Stichting Geo Verbanck - Jaaroverzicht 2021

STICHTING GEO VERBANCK JAAROVERZICHT 2021 1

© Stichting Geo Verbanck Aangesloten bij SOFAM, Multimedia Maatschappij van de Auteurs van de Visuele Kunsten, Brussel. Foto cover: Ouderling, die hulde brengt aan de gebroeders van Eyck. Geraard de Duivelhof (© Niels Donckers).

WOORD VOORAF Beste sympathisanten, Eind vorig jaar koesterde iedereen nog hoop In 2007 richtten wij, na ruim een jaar voorbe- dat 2021 iets normaler zou verlopen omdat het reiding, de Stichting Geo Verbanck op. Zoals iedere coronavirus stilaan tot aanvaardbare proporties zou officiële vereniging waren wij vanaf dat ogenblik teruggedrongen zijn. Helaas volgde op de tweede verplicht jaarlijks een verslag over onze activiteiten besmettingsgolf een derde en een vierde en de vijfde op te stellen. Dat jaarlijks verslag werd vanaf het 10de is ons op het ogenblik dat wij deze regels schrijven, jaar van onze Stichting professioneel vormgegeven en alweer aan het overrompelen. Onnodig te zeggen dat gedrukt zoals een heuse publicatie en verstuurd naar dit heel wat zaken heeft gehypothekeerd, ook voor onze steeds groeiende groep sympathisanten. De ons. Plaatsbezoeken werden on hold gezet, nieuwe naam Jaarverslag bleef behouden maar de items die opzoekingen in bibliotheken en archieven werden wij erin behandelden, werden jaar na jaar meer uitge- uitgesteld. Toch heeft het ons er niet van weerhouden werkt. Sommige werden zelfs korte artikels, boordevol onze werking achter de schermen voort te zetten. informatie. Op die weg willen wij verdergaan. Wij bleven veilingen en verkopen online op de voet volgen, wij bleven onze contacten met een heleboel Omdat de naam inmiddels de lading niet meer sympathisanten onderhouden én wij namen de tijd dekt, besloten wij die te wijzigen in Jaaroverzicht. om de massa gegevens, die wij in de loop der jaren Dit biedt ons de mogelijkheid bijdragen te publice- over Geo Verbanck hebben verzameld, stilletjesaan in ren, die niet onmiddellijk over de werking van onze artikels te verwerken. Stichting op zich tijdens het afgelopen jaar gaan. Onze vormgever, het grafisch bedrijf Graffito uit Gent Hoogtepunt was uiteraard de publicatie van onze opperde dat een nieuwe naam ook wel een nieuwe vorig jaar aangekondigde monografie over het monu- vorm verdient. Vandaar. Wij hopen dat u er even ment van de gebroeders van Eyck in Gent. Dankzij enthousiast over bent als wij. de intense medewerking van de Cultuurdienst van de stad Gent, werd de voorstelling ervan toch nog een Ook nu weer hechten wij eraan onze sympa- succes, zij het dan voor een beperkt publiek. U leest thisanten van harte te danken voor hun onmisbare erover in dit Jaaroverzicht. financiële steun. Zonder die steun zou onze Stichting onmogelijk zijn activiteiten kunnen blijven Ook dit jaar mochten wij ons verheugen in een ontplooien. schitterende schenking. Het patrimonium van onze Stichting werd verrijkt met het volledige medail- le-oeuvre van Geo Verbanck. De Stichting dankt uiteraard de milde schenker en zal er de vereiste zorg aan besteden. 3

BEHOUD EN BEHEER Het Leven Tegemoet terug in Villa De Bondt In ons Jaarverslag 2017 (blz. 4) lieten wij weten dat het pronkstuk van de tentoonstelling Geo Verbanck in Villa De Bondt (september 2017) het goud gepatineerde beeld Het Leven Tegemoet was. Dat beeld stond oorspronkelijk in de hal van de woning van architect Jan-Albert De Bondt en werd na zijn dood in 1969 door zijn oudste zoon, Albert, geërfd en meegenomen naar zijn woning in Brugge. Toen wij de tentoonstelling voorbereidden, konden wij dat beeld in bruikleen krijgen van diens 96-jarige weduwe. De Stichting liet de talrijke scheuren en breuken eerst vakkundig restaureren door wijlen Niek Vermeulen. Na de tentoonstelling keerde het beeld uiteraard terug naar de eigenares, die echter kort daarop verhuisde naar een woonzorgcentrum. In januari van dit jaar diende dringend een nieuwe bestemming voor het beeld gevonden te worden. Het werd door de familie tegelijk aan onze Stichting en aan de eigenaar van de Villa De Bondt te koop aange- boden. Uiteindelijk verwierf deze het beeld zodat het thans, na meer dan 50 jaar opnieuw in de hal van de villa aan de Krijgslaan staat, op de plaats waar het oorspronkelijk had gestaan. Het Leven Tegemoet in de hal van de Villa De Bondt aan de Krijgslaan in Gent (© Willem Vandekerckhove). Borstbeeld van Edouard Roelant In juni van dit jaar meldde de Koninklijke en ter aanmoediging van Schoone Kunsten te Gent. Het Souvereine Hoofdgilde van Sint-Joris te Gent ons dat borstbeeld dat de Sint-Jorisgilde had aangekocht zij erin geslaagd waren het borstbeeld van Edouard vertoonde inmiddels op talrijke plaatsen kleine Roelant aan te kopen. Dat deden zij omdat Roelant lacunes in de patina, wat restaurateur Bart Verbeke, sedert 1906 lid was van hun gilde, hetzelfde jaar trou- lid van de gilde, deskundig heeft weggewerkt. wens waarin ook Geo Verbanck in de Sint-Jorisgilde Op een atelierfoto zien we Edouard Roelant fier werd opgenomen. Twee jaar later, in 1908, boetseerde poseren terwijl de jonge Geo Verbanck hem met klei Verbanck Roelants buste. Hij was daar blijkbaar heel portretteert. Achter Roelant bemerken we een beeld tevreden over want hij stelde die onmiddellijk tentoon van Sint-Joris en de draak, afgegoten in gips. Mogelijk op het 40ste “salon” van de Koninklijke Maatschappij maakte Verbanck dat beeld voor de Sint-Jorisgilde. 4

Geo Verbanck boetseert in zijn atelier de kop van Edouard Roelant. Borstbeeld van Edouard Roelant (1908). De voormalige stedelijke meisjesschool Callier op de hoek van de Tweebruggenstraat in Gent (© Liberas). Restaurateur Bart Verbeke Groepsfoto van de Sint-Jorisgilde (1906). Uiterst links retoucheert de buste van Edouard zit Edouard Roelant. Uiterst rechts staat de jonge Geo Roelant (© Sint-Jorisgilde). Verbanck (© Sint-Jorisgilde). 5

Of het daarna eventueel in een duurzaam materiaal de Wereldtentoonstelling 1913 in Gent in mei 1911 werd omgezet, is ons niet bekend. Alleszins behoort aan Geo Verbanck de opdracht gaf de maquette van zo’n beeld niet (meer) tot het patrimonium van de gilde. de overleden beeldhouwer Julien Dillens voor een huldemonument voor Hubert van Eyck in handen te Eduardus Victor Roelant wordt in Gent geboren nemen zodat het kon worden uitgevoerd. Wanneer op 1 september 1866. Hij overlijdt er op 20 juni die maquette op teveel weerstand botste, was het 1943. Op 23 april 1892 huwt hij met de couturière alweer Joseph Casier die begin 1912 persoonlijk aan Amelia Van Damme (Gent 13.04.1867-24.08.1905). Geo Verbanck vraagt een totaal nieuw ontwerp voor Het echtpaar krijgt twee kinderen: Rachel Laurentia te leggen voor een monument dat beide gebroeders (Gent 10.12.1894-27.12.1963), die onderwijzeres van Eyck, Hubert én Jan, zou eren. Dat was het start- en vervolgens schoolhoofd werd en ongehuwd bleef, sein voor de realisatie van het grootse monument dat en Albericus Henricus (Gent 23.06.1899-Tongeren naast het Geraard de Duivelsteen in Gent staat. 25.07.1968), die handelsreiziger en daarna auto- mecanicien werd. Edouard Roelant studeert aan de Om dat kunstboek met die historisch gezien Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent bijzonder interessante bladzijde met al die handteke- en wordt kunstschilder. In 1901 is hij professor aan ningen van de leden van de Sint-Jorisgilde in optimale de beroepsschool voor meisjes te Gent en aan de omstandigheden te bewaren, heeft de Stichting een “beroepsschool voor schilders” te Oudenaarde. In aangepaste doos in zuurvrij karton laten maken. 1911 blijkt hij directeur te zijn van de Academie voor Beeldende Kunsten te Oudenaarde en profes- Het kunstboek over Jordaens dat Geo Verbanck in 1909 sor aan de stadsmeisjesschool Callier te Gent, een cadeau kreeg van de Sint-Jorisgilde n.a.v. zijn 2de Prijs van beroepsschool waar meisjes een beroep leerden en Rome. er ook tekenles (vooral technisch tekenen) kregen. Die school bevond zich op dat ogenblik op de hoek van de Tweebruggenstraat en de Nieuwenbosstraat te Gent en was in 1865 op het Van Arteveldeplein (thans Sint-Annaplein) opgericht door schepen Gustave Callier. UGent, Handschrift III 16, Frédéric de Smet; bevol- kingsregisters van de stad Gent; D’HONDT B., Van Andriesschool tot Zondernaamstraat. Gids door 150 jaar liberaal leven te Gent, Gent, 2014, blz. 90-91. Boek “Jordaens’ leven en werken” Bladzijde met de handtekeningen van de gildeleden. 6 Een van de boeken uit Geo Verbancks persoon- lijke bibliotheek bleef in familiebezit. Het betreft een lijvig boek van 317 bladzijden in halflederen band over Jordaens’ leven en werken, geschreven door Max Rooses en uitgegeven in 1906. Geo Verbanck kreeg dit kunstboek als geschenk van de Sint-Jorisgilde naar aanleiding van zijn 2de Prijs van Rome in 1909. Wat ons vooral aan dit boek interesseert, is de blad- zijde waarop de handtekeningen van de toenmalige leden van de Gilde voorkomen. Het zijn er 21 in totaal en de eerste handtekening is die van Joseph Casier. Hij was het die als directeur-generaal van

COMMUNICATIE EN PROMOTIE Website Geo Verbanck De Belleman, ledenblad van de http:/www.geoverbanck.be Sint-Jorisgilde Niettegenstaande onze website slechts met mond- De Koninklijke en Souvereine Hoofdgilde van jesmaat wordt aangevuld, ervaren wij toch dat wie Sint-Joris te Gent brengt geregeld een digitaal iets over Geo Verbanck wil te weten komen of denkt ledenblad, de Belleman, uit. In een van de nummers ons iets over hem te kunnen signaleren, de weg er van afgelopen jaar schreef conservator dr. Patrick naartoe weet te vinden. Een website blijft dus een Verlende een klein artikel over Geo Verbanck. Dat belangrijk communicatiemedium. gebeurde n.a.v. de aankoop door de Gilde van het borstbeeld van Edouard Roelant, geboetseerd door HOK Zele Geo Verbanck. In het Jaarboek nr. 50, 2019 van de Heem- en Koninklijke Roeivereniging Club Oudheidkundige Kring van Zele publiceerde François Gent De Geest een interessante bijdrage over Aloïs De Beule en zijn atelier. Daarin bespreekt hij de locatie van Naar aanleiding van het 150-jarig bestaan van de diens atelier in Gent, de organisatie binnen dat atelier Koninklijke Roeivereniging Club Gent organiseerde en de praktijk van het boetseren, het maken van mallen de vereniging tijdens de zomermaanden een kleine en het gieten van beelden in gips, beton, kunststeen en tentoonstelling in het STAM te Gent. Daar waren brons. In zijn artikel schenkt François De Geest ook uiteraard de verschillende medailles te zien, die Geo aandacht aan Geo Verbanck, die als leerjongen een Verbanck voor de roeivereniging heeft ontworpen tijdje in De Beules atelier heeft gewerkt. In 1949 zette en ook de wisselbeker Challenge Maurice Lippens Verbanck voor de Klasse der Schone Kunsten van de uit 1925, eveneens een creatie van Geo Verbanck. Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België de technie- ken van de beeldhouwkunst uiteen. Die technieken werden uiteraard ook volledig toegepast in het atelier van De Beule. Nieuwsbrief van het bisdom Gent Huldeboek 175 jaar Koninklijke Roeivereniging Club Gent. In de digitale Nieuwsbrief van het bisdom Gent van 1 juli 2021 werd met een mooi tekstje aandacht besteed aan ons boek over het monument van de gebroeders van Eyck. Vanuit de tekst kun je ook rechtstreeks doorklikken naar onze website. 7

de medailles die Geo Verbanck voor die vereniging had gemaakt (zie: DEMEY A., Geo Verbanck, Medailles / Medals, 2016, blz. 41-­ 62). Op een van de 84 overgedra- gen foto’s zien we de grote plaket van De Roeier / Le Rameur, de wisseltrofee Challenge Président Edgar Lamberty. Erfgoed Deurle – Nieuwsbrief Wisseltrofee Challenge Président Edgar Lamberty. In de Nieuwsbrief 14 van augus- tus 2021 wordt onder meer door Tegelijkertijd bracht de vereniging een prachtig redactielid en tevens sympathisant boek uit, Honderdvijftig jaar ‘Club Gent’, Koninklijke van onze Stichting Geo Verbanck, Roeivereniging Club Gent 1871-2021. In het hoofd- Guy Romain, aandacht geschonken stuk Markante figuren wordt ook aandacht besteed aan de grafzerk van Marcel De aan Geo Verbanck. Clercq waarop een plaketje met zijn beeltenis prijkt van de hand De Koninklijke Roeivereniging Club Gent van Geo Verbanck. Over Marcel heeft in 2021 haar volledige archief (1872-2020) De Clercq deden wij heel wat overgemaakt aan Liberas. Het komt niet veel voor opzoekingen in functie van de catalogus van de dat een vereniging nog beschikt over een volledig medailles van Geo Verbanck (DEMEY A., Medailles archief. Archiefvorming is namelijk meestal niet de / Medals, 2016, blz. 106-112). De auteurs van het core-business van een vereniging met als gevolg dat artikel over Deurles funerair erfgoed vermelden daar dikwijls weinig aandacht aan wordt besteed. onze catalogus waaruit zij trouwens de biografische Het feit dat de Club Nautique nog beschikt over zijn gegevens van De Clercq overnamen. Een mooie foto volledige archief siert die vereniging en diegenen die van de portretplaket van Marcel De Clercq illustreert daar zorg voor hebben gedragen, zoals onder meer het artikel. Patrick Lafontaine, archivaris en thans voorzitter. Het is trouwens op zijn initiatief dat het archief Website van de VOC Kamer werd overgedragen aan een erkend cultureel archief Antwerpen waar het in optimale omstandigheden kan worden bewaard en ontsloten. Zelf hadden wij in 2016 het Sinds december staat op de website van de voorrecht dat archief te raadplegen in functie van Verenigde Oostindische Compagnie Kamer Ant­ werpen een artikeltje over het monument van de gebroeders van Eyck te Gent. Als illustratie kun je doorklikken op een video, in september 2020 in opdracht van de Stichting Geo Verbanck met een drone gemaakt door Peter Charlton uit Kapellen (zie: Jaarverslag 2020 blz. 37). 8

CONTACTEN De Stichting onderhield ook in 2021 contacten - de heer Bart D’hondt, wetenschappelijk mede- met heel veel particulieren en instanties: werker bij Liberas, Centrum voor de geschiedenis van het vrije denken en handelen; - Archief Gent; - de Cultuurdienst stad Gent; - de heer Mark Dubrulle, President Emeritus The - de dienst Erfgoed van de provincie Club of Rome EU-Chapter, Hastière; Oost-Vlaanderen; - de heer Noël Hostens, onderzoeker De Coene - Liberas, Centrum voor de geschiedenis van het meubeldesign Kortrijk 1900-1975; vrije denken en handelen; - de heer Patrick Lafontaine, voorzitter Koninklijke - Epitaaf vzw; Roeivereniging Club Gent; - de heer Johnny Bekaert, uitgeverij Poespa - de heer Norbert Poulain, vzw Interbellum; Producties; - mevrouw Patricia Quaghebeur, expert leeszaal - de heer Jos Billen, amateur historicus, Gent; - de heer Jan Boddaert, Stichting Studiekring Jan KADOC, Leuven; - de heer Mark Rummens, archivaris Koninklijke Frans De Boever; - Z.E.H. Kan. Ludo Collin, rector van de Roeivereniging Sport Gent; - mevrouw Carine Stevens, directeur Cultuurdienst Sint-Baafskathedraal; - mevrouw Diana Coppens, kunstenares, Sint-Niklaas; stad Gent; - de heer Philippe Debergh, Archief Gent; - de heer Ignace Van Driessche, historicus, Lochristi; - de heer François De Geest, bezieler van het Aloïs - de heer Luc Vandamme, vzw Promotie van de De Beulemuseum te Zele; Medaille; - de heer Albert De Graeve, Gentse stadsgids; - de heer Patrick Verlende, conservator Sint-Joris­ - mevrouw Lieve Destoop, adviseur begraafplaatsen gilde, Gent; stad Gent; - mevrouw Veerle Yperman, Afdelingshoofd Welzijn, Burger en Vrije Tijd, Sint-Martens-Latem FUNERAIR ERFGOED Onze voorziene acties om de grafzerken met geen van die grafzerken snel zal worden uitgebroken. beeldhouwwerk van Geo Verbanck te beheren en Toch menen wij dat er binnen niet al te lange termijn de informatie erover te ontsluiten via bijvoorbeeld actie moet worden ondernomen om de grafmonu- QR-codes hebben we alweer moeten uitstellen. menten die in niet al te goede toestand verkeren een Verschillende concessies zijn in 2020 en 2021 grondige onderhoudsbeurt te geven om ingrijpende vervallen. Enkele andere vervallen in 2022. De en financieel zware restauraties te vermijden. concessionarissen zijn bekend maar hebben nog Wij hopen in de komende maanden in de gelegen- niet gereageerd. Gelukkig heeft de Coördinator heid te zijn daartoe te kunnen bijdragen. Begraafplaatsen van de stad Gent ons laten weten dat 9

IN MEMORIAM Dirk De Schuyter (1938-2021) (tekst Mark Dubrulle) Op 18 juli 2021 overleed op 83-jarige leeftijd Dirk De Schuyter, de kleinzoon van Marie-Pauline Verbanck (1879-1916), zus van Geo Verbanck. Hij werd geboren op 5 maart 1938. Dirk De Schuyter was bijzonder fier over zijn verwantschap met zijn grootoom Geo Verbanck, voor wiens oeuvre hij grote bewonderding had. Hij was geboren en deels getogen in Gent, bleef Dirk De Schuyter. zijn leven lang fier op zijn wortels en zijn dialect, ondanks het feit dat hij zijn middelbare studies in Brussel voltooide, aldaar en elders in het land en in Europa leefde. Hij had een vlotte pen, een goede taalbeheersing en creativiteit. Hij werkte een aantal jaren als copywriter voor één van de grootste recla- mebureaus in Brussel. Hij had groeiende moeite om met de stress om te gaan en met het oppervlakkige materialisme in een wereld die steeds meer door overconsumptie en winstbejag geregeerd werd. Dirk was een anarchist in de positieve zin. Hij zocht diepte in het leven en dat leidde tot een vrij ongewone levensstijl en parcours. Door meditatie, zelfstudie en met leermeesters in de parapsychologie ontwikkelde hij zijn aangeboren gave voor heling door handoplegging en massage, zachte alternatieve geneeskunde. Hij vestigde zich in Spanje, na scheiding van Dirk De Schuyter, Bob Autrique en Mark Dubrulle bij het zijn echtgenote en hun twee dochters. In Mallorca beeldje Moeder en Kind, dat aan de Stichting geschonken leerde hij Marie-Rose Willems kennen. Rooske werd. zoals hij haar noemde, werd zijn muze. Zij kregen een zoon. Zij vormden en zeer hecht koppel. Gents te kunnen klappen, ook de taal van mijn jeugd. Samen migreerden ze naar Frankrijk en België, We spraken over het kunstleven in onze geboortestad waar zij in de loop der jaren niet minder dan acht en ontdekten dat wij, rechtstreeks of onrechtstreeks huizen kochten, opknapten, bewoonden en weer banden hadden met de familie Verbanck. Het over- verkochten. Dirk werkte met zijn handen en geest. lijden van zijn Rooske en zijn eenzaamheid brachten Uiteindelijk belandden zij op de oevers van de Maas, ons nog dichter bij elkaar. Uit dankbaarheid schonk hij eerst in Dinant, vervolgens in Hastière. Het was daar me een gipsen beeldje van de hand van GeoVerbanck. dat mijn vrouw en ik hem leerden kennen. We werden Toen ik vernam dat er een Stichting Geo Verbanck echte boezemvrienden. Het verheugde ons in het 10

bestond, vroeg ik hem of ik het beeldje aan die vereni- ging mocht schenken. We waren het erover eens dat het daar beter tot zijn waarde zou komen dan in mijn woonkamer. Bob en Diane werden op een lunch ten huize uitgenodigd. Het werd een bijzonder hartelijk en gezellig samenzijn. Toen zijn gezondheid hem zorgen begon te baren, Mariette Coppens. kon Dirk niet langer alleen in het grote huis in Hastière blijven wonen. Hij verhuisde naar Mechelen, naar Mariette Coppens wordt een beeldhouwster pur sang. een klein, geriefelijk appartement. We zagen elkaar Haar dochter Diana, zelf ook kunstenares, getuigt daar- minder, maar belden elkaar elke week op. Maggie en over dat zij als geen ander materialen en technieken ik bezochten hem een paar keer. Gent, Geo Verbanck zoals klei, terracotta, marmer, hout en brons [beheerst]. en de Stichting waren steeds gespreksonderwerpen. In de jaren 1970 ontdekt zij het witte marmer Ik zag hem nog op zijn sterfbed een paar dagen voor van Carrara waarin zij, zonder hulp van anderen, zijn overlijden. Hij doofde langzaam uit, maar kon beelden houwt, een werk dat tegelijk fysieke kracht, nog bewust afscheid van mij nemen kennis van het materiaal en heel veel gevoel voor schoonheid vereist. Dochter Diana beschrijft het Mariette Coppens (1931-2021) als volgt: Van een ruw blok wordt eerst een groffe vorm gehouwen. Nadien wordt deze vorm met Op 18 juli 2021 overleed op 90-jarige leeftijd talrijke beitels en diverse raspen verfijnd. Na dit Mariette Coppens. Zij was de moeder van onze arbeidsintensief werk wordt het beeld langzaamaan sympathisanten, Diana Coppens en haar zus volledig manueel gepolijst, een proces dat verschil- Mieke, bezielers van Het Beeldenhuis Zoersel. lende maanden in beslag kan nemen. Het feit dat Mariette Coppens beeldhouwster was en niettegenstaande het leeftijdsverschil van een halve In Mariettes werk komt het kind veelvuldig eeuw, zijn er veel gelijkenissen tussen haar en Geo voor om geboorte, groei, innigheid, liefde en hoop Verbanck op het vlak van de door haar gebruikte mate- te verzinnebeelden. Ook alle aspecten van het rialen en technieken en zelfs de uitgebeelde thema’s. thema Moeder en Kind komen bij haar aan bod: Dat schiep onmiddellijk een speciale band tussen zwangerschap, bescherming, innigheid, verheer- onze Stichting en de familie Van Esbroeck-Coppens. lijking en geluk. Haar dochter Mieke zegt dat de moederfiguur in haar werk later meer vervangen Mariette Coppens werd op 13 juni 1931 in werd door een metafoor ervoor, namelijk handen, Antwerpen geboren. In 1948 gaat ze studeren aan die liefkozend en beschermend het kind omvatten. de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Het kind en de band tussen moeder en kind zijn haar geboortestad: onder meer tekenen bij Ernest thema’s waarin zoveel verschillende gevoelens Albert en beeldhouwen bij Leopold Van Esbroeck. Ze kunnen worden gelegd. Dat komen we juist om wordt verliefd op de twintig jaar oudere professor, die dezelfde redenen ook bij Geo Verbanck tegen. Andere haar zoveel bijbrengt en beiden worden uiteindelijk parallellen zijn het werken met carraramarmer en in een kunstenaarskoppel, tot op het einde innig met elkaar verbonden. Voor Pol was Mariette zijn muze en hij steunt haar onvoorwaardelijk in haar werk. 11

Mariette Coppens inspecteert de geut in brons van haar beeld van Anne Frank. hout. Maar daar waar Verbanck hout gebruikte als een Frank. Dat beeld heeft vijf jaar in de tuin van het van de vele materialen om een menselijke figuur te Achterhuis in Amsterdam gestaan en werd op 13 juni sculpteren, weliswaar niet zonder de structuur van de 2021, ter gelegenheid van Mariettes 90ste verjaardag nerven te laten spreken, volgt Mariette Coppens heel officieel ingehuldigd op de Joodse begraafplaats nauwgezet de organische groei van een stuk hout of te Oisterwijk (NL), een ware bekroning van haar van een boomstam om er een beeld uit tevoorschijn jarenlange carrière en haar geloof in een oorlogsvrije te halen. Zij gebruikt de schoonheid en alle karakte- wereld. ristieken van het natuurlijk gegroeide hout, zoals de gladde en de ruwe oppervlakken, knoesten en knopen. Mariette Coppens heeft een lange loopbaan als Het stuk hout dicteert als het ware de vorm van het beeldhouwster gekend. Zij heeft haar beelden op beeld dat zij eruit haalt. Zo heeft zij, in een perfecte ontelbaar veel tentoonstellingen aan het publiek symbiose met haar echtgenoot Pol Van Esbroeck, de getoond en haar werken staan in talrijke gemeenten 800 jaar oude, door ziekte gevelde linde van Zoersel opgesteld. Haar privé-oeuvre staat opgesteld in Het opnieuw tot leven gewekt en opnieuw een plek gege- Beeldenhuis in Zoersel, de vroegere woning met atelier ven in de Zoerselse gemeenschap, waar zij leefde en van het beeldhouwerskoppel Van Esbroeck-Coppens. werkte. Op de stam beeldhouwde Van Esbroeck niet minder dan 85 figuren uit de geschiedenis van de gemeente. De takken inspireerden Mariette Coppens op hun beurt om er het verhaal van De Loteling van Hendrik Conscience in uit te werken. Al het verdriet, al de zorgen, al de liefde en de zachtheid heeft ze met haar beelden gesuggereerd. Het kunstwerk staat centraal in het daartoe in 1990 speciaal gebouwde Lindepaviljoen in Zoersel, dat sedert 2016 een vertel-, belevings- en tentoonstellingsruimte is geworden. Dat heeft haar en haar echtgenoot het ereburgerschap van de gemeente opgeleverd. Na het overlijden van Pol in 2010, hervindt Mariette Coppens aan het werk in haar atelier. Mariette zich in het maken van de buste van Anne 12

NIEUWE AANWINSTEN Oude tentoonstellingscatalogi kracht­inspanning tentoonstelt. Ongetwijfeld is dat het beeld dat hij voor de Prijs van Rome van 1906 Een van onze sympathisanten schonk aan maakte (Deukalion die zich inspant om een rotsblok onze Stichting twee oude tentoonstellingscatalogi. op te tillen) maar waarmee hij niet voor de eindproef Dergelijke documenten zijn bijzonder interessant werd geselecteerd. Uit de catalogus van de XLVe voor de studie van Geo Verbanck omdat zij enerzijds tentoonstelling Salon van 1933 in Gent leren wij dat een beeld geven van de kunstscène waarin hij zich hij als uitgenodigde beeldhouwer met niet minder bewoog en anderzijds een opsomming bevatten van dan tien werken naar buiten komt. Werken die wij de werken die hij toen exposeerde, wat op z’n minst onmiddellijk kunnen identificeren, zijn de nummers een relatieve datering ervoor geeft. Zo’n termini ante 834. Portret van den kunstenaar (zijn zelfportret met quem zijn interessant om niet gedateerde werken hamer en beitel in de handen), 835. Oog volgt het van Geo Verbanck toch ergens in de tijd te kunnen vliegtuig (ook Zonnebloem genoemd en daterend van situeren. 1925), 836. Herinnering (het staande vrouwenbeeld van 1931 in strakke Art Decostijl) en 838. Naar Zo zien we dat hij op de Algemeene Tentoonstelling het leven (ook Vers la vie of Het Leven Tegemoet der Schone Kunsten Brussel 1907 een beeld De genoemd, daterend van 1929). Tentoonstellingscatalogus 1907. Tentoonstellingscatalogus 1933. 13

Graftombe van de familie Vanderhaeghen-De la Ruelle op Borstbeeld van Diomède Vanderhaeghen. de Westerbegraafplaats in Gent. Borstbeeld van Diomède Vanderhaeghen In ons Jaarverslag 2017 (blz. 18) signaleerden wij Signatuur van Geo Verbanck uit zijn vooroorlogse periode. het bestaan van een bronzen borstbeeld van Diomède Vanderhaeghen (1847-1913). Hij bezat een textiel- Om die reden heeft de Stichting het via een fabriekje in Gent. Hij was gehuwd met Alice De la veilinghuis in Gent aangekocht van zijn bejaarde Ruelle (1852-1919) en samen hadden ze vier kinde- achterkleindochter (°1932), die al ettelijke jaren in de ren: Octave, Achilles, Mathilde en Suzanna. Achilles Verenigde Staten van Amerika woont. (°1878) en Suzanna (°1882) overleden amper enkele dagen na hun geboorte. Het familiegraf bevindt zich Borstbeeld Leopold II op het centrale perk van de Westerbegraafplaats te Gent. Daarin rusten Diomède en zijn echtgenote, In onze vorige Jaarverslagen hebben wij geregeld met hun twee kinderen die een wiegendood stierven. over de perikelen rond het bronzen borstbeeld Op de hoge granieten sokkel prijkt een beelden- van Leopold II in het parkje tussen de Franklin groep in zandsteen, bestaande uit een echtpaar dat Rooseveltlaan en de Gustaaf Callierlaan in Gent een kind beweent dat zich rechtopstaand tussen bericht. In ons Jaarverslag 2020, blz. 6 hebben wij hen in bevindt. Die beeldengroep symboliseert duidelijk het standpunt van de Stichting verwoord het verdriet van ouders over het verlies van hun over het verwijderen van beelden van controversi- pasgeborenen (hier voorgesteld als een jong kind). ële figuren uit het straatbeeld. Begin dit jaar werd De bronzen buste van Diomède Vanderhaeghen is een werk uit de vroege, vooroorlogse periode van Geo Verbanck, wat zijn signatuur met enkel de initi- aal G in plaats van Geo bevestigt. 14

Reductiebankmodel (negatief) van medaille nr. 32. Gipsen buste van Leopold II. de Koninklijke Bibliotheek van België overgebracht. In 2021 werd een grote uitverkoop gehouden van hetzelfde borstbeeld, maar dan in gips, door een alles wat nog in de oude gebouwen stond. Niet enkel particulier te koop aangeboden. Geo Verbanck kantoormeubelen en muntpersen werden geveild, maakte dat in 1955 in opdracht van de voorzitter maar ook onder meer ontwerpen van munten en van de Internationale Jaarbeurs der Vlaanderen en medailles in gips en epoxy, tinnen naslagen en tegelijk liet hij van zijn model verschillende exem- medailles en penningen, bijna 600 stuks in totaal. plaren in gips afgieten, die dan gepatineerd werden. Onze Stichting deed een bod op een reductiebank- Dat alles staat volledig los van de wandaden die tegen model van medaille nr. 32 Adrianus VI Pontifex de inheemse bevolking van Kongo werden gepleegd Maximus uit 1959 (zie: DEMEY A., Geo Verbanck. ten tijde van het bewind van koning Leopold II. Medailles / Medals, 2016, blz. 167-170). Het is een Het borstbeeld is een kunstwerk, gemaakt door een stuk in epoxy, Ø 53 cm, ongeveer 4 cm dik, bijna kunstenaar en behoort dus tot het palmares dat die 10,5 kg zwaar, waarin de afbeelding in negatief is kunstenaar in de loop van zijn carrière heeft opge- aangebracht. Zo’n negatieve medaillon wordt in de bouwd. Om die redenen heeft de Stichting het nuttig reduceerbank gebruikt om daarvan de matrijs in staal geacht deze gipsen buste aan te kopen om er op een te graveren waarmee de medaille wordt geslagen. later tijdstip een gepaste bestemming voor te vinden. De heer LucVandamme, redacteur van Flash Medailles, het driemaandelijks tijdschrift van de vzw Promotie Reductiebankmodel medaille van de Medaille en auteur van talrijke numismati- Adrianus VI Pontifex Maximus sche artikels en boeken, gaf ons bijkomende uitleg, waarvoor onze dank. De kunstenaar boetseert zijn In 2018 sloot de Koninklijke Munt van België zijn medaille op groot formaat in klei. Daarvan wordt een muntproductie af en werden de gebouwen aan de afgietsel in gips gemaakt, dat uiteraard ook de beelte- Pachecolaan in Brussel verlaten. Het archief en de nis in positief weergeeft. Daarvan wordt dan weer een historische verzameling stempels werden naar het negatief afgegoten om er door reductie de matrijs van Rijksarchief en naar het Munten en Penningkabinet in te maken. Dit negatief is dus bijzonder belangrijk en moet zeer zuiver zijn omdat dit het vertrekpunt is voor een perfecte matrijs en daarna voor perfecte medailles. Om die redenen vond onze Stichting het verantwoord dit stuk te verwerven en toe te voegen aan zijn patrimonium. 15

NIEUWE VONDSTEN Nogmaals een bronzen tafelbel van Domien Ingels met noodmunten In vorige Jaarverslagen publiceerden wij al verscheidene malen een tafelbel van Domien Ingels met noodmunten uit de Eerste Wereldoorlog van Geo Verbanck. Wij zagen al een tafelbel met een beer als handgreep (Jaarverslag 2017 blz. 22-23), met een aap (Jaarverslag 2019 blz. 22-23), met een parkiet (Jaarverslag 2020 blz. 19) en nu een tafelbel met een van zijn geliefkoosde dieren: een Barzoi of Russische windhond. Zo’n windhond zagen wij vorig jaar al maar niet uitgewerkt als tafelbel, maar gemonteerd op een vierkant marme- ren sokkeltje met op elk vlak een noodmunt. Het klokje werd getekend door Albert Van huffel en uitgevoerd door Richard Demeyer. Bronzen medaillon Ave Maria Een tafelbel van Richard Demeyer met een Barzoi van Domien Ingels en noodmunten van Geo Verbanck In juli meldde een van onze sympathisanten ons (© Luc Voet). dat hij in het bezit is van een grote medaillon van een Madonna met Kind. Het bleek een grote bronzen medaillon te zijn, met een diameter van 65 cm en ingelijst in een eikenhouten kader. Volgens de inscrip- tie op het stuk werd het gegoten bij bronsgieterij Vindevogel. Stilistisch is deze medaillon te situeren in de jaren 1930. Wie de opdrachtgever ervan was, is niet bekend, maar de huidige eigenaar heeft het altijd bij zijn ouders gekend. Klasfoto KASK Gent De namen van A. Van huffel en R. Demeyer op de onderzijde van de tafelbel (© Luc Voet). Wij ontvingen een klasfoto waarop leerlingen van de beeldhouwklas staan met Geo Verbanck als 16 professor. Zolang geen enkele van de leerlingen is geïdentificeerd, is het moeilijk te zeggen van welk jaar deze foto dateert en wie er allemaal op poseert.

Bronzen medaillon Ave Maria. Klasfoto KASK Gent. 17

Foto gemaakt tijdens een van de kunstweekends in het domein Driekoningen in Beernem. Foto kunstweekend op kasteel Driekoningen in Beernem Geregeld duiken foto’s op waarop Geo Verbanck te zien is. Dat was ook het geval met een foto waarop een achttal heren staan, duidelijk ergens in een park. Wij konden achterhalen dat deze foto gemaakt is in het domein Driekoningen in Beernem waar gravin Hélène d’Hespel, weduwe van ridder Hubert van Outryve d’Ydewalle, van 1951 tot 1982 niet minder dan 72 weekends organiseerde met in totaal onge- veer 1200 gasten, waaronder talrijke kunstenaars. De foto die wij ontvingen zou gemaakt zijn in juni 1954. Op de bank zien we Geo Verbanck in gesprek met de letterkundige Jan Vercammen, een van de inhoudelijke coördinatoren van de kunstweekends. Naast Vercammen zit kunstschilder Hubert Malfait uit Sint-Martens-Latem. Witmarmeren meisjeskopje. Witmarmeren meisjeskopje Bij het veilinghuis Loeckx in Gent ging in septem- niet kunnen gebruiken als aanknopingspunt om het ber een witmarmeren kopje van een jong meisje kopje te identificeren. We geven de hoop echter niet onder de hamer. Zoals helaas maar al te dikwijls het op om vroeg of laat te weten te komen wie dit kopje geval is, is het niet gedateerd zodat we zo’n gegeven voorstelt. 18

Houten vrouwenbeeldje. Kop van Hendrik Caspeele (© Veerle Yperman). Houten vrouwenbeeldje Eind dit jaar kregen wij een melding van een houten vrouwenbeeldje van Geo Verbanck bij een particulier. Wij kenden dat beeldje niet. Het was ooit eigendom geweest van houthandelaar Ernest Van de Putte (1885-1963) en is steeds in familiebezit gebleven. Hendrik Caspeele. Kop van Hendrik Caspeele In het gemeentehuis van Sint-Martens-Latem staat Conservatorium in Gent. Hij werd poppenspeler, de kop in hout van Hendrik Caspeele, door Geo acteur, auteur, regisseur, decor- en kostuumontwerper, Verbanck gekapt in 1929. Die werd door zijn weduwe zanger en librettist en directeur van de Koninklijke in 1984 aan het gemeentebestuur geschonken. Stadsopera van Gent. Hij overleed op 93-jarige leeftijd Hendrik Caspeele werd in Gent geboren op 19 okto- in 1983 in Sint-Martens-Latem waar hij begraven werd. ber 1889. Tot zijn twaalfde volgde hij dagonderwijs, Met hem verdween een stuk Vlaamse theatergeschie- daarna ging hij naar de avond- en de zondagsschool. denis. Hij volgde ook lessen toneel aan het Koninklijk 19

OPZOEKINGEN Marie-Pauline Verbanck Marie-Pauline Verbanck. Naar aanleiding van het overlijden van Dirk De Familie Lammens met v.l.n.r. Suzanne Lammens, Schuyter in juli dit jaar, zochten wij enkele gegevens een gouvernante, Marie-Pauline Verbanck, op over zijn grootmoeder, Marie-Pauline, de zus van Alphonsus Lammens, een vriendin. Geo Verbanck. 20 Op 18 mei 1879 bevalt de 20-jarige Maria Amelia Gerardi van haar eerste kind, Marie-Pauline. Als alleenstaande moeder, volgens de bevolkingsregisters zonder beroep, woonde ze toen bij haar ouders aan de Driesstraat 21 te Ledeberg. Twee jaar later, eind februari 1881, krijgt ze een tweede kind, een zoon: Georgius Leopoldus. Op dat ogenblik woont ze zelfstandig aan de Dierentuindreef in Gent. Breed zal zij het niet gehad hebben want in januari 1883 trekt ze in bij haar zus Zulma aan de Kasteellaan. Daar blijft ze maar drie maanden en ze verhuist dan naar kamers boven café In Londen aan de Sint- Pietersnieuwstraat 164, maar ook daar blijft ze niet lang, want op 20 november 1883 verhuist ze al met haar twee kinderen naar het Sint-Pietersplein, meer bepaald het stukje naar het Kramersplein toe, waar ze wordt ingeschreven als naaister in de winkel van naaibenodigdheden Het Kapelientje. Daar zal ze vijf jaar blijven om dan vanaf mei 1888 als dagloonster op verschillende adressen te wonen en in 1891 als riemennaaister te gaan werken in een fabriek waar speciale stoffen werden geweven voor drijfriemen in rubber (Caoutchouc). Mogelijk ging het om de fabriek van Jules Lechat in de Désiré Fiévéstraat in Gent (zie: DEMEY A., Geo Verbanck. Medailles / Medals, 2016, blz. 116-120). Op 24 februari 1892 huwt ze dan met de zes jaar jongere arbeider, Henricus Verbanck, die ze wellicht heeft leren kennen in de fabriek waar ze werkte, want hij staat ingeschreven als riemwever. Henricus Verbanck erkent haar beide kinderen waardoor Marie-Pauline en Geo(rges) Gerardi, respectievelijk 13 en 11 jaar oud, vanaf dat ogenblik door het leven gaan met Verbanck als hun officiële naam.

Marie-Pauline Verbanck met vriendin en gouvernante. Marie-Pauline Verbanck huwt op 7 december Grafzerk van Marie-Pauline Verbanck en echtgenoot 1904 met Alphonsus Lammens (1880-1951) met op de Zuiderbegraafplaats in Gent. wie ze, naar verluidt, de winkel voor naaibenodigd- heden, Het Kapelientje, waar haar moeder nog als naaister had gewerkt, overneemt. Zij overlijdt echter al op 37-jarige leeftijd (28 november 1916), een dochtertje van vijf, Suzanne, achterlatend en wordt begraven op de kleine Zuiderbegraafplaats aan de Ottergemsesteenweg te Gent. Suzanne huwt op 20 februari 1935 met architect Armand De Schuyter, met wie ze één zoon heeft, Dirk. In de grafkelder van Marie-Pauline Verbanck rusten ook nog haar echtgenoot Alphonsus Lammens en diens tweede echtgenote, die toevallig ook De Schuyter heette maar geen familie was van zijn schoonzoon. Begin 2013 constateerden wij dat het grafmonu- ment zich in een erbarmelijke toestand bevond. De deksteen van de tombe vertoonde twee grote breuken en was daardoor ingezakt. In de voegen en barsten groeide gras en kleine plantjes. Op onze vraag liet de bevoegde dienst van de stad Gent in 2018 een volledige en deskundige restauratie uitvoeren (zie Jaarverslag 2018, blz. 17). 21

Iconografie Recent werden enkele zalen van het Museum voor Schone Kunsten te Gent opnieuw ingericht. Verschillende sympathisanten meldden ons een schilderij van Oscar Colbrandt dat ons zeker zou interesseren omdat het de jonge Geo Verbanck voor- stelt. Dat zette ons ertoe aan de tot hiertoe gekende portretten van Geo Verbanck eens op te lijsten. Oscar Colbrandt, 1909 Oscar Colbrandt werd op 15 juli 1879 in Gent Olieverfschilderij (1909) door Oscar Colbrandt geboren. Hij overleed er op 5 december 1959 in het (© Storm Calle). Bijlokehospitaal als gevolg van een beenamputatie. In 1891 schreef hij zich in aan de Koninklijke Acad­ e- Jos Verdegem is in Gent geboren op 3 mei 1897 en mie voor Schone Kunsten te Gent voor de leergang overleed er op 15 september 1957. Op 12-jarige lijntekenen. Overdag werkte hij in de bakkerij van zijn leeftijd ging hij om den brode werken bij een huis- vader. Hij zou tot 1902 aan de Academie studeren. Tot schilder en schreef hij zich in voor de avondlessen aan de Eerste Wereldoorlog was hij een verdienstelijk tekenen aan de Koninklijke Academie voor Schone portrettist. Na de oorlog maakte hij enkel nog religi- Kunsten te Gent. Daar vond hij zijn roeping. Na euze werken. Misnoegd en miskend verdween hij na de oorlogsjaren, die hij als oorlogsvrijwilliger aan 1925 echter volkomen van het artistieke toneel. Door het front had doorgebracht, ging hij verder aan de zijn onevenwichtig karakter met aanvallen van neer- Academie studeren om dan van 1922 tot 1929 naar slachtigheid en melancholie belandde hij ten slotte in 1942 in het Psychiatrisch Centrum Guislain in Gent. Op een korte onderbreking van een klein jaar na, heeft hij daar verbleven tot enkele dagen voor zijn dood. Het olieverfschilderij dat Colbrandt in 1909 van Geo Verbanck schilderde, wellicht niet toevallig het jaar van het behalen van de 2de Prijs van Rome voor beeldhouwkunst, bewijst ten overvloede dat hij een uitstekend portrettist was. Verbanck wordt zittend afgebeeld, in zijn beeldhouwerskiel, met de rechter elleboog rustend op een draaitafel waarop hij een beeld heeft aangezet. HUYS P., Kunstschilder Oscar Colbrandt (1879-1959), Gent, 1968; D’HAESE J., Oscar Colbrandt (1879-1959), in: Ons Erfdeel, jg. 23, nr. 2, 1980, blz. 272-273. Jos Verdegem De potloodtekening van de jonge GeoVerbanck is niet gesigneerd of gedateerd maar is door zijn zonen steeds toegewezen aan kunstschilder Jos Verdegem. 22

Potloodtekening, vermoedelijk door Jos Verdegem. Parijs te trekken. Hij kwam echter geregeld terug Potloodtekening (1938) door Richard Foncke. naar Gent om aan groepst­entoonstellingen deel te nemen. Van 1932 tot 1944 was hij professor teke- nen aan de Academie van Gent. Als kunstschilder is Verdegem nooit baanbrekend geweest, reden waarom hij nooit echt is doorgebroken en na zijn dood zelfs in de vergetelheid is geraakt. Toch heeft hij een omvangrijk oeuvre nagelaten. Zijn etsen getui- gen van een verbluffend technisch vakmanschap. Het potloodportret toont een jonge Geo Verbanck en is duidelijk tijdens zijn eerste Academietijd vóór de Eerste Wereldoorlog gemaakt. De figuur is trefzeker en gevoelig getekend. VANBESELAERE W., Jos Verdegem, Antwerpen, 1944; BOSSCHAERT H., CASSIMAN K., POULAIN N., Groeten uit 1926. De kunstscène te Gent anno 1926, Gent, 1991, blz. 133-135; BEKKERS L., Jos Verdegem, een uitstekend schilder, in: Ons Erfdeel, jg. 41, nr. 3, 1998, blz. 449-450. Richard Foncke, 1938 Richard Foncke werd op 16 juli 1920 in Gent geboren en overleed er op 21 maart 2005. Hij kreeg een opleiding in het tekenen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent van 1936 tot 1944, wat hem niet belet heeft daarna ook schilde- rijen te maken. Van 1954 tot 1959 was hij redactielid van het driemaandelijks literair en artistiek tijdschrift Het Antenneke, waar hij vooral zorgde voor de kunst­ essays en het blad ook illustreerde. Hij stichtte tegelijk ook de Kunstgroep het Antenneke voor hoofdzakelijk Gentse schilders, beeldhouwers, etsers en later ook musici. Foncke wilde hedendaagse kunst bij het publiek introduceren en opende daarvoor in 1967 zijn eigen kunstgalerij, de Richard Foncke Gallery, die hij tot in 2000 in het hartje van Gent runde. Tijdens zijn academiejaren maakte hij verschillende schetsen van kunstenaars. Zo ook in 1938 van Geo Verbanck met alpin en een bril, die we niet onmid- dellijk van hem gewoon zijn. O.m. de palmaressen van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent. 23

Emmy Willems, 1945 Gisèle Tytgadt, 1946 Emma Henriëtta Willems werd in Lokeren geboren Gisèle Tytgadt werd in Gent geboren op 23 op 9 juli 1915. Haar vader Gustaaf, was steenkap- novemb­ er 1911. Ze overleed er op 21 oktober 1960. per. Zij werd doofstom geboren maar heeft zich toch Op haar 13de zette ze de stap naar de Koninklijke kunnen ontwikkelen tot een niet onverdienstelijk Acad­emie voor Schone Kunsten te Gent, afdeling kunstschilderes. Zij overleed op 26 maart 2001 in een tekenkunst, waar ze altijd uitstekende resultaten neer- woonzorgcentrum in Zoersel. In 1930 schreef zij zich zette. Na die hele cyclus doorlopen te hebben, schreef in aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten ze zich vanaf het academiejaar 1930-1931 in voor te Gent voor de leergangen tekenen, wat ze tot 1935 verschillende cursussen, zoals tekenen levend model, bleef studeren. Elk jaar beëindigde ze met 9/10 der anatomie, glazuur, etsen, schilderen stilleven, schilde- punten, een prijs voor uitmuntendh­ eid en uiteindelijk ren levend model. Vanaf het academiejaar 1936-1937 een koninklijke medaille. Daarna verhuisde ze naar volgde ze lessen bij Geo Verbanck: beeldhouwkunst Antwerpen waar ze aan het Nationaal Hoger Insti- levend model, beeldhouwkunst samenstelling, prak- tuut voor Schone Kunsten ging studeren. Vanaf 1947 tijk hout. Nadat Verbanck in 1941 met pensioen was vestigde ze zich definitief in Antwerpen en specia- liseerde zij zich in het schilderen van dieren. Door haar handicap zocht zij de rust van de dierentuin op, waar ze haar inspiratie voor haar schilderijen opdeed. In 1945 schilderde ze Geo Verbanck voor wie ze veel bewondering had. Eerst had ze al een voorstudie van zijn hoofd getekend in houtskool. Houtskooltekening (1945) door Emmy Willems. Olieverfschilderij (1945) door Emmy Willems. 24

Houtskooltekening (1946) door Gisèle Tytgadt. gegaan, keerde Gisèle Tytgadt niet meer naar de Aca- Portretmedaillon (1947) door André Taeckens. demie terug. In 1946 schonk ze hem zijn portret in houtskool. Bevolkingsregisters stad Gent; palmaressen van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Gent 1924-1941. André Taeckens, 1947 André Taeckens werd op 20 juni 1909 gebo- ren in Torhout. Hij overleed in Sijsele bij Damme op 15 juli 1965. Hij studeerde aan de Koninklijke Academie van Brugge en vanaf 1932-1933 aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent bij Geo Verbanck, waar hij steeds bij de eersten van zijn jaar eindigde. In 1942 werd hij zelf professor beeldhouwkunst aan de Koninklijke Academie van Roeselare. Hij bleef actief tot wanneer hij door de ziekte van Parkinson in 1962 zijn werkzaamheden 25

Olieverfschilderij (1954) door Robert Freysz. Bronskleurig gepatineerde plaket in terracotta (1957) door Frans Van Ranst. als beeldhouwer noodgedwongen moest staken. Frans Van Ranst, 1957 Hij maakte hoofdzakelijk menselijke figuren en por- tretten, waaruit blijkt dat hij uit zijn opleiding bij Geo Frans Van Ranst werd op 23 maart 1906 in Verbanck lering had getrokken. In 1947 maakte hij Dendermonde geboren en overleed in Spa op 2 maart een medaillon met de beeltenis van zijn leermeester, 1987. Zijn vader leerde hem boetseren en beeldhou- aan wie hij zoveel te danken had. wen. Daarna ging hij beeldhouwen studeren aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van zijn Robert Freysz, 1954 geboortestad, bij Geo Verbanck en Prosper Lenssens. Hij volgde Geo Verbanck toen deze les ging geven Robert Freysz werd op 3 februari 1908 geboren aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Mulhouse (Fr.) en overleed op 14 mei 1971 in te Gent en behaalde er in 1930 de eerste prijs in de Limoges (Fr.). In 1933 vestigt hij zich in Gent nadat hij hoogste klas beeldhouwkunst. Hij werkte ook in het aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te atelier van Geo Verbanck, waarna hij als zelfstandig Antwerpen had gestudeerd bij Isidoor Opsomer. In de beeldhouwer aan de slag ging. Na zijn huwelijk bevolkingsregisters staat hij vermeld als kunstschilder. vestigde hij zich in 1947 in Spa waar hij aan de Ecole In Gent exposeerde hij o.m. in Galerie Vyncke-Van des Arts et Métiers benoemd werd voor de lessen in Eyck. Hij is vooral bekend voor zijn treffende portretten. modelleren, beeldhouwen en ceramiek. Van Ranst Zo maakt hij in 1954 een schilderij van Geo Verbanck maakte een groot aantal medaillons en plaketten, die met zijn typische alpin op het hoofd en sigaret in de getuigen van een groot realisme. In 1957 maakte hij mond terwijl hij een beeldje van een meisje met de een vierkante plaket in terracotta van zijn leermeester handen op de rug boetseert. Geo Verbanck, bij wie hij zich had bekwaamd in het trefzeker portretteren van personen. Bevolkingsregisters stad Gent. STROOBANTS A., Medailles en plaketten en werk van Dendermondse medailleurs, Dendermonde, 1996, blz. 61-62. 26

PUBLICATIES Hoe Geo Verbanck de gebroeders grafsteen van Hubert van Eyck in de funderingen van Eyck eerde van een zijportaal in de Sint-Baafskathedraal in 1889 tot aan de oprichting van het grootse monu- Naar aanleiding van het van Eyckjaar 2020 (OMG! ment op de hoek van het Geraard de Duivelhof en Van Eyck was here) in Gent bracht de Stichting Geo het Maaseikplein, wordt erin verteld. Geen droge Verbanck een monografie uit over het monument opsomming van feiten maar een boeiend verhaal dat in 1913 ter ere van de gebroeders Hubert en dat ons met lantaarns laat afdalen in de slecht ver- Jan van Eyck, de schilders van het wereldberoemde lichte crypte van de Sint-Baafskathedraal op zoek Lam Godsretabel, werd opgericht. Het is een boek naar het gebeente van Hubert van Eyck in half van 128 blz. geworden, formaat 17,5 x 25 cm, met ingestorte grafkelders. We volgen de soms verhitte hardcover. Het hele verhaal vanaf de vondst van de discussies tussen eminente historici en kunsthistorici De Pacificatiezaal van het stadhuis van Gent met maximaal 80 aanwezigen. 27

De prominenten op de eerste rij (© Storm Calle). over de authenticiteit van de grafsteen van Hubert Les Somnambules (© Patrick Henry). van Eyck en jaren later over het feit of zijn jongere broer Jan wel een evenwaardige plaats in het hul- demonument verdient. We zijn er getuige van hoe kanunniken niet erg opgezet zijn met het vele naakt, dat zowel in het eerste ontwerp van Julien Dillens te zien was als aan het definitieve monument van Geo Verbanck. We gaan op bezoek in het atelier van Geo Verbanck waar het een drukte van jewelste is en er met honderden kilo’s klei en gips een monument met niet minder dan 28 levensgrote menselijke figu- ren gecreëerd wordt. We ondergaan mee de stress die Verbanck en de organisatoren van de onthulling van het monument door de koning ervaren toen op het laatste moment bleek dat de bronsgieterij niet tijdig klaar geraakte. Toch is het monument op de afgesproken datum in zijn totaliteit onthuld … Hoe kon dat en is er niemand iets opgevallen? Voor zijn verhaal heeft Anthony Demey zich geba- van elk personage van het monument overduidelijk seerd op feiten die hij heeft geput uit de archieven in beeld brengen. van de stad Gent, van het bisdom, van de provincie, van de universiteitsbibliotheek, van het Koninklijk Naast het boek bracht de Stichting ook twee bro- Paleis en van het Kadoc in Leuven. Hij heeft zijn boek chures van 20 blz. uit met een samenvatting van het geïllustreerd met schitterende oude foto’s, waarvan hele verhaal. De brochures bestaan in het Frans en in vele nog nooit werden gepubliceerd, en met prach- het Engels en zijn bedoeld voor toeristen die iets over tige nieuwe detailfoto’s die de karakteristieke mimiek het monument willen weten. 28

Schepen Sami Souguir aan het woord (© Storm Calle). Anthony Demey stelt de monografie Hoe Geo Verbanck de gebroeders van Eyck eerde voor (© Storm Calle). Het Archief Gent had een kleine kasttentoonstelling opgesteld (© Patrick Henry). Presentatrice Clara De Decker, bekend van Radio Klara Door de coronaperikelen werd de officiële voor- (© Storm Calle). stelling van het boek telkens opnieuw uitgesteld. Uiteindelijk slaagde de Cultuurdienst van de stad 29 Gent erin op 24 juni de Pacificatiezaal van het stad- huis van Gent te reserveren voor een coronaproof voorstelling. In de prachtige zaal mochten maximaal 80 personen, met mondmasker, plaatsnemen op stoelen die anderhalve meter van elkaar stonden. Op de eerste rij hadden schepen Sami Souguir, pro- vinciaal gedeputeerde voor Erfgoed An Vervliet, ere­ gouverneur Herman Balthazar, bisschop Lode Van Hecke, kanunnik Ludo Collin en de voorzitter van de Stichting Geo Verbanck, Bob Autrique, plaatsge- nomen.

De dienst Cultuur van de stad Gent had gezorgd voor een fijne muzikale omlijsting door Les Somnam­ bules, een Gents jazzensemble van drie jonge muzikanten. Na een verwelkoming door schepen van Cultuur Sami Souguir lichtte auteur Anthony Demey de inhoud van het boek toe met een powerpoint presentatie. Het Archief Gent had gezorgd voor een kleine kast­ tentoonstelling. Clara De Decker, bekende stem van radio KLARA, praatte de avond op deskundige wijze aan elkaar. In gips of brons:  Tijdschrift Flash Medailles. tweedimensionele portretten door Geo Verbanck  Eerste bladzijde van het artikel over de portretmedaillons van Geo Verbanck. In het decembernummer van Flash Medailles, het driemaandelijks tijdschrift van de vzw Promotie van de Medaille, verscheen het eerste van een reeks artikels, die Anthony Demey schrijft over de portretmedailles en -plaketten van Geo Verbanck. In dit eerste artikel behandelt hij de oudste exempla- ren van 1907 tot 1910. De portretten van Hortensia Modlinski en Marie Martou, Edgard Seriacop, Richard Rowan, Carolus Van Audenaerde en Josephina Sulmon en Frans-Jozef Coppejans passeren de revue. Telkens worden de ontstaansgeschiedenis, de fami- liale en maatschappelijke context en de materiële kenmerken beschreven. Het uitgebreide artikel is uiteraard uitvoerig geïllustreerd. Driemaal Geo Verbanck in Lokeren  Tijdschrift De Souvereinen van de Lokerse Koninklijke Heemkundige Kring. De werken van Geo Verbanck zijn hoofdzakelijk in zijn geboortestad Gent te vinden. Toch komen  Eerste bladzijde van het artikel over de werken die Geo heel wat werken van hem in talrijke andere steden Verbanck in Lokeren heeft gerealiseerd. en gemeenten voor. In 2019 publiceerde Anthony Demey de relatie van Geo Verbanck met Knokke, in 2020 volgde een artikel over Moerbeke-Waas. In 2021 kwam Lokeren aan bod. In het tijdschrift De Souvereinen van de Koninklijke Heemkring Lokeren beschrijft de auteur in 22 bladzijden welke contacten Geo Verbanck had met verschillende kunstminnende Lokeraars. Zo komen de figuren van Ferdinand Hanus, Alphonse Lamborelle en Anna Cogen tot leven. 30

SIGNALEMENTEN Sfinx (1912) In onze vorige Jaarverslagen (zie Jaarverslag 2016, Aangenaam was dan ook onze verbazing toen een blz. 29 en Jaarverslag 2017, blz. 27-28) brachten echtpaar uit Antwerpen ons begin dit jaar liet weten wij uitvoerig verslag uit over onze opzoekingen over dat het een exemplaar van de Sfinx in ceramiek bezit, een mysterieuze Testa di Sfinge in ceramiek, die dat het in het begin van de jaren 1980 had aange- Geo Verbanck had tentoongesteld op de Biënnale kocht bij een Antwerpse antiquair. Aangezien dat van Venetië in 1912. Dat beeld was toen verkocht antiquariaat inmiddels niet meer bestaat en antiquairs aan een persoon die in Milaan en daarna in Rome sowieso bijna nooit bereid zijn de herkomst van de woonde. Daar liep het spoor dat wij volgden dood. werken die zij verkopen, te onthullen, zal die wel- Een ander exemplaar van dat beeld volgden wij via licht nooit meer aan het licht komen. Is dit het beeld een kunstgalerij aan de Grote Zavel in Brussel tot dat ooit in de Franklin Rooseveltlaan in Gent stond, in Parijs. Helaas alweer zonder positief resultaat. waarvan de eigenares ons niet te woord wilde staan? Een zelfde beeld stond ooit in de met marmer be- Of is dit een ander exemplaar van een serie die ooit klede hal van een herenwoning aan de Franklin door de kunstpottenbakkerij van de gebroeders Maes Rooseveltlaan in Gent, maar verdween daar wellicht uit Sint-Amandsberg werd gebakken? Interessant is in in de jaren 1980. elk geval het jaartal 1912 dat bij de signatuur van de Op een graf op de Zuiderbegraafplaats in Gent trof- gebroeders Maes staat en dat dus volledig overeen- fen we alweer een Sfinx aan, maar dan in hardsteen komt met het jaartal van de Biënnale van Venetië. gekapt.  De Sfinx (1912) (© Hugo Francot).  Signatuur van het ceramiekatelier (© Hugo Francot). 31

Bureaumeubel van De Coene met plaket van een olifant. Bronzen plaketten op kasten van de Kortrijkse Kunstwerkstede De Coene (© Noël Hostens) Nog maar eens over kasten van De Coene Ir. Noël Hostens uit Roeselare onderzoekt al vele Geo Verbanck daarin de hand zou kunnen hebben. jaren de productie van de Kortrijkse Kunstwerkstede Zo zijn er bvb. plaketten met duiven (zie Jaarverslag De Coene. Telkens hij meent iets van Geo Verbanck 2020, blz. 34), maar ook met olifanten. Talrijk zijn gevonden te hebben, signaleert hij ons dat, waarvoor dan weer de plaketten met florale motieven. Zolang onze welgemeende dank. In de loop der jaren con- wij daar via archiefbescheiden geen zekerheid over stateerde hij dat heel wat meubels uit het interbellum hebben, onthouden wij ons van uitspraken daarover. bronzen versieringen hebben. Hij vraagt zich af of 32

De Familie. Medaille nr. 3, uitgereikt in 1932. De Familie Plaket Openbaar Onderwijs Gent Een van onze sympathisanten meldde ons dat hij Toen wij in 2016 onze medaillecatalogus publi- een exemplaar had kunnen verwerven van de recht- ceerden, waren van het nr. 3 Plaket van het Openbaar opstaande Familie. Wij kenden al uitvoeringen in gips Onderwijs Gent enkel exemplaren gekend die van (77 cm en 126 cm) en in hout (zie Jaarverslag 2016, 1920 tot 1926 werden uitgereikt aan verdienstelijke blz. 32 en Jaarverslag 2019, blz. 31). Die exemplaren leerlingen en verdienstelijke personen en weldoeners dateren van 1928 en vertonen de typische haartooi van het stedelijk onderwijs. Sporadisch werd de plaket en plooienval van de drapering uit die tijd. Er bestaat ook uitgereikt in het Koninklijk Atheneum van Gent. nog een andere versie van, wellicht van latere datum, Mevrouw Huguette Taymans, die systematisch de waarbij de figuren een andere haartooi hebben en de collecties medailles en penningen in Gentse depots drapering ook op een andere manier is uitgewerkt. inventariseert, signaleerde ons het bestaan van een Zo’n exemplaar, 40 cm hoog, gegoten bij Vindevogel, plaket, die nog later, namelijk in 1931-1932 was bezit onze sympathisant in brons. uitgereikt geweest. Die plaket bevindt zich in de collectie van de Universiteit Gent en werd uitgereikt aan Aloïs Gerlo, later hoogleraar klassieke filologie en rector aan de VUB. 33

VEILINGEN EN VERKOPEN Een van de opdrachten van de Stichting is het De Coene zijn gemaakt voor de villa van Louis volgen van kunstveilingen en verkopen in ons land Verbreyt in Sint-Niklaas en die door de erven van Geo en erbuiten. Verbanck altijd aan hun vader zijn toegeschreven. Veilinghuis De Wit in Oostende verkocht op 23 Het gipsen borstbeeld van Leopold II, dat op 12 januari een staande Moeder en Kind van maar liefst februari werd aangeboden op 2dehands.be is door de 185 cm! Het beeld kwam uit de nalatenschap van wij- Stichting aangekocht. len Karel Verbanck, jongste zoon van Geo Verbanck. Op ebay bood een particulier op 15 februari Op 30 januari ging bij Maison Jules in Gent de medaille nr. 31 Expo 58 aan voor 75 euro. bronzen buste van Diomède Vanderhaeghen onder de hamer. Onze Stichting verwierf dit vroege beeld. Via Delcampe, de online marktplaats voor verza- Tevens veranderde ook een Satertje van eigenaar. melaars trachtte iemand op 17 februari medaille nr. Het motief, in hout gesneden, is dat van de bronzen 17 Koning Albert I (1934) te verkopen voor 200 euro, handgrepen die door de Kortrijkse Kunstwerkstede wat uiteraard schromelijk te hoog geprijsd was. Het Satertje in hout en in brons. 34

Kunstgalerij De Vuyst uit Lokeren bracht op 6 maart een bronzen exemplaar van Het Verlangen aan de man. De Sint-Jorisgilde van Gent kocht op 25 maart via 2dehands.be de buste van hun gildebroeder Edouard Roelant van 1908 aan. Op Catawiki werden op 27 maart twee langwer- pige bronzen plaketten (staande vrouwen) aangebo- den, die wij kennen van een boekenkast en van een commodekast, die de Kortrijkse Kunstwerkstede De Coene in de jaren 1930 vervaardigde (zie: Jaarverslag 2020, blz. 33-34). Niettegenstaande beide plaketten een duidelijke horizontale, gesoldeerde breuk ver- toonden, werd er flink op geboden. Het Verlangen. Bronzen plaketten met naakte vrouwen door Geo Verbanck. Op de achterzijde is de gesoldeerde breuk duidelijk te zien. 35

Meisje met bloementrossen (1918). Het Schreiertje (1917). Maison Jules uit Gent pakte op 28 maart uit met twee loten: een houten beeldje van een Meisje met bloementrossen van 1918 (zie: Jaarverslag 2017, blz. 24) en een gipsen exemplaar van Het Scheiertje van 1917. DVC Auctions Gent veilde op 6 juni drie beeldjes van Geo Verbanck: een bronzen Meisje met palmetten van 1917, een bronzen Eva met de appel (gegoten bij Vindevogel) en een groen gepatineerd gipsen beeldje van een Staande jonge vrouw (58 cm, 1936). Op 14 september veilde Loeckx uit Gent een niet-­ geïdentificeerd meisjeskopje in witte marmer. Meisje met palmetten (1917). Staande jonge vrouw. 36

Op 1 oktober kocht de Stichting het reductiebank- Op de eindejaars verkoopstentoonstelling in model (epoxy, negatief) van medaille nr. 32 Adrianus december pakte Galerie St-John in Gent uit met VI Pontifex Maximus (1959) aan uit de veiling van de Twee putti met druiventrossen, 108 cm hoog, in Koninklijke Munt van België. kunststeen en roodbruin gepatineerd. Voor zover ons bekend, is dit een enig exemplaar. Oorspronke- Op 3 oktober veilde DVC Gent een bronzen exem- lijk zou het in een wintertuin van een herenhuis in plaar van een Liggend Naakt en van een knielende Gent gestaan hebben. Moeder en Kind. Twee putti met druiventrossen (© Galerie St-John). 37

VARIA Vzw Interbellum Het grootste aantal van de medailles van Geo Verbanck werd geslagen bij de firma Jules Fonson Per 31 december 2021 hield de vzw Interbellum in Brussel. Die uitgeverij werd gesticht in 1831 en uit Gent op te bestaan. Oprichter en bezieler Nor- na zijn faillissement werd op 29 mei 1968 de Anc. bert Poulain besloot na 41 jaar ermee te stoppen, Ets. Fonson & Cie opgericht. Op 1 december 1974 naar verluidt om in schoonheid te eindigen. Hij werd dan de tupotheek (de verzameling matrijzen vond geen opvolging en het vele werk (admini- en stempels), een deel van het personeel en van het stratie, boekhouding, tweemaandelijks tijdschrift, cliënteel overgenomen door de andere grote medail- beurzen …) werd hem te zwaar. De vzw Interbellum leslagerij in Brussel, Fibru-Fisch nv. Die firma werd publiceerde in al die jaren 210 afleveringen van in 1853 opgericht door Antoine Fisch (1827-1892), het tijdschrift, werkte 163 interieurbezoeken uit, een meester-graveur van medailles uit Düsseldorf, die bracht 24 cahiers over specifieke onderwerpen uit, zich in Brussel vestigde. Na zijn dood nam zijn oud- organiseerde ontelbare plaatsbezoeken, studierei- ste zoon Joseph de zaak over. Diens zoon, Fernand zen, beurzen, die telkens ruim werden bijgewoond. Fisch zette de medailleslagerij voort en verhuisde Telkens wanneer de Stichting Geo Verbanck een in 1937 naar Anderlecht in een gebouw dat hij had nieuwe publicatie uitbracht, werd er in het tijdschrift laten ontwerpen door de bekende architect Antoine kort aandacht aan besteed. Dat zal voortaan niet Pompe. Fernands zoon, Pierre neemt in 1963 samen meer kunnen. Nu valt het doek over een belangrijk met zijn echtgenote Marie-Louise Dupont de zaak informatiekanaal over de vernieuwende creativiteit over. Zij doen stap voor stap verschillende overnames tussen de twee wereldoorlogen. Doodjammer, van Brusselse medaillebedrijven, zoals de Anc. Ets. want over die periode van onze geschiedenis valt Fonson in 1974. Op die manier kwam de productie nog zo ontzettend veel te onderzoeken en nog zo van de belangrijkste kunstenaars tussen 1850 en 1970 veel materiële overblijfselen en gebouwen lopen in hun handen. Na de breuk tussen Marie-Louise gevaar en verdienen onze aandacht en bescherming. Dupont en Pierre Fisch, zette Dupont, samen met Wij kunnen enkel maar dankbaar zijn dat Norbert vennoot Paul Bertrand, de zaak verder. Door opsplit- Poulain, onafscheidelijk bijgestaan door zijn echt- singen van het bedrijf, is Marie-Louise Dupont alleen genote Georgette Caese, het zo lang heeft volgehou- verder gegaan tot de firma in oktober 1998 failliet den. gaat en ook zij uiteindelijk van het toneel verdwijnt. Haar nichtje, Brigitte Parmentier, die al sedert 1977 in Exit Fibru Europe de zaak werkte, komt aan het roer van de zaak, die overgenomen wordt door een Nederlandse zaken- Begin mei kregen wij van Peter Jansen, direc- man Robert Böschen, die de naam in Fibru Europ teur van de medailleslagerij P. De Greef Medals bvba verandert. Toen Brigitte Parmentier eerder dit uit Antwerpen het bericht dat zij de activa van de jaar had laten weten met pensioen te gaan, besliste Brusselse firma Fibru Europ hadden overgenomen. Böschen het bedrijf te sluiten. Wat er met de gebou- Het betreft het klantenbestand, de voorraden medail- wen en de machines zal gebeuren, staat nog niet vast. les en de historische collectie van ongeveer 30 000 De buitengevels van het kantoorgebouw van Antoine matrijzen. Daarmee valt het doek over een van de Pompe zijn wettelijk beschermd en zullen dus blijven oudste medailleslagerijen van ons land. bestaan, maar al wat zich achter de gevels bevindt, is dat niet. De ateliers zullen wellicht worden afgebro- ken voor appartementen. Wat er met het historische 38

Brigitte Parmentier leidt ons rond in de medailleslagerij Fibru. De werkplaats met de zware persen. Matrijzen van medailles van Geo Verbanck. 39

machinepark zal gebeuren, is heel onzeker. Dat Een andere kunstschilderes, die we dit jaar hebben verontrust ook het Brusselse Museum voor Arbeid en mogen verwelkomen, is Lena Van Landuyt (°1940) uit Industrie La Fonderie, dat helaas geen plaats heeft om Aalst, die zich van 1994 tot nu onafgebroken heeft dat op te nemen en te ontsluiten. toegelegd op het schilderen. Zij begon met olieverf op doek en schakelde dan over op aquarel op papier Het Beeldenhuis in Zoersel en op Pouring, het gieten van lopende verf op canvas, waardoor vaak onverwachte resultaten tevoorschijn Aan de Galgenhoflaan 40 te 2980 Zoersel opende komen. Van louter figuratief is ze geëvolueerd naar in 2011 Het Beeldenhuis. De voormalige woning, pure abstractie. annex beeldhouwersatelier van het kunstenaarskop- https://bobautrique.smugmug.com/2021/PAINTINGS- pel Paul Van Esbroeck en Mariette Coppens staat by-Lena-VAN-LANDUYT vol met beelden van beiden. De dochters, Mieke en Diana zijn de bezielers van het project en zij verzor- Een kunstenares die al verscheidene jaren met gen er, op aanvraag, graag rondleidingen. onze Stichting sympathiseert, is Diana Coppens [email protected]; (°1962). Zij heeft een licentiaatsdiploma in admini- 03 36 13 15; 0478 28 35 54; stratief, Europees en Internationaal recht en studeerde [email protected] onder meer schilderen en grafiek aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen. Thans Verschillende hedendaagse woont en werkt ze in Sint-Niklaas. Op haar website kunstenaressen lezen we dat ze behalve potlood en houtskool ook aquarel, gouache, olieverf, acryl en pastel gebruikt. Een van onze recent aangesloten sympathisanten En met haar ceramische sculpturen en installaties tilt is de kunstschilderes Magda Francot (°1942) uit ze de fantasie van haar teken- en schilderwerk naar Antwerpen. Zij schildert figuratief, waarmee ze terug- een nieuwe dimensie. keert naar de oorsprong van de traditionele schil- www.dianacoppens.be derkunst met, volgens de technieken van de Oude Meesters, zorgvuldig opgebouwde schilderijen. Op haar fraaie website schrijft ze dat ze haar werk een bijkomende dimensie van illusie wil meegeven en het Illusionair Realisme noemt, wat voor haar een uit de verbeelding geschilderde werkelijkheid betekent. www.magda-francot-art.com 40

TOEKOMST Zolang de coronapandemie ons dagelijks leven Geo Verbanck prijkt. Toch geven wij de moed niet op blijft beïnvloeden, is het moeilijk om concrete plan- om in 2022 constructieve stappen te kunnen zetten nen voor te leggen. in dit dossier. Wat we wel weten, is dat wij in 2022 onze uit- Een ander heikel punt, dat wij al jaren met ons gebreide documentatie verder zullen blijven uitplui- meeslepen, is de zoektocht naar een geschikte locatie zen en verwerken tot artikels voor gespecialiseerde voor het steeds maar aangroeiend patrimonium van tijdschriften. Zo staat alleszins het vervolg van onze onze Stichting. In de komende weken zullen we een reeks over portretmedaillons en -plaketten van Geo volledig dossier samenstellen met alle items die wij Verbanck in het numismatische tijdschrift Flash bezitten. Dat kan dan als basis dienen om gerichte Medailles op stapel. stappen te zetten naar officiële instanties om de mogelijkheden voor een duurzaam onderkomen van De plannen die wij al verscheidene keren hebben ons patrimonium te bepleiten. meegedeeld om aandacht te besteden aan de con- servering van het funerair patrimonium blijven wij Over al deze initiatieven houden wij u uiteraard bovenaan ons to do lijstje zetten. Het is een niet zo op de hoogte. evident traject en de GDPR-wetgeving heeft het niet makkelijker gemaakt om als vereniging zomaar in Bob Autrique Laurence Decraene contact te komen met nabestaanden en/of concessio- Anthony Demey Manu Van Dorpe narissen van grafmonumenten waarop een werk van 41

INHOUD Woord vooraf 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Behoud en beheer 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Communicatie en promotie 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Contacten 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Funerair erfgoed 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . In memoriam 10.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nieuwe aanwinsten 13. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nieuwe vondsten 16.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Opzoekingen 20. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Publicaties 27. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Signalementen 31. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Veilingen en verkopen 34. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Varia 38.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toekomst 41. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................................................................. Stichting Geo Verbanck is een private stichting met volgende met het oog hierop alle nodige rechtsmiddelen aanwenden; Grafische vormgeving: www.graffito.be belangeloze doelen: daarvoor is de Stichting aangesloten bij SOFAM; - het opzoeken, inventariseren, archiveren en wetenschappe- - het ijveren voor het onderhoud van Geo Verbancks werken in publiek bezit. lijk onderzoeken van het leven en werk van Geo Verbanck en tijdgenoten; © Uitgave van de Stichting Geo Verbanck - het informeren van het publiek hierover en het presenteren Ondernemingsnummer 0889-165-049 van de bevindingen en resultaten, onder meer door het Zetel: Guido Gezellelaan 39, 9100 Sint-Niklaas organiseren van of het verlenen van medewerking aan de Correspondentie: Max Temmermanlaan 34, 2920 Kalmthout organisatie van tentoonstellingen en publicaties, en door het (e-mail: [email protected]; tel. 03 666 59 01) uitwerken en in stand houden van een website; Website: www.geoverbanck.be - het beheren en toegankelijk maken in aangepaste ruimten Samenstelling en eindredactie: Anthony Demey en op alle mogelijke manieren van de ingebrachte, geschonken en later verworven werken; De Stichting Geo Verbanck ontvangt geen structurele subsidies - het volgen van verkoop en veilingen van werken van en werkt enkel met vrijwillige giften. kunstenaar Geo Verbanck; Rekeningnummer: BE92 0015 2440 5823 (BIC: GEBABEBB) - het beschermen tegen manipulaties, misbruiken en vervalsingen van alle kunstwerken van Geo Verbanck en 42

PUBLICATIES VAN DE STICHTING GEO VERBANCK De Orpheus van Geo Verbanck – MEDAILLES / MEDALS – Anthony Demey Geo Verbanck Alphonse en André Vander Stricht, bierbrouwers te Gent, geportretteerd door Geo Verbanck – Anthony Demey Op het Campo Santo te Sint-Amands- Ook figuren uit de omgeving van De Orpheus van Geo Verbanck – Anthony Demey bgerargfmsotanAautmneetehnntoivnnadynrudDkewefeamkmkeeilyinedVander André Vander Stricht, die door Geo Verbanck werden geportretteerd, Stricht. Alphonse Vander Stricht passeren de revue: Emile Tytgat, verwierf de concessie daarvoor in directeur van de Brouwerijschool, 1908. Zijn echtgenote, Delphine Joseph Dandelooy, mouter in Platteau, werd er in 1930 bijgezet. Merksem, Clément Morraye, stichter Hij volgde zelf in 1936. Daarna van de Internationale Jaarbeurs der werden al zijn zonen en één dochter Vlaanderen, Aimé Meiresonne, zaak- in dat graf bijgezet. Van Alphonse voerder van de gelijknamige brouwerij Vander Stricht, Delphine Platteau in Gent, Georges Chabot, eminent en André Vander Stricht maakte professor aan de Brouwerijschool Geo hij de tweede prijs weg, wat hem beeldhouwer Geo Verbanck en leider van het laboratorium ervan, De Gentse beeldhouwer Geo In 1910 the Ghent-born sculptor etseerde onmiddellijk grote bekendheid gaf en ensgroot een erkenning van zijn kwaliteiten als portretten. professor A.J.J. Van de Velde, onder Verbanck maakt in 1910 zijn eerste Geo Verbanck crafted his first art anger beeldhouwer. Dat beeld had zoveel ps afgieten succes dat het Museum voor Schone meer directeur van de Brouwerijschool kunstmedaille. In een tijdsspanne van medal. Over a period of fifty years he Kunsten te Gent er een verkleinde n man van uitvoering van bestelde om de Wie waren die Vander Strichts? en hoogleraar aan de universiteit te 50 jaar ontwerpt hij er nog meer created more than thirty-five medals. n verdriet museumcollectie aan te vullen. van zijn Later werkte Verbanck dat thema nog Hun curriculum leidt naar een van Gent en initiatiefnemer en bezieler van dan 35, waaronder echte pareltjes in Some of them are real art deco gems. verscheidene malen uit, onder meer eus is de in Lokeren, Brussel en in Leuven. de grootste brouwerijen van Gent, het Museum voor de Geschiedenis art decostijl. During the Great War he designed etzelfde erder had De lezer wordt meegenomen op een de Brouwerij Excelsior, die na een van de Wetenschappen te Gent. Hij is ook de auteur van Gents nood- Ghent emergency coins and in 1937 t eerst boeiende tocht langsheen al die Alphonse engeld tijdens de Eerste Wereldoorlog he was also asked to send in drafts emaakt als werken, met een kunsthistorische bestaan van nagenoeg 90 jaar, in ze Prijs van duiding ervan binnen het oeuvre van e kaapte de kunstenaar. 1975 definitief haar deuren sloot, Het inventariseren van het omvang- en in 1937 wordt hem gevraagd for a series of Belgian coins. André Vander Stricht,reeks Belgische munten. en naar het ooit zo gerenommeerde rijke oeuvre van Geo Verbanck ontwerpen in te sturen voor een Geo Verbanck Institut Supérieur des Fermentations op zich is boeiend, maar het is de What art medals and coins are we MEDAILLES / MEDALS de Gand, in 1887opgericht en in context rond die werken, die ze hun bierbrouwers te Gent,talking about? What is the historical Anthony Demey Over welke kunstmedailles en munten background of these small works of 1995 opgegaan in de Hogeschool ware betekenis geeft. In het geval gaatgheet?pWorattisrdeetctoneteextrvdan ddioe orart that cover half a century? Gent, die op zijn beurt in 2003 van de familie Vander Stricht komt Geo Verbanckkleine kunstwerken, die een halve is opgenomen in de Associatie een stukje onderbelichte industrieel- eeuw omspannen? Daarop wordt in This book tries to give an answer to these questions. Universiteit Gent. archeologische geschiedenis van Gent opnieuw tot leven. dit boek een antwoord gegeven. Anthony Demey € 10,00Vander Stricht brouwers cover def.indd 1 1/10/15 11:15 € 15,00Geo_verbanck-Medailles-cover-opmaakv1.indd 1 24/02/16 16:09 € 18,00 11/07/16 11:56 Geo Verbanck De oorlogsmonumenten HOE van Geo Verbanck GEO VERBANCK IN VILLA DE BONDT DE GEBROEDERS Anthony Demey VAN EYCK Anthony Demey EERDE € 17,00 Boekje Villa De Bondt DEF.indd 1 € 2,00 12/01/18 11:56 Anthony Demey € 25,00 ............................................................................................................................................................................................. Bestel ze via: [email protected] / www.geoverbanck.be Ook te koop bij of via de volgende boekhandels: - ‘t Oneindige Verhaal, Stationsstraat 68, 9100 Sint-Niklaas ([email protected]) - Boekhandel Limerick, Koningin Elisabethlaan 142, 9000 Gent ([email protected]) Foto back-cover: De Pacificatiezaal van het Gentse stadhuis tijdens de officiële voorstelling van de monografie Hoe Geo Verbanck de gebroe- ders van Eyck eerde op 24 juni 2021 (© Storm Calle).

44