21st Century Literature - Scrapbook

21st Century Literature Scrapbook Sean Dino Leander N. Catacutan Grade 11 -STEM

Table of Contents The 19 Riddles Dasalan at Tocsohan Pagibig sa Tinubuang Lupa Scent

WRITTER INTERNATIONAL PASSPORT Full Name: Frederick Starr Date of Birth: 9/02/1858 - 8/14/1993 was an American academic, anthropologist and \"populist educator\" Author of \"The Little Book of Filipino Riddles.\"

19 Riddles Reading Material 1: Gaddang 1.Nu mat-tut-lud ay atanang udde; nu mat-tadag ay ibbafa. If he sits down he is high; if he stands up he is low. Ilokano 2. Nagcapa dimet nagpadi; Nagcorona dimet nagari. Gown but not priest; crown but not king. Ilokano 3. Pito iti taoana; taltallo iti requepna. There are seven windows; only three shut. Ilokano 4. Adda dua nga Princesa quet nagbaetanda ti maysa nga bantay quet daytoy a bantay adda met dua nga oaig quet no agsangit daguitoy a Princesa agayos met daytoy nga oaig ngem no saanda nga agsangit mamagaan daguitoy nga oaig. There are two princesses with a mountain between them. In this mountain are two brooks and when the princesses cry these brooks flow and when the princesses do not cry the brooks dry up.

Ilokano 5. No magnaac iti nasipnget aoan caduac quet no magnaac iti nalaoag adda caduac. If I walk in the dark I have no companion; if I walk in the light I have one . Ilokano 6. Adda ay ayatec nga gayyem (amigo) ngem saanco a cayat a casango. I have a loving friend but I do not wish to face him. Tagalog 7. Naligo ang capitan hindi nabasa ang tian. The captain took a bath without his belly getting wet. Tagalog 8. Kung ako ay iyong pakatitigan pagkita sa akiy di mapapalaran. If you look at me, you cannot see me. Tagalog 9. Ano ang itatawag mo sa biyenang babayi nang asawa nang kapatid mo? What will you call the mother-in-law of your sister's husband?

Tagalog 10. Ang amain kong buo ay may isang kapatid na babayi, ngunit siyai hindi ko naman ali. Sino siya? My uncle has a sister but she is not my aunt. Who is she? Pangasinan 11. Tepacc cac tan tepac agnereguel na ybac. Clapping and clapping but my companions cannot hear me. Ilocano 12. Ania iti pinarusa iti Dios a balinsuec a maturog? What thing that God made sleeps with its head down? Tagalog 13. Pantas ca man, at marunong bumasa at sumulat, aling ibon dito sa mundo ang lumilipad ay sumususo ang anak? Although you are wise and know how to read and write, which bird in this world flies and yet suckles its young? Ilocano 14. Uppat iti adiguina, maysa iti baotna, dua iti paypayna, dua iti boneng. Four posts, one whip, two fans, and two bolos.

Tagalog 15. Apat na tukod langit at isang pang hagupit. Four earth posts, two air posts and whip. Gaddang 16. Nu mat-tut-lud ay atanang udde; nu mat-tadag ay ibbafa. If he sits down he is high; if he stands up he is low. Ilocano 17. Adda masya nga parusa ni Apo Dios nga adda uppat a sacana, ipusna quen maysa nga ulona nga aoan ti imana. There is one creature of our Lord God which has four legs and a tail and one head; but it has no arms. ITagalog 18. Carga nang carga ay ualang upa. Always working and no pay. ITagalog 19. Eto na si \"Nuno,\" may sunong na guinto. Here comes \"Nuno\" with gold on his head. Fact: Riddle is a question or statement intentionally phrased so as to require ingenuity in ascertaining its answer or meaning.

WRITTER INTERNATIONAL PASSPORT Full Name: Marcelo H. Del Pilar Pen Name: Pláridel Date of Birth: 8/30/1850 - 7/04/1896 was a Filipino writer, lawyer, journalist and freemason. was born and bought up in Bulakan. He was suspended at the Universidad de Santo Tomas and imprisoned in 1869 after he and the parish priest quarreled over exorbitant baptismal fees.

Reading Material 2: Dasalan at Tocsohan Ang Tanda “Ang tanda nang cara- i- cruz ang ipangadya mo sa amin, Panginoon naming Fraile, sa manga bangkay namin, sa ngalan nang Salapi at nang Maputing binte, at nang Espiritung Bugaw. Siya naua.“ Pagsisisi “Panginoon kong Fraile, Dios na hindi totoo at labis nang pagkatuo gumaga at sumalacay sa akin: pinagsisihan kong masakit sa tanang loobang dilang pag-asa ko sa iyo, ikaw nga ang berdugo ko. Panginoon ko at kaauay ko na inihihibic kong lalo sa lahat, nagtitica akong matibay na matibay na dina muli- muling mabubuyo sa iyo: at lalayuan ko na at pangingilagan ang balanang makababacla nang loob ko sa pag-asa sa iyo, macalilibat nang dating sakit nang manga bulsa ko, at nagtitica naman acong maglalathala nang dilang pagcadaya ko umaasa akong babambuhin ka rin, alang-alang sa mahal na pasyion at pangangalakal mo nang Cruz, sa pagulol sa akin. Siya naua.”

Ang Amain Namin “Amain naming sumasaconvento ka, sumpain ang ngalan mo, malayo sa amin ang kasakiman mo, quitlin ang liig mo ditto sa lupa para nang sa langit. Saulan mo cami ngayon nang aming kaning iyonh inaraoarao at patauanin mo cami sa iyong pagungal para nang pag papataua mo kung cami’y nacucualtahan; at huag mo kaming ipahintulot sa iyong manunukso at iadya mo cami sa masama mong dila. Amen.” Ang Aba Guinoong Baria “Aba guinoong Baria nakapupuno ka nang alcancia ang Fraile’I sumasainyo bukod ka niyang pinagpala’t pina higuit sa lahat, pinagpala naman ang kaban mong mapasok. Santa Baria Ina nang Deretsos, ipanalangin mo caming huag anitan ngayon at cami ipapatay. Siya naua.” Ang Aba Po Santa Baria “Aba po Santa Bariang Hari, inagao nang Fraile, ikao ang kabuhayan at katamisan. Aba bunga nang aming pauis, ikaw ang pinagpaguran naming pinapanaw na tauong Anac ni Eva, ikaw nga ang ipinagbubuntonh hininga naming sa aming pagtangis dito sa bayang pinakahapishapis. Ay aba pinakahanaphanap naming para sa aming manga anak, ilingon mo sa aming ang cara- i cruz mo man lamang at saka bago matapos ang pagpanaw mo sa amin ay iparinig mo sa amin ang iyong kalasing Santa Baria ina nang deretsos, malakas at maalam, matunog na guinto cami ipanalangin mong huag magpatuloy sa aming ang manga banta nang Fraile. Amen.”

Ang Manga Utos Nang Fraile Ang manga utos nang Fraile ay sampo: Ang nauna: Sambahin mo ang Fraile na lalo sa lahat. Ang ikalaua: Huag kang mag papahamak manuba nang ngalang deretsos. Ang ikatlo: Mangilin ka sa Fraile lingo man at fiesta. Ang ikapat: Isangla mo ang catauan mo sa pagpapalibing sa ama’t ina, Ang ikalima: Huag kang mamamatay kung uala pang salaping pang libing. Ang ikanim: Huag kang makiapid sa kanyang asaua. Ang ikapito: Huag kang makinakaw. Anh ikaualo: Huag mo silang pagbibintangan, kahit ka masinungalingan. Ang ikasiyam: Huag mong ipagkait ang iyong asaua. Ang ikapulo: Huag mong itangui ang iyong ari. Itong sampong utos nang Fraile’I dalaua ang kinaoouian. Ang isa: Sambahin mo ang Fraile lalo sa lahat. Ang ikalaua: Ihayin mo naman sa kaniya ang puri mo’t kayamanan. Siya naua. Fact: Ang Dasalan at Tocsohan ay koleksiyon ng mga akdang nagpaparodiya o gumagagad sa mga dasal at katekismong itinuro ng mga paring espanyol.

WRITTER INTERNATIONAL PASSPORT Full Name: Andrés Bonifacio y de Castro Date of Birth: 11/30/1863 - 5/10/1897 Author of \"Pag-ibig sa Tinubuang Lupa\" was a Filipino Freemason and revolutionary leader. \"The Father of the Philippine Revolution\" He was one of the founders and later the Kataastaasang Pangulo of the Kataastaasang, kagalanggalangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan

Aling pag-ibig pa ang hihigit kaya Reading Material 3: Sa pagkadalisay at pagkadakila Gaya ng pag-ibig sa Tinubuang lupa? PAG-IBIG SA Aling pag-ibig pa? Wala na nga, wala. TINUBUANG LUPA Ulit-ulitin mang basahin sa isip By: Andres Bonifacio at isa-isahing talastasing pilit ang salita't buhay na limbag at titik ng isang katauhan ito'y namamasid Banal na pag-ibig pag ikaw ang nukal sa tapat na puso ng sino’t alinman, imbis at taong gubat, maralita’t mangmang nagiging dakila at iginagalang. Pagpupuring lubos ang palaging hangad Sa bayan ng taong may dangal na ingat, Umawit, tumula, kumanta't sumulat, Kalakhan din niya'y isinisiwalat. Walang mahalagang hindi inihandog Ng may pusong mahal sa Bayang nagkupkop, Dugo, yaman, dunong, katiisa't pagod, Buhay ma'y abuting magkalagut-lagot. Bakit? Alin ito na sakdal ng laki, Na hinahandugan ng buong pagkasi, Na sa lalong mahal nakapangyayari,

At ginugulan ng buhay na iwi? Ay! Ito'y ang Inang Bayang tinubuan, Siya'y ina't tangi sa kinamulatan Ng kawili-wiling liwanang ng araw Na nagbigay-init sa buong katawan. Sa kanya’y utang ang unang pagtanggol ng simoy ng hanging nagbigay lunas, sa inis na puso na sisinghap-singhap, sa balong malalim ng siphayo’t hirap. Kalakip din nito'y pag-ibig sa Bayan, Ang lahat ng lalong sa gunita'y mahal, Mula sa masaya'y gasong kasanggulan Hanggang sa katawa'y mapasa-libingan. Ang na nga kapanahon ng aliw ang inaasahang araw na darating ng pagka-timawa ng mga alipin liban po ba sa bayang tatanghalin? At ang balang kahoy at ang balang sanga na parangniya’t gubat na kaayaaya sukat ang makita’t sa alaala ang ina’t ang giliw lampas sa saya Tubig niyang malinaw sa anak'y bulog bukal sa barisang nagkalat sa bundok malambot na buni ng matuling agos

Gunita ma'y laging sakbibi ng lumbay, Walang alaala't inaasa-asam Kundi ang makita'y lupang tinubuan. Pati na'ng magdusa't sampung kamatayan Wari ay masarap kung dahil sa bayan At lalong mahirap. Oh, himalang bagay! Lalong pag-irog pa ang sa kanya'y alay. Kung ang bayang ito'y masasa-panganib At siya ay dapat na ipagtangkilik, Ang anak, asawa, magulang, kapatid; Isang tawag niya'y tatalikdang pilit. Datapwat kung ang bayan ng katagalugan ay linalapastangan at niyuyurakan katuiran puri niyat kamahalan ng sama ng lilong taga ibang bayan. Di gaano kaya ang paghihinagpis ng pusong Tagalog sa puring na lait at aling kalooban na lalong tahimik ang di pupukawin sa panghihimagsik? Saan magbubuhat ang paghihinay sa paghihiganti't gumugol ng buhay kung wala ding iba na kasasadlakan kung di ang lugami sa ka-alipinan?

Kung ang pagka-baon niya't pagka-busabos sa lusak ng daya'y tunay na pag-ayop supli ang pang-hampas tanikalang gapos at luha na lamang ang pinaa-agos. Sa kaniyang anyo'y sino ang tutunghay na di-aakain sa gawang magdamdam pusong naglilipak sa pagka-sukaban na hindi gumagalang ng dugo at buhay. Mangyayari kayang ito'y masulyap ng mga Tagalog at hindi lumingap sa naghihingalong Inang nasa yapak ng kasuklamsuklam na Castilang hamak. Nasaan ang dangal ng mga Tagalog nasaan ang dugong dapat na ibuhos? bayan ay inaapi bakit di kumikilos? at natitilihang ito'y mapanood. Hayo na nga kayo, kayo ngang buhay sa pag-asang lubos na kaginhawahan at walang tinamo kundi kapaitan, kaya nga't ibigin ang naaabang bayan Kayong antayan na sa kapapasakit ng dakilang hangad sa batis ng dibdib muling pabalungit tunay na pag-ibig kusang ibulalas sa bayang piniit

Kayong nalagasan ng bunga't bulaklak ng kahoy ng buhay na nilanta't sukat, ng bala-balaki't makapal na hirap, muling manariwa't sa baya'y lumiyag. Kayong mga pusong kusang pugal ng dagat at bagsik ng ganid sa asal ngayon magbango't baya'y itanghal agawin sa kuko ng mga sukaban Kayong mga dukhang walang tanging lasap kundi ang mabuhay sa dalita't hirap, ampunin ang bayan kung nasa ay lunas sapagkat ang ginhawa niya ay sa lahat Ipahandog-handog ang buong pag-ibig At hanggang may dugo'y ubusing itigis; kung sa pagtatanggol, buhay ay mapatid, Ito'y kapalaran at tunay na langit! Insight: The poem talks about encouraging people to fight for their rights and fight for their homeland

WRITTER INTERNATIONAL PASSPORT Full Name: Jennie S. Redling Author of the \"Scent\" Professional Acting Coach / Dramatist Award-winning Dramatist, Neighborhood Playhouse trained Actor and Instructor, stage, film and television; Member SAG-AFTRA, AEA, The Actors Studio Playwrights-Directors Lab, the BMI Musical Theatre Workshop and the Dramatists Guild. Over twenty years teaching experience— including the State University of New York at Purchase.

Reading Material 4: My fingers Scent Stroke old artwork, Programs I designed once to Align myself with small theatre companies where I, in fact, longed to act, Frail now and filed away atop a closet Unable to disengage, I've Allowed them life out of sight But this morning I lightly breathe The scent of sadness and dread arising surprisingly from these leftovers Of that forsaken time when I was A glass blown to a hair's breadth aching for life to Insight: Pervade me, or simply consolation Failing to find The speaker of the poem what sent me searching, says something is missing, I swiftly press the pages it was the memory when Into their folder, to close tight again she was working, that is Against the bite of why it is titled scent, a fresh, trenchant sensory that can trigger Memory. memory.