ทักษะการดำรงชีวิตฯ-01

สุขภาพ คือ สุขภาวะท่ีสมบูรณ์และมีดุลยภาพ ทางกาย จิตใจ สงั คมและสติปัญญา การอยู่ในภาวะที่ สมดลุ ส่งผลให้มีสขุ ภาพดี การเสียสมดลุ จะทาให้เจบ็ ป่ วย ถึงขนั้ เสียชีวิตได้ สขุ ภาพตามพระราชบญั ญตั ิสขุ ภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 ให้คานิยามว่า สุขภาพ หมายถึง ภาวะของมนุษย์ที่สมบูรณ์ทงั้ ทางกาย ทางจิต ทางปัญญา และทางสงั คม เช่ือมโยงกนั เป็ นองค์รวมอย่างสมดุล องค์การอนามยั โลก (WHO) ให้คานิ ยามว่า สุขภาพ หมายถึง สุขภาวะที่สมบูรณ์ ทงั้ ทางกาย จิตใจ สงั คม และปัญญา มิใช่เพียงการปราศจากโรคหรือความพิการเท่านัน้ 2

สขุ ภาวะทางกาย หมายถึง สภาวการณ์ สขุ ภาวะทางจิต ที่ ก่ อให้ เกิ ดความสุข ของคน ชุมชน สงั คม สขุ ภาวะทางสงั คม และสิ่ งแวดล้อม ท่ี สขุ ภาวะทางกาย เ ช่ื อ ม โ ย ง ซึ่ ง ก ัน แ ล ะ กนั อย่างสมดลุ 3

ปราศจากโรคภยั ไข้เจบ็ ต่าง ๆ ร่างกายมีความสมบรู ณ์ และแขง็ แรง ทรวดทรงรปู รา่ งสมส่วน ระบบต่าง ๆ ในร่างกายทางาน ผิวหนังสะอาด สดชื่น เป็ นปกติ และมีประสิ ทธิ ภาพ เปล่งปลงั่ รวมทงั้ สภาพ ของเลบ็ ท่ีแขง็ แรง ความเจริญเติบโตของรา่ งกาย เป็นไปในอตั ราปกติ และมี ความแขง็ แรงคงทนของ ความสมั พนั ธก์ บั ความเจริญ ฟัน การมีสภาพที่ดีของหู ด้านอื่น ๆ และตา รา่ งกายมีความแขง็ แรง มี การนอนหลบั พกั ผ่อนเป็นไป สมรรถภาพทางกายท่ีดี ตามปกติ รสู้ ึกสดชื่นเม่ือต่ืน ทางานได้นานไมเ่ หน่ือยล้า 4

มีความปรารถนาป้องกนั ปรบั ตวั เข้ากบั สงั คมและ ผอู้ ื่นให้มีความปลอดภยั ส่ิงแวดล้อมได้ดี มีความปรารถนาและยินดี กระตือรือรน้ ไม่เหนื่อยหน่าย เมอ่ื บคุ คลอ่ืนมีความสขุ ท้อแท้ และหมดหวงั ความสาเรจ็ ควบคมุ อารมณ์ได้ดี มีอารมณ์ มนั่ คง มองโลกในแง่ดี ไม่เครียด ตดั สินใจรวดเรว็ ถกู ต้อง มากจนเกินไป และไม่ผิดพลาด มีสมาธิและมีความตงั้ ใจใน เชื่อมนั่ ในตนเองอย่างมี การทางานที่รบั ผิดชอบ เหตผุ ล 5 รจู้ กั ตนเองและเข้าใจ บคุ คลอื่นได้ดี

ชมุ ชนเข้มแขง็ และปลอดภยั ครอบครวั อบอ่นุ ช่วยเหลือเกือ้ กลู กนั มีสนั ติภาพที่ดีและ มีการเมือง นโยบายทาง สงบสขุ สงั คม และเศรษฐกิจท่ีดี มีความเท่าเทียมกนั ในสงั คม 6

มีการเรียนร้อู ย่าง มีอิสรภาพทางความคิด ต่อเนื่อง การไม่เหน็ แก่ตวั มีจิตใจท่ีเป่ี ยมสขุ มีความเมตตากรณุ า เข้าใจสิ่งที่ดีงาม อย่างสงู สดุ 7

ส่ิงจาเป็นสาหรบั ชีวิตมนุษยค์ ือปัจจยั 4 สิ่ งจา เป็ น สา หรับ ชี วิ ต มนุษยค์ ือ ปัจจยั 4 การดารงชีวิต อย่อู ย่างมีความสขุ องคป์ ระกอบ ที่สาคัญที่สุดคือ สุขภาพ ดังที่ ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ส ัม ม า ส ัม พุ ท ธ เ จ้ า ตรสั ไว้ว่า “อโรคยา ปรมาลาภา” แปลว่า “ความไม่มีโรคเป็ นลาภ อนั ประเสริฐ” ดงั นัน้ สุขภาพคือ คณุ ภาพอย่างหนึ่งของชีวิต 8

สขุ ภาพเป็นรากฐาน ที่สาคญั ของชีวิต สขุ ภาพเป็นวิถีแห่งชีวิต สขุ ภาพเป็นพืน้ ฐาน ของการทางานที่มี ประสิทธิภาพ 9

1 องคป์ ระกอบด้านตวั บคุ คล 2 องคป์ ระกอบด้านตวั บคุ คล 3 องคป์ ระกอบทางด้านระบบการจดั การ สาธารณสขุ การจดั การสขุ ภาพ การจดั บริการ ทางการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ ในรปู แบบต่าง ๆ 10

การทากิจกรรมอ่ืน การกระทาท่ีเกิดจากรปู แบบ ของวยั ร่นุ การแก้ปัญหาที่ไม่เหมาะสม ในช่วงเวลาที่เป็นวยั ร่นุ พฤติกรรมเส่ียงส่งผลให้ เกิดผลกระทบทางลบที่ ทาให้เกิดอนั ตราย 11

วยั ร่นุ จึงควรมีทกั ษะท่ีจาเป็ นในการดารงชีวิตเพื่อสุขภาวะ ทาให้ร้จู กั การ แก้ปัญหาและมีวิธีป้องกนั ตนเองให้ปลอดภยั จากสิ่งท่ีเกิดขึน้ ได้ ซ่ึงประกอบด้วย ทกั ษะการตดั สินใจ (Decision Making) ทกั ษะการแก้ปัญหา (Problem Solving) ทกั ษะการคิดสร้างสรรค์ (Creative Thinking) ทกั ษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical Thinking) ทกั ษะการส่ือสารอย่างมีประสิทธิภาพ (Effective Communicating) ทกั ษะการสร้างสมั พนั ธภาพระหว่างบคุ คล (Interpersonal Relationship) ทกั ษะการตระหนักรใู้ นตนเอง (Self Awareness) ทกั ษะการเข้าใจผอู้ ่ืน (Empathy) ทกั ษะการจดั การกบั อารมณ์ (Coping with Emotion) ทกั ษะการจดั การกบั ความเครียด (Coping with Strain) 12

สุขภาวะ หมายถึง สถานการณ์ที่ก่อให้เกิดความสุข ของคน ชมุ ชน สงั คม และส่ิงแวดล้อมท่ีเช่ือมโยงกนั และกนั อย่างสมดลุ วยั ร่นุ เป็นวยั ท่ีอาจเกิดพฤติกรรมเสี่ยงท่ี ส่งผลต่อสุขภาวะ จึงควรมีทักษะการแก้ปัญหา ทักษะการคิ ด สร้างสรรค์ ทกั ษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ทกั ษะการสื่อสารอย่าง มีประสิทธิภาพ ทกั ษะการสร้างสมั พนั ธภาพระหว่างบุคคล ทกั ษะการ ตระหนักรู้ในตนเอง ทักษะการเข้าใจผู้อ่ืน ทักษะการจดั การกับ อารมณ์ และทกั ษะการจดั การกบั ความเครียด เป็ นการสร้างทกั ษะ สขุ ภาพและพฒั นาทกั ษะชีวิต เพื่อการมีวิถีชีวิตที่มีความสขุ ในสงั คม 13