หน่วยที่ 3 ทรัพย์สินทางปัญญา

หน่วยท่ี 3 ทรพั ยส์ นิ ทางปัญญา

ความหมายของทรัพยส์ ินทางปัญญา • ทรพั ยส์ นิ ทางปัญญา หมายถงึ ผลงานอนั เกิดจากการ ประดิษฐ์ คิดคน้ หรอื สรา้ งสรรคข์ องมนษุ ย์ ซง่ึ เนน้ ท่ี ผลผลติ ของสติปัญญาและความชานาญ โดยไมค่ านงึ ถงึ ชนดิ ของการสรา้ งสรรค์ หรอื วธิ ีในการแสดงออก ทรพั ยส์ ิน ทางปัญญา อาจเป็นส่งิ ท่ีจบั ตอ้ งได้ เชน่ สนิ คา้ ตา่ ง ๆ หรอื เป็นส่งิ ท่ีจบั ตอ้ งไมไ่ ด้ เชน่ บรกิ าร แนวความคดิ กรรมวิธี และทฤษฎีตา่ ง ๆ เป็นตน้

ความหมายของทรัพยส์ ินทางปัญญา การละเมิดทรัพยส์ ินทางปัญญาเป็นการกระทาที่ผดิ กฎหมาย

ประเภทของทรัพยส์ ินทางปัญญา • ทรพั ยส์ นิ ทางปัญญาแบง่ ออกเป็น 2 ประเภท ไดแ้ ก่ • ทรพั ยส์ นิ ทางอตุ สาหกรรม (Industrial Property) • ลขิ สทิ ธิ์ (Copyright)

ประเภทของทรัพยส์ ินทางปัญญา • ทรพั ยส์ นิ ทางอตุ สาหกรรม (Industrial Property) • หมายถึง ความคดิ สรา้ งสรรคข์ องมนษุ ยท์ ่ีเก่ียวกบั สนิ คา้ อตุ สาหกรรมตา่ ง ๆ ความคดิ สรา้ งสรรคน์ ีจ้ ะเป็นความคดิ ในการ ประดษิ ฐ์คดิ คน้ การออกแบบผลติ ภณั ฑท์ างอตุ สาหกรรม ซง่ึ อาจจะเป็นกระบวนการ หรอื เทคนิคในการผลิตท่ีไดป้ รบั ปรุง หรอื คดิ คน้ ขนึ้ ใหม่ หรอื ท่ีเก่ียวกบั ตวั สนิ คา้ หรอื ผลติ ภณั ฑท์ ่ีเป็น องคป์ ระกอบ และรูปรา่ งสวยงามของตวั ผลติ ภณั ฑ์ นอกจากนี้ ยงั รวมถึงเครอ่ื งหมายการคา้ หรอื ย่ีหอ้ ช่ือและถ่ินท่ีอยทู่ าง การคา้ ท่ีรวมถงึ แหลง่ กาเนิดสนิ คา้ และการปอ้ งกนั การแขง่ ขนั ทางการคา้ ท่ีไมเ่ ป็นธรรม

ประเภทของทรัพยส์ ินทางปัญญา • ทสราพัมยาส์รนิถทแาบง่งออตุ อสกาไหดกเ้รปร็มน (Industrial Property) • สทิ ธิบตั ร (Patent) • แผนผงั ภมู ขิ องวงจรรวม (Layout-Designs of Integrated) • เครอ่ื งหมายทางการคา้ (Trademark) • ความลบั ทางการคา้ (Trade Secrets) • ช่ือทางการคา้ (Trade Name) • สง่ิ บง่ ชีท้ างภมู ิศาสตร์ (Geographical Indication)

ประเภทของทรัพยส์ ินทางปัญญา เครื่องหมายการคา้ และผลิตภณั ฑ์ เป็นทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรม

ประเภทของทรัพยส์ ินทางปัญญา ลขิ สทิ ธิ์ (Copyright) • หมายถึง งานหรอื ความคิดสรา้ งสรรคใ์ นสาขาวรรณกรรม ศลิ ปกรรม ดนตรี งานภาพยนตร์ หรอื งานอ่ืนใดในแผนก วรรณคดี หรอื แผนกศลิ ปะ แผนกวทิ ยาศาสตร์ ลขิ สทิ ธยิ์ งั รวมถึงสทิ ธิขา้ งเคยี ง (Neighboring Right) ดว้ ย

ประเภทของทรัพยส์ ินทางปัญญา โปรแกรมคอมพิวเตอร์และเพลง เป็นงานสร้างสรรคท์ ่ีมีลิขสิทธ์ิ

ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรมแต่ละประเภท • สิทธบิ ตั ร • หมายถงึ หนงั สือสาคญั ท่ีรฐั ออกใหเ้ พ่ือคมุ้ ครองการ ประดษิ ฐ์ (Invention) คดิ คน้ หรอื การออกแบบผลิตภณั ฑ์ (Product Design) หรอื ผลิตภณั ฑอ์ รรถประโยชน์ (Utility Model) ท่ีมีลกั ษณะตามท่ีกฎหมายกาหนด ซง่ึ จะเป็นผมู้ ี ผสทลิ ปธิเรดะด็โยขชานดจ์ หารกอื กสาทิ รธปิแรตะดเ่ พิษียฐง์ ผหเู้รดอื ียอวอใกนแกบาบรแผสลวิตงภหณัา ฑท์ ่ี ไดร้ บั สทิ ธิบตั รนนั้ และสทิ ธิท่ีวา่ นีจ้ ะมีอยเู่ พียงชว่ ง ระยะเวลาท่ีจากดั ชว่ งหนง่ึ เทา่ นนั้

ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรมแต่ละประเภท สิทธิบตั ร เป็นหนงั สือสาคญั ท่ีรัฐออกใหเ้ พอ่ื คุม้ ครองการประดิษฐ์

ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรมแต่ละประเภท • แบบผังภมู ิของวงจรรวม • หมายถึง แบบ แผนผงั หรอื ภาพท่ีทาขนึ้ ไมว่ า่ จะ ปรากฏในรูปแบบใด หรอื วธิ ีใด เพ่ือใหเ้ หน็ ถงึ การจดั วางใหเ้ ป็นวงจรรวม

ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรมแต่ละประเภท • เคร่ืองหมายการค้า • หมายถงึ เคร่อื งหมาย หรอื สญั ลกั ษณ์ หรอื ตราท่ใี ชก้ บั สนิ คา้ หรอื บรกิ าร ไดแ้ ก่ • เคร่อื งหมายการคา้ (Trade Mark) • เคร่อื งหมายบรกิ าร (Service Mark) • เคร่อื งหมายรบั รอง (Certification Mark) • เคร่อื งหมายรว่ ม (Colective Mark)

ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรมแต่ละประเภท เครื่องหมายการคา้ ที่จะทะเบียนแลว้ มีอายคุ วามคุม้ ครอง 10 ปี

ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรมแต่ละประเภท • ความลับทางการค้า • หมายถึง ขอ้ มลู การคา้ ท่ียงั ไมเ่ ป็นท่ีรูจ้ กั กนั โดยท่วั ไป หรอื ยงั เขา้ ถึงไมไ่ ดใ้ นหมบู่ คุ คล ซง่ึ โดยปกติแลว้ ตอ้ งเก่ียวขอ้ ง กบั ขอ้ มลู ดงั กลา่ วโดยเป็นขอ้ มลู ท่ีนาไปใชป้ ระโยชนใ์ นทาง การคา้ เน่ืองจากเป็นความลบั และเป็นขอ้ มลู ท่ีเจา้ ของหรอื ผมู้ ีหนา้ ท่ีควบคมุ ความลบั ทางการคา้ โดยใชว้ ิธีการท่ี เหมาะสมรกั ษาไวเ้ ป็นความลบั

ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรมแต่ละประเภท • ช่ือทางการคา้ • หมายถงึ ช่ือท่ใี ชใ้ นการประกอบกิจการ เชน่ โกดกั ฟจู ิ เป็นตน้

ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรมแต่ละประเภท • สิ่งบง่ ชที้ างภมู ิศาสตร์ • หมายถงึ ช่ือ สญั ลกั ษณ์ หรอื สงิ่ อ่นื ใดท่ีใชเ้ รยี ก หรอื ใชแ้ ทนแหลง่ ภมู ิศาสตร์ และท่สี ามารถบง่ บอกวา่ สินคา้ ท่ีเกิดจากแหลง่ ภมู ิศาสตรน์ นั้ เป็นท่มี ีสนิ คา้ คณุ ภาพ ช่ือเสยี ง หรอื คณุ ลกั ษณะเฉพาะของแหลง่ ภมู ิศาสตรด์ งั กลา่ ว

ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรมแต่ละประเภท ตวั อยา่ งช่ือทางการคา้

ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรมแต่ละประเภท • ลิขสทิ ธิ์ • หมายถึง สทิ ธิแตเ่ พียงผเู้ ดยี วท่ีจะกระทาการใด ๆ เก่ียวกบั งานท่ีผสู้ รา้ งสรรคไ์ ดท้ าขนึ้ โดยจะคมุ้ ครองการแสดงออก ซง่ึ ความคิดตามประเภทงานลขิ สทิ ธิ์ตา่ ง ๆ • ลขิ สทิ ธิ์ เป็นผลงานท่ีเกิดจากการใชส้ ตปิ ัญญา ความรู้ ความสามารถ และความวิรยิ ะอตุ สาหะในการสรา้ งสรรค์ งาน ใหเ้ กิดขนึ้ ซง่ึ ถือวา่ เป็น “ทรพั ยส์ ินทางปัญญา” ประเภทหนง่ึ ท่ีมีคณุ คา่ ทางเศรษฐกิจ

วงจรทรัพยส์ ินทางปัญญา • วงจรทรพั ยส์ นิ ทางปัญญา (Intellectual Property Cycle : IP Cycle) เป็นวงจรภารกิจในการผลกั ดนั ใหท้ รพั ยส์ ินทาง ปัญญาเป็นกลไกในการขบั เคล่อื นเศรษฐกิจและสงั คม โดยท่วั ไปประกอบดว้ ย 3 ภารกิจหลกั คอื • 1. การสรา้ งสรรค์ (Creation) • 2. การคมุ้ ครอง (Protection) • 3. . การนาไปใชป้ ระโยชน์ ทงั้ การใชป้ ระโยชนเ์ ชิงพาณิชย์ (Commercialization) และ/หรอื การใชป้ ระโยชนเ์ ชิงสาธารณะ (Utilization)

การส่งเสริมทรัพยส์ ินทางปัญญาใน สถาบนั การศึกษา • การสง่ เสรมิ ใหม้ ีการพฒั นาทรพั ยส์ นิ ทางปัญญาใน สถาบนั การศกึ ษา สง่ ผลดีคือ • 1. สง่ เสรมิ ความเขม้ แข็งทางวิชาการ • 2. พฒั นาความรูท้ ่ีมีประโยชนต์ อ่ สาธารณะ • 3. สรา้ งรายไดใ้ หก้ บั สถาบนั การศกึ ษาและผู้ สรา้ งสรรค์

การส่งเสริมทรัพยส์ ินทางปัญญาใน สถาบนั การศึกษา การส่งเสริมทรัพยส์ ินทางปัญญาในสถาบนั การศึกษาเป็นการสร้างความเขม้ เขง็ ทางวชิ าการ

บทบาทของสถาบนั การศึกษาในการส่งเสริม ทรัพยส์ ินทางปัญญา • สถาบนั การศกึ ษามีบทบาทในการสง่ เสรมิ ทรพั ยส์ ินทางปัญญา ไดต้ ลอดวงจร คือ • การสรา้ งสรรค์ (IP Creation) • การคมุ้ ครอง (IP Protection) • การใชป้ ระโยชนเ์ ชิงพาณิชย์ (IP Commercialization)