powerpoint-02

ส่ิงแวดล้อม หมายถงึ สิ่งท่ีอย่รู อบตวั เรา ทงั้ ส่ิงท่ีมีชีวิตและไม่มีชีวิต ทงั้ ท่ีเกิดขึน้ เองตาม ธรรมชาติ และสิ่งที่มนุษยส์ ร้างขึน้ ทงั้ ท่ีมองเหน็ ได้ และไม่สามารถมองเหน็ ได้ (ขนบธรรมเนียม ประเพณี วฒั นธรรม ความเชื่อ) สิ่งแวดล้อมเหล่านี้มีอิทธิพลเก่ียวโยงถึงกนั เป็ นปัจจยั ในการเกื้อกลู กนั และกนั อย่างเป็ นระบบ ดงั นัน้ ผลกระทบที่เกิดจากปัจจยั หน่ึงจะมีส่วนเสริมสร้าง หรือทาลายสภาพแวดล้อมอีกส่วนหน่ึงได้ ส่ิงแวดล้อมเป็นวงจร และวฏั จกั ร ที่เกี่ยวข้องไปทงั้ ระบบ 12

สิ่งแวดล้อมแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ  ส่ิงแวดล้อมท่ีมนุษยส์ ร้างขึน้  (Man-made Environment) ส่ิงแวดล้อมตามธรรมชาติ คื อสิ่ งแวดล้ อมท่ี มนุ ษย์ (Natural Environment) สร้างขึ้นเพ่ือเป็ นปัจจัยในการ คือส่ิ งแวดล้อมที่ ดารงชีวิ ต หรือเพื่อตอบสนอง เกิ ด ขึ้นเอง ตา ม ธรรม ช า ติ แบง่ ย่อยได้เป็น 2 ชนิด ความต้องการของมนุษย์ และ เป็ นแบบแผนในการดาเนิ นชีวิต แบ่งออกเป็น 2 ชนิด 13

1 ได้แก่ ส่ิงมีชีวิตทงั้ หลาย เช่น พืช สตั วป์ ่ า และมนุษย์ ฯลฯ หมายถึงสิ่งแวดล้อมท่ีไม่มีชีวิต 2 ได้แก่ ภเู ขา ดิน ลมฟ้าอากาศ อณุ หภมู ิ ฯลฯ 14

1 คือสิ่งแวดล้อมที่มีลกั ษณะทาง กายภาพ และมองเหน็ ได้ชดั เจน ได้แก่ บ้านเรือน ถนน ฯลฯ เป็ นส่ิงแวดล้อมท่ีเกิ ดจากการสร้าง 2 จินตนาการ และต้องมีการแสดง ออกมาจงึ จะเหน็ ได้ชดั เจน ได้แก่ กฎหมาย ศาสนา วฒั นธรรม ฯลฯ 15

มีความสาคญั ต่อ การคงอย่ขู องส่ิงมีชีวิต มีความสาคญั ด้านวิชาการ 1 มีอิทธิพลต่อ และเอกลกั ษณ์ 7 2 การตงั้ ถิ่นฐาน ของชาติ มีความสาคญั ต่อความเจริญ มีอิทธิพลต่อ รงุ่ เรืองและความผาสกุ 3 ลกั ษณะท่ีอย่อู าศยั ของมนุษย์ 6 4 เป็นตวั กาหนดลกั ษณะ 5 การดารงชีวิตของมนุษย์ ทาหน้าที่รองรบั ของเหลือเศษท่ีเกิด จากการผลิตและการบริโภค 16

ทรพั ยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และ เอื้อประโยชน์ต่อการดารงชีวิตของมนุษย์ในด้านต่างๆ เช่น ป่ าไม้ให้ ประโยชน์ในการนามาทาท่ีอยู่อาศยั ยารกั ษาโรค เคร่ืองนุ่งห่ม เชื้อเพลิง น้า ให้ประโยชน์ในการอปุ โภค บริโภค การเกษตร สตั วป์ ่ าให้ประโยชน์ในแง่การ พกั ผ่อน นันทนาการ คุณค่าในการศึกษาหาความรู้ เป็ นอาหาร เป็ นต้น นอกจากนี้ยงั มีทรพั ยากรธรรมชาติอีกหลากหลายที่มนุษยส์ ามารถนามาใช้ ประโยชน์ได้ ซ่ึงหากมองว่าส่ิงท่ีมนุษย์สร้างขึ้นก็นามาจากวตั ถุดิบหรือ ต้นทุนทางธรรมชาติ อาจให้ความหมายว่า ทรัพยากรธรรมชาติ และ ส่ิงแวดล้อมกค็ ือกล่มุ เดียวกนั 17

นักอนุรกั ษ์วิทยาได้แบ่งประเภทของทรพั ยากรธรรมชาติไว้ 3 ประเภท คือ 1 ทรพั ยากรธรรมชาติท่ีใช้แล้วไม่หมดสิ้น (Non-Exhausting Natural Resources) ทรพั ยากรธรรมชาติท่ีใช้แล้ว 2 สามารถทดแทนได้ (Replaceable or Renewable Natural Resources) 3 ทรพั ยากรท่ีใช้แล้วหมดไป (Exhausting Natural Resources) 18

การดารงชีวิตของมนุษยป์ ระกอบด้วยปัจจยั ที่สาคญั 2 ประการ คือ 1. ธรรมชาติ เป็นตวั ให้กาเนิดทรพั ยากรสาหรบั นามาใช้ในการดารงชีวิตโดยตรง และเพ่ือใช้เป็นเครอ่ื งมอื ในการค้นหาหรือใช้ทรพั ยากรอ่ืนให้เกิดประโยชน์ ใช้เป็ นเคร่ืองมือในการประกอบอาชีพ ความเจริญรงุ่ เรืองของมนุษยแ์ ต่ละเชื้อชาติขึน้ อย่กู บั จานวนและคณุ ภาพของ ทรพั ยากร ประเทศที่อุดมสมบูรณ์ด้วยทรพั ยากรจึงมีโอกาสพฒั นาประเทศ ได้มากกว่าประเทศที่ขาดแคลนทรพั ยากร 2. มนุษย์ เป็นผ้ใู ช้ทรพั ยากรให้เกิดประโยชน์ต่อมนุษยด์ ้วยกนั เอง มนุษยก์ ล่มุ ใดมี ความสามารถในการใช้ทรพั ยากรอย่างมีประสิทธิภาพมากกว่า ย่อมมีโอกาส ที่จะกินดีอย่ดู ีและพฒั นามากกว่า แต่ถ้ามนุษยก์ ล่มุ ใดใช้ทรพั ยากรฟ่ มุ เฟื อย ขาดการอนุรกั ษ์ย่อมทาให้เกิดปัญหาการขาดแคลนทรพั ยากรและเกิดความ เสื่อมโทรมต่อสิ่งแวดล้อม 19

จากความหมายและความสาคญั ของทรพั ยากรธรรมชาติสรปุ ประโยชน์ ของทรพั ยากรธรรมชาติได้ดงั นี้ 1 ใช้ในการดารงชีวิต ทรพั ยากรธรรมชาติเป็นปัจจยั 4 ใน การดารงชีวิต และสถานท่ีพกั ผอ่ นหย่อนใจ ตามธรรมชาติ เพื่อการนันทนาการท่ีให้ ความรืน่ รมยแ์ ก่มนุษย์ ใช้ประดิษฐเ์ คร่ืองมือ เคร่ืองใช้ เครื่องผอ่ นแรง เครือ่ งจกั ร เคร่ืองยนต์ ตลอดจนเครอ่ื งอานวยความสะดวกต่างๆ รกั ษาความสมดลุ ตามธรรมชาติให้คงอยอู่ ย่างเหมาะสม 2 เมื่อเกิดการเปล่ียนแปลงในธรรมชาติ ทรพั ยากรธรรมชาติจะ เป็นตวั ปรบั เพื่อให้สิ่งแวดล้อมที่เปล่ียนแปลงนัน้ คงอย่อู ย่างเหมาะสมและสมดลุ ถ้าทรพั ยากรชนิด หนึ่งชนิดใดเกิดการเปล่ียนแปลงอาจจะมากเกินไป หรอื ลดน้อยลงอย่างรวดเรว็ จะมีผลกระทบต่อ ทรพั ยากรและส่ิงแวดล้อมอ่ืนๆ ให้เสียสมดลุ 20

ทรพั ยากรธรรมชาติที่มนุษยไ์ ด้นามาใช้ประโยชน์เป็นประจาในชีวิต ประจาวนั มีดงั นี้ ทรพั ยากรป่ าไม้ ทรพั ยากรสตั วป์ ่ า ทรพั ยากรน้า ทรพั ยากร พลงั งาน ทรพั ยากรแร่ ทรพั ยากรดิน ทรพั ยากรประมง ทรพั ยากรมนุษย์ 21

การเพ่ิมของประชากร การขาดจิตสานึก 1 การขยายตวั ด้านสิ่งแวดล้อม 8 ของชมุ ชนเมือง 2 ความไม่ร้หู รือ 7 3 เทคโนโลยีสมยั ใหม่ ร้เู ท่าไม่ถึงการณ์ 4 การสร้างสิ่งก่อสร้าง การสงคราม 6 5 การกีฬา 22

มนุษยเ์ ป็นทรพั ยากรธรรมชาติชนิดหน่ึง มนุษยไ์ ม่สามารถมีชีวิต อย่ไู ด้ถ้าขาดสิ่งแวดล้อมและทรพั ยากรธรรมชาติ เพราะมีความสาคญั เป็น ปัจจยั พืน้ ฐานในการดารงชีวิต ทรพั ยากรต่างๆ มีความสมั พนั ธต์ ่อกนั และ พึ่งพากนั เสมอ แต่แม้จะมีทรพั ยากรธรรมชาติมากมายให้ใช้อย่อู ย่างเพียงพอกต็ าม แต่ถ้าการใช้นัน้ เป็นไปอย่างฟ่ มุ เฟื อยไม่มีแผนการแล้ว สกั วนั หน่ึงในอนาคต จะเกิดปัญหาการขาดแคลนได้ 23