การสร้างหนังสือ Interactive E-Book Online วิชาประวัติศาสตร์

1หน่วยการเรยี นรู้ท่ี จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ • ระบุภมู ปิ ัญญาและวฒั นธรรมไทยสมยั อยุธยาและธนบุรี และอทิ ธพิ ลของภมู ิปญั ญาดงั กลา่ วตอ่ การพฒั นาชาติไทยในยุคตอ่ มาได้

ประวัติและผลงานของบุคคลสาคัญในสมัยอยุธยา สมเดจ็ พระรามาธิบดที ี่ ๑ (อู่ทอง) พระราชประวัติ • ทรงพระนามเดมิ วา่ พระเจ้าอทู่ อง เป็นปฐมกษตั รยิ แ์ ห่งกรุงศรอี ยธุ ยา ต้นราชวงศอ์ ทู่ อง ครองราชย์ระหวา่ ง พ.ศ. ๑๘๙๓-๑๙๑๒ พระราชกรณยี กิจ • ทรงสถาปนากรงุ ศรีอยุธยาเปน็ ราชธานี • ทรงนารปู แบบการปกครองแบบจตุสดมภ์มาปรบั ใช้ • ทรงรบั ลทั ธิเทวราชาจากเขมรมาดัดแปลงให้สอดคลอ้ งกบั ลกั ษณะวัฒนธรรมของคนไทย

สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ พระราชประวตั ิ • ทรงเป็นพระมหากษัตริย์องคท์ ี่ ๘ แห่งกรุงศรอี ยุธยา จากราชวงศส์ ุพรรณภูมิ ทรงเปน็ พระราชโอรสของสมเดจ็ พระบรม-ราชาธิราชที่ ๒ (เจ้าพระยา) ครองราชยร์ ะหว่าง พ.ศ.๑๙๙๑-๒๐๓๑ พระราชกรณียกจิ • ทรงปฏริ ูปการปกครองคร้ังสาคัญ ซงึ่ กลายเป็นรากฐานการปกครองไทยในสมัยตอ่ มา • ทรงผนวกรวมสโุ ขทยั เขา้ กบั อยธุ ยา • ทรงตรากฎมณเฑียรบาลขนึ้ ใช้ในราชสานัก • ทรงตราพระราชกาหนดศักดินา

สมเด็จพระสรุ โิ ยทัย พระราชประวตั ิ • ทรงเปน็ พระอัครมเหสีของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พระมหากษัตรยิ อ์ งค์ท่ี ๑๕ แหง่ กรงุ ศรอี ยธุ ยา จากราชวงศ์สุพรรณภูมิ พระราชกรณียกจิ • ทรงสละพระชนม์ชพี เพ่อื ปกป้องสมเดจ็ พระมหาจกั รพรรดิ ขณะทาสงครามยทุ ธ หัตถีกบั พระเจ้าแปร แมท่ ัพพมา่

สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช พระราชประวตั ิ • ทรงเป็นพระมหากษัตริย์องค์ที่ ๑๘ แหง่ กรงุ ศรอี ยธุ ยา จากราชวงศส์ โุ ขทัย เปน็ พระราชโอรสของสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช ครองราชยร์ ะหว่าง พ.ศ. ๒๑๓๓-๒๑๔๘ พระราชกรณยี กจิ • ทรงประกาศอิสรภาพของกรุงศรีอยธุ ยาท่ีเมืองแครงทจ่ี ะไม่ข้ึนตอ่ หงสาวดี • ทรงอพยพคนไทยท่เี คยถูกพมา่ กวาดตอ้ นไปกลบั คนื กรงุ ศรีอยธุ ยา • ทรงทาสงครามยุทธหตั ถีกบั พระมหาอปุ ราชาแหง่ กรงุ หงสาวดแี ละชนะ ส่งเสริมพระบรมเดชานภุ าพให้ นา่ เกรงขาม เปน็ ผลให้อาณาจกั รแผ่ขยายไปอยา่ งกวา้ งขวาง • ทรงทาสงครามป้องกันพระราชอาณาจกั รตลอดพระชนม์ชีพ • ทรงปราบปรามขา้ ศึกท่ีเขา้ มารกุ รานพระราชอาณาเขต เพ่อื ปกปอ้ งราษฎรของพระองค์ให้รม่ เยน็ เป็นสขุ จนไดร้ ับยกย่องใหท้ รงเป็น “มหาราช”

สมเด็จพระนารายณ์มหาราช พระราชประวตั ิ • ทรงเปน็ พระมหากษตั รยิ ์องคท์ ่ี ๒๗ แหง่ กรุงศรีอยธุ ยา จากราชวงศป์ ราสาททอง เปน็ พระราชโอรสของสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ครองราชย์ระหวา่ ง พ.ศ. ๒๑๙๙-๒๒๓๑ พระราชกรณยี กจิ • ทรงดาเนินการค้าและสรา้ งสัมพนั ธไมตรีกบั ต่างประเทศ ก่อให้เกิดผลดตี อ่ เศรษฐกิจการคา้ ของอยธุ ยา • ทรงดาเนินนโยบายทางการทูตดว้ ยความสุขุมและรอบคอบ ทาใหอ้ ยธุ ยาปลอดภัยจากการรกุ รานของ ชาตติ ะวนั ตก • ทรงส่งคณะทูตจากราชสานักไปเจริญสมั พันธไมตรีกับฝร่ังเศส นับเป็นผลดีต่อความม่ันคงของอยธุ ยาใน ขณะนั้น • ทรงใหพ้ ระโหราธิบดแี ตง่ หนังสอื จินดามณี ซง่ึ เปน็ แบบเรียนของไทยเลม่ แรก • ทรงใหก้ ารสนบั สนุนด้านวรรณกรรม ทาใหม้ วี รรณกรรมทีส่ าคญั ในรชั สมัยของพระองคเ์ ป็นจานวนมาก

สมเดจ็ พระเพทราชา พระราชประวตั ิ • ทรงเป็นพระมหากษัตริย์องคท์ ี่ ๒๘ แหง่ กรุงศรอี ยุธยา จากราชวงศ์บ้านพลหู ลวง เคยเป็นขุนนางแผน่ ดนิ สมเด็จพระนารายณ์-มหาราช ครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. ๒๒๓๑-๒๒๔๖ พระราชกรณยี กิจ • ทรงดาเนนิ การกวาดลา้ งอทิ ธิพลของฝรง่ั เศสใหพ้ ้นไปจากอยุธยา • โดยจับออกญาวิไชเยนทร์ หรือ คอนแสตนอนิ ฟอลคอน ที่คดิ แผนร่วมกบั ฝร่ังเศส ประหารชีวิต • ทรงเพิ่มจานวนกาลังทหารให้แก่กรมพระราชวงั บวรสถานมงคล หรอื วังหนา้ เพ่อื เปน็ กาลงั ป้องกันวังหลวงอีกทางหนง่ึ ด้วย

ออกญาโกษาธิบดี (ปาน) ประวตั ิ • เดิมช่อื ปาน เป็นน้องชายของเจา้ พระยาพระคลัง หรือเจา้ พระยาโกษาธบิ ดี (เหลก็ ) ไดร้ บั ราชการกบั พชี่ ายเม่อื อายุ ๒๐ ปี ในสมยั สมเดจ็ พระนารายณม์ หาราช ผลงานท่ีสาคญั • เป็นหัวหน้าคณะทตู เดนิ ทางไปเจรญิ พระราชไมตรกี ับประเทศฝรงั่ เศส • ระหว่างพานกั ทฝ่ี รง่ั เศส ได้บนั ทึกเรื่องราวต่างๆ ท่ไี ดพ้ บเหน็ มาและกราบถวาย บงั คมทูลสมเด็จพระนารายณม์ หาราชใหท้ รงทราบ เม่อื กลบั ถึงอยธุ ยา

ซมิ ง เดอ ลา ลแู บร์ ประวตั ิ • ซิมง เดอ ลา ลแู บร์ หรอื ลาลแู บร์ เปน็ ชาวฝรั่งเศส ไดร้ บั แตง่ ตั้งใหเ้ ป็นหวั หนา้ คณะ ทูตฝร่ังเศสรว่ มกบั เซเบเรต์ เดินทางมาเจรจาเร่อื งศาสนาและการคา้ ของฝรั่งเศสใน อาณาจกั รอยุธยา เมือ่ พ.ศ. ๒๒๓๐ ผลงานทีส่ าคัญ • เป็นหัวหน้าคณะทูตฝร่ังเศสเขา้ มาทาสัญญาทางการค้ากบั อยุธยา • ได้บนั ทกึ เรื่องราวของอยธุ ยาเพอ่ื กลับไปรายงานราชสานกั ฝรั่งเศสและได้กลายเปน็ หลกั ฐานทางประวตั ิศาสตร์ท่ีมคี ุณค่าในเวลาตอ่ มา

เยเรเมียส ฟาน ฟลตี ประวัติ • คนไทยเรยี ก วัน วลิต เปน็ ชาวฮอลนั ดา เปน็ พ่อค้าและพนักงานในบรษิ ัทอินเดีย ตะวันออกของฮอลนั ดา ทีป่ ัตตาเวยี พระราชกรณียกจิ • ดารงตาแหน่งหัวหน้าคลังสินคา้ ของฮอลันดาในกรงุ ศรอี ยธุ ยา • เขียนพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับวนั วลิต แสดงใหเ้ หน็ ถึงความคิดของชาวตะวันตก ทม่ี ีต่ออาณาจักรอยธุ ยา

1หน่วยการเรยี นรู้ท่ี จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ • ระบุภมู ปิ ัญญาและวฒั นธรรมไทยสมยั อยุธยาและธนบุรี และอทิ ธพิ ลของภมู ิปญั ญาดงั กลา่ วตอ่ การพฒั นาชาติไทยในยุคตอ่ มาได้

สมเดจ็ พระเจ้าตากสนิ มหาราช พระราชประวัติ • มีพระนามเดมิ วา่ สิน เกดิ ในสมัยพระเจา้ อยู่หัวบรมโกศ ตอ่ มา ได้เข้ารับราชการจนมีตาแหน่งเป็นพระยาตาก เจ้าเมืองตาก และ พระยาวชิรปราการ เจา้ เมืองกาแพงเพชร ตามลาดบั พระราชกรณียกิจ • ทรงกอบกเู้ อกราชของไทยจากพมา่ • ทรงรวมพระราชอาณาจกั รดว้ ยการปราบชุมนุมตา่ ง ๆ • ทรงฟนื้ ฟูบ้านเมืองทงั้ ดา้ นเศรษฐกจิ และสงั คมให้กลบั คืนสภู่ าวะปกติ • ทรงทานุบารงุ พระพทุ ธศาสนา

สมเดจ็ เจา้ พระยามหากษัตริยศ์ กึ (ทองดว้ ง) พระราชประวัติ • มีนามเดมิ วา่ ทองดว้ ง ในปลายสมัยอยุธยารับราชการในตาแหนง่ หลวงยกกระบตั ร เมอื่ สมเดจ็ พระเจา้ ตาก สนิ มหาราชทรงสถาปนากรงุ ธนบรุ ีก็ได้เขา้ รับราชการในกรงุ ธนบรุ ี พระราชกรณยี กจิ • เป็นแม่ทัพไปตเี มอื งเขมร และสามารถยึดเมืองเสยี มราฐได้ • ยกทัพไปปราบเมืองนางรองและนครจาปาศักดิ์ เสร็จศึกไดร้ ับเล่ือนยศขึน้ เป็น สมเด็จเจา้ พระยามหากษัตริย์ศึก • ยกทัพไปตไี ดเ้ มอื งเวียงจันทน์ เมืองหลวงพระบาง และได้อญั เชญิ พระแกว้ มรกตและพระบางมายงั กรงุ ธนบรุ ี • ยกทพั ไปตกี มั พชู า เมือ่ กลบั มาได้แก้ไขวิกฤตการณ์ในธนบุรใี ห้ยุตลิ งได้

เจ้าพระยาสรุ สหี ์ (บุญมา) ประวตั ิ • มีนามเดิมวา่ บญุ มา เป็นนอ้ งชายของสมเดจ็ เจ้าพระยามหากษัตรยิ ศ์ ึก เม่อื นายบุญ มาอายไุ ด้ ๑๖ ปี บิดาไดฝ้ ากเข้ารบั ราชการเป็นมหาดเลก็ ในเจา้ ฟ้าเอกทัศ กรมขนุ อนรุ ักษม์ นตรี ภายหลงั ได้รบั แตง่ ตัง้ ให้เปน็ นายสดุ จนิ ดามหาดเลก็ หมุ้ แพร และใน สมยั ธนบรุ ี กไ็ ด้เข้ารบั ราชการจนมีความดคี วามชอบมากมาย ผลงานท่ีสาคญั • เป็นผูม้ ีความสามารถในการรบ และมีความองอาจกล้าหาญ • ไดร้ บั เลอ่ื นยศขน้ึ เปน็ เจา้ พระยาสุรสหี ์ สาเร็จราชการเมืองพิษณโุ ลก • ไดเ้ ข้าร่วมกบั สมเดจ็ เจ้าพระยามหากษัตริยศ์ กึ ยกทพั ไปปราบหวั เมอื งตา่ ง ๆ และ ยงั เปน็ ทพั หน้าในการยกทัพไปตีกัมพชู า และไดแ้ กไ้ ขวิกฤตการณใ์ นกรุงธนบรุ ี

พระยาพิชัยดาบหกั ประวัติ • เดมิ ท่านชื่อ จ้อย เกิดท่บี า้ นห้วยคา อาเภอพิชยั จงั หวัดอตุ รดิตถ์ ในสมยั ปลายกรงุ ศรี อยธุ ยา ศึกษาอยู่กบั ทา่ นพระครูวัดมหาธาตุหรอื วัดใหญ่ เมืองพิชัย ภายหลงั จอ้ ยได้ เปลี่ยนชือ่ ใหมเ่ ปน็ ทองดี หรอื ทองดีฟนั ขาว มคี วามสามารถและชือ่ เสยี งอยา่ งย่งิ ท้งั ทางเชงิ มวยและเชงิ ดาบ จนไดเ้ ข้ารับราชการกับสมเด็จพระเจา้ กรงุ ธนบรุ ี ผลงานที่สาคัญ • ภายหลงั ขา้ ศกึ ยกทพั มาตเี มอื งพชิ ยั 2 ครงั้ ในการรบครงั้ ท่ี 2 พระยาพชิ ยั ถือดาบ สองมอื ออกตอ่ สจู้ นดาบหกั ไปขา้ งหนง่ึ และรกั ษาเมืองไวไ้ ด้ ดงั นนั้ จึงไดรั บั สมญา นามวา่ \"พระยาพชิ ยั ดาบหกั “ • เป็นทหารเอกของพระเจา้ ตากสนิ มหาราช

ภาระงาน ประวัติและผลงานของบคุ คลสาคัญในการสรา้ งสรรค์ชาติไทย คาชแี้ จง ให้นักเรยี นสืบคน้ ประวตั ิและผลงานของบคุ คลสาคญั ในสมยั อยธุ ยา ทีน่ ักเรียนรสู้ กึ ประทบั ใจมา 2 ทา่ น แล้วบันทกึ ลงในสมดุ • พระราชประวตั ิ/ประวตั ิ .......................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............. .............................................................................. • พระราชกรณยี กจิ /ผลงาน .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............. ..........................................................