณาดูความสัมพันธข องหลักการและตวั อยา ง วามคี วามจรงิ เพยี งไร สมเหตุผลหรอื ไม กอ นทจ่ี ะเช่ือในเรอื่ งท่ีอา นนน้ั 5.6 ประเมนิ ขอ เทจ็ จริง ความคิดเหน็ และความรูส กึ วิเคราะหค วามเปนไปในความคดิ ของ ผูเขยี น กับความคดิ เห็นสวนตัวของเรา ผลลพั ธแหงการประเมนิ นนั้ จะเปนความคดิ สรางสรรคใหก ับเราหรอื ไม การอานทัง้ 5 ประเภททีก่ ลา วมาเปนการอานในใจซงึ่ มีหลักฝก ฝนการอานในใจดังตอ ไปน้ี 1) กําหนดเวลาในการอา นหนงั สือไวแนนอน เชน กําหนดไวว าจะอาน 5 นาที เมือ่ ครบ กําหนดเวลา ลองตรวจสอบดวู า อา นไดกห่ี นา แลว ทดลองจบั เวลาในการอา นครงั้ ตอ ไป แลวตรวจสอบดวู า จาํ นวนหนา ทอี่ านไดเพมิ่ จํานวนขึน้ หรือไม 2) ฝก การเคล่อื นไหวของสายตา ซึ่งลกั ษณะการเคลอื่ นไหวของสายตาและการฝก ใชส ายตาให อา นไดรวดเร็วมดี ังนี้ 3) การจับตา หมายถึงการทีส่ ายตาจบั อยทู ี่ขอ ความเปน จดุ ๆ ผทู อี่ านชํานาญใน 1 บรรทดั จะจับ ตานอ ยคร้งั และใชเ วลานอย 4) ชว งสายตา หมายถงึ ระยะหา งจากจดุ ทจ่ี บั ตาจดุ หนง่ึ ไปยงั อีกจดุ หนง่ึ คนท่อี านไมชาํ นาญชวง สายตาจะแคบจะจับตาแทบทกุ ตัวอักษร 5) การยอนกลบั การกวาดสายตายอนกลบั ขอความทอี่ านผา นไปแลว นน้ั คนทอ่ี านไมชาํ นาญจะ ยอนสายตากลับไปอานขอความเดิม เพราะไมมน่ั ใจวา อา นถูกหรอื ไม ทาํ ใหเ สยี เวลา นกั อานท่ีดตี อ งกวาดตา ยอ นกลบั ในแตล ะบรรทัดนอ ยครงั้ ทส่ี ุด หรอื แทบไมม เี ลย 6) การเปลยี่ นบรรทดั ผทู ีอ่ านอยา งชํานาญเมอื่ เปลยี่ นบรรทดั ยอ มเปน ไปอยา งรวดเร็วและ แมนยําโดยไมตอ งอาศัยการช้ดี วยนิว้ หรือการใชไมบรรทัดวางค่ันเพอ่ื กันหลงบรรทดั 7) ทดสอบความเขาใจเม่อื อานจบโดยอาจทดสอบเปนระยะๆ หรอื ทดสอบเมอื่ อานจบเรื่องแลว ก็ ได
8) ศึกษาเร่ืองความหมายของคําศพั ทอ ยเู สมอ โดยอาศัยการคน ควา จดบนั ทึก จะชวยใหม ีความรู เร่อื งวงศพั ทกวา งขวางและเขาใจเรอื่ งทอี่ า นไดถูกตองรวดเรว็ ยิง่ ขน้ึ 9) หลกี เล่ยี งนสิ ยั การอานที่ไมด ี ทง้ั การทาํ ปากขมุบขมบิ การใชม อื ชี้ หรอื การยอนกลบั ไปอา น อยางซ้าํ ๆ 10) ฝก ฝนการอานอยางสม่าํ เสมอ จะชวยใหก ารอานเปนไปอยางรวดเร็ว ถกู ตอ ง แมนยํายงิ่ ขึน้ การอานออกเสียง การอา นออกเสียง หมายถงึ การอานขอความโดยการเปลง เสยี งออกมาเพื่อใหผ อู ่ืนไดรบั รขู อ ความน้ัน ๆ ดว ยการอานออกเสยี งแบง เปน 2 ลักษณะคอื 1. การอา นออกเสยี งปกติ เปน การอา นออกเสยี งตามปกตทิ วั่ ไป อา นไดท ง้ั บทรอ ยแกวและรอ ยกรอง เชน อานขาว อา นประกาศ อานตีบท อา นสารคดี อานขอ ความประกอบภาพน่ิง หรืออา นบทภาพยนตร ฯลฯ ขอควรปฏิบตั ใิ นการอานออกเสยี งตามปกติ - ทําความเขาใจกบั เรือ่ งที่จะอานกอ นการอา นจริง - ออกเสยี งชดั เจน ดงั พอประมาณ มีลลี าจงั หวะในการอานอยางเหมาะสม - แบงวรรคตอนไดถ ูกตอง - อา นออกเสียงถกู ตองตามอกั ขรวธิ ี 2. อา นทํานองเสนาะ การอานทํานองเสนาะเปนการอา นออกเสยี งบทรอ ยกรองหรือวรรณคดีไทยให ไพเราะนา ฟง มุง ใหเ กิดความรสู ึกซาบซงึ้ เกิดอารมณ จินตนาการ คลอ ยตามบทรอ ยกรองนน้ั ๆ ดวย หลักเกณฑในการอา นทาํ นองเสนาะ - ตอ งรจู ักลกั ษณะคําประพันธทจ่ี ะอา นกอนวาบงั คับฉนั ทลกั ษณอยา งไร - อานใหถ กู ทํานอง - ควรมีนํ้าเสยี งและลลี าในการอา นท่ดี ี - ออกเสียงแตล ะคําถูกตอ งชดั เจน สรปุ การอาน มคี วามสาํ คญั ท้งั ดา นการศกึ ษา การงานและชีวติ สวนตัว ผอู า นท่ดี ีควรต้ังวตั ถปุ ระสงคใ น การอานใหชัดเจน เขาใจกระบวนการอา น เพราะการอานมิใชแ ตเ พียงเขา ใจความหมายของคํา อานคําถูก ออกเสียงไดถ กู ตอ งเทาน้นั แตการอา นสามารถทาํ ใหผ ูอานประสบความสาํ เรจ็ ในชีวติ การเรยี น การทํางาน สามารถนาํ ส่ิงท่ไี ดร ับจากการอา นไปใชในชีวติ ประจําวันเพือ่ พฒั นาตนเอง และประเทศชาติตอไป การอา นนน้ั มิใชเปนพรสวรรค แตเ กิดจากการฝกฝนและการเรียนรู ดงั นน้ั จึงไมค วรทอ ถอย ผอู า นควรตงั้ ใจไวเสมอวา การ อา นมีประโยชนทําใหร ูเ ทาทนั โลก และเหตกุ ารณ สรา งบุคลกิ ภาพใหเ ปนคนมีความเช่ือมนั่ ในตนเอง ซงึ่ เปน สงิ่ สาํ คัญในปจ จบุ นั นีอ้ ีกดวย ๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘๘
การเขียนงานวิชาการ วีรวัฒน อินทรพร. บทนาํ การศกึ ษาระดบั มหาบณั ฑติ เปนการศกึ ษาในเชงิ ลึก นักศกึ ษาระดบั บัณฑติ ศกึ ษาทุกคนจะตองผา น กระบวนการศึกษาทซี่ บั ซอ น และลกึ ซงึ้ มากกวา การศกึ ษาในระดับปรญิ ญาตรี ดังจะเหน็ ไดจ ากหลักสูตรระดบั ปรญิ ญาโท และเอกของทกุ มหาวทิ ยาลยั มักกําหนดใหนกั ศกึ ษาตองเขียนสารนพิ นธ หรือวทิ ยานิพนธ ซง่ึ เปน ข้นั ตอนสุดทา ยกอนจะสําเรจ็ การศกึ ษาเปนมหาบัณฑติ หรอื ดุษฎบี ัณฑิต เพราะความรูใ นระดบั นม้ี งุ เนน ใน เรื่ององคค วามรทู ี่ไดมาจากการวจิ ัยของนกั ศึกษาเองเปน สําคัญ ปญหาหนง่ึ ท่ีพบเสมอในนักศกึ ษาระดบั บัณฑิตศึกษาก็คอื เรอ่ื งของการเขียนงาน ทางวิชาการสาํ หรบั ผูทผ่ี านประสบการณง านเขียนมาพอสมควรแลว ก็คงไมก ระไรนัก แตหลายคนกลับรสู ึกหนกั ใจ เพราะยังมี นักศึกษาอกี เปนจาํ นวนมากท่ไี มเคยมปี ระสบการณ หรอื ถา มกี น็ อ ยมาก สาํ หรบั การเขียนงานทางวิชาการ อยา งที่พอจะเรยี กไดว า “เปนช้นิ เปนอัน” บทความน้จี ะพยายามเรยี บเรยี งเนอ้ื หาเก่ียวกับกลวธิ ีการเขยี นงาน ทางวิชาการ เพอ่ื เปนแนวทางสําหรบั การเขยี น งานทางวชิ าการตอ ไป ลกั ษณะสําคัญของงานเขยี นทางวชิ าการ โดยปกติแลวตําราเกย่ี วกับการเขยี น มกั จะแบงประเภทของงานเขียนออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คือ งานเขยี นบันเทงิ คดี (Fiction) และงานเขียนสารคดี (Non-Fiction) งานเขยี นบันเทงิ คดี เปน งานเขียนท่ีแตง ขนึ้ อยา งมจี ดุ มงุ หมายใหความสนกุ สนานเพลดิ เพลินแกผ อู า น ซึง่ แมงานประเภทนี้จะสอดแทรกความรู ความคดิ และขอคดิ เห็นอันเปนประโยชน แตก็เปนเพียงจดุ หมายรองเทานนั้ งานเขยี นประเภทนี้ เชน นว นิยาย เรอื่ งสน้ั ภาพยนตร บทละคร เปนตน สวนงานเขียนสารคดี เปน งานเขยี นทเ่ี สนอเรอื่ งราวเกีย่ วกับขอเท็จจรงิ โดยอาศยั เหตกุ ารณท เ่ี กดิ ข้นึ จริง เพื่อใหความรู และสาระแกผ ูอา น ขณะเดียวกนั งานสารคดกี ต็ องมลี ักษณะท่ีใหผ อู า นเพลดิ เพลนิ โดย อาศัยกลวิธีการเขียนตา ง ๆ ในเชงิ การพรรณนา การบรรยาย การใชภ าพพจน และโวหารตา ง ๆ งานประเภทนี้ เชน สารคดที องเท่ียว สารคดีเรอ่ื งเลา บทวจิ ารณ บทสัมภาษณ บทความ เปน ตน งานเขียนทางวชิ าการเปน งานเขยี นสารคดปี ระเภทหน่ึง แตม ลี กั ษณะเฉพาะทีแ่ ตกตางไปจากสารคดี ประเภทอ่ืน ๆ คอื “เปน งานทเี่ ขยี นข้นึ เพื่อเสนอความรู และขอ เทจ็ จรงิ ตา ง ๆ ซง่ึ เปนหลกั วชิ าการ หรือทฤษฎี ในสาขาตาง ๆ ไดแก สังคมศาสตร มนุษยศาสตร วทิ ยาศาสตร และเทคโนโลย”ี (มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร , 2542) ซึง่ วิธีการเขยี นงานทางวิชาการนน้ั ผเู ขยี นจะตอ งเรยี บเรียงเนอ้ื หาโดยการอา งอิงจากแหลง ขอมลู ตาง ๆ หรือ ประมวลเนือ้ หาแลว เขียน เรยี บเรยี งข้นึ ใหม มีการใชศ ัพททางวิชาการเฉพาะสาขา และอธบิ ายดว ย การยกตวั อยา ง อา งอิงสถิติ หรือ ผลงานวจิ ัย และแทรกทศั นะทางวชิ าการของตนเองลงไป ดงั น้ัน งานเขยี นทางวิชาการจึงมลี กั ษณะของการใชภ าษาในระดบั ทางการมากกวางานเขียนสารคดี ประเภทอ่ืน ๆ ไพศาล เหลาสุวรรณ (2542) กลาวถึงหลกั ของการเขียนทางวชิ าการวาจะตอ ง 1) มคี วามถูกตอ ง เทยี่ งตรง และแมนยาํ (Preciseness) เสนอขอ มูล หรือ ผลการศกึ ษาอยางตรงตามความเปนจรงิ ไมบดิ เบอื น มีความแมนยาํ และมเี หตผุ ลทางวิชาการสนับสนุน นอกจากนัน้ ยงั ตองระมัดระวังเรอ่ื งการใชค ํา และประโยค ตลอดจนมกี ารวางโครงเรอื่ งอยา งเปน ระบบ 2) มคี วามรดั กมุ (Conciseness) มีความกะทัดรัด เสนอขอมลู ครบถว นไม
เยิน่ เยอ หรอื บรรยาย และพรรณนาเนอื้ หาเกินความจาํ เปน ไมข ยายความจรงิ ใหใ หญ หรือ ยืดยาวเกินไป ขณะเดยี วกันกไ็ มหวนส้ันเสียจนตัดขอมลู สาํ คญั ท้ิงไป 3) ความคงเสน คงวา (Consistency) จะตองรกั ษาระดบั การใชภาษาใหค งท่ี คําที่มีความหมาย เดียวกัน อาจใชคาํ ไดห ลายคํา ควรเลือกใชเพยี งคําใดคําหนง่ึ นอกจากนแ้ี ลว เรือ่ งลลี าการเขียนกจ็ ะตอ งมคี วาม สมา่ํ เสมอตง้ั แตตน จนจบ 4) มลี ําดับการนาํ เสนอใจความ และเหตุการณ (Succession and Sequence) จะตอ งเรยี งลําดบั ของเน้ือหาอยา งถกู ตองเหมาะสม ซง่ึ อาจจะเปนการเรียงลําดับตามใจความสําคญั ของเนอื้ หา หรืออาจจะ เรียงลําดบั ตามเหตกุ ารณท เ่ี กดิ ขึ้นกไ็ ด งานเขียนแตล ะประเภทยอมมอี งคป ระกอบแตกตางกันไป สาํ หรับองคป ระกอบของงานเขียนทาง วชิ าการนั้น แบง ไดเปน 3 ประเภทใหญ ๆ ไดแ ก เนื้อหา วธิ ีการเขียน และทศั นะของผูเขยี น 1) เนอื้ หา งานเขยี นทางวชิ าการจะตอ งมีเนอ้ื หาทต่ี รงกบั ความเปน จรงิ จะตอ งเปนขอมลู ที่เชือ่ ถอื ได ขอ มลู ทนี่ ํามาเรียบเรียงอาจจะเปนการประมวลความรู ประสบการณห ลกั และทฤษฎที างวิชาการ ซง่ึ ไดมาจาก แหลงตาง ๆ เชน ตาํ รา เอกสาร การวจิ ัย เปน ตน นอกจากน้ี เนอื้ หาควรจะใหแนวคิดท่แี ปลกใหม และยงั ไม เคยมใี ครเขียนถงึ มากอน เพราะงานทางวชิ าการควรเปน งานในลักษณะการคนพบ หรอื การนําเสนอสงิ่ ใหม ๆ ใหแกว งวชิ าการ ปรชี า ทชิ ินพงศ (2535) กลา ววา ลักษณะเน้ือหางานเขียนเชงิ วชิ าการจะตอ งประกอบไปดวยสิ่งตา ง ๆ เหลา น้ี 1.1) มงุ เนนใหค วามรู ความคิด และความคดิ เห็นเปน สําคัญ โดยไมคํานึงถงึ ความเพลิดเพลนิ แตกค็ วร จะมวี ธิ ีการเขยี นทีใ่ หความสะดวกในการอานดวย 1.2) เนอ้ื หามสี ารประโยชน สามารถนาํ ไปปฏบิ ตั ิตามความตอ งการของผูใชได 1.3) ความรทู ีเ่ สนอจะตองไดรบั การยอมรบั จากวงวิชาการเดยี วกนั หากความรนู นั้ ยังอยรู ะหวา งการ โตแ ยง จะตองบอกความคิดโตแ ยง และสถานภาพของความรู ความคิดเหลา น้นั ดวย เพือ่ ผอู านจะไดเพิม่ ความ ช่งั ใจ หรอื เปนประเดน็ ใหศ กึ ษาคนควาวิจยั ตอ ไป 1.4) การลําดบั เน้อื หาเปนขน้ั ตอน มีการแบง หัวขอ ใหญ และหัวขอ ยอ ยอยา งชัดเจน เพื่อความสะดวก ในการลาํ ดบั ความคิดของผอู า น 2) วิธกี ารเขยี น งานเขยี นทางวชิ าการเปนงานท่ีมงุ เนน เนอื้ หาสาระ และขอ มูล หากวิธีการเขยี นขาด ความดงึ ดูดใจ อาจเปนอุปสรรคใหผ อู านไมอ ยากติดตามอานงานชิ้นน้ันตั้งแตตน จนจบก็เปน ได ดงั นนั้ วธิ กี ารที่ ผูเขียนควรคาํ นึงถึงในการเขียนงานทางวชิ าการ คอื การใชภ าษาในงานเขียน ควรใชภ าษางา ย ๆ ชัดเจน ตรงไปตรงมา แมจ ะตอ งใชศ พั ทท างวชิ าการ แตก ็ควรคาํ นงึ ถงึ ความจําเปนจรงิ ๆ หากมศี พั ทบญั ญตั ิทีใ่ ชก ัน ทวั่ ไปอยูแ ลว กค็ วรเลอื กใชคาํ นน้ั การใชประโยคควรเปน ประโยคความเดียว ไมค วรใชประโยคทีซ่ บั ซอน เพราะจะทําใหก ารตดิ ตามเรือ่ งราวเปนไปดวยความยากลําบาก และควรมกี ารรอยเรียงประโยคใหส ัมพันธ ตอเนอื่ งกนั ไปดว ยการใชค าํ เช่ือมประโยคตา ง ๆ เพราะจะทาํ ใหก ารอานงานเขยี นราบร่ืน ไมส ะดุด หรอื รสู ึก แปลก ๆ เมอื่ อา น ปจจัยสาํ คัญท่ีจะชวยใหผ เู ขยี นสามารถเขยี นงานไดอ ยา งเปน ลําดับขนั้ ตอน และประสบความสําเรจ็ คอื การวางแผนการเขียน ไดแ ก การกาํ หนดจุดประสงคท ่ีชดั เจน การวางเคาโครงเรอื่ ง เพอ่ื มที ศิ ทางในการ เขยี นไปสจู ดุ ประสงคท ีว่ างไว ซ่งึ รายละเอียดจะไดก ลา วถึงในหัวขอ ตอ ไป
3) ทศั นะของผเู ขียน การเสนอมมุ มอง หรอื ความคดิ เห็นของผูเขียนเปนส่งิ สาํ คญั อีกประการหน่ึง งาน เขียนที่เสนอเพยี งความรู ขอมลู หรือทฤษฎีทรี่ วบรวมคน ควา มา อาจเปน งานเขยี นทางวิชาการทย่ี งั ไมล กึ ซง้ึ เพราะเปนเพียงการรวบรวมงานเขียนของผอู ื่นแลวนาํ มา “ตัดตอผลงาน” ใหเปนงานเขียนชิ้นใหมเทา น้นั งานเขยี นทางวิชาการควรมลี กั ษณะของการรวบรวมองคค วามรูตา ง ๆ ตามหัวขอ ทผ่ี เู ขียนกําหนดไว พรอมทงั้ เสนอมุมมอง และความคดิ เห็นของผูเขยี นใหป รากฏ จากการตั้งสมมติฐาน แลวหาขอมลู มาพิสจู น สมมติฐานน้นั ดว ยการวิธีการวิเคราะหขอมลู การตีความขอ มูล หรอื การทดลองตา ง ๆ ซงึ่ ตอ งอาศยั การศึกษา ขอ มูลท่ไี ดค นควา มาน้ันอยางละเอียด และรอบดาน กอนทจี่ ะนาํ เสนอผลการศึกษาออกมาในรูปแบบ ของการเขียน ดงั นัน้ การเขียนทางวิชาการจงึ ควรมีการนาํ เสนอความคิดทแี่ ปลกใหม เทยี่ งตรง เปน ความคดิ ที่ไมได ลอกเลยี นความคดิ เหน็ ของผอู ื่น นอกจากท่กี ลาวมา การอา งองิ ผลงานของผอู ่นื ก็ควรกระทําเมอื่ จาํ เปน เทาน้นั เพราะบางคร้ังขอความ ทเ่ี ปนความรูพ้นื ๆ และเปน ทที่ ราบกันดีอยูแ ลว กไ็ มจําเปน ที่จะตองอางองิ คําพูดของคนอน่ื เพราะอาจจะ แสดงใหเ ห็นวา ผเู ขยี นขาดความมน่ั ใจในความรขู องตน การเขียนทางวชิ าการไมไ ดว ดั คุณภาพทีจ่ ํานวนหนงั สือ ที่นํามาอางองิ แตควรวัดคุณภาพทีก่ ารวเิ คราะห และการตคี วามขอ มลู และทศั นะของผเู ขียนมากกวา เมอ่ื เปน เชนนจ้ี งึ ควรใชการอางองิ เพ่อื นาํ มาเปน ขอมลู ในการตีความ การโตแ ยงเพ่อื ใหไ ดข อสรปุ หรือเปน การอางอิง เพอ่ื ใหผ อู า นไดค น ควา ตอเพื่อความรูความเขา ใจที่เพม่ิ ขึน้ และควรอางอิงใหถงึ แหลง ตน ตอของความรู ไมควร ใชก ารอา งอิงตอ ๆ กันมา ขน้ั ตอนการเขียนทางวิชาการ การเขียนงานทางวชิ าการ เปน งานท่ีตองจัดระบบการทาํ งานอยา งเปน ข้นั ตอน เพอื่ ใหไดงานเขยี นทาง วชิ าการทมี่ คี ณุ ภาพ สามารถแบง ข้ันตอนการเขียนทางวิชาการไดเ ปน 3 ขั้นตอนใหญ ไดแ ก ข้ันตอนการเตรียม กอนเขียน ข้ันตอนการเขียน และขั้นตอนการทบทวน และประเมินผลการเขยี น ซง่ึ จะไดกลา วถงึ รายละเอียด แตละขน้ั ตอน ดังนี้ 1.3.1 ขั้นตอนการเตรียมกอนเขยี น เปน ขัน้ ตอนของการวางแผนการเขยี น ซึ่งถาผเู ขยี นเอาใจใสกบั ขนั้ ตอนนี้ ก็จะทาํ ใหก ารเขียนเปน ไปอยา งราบร่ืน เพราะมีแนวทางการเขียนทีช่ ดั เจน ตรงกบั จุดประสงคท่ี ตอ งการเขยี น กอนทจี่ ะเขยี นงานวชิ าการ ผเู ขียนควรกระทาํ ดงั นี้ 1) กาํ หนดแนวคดิ วชิ าการตา ง ๆ ในแตล ะสาขามขี อบเขตเน้อื หาสาระกวางขวาง การกําหนดแนวคิดของเนอื้ หาทจี่ ะเขยี นเปน เรือ่ ง สาํ คัญเรอื่ งแรก ปญ หาสวนใหญทพ่ี บ คอื ไมท ราบวาจะเขียนเรอ่ื งอะไรดี หรือถา เปนงานวิจัย หรอื สารนพิ นธ ก็เปนเรอ่ื งของการมองไมเ หน็ ปญ หาวาจะทาํ วจิ ัยเรื่องอะไร ปญหาน้ีแกไ ขไดโ ดยการอานใหม าก ท้งั ในสว นของ การอา นตาํ ราที่เกี่ยวของ รายงานการวิจยั หรอื บทความทางวชิ าการในสาขาของตน และควรใหค วามสนใจ ตดิ ตามความกา วหนาทางวชิ าการอยา งตอ เนอื่ ง และสมํ่าเสมอ นอกจากนน้ั การตดิ ตามสถานการณป ญ หา ตามทย่ี งั ไมม ขี อมูลยุติ หรือสรปุ กอ็ าจจะชว ยทาํ ใหมองเห็นปญ หา หรือแนวคิดท่ีจะนํามาเขยี นงานวจิ ัยไดง าย ขน้ึ ในขนั้ ตอนของการกาํ หนดแนวคดิ นี้ เปนขั้นตอนทส่ี าํ คญั ขน้ั ตอนหนึ่ง โดยเฉพาะการทาํ วิจัยทุก ประเภท จะตองมีการนําเสนอผลการคน ควา เอกสาร และงานวิจยั ทเ่ี ก่ยี วของ (Review Literature) ซ่งึ เปน การสํารวจวา แนวคิดท่ผี ูเขียนสนใจนน้ั มผี ูอ น่ื พูดถงึ หรอื ศึกษาไปถึงข้นั ตอนใดแลว และไดขอสรปุ เปนอยา งไร มปี ญ หาใดทย่ี ังไมเ ปนทยี่ ตุ ิบาง
2) การวิเคราะหแนวคดิ เมือ่ ไดแนวคดิ ทีจ่ ะเขียนแลว ข้ันตอนตอมาก็คอื การวเิ คราะหวาแนวคดิ ทไี่ ดมีความแจมชัด และมี ขอบเขตของเน้ือหาเพยี งพอทจ่ี ะเขยี นหรือไม หากแนวคิดนนั้ มขี อบเขตทไี่ มเ พยี งพอตอ การเขียน หรือศึกษา อาจจะทาํ ใหตองเลกิ ลมการเขียนเมอื่ เขียนไปไดร ะยะหนง่ึ ทาํ ใหเสียเวลาโดยไมจ าํ เปน แตถ า แนวคิดทก่ี าํ หนด ไวม ีขอบเขตกวา งเกนิ ไป อาจทําใหใ ชเ วลามากในการรวบรวมขอมลู และเนอื้ หาสาระ ซง่ึ ถางานของเรามี กาํ หนดระยะเวลาที่แนน อน โดยเฉพาะการเขียนสารนิพนธ อาจมผี ลกระทบตอ ความสาํ เรจ็ ทางการศกึ ษาได 3) การวางโครงเรื่อง โครงเร่ืองเปนหวั ใจสําคญั ของการเขยี นทกุ ชนิด หากเปรยี บเทยี บการเขียนเปน การสรางบาน กเ็ ปรียบ ไดกบั โครงสรา งของบา น เคา โครงเปนส่งิ กําหนดวา บานจะออกมาในลกั ษณะใด เชน บานทรงไทย ทาวนเฮาส หรือตกึ แถว เปนตน การวางโครงเรื่องก็เชนเดียวกนั จะชว ยกําหนดลกั ษณะ และแนวทางในการเขียน ผเู ขียน ควรใหค วามสําคัญกบั ข้นั ตอนนมี้ ากท่สี ดุ เพราะเปนการวางแผนการนาํ เสนอ และลาํ ดบั เนอื้ หา ถาวางโครง เร่ืองไวอ ยางรัดกมุ การคนควารายละเอยี ดของเนื้อหามาประกอบเปนงานเขียนวิชาการทส่ี มบูรณก จ็ ะเปนเรอ่ื ง งา ย ซง่ึ จะมีวธิ วี างโครงเรอื่ ง ดังนี้ 3.1) กาํ หนดประเดน็ ใหญ และประเดน็ ยอยใหค รบถว น 3.2) นําประเด็นท่ไี ดม าทําใหเ ปน หวั ขอ และจัดกลมุ ใหเ ปนหวั ขอใหญ หวั ขอยอ ย โดยหวั ขอยอยจะ เปน หัวขอ ทีส่ นบั สนนุ ความคิดหัวขอ ใหญ เชน การอธบิ าย การใหเหตุผล หรอื องคป ระกอบตาง ๆ เปนตน ถา พบวา มีหวั ขอยอยใดไมส อดคลองกบั เนอ้ื หา หรือหวั ขอใหญใ หตัดออก 3.3) เรียงลําดบั หัวขอ ซึ่งอาจเรียงลําดบั ตามเวลา ตามเหตุการณ ตามลําดับความสําคญั หรอื ตาม ประเดน็ 3.4) เม่อื ไดห ัวขอ ใหญ หัวขอยอ ย และเรียงลาํ ดับแลว จากนก้ี จ็ ะเปนการเขียนขยายความ และ คน ควาเน้ือหา หรอื รายละเอียดตามตอ งการ นํามาเขียนตามหวั ขอทวี่ างไว 1.3.2 ขน้ั ตอนการเขียน เปน ข้นั ของการเรยี บเรยี งเนอ้ื หาสาระ ขน้ั ตอนนีต้ อ งอาศยั ความรู และความ ชาํ นาญในเร่อื งการเขยี น จากท่ไี ดพ ดู คุยกบั ผทู ่ีตอ งเขยี นงานวชิ าการหลายคน พบวา เปนขั้นตอนท่ยี ากทสี่ ุด เพราะเปน การนําเสนอส่งิ ทีค่ ิดใหอ อกมาเปนตัวหนังสือ ปญ หาท่ีพบคือ ไมท ราบวาจะเรียบเรียงเน้อื หาเปน ประโยค หรือควรใชคาํ ใดดี หลักที่จะกลา วตอไปนเี้ ปนหลักกวา ง ๆ แตน บั วาเปนความรใู นการเขียนทจ่ี ําเปน ไดแก การใชค าํ การใชประโยค และการเขียนยอหนา 1) การใชคํา คาํ คอื หนวยเลก็ ที่สุดท่มี คี วามหมายในประโยค ความหมายของคาํ เปนสิง่ สาํ คัญในการสอ่ื ความหมาย หากใชค ําโดยไมร ะมดั ระวังใหตรงความหมายอาจทําใหก ารสือ่ สารไมช ดั เจนได นอกจากนั้น ภาษาไทยเปน ภาษาท่มี ีระดบั การใช คําบางคาํ ใชไดท ่ัวไปทัง้ การเขยี น และการพูด แตบ างคําไมเ หมาะสมถา นํามาใชเขยี น โดยเฉพาะงานเขียนทางวชิ าการ เพราะอาจทําใหง านเขยี นขาดความนาเช่อื ถอื ดงั น้ัน การพิจารณาใชคําจึง ควรใชคาํ เฉพาะท่ีเปนภาษาเขียนเทา นั้น คาํ ที่ไมค วรใชในการเขียนงานวิชาการ มีดงั น้ี 1.1) คาํ ยอ และคําตดั เวลาเขียนควรคาํ นึงถึงความชดั เจน การใชคํายอ บางคําซงึ่ ไมเปนทรี่ จู ักกนั ทั่วไป คนอานที่ไมชินกบั คํานนั้ จะไมเ ขา ใจ การเขียนคาํ เตม็ จะชว ยใหผ อู า นเขาใจไดท ันที สว นการใชค ําตดั มกั ใชเ พือ่ ความสะดวกในการพูด เชน ใช มหาลยั แทน มหาวทิ ยาลัย ใช มอ. ม.สงขลาฯ แทน
มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร หรือ ผูวา ฯ แทน ผวู าราชการจงั หวดั เปน ตน คําเหลา นีน้ อกจากจะสอ่ื สารไม ชัดเจนแลวยงั แสดงใหเ ห็นความไมเ อาใจใส และความมักงายในการเขยี นดว ย 1.2) คําภาษาตา งประเทศ ตามหลักการเขียน คําประเภทน้ีไมควรใช คําบางคําเปนศัพทท างวชิ าการ เฉพาะสาขา ซึ่งยงั ไมมีการบญั ญตั ิศัพท หรือ บญั ญตั ศิ ัพทแ ลว แตย งั ไมเ ปน ทแี่ พรห ลาย หรือไมไ ดร บั การ ยอมรบั การใชคาํ ภาษาตา งประเทศ (โดยเฉพาะภาษาองั กฤษ) ก็คงหลกี เลยี่ งไดย าก แตการเขียน ผูเ ขยี นควร ยดึ หลกั วา จะตองใชภาษาไทยใหมากทสี่ ุด บางคาํ ท่ีรจู ักกันดโี ดยการทบั ศัพท ก็ใชคาํ ทบั ศพั ท เชน ช่ือทวปี ชอื่ เมอื ง ประเทศ หรอื สถานที่ ชือ่ ธาตุ หรือสสารทางวทิ ยาศาสตรท ่ใี ชก ันอยางแพรหลายแลว เปน ตน แตถ าเปน คําทีม่ ีการบัญญัตศิ ัพท และใชคาํ ไทยอยางแพรห ลายแลวก็ควรใชคําไทยจะดีกวา เชน คา เฉล่ยี (Mean) สมมติฐาน (Hypothesis) หรอื สงั กะสี (Zinc) เปนตน ถาเปน คําท่ยี ังไมร ูจกั ทั่วไปอาจแปลเปน คาํ ไทยแลว วงเลบ็ ภาษาอังกฤษไวเ มอื่ กลาวถงึ ครงั้ แรก หรอื อาจเขยี นทบั ศพั ทต ามสําเนียงการอานภาษาตา งประเทศนัน้ แลววงเลบ็ ภาษาอังกฤษไวเมอื่ กลาวถึงคร้ังแรกเชน กัน ปจจุบันราชบัณฑติ ยสถานไดบญั ญัติศัพทเ ฉพาะสาขาไวห ลายสาขา เชน พจนานุกรมศพั ทบญั ญตั ิช่ือ ธาตุ และแร พจนานุกรมศัพทแ พทย พจนานกุ รมศัพทภมู ิศาสตร พจนานกุ รมศัพทวิทยาศาสตร เปนตน ซึ่ง ผูเขยี นควรใชพ จนานกุ รมศัพทเฉพาะสาขาเหลานเี้ ปน คูมอื ในการเขยี น 1.3) คําทมี่ ีความซ้าํ กัน เชน วางแผนลวงหนา ซอนใหล บั ตา ผลลพั ธในทสี่ ดุ เร่มิ ทาํ เปน ครงั้ แรก เปน ตน คําเหลาน้ีสามารถตดั คําท่ขี ีดเสน ใตอ อกก็ไดใ จความครบถว น และจะทําใหข อ ความกระชับขน้ึ 1.4) คําทีเ่ ปน ภาษาพดู คาํ เฉพาะกลมุ คาํ สแลง เปน คาํ ทีไ่ มค วรใชใ นงานเขยี น เชน ยงั ไง ควรเขียนวา อยา งไร ภาคอสี าน ควรเขยี นวา ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื เยอะ ควรใชวา มาก คําภาษาถิ่นก็ไมควรใชเชนกนั เชน ชาวชนบทนยิ มรักษาววั ควรใชคาํ วา เลย้ี งวัว เปน ตน นอกจากนี้ คาํ สแลงเปนคําท่ีไมค วรใช เพราะ ความหมายไมช ัดเจน และเปน คาํ ทนี่ ิยมใชเพียงระยะหนงึ่ เทา น้นั 1.5) คาํ หรหู รา ตรงขา มกับคําประเภทที่ 1.4) เปนคําทผี่ เู ขยี นพยายามใช หรือสรางคาํ ใหห รูหรา หรอื สูงมากจนผูอา นไมเ ขาใจเน่อื งจากความหมายของคาํ ไมชัดเจน คําประเภทนแ้ี มจ ะแสดงวาผูเขียนรูศัพทม าก แตกเ็ กินความจําเปน ควรใชคาํ สามัญธรรมดาทเี่ ปนภาษาเขยี นอยูแลว เชน นิเสธ ควรใชวา ทางลบ โลหติ ควร ใชว า เลือด อาภรณ ควรใชวา เคร่อื งแตงกาย ปลาสนาการ ควรใชวา หนีไป เปนตน นอกจากนี้ คาํ ทต่ี อ งตีความ หรอื คําทใี่ ชการเปรยี บเทยี บทแ่ี ปลกหูกค็ วรหลกี เล่ียง ดงั เชน มผี ูใชค าํ วา วรรณกรรมเรง รบี แทนการใช หนงั สอื พมิ พ คาํ วา มาเหลก็ แทน รถไฟ คาํ วา แมพมิ พข องชาติ แทน ครู หรอื คํา วา แหลงผลิตปญ ญาชน แทนคําวา มหาวิทยาลัย คําตา ง ๆ เหลา น้ีมกั ใชในงานเขยี นท่ีไมตองการความเปน ทางการมาก เชน การเขียนบทความหนงั สอื พิมพ หรือการแตง วรรณกรรม เปน ตน แตไ มเหมาะสมสําหรบั การ เขียนงานทางวชิ าการ 1.6) ใชคําผดิ ประเภท และผิดความหมาย คําผิดประเภท เชน คําที่ควรเปน คาํ วเิ ศษณกลับมาใชเปน คํากรยิ า เชน สหรฐั ฯ โดดเดีย่ วอริ ัก ควรใช สหรฐั ฯ ประกาศไมใ หประเทศใด ๆ มีความสมั พนั ธก บั ประเทศอริ ัก เปน ตน หรอื ใชคาํ นามเปนคํากรยิ า เชน นายกรฐั มนตรีวิทยถุ ึงรองนายกรฐั มนตรี ควรใชค าํ วา สงวทิ ยุ เปนตน สวนคําผดิ ความหมาย เกิดจากคาํ ทมี่ ีเสยี งคลา ยกันแตค วามหมายตา งกนั หรือคาํ ทมี่ ีความหมายคลายกนั แตไม สามารถใชแทนกนั ได เชน คาํ วา แบงออก กับคําวา แบง แยก และคําวา แตกแยก คาํ วา ชมเชย กับคําวา เชย ชม คาํ วา สถานะ กับคาํ วา ฐานะ คาํ วา ขัดขืน กบั คําวา ขดั ขวาง ผใู ชควรระมดั ระวังเลอื กใชค ําใหถูก ความหมาย
1.7) สะกดผิด ควรใชพ จนานุกรมฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 เปน คมู อื ในการเขยี นตวั สะกด การนั ต หากไมแนใจคาํ ใดใหเ ปดตรวจสอบทันที อยา เขียนไปทง้ั ๆ ท่ีไมแนใ จเพราะจะลดคาความนา เชือ่ ถอื ของงานเขยี นเปน อยางยง่ิ 1.8) คาํ บุพบท เปนคําอกี ประเภทหนง่ึ ทค่ี วรใชเทาทจี่ าํ เปน ประโยคภาษาไทยบางคร้ังสามารถละบพุ บทได แตกตา งจากภาษาอังกฤษ เชนคาํ วา ใน ของ ดงั ตวั อยา ง ศตั รูของพชื เขียนวา ศัตรูพชื ก็ไดความครบ หรอื คาํ วา เหตกุ ารณใ นปจ จบุ นั ใชว า เหตุการณปจ จบุ ัน เปน ตน ก็สอ่ื สารไดช ดั เจน ไมท าํ ใหป ระโยครงุ รัง 2) การใชป ระโยค ประโยค คอื การนาํ คําตา ง ๆ มาประกอบกัน เปน พ้ืนฐานสาํ คญั ในการสอื่ สาร การแสดง ความคิดท่สี มบรู ณจะตองใชป ระโยคอยางนอ ย 1 ประโยค หากผเู ขยี นไมส ามารถใชประโยคไดอยางถูกตองก็ จะทําใหก ารสอ่ื สารความคดิ นัน้ บกพรอ ง องคป ระกอบพนื้ ฐานของประโยคจะตอ งมีองคป ระกอบอยา งนอ ย 2 สวนจงึ จะเปน ประโยคทส่ี มบูรณ คือ สวนท่ีเปน ผกู ระทํา และสว นท่ีแสดงการกระทาํ (ประธาน และกรยิ า) ประโยคจะยาวมากนอ ยเพยี งใด ข้ึนอยูกบั สวนขยาย ซ่ึงใชข ยายไดท ้ังประธาน และกรยิ า ประโยคประเภทนเ้ี รยี กวา ประโยคความเดยี ว เราอาจ รวมประโยคความเดยี ว 2 ประโยค หรือมากกวา ใหตอ เนื่องกันเปน ประโยคเดยี วกันโดยอาศยั คาํ เชือ่ มตาง ๆ กลายเปน ประโยคทซ่ี บั ซอนขึ้นเรยี กวา ประโยคความรวม และประโยคความซอน ในการเขยี นความเรียงจะตอ งคํานงึ ถงึ องคป ระกอบของประโยควา มคี วามสมบรู ณค รบถวน หรอื ไม สิ่งทีค่ วร คํานงึ ถึงในการเขยี นประโยค คอื ความชดั เจน และความรดั กุม ไมก อ ใหเ กดิ ความกํากวมในการอาน หรือ ตีความ ประโยคทกุ ประโยคตองชดั เจน ความชัดเจนมาจากการใชค ําใหถกู ความหมาย การเรียงลําดบั คาํ ขยาย ถูกตอง การใชวรรคตอนถูกตอ ง สิ่งตาง ๆ เหลา นีแ้ มเ ปนเร่อื งเลก็ นอ ย แตก ็อาจทาํ ใหความเขาใจเนื้อหาของ ผอู า นผดิ ไปจากเจตนาทผ่ี เู ขยี นตอ งการ ตวั อยา งประโยคทแ่ี บงวรรคตอนผดิ ทําใหค วามหมายผดิ “เพราะนายดาํ เปนคนดกี วา นายเขียวจงึ ถกู ตําหนแิ ตผ เู ดยี ว” กบั ประโยค “เพราะนายดาํ เปนคนดีกวา นายเขยี ว จงึ ถูกตําหนิแตผเู ดยี ว” ในการเขียนประโยคน้ัน ประโยคความเดียวจะสรา งความชดั เจนไดง ายกวา ประโยคความรวม หรือ ความซอน เพราะประโยคท่ีซบั ซอนนน้ั มสี วนขยาย และคําเชื่อมมาก ผอู านตอ งวิเคราะหว าสว นใดเปนประธาน สวนใดเปน กริยา และเปน กรยิ าของคําใด คาํ ขยายน้นั ขยายคาํ ใด หรือขยายอะไร ถา ผูเขยี นไมร ะวังในการวาง สวนขยาย ซ่งึ ปกติคําในภาษาไทยจะวางสวนขยายไวหลังคําที่มันขยาย ก็จะทาํ ใหเกดิ ปญ หา หรอื ทเี่ รยี กวา ความกาํ กวมในภาษา อยางไรก็ตาม แมบางครง้ั จาํ เปนตองใชประโยคยาว เพราะตอ งการนําเสนอความคดิ หรือเนื้อหาทซ่ี บั ซอ น กค็ วรใหความระมัดระวงั อยาใหเ กิดความสับสนในการวางคาํ ตา ง ๆ ในประโยค และควร มีการแบง วรรคตอนทีเ่ หมาะสม ซงึ่ จะชวยใหป ระโยคมคี วามชดั เจน (ศกึ ษาวธิ กี ารเวน วรรคในการเขยี นจาก เอกสารประกอบ) ผเู ขียนควรศึกษาหลักการใชค ําเชือ่ ม และคาํ สนั ธานตาง ๆ เพราะคาํ เหลานมี้ ีท่ใี ช แตกตา งกัน เชน คาํ วา “ท”่ี กบั คาํ วา “ซง่ึ ” คาํ วา “และ” กบั คําวา “แต” คําวา “ทัง้ … และ” “เพราะ…จงึ ” “แมว า …แต” เปน ตน
ในกรณที ่ใี ชรูปแบบภาษาตางประเทศ โดยเฉพาะภาษาอังกฤษ ซึ่งมลี กั ษณะการเขยี นประโยคแตกตา ง จากภาษาไทย กอ็ าจทาํ ใหก ารนาํ เสนอความคิดสบั สน เพราะภาษาไทยนยิ มเขยี นประโยคแสดงการกระทาํ (Active) สว นภาษาองั กฤษนิยมเขียนประโยคแสดงการถูกกระทาํ (Passive) ขอใหพ ิจารณาประโยคตอ ไปน้ี “ฝาย ซ่ึงเปนพืชทมี่ ีศัตรูมาก ไมควรถกู ปลกู โดยกสิกรท่ีขาดความเอาใจใสเ ปน อยา งดี และไมมคี วาม พรอ มในดานการจัดการศัตรพู ชื ท่เี หมาะสม” จะเหน็ ไดวา เปนประโยคทเี่ ขาใจยากวาตองการกลาวถึงอะไร ลองเปลยี่ นเปนประโยคแบบภาษาไทย “ฝายเปน พืชท่มี ีศัตรูมาก กสกิ รผปู ลูกฝา ยจะตอ งเอาใจใส และมคี วามพรอมในดา นการจดั การ ศัตรพู ืช” 3) การยอหนา งานเขียน 1 ช้ินประกอบดวยประโยคหลายประโยคมาเรียงตอกันไป สง่ิ ท่คี วรคาํ นงึ ในการเขยี นอกี ประการหน่ึงคอื การยอหนา ยอหนาถือเปนวรรคตอนอยา งหนงึ่ งานเขยี นทดี่ ีควรมีการลาํ ดบั ยอหนา ทถ่ี ูกตอง เพราะยอ หนา เปนการแสดงความคดิ ทส่ี าํ คญั ขอเขยี นประโยคตอเนอ่ื งกันไปโดยไมมยี อหนา ยอ มทําใหก าร นาํ เสนอความคดิ ไมช ดั เจน การเขยี นงานทางวชิ าการควรใชก ารเขยี นยอ หนาเพือ่ แสดงความคดิ เพียงความคดิ เดยี ว หลักของยอ หนาที่ดี คือ จะตอ งมเี อกภาพ (ความเปน หนึ่ง) มสี ัมพันธภาพ (การลาํ ดบั เนอื้ หาความคดิ ทีส่ อดคลอ ง ตอเน่อื งกนั ) และสารัตถภาพ (การเนน ย้าํ ความคดิ สําคญั ) ดงั น้ัน เมื่อตอ งการเขยี น ความคดิ สําคญั ใหมก ค็ วร ขึ้นยอหนาใหม โดยมหี ลกั การเขียนยอหนา ดังนี้ 3.1) การเขียนประโยคใจความสําคญั ของยอ หนา ตอ งบอกตวั เองไดว า ในยอ หนา นั้นมคี วามคิดใดท่ี สําคญั ทส่ี ดุ หรอื ตองการเสนอความคดิ ใด แสดงไดโดยการเขียนประโยคใจความสําคัญของยอ หนา ซง่ึ วิธกี าร วางประโยคใจความสาํ คัญมี 4 วิธี คอื วางไวตน ยอ หนา วางไวทา ยยอ หนา วางไวกลางยอ หนา และวาง ไวท งั้ ตอนตน และตอนทา ยยอหนา 3.2) การเขยี นประโยคขยายใจความสาํ คญั เมื่อไดป ระโยคใจความสําคญั ของยอ หนา แลว จากนน้ั กใ็ ช ประโยคเขยี นขยายประโยคใจความสาํ คัญ พจิ ารณาวาขอความน้นั จําเปน และเปน การขยายใจความสําคญั ของยอ หนาจรงิ ๆ ไมก ลาวนอกเร่ือง ปรชี า ชางขวัญยืน (2542) แบง ยอ หนาเปน 4 ชนิด ไดแก ก) ยอ หนานําความคิด เปน ยอหนา ที่ใชบ อกวัตถปุ ระสงคส ําคญั ของเร่ือง บอกขอบเขต ความสมั พนั ธ ของเรอ่ื งทจี่ ะเขยี น ยอหนาชนดิ นตี้ องเขียนอยา งตรงประเดน็ และส้ัน ข) ยอหนาสรุปความคิด ใชใ นการจบขอเขยี น ยอหนา สรปุ ความคดิ จะตองเขยี นใหส ้ัน และไมใ ชก าร ยอความ แตเ ปน การสรปุ ความคิดรวบยอด และเปน การจบเรื่องใหคนอานติดใจ ถา เปน งานเขยี นสั้น ๆ อาจจะ ไมม ยี อหนาชนิดนี้ก็ได ค) ยอ หนาโยงความคดิ เปนการเขียนยอหนา เพอื่ โยงความคดิ ระหวางยอหนาเขา ดว ยกนั ใชเ มือ่ ยอ หนา 2 ยอหนาไมม ีความเก่ียวของกัน ถา ไมมยี อ หนาน้ี อาจทาํ ใหความคิดสองเรอื่ งไมมคี วามสัมพนั ธกัน ยอ หนาชนดิ นอี้ าจเขียนสั้น ๆ เพียงหนึ่ง หรือสองประโยคเทา นนั้ ซง่ึ ถาแตล ะยอหนา มีความเชือ่ มโยงกัน หรอื เปน งานเขยี นสน้ั ๆ ก็อาจไมจาํ เปนตองมียอ หนา ชนดิ นี้
ง) ยอหนาแสดงความคดิ เปน ยอหนาทสี่ าํ คญั ทสี่ ุด เพราะเปน การเขียนแสดงความคดิ สําคัญ ยอหนา น้ี ใชใ นการเขียนเรอ่ื งตา ง ๆ แตล ะยอ หนามีใจความสําคญั หรอื ความคดิ หลักเพยี ง 1 ความคิด การมีความเขา ใจ หลักการเขียนยอ หนาอยา งถูกตอง จะชวยการเขยี นใหเ ปนไปโดยงา ย 4) คําท่ีใชแ สดงความสมั พันธร ะหวา งประโยค หรอื ยอ หนาสมั พนั ธภาพ หรือการแสดงความสมั พันธ ระหวา งประโยค หรอื ยอ หนา เกดิ ข้ึนไดจากการใชค าํ เชื่อมทถี่ ูกตอง คําเชอื่ มตาง ๆ เหลานีใ้ ชตามวตั ถปุ ระสงค ท่แี ตกตา งกันไป ดังนี้ 4.1) แสดงการเสรมิ ย้าํ นบั เชน คําวา “นอกจากนน้ั ” “แลว ก”็ “ยงิ่ กวา นั้น” “ประการตอไป” “อกี ดวย” เปนตน 4.2) แสดงการเปรียบเทียบ เชน คาํ วา “ในทํานองเดยี วกนั ” “เหมือนกับ” “ราวกบั ” “ดูประหนง่ึ ” เปน ตน 4.3) แสดงการยอมรบั เชน คําวา “ถือไดว า ” “เทา กบั ยอมรบั วา” “เชอ่ื ไดวา ” “เมอื่ เปน เชน น้ี” “แสดงวา ” “แนใ จไดวา ” เปน ตน 4.4) แสดงการสรปุ เชน คาํ วา “ดวยเหตดุ ังกลาว” “เม่อื เปน ดังนน้ั ” “ในที่สุด” “ถงึ กระน้นั ” “กลา ว โดยยอ อกี นยั หน่ึง\" เปนตน 4.5) แสดงการเปรยี บเทียบความแตกตาง เชน คําวา “ตรงกนั ขา ม” “แทนที่จะ” “เวนแต แมว า ” “ทง้ั ๆ ท”่ี เปนตน 4.6) แสดงการขยายความ เชน คําวา “ดังจะไดกลา วตอ ไป“ “ทานจะเหน็ ไดว า “ “ตวั อยางเชน“เปน ตน 4.7) แสดงการทวนความคิด เชน คําวา “ดงั ไดก ลาวมาแลว“ “ถา สิง่ ทไ่ี ดก ลาวมาแลว ถูกตอง“ “จาก ทอ่ี ธิบายมาทงั้ หมดน“ี้ เปนตน 4.8) บอกเวลา หรือสถานที่ เชน คําวา “หลังจากนน้ั “ “ตอมา“ “กอนนั้น“ “ตอไป“ “ในทนั ใดน้นั “ “ในขณะนน้ั “ “ตั้งแตน ี้เปน ตนไป“ “ต้งั แตบัดนัน้ “ “ในตอนทาย“ เปนตน คําเชื่อมตา ง ๆ เหลา นี้ ถา เลอื กใชไดอยางถกู ตอ ง นอกจากจะชวยแสดงความสมั พันธค วามคดิ ของ ผเู ขยี นใหเ กดิ ความตอเนอื่ งแลว ยังชวยลําดบั การนําเสนอความคดิ ใหเปน ไปตามลาํ ดับขั้นตอน และทําใหง าน เขยี นมีความนา อานอีกดวย 1.3.3 ขัน้ ตอนการทบทวน และประเมินผลการเขียน เปนขัน้ ตอนสุดทา ยของการเขียน หลังจากการเขยี นแลว ควรประเมินผลการเขยี นวา นําเสนอเนื้อหา สาระตรงจดุ มงุ หมาย หรอื ไม ตอบคาํ ถามทตี่ องการแลว หรอื ยัง มวี ิธีการเขยี น การเสนอแนวคิดเหมาะสมมาก นอยเพียงใด ขอมลู การยกตัวอยา ง การอางองิ ถกู ตอง และครบถว น หรือไม การประเมนิ น้ีอาจทาํ ดวยตวั เอง โดยทิง้ ระยะเวลาชว งหน่ึงหลงั จากเขียนเสรจ็ แลว จึงกลับมาอานทวน หรืออาจใหผ ูเช่ยี วชาญ หรือผูอน่ื อา น วจิ ารณ เมอ่ื ไดทราบขอบกพรอ งแลว จงึ นาํ กลบั มาแกไข จะชว ยทาํ ใหงานเขยี นทางวชิ าการของเรามีความถูก ตองเชอ่ื ถอื ได จงึ นบั ไดว าเปน ขัน้ ตอนทส่ี ําคญั อีกข้ันตอนหนง่ึ ของการเขียนงานทางวิชาการ
สรุป หลกั การเขียนงานทางวิชาการที่กลา วมาน้ี เปน เพียงหลกั กวา ง ๆ เทา นัน้ จะตองทําความเขาใจดวยวา การเขียนนัน้ แมจ ะมกี ารกําหนดหลักแตก ็ไมม ที ฤษฎีทีต่ ายตวั ข้ึนอยูกบั ความเหมาะสมของบรบิ ทดวย การ เขยี นเปน ท้ังศาสตร และศลิ ป หลักท่ีแนะนาํ มานี้เปน เพียงกรอบใหย ดึ อยา งกวาง ๆ ความชาํ นาญเกิดไดจ าก การเขยี นจรงิ ผเู ขยี นควรฝก ปฏบิ ัติการเขียนใหม าก ยอมรบั คาํ แนะนาํ วจิ ารณ และแกไขปรับปรงุ ดว ยความใจ กวา ง และเอาใจใสในการศกึ ษาหลกั การเขียน ซึง่ มตี าํ ราหลายเลม ใหศึกษาดวยตนเอง เช่อื วาเมอ่ื ไดป ฏบิ ัตกิ จ็ ะ ทําใหง านเขยี นของตนพัฒนาขนึ้ อยางเห็นไดชัด เอกสารอางองิ จารกึ รกั ตะสงิ ห. 2545. ระดบั ความสาํ คัญของปจ จัยทมี่ ผี ลตอ การตดั สนิ ใจขายไมยางพาราใหกบั บรษิ ทั STA.MDF. สงขลา: ภาคนพิ นธป รญิ ญาโท มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร. จินดา จันทรอ อ น และสุวรรณา เกรยี งไกรเพชร. ม.ป.ป. การเวน วรรคในการเขยี น. เจรญิ สุข พงศสนั ตชิ ยั . 2544. พฤตกิ รรมการบรโิ ภคขนมขบเคีย้ วประเภทเอก็ ซท รดู สแน็ค ในอาํ เภอ หาดใหญ. สงขลา: ภาคนพิ นธป ริญญาโท มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร. ธเนศ บญุ ชัย. 2547. การประเมินผลการดาํ เนนิ งานโครงการฟนฟอู าชีเกษตรกรหลงั การพกั ชําระหน้ี ป 2545 จังหวัดยะลา.สงขลา: สารนพิ นธป รญิ ญาโท มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร. นภาพร คูศริ วิ านชิ กร. 2546. บทบาทธนาคารพาณิชยทมี่ ีตอ ธรุ กจิ SMEs ในอําเภอหาดใหญ จงั หวัด สงขลา. สงขลา: ภาคนพิ นธป รญิ ญาโท มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร. ปฏพิ ร เทพทอง. 2548. ความพึงพอใจของผปู ระกอบการ SMEs ทีม่ ีตอบมจ.ธนาคารกรงุ ไทย สาขา ปตตาน.ี สงขลา: สารนพิ นธป รญิ ญาโท มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร. ปรีชา ชา งขวัญยืน. 2542. เทคนิคการเขียน และผลิตตํารา. พิมพครั้งท่ี 2.กรงุ เทพฯ: จุฬาลงกรณ มหาวทิ ยาลยั . ปรีชา ทชิ นิ พงศ. 2535. การเขียนผลงานทางวิชาการ กรงุ เทพฯ: โอเดยี นสโตร. พริ พัฒน วส.ุ 2548. ทศั นคติของกลมุ ผูนําวสิ าหกจิ ชุมชน (OTOP) ตอ บรรจภุ ัณฑอ าหาร และ เครอื่ งดม่ื จังหวดั สงขลา. สงขลา: สารนิพนธป ริญญาโท มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร. พริ ิยกรณ ชว ยประสม. 2545. การศกึ ษาความเปน ไปไดของโครงการลงทนุ ผลิตกาซโซฮอลโดยใชมัน สาํ ปะหลงั เปนวตั ถดุ ิบ. สงขลา: ภาคปริญญาโท มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร. ไพศาล เหลา สุวรรณ. 2524. “วิธเี ขยี นบทความทางวชิ าการวิทยาศาสตร ตอนที่ 2 การใชค ํา และ ภาษา”. พชื ศาสตรส าสน. ปท ี่ 3 ฉบับท่ี 1 หนา 10-21. ภาณุ ทองแกมนาก. 2546. การศกึ ษาแนวโนมปริมาณสนิ เชื่อของธนาคารพาณชิ ยในภาคใต. สงขลา: ภาคนพิ นธป รญิ ญาโท มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร. วทิ ูร พิชญากร. 2548. ศักยภาพการตลาดดอกหนาวัวในจงั หวัดสงขลา. สงขลา: สารนิพนธป รญิ ญาโท มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร. วีรวัฒน อินทรพร. 2545. ทกั ษะการเขยี น. สงขลา: ภาควชิ าสารตั ถศกึ ษา หาวทิ ยาลยั สงขลา นครนิ ทร.สงขลานครนิ ทร, มหาวทิ ยาลยั . 2542. เอกสารอบรม การเตรยี มผลงานเพอื่ การตพี ิมพ และการ เผยแพร. สงขลา: งานพฒั นา และฝกอบรม กองการเจาหนาท่ี มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร.
สมบรู ณ เจรญิ จริ ะตระกลู สริ ริ ัตน เกยี รตปิ ฐมชยั ปรตั ถ พรหมมี และอาหะมะ ดอื ราแม. 2546. การศึกษาผลกระทบทางเศรษฐกจิ และสงั คมจากการฟน ฟพู ้นื ที่นากงุ รา งเพ่อื การเกษตรกรรม. สงขลา: คณะ ทรัพยากรธรรมชาติ มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร. สิริวิภา ถาวรจติ ร. 2548. ความตองการใชป ยุ ของเกษตรกรชาวสวนยาง ในอาํ เภอหาดใหญ จงั หวดั สงขลา. สงขลา: สารนพิ นธป รญิ ญาโท มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร. การเขยี นบทความ ความหมายและลักษณะของบทความ นักวิชาการจากมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช ไดก ลา วถงึ ความหมายของบทความ และลกั ษณะท่ี นา สงั เกตของบทความในหนงั สือพมิ พไ ว พอสรุปไดว า บทความ หมายถึง เร่อื งทใ่ี หส าระ ขอเทจ็ จรงิ ความรู เสนอความคิดเห็น แตกตางจากบันเทิงคดี บทความในหนังสอื พิมพจะมีลกั ษณะท่ีนาสงั เกตคือ จะมีเนอ้ื หาไม ยาวมากนกั ใชยอหนา ส้ันๆ นาํ เร่อื งพนื้ ๆ ทร่ี ๆู กนั อยแู ลว มาตพี ิมพ หรอื นาํ เร่อื งเล็กๆ ท่ีคนมองขา มมาเตมิ สสี นั ใหนา อา น บทความอาจมีการเนนเนอ้ื หาทต่ี วั เหตกุ ารณและแนวโนม ในอนาคต ฉะน้นั บทความจึงเปนความเรียงประเภทหน่งึ ซงึ่ มจี ดุ ประสงคห ลายลักษณะ เชน เพื่อแสดงความรู เสนอขอเทจ็ จรงิ ความคิดเหน็ ต้งั ขอ สังเกต วเิ คราะหว ิจารณ ฯลฯ โดยตอ งเขยี นอยางมหี ลกั ฐาน มีเหตผุ ล นาเชอื่ ถอื หากมขี อเสนอแนะใดๆ ตอ งเปนไปในทางสรางสรรค ประเภทของบทความ เมื่อแบง ตามเนอื้ หา บทความจะแบง ไดเ ปน 11 ประเภท ไดแ ก 1. บทบรรณาธิการ เปน บทความแสดงความคดิ เห็นลักษณะหนึ่งทเ่ี ขียนขึ้นเพื่อเสนอแนวคิดหลักของ หนังสือพมิ พฉ บบั น้นั ๆ ตอ เรอื่ งใดเรื่องหนึ่ง 2. บทความสัมภาษณ เปนบทความทเี่ ขียนขนึ้ จากการสมั ภาษณบ คุ คลเกย่ี วกับความคดิ เหน็ ตอ เรอ่ื ง ใดเร่ืองหนง่ึ หรอื หลายเรื่อง หรือเกี่ยวกับชวี ติ ของบุคคลน้ัน หรอื จากการสมั ภาษณบคุ คลหลายคนในหัวขอ เดียวกนั 3. บทความแสดงความคดิ เห็นทว่ั ๆ ไป มเี นอ้ื หาหลายลักษณะ เชน หยบิ ยกปญ หา เหตุการณ หรอื เรอื่ งท่ปี ระชาชนสนใจมาแสดงความคดิ เห็น หรอื ผเู ขียนเสนอความคิดเห็นสนบั สนนุ หรือคดั คา น หรอื ท้ัง สนับสนุนและคดั คา นความคดิ เหน็ ในเร่ืองเดยี วกันของคนอน่ื ๆ เปนตน 4. บทความวเิ คราะห เปน บทความแสดงความคดิ เหน็ อยา งหนงึ่ ซงึ่ ผเู ขียนจะพจิ ารณาเร่ืองใดเรือ่ ง หนึ่งทเ่ี ผยแพรม าแลว อยางละเอยี ด โดยแยกแยะใหเ หน็ สวนตางๆ ของเร่ืองนัน้ ผเู ขียนเสนอความคิดและ วิเคราะหเ หตุการณเรอื่ งราวนน้ั อยา งละเอียด แสดงขอ เทจ็ จริง เหตผุ ล เพื่อใหผอู านไดค วามรู ความคิดเหน็ เพ่มิ เตมิ เกิดความคดิ ทชี่ ัดเจนยงิ่ ขน้ึ แบง เปน บทความวิเคราะหขาว และบทความวเิ คราะหป ญหา 5. บทความวิจารณ เขยี นเพอ่ื แสดงความคิดเห็นในเชงิ วจิ ารณเ รอื่ งราวทีต่ อ งการวจิ ารณด ว ยเหตุผล และหลักวชิ าเปนสาํ คัญ เชน “บทบรรณนิทศั น” ซ่ึงแสดงความรูและความคดิ เหน็ เก่ยี วกบั หนงั สอื ทพ่ี มิ พออก ใหม เพ่อื แนะนาํ หนังสือ “บทวจิ ารณว รรณกรรม” แสดงความคิดเห็นเชงิ วิจารณแ ละประเมินคาโดยใชหลกั วชิ าและเหตผุ ล เพอื่ ใหผ ูอ า นไดร จู กั วรรณกรรมเรือ่ งนน้ั ๆ อยา งลึกซ้ึง และ “บทวิจารณศลิ ปะแขนงอื่นๆ” ซง่ึ มี ลักษณะเชนเดยี วกบั บทวจิ ารณวรรณกรรมแตน าํ ผลงานทีเ่ ปน ศิลปะแขนงอนื่ ๆ เชน ภาพยนตร ละคร ภาพเขยี น ดนตรี มาวิจารณ
6. บทความสารคดีทอ งเทยี่ ว มเี น้อื หาแนวบรรยาย เลาเรอ่ื งเกย่ี วกบั สถานทท่ี องเท่ียวตา งๆ ที่มี ทัศนียภาพสวยงามหรือมคี วามสําคญั ในดานตางๆ เพ่ือแนะนําใหผูอ า นรูจักสถานที่ทอ งเท่ียวตา งๆ ชักชวนให สนใจไปพบเห็นสถานที่นนั้ ๆ 7. บทความก่ึงชีวประวตั ิ เปน การเขยี นบางสว นของชีวติ บคุ คลเพื่อใหผูอ า นทราบ โดยเฉพาะ คณุ สมบัติ หรอื ผลงานเดน ทีท่ ําใหบคุ คลนนั้ มชี ่ือเสยี ง ประสบความสําเร็จในชวี ติ เพ่อื ช่ืนชม ยกยอง เจา ของ ประวัติ และชใ้ี หผ อู า นไดแงค ิดเพอื่ เปน แนวทางในการดาํ เนนิ ชวี ติ ใหประสบความสําเรจ็ 8. บทความครบรอบป มีเนอื้ หาแนวบรรยาย เลาเร่ือง เก่ียวกับเรอื่ งราว เหตุการณ พธิ กี ารใน เทศกาลหรือวนั สาํ คัญ เชน วันสําคัญทางศาสนา ทางประวตั ศิ าสตร ทางวฒั นธรรม เกย่ี วกบั บุคคลสาํ คัญ เปน ตน ทป่ี ระชาชนสนใจเมื่อโอกาสนัน้ มาถงึ เชน วนั วสิ าขบูชา วันคริสตมาส เปน ตน 9. บทความใหค วามรทู ว่ั ไป ผเู ขยี นจะอธิบายใหความรคู ําแนะนําในเร่อื งทัว่ ๆ ไปท่ีใชใ นการดาํ เนิน ชีวิตประจาํ วัน เชน มารยาทการเขาสังคม การแตงกายใหเ หมาะแกกาลเทศะและบคุ ลิกภาพ เคล็ดลบั การ ครองชีวิตคู เปนตน 10. บทความเชิงธรรมะ จะอธิบายขอ ธรรมะใหผ อู านทวั่ ๆ ไปเขาใจไดงา ย หรือใหคติ ใหแนวทาง การดําเนนิ ชวี ติ ตามแนวพทุ ธศาสนา เสนอหนทางแกป ญ หาตามแนวพทุ ธปรชั ญา ปจ จบุ นั บทความลกั ษณะนีม้ ี มากขน้ึ เพือ่ ใหผ อู านมแี นวทางการดําเนนิ ชวี ติ ในสังคมท่วี ิกฤตไดอยา งปกติสุขมากข้นึ 11. บทความวชิ าการ มีเนอื้ หาแสดงขอเทจ็ จรงิ ขอความรทู างวชิ าการเรือ่ งใดเร่อื งหนงึ่ ในสาขาวิชา ใดวิชาหนึ่งโดยเฉพาะ ผเู ขยี นอาจจะเสนอเฉพาะเนือ้ หาสาระทางวิชาการหรือเสนอทัง้ เนอื้ หาสาระขอเทจ็ จริง และแสดงความคดิ เหน็ ในเชงิ วเิ คราะห วจิ ารณก ็ได หรอื อาจเสนอผลการวิจัย การใชภาษาในการเขยี นบทความ การใชภ าษาในการเขียนบทความควรพจิ ารณาใน 3 ประเดน็ ไดแ ก 1. ระดบั ภาษา การเขยี นบทความท่ตี ีพิมพใ นหนงั สอื พมิ พค วรพจิ ารณาใชระดบั ภาษาท้งั 4 ระดับ ไดแก ภาษาปาก ภาษาไมเปน ทางการ ภาษากงึ่ ทางการ และภาษาทางการ โดยผูเ ขียนจะตอ งเลือกใชระดับภาษาใหเ หมาะสม กับจุดมุงหมายของผเู ขียน ประเภทของบทความ เนื้อหา และกลุมผอู านเชน กรณีทเี่ ขียนบทความแสดงความ คดิ เห็นทวั่ ๆ ไป บทความวิเคราะหข า ว บทความวเิ คราะห ควรใชภ าษาพูดในระดบั ไมเปนทางการ จนถึงภาษา พูดและภาษาเขียนระดบั กง่ึ ทางการ หากมบี างตอนหรอื บางขอความทต่ี อ งการแสดงอารมณ ประชดประชัน เหน็บแนม อยา งชดั เจน อาจจะใชภาษาพดู ระดบั ภาษาปาก ทีไ่ มห ยาบคายกไ็ ด กรณเี ขยี นบทความใหความรทู ว่ั ไป บทความสารคดที อ งเท่ยี ว ควรใชภาษาพูดในระดับภาษาปาก เพอ่ื ใหเ กิดความเปนกันเองกบั ผอู าน จูงใจใหผอู า นอยากอานและปฏบิ ัติตามคาํ แนะนํา หรืออาจจะใชภ าษาพูด ในระดบั ไมเ ปน ทางการ หรือกึง่ ทางการ ขน้ึ อยกู บั เนอ้ื หาของบทความ และกลมุ ผอู า นอกี ดวย กรณเี ขียนบทความสัมภาษณ ควรใชภ าษาใหเ หมาะสมกบั ผใู หสมั ภาษณ และเรือ่ งราวทสี่ ัมภาษณ รวมทง้ั กลมุ ผูอา น ผเู ขยี นจงึ สามารถเลือกใชระดบั ภาษาไดต้ังแต ภาษาพดู ระดับภาษาปาก จนถึงภาษาเขยี น ระดับทางการ กรณเี ขยี นบทความกง่ึ ชวี ประวัติ บทความวจิ ารณว รรณกรรม บทความวจิ ารณศิลปะแขนงอน่ื ๆ ซึ่ง ตอ งการความนา เชื่อถอื และใหเกยี รตแิ กง านวรรณกรรมหรอื ศิลปะ จงึ ควรใชภ าษาระดบั กงึ่ ทางการ จนถึง ภาษาในระดับทางการ
กรณเี ขียนบทความเชิงธรรมะ และเชงิ วชิ าการ ควรใชภาษาเขยี นกงึ่ ทางการจนถึงระดบั ทางการ เพ่อื ใหเ กิดความชดั เจน นา เชอื่ ถือ อยา งไรกต็ าม หากผเู ขยี นตอ งการสรา งเอกลกั ษณ หรอื ลลี าการเขียนเฉพาะตน กส็ ามารถเลือกใช ระดบั ภาษาไดต ามความตองการของตนเอง 2. โวหาร กรณเี ขยี นบทความแสดงความคดิ เหน็ ทว่ั ไป บทความวเิ คราะหข าว บทความวเิ คราะหป ญหา ควรใช บรรยายโวหารเปนหลกั มีโวหารประกอบ เชน อปุ มาโวหาร สาธกโวหาร เทศนาโวหาร เปน ตน เพ่อื แสดง เหตผุ ลโนม นาวใจผอู าน กรณเี ขยี นบทความใหค วามรทู วั่ ไป ควรเลือกใชบ รรยายโวหารเปน หลัก มโี วหารประกอบไดแ ก สาธก โวหาร เพอ่ื ใหเ กดิ ความชดั เจนแจม แจง กรณีเขยี นบทความสารคดที อ งเทยี่ ว บางตอนควรเลอื กใชพรรณนาโวหาร เพื่อใหเหน็ ความงดงามของ ทศั นียภาพ นอกเหนือจากการใชบรรยายโวหาร สวนโวหารประกอบไดแ ก อปุ มาโวหาร สาธกโวหาร กรณีที่ ตองการเลา เกร็ดความรู ตํานาน นิทานตางๆ ประกอบสถานท่ี กรณีเขียนบทความสมั ภาษณ บทความก่ึงชีวประวตั ิ บทความวิจารณว รรณกรรม หรือศิลปะแขนง อ่ืนๆ บทความวชิ าการ ควรเลือกใชบ รรยายโวหารเปน โวหารหลกั สว นโวหารประกอบไดแ ก สาธกโวหาร กรณีเขยี นบทความเชิงธรรมะ ควรเลือกใชบรรยายโวหารเปน โวหารหลกั สว นโวหารประกอบไดแก เทศนา โวหาร อุปมาโวหาร และสาธกโวหาร 3. ภาพพจน การเขยี นบทความควรเลอื กใชภาพพจนเ พ่อื สรางภาพใหเ กิดในความคดิ ตลอดจนเพ่อื กอ ใหเ กิดความ เปลีย่ นแปลงทางอารมณ หรอื ความรูสึกของผอู าน รวมทง้ั แสดงอารมณ ความรสู กึ อยางแทจ รงิ ของผูเขยี น ภาพพจนจะทําใหง านเขยี นมีอรรถรสมากขึ้น และแสดงลลี าการเขยี นของผเู ขียนแตล ะคน บทความทกุ ชนิด สามารถใชภาพพจนไดต ามความเหมาะสม เชน บทความแสดงความคิดเหน็ ท่ัวไป บทความวเิ คราะหขา ว บทความวเิ คราะหป ญ หา มกั จะใชก ารอปุ มา อุปลกั ษณ ปฏิภาคพจน อตพิ จน ปฏิปุจฉา นามนัย เปนตน บทความสารคดที องเทีย่ ว มกั จะเลือกใชภาพพจนเ ชน อุปมา อปุ ลกั ษณ บุคลาธิษฐาน อติพจน สัญลกั ษณ เปนตน สวนบทความชนดิ อ่นื ๆ มักจะเลอื กใชการอปุ มา อปุ ลักษณ ปฏปิ จุ ฉา เปนตน แตบทความวชิ าการ มักจะไมใชภ าพพจนใ นการเขียนบทความประเภทนี้ เพราะตอ งการแสดงขอเท็จจริงอยา งตรงไปตรงมา ชดั เจน มากกวาจะใหเกดิ ภาพ หรอื อรรถรส ลักษณะของบทความท่ดี ี บทความที่ดคี วรมลี กั ษณะ 4 ประการ ดังน้ี 1. มเี อกภาพ กลา วคอื เนื้อหาของบทความมีความเปน อนั หน่ึงอันเดียวกนั มีทิศทางของเน้อื หา เปนไปในทางเดียวกัน เพอื่ มุงสูประเดน็ หลักท่ตี องการนําเสนอ
2. มสี ารัตถภาพ กลา วคอื ผูเ ขยี นตอ งเนน ยํ้าประเดน็ สําคัญใหช ัดเจนวาตองการนําเสนอแนวคดิ สาํ คญั อะไร ดว ยประโยคใจความสําคญั หรอื สาระสําคัญทโี่ ดดเดน เนอื้ ความตลอดเรอ่ื งควรกลา วยา้ํ ประเดน็ หลักของเร่ืองเสมอๆ 3. มีสมั พันธภาพ กลา วคือ มคี วามตอเนื่องสัมพันธก ันโดยตลอด ทงั้ ในดานการเรียบเรยี งถอ ยคํา ขอ ความ และการจดั ลาํ ดบั เรือ่ ง ทุกประโยคในแตล ะยอ หนา และทุกยอหนาในแตละเร่ืองตอ งเชอ่ื มโยงเขา ดวยกนั ดว ยการใชคําเชอื่ มขอความ ไดแก คําบุพบท เชน กับ แต แด เพื่อ คาํ สันธาน เชน และ รวมทงั้ ตลอดจน นอกจากนี้ คาํ ประพันธสรรพนาม เชน ท่ี ซึง่ อัน เปน ตน 4. มคี วามสมบรู ณ กลา วคือ มคี วามสมบูรณในดา นเนอ้ื หา มเี น้อื ความชัดเจนกระจางแจง อธบิ ายได ครอบคลมุ ความคิดหลกั ทีต่ อ งการนําเสนอ ขอมูลท่ีนาํ เสนอเปนขอ เทจ็ จรงิ ท่ถี กู ตอ ง หากเปนความคดิ เห็นตอ ง มีความสมเหตสุ มผล นอกจากนีต้ องมคี วามสมบรู ณดา นการใชภ าษา คอื ตองเลือกใชภ าษาใหเ หมาะสมกบั จดุ มงุ หมายการเขียน ประเภทของบทความ เนื้อหาบทความ และกลมุ ผอู า น นั่นเอง ขั้นตอนการเขียนบทความ 1. การเลอื กเร่ือง ควรคํานงึ ถึงส่ิงตางๆ ดงั น้ี - เลือกเรือ่ งท่ีตนเองสนใจ เปน ทีน่ า สนใจ และคนสว นใหญก าํ ลงั สนใจ ทันสมยั ทนั เหตกุ ารณ - เลือกเรื่องทผี่ เู ขยี นมคี วามรู มปี ระสบการณ ตลอดจนเปน เรอื่ งทผี่ ูเขยี นตองการเสนอความคิดแก ผอู า น - เลือกเรื่องทผี่ ูเขยี นสามารถหาแหลง คน ควา หรือหาขอมลู มานาํ เสนอในงานเขียนได - เลอื กเร่อื งที่มีความยาว ความยาก ความงา ย พอเหมาะกบั ความสามารถของผเู ขยี น เวลาที่ไดร ับ มอบหมาย หนากระดาษ และคอลมั นท่ตี นรบั ผิดชอบ 2. กาํ หนดจุดมงุ หมาย โดยกาํ หนดใหช ดั เจนวา เขียนเพอื่ อะไร เชน ใหความรู เสนอความเห็น โนม นา วใจ ใหแ นวคิดในการดําเนินชวี ติ เขยี นใหใครอาน เชน กลมุ มวลชน กลุมผมู กี ารศึกษาสงู เดก็ วัยรนุ ผูใหญ เปน ตน 3. กาํ หนดแนวคดิ สาํ คัญ หรอื ประเด็นสาํ คัญ หรือแกนเรอ่ื ง ตอ งกําหนดวาบทความเรื่องนจ้ี ะเสนอ แนวคดิ สําคญั หรอื มแี กน เรอ่ื งอะไรใหแ กผ ูอา น เพ่อื จะไดนําเสนอเน้อื หา ถา ยทอดถอยคาํ ประโยคตา งๆ เพ่อื มุง สแู กนเรอื่ งนน้ั 4. ประมวลความรู ความคิด ตอ งคน ควา หาขอ มลู ใหเ พยี งพอท่จี ะเขยี น จากแหลง ความรตู างๆ หรือ การสมั ภาษณผรู ู ผเู ก่ียวขอ ง เปน ตน 5. วางโครงเร่อื ง กาํ หนดแนวทางการเขียนวาจะนาํ เสนอสาระสาํ คญั แยกเปน กปี่ ระเด็น ประเดน็ ใหญๆ มีอะไรบา ง ในประเด็นหลกั มีประเด็นยอยๆ มีตวั อยา ง มีเหตผุ ล เพ่ือสนับสนนุ ประเดน็ หลกั อยา งไรบาง การวางโครงเรอื่ งจะชว ยใหเขยี นเรือ่ งไดง าย ไปในทิศทางท่ีตอ งการ ไมส ับสน ไมก ลา วซํา้ ซาก ไมนอกเรอ่ื ง 6. การเขยี น ไดแ ก - การเขียนขยายความใหข อมลู ในแตล ะประเดน็ มกี ารอธบิ าย ยกเหตุผลประกอบ กลาวถึงขอ มูล ประกอบ อาจเปนสถิติ ตัวเลข ตวั อยา งเหตกุ ารณ ตํานาน นทิ าน เปนตน - เขียนคาํ นาํ และสรปุ ดวยกลวิธที ีเ่ หมาะสมกับประเภทของเน้ือหาบทความ - การใชภาษา ควรเลือกใชใหเ หมาะกบั จดุ มงุ หมาย การเขยี น ประเภท เนอื้ หา ดังทกี่ ลาวมาแลว
- การสรางลลี าการเขียนเฉพาะตัว สรางไดโ ดยการเลอื กใชภ าษาใหเ ปนเอกลกั ษณ เชนการใชระดับ ภาษาปาก เลน คารมโวหาร มคี าํ เสียดสี มกี ารแสดงความรสู กึ อยา งชดั เจน หรอื มกี ารสรางคาํ ใหมม าใชอยู เสมอๆ เปน ตน ตัวอยา งบทความ ( สุชญั ญา วงคเ วสช เรยี บเรยี ง) วยั รุน กับความรนุ แรง นบั จากตน ปท ผี่ า นมา จะมขี า วท่ีวยั รุนกอความรุนแรงมากมาย เชน ขา วท่ีวัยรนุ ใชปน ยิง เพ่ือนนกั เรียนเสียชีวิต ยกพวกตกี ันระหวางสถาบัน และลา สุด คอื เม่อื งานคอนเสริ ตทรพั ยส นิ ทางปญ ญา ไดมี วัยรนุ ประมาณ 1,000 คน ยกพวกตกี ันจนทําใหมผี ูเ สยี ชวี ิต 2 ราย ปญ หาเหลา น้ี จัดวา เปนปญหาทาง สงั คม ท่ีนบั วันไดมแี นวโนม ทแ่ี สดงออกถงึ การทวคี วามรนุ แรงข้ึนเร่ือยๆ “วยั รนุ ”เปนวัยทผี่ ูคนมกั เรียกกนั วา “วยั หวั เลีย้ วหัวตอ ” เพราะวยั น้พี ยายามทจี่ ะคนหา ความเขา ใจในตนเอง ย่งิ ในโลกปจ จุบนั มีการเปลี่ยนแปลงไปอยางรวดเร็ว การติดตอ สอ่ื สารทําไดอยา งรวดเรว็ สง ผลใหโ ลกทศั นข องวยั รุน กวางข้ึน บางคนก็คนพบตนเองในทางทีถ่ ูกตอ ง แตบางคนกลบั หันเหไปในทางท่ี ผดิ ทําใหเ ปน บอ เกิดของปญหาทเี่ ราเหน็ ในปจ จบุ ัน ถาจะวเิ คราะหถ งึ ปรากฏการณของความรุนแรงทเี่ กดิ ข้นึ กบั วัยรนุ ในขณะน้ี คดิ วาคงจะมี สาเหตุมาจากหลายๆดา น ทงั้ การเปล่ียนแปลงดานอารมณข องวยั รุน สภาพครอบครัว สภาพสงั คมตา งๆ ที่ เปนตวั หลอหลอมพฤติกรรมของวัยรุนผา นสอ่ื ตา งๆ ทง้ั ภาพยนตร วดี ีโอ เกม ทลี่ ว นมีผลตอ ความรนุ แรง เขาไปอยใู นจติ ใตส ํานกึ โดยที่เขาเองก็ไมร ตู ัว ส่งิ สําคญั ทสี่ ดุ ทจี่ ะบง ชถี้ ึงพฤติกรรมของวยั รนุ ก็คือครอบครวั เพราะครอบครวั เปนสถาบนั ท่ี มีอทิ ธพิ ลสาํ คญั ทส่ี ดุ ในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของวัยรนุ ครอบครัวจะเปนหนวยพน้ื ฐานที่คอย เสริมสรา งประสบการณข องเด็กเมือ่ ยางเขา สูวยั รุน ความสมั พันธก ับบุคลในครอบครัวจะยงุ ยากสลบั ซบั ซอน มากขนึ้ และมกั จะเกดิ ปญ หาขัดแยง กันเสมอๆ เราจะสังเกตไดง ายๆ วาวัยรุนเริม่ มีความรสู กึ อยากเปน อสิ ระ ไมอ ยากใหใ ครมาบังคบั และตอ งการเปนตัวของตวั เอง ดังนั้นสวนสําคัญทส่ี ุด คอื พอ แม ทีต่ องเปนแบบอยา ง ท่ดี ใี หลกู ควรใหคาํ ปรกึ ษา เขา ใจในชีวิตของเด็กวัยน้ี ไมขดั ขวาง หามในส่ิงทเี่ ขาตอ งการคนหา แตค วรให คําปรกึ ษาที่ดี เพราะเด็กวัยนี้ ย่งิ หามกเ็ หมอื นยิง่ ยุ โดยทัว่ ไปแลวเด็กวยั รนุ มักจะเกิดความขดั แยงกบั พอแมเสมอ ทาํ ใหห นั เหชีวติ ไปหาเพือ่ นเปน สวนใหญ กลมุ เพ่ือนจงึ เปน สงิ่ แวดลอมทีว่ ัยรนุ ใหความสาํ คัญเหนอื อน่ื ใดจงึ เกิดการเกาะติดความเปน พรรค เปนพวก สบื เน่อื งไปจนถงึ ความเปนสถาบนั และยดึ ถือปฏบิ ัติกฎเกณฑท ีร่ นุ พใี่ นสถาบันต้งั ขน้ึ เราจึงเห็นกลมุ วยั รนุ ตางสถาบันยกพวกตกี นั มาตงั้ แตสมยั รนุ ปู รุนพอ สืบมาจนถงึ รุน ปจ จบุ ัน จากสาเหตทุ ท่ี าํ ใหวยั รนุ ใชความรุนแรงในการตัดสินปญ หา ทําใหเ ราเหน็ วาครอบครวั นา จะ เปนจดุ เรม่ิ ตน ที่ดีทส่ี ุด ในการปลกู ฝงอบรมเดก็ สรางบคุ ลกิ ภาพที่ดีใหแกเดก็ เมอ่ื เขาโตขึ้นและยางเขา สูวัยรุน พอ แมตอ งเปน สว นสําคัญในการช้แี นวทางการดําเนินชีวิต การแกไขปญหาตางๆดวยวธิ ีที่ถูกตอ ง และตอง เขาถึงอารมณความรูส กึ ของวัยรุน ไมด ุดา หรอื ปลอยจนเกนิ ไป เพราะสาเหตเุ หลา นจ้ี ะทําใหวัยรนุ กลายเปนคนที่กาวรา ว และตตี ัวออกหางจากครอบครวั ไปมัว่ สมุ กบั เพอ่ื นๆ และเลอื กเดินในแนวทางทผี่ ดิ จน กลายเปน ปญ หาของสงั คมอยา งทป่ี รากฏในปจ จุบัน ***********************************
หลกั การเขยี นบทความเพอ่ื เผยแพรทางอินเทอรเนต็ โดย... ผชู ว ยศาสตราจารยอมรพรรณ ซุม โชคชยั กลุ สาขานเิ ทศศาสตร มหาวิทยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช สถานภาพการรับรูข าวสารและการสอื่ สารของประชาคมโลกมีศกั ยภาพสงู ข้นึ จากความกา วหนา ของ เทคโนโลยกี ารส่ือสารในสงั คมโลกาภวิ ัฒน การเลอื กรบั ขาวสารตางๆ มีความหลากหลายในเวลาเดยี วกัน อนิ เทอรเน็ตกลายเปน แหลง ขอ มลู ขาวสารของประชาชนทกุ เพศทกุ วยั และในทกุ ระดบั กลาวไดวา ในปจ จุบนั ไมม ีใครที่ไมร จู กั อนิ เทอรเ น็ต สื่อสมยั ใหมตัวนมี้ บี ทบาทอยางมากในการสอ่ื สาร ดังจะเหน็ ไดจ ากการใชเครือขายอนิ เทอรเ น็ตเพอ่ื เผยแพรขา วสารตา งๆ การสบื คนเรอ่ื งราวความรใู นเรอ่ื งตางๆ แทบทุกเรอ่ื งทําไดอ ยา งรวดเรว็ จนไดร ับสมญานามวา หองสมดุ ทใี่ หญท สี่ ดุ ในโลก ลักษณะขอมลู ขา วสารทางอนิ เทอรเ น็ต มลี ักษณะเปนสอื่ ผสมผสานทป่ี ระกอบดว ย ขอ ความ รูปภาพ ภาพเคล่ือนไหว และภาพจากวดิ ที ศั น หรือวิดีโอ คลปิ ต ที่ขาดไมไดค ือเสยี งองคป ระกอบทีท่ ําใหเกิดชวี ิตชวี า ดวยภาวะขอ มลู ขาวสารทมี่ มี ากมายและความเปลย่ี นแปลงของสงั คมในทุกดา น บทความจงึ มหี นาที่ เปน ชองทางหนง่ึ ในการแสดงความคิดเหน็ ใหค วามรู ชีแ้ นะ และอธิบาย บทความคอื ขอเขียนประเภทหน่งึ ทถ่ี ายทอดเรอ่ื งราวทเี่ ปนขอเทจ็ จรงิ บวกกบั ขอ คิดเหน็ และเหตผุ ลที่ เชือ่ ถอื ไดข องผเู ขยี นตอ เหตกุ ารณห รอื สถานการณห นงึ่ ๆ ดว ยสํานวนภาษาท่แี ตกตางกันขนึ้ กับวตั ถปุ ระสงค ของบทความแตละประเภท ลกั ษณะเนือ้ หาของบทความเก่ยี วของกับเหตุการณห รือเรื่องทมี่ ผี ลกระทบตอ สงั คมหรือเปน เร่อื งทอี่ ยู ในความสนใจของผอู า น วตั ถุประสงคข องการเขยี นบทความ การเขยี นบทความเพ่อื เผยแพรท างอินเทอรเน็ตมีวตั ถุประสงคคลายคลงึ กบั บทความที่พบเห็นใน หนังสอื พิมพและนิตยสาร ดังนี้ 1. เพื่ออธิบาย มลี ักษณะเปน การใหขอมูล ใหภูมหิ ลงั และขอ เทจ็ จริงอยา งละเอียด เพอ่ื อธบิ ายให ผูอานเขาใจงา ย ในเร่อื งราวหรอื เหตกุ ารณทซี่ บั ซอ น โดยใชภ าษาที่ผอู านทวั่ ไปเขา ใจได 2. เพอ่ื รายงานหรอื กระตุนความสนใจ มลี กั ษณะคลา ยๆ กบั การเขียนเพอ่ื อธบิ ายหรือวเิ คราะห ซ่งึ พิจารณาเหน็ วาเปน เรอื่ งทผ่ี อู านควรรู เปน การรายงาน บอกเลาเร่อื งราวทเ่ี กิดขึน้ 3. เพ่ือใหความรู การแสดงความคดิ เหน็ ของบทความนีค้ ือการใหความรทู ัง้ ทางตรงและทางออม ใน หลายระดับตง้ั แตเ กรด็ ความรูเลก็ ๆ จนถึงความรทู างวิชาการ 4. เพื่อเสนอแนวทางแกไข เปน บทความทีผ่ เู ขียนมงุ อธบิ ายถึงขอ เทจ็ จรงิ ทม่ี าของปญ หาตลอดจน ผลกระทบทเ่ี กิดขน้ึ พรอมกบั เสนอแนวทางการแกไ ขปญ หา ซึ่งอาจมีมากกวาหน่งึ ทางก็ได 5. เพอื่ โนม นา วใจ เปน บทความทผี่ ูเขียนตอ งการโนมนาวใหเ กดิ การคลอยตามความคดิ เหน็ ในเรื่องที่ กาํ ลังนําเสนอสวนมากมกั เปน ประเดน็ เพ่ือประโยชนส าธารณะ หรือโครงการรณรงคตา งๆ เชน สรา งความเปน ไทย สงเสรมิ ใหใ ชของไทยประหยดั การใชพลังงาน เปน ตน 6. เพอ่ื วิเคราะหห รอื วจิ ารณ การวเิ คราะหเ ปนการนําเสนอขอ เทจ็ จรงิ หรอื ประเดน็ ปญ หา ตามหลกั วชิ าการ ช้ใี หเหน็ ขอ ดแี ละขอเสยี และผลกระทบ โดยอา งเหตผุ ลทน่ี า เชอื่ ถอื ประกอบการวเิ คราะหอ ยา งรอบ
ดา น สวนการวิจารณจ ะเนนในความคดิ เห็นของผเู ขียนเปนหลกั ซงึ่ มาจากความรูและประสบการณท ีม่ ี โดย มองปญ หารอบดา นในทกุ มติ เิ พื่อใหไ ดความคิดเห็นทีเ่ ทย่ี งตรง 7. เพ่อื ความเพลดิ เพลนิ เปนการนําเสนอเร่ืองเบาๆ ท่ผี อ นคลาย เพ่อื สรางอารมณขนั ดวยลลี าภาษาที่ ไมเ ปน ทางการเกินไป ประเภทบทความ บทความท่เี ผยแพรท างอนิ เทอรเนต็ แบงออกไดเปน 4 ประเภท ดังน้ี 1. บทความแนะนําวิธีปฏบิ ัติ เปน บทความทม่ี ุง ใหค วามรเู กีย่ วกับวธิ กี าร ขัน้ ตอนการปฏบิ ัติ และ คําแนะนาํ เกย่ี วกับเรือ่ งใดเรอ่ื งหนง่ึ หรืออธิบายวิธีการ กระบวนการในการทําสง่ิ ใดสง่ิ หนงึ่ ท่เี ปน ประโยชนก บั กลุมเปาหมายในการดําเนินชวี ติ บทความประเภทน้ี เชน วธิ กี ารประหยัดไฟ การดําเนนิ ชวี ิตในยุคขาวยากหมากแพง วธิ กี ารประกอบ คอมพิวเตอร เปนตน 2. บทความแสดงความคดิ เห็นทั่วไป เปนบทความที่มงุ แสดงความคิดเหน็ ตอ เร่อื งใดเร่ืองทีน่ า สนใจ ทั้ง ประเด็นทางสงั คม เศรษฐกจิ หรอื เปน เรอื่ งทีค่ วรรู กําลงั อยใู นกระแสความสนใจ โดยเสนอขอ เทจ็ จริงเกย่ี วกบั สงิ่ นนั้ ในแงม มุ ตางๆ และแสดงความคิดเห็น บทความประเภทนีอ้ าจเสนอแนวคิดใหมๆ ท่ีนาสนใจท่แี ตกตา ง จากเดมิ ก็ได ความคิดเห็นท่ีเสนอในบทความนจ้ี ะหนกั เบาขน้ึ กบั วตั ถปุ ระสงคใ นการเขียนและประเดน็ เร่ืองที่ นาํ เสนอ ซง่ึ อาจมตี ั้งแตเ รือ่ งการพฒั นาวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี การศกึ ษา สง่ิ แวดลอ ม สขุ ภาพ จนถงึ เร่ือง อน่ื ๆ ท่วั ไป บทความแสดงความคดิ เหน็ ทเี่ ผยแพรทางอินเทอรเ น็ตมกั จะเชิญชวนใหผใู ชแสดงความคดิ เห็นได ดวย เปน การส่ือสารแบบสองทาง 3. บทความเชิงวิชาการ เปนบทความทมี่ ุงถายทอดความรู ความคดิ หรอื ความคิดเห็นทางวชิ าการ เกยี่ วกบั เร่ืองใดเร่อื งหนึง่ โดยนาํ เสนอขอมลู ทเ่ี ทย่ี งตรง นาเชือ่ ถอื การเขียนบทความประเภทนี้จาํ เปน ตอ งมี การคน ควาขอ มลู จากเอกสาร หรอื จากบุคคลทเี่ ปน ผเู ชีย่ วชาญในดา นนัน้ ๆ และความคิดเหน็ ท่นี ําเสนอตองอา ง เหตผุ ลตามหลกั วชิ าการมารองรบั มกี ารอางอิงหลกั ฐานหรือผลงานวจิ ัยประกอบการอธบิ าย บทความเชิงวิชาการที่เผยแพรท างอินเทอรเ นต็ จะมลี ลี าในการนําเสนอทผ่ี อนคลายมากกวา บทความ วิชาการโดยตรง 4. บทความวิเคราะห เปนบทความทม่ี งุ วเิ คราะหเ หตกุ ารณ สถานการณทก่ี าํ ลังเปนทสี่ นใจทีม่ ี ผลกระทบตอ คนในสงั คมโดยการใหภูมหิ ลงั เหตผุ ล ชปี้ ระเดน็ แสดงความคิดเห็น บทความวเิ คราะหเ ปนความ คดิ เห็นของบุคคลคนเดยี ว ซ่งึ ถา มคี วามรูและเชย่ี วชาญในเรอ่ื งท่ีเขยี นจะไดร บั ความเชอื่ ถือ หลกั การเขยี นบทความ การเขยี นบทความขึ้นกบั วัตถปุ ระสงคในการเขียน ซึง่ ก็มาจากความตองการและความสนใจของ กลุม เปาหมายวาตองการบทความประเภทใด หลักการเขยี นบทความพิจารณาต้ังแตโครงสรา งการเขียน ซึ่งประกอบดวยการตง้ั ชอ่ื เรื่อง ความนํา เน้ือเร่อื ง และบทสรปุ โครงสรา งการเขยี นบทความ กค็ อื เปนลกั ษณะทางกายภาพของบทความทเี่ ปนแนวทางสาํ หรบั การ นาํ เสนอขอมลู ความคดิ ท่ีเปน ระบบเพอ่ื ใหผ ูอานติดตามความคิดของผเู ขียน ซ่ึงบทความที่ดีตองประกอบดว ย สวนสาํ คญั 3 สว น นัน่ คือสาระเนือ้ หา ความคิดและภาษา โครงสรางการเขียนจงึ เปรียบเหมอื นกรอบทีผ่ เู ขยี น
กําหนดเน้ือหา แนวคิดท่ีนา สนใจดว ยสํานวนภาษาที่ดีและเหมาะสม เพื่อใหไดบทความแตล ะประเภทตาม ตองการ โครงสรา งการเขยี นบทความประกอบดว ย ชอื่ เรอ่ื ง ความนํา เน้อื เร่ือง และบทสรปุ แตล ะสว นมี บทบาทหนาท่ตี ามวตั ถุประสงคข องการเขยี นดงั นี้ 1. ช่อื เรอื่ ง มีบทบาทในการดึงดดู ความสนใจของผอู า นใหส นใจอยากอานบทความ จึงเปน ขอ เขยี นที่ สอ่ื สารใหผ ูอ า นทราบวา เรอ่ื งท่ีจะเขยี นเปน เร่อื งอะไร การต้งั ช่ือเรื่องท่ีดีตองบอกใจความสําคัญ ประเดน็ หลักของเร่อื ง เพอ่ื ใหส ามารถดงึ ดูดความสนใจของ ผอู า น จงึ ควรสน้ั กระชับ ไดใ จความ จดจาํ ไดงาย กระตุนความสนใจและการมสี ว นรวมของผูอา น ช่อื เรื่องที่ดี ตองสนองวัตถปุ ระสงคของการเขยี นสะทอ นประเด็นปญ หาที่นําเสนอ นอกจากนเ้ี ทคนิคการนาํ เสนอกจ็ ะมสี วน ชวยในการทําใหช ่อื เรือ่ งดสู ะดุดตาอีกดว ย การต้ังช่อื เรอ่ื งมหี ลายลกั ษณะ เชน - ชอื่ เรื่องแบบสรปุ เน้อื หา เปนชอ่ื เรอ่ื งทบี่ อกถงึ เนอ้ื หาของบทความวา เปน เรอ่ื งเกี่ยวกับอะไร - ชื่อเรอ่ื งแบบคําถาม เปนชื่อเรอื่ งทเี่ ปนคาํ ถาม เพอ่ื กระตุนใหคนอยากรู - ชื่อเร่ืองแบบคาํ พดู เปนชอ่ื เรอ่ื งทเี่ ปน คาํ พูดซึง่ เปน ประเด็นหลักของเรอื่ งทจี่ ะเขียน - ชอ่ื เรอื่ งแบบอปุ มาอปุ มยั เปนชอื่ เรอื่ งทเ่ี ปนการเปรียบเทยี บเพอื่ ใหเ กิดความนา สนใจ 2. ความนาํ มบี ทบาทจูงใจความสนใจของผอู า นใหต ดิ ตามเนือ้ เรอ่ื งตอไปจนจบ ดวยลีลาภาษาที่ กระชับ ไมเยิน่ เยอ เสนอประเดน็ หลักของเรอ่ื ง ความนําท่ดี ตี องสามารถกระตนุ ความสนใจของผอู านใหอ ยาก อานบทความตอ ไป วาเรอื่ งตอไปจะเปน อะไร มีความสาํ คัญและนาสนใจตรงไหน นอกจากนี้ยังอาจบอกถงึ ประเดน็ เร่ืองทจ่ี ะเสนอในเน้อื หาดว ย ความนําของบทความตองสอ่ื ความคดิ ของผเู ขยี นทันทเี พอื่ ดงึ ดูดความ สนใจของผูอา น การเขยี นความนํามีหลายแบบ เชน แบบพรรณนา แบบบรรยาย แบบคําถาม แบบเปรยี บเทยี บ แบบ สรา งความสงสยั 3. เน้อื เรอ่ื ง มีบทบาทในการนาํ เสนอประเดน็ เรือ่ งอยางละเอียดโดยใชเทคนิคที่ชวนใหต ดิ ตาม เนอื้ เร่ืองมาจากขอ มลู ทผ่ี า นการคนควา จากแหลง ตางๆ เพื่อใหเ กิดความนาเช่อื ถอื เนอ้ื เรอื่ งหรอื ประเดน็ เร่ืองเปนสว นทส่ี ําคัญไมนอย ฉะน้ันการกาํ หนดประเดน็ เรื่องทจี่ ะเขยี นควรเปน เรือ่ งท่อี ยใู นความสนใจของผอู า น หรือมาจากความสนใจของผรู ับผดิ ชอบในการจัดทาํ สื่ออนิ เทอรเ นต็ ซง่ึ ปกติ ถา เปนเร่อื งท่มี ผี ลกระทบตอ คนสวนใหญห รอื มีประโยชนตอ การดํารงชวี ติ คนจะสนใจ เมอื่ ไดเ รอื่ งแลวตองผา น การคน หาขอ มลู หาแงม ุมเรอ่ื งท่ีนาสนใจ เพราะเรื่องหนงึ่ ๆ มหี ลายแงม ุมทส่ี ามารถนํามาเสนอได การเขยี นเนือ้ เร่ืองนัน้ ตอเนอ่ื งมาจากการเกริน่ นําในความนํา และเพือ่ ดึงดดู ความสนใจของผูอานตอ ง เสนอขอมลู และขอเทจ็ จริงท่ีรวบรวมมาจากแหลงตา งๆ ทงั้ น้เี พื่อสนบั สนุนความคิดเห็นของผเู ขียนให นา เชื่อถือย่งิ ขนึ้ เน้ือหาในบทความควรมสี าระทน่ี าสนใจ มีขอมูลทช่ี ัดเจน โดยเฉพาะบทความวิชาการ ตองมี หลกั ฐานสนบั สนุนหรืออางองิ ใหเกดิ ความนาเช่อื ถอื ตวั อยา งการอา งองิ เชน จากวารสาร สมสขุ หนิ วิมาน “วฒั นธรรมชนช้นั กลางในละครโทรทัศน ” รฐั ศาสตรส าร ปท ่ี 26 ( เดือนมกราคม 2543) : 35-38 4. บทสรปุ หรอื บทลงทา ย มบี ทบาทในการเสรมิ ย้ําประเด็นสาํ คญั สรปุ สาระสําคญั ของเร่ือง สรา ง ความประทบั ใจใหผ ูอานบทสรปุ เปนสวนทอ่ี ยทู า ยสดุ ของเรอ่ื งแตม ีความสาํ คญั มาก เพราะเปนสวนทจ่ี ะสราง ความประทบั ใจแกผ ูอานสวนน้ีผเู ขียนตองเนน ย้าํ ความคดิ เหน็ หรอื จุดยืนอยางชดั เจน ชี้ใหเ หน็ ประเดน็ สําคญั ในเชิงสรปุ ถา มกี ารตงั้ คําถามในตอนตนหรือในสว นนําของเรื่องเพ่ือเรียกรองความสนใจก็ตอ งแกป มและตอบ
คาํ ถามน้นั บทสรปุ จะมีประสิทธิภาพเพยี งใดข้นึ กับลีลาการนาํ เสนอความคดิ ทจี่ ะโนมนาวความคดิ เหน็ ใหคลอย ตามหรือเหน็ แยง บทสรปุ ท่ีดตี อ งตอบสนองวตั ถุประสงคของการเขียน ทง้ิ ประเดน็ ขอ คดิ เห็นใหผ อู านคิดตาม ได อยา งไรกต็ ามการเขียนบทความเพ่อื เผยแพรทางอนิ เทอรเน็ตนอกจากจะตองคาํ นงึ ถงึ หลักการเขยี น บทความแลวยงั ตองพจิ ารณาถึงคุณสมบตั ิของสอื่ อนิ เทอรเ นต็ ดว ย เนื่องจากสื่ออินเทอรเน็ตมลี ักษณะเปน สอ่ื ผสมผสานทปี่ ระกอบดว ยขอ ความ รูปภาพ ภาพเคลอ่ื นไหว และเสียง ดังทกี่ ลา วมาแลว ทําใหขอ เขยี นท่ี ปรากฏทางสอื่ อินเทอรเ นต็ จึงมลี กั ษณะเฉพาะแตกตางจากการเขียน โดยทั่วไป ลักษณะขอ เขยี นทเ่ี ผยแพรทางอนิ เทอรเนต็ ขอเขียนท่ปี รากฏทางอินเทอรเนต็ มลี กั ษณะเฉพาะ กลาวคือเปนขอความทสี่ ้ัน กระชบั เนน ประเดน็ สาํ คัญของเนือ้ หาขอเขียนทางอนิ เทอรเ น็ตมลี กั ษณะ ดงั นี้ 1. เนน ประเดน็ สําคัญท่เี ปน จุดเดนของเนือ้ หา เพือ่ ใหขอความท่ีจะสอ่ื สารไมยาวเกนิ ไปนกั ขอเขียนที่ เผยแพรท างอนิ เทอรเ น็ตจะนาํ เสนอประเดน็ ทเี่ ปน จดุ เดนของเน้ือหาโดยตรง ลักษณะขอเขยี นจงึ เปนหัวขอ เร่ืองและจะอธบิ ายเกยี่ วกบั หวั เรอ่ื งนน้ั ๆ ในสาระสําคญั เทานั้น และจะใชภาพประกอบในการอธบิ ายเน้ือหาให เห็นเปน รปู ธรรม ทงั้ นเ้ี พื่อชวยไมใ หเ กิดความเบอื่ หนายในการอานขอความยาวๆ 2. มีการเชื่อมโยงเน้ือหาจากทห่ี นง่ึ ไปยงั อกี ทหี่ น่ึงทเี่ รยี กวา การลิงคขอความ ทําใหผ ูใชส ามารถเขาถงึ ขอ มูลที่ตองการไดอ ยางรวดเรว็ และอา งอิงเรอื่ งอ่นื ๆ ท่ีเกีย่ วของได 3. มีสารบญั เนือ้ หาปรากฏอยทู ุกหนา ของจอภาพเพอื่ ความสะดวกในการเขา ถึงขอมลู เนอื่ งจากการ อานขอ ความยอ นกลบั ไปกลับมาทําใหไ มส ะดวก การออกแบบหนาจอจึงควรมสี ารบญั เนอ้ื หาควบคไู ปกับการ แสดงขอ ความตา งๆ เพ่ือชว ยใหผูอา นสะดวกในการเขา ถงึ ขอ มลู ไดท นั ที 4. ใชส ํานวนภาษาท่ีสัน้ กระชับ เขา ใจงาย และมปี ระเดน็ เนื้อหาที่ชดั เจน รปู แบบสํานวนภาษาที่ใช บนอินเทอรเ น็ตตองกระชับ ไมเยน่ิ เยอ แตเขา ใจงา ย และควรหลกี เล่ยี งศพั ทเ ทคนิคทีเ่ ขาใจยาก 5. มภี าพหรอื แผนภูมหิ รอื ภาพเคลอื่ นไหวประกอบเนื้อหาทนี่ าํ เสนอ เพอื่ ใหเกิดความสะดดุ ตา นา ติดตาม เรื่องนน้ี บั เปนจุดเดน ของการสอื่ สารบนอนิ เทอรเ นต็ เพราะสามารถสอื่ ความหมายไดด ี นับเปน สว นประกอบที่สําคญั ของขอ เขยี นทเี่ ผยแพรท างอนิ เทอรเ นต็ บรรณานกุ รม .............................................................................................................................................................................. มาลี บญุ ศริ พิ นั ธ “การเขียนบทความในส่อื สงิ่ พิมพ” เอกสารการสอนชดุ วิชาการเขยี นสําหรบั ส่ือ ส่ิงพมิ พ หนวยที่ 7 นนทบรุ ี สาขาวิชานิเทศศาสตร มหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธิราช 2548. อภิชญา อยใู นธรรม “ การเขยี นเพอ่ื การประชาสมั พนั ธในสอ่ื สมยั ใหม” เอกสารการสอนชุดวชิ าการ เขยี นเพือ่ การประชาสมั พนั ธ หนวยท่ี 9 นนทบรุ ี สํานกั พิมพม หาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช 2549. Callahan, Christopher. A Journalist’s Guide To The Internet, The Net as a Report
Search
Read the Text Version
- 1 - 36
Pages: