หน่วยที่ 1 ธรรมาภิบาล

หน่วยที่ 1 ธรรรมาภิบาล

ความหมายของธรรมาภิบาล • ธรรมาภิบาล ตรงกบั คาในภาษาองั กฤษวา่ GOOD GOVERNANCE โดยปรากฏในรายงานของธนาคารโลกเม่ือปี ค.ศ. 1989 และเรม่ิ เขา้ มา ในประเทศไทยในช่วงปี 2540 โดยไดม้ ีนกั วิชาการหลายทา่ นไดบ้ ญั ญตั ิ คาวา่ GOOD GOVERNANCE ในความหมายของภาษาไทยไว้ เชน่ คา วา่ กลไกประชารฐั ศปุ ระศาสนการ ธรรมรฐั ประชารฐั การบรหิ าร จดั การ ท่ีดี ธรรมาภบิ าล เป็นตน้

ความหมายของธรรมาภิบาล • อานนั ท์ ปันยารชนุ (2542) ใหค้ วามหมายไวว้ า่ ธรรมาภิบาล เป็น ผลลพั ธข์ องการจดั การกิจกรรมซง่ึ บคุ คลและสถาบนั ท่วั ไป ภาครฐั และเอกชนมีผลประโยชนร์ ว่ มกนั ไดก้ ระทาลงไปในหลายทาง มี ลกั ษณะเป็นขบวนการท่ีเกิดขนึ้ อยา่ งตอ่ เน่ือง ซง่ึ อาจนาไปสกู่ าร ผสมผสานผลประโยชนท์ ่ีหลากหลายและขดั แยง้ กนั ได้

ความหมายของธรรมาภิบาล ธรรมาภิบาลคือกลไกในการจดั การองคก์ รที่ถูกตอ้ ง

ความหมายของธรรมาภิบาล • ธรรมาภิบาล ครอบคลมุ ใน 3 สว่ นคือ • 1. รฐั ซง่ึ เป็นกลไกท่จี ะมสี ว่ นเสรมิ สรา้ งและปฎิรูปการเมือง กฎหมาย และการบรหิ ารราชการ • 2. เอกชน ซง่ึ จะมีสว่ นในการประกอบธุรกิจ และดาเนินธุรกิจอย่างซ่อื สตั ย์ สจุ รติ มีความรบั ผิดชอบ ตอ่ สงั คมสว่ นรวม • 3. ประชาชน รวมถงึ องคก์ รตา่ ง ๆ ซง่ึ มีสว่ นในการสนบั สนนุ การดาเนินการทางเศรษฐกิจ สงั คม การเมอื ง โดยเขา้ ไปมีสว่ นรว่ มในกิจกรรมตา่ ง ๆ และสามารถตรวจสอบไดท้ งั้ ภาครฐั และเอกชน

หลกั การของธรรมาภิบาล • ตามระเบียบสานกั นายกรฐั มนตรวี า่ ดว้ ยการบรหิ ารกิจการ บา้ นเมืองและสงั คมท่ีดี พ.ศ. 2542 ประกาศในราชกิจจานเุ บกษา เม่ือวนั ท่ี 10 สิงหาคม พ.ศ. 2542 และมีผลใชบ้ งั คบั กบั หนว่ ยงาน ของรฐั ตงั้ แตว่ นั ท่ี 11 สิงหาคม 2542 เป็นตน้ มา โดยระเบียบนี้ กาหนดใหท้ กุ หนว่ ยงานของรฐั ดาเนินการบรหิ ารจดั การโดยยดึ หลกั 6 ประการดงั นี้

หลกั การของธรรมาภิบาล องคป์ ระกอบของหลกั ธรรมาภิบาล

ธรรมาภิบาลกบั สงั คมไทย • ในระบอบสมบรู ณาญาสทิ ธิราช ท่ีมีพระมหากษัตรยิ เ์ ป็นผมู้ ี อานาจปกครองประเทศ • หลกั การปกครองท่ีดขี องพระมหากษัตรยิ ไ์ ทยเรยี กวา่ “ทศพธิ ราชธรรม”

ธรรมาภิบาลกบั สงั คมไทย • “ทศพิธราชธรรม” หมายถงึ จรยิ าวตั รท่ีพระเจา้ แผ่นดินควร ประพฤตเิ ป็นหลกั ธรรมประจาพระองค์ หรอื คณุ ธรรมของ ผปู้ กครองบา้ นเมือง มี 10 ประการคือ

ธรรมาภิบาลกบั สงั คมไทย • 1. ทาน • 2. ศีล • 3. บรจิ าค • 4. อาชวะ • 5. มทั วะ

ธรรมาภิบาลกบั สงั คมไทย • 6. ตบะ • 7. อกั โกรธะ • 8. อวิหิงสา • 9. ขนั ติ • 10. อวิโรธนะ

ธรรมาภิบาลตามแนวคิดสากล • ธรรมาภิบาล หรอื GOOD GOVERNANCE ในความหมาย แบบสากล มีความหมายรวมถึง ระบบ โครงสรา้ ง และ กระบวนการตา่ ง ๆ ท่วี างกฎเกณฑค์ วามสมั พนั ธ์ ระหว่าง เศรษฐกิจ การเมือง และสงั คมของประเทศ เพ่ือท่ภี าคต่าง ๆ ของสงั คมจะพฒั นาและอยรู่ ว่ มกนั อยา่ งสงบสนั ติสขุ

ธรรมาภิบาลตามแนวคิดสากล • หลกั การ NATIONAL GOVERNANCE โดยท่วั ไปอาจจาแนกได้ อย่างนอ้ ย 6 ประการคือ • 1. ความมีประสทิ ธิภาพของรฐั บาล • 2. ความโปรง่ ใสและความรบั ผดิ ชอบ • 3. การคา้ เสรี

ธรรมาภิบาลตามแนวคิดสากล • หลกั การ NATIONAL GOVERNANCE โดยท่วั ไปอาจจาแนกได้ อย่างนอ้ ย 6 ประการคอื • 4. การปราบปรามการทจุ รติ คอรปั ช่นั • 5. การจดั การบรหิ ารรฐั กิจแบบมีสว่ นรว่ ม • 6. กรอบกฎหมายและกระบวนการยตุ ิธรรมท่ีมีความชดั เจน

การสร้างธรรมาภิบาล • การสรา้ งธรรมาภิบาลตอ้ งมีการปฎิรูปใน 3 สว่ น ไดแ้ ก่

การสร้างธรรมาภิบาล ภาครัฐ ภาคธุรกิจเอกชน ภาคประชาชน