บทที่-5

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 5 การใชโ้ ปรแกรมยทู ลิ ิต้ี คลกิ

ความหมายของโปแกรมอรรถประโยชน์ โปรแกรมอรรถประโยชนส์ าหรบั ระบบปฏบิ ตั กิ าร โปรแกรมอรรถประโยชนอ์ น่ื ๆ แบบทดสอบหลงั เรยี น

ความหมายของโปแกรมอรรถประโยชน์ โปรแกรมอรรถประโยชนห์ รอื โปรแกรมยูทลิ ติ ้ี ( Utility Program ) โปรแกรมอรรถประโยชนห์ รอื โปรแกรมยทู ลิ ิต้ี ( Utility Program ) เป็นโปรแกรมทส่ี าคญั กบั การทางาน ของระบบคอมพิวเตอรเ์ ชน่ เดยี วกนั สว่ นใหญจ่ ะมขี นาดเล็กกวา่ ระบบปฏิบตั กิ าร คณุ สมบตั ใิ นการใชง้ านนน้ั คอ่ นขา้ งหลากหลายหรอื ใชง้ านไดแ้ บบอรรถประโยชน์ มกั นิยมเรยี กสน้ั ๆ วา่ ยูทลิ ติ ้ี ( Utility ) แบง่ ออกเป็น 2 ชนิด คอื ยูทลิ ติ ้สี าหรบั ระบบปฏิบตั กิ าร ( OS Utility Programs ) ยูทลิ ิต้สี าหรบั ระบบปฏิบตั กิ าร ( OS Utility Programs ) เป็นยูทลิ ติ ้ที ม่ี กั จะมกี ารตดิ ตงั้ มาพรอ้ มกบั ระบบปฏิบตั กิ ารอยแู่ ลว้ ซง่ึ ชว่ ยอานวยความสะดวกสาหรบั การทางานรว่ มกบั คอมพิวเตอรไ์ ดเ้ ป็นอยา่ งดี ซงึ่ ขอยกตวั อยา่ งของยูทลิ ติ ้ที ใี่ ชใ้ น Windows ทคี่ อ่ นขา้ งจะรูจ้ กั กนั ดี ประเภทการจดั การไฟล์ (File Manager) ประเภทการลบท้งิ โปรแกรม ( Uninstaller ) ประเภทการสแกนดสิ ก์ ( Disk Scanner ) ประเภทการจดั เรยี งพ้ืนทเ่ี ก็บขอ้ มลู ( Disk Defragmenter) ประเภทรกั ษาหนา้ จอ ( Screen Saver )

โปรแกรมอรรถประโยชน์สาหรบั ระบบปฏบิ ัติการ โปรแกรมอรรถประโยชนส์ าหรบั ระบบปฏิบตั ิการ (OS utility programs) เป็นโปรแกรมทตี่ ดิ ตงั้ มาพรอ้ มระบบปฏิบตั กิ ารอยูแ่ ลว้ อานวยความสะดวกใน การทางานรว่ มกบั ฮารด์ แวร์ ตวั อยา่ งโปรแกรม มีดงั น้ี - โปรแกรมจดั การไฟล์ (file manager) เป็นโปรแกรมทอี่ อกแบบมา เพ่ือชว่ ยจดั การไฟล์ เชน่ การคดั ลอกแฟ้ มขอ้ มูล เปลย่ี นชอื่ แฟ้ มขอ้ มูล ลบแฟ้ มขอ้ มูล การ เรยี กใชง้ านโปรแกรมตา่ ง ๆ ไดอ้ ยา่ งสะดวก นอกจากน้ี ระบบปฏิบตั ิการรุน่ ใหม่ ๆ ได้ เพ่ิมความสามารถการแสดงไฟลเ์ ป็นรูปภาพเหมือนจรงิ (image view) ทาใหก้ ารใชง้ านมี ความสะดวกและรวดเร็วมากยงิ่ ข้นึ - โปรแกรมยกเลกิ การติดตงั้ โปรแกรม (uninstaller) เป็นโปรแกรมทใ่ี ช้ ในการนาโปรแกรมและสว่ นประกอบของโปรแกรมทีต่ ดิ ตงั้ ไวใ้ น ระบบออกจากเครอื่ ง คอมพิวเตอร์ สว่ นใหญบ่ รษิ ทั ผผู้ ลิตซอฟตแ์ วรจ์ ะตดิ ตง้ั โปรแกรมยกเลกิ การติดตงั้ โปรแกรมไว้ เป็นสว่ นหน่ึงของโปรแกรมประยุกตอ์ ยูแ่ ลว้

- โปรแกรมแสกนดสิ ก์ (disk scanner) เป็นโปรแกรมชว่ ยตรวจสอบความเสยี หายหรอื ขอ้ ผดิ พลาดทเ่ี กิดข้ึนกบั ฮารด์ ดสิ ก์ คอื เมื่อใชฮ้ ารด์ ดสิ กเ์ ป็นเวลานาน มกั เกิดสว่ นทเี่ สยี หาก ที่ เรยี กวา่ bad sector สง่ ผลใหก้ ารทางานของฮารด์ ดสิ กช์ า้ ลง ทาใหก้ ารบนั ทกึ หรอื เขียนขอ้ มูลใน ฮารด์ ดสิ กย์ ากข้นึ ดงั นนั้ ผใู้ ชส้ ามารถใชโ้ ปรแกรมดงั กลา่ วตรวจสอบฮารด์ ดสิ ก์ เพื่อคน้ หาสว่ นท่ี เสยี หาย ไฟลท์ มี่ ขี อ้ ผิดพลาด และซอ่ มแซมสว่ นทเี่ สยี หายได้ - โปรแกรมจดั เรยี งพ้ืนทจ่ี ดั เก็บขอ้ มลู ของฮารด์ ดสิ ก์ (disk defragmenter) เป็น โปรแกรมทใ่ี ชใ้ นการจดั เรยี งขอ้ มูลใหเ้ ป็นระเบยี บ ชว่ ยใหเ้ ขา้ ถึงขอ้ มูลในฮารด์ ดสิ กไ์ ดอ้ ยา่ งรวดเรว็ กลา่ วคอื เมือ่ มีการเรยี กใชง้ านฮารด์ ดสิ กข์ องคอมพิวเตอรน์ นั้ บอ่ ยๆ ไฟลจ์ ะถกู จดั เก็บกระจดั กระจาย ไมเ่ ป็นระเบยี บ และไมไ่ ดอ้ ยเู่ ป็นกลุม่ กอ้ นเดยี วกนั เม่ือตอ้ งการเรยี กใชอ้ กี ภายหลงั จะทา ใหเ้ วลาในการดงึ ขอ้ มลู นน้ั ๆ ชา้ ลง นนั่ เอง โปรแกรมดงั กลา่ วจงึ ชว่ ยจดั เรยี งไฟลต์ า่ ง ๆ ใหเ้ ป็น ระเบยี บ

- โปรแกรมรกั ษาหนา้ จอ (screen saver) เป็นโปรแกรมสาหรบั รกั ษาและชว่ ยยืดอายุ การใชง้ านจอภาพของคอมพิวเตอร์ กลา่ วคอื การเปิดจอภาพของคอมพิวเตอรใ์ ห้ ทางานและปลอ่ ยท้งิ ไวใ้ หแ้ สดงภาพเดมิ โดยไมม่ ี การเคลือ่ นไหวใด ๆ เป็นเวลานาน จะทาใหเ้ กิดรอยไหมบ้ นสารเรอื งแสงที่ฉาบผวิ จอ และไมส่ ามารถลบออกไปได้ ถา้ ปลอ่ ยท้งิ ไวน้ านจะสง่ ผลใหอ้ ายุการใชง้ านของหนา้ จอคอมพิวเตอรส์ นั้ ลง ในการใช้ โปรแกรมดงั กลา่ วผใู้ ชส้ ามารถตง้ั คา่ ระยะเวลาใหโ้ ปรแกรมตรวจสอบ และเรมิ่ ทางาน ได้ หากไมม่ ีการเคลอื่ นไหวใดๆ ของภาพ เชน่ ๕ นาที หรอื ๑๐ นาที เป็นตน้ เมื่อเรา ขยบั เมาส์ หรอื เรม่ิ ทจ่ี ะทางานใหม่ โปรแกรมน้ีจะปิดอตั โนมตั ิ

โปรแกรมอรรถประโยชนอ์ ื่นๆ โปรแกรมอรรถประโยชนอ์ น่ื ๆ (Standalone utility programs) เป็นโปรแกรมทชี่ ว่ ยใหเ้ ครอื่ งคอมพิวเตอรท์ างานไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ ตวั อยา่ ง โปรแกรม ดงั น้ี 1. โปรแกรมบีบอดั ไฟล์ (file compression utility) เป็นโปรแกรมท่ี บีบอดั ไฟลท์ มี่ ีขนาดใหญใ่ หม้ ีขนาดเล็กลง ไฟลท์ ไี่ ดจ้ ากการบีบอดั ไฟลเ์ รยี กวา่ ซปิ ไฟล์ (zip file) เชน่ WinZip, Winrar เป็นตน้ 2. โปรแกรมไฟรว์ อลล์ (firewall) เป็นโปรแกรมทป่ี ้ องกนั บุคคลภายนอกเขา้ มาในระบบโดยไมร่ บั อนุญาตทง้ั จากระบบ เครอื ขา่ ยอนิ ทราเน็ต และอนิ เทอรเ์ น็ต โดยโปรแกรมจะทาการตรวจสอบ

3. โปรแกรมป้ องกนั ไวรสั (anti virus program) การใชง้ านคอมพิวเตอรท์ มี่ ีผูใ้ ชห้ ลายคนหรอื ใชร้ ะบบ เครอื ขา่ ย มกั เจอปัญหาไวรสั คอมพิวเตอร์ ซง่ึ ไวรสั เป็นโปรแกรมทผ่ี ไู้ มป่ ระสงคด์ ี พฒั นาข้นึ มาเพื่อ วตั ถุประสงคต์ า่ ง ๆ เชน่ บูตระบบชา้ ลง ไมส่ ามารถเรยี กใชโ้ ปรแกรมไดส้ มบูรณ์ ทาใหค้ อมพิวเตอรค์ า้ ง (Hang) หรอื มีขอ้ ความข้นึ บนหนา้ จออตั โนมตั ไิ ดเ้ อง เพ่ือสรา้ งความราคาญ กอ่ กวนการทางานของผใู้ ช้ เป็น ตน้ ดงั นนั้ บรษิ ทั ผูผ้ ลติ ซอฟตแ์ วรจ์ งึ ไดพ้ ฒั นาโปรแกรมข้ึนเพื่อคน้ หาและกาจดั ไวรสั คอมพิวเตอร์ หรอื ที่ เรยี กวา่ โปรแกรมป้ องกนั ไวรสั ซงึ่ แบง่ ออกเป็น ๒ ประเภท ดงั น้ี - แอนต้ไี วรสั เป็นโปรแกรม เป็นโปรแกรมป้ องกนั ไวรสั ทวั่ ๆ ไป จะคน้ หาและทาลาย ไวรสั ในเครอื่ งคอมพิวเตอร์ เชน่ McAfee VirusScan, Kaspersky, AVG AntiVirus, Panda Titanium เป็ นตน้ - แอนต้สี ปายแวร์ เป็นโปรแกรมป้ องกนั การโจรกรรมขอ้ มลู จากไวรสั ปลายแวร์ และแฮก็ เกอร์ รวมถึงแอดแวร์ (adware) ซงึ่ เป็นป๊ อบอพั โฆษณาในอนิ เทอรเ์ น็ต เชน่ McAfee AntiSpyware, Ad-Aware SE Pro, Spyware BeGone เป็นตน้ อยา่ งไรก็ดี ไวรสั คอมพิวเตอรเ์ กิดข้ึนใหมต่ ลอดเวลา ผูใ้ ชต้ อ้ งปรบั ปรุงโปรแกรมอยา่ ง สมา่ เสมอ เพื่อรบั มอื และหาวธิ ีการป้ องกนั ไวรสั ตวั ใหม่ ๆ ไดท้ นั ทว่ งที การใชง้ านเครอื่ งคอมพิวเตอรจ์ งึ จะ สามารถทางานไดอ้ ยา่ งเต็มประสทิ ธิภาพ

แบบทดสอบหลงั เรียน 1.ขอ้ ใดมีความตรงกบั โปรแกรมอรรถประโยชน์ ก.โปรยูทลิ ิต้ี ข.โปรแกรมระบบปฏิบตั ิการ ค.โปรแกรมเชงิ อรรถ ง.ไมม่ ีขอ้ ใดถกู 2.ขอ้ ใด คอื หนา้ ทโ่ี ปรแกรมยทู ลิ ิต้ี ก.จดั เรียงขอ้ มูลในฮารด์ ดสิ ก์ ข.สแกนไวรสั ค.บารุงรกั ษาเครอื่ งคอมพิวเตอร์ ง.บีบอดั ไฟล์

3. ขอ้ ใดไมใ่ ชโ่ ปรแกรมยทู ลิ ิต้ที ต่ี ดิ ตงั้ โดยอตั โนมตั บิ นระบบปฏิบตั กิ ารวนิ โดวสก์ . โปรแกรม Scan disk ข. โปรแกรม WinRAR ค. โปรแกรม Defragmenter ง. โปรแกรม Screen Saver 4. ขอ้ ใดคอื โปรแกรมทใ่ี ชใ้ นการจดั เรยี งขอ้ มูลของไฟลต์ า่ ง ๆ ทเี่ ก็บอยใู่ นฮารด์ ดสิ ก์ ก. โปรแกรม Scan disk ข. โปรแกรม WinRAR ค. โปรแกรม Defragmenter ง. ง. โปรแกรม Nero 5. ขอ้ ใดคอื ขน้ั ตอนการเขา้ ไป Scan Disk และ Defragmenter ก. ดบั เบิลคลิกท่ี My Computer> เลอื กไดรฟ์ > Properties> Sharing ข. ดบั เบ้ิลคลกิ ท่ี My Computer> เลือกไดรฟ์ > Properties> Hardware ค. ดบั เบิลคลิกที่ My Computer> เลอื กไดรฟ์ > Properties> Tools ง. ดบั เบิลคลิกที่ My Computer> เลอื กไดรฟ์ > properties> Security

6. ขอ้ ควรระวงั ในการ Defragmenter คอื ก. ในขณะทาการ Defrag หากตอ้ งการยกเลิกการทางานตอ้ งกตท่ี Stop operation เทา่ นน้ั ข. ในขณะทาการ Defrag หากตอ้ งการยกเลิกการทางานตอ้ งกดท่ี Reset เทา่ นน้ั ค. ในขณะทาการ Defrag หากตอ้ งการยกเลกิ การทางานตอ้ งกดปิดเครอื่ งเทา่ นน้ั ง. ในขณะทาการ Defrag หา้ มกดยกเลกิ การทางานตอ้ งรอใหร้ นั เสร็จเทา่ นนั้ 7. ขอ้ ใดคอื ขน้ั ตอนการเรียกใชง้ านโปรแกรม Screen Saver ก. คลกิ ขวาทเี่ ดสกท์ อป> Personalize> Desktop Background ข. คลิกขวาทเี่ ดสกท์ อป> Personalize> Screen Saver ค. คลกิ ขวาทเี่ ดสกท์ อป> Personalize> Window Color ง. คลกิ ขวาทเ่ี ดสกท์ อป> Personalize> Sounds 8. ขอ้ ใดคอื หนา้ ทขี่ องโปรแกรม Nero ทสี่ าคญั ทสี่ ุด ก. ตดั ตอ่ แกไ้ ขไฟลม์ ลั ตมิ เี ดยี ข. แชรไ์ ฟลอ์ อนไลนผ์ า่ น Nero ค. เขยี นขอ้ มูลลงแผน่ ง. อพั โหลดไฟลอ์ อนไลนผ์ า่ น Nero

9. ขอ้ ใดกลา่ วผดิ ก. ออ๋ งอพั เดทโปรแกรมสแกนไวรสั เป็นประจา ข. แอนถอนการตดิ ตง้ั ตวั กาจดั ไวรสั ตวั เกา่ พรอ้ มกบั ลงตวั กาจดั ไวรสั ตวั ใหมแ่ ทน ค. แนนสงั เกตความคดิ ปกตขิ องคอมพิวเตอรท์ เี่ กิดข้ึนในแตล่ ะวนั ง. โอมหลีกเลย่ี งการสาเนาโปรแกรมจากภายนอก 10.ถา้ ตอ้ งการรบั -สง่ อเี มลอยา่ งรวดเรว็ ควรเลือกใชโ้ ปรแกรมใด ก.โปรแกรม Nero ข. โปรแกรม Scan Disk ค. โปรแกรม WinRAR ง. โปรแกรม Defragmenter