การเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลกเข้าหากัน

การเคล่ือนทขี่ องแผ่นเปลือกโลก แผ่นธรณเี คลื่อนทเี่ ข้าหากนั

แผ่นธรณมี หาสมทุ รชนกนั แผน่ ธรณีมหาสมทุ รเกิดข้ึนและเคล่ือนท่ีออกจากจุดกาเนิด บริเวณรอยต่อที่แผน่ ธรณีเคล่ือนที่ออกจากกนั แรงขบั ดนั จากเซลลก์ ารพาความร้อน (Convection cell) ในช้นั ฐานธรณีภาค ทาใหแ้ ผน่ ธรณีมหาสมุทรสองแผน่ เคลอ่ื นท่ีปะทะกนั ดงั ภาพท่ี 1 แผน่ ธรณีท่ีมีอายมุ ากกว่า มี อุณหภูมิต่ากวา่ และมคี วามหนาแน่นมากกวา่ จะจมตวั ลงในเขตมดุ ตวั ทาใหเ้ กิดร่องลกึ กน้ สมทุ ร (Mid oceanic trench) เมอ่ื แผน่ ธรณีจม ตวั ลง เปลือกมหาสมุทรและเน้ือโลกช้นั บนสุดซ่ึงมีจุดหลอมเหลวต่าจะหลอมละลายเป็นหินหนืด ซ่ึงมคี วามหนาแน่นต่ากว่าเน้ือโลกในช้นั ฐานธรณี ภาค จึงลอยตวั ข้ึนดนั พ้ืนผวิ โลกใหเ้ กิดเป็นหมเู่ กาะภูเขาไฟรูปโคง้ (Volcanic island arc) เรียงตวั ขนานกบั แนวร่องลึกกน้ สมทุ ร บรรดา หินปูนซ่ึงเกิดจากส่ิงมชี ีวิตใตท้ ะเล เช่น ปะการัง เป็นตะกอนคาร์บอนเนตมจี ุดเดือดตา่ เมือ่ ถูกความร้อนจะเปลีย่ นสถานะเป็นแกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์ ลอยตวั สูงข้ึนปลดปล่อยออกทางปล่องภูเขาไฟ ทาใหเ้ กิดการหมนุ เวยี นของวฏั จกั รคาร์บอนและธาตุอาหาร ตวั อยา่ งหมูเ่ กาะ ภูเขาไฟที่เกิดข้ึนดว้ ยกระบวนการน้ี ไดแ้ ก่ หมูเ่ กาะฟิ ลิปปิ นส์ และ หมเู่ กาะญี่ป่ ุน

แผ่นธรณมี หาสมทุ รชนกบั แผ่นธรณีทวปี แผน่ ธรณีมหาสมทุ รเป็นหินบะซอลต์ มีความหนาแน่นมากกวา่ แผน่ ธรณีทวปี ซ่ึงเป็นหินแกรนิต เมื่อแผน่ ธรณีท้งั สองปะทะกนั แผน่ ธรณี มหาสมทุ รจะจมตวั ลงและหลอมละลายเป็นหินหนืด เนื่องจากหินหนืดมีความหนาแน่นนอ้ ยกวา่ เน้ือโลกในช้นั ฐานธรณีภาค มนั จึงยกตวั ข้ึนดนั เปลือกโลกทวปี ใหก้ ลายเป็นเทือกเขาสูง เกิดแนวภูเขาไฟเรียงรายตามชายฝั่ง ขนานกบั ร่องลึกกน้ สมุทร ดงั ภาพท่ี 2 ตวั อยา่ งเทือกเขาท่ีเกิดข้ีนดว้ ย กระบวนการน้ี ไดแ้ ก่ เทือกเขาแอนดีส บริเวณชายฝั่งตะวนั ตกของทวปี อเมริกาใต้

แผ่นธรณีทวปี ชนกนั แผน่ ธรณีทวปี มคี วามหนามากกวา่ แผน่ ธรณีมหาสมุทร ดงั น้นั เมือ่ แผน่ ธรณีทวีปปะทะกนั แผน่ หน่ึงจะมุดตวั ลงสู่ช้นั ฐานธรณีภาค อีกแผน่ หน่ึง จะถกู ยกเกยสูงข้ึน กลายเป็นเทือกเขาที่สูงมาก เป็นแนวยาวขนานกบั แนวปะทะ ดงั ภาพที่ 3 ตวั อยา่ งเทือกเขาสูงท่ีเกิดข้ึนดว้ ยกระบวนการน้ี ไดแ้ ก่ เทือกเขาหิมาลยั ในประเทศเนปาล, เทือกเขาแอลป์ ในทวีปยโุ รป