ฺิิิBrain

สมอง (Brain) รวมความรตู้ า่ งๆเกย่ี วกบั สมอง รวมความรตู้ ่างๆของสมอง เช่น ความหมายของสมอง หนา้ ท่ีของ สมอง สว่ นประกอบของสมอง หนา้ ท่ีของสว่ นประกอบต่างๆ

คานา หนงั สือเล่นน้ีเป็นส่วนหน่ึงของวชิ า การสร้าง หนงั สืออิเลก็ ทรอนิกส์ (E-BOOK)ซ่ึงขา้ พเจา้ ไดร้ ับ มอบหมายจากคุณครูใหจ้ ดั ทาหนงั สือเรื่องน้ีข้ึนตาม ความสนใจ โดยบูรณาการกบั วชิ า วทิ ยาศาสตร์ เน้ือหา ในหนงั สือเล่มน้ีจะประกอบไปดว้ ยเรื่องน่ารู้ทางของ สมอง อาทิเช่น เร่ือง ความหมายของสมอง หนา้ ที่ของ สมอง ส่วนประกอบของสมอง เป็นตน้ ซ่ึงขา้ พเจา้ ได้ รวบรวมไวใ้ นหนงั สือเล่มน้ี

สารบญั เรอ่ื ง หนา้ สมอง คอื อะไร 1 หนา้ ทีข่ องสมอง 2 เซลลข์ องสมอง 3 สว่ นประกอบ 4 สมองคนเรามรี อยหยกั 8 ไมเ่ หมอื นกนั สมารถวดั ความฉลาดได้

01 สมอง คืออะไร สมอง คอื อวยั วะสาคญั ในสตั วห์ ลายชนดิ ตามลกั ษณะทางกายวิภาค หรือที่เรียกว่า encephalon จดั ว่าเป็ นส่วนกลางของระบบ ประสาท คาวา่ สมอง นน้ั สว่ นใหญ่จะเรียก ระบบประสาทบริเวณหวั ของสตั วม์ กี ระดกู สนั หลงั คานบ้ี างทีก็ใชเ้ รียกอวยั วะในระบบ ประสาทบริเวณหวั ของสตั วไ์ มม่ กี ระดกู สนั หลงั อีกดว้ ย

02 หนา้ ทข่ี องสมอง สมองมหี นา้ ท่ีควบคมุ และสงั่ การการ เคล่ือนไหว, พฤตกิ รรม และภาวะธารงดลุ (homeostasis) เชน่ การเตน้ ของหวั ใจ, ความ ดนั โลหิต, สมดลุ ของเหลวในรา่ งกาย และ อณุ หภมู ิ เป็ นตน้ หนา้ ทข่ี องสมองยงั มี เกยี่ วขอ้ งกบั การรู้ (cognition) อารมณ์ ความจา การเรียนรกู้ ารเคลื่อนไหว (motor learning) และความสามารถอนื่ ๆ ทเ่ี กย่ี วกบั การเรียนรู้

03 เซลลข์ องสมอง สมองประกอบดว้ ยเซลลส์ องชนดิ คือ เซลล์ ประสาท และเซลลเ์ กลยี เกลยี มหี นา้ ท่ีในการดแู ล และปกป้ องนวิ รอนนวิ รอนหรือเซลลป์ ระสาทเป็ น เซลลห์ ลกั ท่ที าหนา้ ท่ีสง่ ขอ้ มลู ในรปู แบบของ สญั ญาณไฟฟ้ าท่ีเรียกว่า ศกั ยะงาน (action potential) การตดิ ตอ่ ระหว่างนวิ รอนนนั้ เกดิ ขนึ้ ได้ โดยการหลงั่ ของสารเคมชี นดิ ตา่ ง ๆ ทรี่ วม เรียกว่า สารสอ่ื ประสาท(neurotransmitter) ขา้ ม บริเวณระหว่างนวิ รอนสองตวั ที่เรียกว่า ไซแนปส์ สตั วไ์ มม่ กี ระดกู สนั หลงั เชน่ แมลงตา่ ง ๆ ก็มี นวิ รอนอย่นู บั ลา้ นในสมอง สตั วม์ กี ระดกู สนั หลงั ขนาดใหญม่ กั จะมนี วิ รอนมากกว่าหนง่ึ รอ้ ยลา้ น ตวั ในสมอง สมองของมนษุ ยน์ นั้ มคี วามพิเศษกว่า สตั วต์ รงทีว่ ่ามคี วามซับซอ้ นและใหญก่ ว่าเมอ่ื เทียบ กบั ขนาดตวั ของมนษุ ย์

สว่ นประกอบ 04 ระบบประสาทแบง่ ออกเป็ น 3 สว่ นคือ 1.ระบบประสาทสว่ นกลาง 1.1.สมอง (Brain)บรรจอุ ยภู่ ายในกะโหลกศีรษะ สมองแบ่ง ออกเป็ น 3 สว่ นคือ สมองสว่ นหนา้ (Forebrain) มขี นาดใหญท่ ีส่ ดุ มรี อยหยกั เป็ นจานวนมาก สามารถแบง่ ออก ไดอ้ ีก ดงั นี้  ออลเฟกทอรบี ลั บ์ (olfactory bulb) - อยดู่ า้ นหนา้ สดุ ทา หนา้ ท่ี – ดมกล่นิ (ปลา,กบ และสตั วเ์ ลือ้ ยคลานสมองสว่ นนจ้ี ะ มขี นาดใหญ)่ ในสตั วเ์ ลีย้ งลกู ดว้ ยนมออลแฟกทอรีบลั บจ์ ะไม่ เจริญ แตจ่ ะดมกลิ่นไดด้ โี ดยอาศยั เย่ือบใุ นโพรงจมกู  ซีรบี รมั (Cerebrum)- มขี นาดใหญ่สดุ มรี อยหยกั เป็ นจานวน มาก ทาหนา้ ที่เกยี่ วกบั การเรียนรู้ ความสามารถตา่ งๆ เป็ น ศนู ยก์ ารทางานของกลา้ มเนอ้ื การพดู การมองเห็น การดม กลิน่ การชมิ รส แบง่ เป็ นสองซีก แตล่ ะซีกเรียกว่า Cerebral hemisphere และแตล่ ะซีกจะแบ่งไดเ้ ป็ น 4 พดู งั นี้ 1. Frontal lobe ทำหนำ้ ที่ควบคุมกำรเคล่ือนไหว กำรออกเสียง ควำมคิด ควำมจำ สติปัญญำ บุคลิก ควำมรู้สึก พ้นื อำรมณ์ 2. Temporal lobe ทำหนำ้ ท่ีควบคุมกำรไดย้ นิ กำรดมกลิ่น 3. Occipital lobe ทำหนำ้ ท่ีควบคุมกำรมองเห็น 4. Parietal lobe ทำหนำ้ ที่ควมคุมควำมรู้สึกดำ้ นกำรสมั ผสั กำรพดู กำรรับรส

05  ทาลามสั (Thalamus) - อยเู่ หนอื ไฮโปทาลามสั ทาหนา้ ทเ่ี ป็ น สถานถี ่ายทอดกระแสประสาทเพ่ือสง่ ไปจดุ ตา่ งๆในสมอง รบั รแู้ ละ ตอบสนองความรสู้ กึ เจ็บปวด ทาใหม้ กี ารสงั่ การแสดงออก พฤตกิ รรมดา้ นความเจ็บปวด  ไฮโปทาลามสั (Hypothalamus) - ทาหนา้ ที่เป็ นศนู ยก์ ลาง ของระบบประสาทอตั โนมตั ิ และสรา้ งฮอรโ์ มนเพื่อควบคมุ การผลิต ฮอรโ์ มนจากตอ่ มใตส้ มองซ่ึงจะทาการควบคมุ สมดลุ ของปริมาณ นา้ และสารละลายในเลอื ด และยงั เกีย่ วกบั การควบคมุ อณุ หภมู ิ ร่างกาย อารมณค์ วามรสู้ ึก วงจรการตน่ื และการหลบั การ หิว การอิ่ม และความรสู้ กึ ทางเพศ

06 สมองสว่ นกลาง (Midbrain) เป็ นสมองที่ตอ่ จากสมองสว่ นหนา้ เป็ นสถานรี บั สง่ ประสาท ระหวา่ งสมองสว่ นหนา้ กบั สว่ นทา้ ยและสว่ นหนา้ กบั นยั นต์ าทาหนา้ ที่เกี่ยวกบั การเคล่ือนไหวของลกู ตาและ มา่ นตาจะเจริญดใี นสตั วพ์ วกปลา กบ ฯลฯ ในมนษุ ย์ สมองสว่ น obtic lobe นจ้ี ะเจริญไปเป็ น Corpora quadrigermiaทาหนา้ ท่ีเก่ียวกบั การไดย้ ิน

07 สมองสว่ นทา้ ย (Hindbrain) ประกอบดว้ ย  พอนส์ (Pons) - อยดู่ า้ นหนา้ ของซีรีเบลลมั ตดิ กบั สมอง สว่ นกลาง ทาหนา้ ที่ควบคมุ การทางานบางอยา่ งของ รา่ งกาย เชน่ การเค้ยี วอาหาร การหลงั่ นา้ ลาย การ เคลอ่ื นไหวของกลา้ มเนอื้ บริเวณใบหนา้ การหายใจ การ ฟัง  เมดลั ลา (Medulla)- เป็ นสมองสว่ นทา้ ยสดุ ตอ่ กบั ไขสนั หลงั เป็ นทางผา่ นของกระแสประสาทระหว่างสมองกบั ไข สนั หลงั เป็ นศนู ยก์ ลางการควบคมุ การทางานเหนอื อานาจจติ ใจ เชน่ ไอ จาม สะอึก หายใจ การเตน้ ของหวั ใจ เป็ นตน้  ซีรเี บลลมั (Cerebellum) - อยใู่ ตเ้ ซรีบรมั ควบคมุ ระบบ กลา้ มเนอ้ื ใหส้ มั พนั ธก์ นั และควบคมุ การทรงตวั ของ ร่างกาย

09 สมองคนเรามรี อยหยกั ไม่ เหมอื นกนั สามารถวดั ความ กลบี สมอง (องั กฤษ: Lobes of the brain) เป็ นสว่ นหนง่ึ ของ ฉลาดได ้สมอง ในการแบง่ กลบี ของสมองในระยะดง้ั เดมิ เป็ นการแบ่งตาม ลกั ษณะทางกายวิภาค ซึ่งแสดงถึงความเกย่ี วขอ้ งกบั หนา้ ทท่ี ี่ตา่ งๆ กนั ของสมอง เทเลนเซฟาลอน ซ่ึงเป็ นสว่ นที่ใหญท่ ส่ี ดุ ของสมองมนษุ ย์ แบง่ ออกไดเ้ ป็ นกลบี ตา่ งๆ เชน่ เดยี วกนั กบั สมองสว่ นซีรีเบลลมั แต่ หากไมร่ ะบใุ หเ้ จาะจงลงไป การแบ่งกลบี ของสมองมกั หมายถึงการ แบง่ กลบี เฉพาะของซีรีบรมั เทเลนเซฟาลอนแบ่งออกไดเ้ ป็ น 4 กลบี ไดแ้ ก่ แผนภาพแสดงกลีบของสมอง ██ สมองกลีบทา้ ยทอย (occipital lobe) ██ สมองกลบี ขา้ ง (parietal lobe) ██ สมองกลีบหนา้ (frontal lobe) ██ สมองกลีบขมบั (temporal lobe) ██ กา้ นสมอง (brain stem) ██ ซีรีเบลลมั (cerebellum)

10 1.สมองกลบี หนา้ (Frontal lobe) ทาหนา้ ท่ี เก่ยี วกบั ความคิด ความเสียหายของสมอง สว่ นนท้ี าใหเ้ กดิ การเปลยี่ นแปลงอารมณ์ 2.สมองกลีบขา้ ง (Parietal lobe) ทาหนา้ ที่ สาคญั ในการรวบรวมและประมวลขอ้ มลู ความรสู้ กึ ทงั้ หลาย และหนา้ ทีใ่ นการควบคมุ วตั ถุ สว่ นของสมองกลบี ขา้ งนย้ี งั เกยี่ วขอ้ งกบั การประมวลภาพและท่ีว่าง (visuospatial processing) 3.สมองกลบี ทา้ ยทอย (Occipital lobe) รบั ความรสู้ ึกเกย่ี วกบั การมองเห็น การเสอ่ื มของ สมองสว่ นนท้ี าใหเ้ ห็นภาพหลอน (hallucinations) 4.สมองกลีบขมบั (Temporal lobe) รบั ความรสู้ ึกเก่ียวกบั กลน่ิ และเสียง รวมทงั้ การ ประมวลส่งิ กระตนุ้ ท่ีซบั ซอ้ นเชน่ ใบหนา้ หรือ ทิวทศั น์ นอกจากนย้ี งั มี ตอ่ หนา้ ตอ่ ไป

11  สมองกลีบอินซลู า (insular lobe)เป็ นสว่ นของ คอรเ์ ท็กซท์ ่ีอยรู่ ะหวา่ งและถกู ปกคลมุ ดว้ ยสมองกลบี ขมบั และสมองกลบี ขา้ ง ในบางตาราแยกคอรเ์ ท็กซน์ อี้ อกเป็ น กลีบหนง่ึ ของสมอง และบางที่จดั กลมุ่ กลบี นกี้ บั โครงสรา้ ง ลิมบิก ที่อยลู่ ึกลงไปในสมองในกลีบลมิ บิก (limbic lobe)  ซีรเี บลลมั (Cerebellum)ทาหนา้ ที่เช่ือมโยงขอ้ มลู รบั ความรสู้ ึกกบั การเคล่ือนไหว ซึ่งเกย่ี วขอ้ งกบั การรกั ษา รา่ งกายใหส้ มดลุ ซีรีเบลลมั สามารถแบง่ ออกเป็ นสมอง กลบี หนา้ (anterior lobe), กลบี ดา้ นหลงั (posterior lobe), และกลีบฟลอกคโู ลโนดลู าร์ (floccuonodular lobe) ใน บางครงั้ มกี ารจดั ใหซ้ ีรีเบลลมั เป็ นกลีบหนงึ่ ของสมองซ่ึงถือ วา่ ไมถ่ กู ตอ้ ง กลีบทง้ั ส่หี รือหา้ ของเทเลนเซฟาลอนแบ่งออกคร่ึงหนง่ึ เป็ น ครึ่งทรงกลม เรียกว่า ซีรีบรลั เฮมสิ เฟี ยรข์ า้ งซา้ ยและขวา (cerebral hemisphere) ครึ่งทรงกลมทงั้ สองเชอื่ มตอ่ กนั ดว้ ย โครงสรา้ งที่เรียกว่า คอรป์ ัสคาโลซมั (corpus callosum) ทาให้ สมองทงั้ สองขา้ งสามารถสง่ ขอ้ มลู ไปหากนั และกนั ได้ สมอง ขา้ งซา้ ยจะรบั และสง่ ขอ้ มลู ไปยงั ขา้ งขวาของร่างกาย และสมอง ขา้ งขวาจะทาหนา้ ท่ีเกยี่ วกบั ร่างกายซีกซา้ ย

12 แหลง่ อา้ งอิง =. วนั ที่11 พฤศจิกำยน 2562 เร่ืองควำมรู้ต่ำงๆเกี่ยวสมอง เขำ้ ไดถ้ ึงจำก https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA% E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87

13 ผจู้ ดั ทา ด.ช.ภวู ดทิ ชนภคั เดชสกลุ เลขท5่ี ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ท1ี่ /1 ด.ญ.ภรู ิชญา ละออ เลขท2ี่ 9 ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ท1ี่ /1 เสนอ คณุ ครู ประภสั สร กา๋ เขยี ว วชิ า การสรา้ งหนงั สืออิเล็กทรอนกิ ส์ โรงเรียนแจห้ ่มวิทยา อาเภอแจห้ ม่ จงั หวดั ลาปาง สานกั งานเขตพน้ื ท่ีการศึกษามธั ยมศึกษา เขต 35 ภาคเรียนที่ 2 ปี การสกึ ษา 2562