Proxy War

OLDER MAN DECLARE WAR, BUT IT IS THE YOUTH THAT MUST FIGHT AND DIE. PROXY WAR สงครามตัวแทน 1

คํานาํ หนังสืออเิ ล็กทรอนิกส( E-BOOK) เรอื่ งสงครามตวั แทนเลม น้เี ปน สวนหน่ึงของรายวชิ าสงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม รหสั วิชา ส33103 จัดทําขึน้ เพื่อใหค วามรูเก่ยี วกับสงครามตัวแทน โดยมงุ เนน ทส่ี งครามเวยี ดนาม และสงครามเกาหลี คณะผูจ ดั ทาํ หวงั วาหนังสืออเิ ลก็ ทรอนกิ สเลมนี้ จะสามารถถา ยทอดความรแู ละเปน ประโยชนตอ ผทู ีต่ อ งการศกึ ษา ไมม ากกน็ อย หากมีขอ แนะนาํ หรือผดิ พลาดประการใด คณะผูจัดทําขออภัยมา ณ ที่น้ี คณะผจู ดั 2

สารบญั หนา เร่ือง สงครามตัวแทน 4 สงครามเวียดนาม -กอนเกดิ สงครามเวยี ดนาม 5 -สถานการณข องสงครามเวียดนาม 6-7 -การส้ินสดุ และผลของสงครามเวยี ดนาม 8-9 -อนสุ ญั ญาเจนวี า 10 -ทฤษฎีโดมิโน 11 -ทฤษฎกี ารสกดั กน้ั 12 สงครามเกาหลี 12 -สถานการณส งครามเกาหลี -ผลกระทบของสงครามเกาหลี 13 -ผลกระทบตอ สหภาพโซเวียต 14-18 -ผลกระทบตอสาธารณรัฐประชาชนจนี บรรณานกุ รม 19 20 21 22-23 3

สงครามตวั แทน เปน สงครามทีเ่ ปน ผลมาจากสงครามเย็นเนอ่ื งจากมหาอํานาจไม สามารถสงครามกันเองไดเ พราะเกรงวาจะเกดิ สงครามนิวเคลียรจึง ไดใ หก ารการสนบั สนนุ ประเทศพันธมติ รท่ีตนมีอิทธิอยใู นการทาํ สงครามโดยการสนับสนุนทางดานการเงิน การทหาร และอาวธุ สงครามตัวแทน เชน สงครามเกาหลี สงคราม เวยี ดนาม 4

สงครามเวยี ดนาม ประเทศมหาอาํ นาจอยาง “สหภาพโซเวยี ต-สหรัฐฯ-จนี ” ใชประเทศพันธมติ รเปนพื้นทส่ี งครามเพ่อื แผอ ทิ ธพิ ลทางการเมอื ง ระหวา ง “คอมมวิ นสิ ต” กับ “โลกเสรี” ในเอเชียตะวนั ออกเฉยี งใต พ้ืนทีส่ รู บอยทู ี่ประเทศเวียดนาม เกดิ สงครามเมือ่ ป 1955-1975 5

กอ นเกดิ สงครามเวยี ดนาม เวยี ดนาม ตกเปนอาณานิคมของฝรัง่ เศส ตั้งแตป ค.ศ. 1883 ทําใหใน ป ค.ศ. 1898 ฝร่ังเศสไดร วมเวยี ดนาม ลาว และกัมพชู า ไวภายใตการปกครองเรียกวา อินโดจีนของฝรง่ั เศส มีศนู ยก ลางการปกครองอยูท่กี รุงไซงอ น เม่อื เกิดสงครามโลกครงั้ ท่ี 2 ญ่ีปนุ ไดเ ขา ยึดครองอนิ โดจนี และไดประกาศมอบเอกราชให เวียดนามในเดือนมนี าคม ค.ศ. 1945 โดยเชญิ พระจักรพรรดิเบาได ขน้ึ เปน ประมขุ เมือ่ ญี่ปุนแพส งคราม โฮจมิ นิ ห นักปฏิวตั ิชาว เวยี ดนาม จงึ นํากองทพั เวยี ดมินห เขา ยึดครองเวียดนาม และ ประกาศเอกราชเมื่อวนั ที่ 2 กนั ยายน ค.ศ. 1945 เปล่ียนชอื่ ประเทศ เวยี ดนาม เปน “สาธารณรัฐประชาธปิ ไตยเวียดนาม” โดยมี โฮจิมนิ ห เปนประธานาธบิ ดี และนายฟาม-วันดง เปน นายกรัฐมนตรี โฮจิมนิ ห นกั ปฏวิ ตั ิและวรี บรุ ษุ ของชาวเวยี ดนาม 6

แตเ ม่อื ญป่ี ุนถอนทหารออกไปจากเวียดนามหมดแลว ฝรง่ั เศสกลบั เขามาในเวยี ดนามอีก จงึ เกิดการสูรบกับ กองกําลงั เวยี ดมนิ ห การสรู บดําเนินไปถงึ วันท่ี 7 พฤษภาคม ค.ศ. 1954 กองทพั เวียดมนิ หสามารถยึดปอมเดยี นเบยี นฟู ซง่ึ เปน ฐานท่มี นั่ ของ ฝรั่งเศสได ฝรง่ั เศสกับเวยี ดนามก็ไดท าํ สัญญาสงบศกึ ทีก่ รงุ เจนวี า เมอ่ื ป 1954 เรียกวา อนุสญั ญาเจนีวา ซ่ึงสงผลใหเวยี ดนามถกู แบง ออกเปน 2 สว น คือ เวยี ดนามเหนอื จดั การปกครองแบบสงั คมนิยม และเวยี ดนามใตจดั การปกครองแบบประชาธิปไตย โดยมเี สน ขนานท่ี 17 เปนเสน แบง เขตแดน ยทุ ธการท่ีเดียนเบยี นฟู เวียดนามถกู แบงออกเปน 2 สว น 7

สถานการณของสงครามเวียดนาม ในป1965 ฝายเวยี ดนามเหนือ หรือเวยี ดมินห เริม่ ทาํ สงครามกอง โจรกบั เวยี ดนามใตจ นเวยี ดนามใตต องขอความชวยเหลือจาก ประเทศฝายโลกเสรี สหรัฐฯจึงสงกาํ ลังทหารเขามาเขามาสกดั กนั้ การ รุกรานของเวยี ดนามเหนอื ท่มี ที งั้ สหภาพโซเวียตและจนี สนบั สนุน ดา นอาวุธ และเงนิ ทุน แตประธานาธบิ ดี โง ดนิ หเดียม บรหิ ารงาน ไมมปี ระสิทธภิ าพ สง ผลใหพรรคคอมมวิ นิสตในเวียดนามใต ผนกึ กาํ ลังกันจัดตัง้ \"แนวรว มปลดแอกแหง ชาติ\" หรือทเี่ รียกวา \"เวยี ดกง\" เพอ่ื โคนลม รัฐบาลโดยใชย ทุ ธวิธกี ารรบแบบสงครามกอง โจรและไดร บั การสนับสนุนดว ยอาวุธจากเวยี ดนามเหนือ จนี และ โซเวียต โดยเปาหมายสาํ คัญของเวียดกง คอื การเอาชนะ เวยี ดนามใตและรวมประเทศใหเปน หนง่ึ เดยี ว ธงประจาํ เวียดกง ประธานาธิบดี โง ดนิ ห เดียม เวียดกง 8

9

การส้นิ สดุ และผลของสงครามเวยี ดนาม หลงั จากสหรัฐอเมริกาและชาติพนั ธมิตรถอนตวั จากสงคราม การสูรบระหวางเวียดนามใตก บั เวียดนามเหนือกย็ ังคงดาํ เนินอยาง ตอเน่ืองสง ผลใหเ กดิ หายนะตอกองทพั เวียดนามใต เกิดการตอ สูขั้นแตกหักในเดือนมกราคม ค.ศ.1975 เวยี ดนามเหนอื ไดเขา โจมตอี ยางรวดเร็วเขาใสฝ า ยใตท ่ีออนแอ ไซง อนเมืองหลวงของเวียดนามใตถกู ยึดโดยกองทัพเวยี ดนามเหนอื ในวนั ท่ี 30 เมษายน ค.ศ. 1975 และสงครามเวยี ดนามก็สนิ้ สุดลง เวยี ดนามเหนอื และเวยี ดนามใตรวมกันเปน หนง่ึ เดียว เมื่อวันท่ี 3 กรกฎาคมค.ศ. 1975 และถือกาํ เนิด สาธารณรฐั สังคมนยิ มเวยี ดนาม หรือประเทศเวียดนามในปจจุบัน ฝา ยคอมมิวนสิ ตเวียดนามยดึ ไซงอ น 10

อนสุ ัญญาเจนวี า มีสาระสําคญั คอื ใหแ บง เวียดนามออกเปน สองสว น คอื เวียดนามเหนือ และ เวยี ดนามใตโ ดยใชเ สนรุง ท่ี ๑๗ เหนอื ซึง่ ผานเมอื งกวางตรี ตามแนวแมน ้าํ เบนไฮเปน เสน แบง เขตแดน ประธานาธบิ ดี จอหนสัน ของสหรฐั ฯ ไดต ัดสนิ ใจทําสงครามโดยเปดเผยระหวางสหรฐั ฯ และ เวียดนามเหนือจงึ เริ่มตน ต้งั แตกมุ ภาพันธ 1965 ฝายประชาธิปไตยท่ีใหค วามชว ยเหลอื เวียดนามใต ออสเตรเลยี นิวซแี ลนด สเปน ฟลิปปนส สาธารณรฐั จนี (ไตหวนั ) และไทย อนสุ ัญญาเจนีวา 11

ทฤษฎีโดมโิ น คอื ทฤษฎที ่ยี กอุทาหรณจากเกมไพต อแตม ซึ่งถามีไพล ม หนง่ึ ใบ ไพใบอ่นื ๆจะลม เปน แถบตดิ ตอ เปน ลูกโซ เกิดจากความเชอื่ ถือทว่ี า เม่ือประเทศใดตกอยูภ ายใตร ะบอบการปกครองแบบคอมมวิ นสิ ตจ ะ ทาํ ใหประเทศอน่ื ๆกลายเปน คอมมิวนิสตไ ปดว ย ทฤษฎีการสกดั กั้น นายจอหน ฟอสเตอร ดัลเลส อดีตรัฐมนตรีกระทรวงการตา งประเทศสหรฐั อเมรกิ า ไดมที ฤษฎตี อ ตานทฤษฎโี ดมโิ น คือ ทฤษฎีการสกัดก้นั นายจอหน ฟอสเตอร ดลั เลส 12

สงครามเกาหลี สงครามเกาหลเี ริ่มตนมาจากการยึดครองเกาหลีของญี่ปุน ในชว ง ระหวางป1910-1945 เม่อื สงครามโลกครงั้ ท่สี องสน้ิ สุดลง ฝายสัมพนั ธมติ รไดรอื้ ถอนจกั รวรรดิญ่ีปนุ จากเกาหลี ซึ่งตอมาไดก ลายเปน เครอ่ื งมือตอรองทางดลุ อาํ นาจของ สหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวยี ต โดยท้งั สองประเทศทีเ่ คยเปน ฝายสมั พันธมติ รรว มกันมาทั้งคู ตา งไมไววางใจระหวางกนั 13

สถานการณส งครามเกาหลี ในป 1948 เพ่ือเปน การถวงดลุ อาํ นาจของท้ังสองขวั้ จึงไดม กี ารขดี เสนชายแดนแบง เกาหลโี ดยใชเสน ขนานที่ 38 เสน ละตจิ ดู ทพ่ี าดผา นคาบสมุทรแหงนี้ โดยเกาหลเี หนือเปน รฐั สงั คมนยิ มท่ีนําโดย คิม อลิ -ซุง ทไ่ี ดร บั การสนับสนนุ จากสหภาพ โซเวียต และเกาหลีใตเปนรัฐทุนนิยมซงึ่ นําโดยนายรี ซึง-มนั ทไ่ี ดร บั การสนบั สนนุ จากสหรัฐอเมริกา คมิ อลิ -ซงุ ผนู ําเกาหลีหนือ รี ซงึ -มนั ผูนําเกาหลใี ต 14

ในวนั ที่ 25 มิถนุ ายน ค.ศ. 1950 เกาหลีเหนือซ่งึ ไดรับการสนบั สนนุ จากโซเวยี ต ไดโจมตเี กาหลีใตเพื่อรวมเกาหลีทั้งหมดใหอยูภายใตคอมมิวนิสต โดยมีความคดิ วาสหรฐั อเมรกิ าจะไมป กปอ งเกาหลใี ต เพราะผนู ําของสหรัฐอเมรกิ าไดเคยประกาศวา แนวปองกันของ สหรัฐอเมรกิ าจะอยูท ่ีหมูเกาะชายฝง ตัง้ แตญ ป่ี นุ ถงึ ฟลิปปน ส สหรฐั อเมรกิ าไดม องการโจมตคี ร้งั นี้วาเปน การทา ทายของฝา ย คอมมวิ นสิ ตแ ละเปน การพยายามทีจ่ ะขยายอิทธิพลของฝาย คอมมวิ นสิ ตเขามาในเอเชีย 15

สหรฐั อเมริกาไดประทว งการรุกรานเกาหลใี ตต อ คณะมนตรคี วามมั่นคงและองคการสหประชาชาติ องคกรทเ่ี พ่ิงตง้ั ข้ึนมาใหมใ หอนุมัตกิ ารใชก องกําลงั เพอื่ ชวยเหลือ เกาหลใี ตแ ละประธานาธบิ ดแี ฮรรี เอส. ทรแู มน ไดสงั่ ใหม ีการสง กําลงั ทหารไปโดยไมไดร ับการอนุมัตจิ ากสภาคองเกรสซึง่ ถือเปน หนว ยงานเดยี วทม่ี ีอาํ นาจประกาศสงครามได ดังนั้นนจ่ี งึ เปน คร้ังแรกทีส่ หรัฐอเมรกิ าไดเขาไปมสี ว นรวมในความขดั แยงระดับนานาชาตโิ ดยไมมีการประกาศสงครามอยา งเปนทางการ ประธานาธบิ ดีแฮรรี เอส. ทรูแมน 16

โดยกาํ ลังทหารของสหประชาชาติและของสหรฐั อเมรกิ า ซ่งึ อยภู ายใตการบงั คับบญั ชาของพลเอกแมคอารเ ธอร ไดโจมตกี ําลังของฝา ยเกาหลเี หนอื จนถอยรนไปถึงเสน ขนานที่ 38 ทาํ ใหผนู าํ ของสาธารณรฐั ประชาชนจีนออกแถลงการณเตอื นมิให กําลังของฝายสหประชาชาติและของสหรัฐอเมรกิ าลวงลาํ้ เลยเขาไป ในดินแดนเกาหลเี หนอื มฉิ ะน้ันจนี จะเขา สูสงครามดว ย เพราะจีน เกรงวาถาเกาหลเี หนอื ถูกยึดครองจีนจะขาดรัฐกนั ชน และเปน การ คุกคามความมั่นคงปลอดภัยของจนี แตทวา กองกาํ ลงั ของสหประชาชาติไมสนใจคาํ เตอื นของจีน ตดั สนิ ใจรุกขา มเสนขนานท่ี 38 จีนจึงสงกองกาํ ลังในเดือนตลุ าคม ค.ศ. 1950 ปะทะกบั ทหารสหประชาชาติในเดือนพฤศจิกายน การสรู บเปนไปอยางยืดเย้ือโดยไมม ีฝา ยใดไดรบั ชัยชนะอยา งเดด็ ขาด จอมพลดกั ลาส แมคอาเทอร การเดนิ ขบวนทกี่ รงุ โซล เพือ่ ตานการเจรจาสนั ตภิ าพ 17

ตอ มาในเดอื นมิถนุ ายน โซเวยี ตเสนอใหมกี ารเจรจาเพือ่ ยตุ ิความขดั แยงในเกาหลี การเจรจาไดด ําเนินอยูหลายป ก็สามารถลงนามในขอ ตกลงหยดุ ยิง ระหวางจีนกับเกาหลีเหนือฝายหน่ึงตอ มา วันท่ี 27 กรกฎาคม 1953 เกาหลเี หนอื จนี และ สหรัฐอเมรกิ า ไดล งนามขอ ตกลงหยุดยิง อยา งไรกต็ ามเกาหลใี ตค ดั คานการแบง เกาหลแี ละไมไ ดเ ห็นดว ยกับขอตกลงสงบศึกน้ี ดังน้นั แมการตอ สจู ะส้ินสดุ แตในความจรงิ สงครามของสองเกาหลยี ังไมยุติ 18

ผลกระทบของสงครามเกาหลี จํานวนผูเ สียชีวติ โดยรวมในสงครามเกาหลยี งั ไมเปนทชี่ ดั เจน แตท หารอเมรกิ ันมีจํานวนผูเสยี ชีวติ กวา 40,000 นาย และทหารเกาหลใี ตม ผี ูเ สยี ชวี ติ กวา 46,000 นาย จํานวนผสู ญู เสียในฝง เหนือนัน้ มีมากกวา ซึ่งมกี ารประมาณจํานวนผูเสยี ชีวติ ของทหารเกาหลเี หนอื กวา 215,000 นาย และจาํ นวนผูเสียชวี ิตของทหารจีนกวา 400,000 นาย โดยรอยละ 70 ของผูเสียชีวติ นั้นเปน พลเรอื น คาดการณว ามีพลเรอื นเสยี ชวี ติ ในสงครามกวา 4 ลา นคน และ เกาหลเี หนือถูกทาํ ลายอยา งรนุ แรงจากทง้ั ระเบดิ และอาวุธเคมี 19

ผลกระทบตอ สหภาพโซเวยี ต สงครามครั้งนี้ถอื เปน หายนะทางการเมอื งอยา งมากสาํ หรบั สหภาพ โซเวียต วัตถปุ ระสงคห ลักของสงครามนีค้ ือการรวมคาบสมทุ รเกาหลี ภายใตร ะบอบการปกครองของคิมอลิ ซงุ ซ่ึงผลท่ีไดค อื ความลมเหลว อยา งส้นิ เชงิ ขอบเขตของทั้งสองสวนของเกาหลยี ังคงไมเปล่ยี นแปลง ยิง่ ไปกวานั้นความสมั พนั ธก ับพรรคคอมมวิ นสิ ตจ นี นั้นถกู ทําลาย อยางถาวรทําใหเกิดการเหตุการณความแตกแยกระหวา งจีน–โซเวียต จนทา ยทสี่ ุดสหภาพโซเวียตกล็ มสลายลงในป 1991 20

ผลกระทบตอสาธารณรัฐประชาชนจีน จนี ถกู สหรฐั อเมริกากลาวหาและประณามวา เปนผรู กุ รานและกาวรา ว ทําใหภ าพพจนของจนี เสยี หายในสายตาของชาวโลก เพราะมองวาการทจี่ ีนจําตองเขา รว มรบในสมรภมู เิ กาหลี ก็เพอื่ ปอ งกันมใิ หเกาหลีเหนอื ถูกยดึ ครอง ซ่งึ จะเปน ภยั ตอ ความมน่ั คงของจีน 21

บรรณานุกรม สงครามตวั แทน. [ระบบออนไลน]. แหลงท่ีมา HTTPS://SITES.GOOGLE.COM/SITE/COLDWARYANISAANDW ANNEE/SNGKHRAM-TAWTHAEN (11 มกราคม 2564) WASANPRATSILP.สงครามเกาหล.ี [ระบบออนไลน]. แหลง ที่มา HTTPS://SITES.GOOGLE.COM/SITE/WASANPRATSILP5719102 61/HOME/SNGKHRAM-TAWTHAEN-PROXY- WAR/SNGKHRAM-KEAHLI (11 มกราคม 2564) VICHAYENT.HISTORY OF WAR.[ระบบออนไลน] . แหลง ท่ีมา HTTPS://SAIHISTORY.BLOGSPOT.COM/2018/09/BLOG- POST.HTML (11 มกราคม 2564) 22

บรรณานกุ รม NATIONAL GEOGRAPHIC.2020.เหตใุ ด สงครามเกาหลี จงึ ยงั ไมจ บส้ิน.[ระบบออนไลน]. แหลง ทมี่ า HTTPS://NGTHAI.COM/HISTORY/29909/ KOREANWAREXPLAIN/ (11 มกราคม 2564) 2020.ใหความรเู กยี วกับสงคราม ขอ ดี ขอ เสยี การขัดแยง สงครามกลางเมือง สงครามเย็น ท่ผี ลทตี่ ามมา.[ระบบออนไลน]. แหลง ที่มา HTTPS://SNOWCOALITION.ORG/ (11 มกราคม 2564) 23

จัดทําโดย นายชัชชัย พว งรกั ษ เลขท่ี8 นายนันทกร จันทรแ พง เลขท่ี10 นางสาวพรหมพร สนุ ทะโร เลขที2่ 5 นางสาวรวิพร พระเวก เลขท2่ี 6 นางสาวสชุ านันท พรหมชนะ เลขท2่ี 7 ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที่ 6/1 โรงเรยี นเบญจมราชูทิศ ราชบรุ ี 24