Oreintation section1 ฉบับแก้ไข

หลกั สตู รฝึ กอบรมดา้ นความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการ ทางานสาหรบั ลกู จา้ งเขา้ ทางานใหม่ Section 1 ความรเู ้ กยี่ วกบั ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน

หวั ขอ้ ฝึ กอบรม หมวด หวั ขอ้ ฝึ กอบรม ระยะเวลา หนึ่งชว่ั โมงสามสบิ นาที 1 ความรเู ้ กยี่ วกบั ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน ชว่ั โมงสามสบิ นาที สามชว่ั โมง 2 กฎหมายความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 3 ขอ้ บงั คบั วา่ ดว้ ยความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 2

หมวดวชิ าที่ 1 ความรเู ้ กยี่ วกบั ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และ สภาพแวดลอ้ มในการทางาน 3

หมวดที่ 1 สารบญั 1.1 ศพั ทค์ วรรู ้ • ความปลอดภยั ในการทางาน • อบุ ตั เิ หตุ • อบุ ตั กิ ารณ์ • เหตกุ ารณเ์ กอื บเกดิ อบุ ตั เิ หตุ • อนั ตราย 1.2 เราตอ้ งมคี วามรบั ผดิ ชอบตอ่ ตนเอง เพอื่ นรว่ มงานและองคก์ รไดอ้ ยา่ งไร 1.3 ความสขุ กบั การทางานควรเป็ นอย่างไร 1.4 สถานทที่ างานเป็ นหนา้ ทขี่ องทกุ คนทจี่ ะตอ้ งรว่ มมอื กนั ดาเนินการ 1.5 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งบา้ นและสถานทที่ างาน 1.6 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งผลผลติ และความปลอดภยั 1.7 ทาไมตอ้ งมกี ารบาดเจ็บ 1.8 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งการบาดเจ็บและอบุ ตั เิ หตุ 1.9 สาเหตขุ องการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ 1.10 ความรนุ แรงของการประสบอนั ตราย 4

หมวดที่ 1 สารบญั 1.11 ความสญู เสยี จากอบุ ตั เิ หตุ 1.12 ผลกระทบโดยตรงของลกู จา้ งเมอื่ ประสบอบุ ตั เิ หตุ 1.13 การสอบสวนอบุ ตั เิ หตดุ จี รงิ หรอื ทาไมจงึ ตอ้ งมกี ารสอบสวนอบุ ตั เิ หตุ 1.14 เมอื่ เกดิ อบุ ตั เิ หตขุ นึ้ พนักงานตอ้ งปฏบิ ตั ติ นอยา่ งไร 1.15 การสอบสวนอบุ ตั เิ หตมุ ผี ลกระทบอะไรกบั พนักงานทไี่ ดร้ บั อบุ ตั เิ หตหุ รอื ไม่ 1.16 การสอบสวนอบุ ตั เิ หตมุ ขี นั้ ตอนอยา่ งไร 1.17 ในกรณีมอี บุ ตั เิ หตถุ งึ ขน้ั หยดุ งานตอ้ งปฏบิ ตั อิ ย่างไร 1.18 วธิ ปี ฏบิ ตั ขิ องพนักงานเพอื่ ป้ องกนั อบุ ตั เิ หตแุ ละความสญู เสยี 1.19 การป้ องกนั การเจ็บป่ วย 1.20 สขุ ภาพเป็ นสงิ่ จาเป็ นทที่ ุกคนตอ้ งกระทาคอื การฝึ กฝนตนเองกบั การตอ่ สชู ้ วี ติ 5

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.1 ศพั ทค์ วรรู ้ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทาํ งาน หมายถงึ อะไร การกระทา หรอื สภาพการทางานซงึ่ ปลอดจากเหตอุ นั จะทาใหเ้ กดิ การประสบอนั ตรายตอ่ ชวี ติ รา่ งกาย จติ ใจ หรอื สขุ ภาพอนามยั อนั เนื่องจากการทางานหรอื เกยี่ วกบั การทางาน” (พระราชบญั ญตั ิ ความปลอดภยั ) ความปลอดภยั ในการทาํ งาน หมายถงึ อะไร สภาพและปัจจยั ทมี่ หี รอื อาจมผี ลตอ่ สขุ ภาพและความปลอดภยั ของผูป้ ฏบิ ตั งิ าน ลกู จา้ งหรอื คนงานอนื่ ๆ (รวมถงึ คนงานชว่ั คราวและคนงานผูร้ บั เหมา) ผูเ้ ยยี่ มชม หรอื บคุ คลอนื่ ๆ ในสถานที่ ทางาน 6

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.1 ศพั ทค์ วรรู ้ อบุ ตั เิ หตุ ( Accidents ) การกระทา หรอื สภาพการทางานซงึ่ ปลอดจากเหตอุ นั จะทาใหเ้ กดิ การประสบอนั ตรายตอ่ ชวี ติ รา่ งกาย จติ ใจ หรอื สขุ ภาพอนามยั อนั เนื่องจากการทางานหรอื เกยี่ วกบั การทางาน” (พระราชบญั ญตั ิ ความปลอดภยั ) เหตกุ ารณเ์ กอื บเกดิ อบุ ตั เิ หตุ (Near Miss) สภาพและปัจจยั ทมี่ หี รอื อาจมผี ลตอ่ สขุ ภาพและความปลอดภยั ของผูป้ ฏบิ ตั งิ าน ลกู จา้ งหรอื คนงานอนื่ ๆ (รวมถงึ คนงานชว่ั คราวและคนงานผูร้ บั เหมา) ผูเ้ ยยี่ มชม หรอื บคุ คลอนื่ ๆ ในสถานที่ ทางาน 7

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.1 ศพั ทค์ วรรู ้ อบุ ตั กิ ารณ์ (Incident) หมายถงึ เหตกุ ารณท์ ไี่ ม่พงึ ประสงคแ์ ตเ่ มอื่ เกดิ ขนึ้ แลว้ มผี ลใหเ้ กดิ อบุ ตั เิ หตหุ รอื อาจหมายถงึ เกอื บเกดิ อบุ ตั เิ หตุ อบุ ตั กิ ารณ์ (Incident) + เหตกุ ารณเ์ กอื บเกดิ อบุ ตั เิ หตุ (Near Miss) อบุ ตั เิ หตุ ( Accidents ) อนั ตราย (Danger) หมายถงึ แหลง่ หรอื สภาพการทมี่ โี อกาสทาใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ คนเราในลกั ษณะของการบาดเจ็บ เจ็บป่ วย ความเสยี หายตอ่ ทรพั ยส์ นิ สภาพแวดลอ้ มในการทางานหรอื ทงั้ หมดทกี่ ลา่ วมา 8

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.2 เราตอ้ งมคี วามรบั ผดิ ชอบตอ่ ตนเอง เพอื่ นรว่ มงานและองคก์ รไดอ้ ย่างไร ขน้ั ตอนที่ 1 : เตรยี มพรอ้ มทจี่ ะเรยี นรู ้ ขน้ั ตอนที่ 2 : ดแู ละฟังอยา่ งตง้ั ใจ : นี่คอื แผนงานของวนั นี้ : รบั ทราบครบั : รบั ทราบครบั : ดนู ะครงั้ แรกตอ้ งทาแบบนี้ 9

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.2 เราตอ้ งมคี วามรบั ผดิ ชอบตอ่ ตนเอง เพอื่ นรว่ มงานและองคก์ รไดอ้ ยา่ งไร ขน้ั ตอนที่ 3 : รว่ มในการฝึ กปฏบิ ตั ิ ขน้ั ตอนที่ 4 : ทาตวั ใหค้ นุ ้ เคยกบั งานทที่ า : ขอบคณุ ครบั : ทางานเรยี บรอ้ ยไหม : ครบั ผมทาไดไ้ ม่มปี ัญหา : คณุ ผ่านการทดสอบ 10

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.2 เราตอ้ งมคี วามรบั ผดิ ชอบตอ่ ตนเอง เพอื่ นรว่ มงานและองคก์ รไดอ้ ย่างไร ตง้ั อกตงั้ ใจ สงิ่ ทพี่ งึ ปฏบิ ตั ิ การตรวจความ ปลอดภยั ดแู ลรกั ษา รายงาน สขุ ภาพ เขา้ รบั การตรวจ ศกึ ษา รา่ งกาย กระบวนการ ปฏบิ ตั งิ าน ปฏบิ ตั ติ ามกฏ ระเบยี บอย่าง เครง่ ครดั สวสั ดศิ กึ ษา 11

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.3 ความสขุ กบั การทางานควรเป็ นอย่างไร การทาํ งาน ผลผลติ พฤตกิ รรมในการใชช้ วี ติ ในสถาน คอื สงิ ทไี่ ดจ้ ากการทางานดว้ ยการนาวตั ถดุ บิ ประกอบการหรอื สถานทที่ างานตามความสามารถ มาแปรเปลยี่ น โดยใชเ้ ครอื่ งจกั รและเครอื่ งมอื ตา่ งๆ เขา้ ของแตล่ ะบคุ คล และควรใหค้ วามชว่ ยเหลอื และมี มาชว่ ยประดษิ ฐ ์ ทาใหไ้ ดส้ งิ่ ใหม่ทมี รี าคาเกดิ ขนึ้ จงึ เป็ น นา้ ใจตอ่ เพอื่ นรว่ มงานดว้ ย กระบวนการทางานทจี่ าเป็ นในอตุ สาหกรรม 12

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.4 สถานทที่ างาน “เป็ นหนา้ ทขี่ องทกุ คนทจี่ ะตอ้ งรว่ มมอื กนั ดาเนินการทางดา้ นสขุ ภาพอนามยั และความปลอดภยั ในการ ทางาน” 13

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.4 สถานทที่ างาน “เป็ นหนา้ ทขี่ องทกุ คนทจี่ ะตอ้ งรว่ มมอื กนั ดาเนินการทางดา้ นสขุ ภาพอนามยั และความปลอดภยั ในการ ทางาน” การใชโ้ ฟลค์ ลฟิ ทท์ ถี่ กู วธิ ี 14

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.4 สถานทที่ างาน “เป็ นหนา้ ทขี่ องทกุ คนทจี่ ะตอ้ งรว่ มมอื กนั ดาเนินการทางดา้ นสขุ ภาพอนามยั และความปลอดภยั ในการ ทางาน” การยกเคลอื่ นยา้ ยของทถี่ กู หลกั การยศาสตร ์ 15

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.4 สถานทที่ างาน “เป็ นหนา้ ทขี่ องทกุ คนทจี่ ะตอ้ งรว่ มมอื กนั ดาเนินการทางดา้ นสขุ ภาพอนามยั และความปลอดภยั ในการ ทางาน” 16

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.4 สถานทที่ างาน “เป็ นหนา้ ทขี่ องทกุ คนทจี่ ะตอ้ งรว่ มมอื กนั ดาเนินการทางดา้ นสขุ ภาพอนามยั และความปลอดภยั ในการ ทางาน” 17

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.5 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งบา้ นและสถานทที างาน “จงพยายามทาอารมณใ์ หแ้ จม่ ใส” 18

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.5 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งบา้ นและสถานทที างาน “จงพยายามทาอารมณใ์ หแ้ จม่ ใส” 60 นาที กอ่ น 10 นาที 19

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.5 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งบา้ นและสถานทที างาน “จงพยายามทาอารมณใ์ หแ้ จม่ ใส” อบุ ตั เิ หตุ 20

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.5 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งบา้ นและสถานทที างาน “จงพยายามทาอารมณใ์ หแ้ จม่ ใส” วงจรความไม่ปลอดภยั ในการทางาน สานักงาน โรงงาน 21

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.6 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งผลผลติ และความปลอดภยั “การทางานใตส้ ภาวการณท์ ปี่ ลอดภยั จะนามาซงึ่ ผลการทางานทดี่ ”ี ● การผลติ สนิ คา้ ใหม้ คี ณุ ภาพทดี กี วา่ และราคาต่ากวา่ ผูอ้ นื่ ทาใหต้ อ้ งลดตน้ ทุนของสนิ คา้ ลง เพอื่ ใหค้ า่ ใชจ้ า่ ยอยใู่ นระดบั ต่า ● ในกรณีที่มีการเรง่ ผลผลติ หากตอ้ งทางานหนักเกนิ ไปหรอื เสียงต่ออนั ตราย อาจเป็ นสาเหตุทาใหเ้ กดิ อุบตั เิ หตุขนึ้ ได ้ ซงึ่ อบุ ตั เิ หตทุ ไี่ ดร้ บั อาจถงึ ขน้ั เสยี ชวี ติ หรอื ไดร้ บั บาดเจ็บ และเมอื่ เกดิ ขนึ้ แลว้ ไม่เพยี งการไดร้ บั บาดเจ็บหรอื ถูกกล่าวโทษเท่าน้ัน แต่ ยงั ทาใหค้ รอบครวั และเพอื่ นฝูงรสู ้ กึ มคี วามเป็ นหว่ งเป็ นใย และอาจทาใหเ้ ครอื่ งมอื เครอื่ งจกั ร หรอื อปุ กรณต์ า่ งๆ ชารดุ เสยี หาย ● การทางานภายใตส้ ภาวะแวดลอ้ มทสี่ ะดวกสบายจะมผี ลดตี อ่ สุขภาพอนามยั และ ปราศจากการบาดเจ็บ ซงึ่ จะนาไปสคู่ วามสุข อกี ทง้ั ยงั เป็ นสว่ นสาคญั ทชี่ ว่ ยใหก้ ารผลติ มปี รมิ าณเพมิ่ มากขนึ้ และมสี ขุ ภาพดขี นึ้ 22

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.6 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งผลผลติ และความปลอดภยั “การทางานใตส้ ภาวการณท์ ปี่ ลอดภยั จะนามาซงึ่ ผลการทางานทดี่ ”ี ● หากผูท้ างานลาหยุดงาน เนื่ องจากไดร้ บั บาดเจ็บจากอุบัติเหตุ เครอื่ งจกั ร เครอื่ งมอื หรอื อปุ กรณต์ ่างๆไม่สามารถใชง้ านได ้ ลว้ นเป็ นการ ลดประสิทธิภาพและเกดิ ความสิน้ เปลืองเป็ นอย่างมาก ดว้ ยการปล่อย เครอื่ งจกั รไวโ้ ดยไม่ไดใ้ ชง้ านนอกจากนีห้ ากรบั ผูซ้ งึ่ ไม่มีประสบการณเ์ ขา้ มารบั ชว่ งงานต่อ จะทาใหผ้ ลผลติ ดอ้ ยคุณภาพลง คุณภาพของสนิ คา้ จงึ ไม่อยใู่ นระดบั ทกี่ าหนดไว ้ ● โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัจจุบนั นี้เทคโนโลยีที่กา้ วหนา้ และผลผลิตที่ถูก ควบคมุ ภายใต ้ กระบวนการผลติ กระบวนการทางานอาจถกู แบง่ เป็ นหลาย ขนั้ ตอนเพอื่ ผลติ สนิ คา้ ชนิดหนึ่ง ถา้ มกี ารลาหยุดเนื่องจากไดร้ บั บาดเจ็บ กระบวนการผลิตทง้ั หมดอาจจะตอ้ งหยุดจนกว่าจะหาผูม้ าทาแทนได ้ ในชว่ งเวลาน้ันจะไม่มผี ลผลติ เกดิ ขนึ้ และประสทิ ธภิ าพก็จะลดลงดว้ ย ● เมอื่ พจิ ารณาแลว้ จะเห็นไดช้ ดั เจนว่าเกดิ ผลเสยี หายอย่างมากเมอื่ เกดิ อุบัติเหตุขึน้ ดังน้ันการป้ องกนั เพื่อก่อใหเ้ กิดความปลอดภัยจึงเป็ น สงิ่ จาเป็ น เป็ นหลกั ในการผลติ อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ 23

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.6 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งผลผลติ และความปลอดภยั “การทางานใตส้ ภาวการณท์ ปี่ ลอดภยั จะนามาซงึ่ ผลการทางานทดี่ ”ี ● เพอื่ ใหก้ ารทางานมรี ะเบยี บ และราบรนื่ จงึ ตอ้ งทางานอยา่ งปลอดภยั โดยใชเ้ ครอื่ งมอื เครอื่ งจกั ร และอปุ กรณ์ ซงึ่ ไม่เสยี่ งตอ่ อนั ตราย ความปลอดภยั ในการทางาน หมายถงึ งานซงึ่ ไม่หนักจนเกนิ ไป ไม่มขี องเสยี และทาการผลติ ไดอ้ ย่างตอ่ เนื่อง ● ดงั นั้น จงึ ควรจากดั สาเหตขุ องการบาดเจ็บทกุ อย่างใหห้ มดสนิ้ ไปและสรา้ งความปลอดภยั ในภาวะแวดลอ้ มของการทางาน ขนึ้ มา เพอื่ ผูท้ างานทกุ คน และนับจากนีเ้ ป็ นตน้ ไปทกุ ๆคนตอ้ งตง้ั ใจทางาน 24

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.7 ทาไมจงึ มกี ารบาดเจ็บ “การบาดเจ็บจะเกดิ ขนึ้ ไดต้ อ้ งมสี าเหต”ุ ● ในโรงงานมเี ครอื่ งจกั รหลายชนิดทไี่ ม่คุน้ เคย ดงั นั้น เพือ่ ป้ องกนั มิใหเ้ กดิ การบาดเจ็บ ผูท้ างานควรรูแ้ ละ ปฏิบตั ิตามกฎความปลอดภยั เบือ้ งตน้ ทางานดว้ ย ค ว า ม ข ย ัน ข ัน แ ข็ ง แ ล ะ มี สุ ข อ น า ม ัย ที่แ ข็ ง แ ร ง เ พื่อ ความสุขของตวั ผูท้ างาน และความรบั ผดิ ชอบทมี่ อี ยู่ ในฐานะทเี่ ป็ นสว่ นหนึ่งของสงั คม ● อุบตั เิ หตุที่เคยเกดิ ขนึ้ หลายครงั้ ไดแ้ สดงใหเ้ ห็นว่า การบาดเจ็บไม่ไดเ้ กิดขึน้ เอง แต่ตอ้ งมีสาเหตุเมื่อ วเิ คราะหส์ าเหตุของการบาดเจ็บ จะพบว่าส่วนใหญ่ แลว้ เกดิ จากสภาพของเครอื่ งจกั รและอุปกรณท์ ี่ไม่ ปลอดภยั และการกระทาทไี่ ม่ปลอดภยั ของผูท้ างาน 25

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.7 ทาไมจงึ มกี ารบาดเจ็บ “การบาดเจ็บจะเกดิ ขนึ้ ไดต้ อ้ งมสี าเหต”ุ สถานการณส์ มมุติ : นายสมชายเขา้ ไปภายในคลงั เก็บสนิ คา้ เพอื่ เชค็ จานวนสนิ คา้ ทตี่ อ้ งส่งออกโดยไม่แจง้ ผูป้ ฏบิ ตั งิ านในพนื้ ที่ ในขณะเดยี วกนั นายสมปองทกี่ าลงั ขบั รถโฟลค์ ลฟิ ตย์ กสนิ คา้ เพอื่ เก็บเขา้ บรเิ วณชนั้ โดยนายสมปองขบั รถโฟลค์ ลฟิ ตต์ ามเสน้ ทางทีค่ ุน้ ชนิ เนื่องจากไม่มีการกาหนดเสน้ ทางการเดนิ รถโฟล ์ คลฟิ ต ์ ทาใหน้ ายสมชายโดนรถโฟลค์ ชนจนไดร้ บั บาดเจ็บ ในกรณีเชน่ นี้ แสดงถงึ สาเหตรุ ว่ มของสภาวะทไี่ ม่ปลอดภยั คอื ไม่ไดม้ กี ารกาหนดทางเดนิ รถโฟลค์ ลฟิ ตท์ า ใหน้ ายสมชายไม่ทราบวา่ กาลงั ใชร้ ถโฟลค์ ลฟิ ตอ์ ยู่ และการกระทาทไี่ ม่ปลอดภยั ของผูป้ ฏบิ ตั งิ าน คอื เขา้ ไป ในพนื้ ทโี่ ดยไม่แจง้ เจา้ หนา้ ทใี่ หท้ ราบ และปฏบิ ตั งิ านดว้ ยความประมาทเลนิ เลอ่ ตามความคนุ้ ชนิ ของตนเอง 26

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.7 ทาไมจงึ มกี ารบาดเจ็บ “การบาดเจ็บจะเกดิ ขนึ้ ไดต้ อ้ งมสี าเหต”ุ ความสมั พนั ธแ์ สดงไดด้ งั ตอ่ ไปนี้ สภาวะทไี่ ม่ปลอดภยั อบุ ตั เิ หตุ (ความบกพรอ่ งในการควบคมุ ความปลอดภยั ) การกระทาทไี่ ม่ปลอดภยั การบาดเจ็บ 27

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.9 สาเหตขุ องการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ สภาพการณท์ ไี่ ม่ปลอดภยั บรษิ ทั ดปู องค ์ ไดท้ าการศกึ ษาและรวบรวมสาเหตขุ องการเกดิ อุบตั เิ หตุ และอบุ ตั กิ ารณ์ พบวา่ 96% สาเหตกุ ารเกดิ อบุ ตั เิ หตแุ ละอบุ ตั กิ ารณเ์ กดิ จากการกระทาทไี่ ม่ปลอดภยั ของคนงาน 28

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.9 สาเหตขุ องการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ สาเหตขุ องการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ สาเหตทุ เ่ี กดิ จากคน สาเหตทุ เี่ กดิ จากสภานการณท์ ไี่ ม่ปลอดภยั 29

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.9 สาเหตขุ องการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ สาเหตทุ เี่ กดิ จากคน - การใชเ้ ครอื่ งจกั ร เครอื่ งกล หรอื อปุ กรณต์ า่ งๆโดยพลการ - ซอ่ มแซมหรอื บารงุ รกั ษาเครอื่ งจกั รในขณะทกี่ าลงั ทางานอยู่ - ถอดอปุ กรณค์ วามปลอดภยั จากเครอื่ งจกั รโดยไม่มเี หตอุ นั ควร - ไม่ใสใ่ จตอ่ การหา้ มเตอื นตา่ งๆ - หยอกลอ้ ในขณะทางาน - ใชเ้ ครอื่ งมอื ชารดุ และไม่ถกู วธิ ี - ไม่สวมใสอ่ ปุ กรณค์ มุ ้ ครองความปลอดภยั ทจี่ ดั ให ้ เป็ นตน้ 30

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.9 สาเหตขุ องการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ สาเหตทุ เี่ กดิ จากสภาพการณไ์ ม่ปลอดภยั - ไม่มคี รอบหรอื เซฟการด์ สว่ นของเครอื่ งจกั รทเี่ ป็ นอนั ตราย - เครอื่ งจกั ร เครอื่ งมอื ทใี่ ชอ้ อกแบบไม่เหมาะสม - บรเิ วณพนื้ ทที่ างานลนื่ ขรขุ ระ - สถานทที่ างานสกปรก รกรงุ รงั วางของไม่เป็ นระเบยี บ - กองวสั ดสุ งู เกนิ ไป และการซอ้ นวสั ดไุ ม่ถกู วธิ ี - แสงสวา่ งไม่เหมาะสม เชน่ แสงไม่เพยี งพอ หรอื จา้ เกนิ ไป - ไม่มรี ะบบระบายและถา่ ยเทอากาศทเี่ หมาะสม - ไม่มรี ะบบเตอื นภยั ทเี่ หมาะสม เป็ นตน้ 31

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.10 สถติ กิ ารประสบอนั ตรายหรอื เจ็บป่ วยเนื่องจากการทางานจาแนกตามความรา้ ยแรง(ในขา่ ยกองทนุ เงนิ ทดแทน) พ.ศ. 2553 - 2563 ตาย ทุพพลภาพ สูญเสยี อวยั วะ หยุดงานเกนิ 3 วนั หยุดงานไมเ่ กนิ รวม บางสว่ น 3 วนั 146,511 2553 619 11 2,149 39,919 103,813 129,632 2554 131,826 2555 590 4 1,630 35,709 91,699 111,894 2556 100,234 2557 717 19 1,818 36,166 93,106 2558 95,674 2559 635 28 3,036 31,419 76,776 89,488 2560 86,278 2561 603 11 1,463 29,254 68,903 86,297 2562 94,906 2563 575 6 1,324 27,845 65,924 85,533 584 12 1,290 26,829 60,773 570 17 1,200 25,820 58,671 568 13 1,226 25,303 59,187 639 13 1,211 27,812 65,231 588 14 1,005 25,682 58,244 ทมี่ า: สานักสถติ แิ หง่ ชาติ http://statbbi.nso.go.th/staticreport/page/sector/th/06.aspx 32

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.11 ความสญู เสยี จากอบุ ตั เิ หตุ คา่ รกั ษาพยาบาล ความสูญเสยี ทางตรง (Direct Loss) การสญู เสยี เวลาในการทางาน ของคนงานหรอื ผูบ้ าดเจ็บ คา่ ทดแทนจากการไดร้ บั บาดเจ็บ เพอื่ รกั ษาพยาบาล คา่ ทาขวญั ความสูญเสยี ทางออ้ ม(Indirect Loss) คา่ ใชจ้ า่ ยในการซอ่ มแซม คา่ ทาศพ เครอื่ งจกั ร เครอื่ งมอื อปุ กรณ์ ทไี่ ดร้ บั ความเสยี หาย คา่ ประกนั ชวี ติ วตั ถดุ บิ หรอื สนิ คา้ ทไี่ ดร้ บั ความเสยี หายตอ้ งทงิ้ ทาลาย หรอื ขายเป็ นเศษเหล็ก ผลผลติ ลดลง เนื่องจาก กระบวนการผลติ ขดั ขอ้ ง ตอ้ ง หยดุ ชะงกั ฯลฯ 33

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.12 ผลกระทบโดยตรงของลกู จา้ งเมอื่ ประสบอบุ ตั เิ หตุ ลกู จา้ ง อบุ ตั เิ หตุ - ขาดรายไดใ้ นระหวา่ งรกั ษาตวั - สญู เสยี โอกาสความกา้ วหนา้ ในอาชพี การงาน - กลายเป็ นคนพกิ าร - เป็ นภาระของครอบครวั - ทาใหล้ กู ๆหมดอนาคต ตามทคี าดหวงั ไว ้ - ทาใหค้ รอบครวั แตกแยกเนืองจากขาดผูน้ า - เป็ นภาระตอ่ สงั คม ฯลฯ 34

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.13 การสอบสวนอบุ ตั เิ หตดุ จี รงิ หรอื ? ทาไมจงึ ตอ้ งมกี ารสอบสวนอบุ ตั เิ หตุ เพอื่ หาแนวทางป้ องกนั ไม่ใหเ้ กดิ อบุ ตั เิ หตซุ า้ อกี ฯลฯ เพอื่ ตอ้ งการหาสาเหตทุ แี่ ทจ้ รงิ ของอบุ ตั เิ หตุ 35

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.14 เมอื่ เกดิ อบุ ตั เิ หตขุ นึ้ พนักงานตอ้ งปฏบิ ตั อิ ย่างไร อบุ ตั ิ เหตุ พนักงานประสบอบุ ตั เิ หต/ุ ปฐมพยาบาลเบอื้ งตน้ แจง้ จป. / คปอ. หวั หนา้ งาน รว่ มกนั สอบสวนอบุ ตั เิ หตุ พบเห็นเหตกุ ารณ์ ไปทเี่ กดิ เหตุ หามาตรการใน การป้ องกนั แกไ้ ข 36

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.15 การสอบสวนอบุ ตั เิ หตมุ ผี ลกระทบอะไรกบั พนักงานทไี่ ดร้ บั อบุ ตั เิ หตหุ รอื ไม่ ? โดนตาหนิ ป้ องกนั อบุ ตั เิ หตไุ ม่ใหเ้ กดิ ขนึ้ ซา้ อกี ป้ องกนั ไม่ใหเ้ พอื่ นพนักงานไดร้ บั อบุ ตั เิ หตเุ หมอื นเรา พนักงานมคี ณุ ภาพชวี ติ ในการทางานดขี นึ้ 37

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.16 การสอบสวนอบุ ตั เิ หตมุ ขี น้ั ตอนอย่างไร ขน้ั ตอนที่ 1 ขน้ั ตอนที่ 2 ขน้ั ตอนที่ 3 เมอื่ เกดิ อบุ ตั เิ หตกุ ็ใหท้ าการปฐม ใหร้ ายละเอยี ดในการเกดิ อบุ ตั เิ หตแุ ก่ พยาบาลสง่ แบบสอบสวนฯ มาให ้ พยาบาลทหี่ อ้ งพยาบาล พยาบาล เพอื่ บนั ทกึ ลงในแบบ เจา้ หนา้ ทคี่ วามปลอดภยั เพอื่ เก็บ สอบสวนอบุ ตั เิ หตุ ขอ้ มูล 38

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.17 ในกรณีทเี่ ป็ นอบุ ตั เิ หตถุ งึ ขน้ั หยดุ งาน ตอ้ งปฏบิ ตั อิ ยา่ งไร? ขนั้ ตอนที่ 1 ขนั้ ตอนที่ 2 ขนั้ ตอนที่ 3 หวั หนา้ และ/หรอื เจา้ หนา้ ทคี่ วาม หวั หนา้ งานเสนอขอ้ แกไ้ ขและการ สง่ แบบสอบสวนฯ กลบั มายงั ปลอดภยั จะเขา้ ไปทาการสอบสวนฯ ป้ องกนั ใหผ้ ูจ้ ดั การแผนกตรวจสอบ เจา้ หนา้ ทคี่ วามปลอดภยั แลว้ จงึ สง่ ใหผ้ ูจ้ ดั การรบั ทราบและให ้ พรอ้ มกบั หวั หนา้ งาน 39 ขอ้ คดิ เห็น

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.18 วธิ ปี ฏบิ ตั ขิ องพนักงานเพอื่ ป้ องกนั อบุ ตั เิ หตแุ ละความสญู เสยี 1. ศกึ ษากฎระเบยี บความปลอดภยั ใหเ้ ขา้ ใจและปฏบิ ตั อิ ยา่ งเครง่ ครดั ยบั ยงั้ อบุ ตั เิ หตุ 2. ศกึ ษาวธิ กี ารปฏบิ ตั งิ านทถี่ กู ตอ้ งและปฎบิ ตั อิ ย่างตอ่ เนื่องสม่าเสมอ 3. ศกึ ษาหาความรใู ้ นการทางานทถี่ กู ตอ้ ง 40 4. เชอื่ ฟังคาแนะนาหรอื การส่ังสอนจากหัวหน้างาน หากไม่เขา้ ใจให ้ สอบถามกอ่ น 5. เมอื่ พบสงิ่ ทผี่ ดิ ปกตทิ ปี่ ลอ่ ยไวแ้ ลว้ อาจจะเป็ นอนั ตรายตอ่ ผูอ้ นื่ หรอื ตนเอง ใหร้ บี แจง้ และแกไ้ ขทนั ที 6. เขา้ ร่วมในการฝึ กและทากิจกรรมต่างๆ เกี่ยวกบั ความปลอดภัยที่ หน่ วยงานจดั ขึน้ เพื่อฝึ กทักษะและความชานาญ เช่น การฝึ กซอ้ ม ดบั เพลงิ 7. ใชอ้ ุปกรณค์ ุม้ ครองความปลอดภยั ส่วนบุคคลตลอดระยะเวลาขณะ ปฏบิ ตั งิ าน

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.19 การป้ องกนั ความเจ็บป่ วย “จงป้ องกนั ตนเองโดยการตรวจสขุ ภาพเป็ นประจาสม่าเสมอ” 41

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.19 การป้ องกนั ความเจ็บป่ วย เมอื่ ตนื่ นอนตอนเชา้ ใหต้ รวจดสู ขุ ภาพรา่ งกาย และการตรวจกอ่ นทางานเป็ นสงิ่ ทขี่ าดเสยี ไม่ได ้ ในกรณีที่ ตอ้ งทางานกบั เครอื่ งจกั ร ความเหนื่อยลา้ ทเี่ กดิ ขนึ้ ตง้ั แตเ่ มอื่ วาน วนั นีย้ งั รสู ้ กึ อยูห่ รอื ไม่ รสู ้ กึ มไี ขห้ รอื ไม่ มอี าการปวดเมอื่ ยตามอวยั วะสว่ นตา่ งๆ ของรา่ งกายหรอื ไม่ รสู ้ กึ ปวดศรี ษะหรอื มนึ ศรี ษะเมอื่ ลกุ ขนึ้ จากเตยี งหรอื ไม่ เมอื่ มองดตู นเองในกระจกเวลาลา้ งหนา้ พบวา่ มสี งิ่ ผดิ ปกตบิ นใบหนา้ หรอื ผวิ หนังหรอื ไม่ 42

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.19 การป้ องกนั ความเจ็บป่ วย เมอื่ ตนื่ นอนตอนเชา้ ใหต้ รวจดสู ขุ ภาพรา่ งกาย และการตรวจกอ่ นทางานเป็ นสงิ่ ทขี่ าดเสยี ไมไ่ ด ้ ในกรณีที่ ตอ้ งทางานกบั เครอื่ งจกั ร เมอื่ ถา่ ยอจุ จาระ พบสงิ่ ผดิ ปกตหิ รอื ไม่ เมอื่ ถา่ ยปัสสาวะ พบสงิ่ ผดิ ปกตหิ รอื ไม่ มอี าการอนื่ ๆ ทแี่ สดงถงึ ความเจ็บป่ วยอกี หรอื ไม่ ความรสู ้ กึ อยากรบั ประทานอาหารเป็ นอย่างไร พบสงิ่ ผดิ ปกตเิ กดิ ขนึ้ กบั รา่ งกาย หรอื หมดความรสู ้ กึ เมอื่ ตอ้ งออกกาลงั กายเพยี งเบาๆ หรอื ไม่ 43

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.20 สขุ ภาพจติ ความกา้ วหนา้ ทางดา้ นเทคโนโลยี อดตี ปัจจบุ นั 44

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.20 สขุ ภาพจติ ความกา้ วหนา้ ทางดา้ นเทคโนโลยี อดตี ปัจจบุ นั 45

หมวดที่ 1 ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1.20 สขุ ภาพจติ 46