-แบบฝึก-วิทย-ป3-เล่ม1

º¹Ñ ·¡Ö ¢ÍŒ ÁÙÅ µÍ¹·Õè 1 ระบุปญหา : บล็อกไม 1 ชุด สามารถประกอบเปนรูปทรงตาง ๆ ไดก ร่ี ูปแบบ สมมติฐาน : (แนวคาํ ตอบ) บลอ็ กไม 1 ชดุ เมอ่ื นาํ มาประกอบกนั ใหมส ามารถทาํ ไดห ลายรปู แบบ............................................................................................................................................................................................................................................................. รปู แบบการนําบล็อกไมมาประกอบกนั เปน รปู แบบตาง ๆ ÃٻẺ·Õè 1 ÃٻẺ·èÕ 2 (ขึน้ อยกู บั นกั เรยี นออกแบบ) (ขนึ้ อยกู บั นักเรียนออกแบบ) เฉฉบลับย (วาดภาพ) (วาดภาพ) ÃٻẺ·èÕ 3 (ขึ้นอยูกบั นกั เรียนออกแบบ) (วาดภาพ) ÊÃ»Ø ¼Å จากการทาํ กจิ กรรม พบวา เราสามารถนําบล็อกไมช ดุ เดียวกนั มาประกอบกนั............................................... เปนรูปแบบตาง ๆ ไดหลายรปู แบบ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 46

µÍ¹·èÕ 2 สาํ รวจสง่ิ ของและแยกชิน้ สวนยอ ยออกจากส่งิ ของ สิ่งของ ชน้ิ สว นยอ ย เฉฉบลบั ย 1. แวนตา……............................................................... 2. ……............................................................... พลาสติก (กรอบแวนกับขาแวน) กระจกหรือพลาสติก...................................................................................................................................................................................................... 3. ……............................................................... (เลนส)...................................................................................................................................................................................................... 4. ……............................................................... 5. ……............................................................... ...................................................................................................................................................................................................... 6. ……............................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... (ข้ึนอยกู ับนักเรยี นสํารวจ)...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... 47

µÍ¹·Õè 2 วางแผนและออกแบบ เพอ่ื สรางวตั ถุชิ้นใหม วสั ดอุ ปุ กรณท ใ่ี ช ช่อื ช้นิ งาน ................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... เฉฉบลบั ย ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... วางแผนการสรางวัตถชุ ิน้ ใหม (ขึน้ อยูกับนกั เรยี นออกแบบ)............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ÇÒ´ÀÒ¾Í͡ẺªÔ¹é §Ò¹ (ข้นึ อยกู ับนักเรยี นออกแบบ) 48

˹ٵͺ䴌 1. ดูภาพ แลว ตอบคาํ ถาม สิ่งของในภาพ คอื ตุก ตาหมี........................................................................ 1 สงิ่ ของในภาพ ประกอบจากชนิ้ สว นยอ ย ใดบาง ผา ใยสังเคราะห ดาย................................................................................................................... ............................................................................................................................................. สามารถนําชิ้นสวนยอยมาประกอบเปน วตั ถุใหมได ดงั น้ี กระเปา ใสเ หรยี ญ.............................................................................. ............................................................................................................................................. 2 สิ่งของในภาพ คือ รม........................................................................ สิ่งของในภาพประกอบจากช้ินสวนยอย ใดบา ง ผา รม พลาสติก โลหะ................................................................................................................... เฉฉบลบั ย ............................................................................................................................................. สามารถนําชิ้นสวนยอยมาประกอบเปน วัตถใุ หมได ดงั นี้ ถงุ กนั นํา้.............................................................................. ............................................................................................................................................. 2. นักเรียนจะเลือกวัตถุท่ีทํามาจากวัสดุชนิดเดียวหรือทํามาจากวัสดุหลายชิ้น เพือ่ มาประกอบเปนวตั ถุชนิ้ ใหม เพราะอะไร วสั ดุชนิดเดยี ว เพราะวัตถุชิ้นใหมท ่สี รางขนึ้ มคี วามสวยงามดเู ปนช้ินงานท่ีมีเน้อื เดยี วกนั........................................................................................................................................................................................................................................................................................ วสั ดหุ ลายชนิ้ เพราะวัตถชุ นิ้ ใหมประกอบจากวสั ดหุ ลายชน้ิ จะมีองคป ระกอบท่ีเหมาะสม........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตอการใชงาน........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ หมายเหตุ : ขอ 2. นกั เรียนเลือกตอบขอ ใดกไ็ ด ใหครพู ิจารณาเหตุผลสนับสนุน 49

2. ¡ÒÃà»ÅÕÂè ¹á»Å§¢Í§ÇÊÑ ´Ø ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè 2 ªçÍ¡â¡áŵá»Å§ÃÒ‹ § ทักษะกระบวนการ ทางวิทยาศาสตรท ่ใี ช ¨Ø´»ÃÐʧ¤ 1. การสังเกต สงั เกตและอธบิ ายการเปลย่ี นแปลงของวัสดุ 2. การทดลอง 3. การตั้งสมมตฐิ าน เม่อื ทําใหว ัสดุรอ นขึ้นหรอื ทําใหว ัสดเุ ย็นลง 4. ความสัมพนั ธข องสเปซกับเวลา 5. การกําหนดนยิ ามเชงิ ปฏิบัติการ µÍŒ §àµÃÕÂÁµÍŒ §ãªŒ 6. การกาํ หนดและควบคุมตัวแปร 7. การลงความเหน็ จากขอมลู 8. การตีความหมายขอมลู และลงขอสรุป 1. นา้ํ แข็ง 1 ถุง 6. กะละมัง 1 ใบ 2. ชอ็ กโกแลต 1 แทง 7. มีดพลาสติก 1 เลม 3. แทง แกวคนสาร 1 แทง 8. นาฬกาจับเวลา 1 เรือน เฉฉบลบั ย 4. ตะเกียงแอลกอฮอล 1 ชุด 9. ไฟแชก็ 1 อนั หรอื ไมขีดไฟ 1 กลอง 5. ผาหรือถุงมือกันความรอน 1 ชนิ้ 10. ถว ยระเหยสาร 1 ใบ หรอื กระจกนาฬก า 1 แผน Åͧ·íÒ´Ù 1. แบง กลมุ จากนนั้ รว มกนั ตง้ั สมมตฐิ านวา ถา ทาํ ใหช อ็ กโกแลตรอ นขนึ้ และทาํ ให เยน็ ลง ช็อกโกแลตจะมีการเปลยี่ นแปลงหรอื ไม แลวบันทกึ ผล 2. ทําการทดลองเพอ่ื ตรวจสอบสมมติฐาน โดยปฏิบตั ิกจิ กรรม ดงั น้ี 1) หน่ั ช็อกโกแลตใหเ ปนชนิ้ เลก็ ๆ วางบนกระจกนาฬกา 2) วางกระจกนาฬก าบนชุดตะเกยี งแอลกอฮอล 3) จดุ ไฟทตี่ ะเกยี งแอลกอฮอล เพอ่ื ใหค วามรอ นแกช อ็ กโกแลต ตงั้ ทงิ้ ไว 5 นาที สงั เกตการเปลย่ี นแปลงของช็อกโกแลต แลวบนั ทกึ ผล 4) ดบั ไฟที่ตะเกยี งแอลกอฮอล และนํากระจกนาฬก าวางไวบ นนาํ้ แขง็ ตง้ั ทงิ้ ไว 50 10 นาที จากนัน้ สงั เกต แลว บันทกึ ผล

3. รวมกันอภิปรายและสรุปผลการทํากิจกรรมเก่ียวกับการเปล่ียนแปลงของ ชอ็ กโกแลต เมอื่ ทาํ ใหร อ นขนึ้ และทาํ ใหเ ยน็ ลง 4. นาํ เสนอผลการทดลองหนา ชนั้ เรยี น เพอ่ื เปรยี บเทยี บการเปลยี่ นแปลงของวสั ดุ เมอื่ ทําใหว สั ดุรอ นขน้ึ หรือทําใหว สั ดุเย็นลง ºÑ¹·¡Ö ¢ÍŒ ÁÅÙ ระบปุ ญหา : ถาทําใหช็อกโกแลตรอนขึ้นและทําใหเย็นลง แลวช็อกโกแลตจะมี รูปรางเปลีย่ นแปลงหรือไม สมมติฐาน : (แนวคําตอบ) เมื่อทาํ ใหช อ็ กโกแลตรอนขนึ้ และทาํ ใหเย็นลง ชอ็ กโกแลตมีรปู ราง............................................................................................................................................................................................................................................................. เปลีย่ นแปลงไป............................................................................................................................................................................................................................................................. µÒÃÒ§ บันทึกการสังเกตการเปล่ียนแปลงของช็อกโกแลต เมื่อทําใหรอนข้ึนและ ทําใหเยน็ ลง (แนวคาํ ตอบ) เฉฉบลบั ย กาครวใาหมคเวยาน็ มแรกอ ช นอ็ หกรโือกกแาลรตให การเปล่ียนแปลงของช็อกโกแลต เมอ่ื ทาํ ใหช อ็ กโกแลตรอ นขน้ึ ชอ็ กโกแลตเกดิ การละลาย เปลยี่ นรปู รา งจากกอ นกลายเปน.................................................................................................................................................................................. ของเหลว.................................................................................................................................................................................. เมื่อทําใหช อ็ กโกแลตเยน็ ลง ช็อกโกแลตเกิดการแข็งตัว เปล่ียนรูปรางจากของเหลว.................................................................................................................................................................................. กลายเปนกอน (ของแขง็ ).................................................................................................................................................................................. ÊÃ»Ø ¼Å จากการทํากิจกรรม พบวา เมื่อใหความรอนและความเย็นแกช็อกโกแลต ชอ็ กโกแลตจะเกดิ การเปล่ียนแปลงรูปรางจาก กอ น (ของแข็ง) กลายเปนของเหลว และ...................................................................................................................................... จากของเหลวกลายเปนกอน (ของแข็ง).............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 51

˹ٵͺ䴌 1. เมื่อใหความรอนแกวัสดุมากข้ึนจะทําใหวัสดุเกิดการเปล่ียนแปลงหรือไม อยางไร (แนวคาํ ตอบ) วสั ดจุ ะเกดิ การเปลยี่ นแปลง เชน วสั ดมุ สี เี ปลยี่ นไป วสั ดมุ รี ปู รา งเปลยี่ นไป...................................................................................................................................................................................................................................................................................... วสั ดมุ ีกล่ินเปลีย่ นไป...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. ดภู าพ แลวกา ✗ ทับภาพทเี่ ปนการใหค วามเย็นแกว ัตถุ 1) 2) เฉฉบลบั ย 4) 3) 5) 6) 52

3. จากวสั ดทุ ก่ี าํ หนดเมอื่ ใหค วามรอ นและความเยน็ วสั ดมุ กี ารเปลยี่ นแปลงอยา งไร วสั ดุ การเปลี่ยนแปลงของวสั ดุ เมื่อใหค วามรอ น เมือ่ ใหความเย็น 1) พลาสตกิ ละลาย เปล่ยี นรูปราง ไมเ ปลี่ยนแปลง....................................................................................... ....................................................................................... 2) ดินน้าํ มนั 3) ข้ผี ึ้ง ละลาย เปล่ยี นรปู ราง แขง็ ตัว เปลยี่ นรปู ราง....................................................................................... ....................................................................................... 4) นา้ํ แขง็ 5) ผา ละลาย เปลี่ยนรูปราง แข็งตัว เปลี่ยนรูปราง....................................................................................... ....................................................................................... 6) แกว 7) หนิ ละลาย เปล่ียนรปู ราง แข็งตวั เปลีย่ นรปู รา ง....................................................................................... ....................................................................................... 8) ดิน 9) ไม ละลายหรือไหม ไมเ ปล่ยี นแปลง....................................................................................... ....................................................................................... 10) ยาง ละลาย เปลย่ี นรูปราง ไมเปลย่ี นแปลง....................................................................................... ....................................................................................... เฉฉบลับย ไมเปลย่ี นแปลง ไมเ ปลีย่ นแปลง....................................................................................... ....................................................................................... แขง็ ขึ้น แตกหกั ไมเ ปลี่ยนแปลง....................................................................................... ....................................................................................... ไหมเ ปนถาน ไมเ ปล่ยี นแปลง....................................................................................... ....................................................................................... ละลาย เปลย่ี นรปู ราง ไมเ ปลยี่ นแปลง....................................................................................... ....................................................................................... 4. หากตองการใชประโยชนจากนํ้า นักเรียนจะเลือกวิธีใหความรอนแกน้ําหรือ ทําใหนา้ํ เย็นลง เพราะอะไร ใหค วามรอ นแกน าํ้ เพราะตอ งการทาํ ใหน าํ้ รอ น โดยการนาํ นา้ํ ไปตม เพอื่ ชงเครอื่ งดม่ื รอ น...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ทาํ ใหน้าํ เย็นลง เพราะตอ งการทาํ น้าํ แข็ง โดยตองเทนํ้าใสแมพมิ พ แลวนาํ ไปแชใ นชอ งแช...................................................................................................................................................................................................................................................................................... แขง็ ของตเู ย็น เพือ่ ชงเคร่อื งด่ืมเย็น...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... หมายเหตุ : ขอ 4. นักเรียนเลอื กตอบขอ ใดกไ็ ด ใหค รพู ิจารณาเหตุผลสนับสนนุ 53

¡Ô¨¡ÃÃÁ½ƒ¡·Ñ¡ÉÐ º··èÕ 1 1. ดภู าพ แลวบอกวา วตั ถใุ นภาพประกอบจากชิ้นสวนยอ ยอะไรบา ง 12 ตุกตา ประกอบจาก ผา ดาย................................. หมอน ประกอบจาก ผา ดาย............................... ใยสังเคราะห.................................................................................................................... ใยสังเคราะห.................................................................................................................... 3เฉฉบลบั ย 4 ช้นั วางของ ประกอบจาก สมดุ ประกอบจาก กระดาษ...................................... ไม โลหะ.................................................................................................................... ลวด.................................................................................................................... 5 6 รม ประกอบจาก ผา รม............................................. สรอ ยขอมอื ประกอบจาก ดา มจับ (พลาสติก) โครงรม (โลหะ).................................................................................................................... ลกู ปด (พลาสตกิ แกว) โลหะ.................................................................................................................... 54

2. ดภู าพ แลว บอกวา เปน การใหค วามรอ นหรอื ใหค วามเยน็ แกว สั ดุ พรอ มบอกวา สง ผลตอ การเปลยี่ นแปลงของวสั ดุในภาพอยางไร 1 วัสดุในภาพ คอื กลวยปง................................................................................... เปน การ ใหความรอ น.............................................................................................................. วสั ดุในภาพมกี ารเปลีย่ นแปลง กลว ยมสี เี ปลย่ี นไป จากสขี าวนวลเปน สเี หลอื ง.............................................................................................................................................. ออ นและสีน้าํ ตาลเขม.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 2 วัสดใุ นภาพ คือ ไอศกรีม................................................................................... เปน การ ใหค วามเยน็.............................................................................................................. เฉฉบลับย วสั ดุในภาพมีการเปลี่ยนแปลง ไอศกรีมมีการเปล่ียนรูปรางจากของเหลว.............................................................................................................................................. กลายเปน ของแข็ง.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 3 วัสดุในภาพ คอื เทียน................................................................................... เปนการ ใหความเยน็.............................................................................................................. วัสดใุ นภาพมกี ารเปลย่ี นแปลง เทยี นเปลย่ี นรปู รา งจากของเหลวเปน ของแขง็.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 55

4 วัสดใุ นภาพ คือ นา้ํ แข็ง................................................................................... เปนการ ใหค วามเยน็.............................................................................................................. 5 วสั ดใุ นภาพมีการเปลี่ยนแปลง เฉฉบลบั ย นํ้ามีการเปล่ียนแปลงรูปรางจากของเหลว.............................................................................................................................................. เปนของแขง็.............................................................................................................................................. 6 .............................................................................................................................................. 56 .............................................................................................................................................. วสั ดใุ นภาพ คอื หมูปง................................................................................... เปน การ ใหค วามรอน.............................................................................................................. วสั ดใุ นภาพมกี ารเปลี่ยนแปลง หมูมีสีเปล่ียนแปลงไป จากสีชมพูเปนสี.............................................................................................................................................. นา้ํ ตาลเขม.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. วัสดใุ นภาพ คอื วุน................................................................................... เปน การ ใหค วามเย็น.............................................................................................................. วสั ดุในภาพมีการเปลย่ี นแปลง วุนมีการเปลี่ยนรูปรางจากของเหลวเปน.............................................................................................................................................. ของแข็ง ตามรูปทรงภาชนะท่บี รรจุ.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

·¡Ô¨ÒŒ ·¡ÒÃÂáÁÒäԴ¢éѹÊÙ§ พจิ ารณาขอ มลู ทก่ี าํ หนด แลว ตอบคําถาม แม็คและแอนชวยคุณครูทําการทดลองการเปลี่ยนแปลงของวัสดุเมื่อใหความรอน และความเย็น โดยนําวัสดุโลหะ 2 แผน ขนาดเดียวกันตรึงดวยหมุดใหแนน 2 ชุด ชุดท่ี 1 แม็คนําไปใหความรอน 30 นาที สวนชุดท่ี 2 แอนนําไปใหความเย็น 30 นาที พบวา มีการเปล่ียนแปลงตางกัน ໚¹ä§ºŒÒ§¨Ð à¼ÒáÅŒÇ ¤Ø³¤Ã٤РáÁš¤áÅÐá͹ âÅËÐ໚¹áºº¹éÕ¤ÃѺ âÅËÐÁÕ ÅѡɳР⤌§§Í¤‹Ð เฉฉบลับย Ἃ¹·èÕ 1 Ἃ¹·èÕ 2 1. การทดลองน้ี สามารถสรปุ ผลไดอ ยางไร (แนวคาํ ตอบ) จากผลการทดลอง พบวา เมอื่ ใหค วามรอ น โลหะแผน ท่ี 1 มกี ารขยายตวั มากกวา................................................................................................................................................................................................................................................................................................ แผนท่ี 2 และเม่ือลดอุณหภูมิ โลหะแผนที่ 1 หดตวั มากกวา แผนที่ 2................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. การทดลองมีขอ ควรระวงั ในเรอื่ งใด ใหนักเรียนแนะนําวา ควรปฏบิ ตั ติ นอยางไร (แนวคาํ ตอบ) การใหค วามรอ นและความเยน็ แกโ ลหะ ควรสวมถุงมือปอ งกนั ความรอนจัด................................................................................................................................................................................................................................................................................................ และเยน็ จดั ในการทดลอง เพื่อปอ งกันอนั ตรายทอี่ าจเกิดขึ้น................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 57

·º·Ç¹ ·ÒŒ Â˹Nj ¡ÒÃàÃÕ¹Ì٠วง ลอ มรอบคําตอบท่ีถูกตอ งทส่ี ุด 1. วตั ถุในขอใดทป่ี ระกอบขนึ้ จากช้นิ สว นยอย 4 ชนิด ก. ข. ค. ง. 2. จากภาพ สามารถนาํ วัสดไุ ปประกอบเปน วัตถุในขอ ใด ก. พน้ื ทางเดนิ ข. หลงั คาบา น เฉฉบลบั ย ค. หนา ตา งบาน ง. ภาชนะใสของ 3. จากภาพ วตั ถุประกอบขน้ึ จากชน้ิ สวนยอ ยใดบา ง ก. ผาและดา ย ข. ผา ดา ย และซิป ค. ผา เพียงอยางเดยี ว ง. ผา ดา ย และกระดุม 4. หากเราตองการทําโตะ ไม เราสามารถนําวสั ดมุ าจากวัตถุชน้ิ ใด จงึ จะประกอบ เปน โตะไมไ ด ก. รั้วไม ข. เสอื่ ไมไผ ค. ตอกไมไผ ง. ตะกราไมไ ผ 58

5. วัตถใุ นภาพประกอบจากช้ินสวนยอ ย ๆ อะไรบา ง ก. ไมและนอต ข. เหลก็ และนอต ค. เหลก็ ไม และนอต ง. พลาสติก ไม และนอต 6. จากภาพขอ 5. สามารถนาํ ชนิ้ สว นยอ ยไปประกอบเปน วตั ถชุ นิ้ ใหมใ นขอ ใดได ก. เขียงไม ข. กระถางตน ไม ค. กระดานดํา ง. ชัน้ วางรองเทา 7. คาํ อธบิ ายเก่ยี วกบั หมวกในขอใดไมถกู ตอง ก. ทาํ จากขนสตั ว มีนา้ํ หนกั เบา ใหค วามอบอนุ ดดู ซึมนํ้า และปองกันความช้นื เฉฉบลบั ย ข. ทําจากฟางขาว มนี ้าํ หนักเบา ไมกนั นาํ้ ไมค งทน และ ฉีกขาดไดง า ย ค. ทําจากเสน ใย มีความออ นนมุ เหนียวและยืดหยนุ แต ไมก นั นา้ํ ง. ทาํ จากพลาสตกิ เหนียวและยดื หยุน สามารถกนั นา้ํ ได 8. วตั ถุในขอใดไมเ กิดการหลอมเหลวเมื่อใหค วามรอ นสูง ก. ไม ข. แกว ค. โลหะ ง. พลาสติก 59

9. การใสน าํ้ รอ นจดั ลงในแกว พลาสตกิ จะทาํ ใหแ กว พลาสตกิ เกดิ การเปลย่ี นแปลง อยา งไร ก. แกว พลาสตกิ เกดิ การขยายตวั ข. แกวพลาสติกมีสีท่ีเปล่ียนแปลงไป ค. แกว พลาสตกิ ไมเ กิดการเปล่ียนแปลง ง. แกว พลาสตกิ เกดิ การบดิ เบ้ยี วเสยี รปู ทรง 10. เมื่อใหความรอนแกดินเหนียวและดินน้ํามัน วัตถุท้ัง 2 ชนิด จะเกิดการ เปล่ยี นแปลงเหมอื นกันหรือไม อยา งไร ก. เหมือนกัน เพราะวัตถุทัง้ 2 ชนดิ เกดิ การละลาย ข. เหมอื นกนั เพราะวตั ถุทง้ั 2 ชนิด ไมเ กดิ การเปลี่ยนแปลง ค. ไมเ หมือนกนั เพราะดินเหนยี วจะละลาย แตด นิ นํ้ามันจะแหงและแข็งตัว ง. ไมเ หมอื นกัน เพราะดนิ นา้ํ มนั เกิดการหลอมเหลว แตดนิ เหนยี วจะแหง เฉฉบลับย และแข็งตวั 11. ขอใดไมใ ชก ารเปล่ียนแปลงโดยการใหความรอ นแกวัตถุ ก. การเชอื่ มโลหะ ข. การทําน้าํ แขง็ แหง ค. การหลอ เทียนพรรษา ง. การเผาไมใ หเ ปน ถาน 12. ขอใดเปน วิธีการใหความเย็นแกว ัตถุ ก. การตม น้ํา ข. การตั้งนาํ้ ไวก ลางแดด ค. การแชน าํ้ แข็งไวใ นน้าํ อนุ ง. การแชน ้ําไวในชอ งแชแ ขง็ 60

13. การทาํ ปลาตากแหง เปน การใหค วามรอ นหรอื ใหค วามเยน็ และมกี ารเปลย่ี นแปลง อยา งไร ก. ใหความเย็น ทําใหป ลามสี ีสดขน้ึ ข. ใหความเยน็ ทาํ ใหปลามีสเี ปลีย่ นไป ค. ใหความรอน ทําใหป ลาเกิดการละลาย ง. ใหค วามรอน ทําใหปลามีความแข็งมากขึ้น 14. พจิ ารณาขั้นตอนการทําไอศกรมี ช็อกโกแลต ขัน้ ตอนที่ 1 นาํ นมขนหวานไปอุนในไมโครเวฟใหร อ น ขน้ั ตอนท่ี 2 ใสช อ็ กโกแลตลงในนมขน หวานขณะยงั รอ นและคนใหล ะลายเขา กนั ขั้นตอนที่ 3 นําวานิลลาสกดั หยดลงไป เพือ่ เพ่ิมกลนิ่ ข้นั ตอนที่ 4 นาํ ชอ็ กโกแลตทีล่ ะลายใสแ มพ มิ พ แลว นําเขาชองแชแ ขง็ ข้ันตอนท่ี 5 นําชอ็ กโกแลตที่แข็งตวั ออกจากแมพ มิ พ ใสจานและจัดตกแตง ขน้ั ตอนใดมีการเปลี่ยนแปลงวัสดจุ ากการใหความรอ นและความเย็น เฉฉบลับย ก. ขนั้ ตอนที่ 1 และข้นั ตอนท่ี 5 ข. ขน้ั ตอนที่ 2 และข้นั ตอนที่ 3 ค. ขน้ั ตอนที่ 2 และขน้ั ตอนที่ 4 ง. ข้ันตอนที่ 4 และขน้ั ตอนท่ี 5 15. การเปล่ียนแปลงของวัตถใุ นขอใดกอใหเ กิดมลพษิ ทางอากาศมากที่สุด ก. การทาํ ถานไม ข. การเผาไหมขยะ ค. การจดุ ธูปและเทียน ง. การเชอ่ื มโลหะดวยความรอ นสงู 15 15คไะดแค นะนแเนตน็ม คไะดแค นะนแเนตนม็ 61

¡ÒÃËàùՋǹ÷ŒÙ èÕ áçáÅСÒÃà»ÅÂÕè ¹á»Å§ 4 ¡ÒÃà¤ÅÍ×è ¹·¢èÕ Í§ÇµÑ ¶Ø º··Õè 1 áç¡ºÑ ¡ÒÃà¤ÅèÍ× ¹·èÕ¢Í§ÇµÑ ¶Ø น¡¨Ôําส¡ูกÃÃาÁรเรียน 1 2 3 àÃÔèÁ ดภู าพและอา นสถานการณ แลวตอบคําถาม ¡Å‹Í§ÁÕ¡ÒÃà¤Å×è͹·èÕµ‹Ò§¡Ñ¹äËÁ¤Ð Çѹ¹ÕéàÃÒ¨ÐÁÒàÃÕ¹àÃ×èͧáç·Õè·íÒãËŒÇѵ¶Ø à¡Ô´¡ÒÃà¤Åè×͹·Õè¡Ñ¹¹Ð¤Ð ãËጠµ‹ÅСŋØÁ Ê‹§µÑÇá·¹ÍÍ¡ÁÒŒҡÅÍ‹ §â´ÂÍÍ¡áç ÍÂÒ‹ §äášä´ãŒ ËŒ¡ÅÍ‹ §à¤Åè×͹·Õè ⹡ŋͧ เฉฉบลับย ¢éÖ¹¿œÒ ´Ñ¹¡Å‹Í§ µ‹Ò§¡Ñ¹¤ÃѺ äÁ‹µ‹Ò§¡Ñ¹¤‹Ð การออกแรงกระทาํ ตอ กลอ งของนกั เรยี นทง้ั 2 คน ทาํ ใหว ตั ถเุ กดิ การเคลอ่ื นทเ่ี หมอื น หรอื แตกตา งกัน อยา งไร (แนวคาํ ตอบ) แตกตา งกนั กลอ งทถ่ี กู ดนั จะเคลอื่ นทตี่ ามทศิ ทางของแรงทมี่ ากระทาํ จากกลอ ง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ท่ีหยุดนิ่งเปนเคล่ือนที่เทานั้น สวนกลองที่ถูกโยนขึ้นฟาจะเคลื่อนท่ีตามทิศทางของแรงที่มา............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กระทาํ กลองทห่ี ยดุ น่งิ มกี ารเปลยี่ นแปลงการเคล่อื นท่ี ทั้งชา ลง หยุดนิง่ เปลี่ยนทิศทาง และ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ มีความเร็วเพิ่มข้นึ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 62

1. áçáÅмŢͧ¡ÒÃÍÍ¡áç·¡èÕ Ãзíҵ͋ ÇµÑ ¶Ø ¡Ô¨¡ÃÃÁ·èÕ 1 ª‹Ç¡¹Ñ ´Ö§ ªÇ‹ ¡¹Ñ ¼Å¡Ñ ทักษะกระบวนการ ¨´Ø »ÃÐʧ¤ ทางวทิ ยาศาสตรทีใ่ ช 1. การสังเกต 2. การทดลอง สงั เกตและอธบิ ายลกั ษณะของการออกแรงทมี่ ผี ลตอ 3. การจาํ แนกประเภท การเคลือ่ นที่ของวัตถุ 4. การลงความเหน็ จากขอ มลู 5. การตีความหมายขอ มูลและลงขอ สรปุ µŒÍ§àµÃÕÂÁµŒÍ§ãªŒ 2. โตะ เรียน 1 ตวั 1. กลองใสข อง 1 ใบ Åͧ·Òí ´Ù เฉฉบลับย 1. แบง กลมุ จากน้นั ใหแ ตละกลมุ ปฏิบตั ิกิจกรรม ดงั น้ี 1) ดนั โตะเรยี น 2) ดึงโตะ เรียน 3) ดนั กลอ งใสของ 4) ดึงกลอ งใสข อง 5) ปดหนา ตา ง 6) เปด หนา ตาง 2. สังเกตลกั ษณะการออกแรงและการเคลอื่ นที่ของวัตถุ แลวบนั ทกึ ผล 3. จาํ แนกวา กจิ กรรมใดเปน การออกแรงดงึ หรอื แรงผลกั โดยใชท ศิ ทางการออกแรง กระทาํ ตอ วัตถุเปนเกณฑ 4. นําเสนอขอมูลภายในช้ันเรียน เพื่อรวมกันสรุปเกี่ยวกับแรงท่ีมีผลตอการ เปล่ียนแปลงการเคลอ่ื นทข่ี องวัตถุ 63

ºÑ¹·¡Ö ¢ÍŒ ÁÙÅ ระบปุ ญหา : การออกแรงกระทาํ ตอ วัตถุมีผลใหวัตถุมีการเปลีย่ นแปลงอยางไร สมมติฐาน : (แนวคําตอบ) วัตถุจะเคล่ือนที่เขาหาตัวหรือเคลื่อนท่ีออกจากตัวขึ้นอยูกับ............................................................................................................................................................................................................................................................. ทิศทางของแรงกระทําตอวัตถุ............................................................................................................................................................................................................................................................. µÒÃÒ§ บันทึกการออกแรงและการเคลอื่ นท่ขี องวตั ถุ (แนวคาํ ตอบ) กจิ กรรม ทศิ ทางการออกแรง ทศิ ทางการเคลอ่ื นทขี่ องวตั ถุ 1) ดนั โตะเรียน ออกจากตวั..................................................................................... ออกจากตัว..................................................................................... 2) ดึงโตะเรียน เขาหาตัว..................................................................................... เขา หาตวั..................................................................................... 3) ดันกลอ งใสของ ออกจากตวั..................................................................................... ออกจากตวั..................................................................................... เฉฉบลับย 4) ดึงกลอ งใสข อง เขา หาตวั..................................................................................... เขา หาตวั..................................................................................... 5) ปด หนาตาง เขาหาตวั..................................................................................... เขา หาตัว..................................................................................... 6) เปด หนา ตาง ออกจากตวั..................................................................................... ออกจากตัว..................................................................................... ÊÃ»Ø ¼Å จากการทํากิจกรรม พบวา แรงกระทําตอวัตถุที่มีผลตอการเปลี่ยนแปลง การเคลื่อนที่ของวตั ถุมี 2 ประเภท ดงั นี้ 1. การดึง เปน การออกแรงกระทําตอวัตถแุ ลวทาํ ให วตั ถเุ คล่อื นทเี่ ขาหาตวั.......................................................................................... ไดแก ดงึ โตะเรียน ดึงกลองใสของ และปดหนาตาง......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. การผลัก เปนการออกแรงกระทําตอวตั ถแุ ลวทําให วัตถเุ คลื่อนทอี่ อกจากตวั.................................................................................... ไดแ ก ดนั โตะเรยี น ดนั กลอ งใสข อง และเปด หนา ตา ง......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 64

˹µÙ ͺ䴌 1. ดูภาพแลแวลบวอตกอวบา คสําัตถวาทมัง้ 2กิจชกนริดรมมใวี นฏั ภจากั พรชมีวกติ าเรหอมออื กนแกรันงหดรึงือหไรมือ แอยรงา ผงไลรัก ตอ วัตถุ แลววัตถนุ ้นั เกดิ การเปลยี่ นแปลงการเคล่อื นทีอ่ ยา งไร 123 การออกแรงดึง ทําให.................................................................................... การออกแรงดึง ทําให.................................................................................... การออกแรงผลัก ทําให.................................................................................... รถลากเคล่ือนทเ่ี ขาหาตวั.................................................................................... กระเปาเคล่อื นทเี่ ขาหาตัว.................................................................................... ชงิ ชา เคลอ่ื นทอี่ อกจากตัว.................................................................................... 4 5 6 เฉฉบลบั ย การออกแรงผลัก ทําให.................................................................................... การออกแรงดึง ทําให.................................................................................... การออกแรงผลัก ทําให.................................................................................... สกตู เตอรเ คลอ่ื นทไ่ี ปขา งหนา.................................................................................... วาวเคล่อื นท่ีเขาหาตัว.................................................................................... รถเคลือ่ นทอ่ี อกจากตวั.................................................................................... 2. การทํากิจกรรมตา ง ๆ ในชวี ติ ประจาํ วนั ของนักเรียนจะใชแ รงดงึ หรอื แรงผลกั มากกวากนั เพราะเหตใุ ด ใชแรงผลักมากกวา เพราะตองออกแรงผลักเพ่ือเปดประตูและหนาตางท่ีบานทุก ๆ เชา...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ใชแ รงดึงมากกวา เพราะตอ งออกแรงดึงเพอื่ ปด หนาตางที่โรงเรียนกอ นกลบั บา น...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... หมายเหตุ : ขอท่ี 2. นักเรยี นเลอื กตอบขอใดก็ได ใหครพู ิจารณาเหตผุ ลสนับสนุน 65

¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè 2 ¡ÒÃà¤Åè×͹·¢èÕ Í§ÇµÑ ¶Ø ทักษะกระบวนการ ทางวิทยาศาสตรท ีใ่ ช ¨´Ø »ÃÐʧ¤ 1. การสงั เกต สังเกตและระบุผลของแรงท่ีมีตอการเปล่ียนแปลง 2. การจาํ แนกประเภท 3. การลงความเห็นจากขอ มลู การเคลื่อนทีข่ องวัตถุ 4. การตีความหมายขอ มลู และลงขอสรปุ µŒÍ§àµÃÕÂÁµÍŒ §ãªŒ ลกู บอล 1 ลูก Åͧ·íÒ´Ù เฉฉบลบั ย 1. จบั คกู บั เพอื่ น แลว ปฏบิ ตั กิ จิ กรรม ดงั นี้ 1) วางลูกบอลไวบนพื้น โดยไมออกแรงกระทาํ ตอ ลูกบอล 2) วางลูกบอลไวบนพืน้ ใชมือผลักลูกบอลไปขางหนา 3) ขณะทลี่ กู บอลกาํ ลงั เคลอ่ื นท่ี ใหใ ชม อื ออกแรงผลกั ลกู บอลไปในทศิ ทางเดยี ว กบั ทล่ี ูกบอลกาํ ลงั เคลอื่ นท่ี 4) ขณะที่ลกู บอลกาํ ลงั เคลื่อนท่ี ใหอ อกแรงผลกั ลูกบอลไปทางดา นขวา 5) ขณะที่ลูกบอลกําลังเคลื่อนท่ี ใหใชมือออกแรงผลักลูกบอลไปในทิศทาง ตรงกนั ขา ม 2. สังเกตการเปลี่ยนแปลงการเคลือ่ นทขี่ องลูกบอล แลวบนั ทกึ ผล 3. รว มกนั อภปิ รายและสรปุ ผลเก่ียวกับการเปลยี่ นแปลงการเคลอื่ นท่ีของวตั ถเุ มอ่ื มแี รงมากระทาํ แลว นาํ เสนอผลการทดลองหนา ชน้ั เรยี น 66

ºÑ¹·Ö¡¢ŒÍÁÅÙ ระบุปญหา : การออกแรงกระทําตอวัตถุในลักษณะตาง ๆ ใหผลการเปลี่ยนแปลง การเคลอ่ื นทข่ี องวัตถแุ ตกตา งกันอยางไร สมมตฐิ าน : (แนวคําตอบ) เม่ือมีแรงมากระทําตอวัตถุ วัตถุจะเปล่ียนแปลงการเคลื่อนท่ี............................................................................................................................................................................................................................................................. ตามทิศทางของแรงที่มากระทําตอวตั ถุ............................................................................................................................................................................................................................................................. µÒÃÒ§ บันทึกการเปลีย่ นแปลงการเคล่อื นทขี่ องลกู บอล (แนวคาํ ตอบ) กจิ กรรม การเปล่ียนแปลงการเคลอ่ื นท่ขี องลูกบอล 1) วางลกู บอลไวบ นพนื้ โดยไมอ อกแรง ลกู บอลไมเคลอื่ นท่ี............................................................................................................................................ กระทาํ ตอ ลูกบอล 2) ลวกาู งบลอูกลไบปอขลาไงวหบนนาพื้น ใชมือผลัก ลูกบอลเคล่ือนทีไ่ ปขา งหนา............................................................................................................................................ 3) ขณะท่ีลูกบอลกําลังเคลื่อนท่ี ใหใช ลกู บอลเคลื่อนทเ่ี ร็วขนึ้............................................................................................................................................ เฉฉบลบั ย เมดอื ยี อวอกกบั แทรลี่งกูผบลกอั ลลกกู บาํ ลองัลเไคปลใอ่ืนนททศิ ่ีทาง 4) อขอณกะแทร่ีลงผูกลบกั อลลกู กบําอลลังไปเคทลา่ืองดนา ทน่ี ขใวหา ลกู บอลเคลอ่ื นทไี่ ปทางขวา............................................................................................................................................ 5) ใขชณมะือทอี่ลอูกกบแอรลงกผําลลักังลเคูกลบื่ออนลทไ่ีปใใหน ลูกบอลเคล่ือนทีช่ าลงหรือหยดุ นง่ิ............................................................................................................................................ ทศิ ทางตรงกันขาม ÊÃ»Ø ¼Å จากการทํากจิ กรรม พบวา เมอ่ื ออกแรงกระทาํ ตอวตั ถุ แรงน้ันอาจสง ผลตอ การเปลยี่ นแปลงการเคลอ่ื นทข่ี องวตั ถใุ นลกั ษณะตา ง ๆไดแ กทาํ ใหว ตั ถทุ หี่ ยดุ นง่ิ เกดิ การเคลอื่ นที่......................................................................................................................................................................... ................................................................................................................ ทาํ ใหวัตถุทก่ี ําลังเคล่อื นท่ีอยเู ปลี่ยนทศิ ทาง ทําใหว ัตถุท่ีกาํ ลงั เคลอ่ื นทอ่ี ยูเคลือ่ นที่เร็วขึ้น................................................................................................................................................. และทาํ ใหว ัตถทุ ก่ี ําลังเคล่ือนทีอ่ ยเู คลอื่ นทช่ี าลงหรือหยดุ นง่ิ 67

˹ٵͺ䴌 1. ดภู าพแแลลววบตออกบวคาาํ สถัตามวท้ัง 2 ชนดิ มวี ัฏจกั รชีวติ เหมอื นกันหรือไม อยา งไร 123 1) จากภาพที่ 1 ถา เพม่ิ คนเขน็ รถยนตอ กี 2 คน จะมผี ลตอ การเคลอ่ื นทอี่ ยา งไร ทําใหร ถยนตเ คล่อื นท่ีไดเ ร็วขึน้.......................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................... 2) จากภาพท่ี 2 หากตองการใหสุนัขที่กําลังวิ่งอยูวิ่งชาลง ตองทําอยางไร เอพอกราแระเงหดตึงสุใดายจูงเขา หาตัว เพราะเปน การกระตุกใหส นุ ัขรสู ึกตัวแลว เคล่ือนที่ชา ลงเฉฉบลบั ย .......................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................... 3) จากภาพที่ 3 ถามีเด็กอีกคนมาดันขาดานหนาเด็กที่นั่งในกลอง จะมีผล ตอการเคลือ่ นทอี่ ยางไร อาจทําใหกลองเคล่อื นท่ชี า ลงหรือหยุดนิ่ง ขึน้ อยกู ับขนาดของแรงท่มี ากระทํา.......................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. หากนกั เรียนเปนผรู ักษาประตใู นกฬี าฟุตบอล นกั เรียนจะเลือกสง ลูกฟุตบอล ใหเพื่อนอยางไร ระหวางเตะลูกฟุตบอลที่หยุดน่ิงหรือเตะลูกฟุตบอลที่กําลัง เคลื่อนทอ่ี ยใู หเ พือ่ น เพราะอะไร เตะลูกฟุตบอลที่หยุดน่ิงใหเพื่อน เพราะสามารถควบคุมทิศทางการเคลื่อนที่ของ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ลูกฟตุ บอลใหเพือ่ นไดอ ยางแมน ยาํ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... เตะลูกฟตุ บอลทีก่ ําลังเคลื่อนท่ใี หเ พ่อื น เพราะทําใหลูกฟตุ บอลเคลือ่ นทีเ่ รว็ ขึ้น...................................................................................................................................................................................................................................................................................... หมายเหตุ : ขอท่ี 2. นกั เรยี นเลือกตอบขอ ใดกไ็ ด ใหครพู จิ ารณาเหตผุ ลสนบั สนนุ 68

2. áçÊÑÁ¼ÑÊáÅÐáçäÁÊ‹ ÑÁ¼ÑÊ ¡¨Ô ¡ÃÃÁ·Õè 3 áçÊÑÁ¼ÊÑ áÅÐáçäÁ‹ÊÁÑ ¼ÑÊ ทกั ษะกระบวนการ ¨Ø´»ÃÐʧ¤ ทางวิทยาศาสตรทใี่ ช 1. การสงั เกต 2. การจําแนกประเภท 1. สังเกตและอธิบายลักษณะของแรงสัมผัสและแรง 3. การลงความเหน็ จากขอ มูล ไมส ัมผสั 4. การตคี วามหมายขอมลู และลงขอ สรุป 2. เปรยี บเทยี บความแตกตางของแรงสมั ผัสและแรงไมสมั ผัส µÍŒ §àµÃÕÂÁµÍŒ §ãªŒ 1. แกว พลาสตกิ 1 ใบ 3. กระดาษ A4 1 แผน เฉฉบลบั ย 2. แทง แมเ หล็ก 1 แทง 4. ลวดเสียบกระดาษ 1 อัน Åͧ·Òí ´Ù 1. จบั คกู ับเพื่อน แลวปฏิบตั กิ ิจกรรม ดังนี้ 1) ใชมอื ออกแรงกระทําตอ แกวพลาสตกิ ใหเคล่อื นที่ โดยมอื ไมส มั ผัสกบั แกว 2) ใชม ือออกแรงกระทาํ ตอ แกวพลาสตกิ ใหเคล่ือนที่ โดยมือสมั ผัสกับแกว 3) วางลวดเสยี บกระดาษไวบ นกระดาษ แลว นาํ แทง แมเ หลก็ มาวางใตก ระดาษ ใหต รงกับตาํ แหนง ของลวดเสียบกระดาษและเคล่อื นยายแทงแมเหล็ก 2. สงั เกตและบนั ทกึ ผลการเปลยี่ นแปลงการเคลอื่ นทขี่ องแกว พลาสตกิ กบั ลวดเสยี บ กระดาษ 3. รวมกันอภิปรายและสรุปผลเก่ียวกับลักษณะของแรงสัมผัสและแรงไมสัมผัส ทที่ ําใหวตั ถเุ ปล่ียนแปลงการเคลื่อนที่ แลว นาํ เสนอผลหนาช้ันเรยี น 69

º¹Ñ ·¡Ö ¢ŒÍÁÙÅ ระบปุ ญหา : แรงสมั ผัสและแรงไมสมั ผสั แตกตางกนั อยา งไร สมมตฐิ าน : (แนวคําตอบ) แรงสัมผัสเปนการออกแรงกระทําตอวัตถุที่มีการสัมผัสกัน............................................................................................................................................................................................................................................................. สว นแรงไมสมั ผัสเปน การออกแรงกระทาํ ตอวัตถทุ ี่ไมมีการสัมผสั กัน............................................................................................................................................................................................................................................................. µÒÃÒ§ บนั ทกึ การเปลยี่ นแปลงการเคลอ่ื นทขี่ องแกว พลาสตกิ กบั ลวดเสยี บกระดาษ (แนวคาํ ตอบ) กิจกรรม ลักษณะของ การเคล่อื นท่ขี องวัตถุ แรงทใี่ ช 1. ใชม อื ออกแรงกระทาํ ตอ แกว พลาสตกิ ไมมกี ารใช..................................................... แกว พลาสติกไมเคลอ่ื นที่............................................................................. ใหเ คลอ่ื นที่ โดยมือไมส มั ผัสกบั แกว แรงใด ๆ..................................................... ............................................................................. 2. ใใชหมเ คอื ลออ่ื อนกทแ่ีรโงดกยรมะอืทสาํ มตั อผแสั กกวบั พแลกาว สตกิ แรงสมั ผัส แกว พลาสตกิ เคลอื่ นท่ีเฉฉบลับย ..................................................... ............................................................................. ..................................................... ............................................................................. 3. วางลวดเสียบกระดาษไวบนกระดาษ แรงไมสมั ผัส..................................................... เคลอื่ นทตี่ ามทศิ ทางการ............................................................................. แลว นาํ แทง แมเ หลก็ มาวางใตก ระดาษ เคลอื่ นทข่ี องแทง แมเ หลก็............................................................................. ใหตรงกับตําแหนงของลวดเสียบ ..................................................... กระดาษและเคลอื่ นยา ยแทง แมเ หลก็ ..................................................... ............................................................................. ..................................................... ............................................................................. ÊÃ»Ø ¼Å จากการทํากจิ กรรม พบวา แรงสมั ผัส คอื การออกแรงของวตั ถหุ นง่ึ กระทาํ ตอ อกี.............................................................................................................................. วัตถหุ นึง่ โดยวตั ถทุ ั้งสองมกี ารสัมผสั กัน เชน การดงึ หรอื การผลกั วตั ถุ…….............................................................................................................................................................................................. สว นแรงไมส มั ผสั คอื การออกแรงของวัตถุหน่ึงกระทาํ ตอ อกี วตั ถหุ นง่ึ โดยวัตถทุ ง้ั สองไมม ี................................................................................................................................................................................................................................ การสัมผัสกนั เชน............................................................................. แทงแมเหลก็ มีแรงแมเหล็กดึงดดู วัตถุท่ีเปนสารแมเหลก็ 70

˹µÙ ͺ䴌 1. ดขภูดี า✓พแลวงบในอกวา สวัตาวทภ้ังาพ2ใดชเนปดินแมรีวงัฏสจมั ักผรัสชหวี ริตอื เเหปมนือแนรกงไนั มหสรัมือผไมัสใหอยถ าูกงตไอรง 123 ✓ แรงสมั ผัส ✓ แรงสัมผสั แรงสมั ผสั แรงไมส มั ผัส แรงไมสัมผัส ✓ แรงไมสมั ผสั 4 5 6 เฉฉบลับย ✓ แรงสัมผสั แรงสมั ผัส แรงสัมผัส แรงไมส ัมผสั ✓ แรงไมสมั ผัส ✓ แรงไมสมั ผสั 2. การเปดและปดตูเย็นทําใหเกิดแรงสัมผัสเพียงแรงเดียว นักเรียนเห็นดวย หรือไม เพราะเหตุใด (แนวคาํ ตอบ) ไมเ หน็ ดว ย เพราะการเปดและปด ตูเยน็ เกดิ ทั้งแรงสัมผสั และแรงไมสมั ผสั...................................................................................................................................................................................................................................................................................... โดยแรงสัมผัสเกิดจากแรงดึงประตูตูเย็น สวนแรงไมส ัมผัสเกดิ เม่อื ปดประตตู ูเ ยน็ จาก...................................................................................................................................................................................................................................................................................... การมีแมเหล็กอยูท่ีประตูดึงดูดกัน ทําใหประตูตูเย็นปดสนิทเพ่ือปองกันไมใหความเย็น...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ไหลออกจากตูเยน็...................................................................................................................................................................................................................................................................................... 71

¡Ô¨¡ÃÃÁ½ƒ¡·Ñ¡ÉÐ º··èÕ 1 1. ตอบคําถามตอไปนี้ 1) ถา ตอ งการใหร ถเข็นทก่ี ําลังเคล่ือนท่ีอยหู ยุดนิ่ง ตอ งออกแรงอยา งไร ตอ งออกแรงในทิศทางตรงกันขามกับการเคลือ่ นที่ของรถเขน็............................................................................................................................................................................................................................................................................ 2) ถาตองการใหล กู ฟุตบอลเคล่ือนทไี่ ปขางหนาเร็วขน้ึ ตอ งออกแรงอยา งไร ตอ งออกแรงเตะลกู ฟตุ บอลไปในทศิ ทางเดยี วกับท่ีลูกฟตุ บอลเคลอ่ื นท่ี............................................................................................................................................................................................................................................................................ 3) ถาตองการใหลูกปงปองท่ีกําลังเคลื่อนที่มาหาเราเคลื่อนที่กลับไป ตองออกแรงอยา งไร ตองออกแรงตลี กู ปงปองในทศิ ทางตรงกันขา มกบั การเคลอื่ นทข่ี องลูกปง ปอง............................................................................................................................................................................................................................................................................ เฉฉบลบั ย 2. ถานักเรียนตองการใหรถเข็นที่กําลังเคล่ือนที่อยูบนทางลาดหยุด นักเรียนจะ ใชวิธีใด ระหวางการออกแรงดึงรถเข็นในทิศทางตรงกันขามกับการเคล่ือนท่ี ของรถเขน็ กบั การออมไปดา นหนารถเข็น แลวออกแรงดันในทิศทางตรงกนั ขามกบั การเคลื่อนที่ของรถเขน็ (แนวคาํ ตอบ) ใชไดท ง้ั 2 วิธี เพราะทัง้ 2 วธิ ี เปนการออกแรงกระทํากบั รถเขน็ ทกี่ ําลัง........................................................................................................................................................................................................................................................................................ เคลื่อนท่ีในทิศทางตรงกันขามกับทิศทางการเคลื่อนท่ีของรถเข็น จะทําใหรถเข็นหยุด........................................................................................................................................................................................................................................................................................ การเคลือ่ นที่........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3. แรงสัมผสั และแรงไมสัมผัสมลี กั ษณะแตกตางกนั อยางไร แรงสมั ผัส วตั ถทุ ัง้ สองตอ งสัมผัสกนั........................................................................................................................................................................................................................................................................................ แรงไมส ัมผัส วตั ถุทงั้ สองไมต อ งสมั ผสั กนั........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ 72

4. ดูภาพ แลว ตอบคําถาม 2 1 1) ภาพหมายเลขใดเกิดแรงสัมผสั และเปน แรงประเภทใด ภาพหมายเลข 1 เปนแรงผลกั และแรงดึง........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... เฉฉบลบั ย 2) ภาพหมายเลขใดเกิดแรงไมส ัมผสั และเปน แรงประเภทใด ภาพหมายเลข 2 เปนแรงโนม ถวงของโลก........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... 3) ภาพทง้ั 2 ภาพ เกิดการเคลอื่ นทแี่ ตกตางกันหรือไม อยา งไร (แนวคาํ ตอบ) แตกตางกนั ดังน้ี........................................................................................................................................................................................................................................................................... ภาพหมายเลข 1 เปน แรงสมั ผสั การใชเ ครอ่ื งดดู ฝนุ ดดู ฝนุ บนพรมเกดิ ทงั้ การผลกั และ........................................................................................................................................................................................................................................................................... การดึง โดยการผลักเกิดจากการออกแรงดันหัวดูดฝุนออกจากตัว........................................................................................................................................................................................................................................................................... และการดงึ เกิดจากการออกแรงดงึ หวั ดดู ฝุนเขาหาตัว การปฏบิ ตั ใิ น........................................................................................................................................................................................................................................................................... ลกั ษณะดังกลาวจะชว ยใหก ารดูดฝุนบนพรมสะอาด........................................................................................................................................................................................................................................................................... ภาพหมายเลข 2 เปน แรงไมส มั ผสั เกดิ จากแรงโนม ถว งของโลกดงึ ดดู วตั ถตุ า ง ๆ บนโลก........................................................................................................................................................................................................................................................................... ใหเขาจดุ ศูนยกลางของโลก เปนผลใหรมรอ นเคลือ่ นทล่ี งสูพื้นดิน........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... 73

¡·Ô¨ŒÒ·¡ÒÃÂáÁÒäԴ¢¹Ñé ʧ٠พิจารณาขอ มลู ทีก่ าํ หนด แลว ตอบคาํ ถาม ¤Ø³¾‹Í¡ÑºÅÙ¡ÍÍ¡áç à¾èÔÁ¢Öé¹Íա˹‹Í¨ŒÐ ä´ŒàŤÃѺ เฉฉบลบั ย 1. เมื่อมีแรงกระทําตอรถยนต การเปลี่ยนแปลงการเคลื่อนท่ีกรณีใดบางที่ไมอาจ เกิดขนึ้ เพราะเหตใุ ด (แนวคาํ ตอบ) มี 2 กรณี ไดแ ก กรณีท่ี 1 เปล่ยี นทิศทางการเคล่อื นท่ี เพราะรถยนต............................................................................................................................................................................................................................................................................................... หยดุ นิ่งเมือ่ ออกแรงกระทาํ รถยนตจ ะเคล่ือนทต่ี ามทศิ ทางของแรงมากระทํา จงึ ไมถอื วามี............................................................................................................................................................................................................................................................................................... การเปล่ยี นทศิ ทางการเคลอื่ นที่ และกรณีท่ี 2 เคลอื่ นทเ่ี รว็ ขึ้น เพราะรถยนตห ยดุ น่ิงเม่อื............................................................................................................................................................................................................................................................................................... ออกแรงกระทํา รถยนตจะเริ่มเกดิ การเคลอ่ื นทเ่ี ทานั้น ในชว งเวลาเรมิ่ ตน............................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. หากคุณพอและแม็คออกแรงผลักรถยนตดวยแรงเทากันในทิศทางตรงขามกัน รถยนตจ ะเกดิ การเปลย่ี นแปลงการเคลอื่ นทอ่ี ยา งไรเมอ่ื เวลาผา นไป เพราะเหตใุ ด (แนวคําตอบ) รถยนตไมเคลื่อนที่ เพราะขนาดของแรงท่ีมากระทําตอรถยนตในทิศทาง............................................................................................................................................................................................................................................................................................... ตรงขามกันมีขนาดเทา กัน............................................................................................................................................................................................................................................................................................... 74

º··èÕ 2 áçáÁ‹àËÅ¡ç น¡Ô¨ําส¡ูกÃÃาÁรเรียน ดูภาพและอา นสถานการณ แลว ตอบคาํ ถาม º¹âµÐ¤Ø³¤ÃÙÁբͧ ´ÙàËÁ×͹àËÅš¡àŤ‹Ð ൚Áä»ËÁ´àÅ ᷋§ÊÕ´íÒº¹âµÐ¤Ø³¤ÃÙ¤×ÍÍÐäÃàËÃͤÃѺ Áѹ´Ù´¡ÃÃä¡Ã¤ÃѺ เฉฉบลบั ย ÁѹäÁ‹´Ù´ÊÁØ´¤‹Ð à´š¡ æ ÅͧàÍÒá·‹§ÊÕ´íÒ à¢ŒÒã¡ÅŒÊÔ觢ͧº¹âµÐ´ÙÊÔ ดูภาพ แลวกา ✗ ทบั สิง่ ของท่สี ามารถใชแทงสีดําดึงดูดได และตอบคาํ ถาม 789x แทง สีดําน้ี คือ แมเ หล็ก.............................................................................................. 456- เพราะเหตใุ ดแทง สดี าํ จงึ ดงึ ดดู วตั ถบุ างชนดิ 1 2 3 0 00 . + เพราะแมเ หลก็ จะดงึ ดดู เฉพาะวตั ถทุ ปี่ ระกอบขนึ้................................................................................................................................................... จากวัสดทุ ีม่ สี ารแมเ หล็กเทา นัน้................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. 75

1. áÁ‹àËÅ¡ç ¡¨Ô ¡ÃÃÁ·Õè 1 ÊÒÃáÁ‹àËÅç¡ ทกั ษะกระบวนการ ทางวิทยาศาสตรท ่ีใช ¨Ø´»ÃÐʧ¤ 1. การวัด สาํ รวจและจาํ แนกวตั ถุ โดยใชก ารดงึ ดดู กบั แมเ หลก็ 2. การสังเกต 3. การพยากรณ เปน เกณฑ 4. การจาํ แนกประเภท µŒÍ§àµÃÕÂÁµŒÍ§ãªŒ 5. การลงความเหน็ จากขอ มูล 6. การตีความหมายขอ มลู และลงขอ สรุป 1. แทงแมเหลก็ 1 แทง 2. เหรียญบาท 1 เหรยี ญ 3. ยางลบ 1 กอน เฉฉบลบั ย 4. ลวด 1 เสน 5. ตะปู 1 ตัว 6. ผา เชด็ หนา 1 ผนื Åͧ·íÒ´Ù 1. แบงกลุม รวมกันคาดคะเนวา เม่ือนําแทงแมเหล็กไปวางใกลวัตถุชนิดตาง ๆ จะเกิดการเปลย่ี นแปลงอยางไร แลว บันทกึ ผล 2. ทาํ การทดลองเพอื่ ตรวจสอบผลการคาดคะเน โดยนาํ แทง แมเ หลก็ ไปวางใกลก บั วัตถุ ใหสงั เกตวาแทงแมเ หล็กดงึ ดดู วตั ถุชนิดใดบาง แลวบันทกึ ผล 3. จาํ แนกวตั ถทุ เี่ ปน สารแมเ หลก็ และวตั ถทุ ไี่ มใ ชส ารแมเ หลก็ โดยใชก ารดงึ ดดู ของ แมเ หลก็ เปน เกณฑ แลว บนั ทกึ ผล 4. นาํ เสนอผลการทดลองหนา ชนั้ เรยี น 76

º¹Ñ ·Ö¡¢ÍŒ ÁÙÅ ระบปุ ญหา : แทง แมเหล็กดงึ ดดู วัตถชุ นดิ ใดบา ง สมมติฐาน : (แนวคาํ ตอบ) แทง แมเ หลก็ มสี นามแมเ หลก็ ทาํ ใหด งึ ดดู วตั ถทุ เี่ ปน สารแมเ หลก็ ได............................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................. µÒÃÒ§ บันทกึ การดึงดดู ของแทง แมเหล็กเมอ่ื เขาใกลว ัตถุ (แนวคาํ ตอบ) วัตถุ การคาดคะเน เมื่อนํา ผลการทดสอบ เม่อื นํา ตรงกับท่คี าดคะเน แทง แมเหลก็ แมเ หล็กเขา ใกลวัตถุ แมเหล็กเขา ใกลว ัตถุ ใชหรือไม ดงึ ดดู ไมด ึงดดู ดึงดูด ไมด งึ ดดู ใช ไม ✓ ✓ ✓ เหรียญบาท ✓✓ ✓ ยางลบ ✓ ✓ ✓ ลวด ✓ ✓ ✓ เฉฉบลับย ✓ ตะปู ✓ ✓ ผาเช็ดหนา ✓ ✓ ✓ ผลการจาํ แนกกลุมวตั ถุโดยใชก ารดงึ ดูดของแมเหลก็ เปนเกณฑ วัตถุทเี่ ปน สารแมเหลก็ วัตถทุ ีไ่ มใชสารแมเ หล็ก แทงแมเหล็ก เหรยี ญบาท ลวด ตะปู......................................................................................................................................... ยางลบ ผา เชด็ หนา......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ÊÃ»Ø ¼Å จากการทํากิจกรรม พบวา บรเิ วณรอบ ๆ แทง แมเ หลก็ มี สนามแมเ หล็ก..................................................................... ทาํ ให ดงึ ดดู วตั ถุที่เปนสารแมเหลก็ ได เชน แทง แมเหลก็ เหรียญบาท ลวด ตะปู...................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 77

˹ٵͺ䴌 1. ขีด ✓ ใตภ าพวตั ถทุ ี่แมเ หลก็ สามารถดงึ ดูดได 1) ✓……………………… 2) ……………………… 3) ✓……………………… 2. ตอบคาํ ถามตอ ไปนี้ 1) วตั ถทุ แ่ี มเ หลก็ ดงึ ดดู ไดแ ละวตั ถทุ แี่ มเ หลก็ ดงึ ดดู ไมไ ด มคี วามแตกตา งกนั อยางไร วัตถุที่แมเหล็กดึงดูดไดจะมีสารแมเหล็กเปนสวนประกอบ ซ่ึงโลหะบางชนิดเปน......................................................................................................................................................................................................................................................................... สารแมเหลก็ เชน เหลก็ นกิ เกิล พลวง สวนวัตถุที่แมเหลก็ ดึงดดู ไมได จะไมมีสารเฉฉบลบั ย ......................................................................................................................................................................................................................................................................... แมเ หล็กเปน สว นประกอบ เชน ไม พลาสติก ยาง กระดาษ......................................................................................................................................................................................................................................................................... 2) วตั ถบุ างอยา งมสี ว นทแี่ มเ หลก็ ดงึ ดดู ไดแ ละวตั ถบุ างอยา งมสี ว นทแี่ มเ หลก็ ดึงดดู ไมไ ด เพราะเหตใุ ด วตั ถบุ างอยา ง เชน กรรไกร แตล ะสว นของกรรไกรผลติ จากวสั ดหุ ลายประเภท เชน......................................................................................................................................................................................................................................................................... ใบมดี กรรไกร ทาํ จากโลหะทม่ี สี ารแมเ หลก็ เปน สว นประกอบ จงึ ถกู แมเ หลก็ ดงึ ดดู ได......................................................................................................................................................................................................................................................................... สวนดามกรรไกร ทาํ จากพลาสติกจึงไมถ ูกแมเ หล็กดึงดูด......................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. เม่ือนําแมเหล็กไปวางที่จอโทรทัศน แมเหล็กไมดึงดูดจอโทรทัศน แสดงวา โทรทัศนไ มใชสารแมเ หลก็ นกั เรยี นเห็นดว ยหรือไม เพราะเหตใุ ด (แนวคาํ ตอบ) ไมเ หน็ ดว ย เพราะสว นประกอบของโทรทศั นแ ตล ะสว นผลติ จากวสั ดหุ ลาย...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ประเภท บางสว นเปน วสั ดทุ แ่ี มเ หลก็ ดงึ ดดู ได เชน แผงวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส แตบ างสว น...................................................................................................................................................................................................................................................................................... เปน วตั ถทุ แี่ มเ หลก็ ดงึ ดดู ไมไ ด เชน จอโทรทศั น จงึ สรปุ ไมไ ดว า โทรทศั นไ มใ ชส ารแมเ หลก็...................................................................................................................................................................................................................................................................................... 78

2. áçáÁà‹ ËÅç¡ ¡¨Ô ¡ÃÃÁ·èÕ 2 áçÃÐËÇ‹Ò§áÁà‹ ËÅ¡ç ทักษะกระบวนการ ทางวทิ ยาศาสตรท ี่ใช ¨´Ø »ÃÐʧ¤ 1. การสงั เกต 1. สังเกตและระบุทศิ ทางทข่ี วั้ แทง แมเ หล็กช้ไี ป 2. การทดลอง 2. สงั เกตและอธิบายแรงแมเหล็ก 3. การพยากรณ 4. การลงความเหน็ จากขอ มูล 5. การตคี วามหมายขอมลู และลงขอสรปุ 3. สงั เกต พยากรณ และระบผุ ลของขวั้ แทง แมเ หลก็ เมอ่ื นาํ แทง แมเ หลก็ มาเขา ใกลก นั µÍŒ §àµÃÕÂÁµÍŒ §ãªŒ 1. แทง แมเ หลก็ 2 แทง 2. เชือกฟาง 1 เสน 3. เขม็ ทศิ 1 อนั (ครคู วรสอนสญั ลกั ษณบ นเขม็ ทศิ ใหน กั เรยี นเขา ใจกอ นทาํ กจิ กรรม) เฉฉบลับย 4. ไมยาว 1 เมตร 1 อัน 5. ตะปู 1 ตัว µÍ¹·Õè 1 Åͧ·Òí ´Ù 1. แบง กลมุ จากนนั้ นาํ เชอื กฟางมามดั บรเิ วณกงึ่ กลางของแทง แมเ หลก็ 1 แทง โดยเหลอื ปลายเชอื กอกี ดา นไว 2. วางไมพาดกบั โตะ 2 ตัว แลว นาํ ปลายเชือกทีเ่ หลอื ไวม าผูกกับไม 3. ใชน ้ิวหมุนแทง แมเ หลก็ ทแี่ ขวนอยู 2 รอบ เม่ือแทงแมเ หลก็ หยุดหมนุ สังเกต การชข้ี องปลายแทงแมเหลก็ 4. นําปลายแทง แมเ หล็กทม่ี ีสญั ลักษณมาเปรียบเทยี บกบั สัญลกั ษณท ศิ บนเขม็ ทศิ แลว บนั ทกึ ผล 5. รวมกันอภิปรายและสรปุ ผลการทดลองเกี่ยวกบั ทิศทางท่ขี วั้ แมเหลก็ ชไ้ี ป 79

µÍ¹·èÕ 2 1. รวมกันคาดคะเนวา ถานําตะปูเขา ใกลแทงแมเหล็กทกุ ดานจะเกดิ อะไรขึ้น 2. ทดลองเพอ่ื ตรวจสอบผลการคาดคะเน โดยแขวนแทง แมเ หลก็ ใหล อยอยเู หนอื พน้ื (เหมอื นตอนท่ี 1) แลว นาํ ตะปเู ขา ใกลแ ทง แมเ หลก็ ทกุ ดา น สงั เกต แลว บนั ทกึ ผล 3. รว มกนั อภปิ รายและสรุปผลการทดลองเก่ียวกับแรงแมเ หล็ก เฉฉบลบั ย µÍ¹·Õè 3 1. รวมกันพยากรณวา เม่ือนําแทงแมเหล็กทั้ง 2 แทง มาวางใกลกันผลจะเปน อยา งไร แลว บนั ทกึ ผล 2. ทําการทดลองเพื่อตรวจสอบผลการพยากรณ โดยนําแทงแมเหล็ก 2 แทง มาวางใกลกัน สังเกตการเปล่ยี นแปลง แลว บันทึกผล 3. รวมกนั อภิปรายและสรปุ ผลการทดลองเก่ียวกบั แรงระหวางแทงแมเ หลก็ แลว นาํ เสนอผลการทดลองหนาชนั้ เรียน 80

º¹Ñ ·¡Ö ¢ŒÍÁÙÅ µÍ¹·Õè 1 ระบปุ ญหา : ขัว้ แทงแมเหลก็ จะช้ไี ปทางทิศใด สมมติฐาน : (แนวคาํ ตอบ) แทงแมเหล็กมี 2 ขว้ั คอื ข้ัวเหนอื จะชีไ้ ปทางทศิ เหนอื และข้ัวใต............................................................................................................................................................................................................................................................. จะชีไ้ ปทางทิศใต............................................................................................................................................................................................................................................................. µÒÃÒ§ บันทึกการทํากิจกรรม (แนวคาํ ตอบ) สญั ลักษณข ว้ั แมเ หล็ก การคาดคะเน ผลการทดลอง N เหนือ N........................................................................................... ........................................................................................... S ใต S........................................................................................... ........................................................................................... เฉฉบลบั ย ÊÃ»Ø ¼Å จากการทํากจิ กรรม พบวา แทง แมเหล็กแตล ะแทง มี 2 ขัว้ คือ ขวั้ เหนือ.............................................. ใชสัญลกั ษณ N และ ขั้วใต ใชสัญลกั ษณ S โดยขว้ั เหนอื............................................. ...................................................................... ................................. จะชี้ไปทางทิศ เหนือ เสมอ และข้วั ใตจ ะชไ้ี ปทางทศิ ใต เสมอ................................................................. ...................................................... 81

µÍ¹·Õè 2 ระบุปญ หา : ถา นาํ ตะปเู ขา ใกลแทง แมเหล็กทุกดา นจะเกดิ อะไรขน้ึ สมมติฐาน : (แนวคําตอบ) ถาบริเวณรอบแทงแมเหล็กมีสนามแมเหล็ก เม่ือนําวัตถุที่เปน............................................................................................................................................................................................................................................................. สารแมเหล็กเขา ใกลจะเกิดแรงดึงดดู............................................................................................................................................................................................................................................................. µÒÃÒ§ บันทึกการทาํ กจิ กรรม (แนวคาํ ตอบ) นาํ ตะปูเขา ใกล การคาดคะเน ตรงกบั ทค่ี าด ผลการทดลอง คะเนใชหรอื ไม ใช ไม บรเิ วณขัว้ เหนือ ตะปูถกู ดงึ ดูด ตะปถู กู ดงึ ดูด ✓...................................................................... ...................................................................... เฉฉบลับย บรเิ วณขว้ั ใต ตะปูถกู ดึงดูด ตะปูถกู ดึงดูด ✓...................................................................... ...................................................................... บรเิ วณเกอื บถงึ ตะปูถกู ดงึ ดูด ตะปถู กู ดงึ ดดู เลก็ นอ ย ✓...................................................................... ...................................................................... ขวั้ แทง แมเ หลก็ บรเิ วณกง่ึ กลาง ตะปูถูกดงึ ดูด ตะปไู มถ ูกดงึ ดูด...................................................................... ...................................................................... ✓ แทง แมเ หลก็ ÊÃ»Ø ¼Å จากการทาํ กจิ กรรม พบวา รอบ ๆ แทงแมเ หลก็ จะมี สนามแมเ หล็ก........................................................................................ ทสี่ ง อํานาจออกไปรอบขว้ั โดยทีต่ าํ แหนงปลายแทงแมเหล็กจะมีอํานาจ สงู สุด........................................ และจะลดนอ ยลงเมอื่ ถัดเขา มา และไมแ สดงอาํ นาจแมเหล็กตรง กึง่ กลาง.................................................................... แทงแมเหล็ก 82

µÍ¹·Õè 3 ระบปุ ญ หา : หากนาํ แทงแมเ หลก็ 2 แทง เขาใกลก ันผลจะเปนอยางไร สมมตฐิ าน : (แนวคาํ ตอบ) ถา นาํ แทง แมเ หลก็ 2 แทง เขา ใกลก นั อาจดงึ ดดู กนั หรอื ผลกั กนั............................................................................................................................................................................................................................................................. µÒÃÒ§ บันทกึ การทาํ กิจกรรม (แนวคาํ ตอบ) การทดลอง ตรงกบั ท่คี าด การคาดคะเน ผลการทดลอง คะเนใชหรือไม ใช ไม ดงึ ดดู กัน ดงึ ดดู กัน ✓........................................................... ........................................................... ผลักกนั ผลกั กนั........................................................... ........................................................... ✓ เฉฉบลบั ย ผลักกนั ผลกั กัน........................................................... ........................................................... ✓ ดงึ ดูดกัน ดึงดูดกนั........................................................... ........................................................... ✓ ÊÃ»Ø ¼Å จากการทาํ กิจกรรม พบวา เม่ือวางแทงแมเ หล็ก โดยหนั ขัว้ ตา งกนั...................................................................... เขาใกลกันจะเกิด และเมื่อวางแทงแมเ หลก็ โดยหันแรงดึงดดู กนั............................................................. ขว้ั เหมอื นกนั........................................................ เขา ใกลกันจะเกิด แรงผลกั กัน................................................................................................................................................................................................................................................ 83

˹µÙ ͺ䴌 1. ขีด ✓ ลงในชอ ง หนาคําตอบท่ถี กู ตอ ง 1) แทงแมเ หล็ก 2 แทง จะเกดิ แรงดงึ ดดู เมอื่ วางแทง แมเหลก็ ในลกั ษณะใด ✓✓ 2) แทงแมเหล็ก 2 แทง จะเกดิ แรงผลักเม่อื วางแทงแมเ หล็กในลกั ษณะใด ✓✓ 2. ดภู าพ แลวบอกขั้วแมเ หล็ก เฉฉบลบั ย 1) ขว้ั ใต (S) ขั้วเหนอื (N).............................................................................................................. 2) ขัว้ ใต (S) ขวั้ เหนือ (N)............................................................................................................. 3. นักเรียนจะเลือกใชสิ่งใดในการหาทิศทางระหวางแทงแมเหล็กหรือเข็มทิศ เพราะเหตใุ ด (แนวคําตอบ) เข็มทิศ เพราะเปนเคร่ืองชี้บอกทิศ มีเข็มเปนแมเหล็ก ปลายขางหน่ึง...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ชไ้ี ปทางทศิ เหนือเสมอ ซึ่งมีความแมนยาํ ในการบอกทศิ มากกวา แทงแมเ หลก็...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... 84

¡Ô¨¡ÃÃÁ½ƒ¡·Ñ¡ÉÐ º··èÕ 1 1. ขีด ✓ ลงใน ภาพวัตถทุ แ่ี มเ หล็กดึงดูดได แลวตอบคาํ ถาม ✓ ✓✓ เฉฉบลบั ย วตั ถใุ ดบางที่มีสวนประกอบของสารแมเหลก็ กุญแจ ฝาจบี ตะปเู กลยี ว........................................................................................................................................................................................................................................................................................ วัตถุใดบา งทีไ่ มมสี ว นประกอบของสารแมเหลก็ กระดมุ หลอด บลอ็ กไม........................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. ระบุขว้ั แมเ หลก็ ลงในชองวางใหต รงกบั ผลของแรงแมเ หลก็ ท่ีแสดง 1) N S N S……………….. ……………….. 2) N S S……………….. ……………….. ……………….. N แรงดึงดูด แรงผลกั 3) N S………. 4) N………. NS S N………. ………. S………. 85 แรงดงึ ดูด แรงผลัก

3. ดภู าพ แลวตอบคําถาม 1) เม่ือนําบริเวณกลางแทงแมเหล็กเขาใกลลวดเสียบกระดาษ แทงแมเหล็ก จะสามารถดึงดูดลวดเสียบกระดาษไดห รือไม เพราะเหตุใด ไมไ ด เพราะบรเิ วณกลางแทงแมเหล็กไมมีแรงดงึ ดูด จงึ ไมสามารถดึงดดู ลวดเสยี บ........................................................................................................................................................................................................................................................................... 2) บกรระิเดวาณษใขด้ึนขมาอไงดแ ทงแมเหล็กสามารถดึงดูดลวดเสียบกระดาษไดมากที่สุดเฉฉบลบั ย ........................................................................................................................................................................................................................................................................... เพราะเหตุใด บรเิ วณขว้ั แมเ หลก็ เพราะมแี รงดงึ ดดู มากทส่ี ดุ ทาํ ใหส ามารถดงึ ดดู ลวดเสยี บกระดาษ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ไดจ าํ นวนมาก........................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. บอกวธิ ีการนาํ สมบัตขิ องแมเ หล็กมาใชป ระโยชน 3 วิธี (แนวคาํ ตอบ)........................................................................................................................................................................................................................................................................................ 1) นาํ มาตดิ ประตตู เู ยน็ โดยนาํ แมเ หลก็ ใสไ วท ป่ี ระตตู เู ยน็ แลว หมุ ดว ยแผน ยาง ทาํ ใหป ระตู........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตเู ยน็ ปด สนทิ ปอ งกนั ความเย็นไหลออก........................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2) ใชทาํ ไขควง เพื่อใหไขควงดูดตดิ ตะปคู วงเพือ่ ความสะดวกในการไข........................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3) ใชคัดแยกวตั ถุท่ีเปนสารแมเหลก็ ออกจากวตั ถุอื่น ๆ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ 86 ประโยชนข องแมเ หลก็ https://www.aksorn.com/interactive3D/RB341

·¡Ô¨ŒÒ·¡ÒÃÂáÁÒäԴ¢¹Ñé ÊÙ§ พิจารณาขอ มลู ทก่ี าํ หนด แลว ตอบคําถาม แม็คและแอนชวยกันหาวิธีนําแทงแมเหล็กเขาใกลเข็มทิศอันหน่ึงท่ีวางอยูบนโตะ ดังภาพ เม่ือวางแทงแมเหล็กเขาใกลเข็มทิศแลว ทิศทางการชี้ของเข็มทิศจะ ตองคงเดิม áÁš¤ àÃÒ¨ÐàÅ×Í¡ ©Ñ¹Ç‹ÒàÃÒµŒÍ§´Ù·ÔÈ·ÕèÍÂÙ‹ áÁ‹àËÅš¡áººä˹´Õ µíÒá˹‹§º¹à¢šÁ·ÔÈ¡‹Í¹¹Ð áŌǵŒÍ§ÇÒ§µÃ§ä˹ Ç‹ÒªéÕä»·ÔÈä˹ N เฉฉบลับย W E s ใหนักเรียนวาดภาพการนําแทงแมเหล็กเขาใกลเข็มทิศ เพ่ือชวยแกปญหาของ แม็คและแอน พรอมบอกเหตผุ ล (แนวคาํ ตอบ) N เลือกใชแมเ หล็กแบบ ทรงสเ่ี หลยี่ ม.................................................................... จาํ นวนแทง แมเหล็กทใ่ี ช แทง1........................................ E เหตุผลการวางแทง แมเ หลก็ เนื่องจาก........................................... W เขม็ ทศิ ชไ้ี ปทางทศิ เหนอื จงึ นาํ แทง แมเ หลก็ ขวั้ ใต.................................................................................................................................................. s วางดานเหนือเข็มทิศ ทําใหเกิดแรงดึงดูด.................................................................................................................................................. ระหวางเข็มทิศกับแทงแมเหล็กเปนผลใหเข็ม.................................................................................................................................................. (วาดภาพ) ทศิ ช้ที ศิ ทางเดิม.................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. 87

·º·Ç¹ ·ÒŒ Â˹Nj ¡ÒÃàÃÕ¹Ì٠วง ลอ มรอบคําตอบทถี่ กู ตองท่ีสดุ 1. ขอใดกลา วเกย่ี วกับแมเ หลก็ ไมถูกตอง ก. แมเหล็กสามารถดงึ ดดู ตะปไู ด ข. แมเ หล็กขั้วเดยี วกันจะมแี รงผลกั กัน ค. แมเ หล็กสามารถดงึ ดูดโลหะบางชนดิ ได ง. แมเหล็กสามารถดงึ ดูดกระปอ งน้าํ อัดลมได 2. ถา ใชแทง แมเหลก็ คัดแยกวัตถจุ ะสามารถคดั แยกวตั ถุชนิดใดออกจากกันได ก. คัดแยกตะปูออกจากประแจ ข. คดั แยกยางออกจากพลาสตกิ ค. คัดแยกขวดแกวออกจากขวดพลาสติก เฉฉบลบั ย ง. คดั แยกกระปอ งเหลก็ ออกจากแกนกระดาษทชิ ชู 3. ใชแทงแมเ หล็กดึงดดู วสั ดุ 3 ชนิด ไดผลดงั ตาราง วัสดุ ผลการใชแทงแมเ หลก็ ดงึ ดดู ดึงดูด ไมด ึงดดู A✓ B✓ C✓ ขอ ใดกลา วถงึ วสั ดุ A B และ C ตามลําดบั ไดถูกตอ ง ก. ลวด โซ และตะปู ข. ตะปู แกว และลวด ค. ชอ น ตะปู และผายาง ง. กระปอ งอะลมู ิเนยี ม ชอน และกระเบอื้ ง 88

4. นาํ แทง แมเ หลก็ 2 แทง มาทดลองเพอื่ ระบขุ วั้ แมเ หลก็ แตล ะแทง ไดผ ลดงั ตาราง การทดลอง ผลการทดลอง a Ab B เกิดแรงผลัก B ba A เกดิ แรงดึงดดู ขอใดกลาวถงึ ข้วั แมเ หล็กถูกตอง ก. ขวั้ A = ขว้ั เหนือ ขว้ั b = ข้วั ใต ข. ขวั้ a = ขัว้ เหนอื ขวั้ B = ขวั้ ใต ค. ขวั้ A = ขั้วใต ขั้ว B = ข้ัวเหนอื ง. ขวั้ a = ขวั้ ใต ขวั้ b = ขวั้ เหนอื 5. แทงแมเหลก็ มีแรงอยกู ช่ี นดิ อะไรบาง เฉฉบลบั ย ก. 1 ชนิด มแี รงดึงดูด ข. 1 ชนดิ มแี รงผลัก ค. 2 ชนดิ มีแรงดึงดดู กบั มแี รงผลัก ง. ถูกทงั้ ก. และ ข. 6. ถา นาํ กระดาษสมดุ มาคน่ั ระหวา งแทง แมเ หลก็ กบั ตะปู จะเกดิ เหตกุ ารณใ นขอ ใด ก. แทงแมเหล็กดึงดูดตะปู ข. แทงแมเหล็กไมดึงดดู ตะปู ค. แทง แมเหลก็ ผลักตะปู ง. ถกู ทกุ ขอ 7. ขอ ใดไมใ ชส มบัติของแมเ หลก็ ก. มคี วามแข็งกวา เหล็กกลา จงึ ใชใ นการกอ สราง ข. สามารถดดู สารแมเ หลก็ จึงใชแยกทองแดงได ค. ข้วั เหนอื ชี้ไปทางทิศเหนือและขั้วใตชี้ไปทางทิศใตเสมอ ง. ภายนอกแทง แมเ หลก็ จะมเี สน แรงแมเ หลก็ มที ศิ พงุ ออกจากขวั้ เหนอื วน เขา หาขวั้ ใต 89

8. จากภาพ แรงในภาพใดทําใหว ัตถเุ คลอื่ นท่ีตา งจากภาพอื่น 123 ก. ภาพที่ 1 ข. ภาพท่ี 2 ค. ภาพท่ี 3 ง. ภาพที่ 1 และ 3 9. จากคาํ ตอบขอ 8. แรงนนั้ มีผลตอ การเคลื่อนทขี่ องวตั ถอุ ยา งไร ก. ทาํ ใหวัตถเุ คลือ่ นท่ี ข. ทาํ ใหวตั ถุเคล่ือนทชี่ าลง ค. ทาํ ใหว ตั ถุหยดุ การเคลอ่ื นที่ ง. ทําใหว ตั ถเุ ปล่ยี นทิศทางการเคล่ือนท่ี เฉฉบลับย 10. วตั ถุขอใดไดร บั แรงกระทาํ แลว เคล่ือนท่ีเขาหาตวั ก. นิกดงึ ประตู ข. พีเตะลกู ฟตุ บอล ค. เอใชค อนตอกตะปู ง. ตายผลกั บานหนา ตาง 11. วตั ถุใดเคลอื่ นทโ่ี ดยไมเ ปล่ียนทศิ ทาง ก. ใบไมท ล่ี อยวนอยูในสระ ข. โยนกอนหนิ ขึน้ ไปบนทองฟา ค. ลูกบอลถกู เลยี้ งเพ่ือหลบคแู ขง ง. ลกู ขนไกทถี่ กู ตีใหเคลื่อนทีข่ ามตาขา ยไปยงั ฝายตรงขาม 12. ขอ ใดไมใ ชผลจากแรงโนม ถวงของโลก ก. ฝนตกลงสูพน้ื ดนิ ข. แจกนั ตกลงมาแตก ค. ฟา ผาลงตนไมใ หญ ง. มนษุ ยย นื อยูบนพื้นผิวโลก 90

13. ขอใดกลา วถูกตอ ง ก. การผลกั เปนการออกแรงกระทาํ ใหส งิ่ นัน้ เคล่อื นท่เี ขาหาตัว ข. การดึง เปนการออกแรงกระทาํ ใหส ่ิงนนั้ เคล่อื นท่อี อกจากตวั ค. แรงสมั ผสั เปนการออกแรงของวตั ถุหนึ่งกระทาํ ตอวัตถุหน่ึง ง. แรงไมสมั ผสั เปนการท่ไี มมีแรงมากระทาํ ตอ วัตถทุ ําใหว ัตถหุ ยดุ น่งิ 14. พจิ ารณากิจกรรมตอ ไปน้ี 1. เอกเลนวา วทส่ี วนสาธารณะ 2. ฝนตลี กู วอลเลยบ อลขามตาขา ยไปยังฝายตรงขาม 3. ฟว ทดสอบการรอ นของเคร่ืองบนิ กระดาษ 4. ปยุ เปดประตรู ถยนตเ พื่อหยบิ สง่ิ ของทล่ี ืมไวในรถ บุคคลในขอใดทําใหวัตถเุ ปลย่ี นแปลงการเคล่อื นทจี่ ากแรงดึงทั้งหมด ก. ฝนและฟว ข. เอกและปยุ ค. ฟว ปุย และเอก ง. ปุย เอก และฝน เฉฉบลบั ย 15. พจิ ารณาเหตุการณตอไปน้ี 1. ฟา ผา ตนไมใ หญกลางทงุ 2. เคร่อื งบนิ กระดาษกําลงั รอนลงพ้ืน 3. ลมพายุปะทะหนารถยนต 4. ลูกฟุตบอลเคลอื่ นไปขา งหนาหลังถูกเตะ เหตกุ ารณในขอใดเกดิ ขน้ึ จากแรงไมส ัมผสั ก. เหตกุ ารณที่ 1. และ 4. ข. เหตุการณท่ี 2. และ 3. ค. เหตกุ ารณท่ี 3. และ 1. ง. เหตกุ ารณที่ 1. และ 2. ไดค ะแนน 15คะแนนเต็ม 91

ẺºÑ¹·¡Ö ¼ÅÊÑÁÄ·¸·ìÔ Ò§¡ÒÃàÃÂÕ ¹ ประจําวชิ า วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 1 เคร่อื งมือวัดและแสดงผลการเรยี นรู คะแนน ผลการประเมนิ ทบทวนทายหนว ยการเรียนรทู ่ี 1 เต็ม ได ผาน ไมผาน ทบทวนทายหนวยการเรยี นรทู ่ี 2 ทบทวนทา ยหนว ยการเรยี นรูท ่ี 3 15 …………………… ทบทวนทายหนวยการเรียนรทู ่ี 4 15 …………………… คะแนนทง้ั หมด 15 …………………… เฉฉบลบั ย 15 …………………… เกณฑการประเมิน 60 ผาน - ไดค ะแนนตงั้ แตคร่ึงหนง่ึ ของคะแนนเตม็ เกณฑการตดั สินระดับคณุ ภาพ ชว งคะแนน ระดับคะแนน ระดับคุณภาพ 53-60 4 ดีมาก ดี 45-52 3 พอใช 36-44 2 ปรับปรุง ตํา่ กวา 36 1 ไมผาน - ไดคะแนนไมถ ึงคร่งึ หนงึ่ ของคะแนนเตม็ ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ลงช่ือ …………………………………………………………………. ( )……………………………………………………………….. / /92 ……………………. …………………… …………………..