เฉลย บฝ. วิทยาศาสตร์ ป.4 ล.1

3. เติมขอ ความลงในแผนผังแสดงกระบวนการสังเคราะหด ว ยแสงของพืชใหส มบูรณ กระบวนการสังเคราะหดว ยแสง 12 3 พืชดูด แกสคารบอน-........................................................... พชื ดดู จากดินนาํ้............................... …ค…ล……อ…โ…ร…ฟ…ล …ล….. ในใบพชื เปน …ได……อ…อ…ก…ไ…ซ…ด………….. จากอากาศ ผา นรากข้นึ สใู บ และสว น ตัวดูดกลืน ……แ…ส…ง……. เขา มา เขา สูใบทางปากใบ ตาง ๆ ของพชื เพื่อใชเ ปน แหลงพลังงาน CO2 H2O คลอโรฟล ล และแสงอาทิตย.................................................................................... แกสคารบอนไดออกไซดKYE .................................................................................... นาํ้.................................................................................... เกิดกระบวนการสังเคราะหดวยแสง......................................................................................................... ผลทไ่ี ด C6H12O6 O2 นา้ํ ตาลกลูโคส............................................... แกสออกซเิ จน............................................... • เลย้ี งสว นตา ง ๆ ของพชื • พชื คายออกสบู รรยากาศ • สวนท่ีเหลืออยูพืชเก็บ ทางปากใบ ชวยทําให อากาศบรสิ ทุ ธ์ิ สะสมไวใ นรปู ของแปง 46

4. ดภู าพ แลวเขยี นชื่อสวนตา ง ๆ ของดอก พรอมเขยี นอธบิ ายหนาท่ีของสว นประกอบน้นั หมายเลข 2 หมายเลข 3 หมายเลข 1 คอื เกสรเพศผู.................................................................................... ทําหนาที่ สรางเซลลสืบพันธุเ พศผู........................................................................................................... หมายเลข 2 คือ เกสรเพศเมยี.................................................................................... ทาํ หนา ที่ สรางเซลลสบื พันธุเพศเมีย........................................................................................................... หมายเลข 1 หมายเลข 4 หมายเลข 3 คือ กลบี ดอก.................................................................................... ทําหนาที่ หอ หมุ เกสรขณะทยี่ งั ออ น และลอ แมลง........................................................................................................... หมายเลข 4 คือ กลีบเล้ยี ง.................................................................................... KYE ทําหนาที่ หอหุมสว นของดอกในขณะทยี่ งั ตูมอยู........................................................................................................... 5. ตอบคําถามตอ ไปนี้ 1) การคายน้าํ ของพืชมปี ระโยชนต อ พชื หรอื ไม อยางไร มีประโยชนตอพืช เพราะเปนการควบคุมปริมาณน้ําของพืชเมื่อมีน้ําเกินความตองการ ทําใหพืช.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... มีการลําเลยี งนาํ้ และแรธาตอุ ยา งตอ เนื่อง และชวยลดความรอ นใหพืช.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2) ทอ ลําเลยี งน้าํ และทอลาํ เลียงอาหารมีลกั ษณะอยางไร และพบทส่ี ว นใดของพชื ทอ ลาํ เลยี งนาํ้ และทอ ลาํ เลยี งอาหาร มลี กั ษณะเปน กลมุ เซลลเ รยี งตอ กนั เปน ทอ ยาว ทอ ลาํ เลยี งนา้ํ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... และทอลาํ เลียงอาหารพบไดภายในลาํ ตน พืช.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3) อาหารที่พืชสรางขึ้นจากใบ และแรธาตุที่รากพืชดูดข้ึนมาจากดิน มีทิศทางในการ ลาํ เลียงเหมอื นกันหรือแตกตา งกัน อยา งไร แตกตางกัน โดยอาหารท่ีพืชสรางขึ้นจากใบมีทิศทางการลําเลียงข้ึนและลงไปตามสวนตาง ๆ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ของพชื สว นแรธ าตทุ รี่ ากดูดจากดินมที ศิ ทางการลาํ เลียงจากรากข้นึ ไปสูสว นตา ง ๆ ของลาํ ตน พืช.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 47

ท¡¨Ôา¡ทÃาÃยÁการคิดข้ันสูง คลอโรฟลลเปนสารสีเขียวท่ีพบในพืชและสวนใหญ พบมากในใบพืช คลอโรฟลลทําหนาที่เปนตัวดูดกลืน พลังงานแสงจากดวงอาทิตย เพื่อนํามาใชเปนแหลง พลังงานในกระบวนการสังเคราะหดวยแสงของพืช โดย เปล่ียนแกส คารบ อนไดออกไซดแ ละนํ้าใหเ ปน นา้ํ ตาลและ แกส ออกซเิ จน คลอโรฟล ลจ งึ มคี วามสาํ คญั ตอ พชื อยา งมาก KYE นอกจากใบพืชแลว ในพืชบางชนิดยังพบวามีสีเขียว อยูในสว นตา ง ๆ ไดแ ก ลาํ ตน กา น และราก 1. นักเรียนเชือ่ หรอื ไมวา “คลอโรฟล ล” มีความสาํ คัญตอพืช เพราะอะไรจึงคิดเชน น้นั เช่ือ เพราะคลอโรฟลลในพืชสามารถดูดกลืนพลังงานแสงอาทิตย เพื่อนํามาใชในกระบวนการ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... สงั เคราะหดว ยแสง จึงทาํ ใหพ ชื สรางอาหารได.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. หากพืชบางชนิดมี ใบสีอื่นท่ีไมใชสีเขียว นักเรียนคิดวา พืชจะสังเคราะหดวยแสง ไดหรือไม เพราะอะไร ได เพราะพืชเหลาน้นั จะใชสวนอื่น ๆ ท่มี ีสีเขียว เชน ลําตน เปน ตน เพอ่ื สังเคราะหดวยแสง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... แทนใบ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. หากพืชไมมีคลอโรฟลลซ่ึงเปนปจจัยสําคัญอยางหนึ่งในกระบวนการสังเคราะหดวยแสง จะสงผลเสียตอพชื หรือไม อยางไร สงผลเสีย เพราะพืชจะสังเคราะหดวยแสงไมได เม่ือพืชสังเคราะหดวยแสงไมไดจะทําใหปริมาณ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... แกสออกซิเจนในบรรยากาศลดนอยลง และมีปรมิ าณแกสคารบ อนไดออกไซดเพิ่มมากขึน้.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 48

Ê¡¨ÔáҌ çÃÊÁÃ䏼ŧҹ แบงกลุม แลว ปฏบิ ตั กิ ิจกรรม ดังน้ี 1) ใหแตละกลุมไปสํารวจสวนประกอบภายในดอกของพืชตาง ๆ 10 ชนดิ ใน บริเวณโรงเรียนหรือชุมชน 2) นําขอมูลมาทําเปนสมุดภาพโดยวาดภาพหรือติดภาพพืช พรอมบอกชื่อและ สวนประกอบในดอกของพชื แตละชนดิ 3) ตกแตงสมุดใหสวยงาม แลวนําไปไวที่มุมอานหนังสือตามจุดตาง ๆ ของโรงเรียนเพอื่ ใหความรู µÑÇÍÂÒ‹ §¼Å§Ò¹¢Í§©¹Ñ สมุดภาพ เกสรเพศเมีย สว นประกอบ เกสรเพศผู ภายในดอกของพืช กลบี ดอก ดอกชบา กลบี เล้ยี ง KYE แบบประเมนิ ทกั ษะ พฤตกิ รรมบง ช้ี ระดับคุณภาพ 321 ทักษะศตวรรษท่ี 21 49 ทักษะชวี ิตและการทํางาน กาํ หนดเปาหมายงานกลมุ ได ทาํ งานรวมกบั ผูอื่น และยอมรับความคดิ เห็นของผอู นื่ ทักษะการเรียนรแู ละนวตั กรรม ออกแบบผลงานอยางสรา งสรรค ทกั ษะดา นสารสนเทศ สอื่ และเทคโนโลยี เลือกใชวธิ ีสื่อสารท่ีมปี ระสทิ ธภิ าพ

·º·Ç¹ ทายหนวย วง รอบตวั อักษรหนา คาํ ตอบทีถ่ ูกท่สี ดุ 1. ขอ ใดกลา วไดถ กู ตองเกีย่ วกับการจดั กลมุ ส่ิงมชี วี ติ ก. จัดได 2 กลุม คอื กลมุ พืชและกลุมสัตว ข. จัดได 2 กลมุ คือ กลมุ มกี ระดกู สนั หลงั และกลุม ไมมีกระดกู สนั หลัง ค. จัดได 3 กลุม คือ กลมุ มดี อก กลุมไมม ดี อก และกลมุ มสี ปอร ง. จัดได 3 กลุม คือ กลุมพชื กลุมสตั ว และกลุม ท่ไี มใชพ ชื และสัตว 2. ส่งิ มชี วี ิตทีอ่ ยูในกลมุ สตั วม ีลักษณะสําคญั อยา งไร ก. เปนสิง่ มชี ีวิตท่สี รา งอาหารเองไมไ ด แตเ คลอ่ื นท่แี ละเคลอ่ื นไหวเองได ข. เปนสิ่งมชี ีวิตที่สรางอาหารเองได แตเ คล่ือนที่ไมได ค. เปนส่ิงมชี ีวติ ท่ีกนิ สิง่ มีชวี ติ อืน่ เปน อาหาร ง. ขอ ก. และ ค. ถกู ตอ ง KYE 3. สง่ิ มชี ีวติ ในขอ ใดสามารถยอยสลายซากสง่ิ มีชีวติ อนื่ เปน อาหารได ก. ปลวก หนอน รา ข. รา แบคทเี รยี เหด็ ค. แรง เหย่ยี ว กาดํา ง. เหด็ กิ้งกือ ไสเ ดอื นดิน 4. พืชในขอ ใดจัดอยใู นประเภทเดยี วกนั กบั ชายผา สีดา เพราะเหตใุ ด ก. มะพรา ว เพราะเปน พืชดอก ข. มะเขือ เพราะเปน พืชดอก ค. เฟรน เพราะเปนพชื ไมม ีดอก ง. กลว ย เพราะเปน พืชไมม ดี อก 5. จากภาพ จัดเปนพชื ประเภทใด ก. พชื ดอก ประเภทพชื ใบเลีย้ งคู ข. พืชดอก ประเภทพืชใบเลยี้ งเดย่ี ว ค. พืชไมม ดี อก ประเภทพชื ใบเลยี้ งคู ง. พชื ไมมดี อก ประเภทพืชใบเลยี้ งเดี่ยว 50

6. สมชายสังเกตพืชชนิดหนง่ึ พบวา มีรากฝอย ใบเรียวยาว ลําตน สงู และมขี อปลอง ชัดเจน นักเรยี นคดิ วา สมชายสงั เกตพืชชนิดใด ก. เฟรน ข. กลวย ค. พริก ง. ออย 7. ตะไคร เปน พืชใบเลยี้ งเด่ยี วหรอื พืชใบเลีย้ งคู เพราะเหตใุ ด ก. พืชใบเล้ียงคู เพราะมรี ะบบรากแกว ข. พชื ใบเล้ียงคู เพราะลาํ ตน เปนเถาเลือ้ ย ค. พืชใบเลี้ยงเด่ียว เพราะมเี สนใบขนาน ใบเรยี วแคบ ง. พืชใบเลี้ยงเด่ยี ว เพราะมใี บเล้ยี ง 2 ใบ ในระยะที่งอกออกจากเมล็ด 8. ขอใดกลาวเกย่ี วกับลกั ษณะสําคัญของพืชดอกไดถกู ตอง KYE ก. สว นใหญส บื พันธโุ ดยใชด อกและสปอร ข. เปน พืชทไี่ มมีดอกเลยตลอดการดํารงชวี ติ ค. มโี ครงสรางภายนอกประกอบดว ย ราก ลําตน และใบ ง. เมือ่ เจรญิ เตบิ โตเต็มทแี่ ลว จะสรา งดอกขึ้นมาเพือ่ ทําหนาทีส่ บื พนั ธุ 9. สตั วม ีกระดกู สันหลงั มลี ักษณะสําคญั อยางไร ก. เปนสตั วท ่ีมีลําตวั ออ นน่มิ ข. เปน สัตวท ่ีมีลําตัวกลวงหรอื ลําตัวเปนโพรง ค. เปนสตั วที่มีกระดกู เปน แกนกลางของรา งกาย ง. เปนสตั วทย่ี อ ยสลายซากส่งิ มชี ีวิตอ่ืน ๆ เปน อาหาร 10. สัตวในขอ ใดจัดอยใู นกลุมสัตวม กี ระดกู สนั หลังทงั้ หมด ก. ผีเสอ้ื กบ งู ข. กิ้งกา หอยทาก แมว ค. แมงกะพรุน มา นํา้ เตา บก ง. หนู กระตา ย คา งคาว 11. ขอ ใดไมใชล กั ษณะของสัตวไมมกี ระดูกสันหลงั ก. สตั วท ่มี ีขาเปน ขอ ปลอ ง มีเปลอื กแข็งหุมลําตัว ข. สตั วท ่ีมีลําตวั เปน ปลอ ง ผวิ หนังเปย กชื้น ค. สตั วทอี่ าศัยอยูในนํา้ หายใจดวยเหงอื ก ง. สัตวทะเลผิวขรขุ ระ ลาํ ตวั แยกเปน แฉก 51

12. สตั วม กี ระดกู สันหลัง จากแผนผงั สัตวช นดิ ท่ี 2 และชนดิ ที่ 3 มีลักษณะใดเหมือนกัน ก. มีขน ข. มีเกลด็ มีปก ไมมปี ก ชนิดที่ 1 สตั วบ ก สตั วน ้าํ ค. มปี ก ง. ไมมีปก มีเกลด็ มีขน ชนิดที่ 4 ชนดิ ท่ี 2 ชนดิ ท่ี 3 (แผนผงั การจําแนกประเภทของสัตวม ีกระดูกสนั หลัง) 13. โครงสรางสวนใดของพชื ทาํ หนาที่เสมอื นหองครวั ของบาน และเพราะเหตใุ ด ก. ราก เพราะรากทาํ หนา ท่ดี ดู น้าํ เขา สูลําตน ข. ลาํ ตน เพราะลําตน ทาํ หนา ที่ลอแมลงใหมาชวยผสมเกสรของดอก KYE ค. ใบ เพราะใบทาํ หนา ท่ีสรา งอาหารจากกระบวนการสงั เคราะหดว ยแสง ง. ดอก เพราะดอกทาํ หนา ท่ีลาํ เลยี งนาํ้ และแรธ าตไุ ปสสู วนตา ง ๆ ของพชื 14. ขอ ใดกลา วไมถ กู ตอ งเกย่ี วกบั ทอ ลาํ เลยี งของพชื ก. ทอ ลาํ เลยี งคอื โครงสรา งภายในใบของพชื ข. โครงสรา งทพ่ี ชื ใชล าํ เลยี งนาํ้ และแรธ าตคุ อื ทอ ลาํ เลยี งนา้ํ ค. ทอ ลาํ เลยี งนา้ํ จะลาํ เลยี งนาํ้ และแรธ าตจุ ากรากขนึ้ ไปสใู บพชื ง. ทอ ลาํ เลยี งอาหารใชล าํ เลยี งอาหารจากใบไปสว นตา ง ๆ ของพชื 15. ขอ ใดเรยี งลาํ ดับกระบวนการลําเลยี งนํา้ ของพืชไดถ ูกตอง ก. ราก ใบ ลําตน ข. ราก ลาํ ตน ใบ ค. ลําตน ใบ ราก ง. ใบ ราก ลาํ ตน 52

16. อาหารทพี่ ืชสรางข้ึนและสะสมไวใ นสว นตาง ๆ ของพืช คือขอใด KYE ก. อาหารท่ีพชื สรางข้ึนคอื น้าํ ตาล แลว สะสมไวในรปู ของแปง ข. อาหารที่พชื สรางข้นึ คือแปง แลวสะสมไวในรูปของน้ําตาล ค. อาหารที่พืชสรา งขน้ึ คอื นํา้ ตาล แลวสะสมไวใ นรปู ของแปงและเกลือแร ง. อาหารที่พืชสรา งข้ึนคือแปง แลวสะสมไวใ นรปู ของนาํ้ ตาลและเกลอื แร 17. สารสเี ขยี วหรือคลอโรฟล ลท่ีอยูใ นพชื มีความสาํ คัญตอ พชื อยางไร ก. ชว ยในการหายใจ ข. ชวยดดู นํ้าและลําเลยี งแรธาตุ ค. ชว ยลดปริมาณการคายน้าํ ของใบพชื ง. ชว ยดดู กลนื แสงเพือ่ นาํ มาใชใ นการสรางอาหาร 18. จากภาพ ขอ ใดถูกตอ ง ก. หมายเลข 1 คอื เกสรเพศผู 1 2 ข. หมายเลข 2 คือ กลีบดอก 3 ค. หมายเลข 3 คอื เกสรเพศเมีย ง. หมายเลข 4 คอื กลีบเลย้ี ง 4 19. จากภาพในขอ 18. หมายเลข 3 ทาํ หนา ที่สําคญั อยา งไร ก. สรา งเซลลส ืบพนั ธเุ พศผแู ละเซลลส บื พันธเุ พศเมยี ข. ชว ยลอ แมลงตา ง ๆ ใหมาตอมเพื่อชวยผสมเกสร ค. ชว ยหอ หุมสว นของดอกในขณะที่ดอกยังตูมอยู ง. ชวยหอ หุม เกสรในขณะทีเ่ กสรยังออนอยู 20. จากภาพ สชี มพูของดอกเฟอ งฟา คอื กลีบดอกใชหรอื ไม เพราะเหตใุ ด ก. ใช เพราะมสี สี นั สวยงาม สามารถลอ แมลงใหม า ชว ยผสมเกสรได ข. ใช เพราะมกี ลน่ิ หอม และชว ยลอ แมลงใหม า ตอมดอก ค. ไมใ ช เพราะคอื ใบทเ่ี ปลย่ี นสี เรยี กวา ไดค ะแนน ใบประดับ 20คะแนนเต็ม ง. ขอ ก. และ ข. ถูกตอ ง 53

áçâ¹ÁŒ ¶Ç‹ §¢Í§âš˹Nj ¡ÒÃàÃÂÕ ¹Ã·ŒÙ Õè 2 áÅеÇÑ ¡ÅÒ§¢Í§áʧ º··Õè 1 áçâ¹ÁŒ ¶Ç‹ §¢Í§âÅ¡ ¡¨Ô ¡ÃÃÁ นาํ สูก ารเรียน สงั เกตภาพ แลวขดี ✓ ลงใน กจิ กรรมหรอื เหตุการณท่ีเก่ียวขอ งกบั แรงโนม ถว งของโลก 1. อานหนงั สือ 2. เลน บาสเกตบอล KYE เกยี่ วขอ ง ✓ ไมเ ก่ียวขอ ง ✓ เกย่ี วของ ไมเ กี่ยวขอ ง 3. แกว หลน แตก 4. กระโดดน้าํ ✓ เกี่ยวของ ไมเ ก่ยี วของ ✓ เก่ียวขอ ง ไมเกี่ยวขอ ง 5. นั่งวาดภาพ 6. ดูโทรทัศน เก่ียวขอ ง ✓ ไมเ กี่ยวของ เกี่ยวของ ✓ ไมเ กี่ยวขอ ง 54

áçâ¹ÁŒ ¶‹Ç§¢Í§âÅ¡ ทกั ษะกระบวนการ ทางวิทยาศาสตรท ี่ใช ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè 1 1. การสงั เกต 2. การลงความเหน็ จากขอ มลู ผลของแรงโนมถวงของโลก 3. การพยากรณห รือการคาดคะเน 4. การตคี วามหมายขอมลู และ จดุ ประสงค การลงขอสรุป สงั เกตและอธิบายผลของแรงโนมถวงของโลกท่ีมตี อวตั ถุ KYE ตอ งเตรยี มตองใช 1. กระดาษ 1 แผน 2. ถงุ พลาสติก 1 ใบ 3. ยางลบ 1 กอน 4. ใบไมแหง 1 ใบ ลองทําดู 1. สงั เกตวตั ถทุ น่ี าํ มาใชท าํ กจิ กรรม จากนนั้ คาดคะเนวา เมอื่ โยนวตั ถตุ า ง ๆ ขน้ึ ไปในอากาศ วตั ถจุ ะตกลงสพู น้ื หรอื ไม แลว บันทึกผล 2. ทํากิจกรรมเพ่ือตรวจสอบผลการคาดคะเน โดยขยํา แผนกระดาษแลวโยนขน้ึ ไปในอากาศ จากนน้ั สังเกต การเคลอื่ นท่ีของกอ นกระดาษและบันทกึ ผล 3. ทําการทดลองซํา้ ขอ 2. แตเ ปลี่ยนวตั ถเุ ปนใบไมแหง ถุงพลาสตกิ และยางลบ ตามลําดับ 4. รว มกนั อภปิ รายขอ มลู จากการสงั เกตและสรปุ ผลการ ทาํ กจิ กรรม แลวนําเสนอหนา ชน้ั เรียน 55

บนั ทึกขอ มลู ทดลองโยนวัตถุตาง ๆ ข้ึนไปในอากาศ ระบปุ ญหา : แรงโนมถว งของโลกมผี ลตอ วตั ถอุ ยา งไร สมมตฐิ าน : แรงโนม ถว งของโลกมีผลทาํ ใหวตั ถุทกุ ชนดิ ตกลงสูพนื้ โลก................................................................................................................................................................................................................................................................ µÒÃÒ§ ºÑ¹·Ö¡¼Å¡Ò÷Òí ¡Ô¨¡ÃÃÁ วัตถุ การคาดคะเน ผลการทดลอง ภาพทิศทางการเคล่ือนทขี่ องวตั ถุ (ตกพ้นื /ไมตกพ้ืน) (ตกพ้นื /ไมตกพนื้ ) กอ นกระดาษ (ตัวอยา ง) ตกพ้ืน ตกพ้นื........................................................ ........................................................ ใบไมแหง ตกพืน้ ตกพืน้KYE ........................................................ ........................................................ ยางลบ ตกพน้ื ตกพื้น........................................................ ........................................................ ถงุ พลาสติก ตกพื้น ตกพน้ื........................................................ ........................................................ สรปุ ผล จากการทดลอง พบวา เมอื่ โยนวตั ถตุ า ง ๆ ขน้ึ ไปในอากาศ วตั ถจุ ะตกลงสพู นื้ โลกเสมอ ทเ่ี ปน เชน นี้.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. เพราะโลกมีแรงโนมถว งกระทําตอ วัตถตุ าง ๆ บนโลก จึงดงึ ดดู วัตถตุ า ง ๆ ใหตกลงสพู ืน้ โลกได.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 56

หนตู อบได ภาพท่ีเปน ผลมาจากแรงโนมถวงของโลกกระทําตอวัตถุ ✓ 1. ขดี ✓ ใน ✓ กระโดดรม ฝนตก ✓ ขับรถยนต นา้ํ ตกจากภเู ขา KYE 2. เพราะเหตใุ ด เมื่อโยนวตั ถุขน้ึ ไปในอากาศ วัตถุจงึ ตกลงสพู ้ืนเสมอ เพราะมแี รงโนม ถว งของโลกหรอื แรงดงึ ดดู ของโลกกระทาํ ตอ วตั ถทุ กุ ชนดิ บนโลก ไมว า จะโยนวตั ถุ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ข้นึ ไปในอากาศหรือปลอยวัตถุจากทีส่ งู วตั ถุตาง ๆ จะตกลงสพู น้ื เสมอ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. “แรงโนม ถว งของโลกทาํ ใหท กุ สงิ่ บนโลกไมล อยไปในอากาศ จงึ ถอื วา เปน ผลดตี อ สงิ่ มชี วี ติ บนโลก” นักเรียนเห็นดว ยกับขอความนีห้ รือไม เพราะอะไร (ตวั อยาง) ✓ เหน็ ดว ย เพราะ ส่ิงมีชีวิตทุกชนิดบนโลกจําเปนตองใชประโยชนจากแรงโนมถวงของโลก............................................................................................................................................................................................................... เพอื่ ทาํ ใหส ามารถอยบู นพน้ื โลกได และชว ยใหก ารดาํ รงชวี ติ ประจาํ วนั สะดวกขนึ้ เชน ชว ยผอ นแรงเมอื่.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ตองยกของลงจากทสี่ งู เปน ตน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ✓ ไมเ หน็ ดวย เพราะ สิง่ ไมมชี ีวิตทุกชนดิ บนโลกตัง้ อยูบ นพื้นได เน่อื งจากมีแรงโนมถว งของ....................................................................................................................................................................................................... โลกดงึ ดดู ไวเ ชน เดยี วกบั สงิ่ มชี วี ติ จงึ ทาํ ใหไ มล อยไปมาในอากาศ ดงั นน้ั สง่ิ มชี วี ติ และสงิ่ ไมม ชี วี ติ บนโลก.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... จงึ ใชป ระโยชนจ ากแรงโนม ถว งของโลกเหมอื นกนั.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... หมายเหตุ : นกั เรยี นอาจตอบวา เห็นดว ยหรือไมเ ห็นดว ยกไ็ ด ใหค รพู จิ ารณาจากเหตุผลสนับสนุน 57

¡¨Ô ¡ÃÃÁ·èÕ 2 ทักษะกระบวนการ ทางวทิ ยาศาสตรทีใ่ ช แรงดึงดูดของโลกกับน้ําหนักของวัตถุ จุดประสงค 1. การวดั 2. การสงั เกต สังเกตและอธบิ ายการวดั น้าํ หนักของวตั ถโุ ดยใชเครือ่ งชง่ั สปริง 3. การลงความเห็นจากขอ มูล 4. การพยากรณหรอื การคาดคะเน ตองเตรยี มตองใช 5. การตคี วามหมายขอมลู และ การลงขอสรุป 1. หนังสือ 1 เลม 2. ถงุ ทราย 1 ถุง 3. กอนหนิ 1 กอน 4. ถา นไฟฉาย 1 กอ น 5. ดินน้ํามนั 1 กอ น 6. เครือ่ งชัง่ สปริงแบบตัง้ 1 เครอ่ื ง 7. ถงุ พลาสตกิ 1 ใบ 8. เครือ่ งช่งั สปรงิ แบบแขวน 1 เครื่อง 9. กลอ งดนิ สอ 1 กลอง 10. ผลไม 1 ชนิด (ครเู ตรียมไว) เชน ฝรั่ง เปน ตน KYE ลองทาํ ดู µÍ¹·Õè 1 1. สงั เกตเครื่องชงั่ สปรงิ แบบแขวนและตวั เลขบนเคร่อื งชั่ง จากนน้ั วาดภาพลงในกรอบ 2. รวมกันแสดงความคิดเห็นเกย่ี วกับวธิ กี ารใชงานเครอ่ื งช่ังสปรงิ แบบแขวน 3. สังเกตถานไฟฉาย ดินนํ้ามัน ถุงทราย และกอนหิน แลวคาดคะเนวา วัตถุเหลาน้ัน มนี ํา้ หนักเทาใด แลวบันทึกผล 4. ทาํ กจิ กรรมเพอื่ ตรวจสอบผลการคาดคะเน โดยนาํ ถา นไฟฉายใสถ งุ พลาสตกิ แลว แขวน กบั ตะขอของเครอ่ื งชงั่ สปรงิ จากนน้ั สงั เกต ตัวเลขบนเครื่องชั่ง แลวบันทึกนํ้าหนัก (ทําซ้าํ อีก 2 ครงั้ แลวหาคา เฉลย่ี *) 5. ทาํ กจิ กรรมซา้ํ ขอ 4. โดยเปลยี่ นวตั ถเุ ปน ดนิ นาํ้ มนั ถงุ ทราย และกอ นหนิ ตามลาํ ดบั จากนน้ั รว มกันวิเคราะหแ ละสรปุ ผล *หมายเหตุ : การหาคาเฉลี่ยทาํ ไดโ ดยนาํ คาทหี่ าไดท ้งั หมดบวกกัน แลวหารดว ยจาํ นวนครงั้ 58

µÍ¹·èÕ 2 1. สงั เกตเครอื่ งช่งั สปรงิ แบบตงั้ และตวั เลขบนเครอื่ งชง่ั แลววาดภาพลงในกรอบ 2. รวมกันแสดงความคิดเห็นเกีย่ วกับวิธีการใชงานเคร่อื งชัง่ สปริงแบบตั้ง 3. สังเกตกลองดินสอ หนังสือ ถุงทราย และผลไมที่ครูเตรียมไว แลวคาดคะเนวา วัตถุ เหลา น้ีมนี ํ้าหนกั เทา ใด และบันทกึ ผล 4. ชวยกนั ทาํ กิจกรรมเพ่อื ตรวจสอบผลการคาดคะเน โดยวางเครอ่ื งชัง่ สปริงแบบตั้งใหอ ยใู น ระดบั เดยี วกบั พนื้ ราบ แลว นาํ กลอ งดนิ สอวางบนถาดชงั่ จากนน้ั สงั เกตตวั เลขบนเครอื่ งชงั่ แลว บนั ทกึ คา (ทาํ ซํ้าอกี 2 ครั้ง แลว หาคา เฉล่ยี *) 5. ทําซ้ําขอ 4. โดยเปล่ยี นวัตถุที่ใชชัง่ เปน หนงั สือ ถุงทราย และผลไม ตามลําดับ จากนน้ั รว มกนั สรปุ เกย่ี วกบั การวดั นา้ํ หนกั ของวตั ถโุ ดยใชเคร่ืองชัง่ สปริง ˹ѡàÍ෍ÐÒ‹..ä.ùРKYE 59

บนั ทึกขอ มลู ระบุปญ หา : แรงโนม ถว งของโลกทําใหวตั ถแุ ตล ะชนิดมนี ้าํ หนกั เทากันหรอื ไม สมมติฐาน : แรงโนมถว งของโลกทาํ ใหว ตั ถุแตละชนิดมนี า้ํ หนกั แตกตางกัน................................................................................................................................................................................................................................................................ µÍ¹·èÕ 1 การวัดนํ้าหนักของวัตถุโดยใชเคร่ืองชั่งสปริงแบบแขวน ลักษณะของเคร่ืองชัง่ สปรงิ แบบแขวน (ตัวอยา ง) (วาดภาพ) KYE µÒÃÒ§ º¹Ñ ·¡Ö ¼Å¡Ò÷íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁ นํา้ หนักของวตั ถุทีช่ ง่ั ได (นิวตนั ) การคาดคะเน คร้งั ท่ี 1 ครั้งที่ 2 ครั้งที่ 3 คาเฉลยี่ วตั ถุที่นาํ มาช่งั นาํ้ หนักของวตั ถุ ถานไฟฉาย ..................................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ดนิ น้ํามนั ..................................................... ..................................... ถงุ ทราย ..................................................... ผลขน้ึ อยกู ับมวลของวตั ถทุ ี่นํามาทดลอง..................................... ..................................... ..................................... ..................................... กอ นหิน ..................................... ..................................... ..................................... ..................................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... สรุปผล จากการทดลอง พบวา มวลของวตั ถมุ ผี ลตอ แรงโนม ถว งของโลก โดยสงั เกตไดจ ากการยดื ของสปรงิ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ในเคร่ืองชง่ั สปรงิ หากวตั ถุชนดิ ใดมมี วลนอย แรงโนมถว งของโลกทกี่ ระทําตอวัตถุจะนอ ย ทาํ ใหวตั ถุ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. มนี า้ํ หนกั นอ ย หากวตั ถชุ นดิ ใดมมี วลมาก แรงโนม ถว งของโลกทก่ี ระทาํ ตอ วตั ถจุ ะมากขน้ึ ตามไปดว ย ทาํ ให.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. วัตถมุ นี ํ้าหนักมาก ดงั นัน้ แรงโนม ถวงของโลกจงึ ทาํ ใหว ตั ถแุ ตล ะชนดิ มนี าํ้ หนกั แตกตางกนั.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 60

µÍ¹·Õè 2 การวัดนํ้าหนักของวัตถุโดยใชเคร่ืองช่ังสปริงแบบตั้ง (ตัวอยา ง) ลักษณะของเคร่อื งชง่ั สปรงิ แบบตั้ง (วาดภาพ) µÒÃÒ§ º¹Ñ ·Ö¡¼Å¡Ò÷íÒ¡¨Ô ¡ÃÃÁ KYE วตั ถทุ ่ีนํามาชั่ง การคาดคะเน นา้ํ หนกั ของวัตถทุ ี่ชงั่ ได (นิวตนั ) น้ําหนักของวัตถุ คร้ังท่ี 1 ครัง้ ที่ 2 ครง้ั ที่ 3 คาเฉล่ยี กลอ งดนิ สอ ..................................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... หนงั สือ ..................................................... ..................................... ถุงทราย ..................................................... ผลขน้ึ อยูกบั มวลของวตั ถทุ ีน่ ํามาทดลอง..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ฝรง่ั..................................................... ..................................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... สรุปผล จากการทดลอง พบวา ในตําแหนงเดียวกนั บนโลก วตั ถทุ มี่ มี วลนอ ย แรงโนมถว งของโลกท่ีกระทาํ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ตอวัตถุจะนอย ทําใหวัตถุมีน้ําหนักนอย วัตถุที่มีมวลมาก แรงโนมถวงของโลกที่กระทําตอวัตถุจะมาก.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ทาํ ใหว ัตถหุ นักมาก ดงั น้ัน แรงโนม ถวงของโลกทีก่ ระทําตอวัตถุแตละชนิดจงึ มีคาแตกตา งกันขนึ้ อยกู ับ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. มวลของวัตถุ สงผลทําใหวัตถุแตละชนดิ มนี าํ้ หนักแตกตา งกัน.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 61

หนูตอบได 1. แรงโนมถวงของโลกมีความสมั พันธกับมวลของวตั ถุหรอื ไม อยางไร มคี วามสมั พนั ธก นั ถา วตั ถมุ มี วลนอ ย แรงโนม ถว งของโลกทกี่ ระทาํ ตอ วตั ถนุ นั้ จะมคี า นอ ย ถา วตั ถุ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... มมี วลมาก แรงโนม ถว งของโลกที่กระทาํ ตอวัตถนุ ั้นจะมคี ามาก.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. วัตถแุ ตล ะชนดิ บนโลกมมี วลเทา กันหรอื ไม เพราะอะไร วตั ถแุ ตล ะชนดิ บนโลกมมี วลไมเทากนั เพราะวตั ถุแตละชนดิ อาจมีขนาดและรูปรา ง รวมถงึ ปรมิ าณ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ของเน้อื วตั ถุทม่ี ีอยใู นวตั ถนุ ้นั แตกตา งกันไป.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. เพราะเหตใุ ด วัตถุตา ง ๆ บนโลกจงึ มีน้ําหนกั แตกตางกนั เพราะวัตถุตาง ๆ บนโลกมีมวลตางกัน ทําใหมีแรงโนมถวงของโลกหรือแรงดึงดูดของโลกมา.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... กระทาํ ตอวตั ถุเหลา น้ันแตกตา งกนั ไป วัตถตุ า ง ๆ จึงมีนา้ํ หนกั ไมเ ทากนั.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. ขดี ✓ ลงในชอ งวางหนาขอความทีเ่ ปนผลจากแรงโนม ถว งของโลกKYE .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ✓………………… 1) วตั ถุทุกชนดิ ท่ีอยบู นโลกมนี ํ้าหนกั เพราะมีแรงดงึ ดูดของโลก ✓………………… 2) เมอ่ื เดินขึ้นบันไดหลายชั้น จะรูส ึกเหนือ่ ยกวา เดนิ ทีพ่ ื้นราบ ………………… 3) ใบไมแ หง หลดุ รว งจากตนแลว ลอยไปในอากาศ ………………… 4) นกมีปกจึงสามารถบินอยูใ นอากาศได ✓………………… 5) นาํ้ ตกไหลจากทส่ี ูงลงสทู ีต่ ่ํา 5. หากตองการทราบวา ฝร่ัง 1 ผล มีน้ําหนักเทาไร เราควรเลือกใชเคร่ืองมือชนิดใด เพ่ือหาน้ําหนักของฝร่ัง ระหวางใชเครื่องชั่งสปริงแบบแขวนกับเครื่องชั่งสปริงแบบตั้ง เพราะอะไร (ตัวอยา ง) ✓ เครื่องชงั่ สปริงแบบแขวน เพราะ มขี นาดเลก็ พกพาสะดวกและใชง านงา ย เหมาะสาํ หรบั......................................................................................................................................................... ใชวัดนาํ้ หนักวตั ถทุ ม่ี ีขนาดเลก็.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ✓ เครอ่ื งชั่งสปรงิ แบบต้งั เพราะ สามารถรบั นํ้าหนักของวตั ถไุ ดม าก ช่งั วัตถุไดห ลายขนาด................................................................................................................................................................... ใชง านงายและใหรายละเอยี ดขอมลู ชัดเจน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 62 หมายเหตุ : นกั เรียนอาจเลือกตอบขอใดก็ได ใหครูพจิ ารณาจากเหตุผลสนบั สนุน

¡¨Ô ¡ÃÃÁ·èÕ 3 ทักษะกระบวนการ ทางวทิ ยาศาสตรที่ใช มวลของวัตถุกับ 1. การวดั การเปลี่ยนแปลงการเคลื่อนท่ี 2. การสงั เกต 3. การทดลอง จุดประสงค 4. การลงความเหน็ จากขอมลู 5. การพยากรณหรือการคาดคะเน สังเกตและอธิบายมวลของวตั ถุท่มี ผี ลตอ การเปลี่ยนแปลง 6. การตคี วามหมายขอมลู และ การเคลือ่ นทขี่ องวัตถุ การลงขอ สรปุ ตอ งเตรียมตอ งใช 1. คานไม 1 อัน 2. นาํ้ เปลา 500 มิลลลิ ติ ร 3. นาฬกาจบั เวลา 1 เรือน 4. เชือกยาวขนาดเทากัน 2 เสน 5. เครอ่ื งช่งั สปรงิ แบบต้ัง 1 เครื่อง 6. ขวดนํ้าพลาสติกใสขนาดเทากัน 2 ขวด KYE ลองทาํ ดู 1. แบง กลมุ กลมุ ละ 3 - 4 คน จากนนั้ เตมิ นาํ้ ใสขวดพลาสติกใบที่ 1 ใหเต็มขวดและ เติมนํ้าใสขวดพลาสติกใบท่ี 2 ครึ่งขวด แลวปดฝาขวดทั้ง 2 ขวด จากน้ันใช เชอื กขนาดเทา กนั มดั ทป่ี ากขวดทงั้ 2 ใบ 2. ชวยกันคาดคะเนวา ถานําปลายเชือกท่ีมัดปากขวดท้ัง 2 ใบ ไปผูกกับคานไมท่ีพาด ระหวางโตะ 2 ตัว แลวผลักขวดท้ัง 2 ใบ ดวยแรงที่เทากัน ขวดใบใดจะเคล่ือนที่งาย กวากัน และจะหยุดขวดใบใดงายกวา กนั 3. ทดลองเพอื่ ตรวจสอบผลการคาดคะเน โดยสงั เกตการเคลอ่ื นทแี่ ละจบั เวลาวา ขวดแตล ะใบ เคลอ่ื นท่เี ปนเวลาเทา ไรจึงหยุดเคล่อื นที่ แลว บันทึกผล 4. ใชเ ครอ่ื งชง่ั สปรงิ แบบตัง้ ชัง่ มวลของขวดทัง้ 2 ใบ จากนน้ั อา นคา และบนั ทกึ ผล 5. แตละกลมุ ชว ยกนั เปรียบเทียบมวลและเวลาในการเคลือ่ นทขี่ องขวดทงั้ 2 ใบ 6. ชว ยกนั สรปุ ผลการทดลอง พรอมนําเสนอหนาชน้ั เรยี น 63

บนั ทกึ ขอมลู ทดลองมวลของวัตถุท่ีมีผลตอการเปล่ียนแปลงการเคลื่อนที่ ระบุปญ หา : มวลของวัตถมุ ผี ลตอการเปล่ียนแปลงการเคล่อื นที่ของวัตถอุ ยางไร สมมติฐาน : วัตถทุ ีม่ มี วลมากจะเคลอ่ื นท่หี รอื หยดุ เคลื่อนท่ไี ดชาและยากกวาวตั ถทุ ีม่ มี วลนอย................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................ µÒÃÒ§ ºÑ¹·Ö¡¼Å¡Ò÷íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁ ผลการทดลอง ส่ิงท่สี ังเกต ผลกั ขวดที่มีน้าํ ครึง่ ขวด ผลกั ขวดท่มี นี ้าํ เต็มขวด ลักษณะการเคล่อื นที่ของขวด เคลื่อนท่ีไดเร็วและงายกวาขวด....................................................................................... เคล่ือนที่ไดชาและยากกวาขวด....................................................................................... KYE ที่มีนํ้าเต็มขวด และหยุดการ....................................................................................... ที่มีน้ําคร่ึงขวด และหยุดการ....................................................................................... เคล่ือนทีไ่ ดเร็วและงา ยกวา....................................................................................... เคล่อื นท่ไี ดช าและยากกวา....................................................................................... เวลาทข่ี วดเรม่ิ เคล่อื นที่ถงึ เวลา ท่ีขวดหยดุ เคลื่อนที่ (นาท)ี ....................................................................................... ....................................................................................... คามวลที่วดั ได (กรัม) ....................................................................................... ....................................................................................... ขน้ึ อยูกบั ผลการทดลอง....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ขึ้นอยกู บั ผลการทดลอง....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... สรุปผล จากการทดลอง พบวา ขวดที่มีนํ้าเต็มขวดมีมวลมากกวาขวดที่มีน้ําอยูครึ่งขวด จึงทําใหมีการ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. เปล่ียนแปลงการเคลื่อนท่ีไดชาและยากกวา และเมื่อขวดท่ีมีน้ําเต็มขวดเคล่ือนท่ีไปแลวจะทําใหหยุดการ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. เคลื่อนที่ไดชาและยากกวาขวดที่มีนํ้าอยูครึ่งขวด แสดงวา มวลของวัตถุมีผลตอการเปล่ียนแปลงการ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. เคลื่อนท่ีของวัตถุ โดยวัตถุท่ีมีมวลมากจะเคล่ือนที่หรือหยุดการเคล่ือนท่ีไดชาและยากกวาวัตถุที่มีมวล.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. นอ ย.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 64

หนตู อบได 1. มวลของวตั ถแุ ละการเคลื่อนทขี่ องวตั ถมุ ีความสัมพนั ธก นั หรอื ไม อยา งไร มคี วามสมั พนั ธก นั โดยวตั ถทุ ม่ี มี วลมากจะเปลยี่ นแปลงการเคลอื่ นทหี่ รอื เคลอ่ื นยา ยไดย ากกวา วตั ถุ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ที่มีมวลนอ ย ดงั นัน้ มวลของวัตถุจึงมผี ลตอ การเปล่ียนแปลงการเคลือ่ นทีข่ องวตั ถุ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. ดภู าพ แลว เติมขอ ความเก่ยี วกบั มวลและการเปล่ยี นแปลงการเคลอ่ื นท่ขี องวตั ถุ 1) ตูไมในภาพมมี วล มาก....................................................... 2) หนงั สือในภาพมมี วล นอ ย.................................................. KYE ทําใหม ผี ลตอ การเคลือ่ นที่อยางไร ทําใหม ีผลตอการเคล่อื นท่ีอยา งไร ทําใหวัตถุเปลี่ยนแปลงการเคล่ือนท่ี................................................................................................................ ทําใหวัตถุเปล่ียนแปลงการเคลื่อนท่ี...................................................................................................................... หรือเคลอ่ื นยายไดยาก................................................................................................................ หรอื เคลอ่ื นยายไดงาย...................................................................................................................... 3. มวลและน้ําหนกั มีความสมั พันธก ันอยางไร โลกจะดงึ ดดู วตั ถทุ ม่ี มี วลมากดว ยแรงมาก จงึ ทาํ ใหว ตั ถนุ นั้ มนี า้ํ หนกั มาก และโลกจะดงึ ดดู วตั ถทุ มี่ ี.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... มวลนอยดว ยแรงนอย จึงทาํ ใหวัตถุนน้ั มนี าํ้ หนกั นอ ย.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. “รถชนิดตา ง ๆ ท่ีแลน อยูบ นถนนมีหลายขนาดดวยกัน ซงึ่ รถท่มี ขี นาดใหญจ ะมมี วลมาก จึงเคล่อื นทไ่ี ดยากกวารถทม่ี ขี นาดเล็ก” นกั เรียนเหน็ ดว ยหรอื ไม เพราะอะไร (ตัวอยาง) ✓ เหน็ ดว ย เพราะ รถขนาดใหญจะมีมวลมากกวารถขนาดเล็ก จึงมีผลทําใหรถขนาดใหญ............................................................................................................................................................................................................... เปล่ยี นแปลงการเคลอื่ นท่หี รือเคลอ่ื นยายไดยากกวารถท่มี ขี นาดเลก็.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ✓ ไมเ ห็นดวย เพราะ รถขนาดใหญสามารถเปล่ียนแปลงการเคลื่อนที่หรือเคล่ือนยายไดเร็ว....................................................................................................................................................................................................... เหมอื นรถขนาดเลก็ หากรถขนาดใหญวิ่งดว ยความเรว็ สูงมาก.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... หมายเหตุ : นักเรยี นอาจตอบวา เห็นดว ยหรอื ไมเห็นดว ยก็ได ใหค รูพจิ ารณาจากเหตผุ ลสนับสนนุ 65

ÊÃØ»¤ÇÒÁÃÙŒ »ÃШíÒº··Õè 1 เขยี นแผนผงั ความคดิ แผนภาพ หรอื อน่ื ๆ เพอื่ สรปุ ความรเู กย่ี วกบั แรงโนม ถว งของโลก ÁÇÅÁ¼Õ ŵ͋ (ตวั อยา ง) ¡ÒÃà»ÅÂÕè ¹á»Å§ ¡ÒÃà¤Å×è͹·è¢Õ Í§ÇµÑ ¶Ø áçâ¹ÁŒ ¶Ç‹ §¢Í§âÅ¡ ·Õè¡ÃзÒí µ‹ÍÇѵ¶ØµÒ‹ § æ วัตถทุ ีม่ ีมวลมาก ·Òí ãËÇŒ µÑ ¶ØÁÕ¹éíÒ˹ѡ จะเคลอื่ นทห่ี รือเคล่ือนยา ย ไดยากกวา วตั ถทุ ี่มมี วลนอย KYE áçâ¹ÁŒ ¶‹Ç§¢Í§âÅ¡ Á¼Õ Å·íÒãËŒÇѵ¶Ø·Ø¡ª¹´Ô µ¡Å§ÊÙ‹¾¹é× àÊÁÍ วัดน้าํ หนกั ของวัตถุ โดยใชเ ครอ่ื งชั่งสปริง ท่ีตาํ แหนง เดียวกนั บนโลก แรงโนมถวงของโลกที่กระทํา áç⹌Á¶‹Ç§¢Í§âÅ¡·¡èÕ ÃзÒí ตอ วัตถุตา ง ๆ จะมคี าเทา กัน µ‹ÍÇѵ¶µØ Ò‹ § æ ¢¹éÖ Í‹¡Ù ºÑ มวลของวัตถุ ระยะหางจากจดุ ศนู ยก ลางของโลก วัตถทุ ี่มมี วลนอย วตั ถุทมี่ มี วลมาก เมื่อวัตถอุ ยหู าง แรงโนม ถวงของโลก แรงโนม ถว งของโลก จากจุดศูนยก ลางของโลกมาก ที่กระทาํ ตอวตั ถุจะมีคานอ ย ทก่ี ระทําตอ วตั ถจุ ะมคี ามาก แรงโนม ถวงของโลกทีก่ ระทําตอ วตั ถุจึงมีนาํ้ หนักนอ ย วัตถจุ งึ มนี า้ํ หนักมาก 66 วตั ถนุ นั้ จะยิง่ ลดลง

กฝิจกกทรรักมษะ º··Õè 1 1. ตอบคาํ ถามตอ ไปนี้ 1) เพราะเหตใุ ดเม่ือเราเดินขึน้ บันไดจึงรูส กึ เหนอ่ื ยงา ยกวา การเดินลงบันได เพราะเปนการเดินสวนทางกบั แรงโนมถวงของโลก จึงทาํ ใหเ ราตอ งออกแรงมากขน้ึ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. KYE 2) ลูกกอลฟและลูกปงปองท่ีมีขนาดเทากัน เม่ือนําไปชั่งหานํ้าหนักพบวา ลูกกอลฟ มนี ํ้าหนักมากกวา ลูกปงปอง นกั เรยี นคิดวาเปนเพราะเหตุใด เพราะลูกกอลฟมีมวลมากกวาลูกปงปอง เม่ือนําลูกกอลฟและลูกปงปองไปชั่งหานํ้าหนัก............................................................................................................................................................................................................................................................................. ลูกกอลฟจึงมีน้าํ หนกั มากกวาลูกปงปอง............................................................................................................................................................................................................................................................................. 3) นกั เรยี นคิดวา หากโลกไมม แี รงโนม ถว ง จะสง ผลกระทบตอ สง่ิ ตา ง ๆ บนโลกหรอื ไม เพราะอะไร สงผลกระทบ เพราะจะทาํ ใหส่งิ ตา ง ๆ บนโลกไรน า้ํ หนกั และลอยไปมาในอากาศ ซึ่งมีผลตอ............................................................................................................................................................................................................................................................................. การดํารงชวี ติ ของส่งิ มชี ีวติ ตา ง ๆ เชน ควบคมุ การเคลือ่ นที่ของรางกายไดย ากลําบาก เปนตน............................................................................................................................................................................................................................................................................. 4) มวลของวัตถจุ ะมผี ลตอการเปลย่ี นแปลงการเคล่อื นทข่ี องวัตถอุ ยางไร วัตถุที่มีมวลมากจะเปล่ียนแปลงการเคล่ือนท่ีหรือเคลื่อนยายไดชาและยาก สวนวัตถุ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ท่มี ีมวลนอยจะเปลี่ยนแปลงการเคล่ือนทห่ี รอื เคลอื่ นยา ยไดง า ยและเรว็............................................................................................................................................................................................................................................................................. 5) นักเรยี นคิดวา ระหวา งรถบรรทกุ หินกบั รถตู รถคันใดสามารถเคลอ่ื นทีไ่ ดงา ยกวา กนั เพราะอะไร รถตูเคลื่อนท่ีไดงายกวารถบรรทุกหิน เพราะรถตูเปนรถที่มีขนาดเล็กกวา มีมวลนอยกวา............................................................................................................................................................................................................................................................................. และมีนํ้าหนักนอยกวารถบรรทุกหิน รถตูจึงเปลี่ยนแปลงการเคลื่อนท่ีไดงายกวารถบรรทุกหิน............................................................................................................................................................................................................................................................................. ซ่ึงมีขนาดใหญ มีมวลมากกวา และมีนํ้าหนักมากกวา............................................................................................................................................................................................................................................................................. 67

2. ขดี ✓ ลงในชอ งวางของขอทีเ่ ปน ผลมาจากแรงโนม ถว งของโลก พรอมบอกเหตผุ ล ขอความ เปน ผลจาก เหตุผลประกอบ แรงโนมถว ง 1) วตั ถุทุกชนิดทอ่ี ยูบนโลก มนี ้าํ หนกั ✓ เพราะมีแรงโนมถวงของโลกกระทําตอวัตถุ.......................................... ...................................................................................................................................... ทกุ ชนดิ บนโลก วัตถจุ ึงมีน้ําหนกั...................................................................................................................................... 2) พน้ื ทเ่ี ปย กน้ําทําใหเกิด .......................................... ...................................................................................................................................... การลน่ื ไถล ...................................................................................................................................... 3) ลกู ฟตุ บอลกลิ้งไดไ กลบน .......................................... ...................................................................................................................................... พื้นทีเ่ รียบ ...................................................................................................................................... 4) ผลไมท ี่สุกงอมรว งจากตน ✓ เม่ือผลไมสุกจะหลุดจากตน แรงโนมถวง.......................................... ...................................................................................................................................... ลงสพู ้ืนดิน ของโลกจะดงึ ดดู ใหผ ลไมรวงลงสพู ้นื ดนิ...................................................................................................................................... 5) จกั รยานเคล่อื นทีไ่ ด เพราะKYE .......................................... ...................................................................................................................................... ออกแรงปน ...................................................................................................................................... 3. สงั เกตภาพและใหเ หตผุ ลวา เกย่ี วของกับแรงโนม ถวงของโลกอยางไร 1) 2) ภาพ เทนา้ํ ใสแ กว......................................................................................................... ภาพ กระโดดรม......................................................................................................... เก่ียวขอ งกับแรงโนมถวง คอื เก่ียวขอ งกับแรงโนมถวง คอื แรงโนม ถว งของโลกดงึ ดดู นา้ํ ใหต กลงสทู ตี่ า่ํ............................................................................................................................ แรงโนมถวงของโลกดึงดูดใหนักกระโดดรม............................................................................................................................ ตกลงสพู นื้ โลก............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ 68

4. อา นขอ มลู ทีก่ ําหนด แลว ตอบคําถาม KYE นักบินอวกาศบนดวงจันทร มวลของดวงจันทรนอยกวามวลของ โลกมาก แรงโนมถวงบนดวงจันทร จึงนอยกวาบนโลกถึง 6 เทา ดังน้ัน นักบินอวกาศจะมีน้ําหนักบนดวงจันทร ลดลง 6 เทา ทําใหเคลื่อนไหวรา งกาย และเคลื่อนที่ไดสะดวก ในทางกลับกัน บ น ด า ว พ ฤ หั ส บ ดี ซึ่ ง เ ป  น ด า ว เ ค ร า ะ ห  ที่ ใหญที่สุดในระบบสุริยะ มีแรงดึงดูด มากกวาโลกถึง 2.5 เทา หากนักบิน อวกาศยนื อยบู นดาวพฤหสั บดีนาํ้ หนกั จะ เพ่มิ มากขน้ึ จงึ ทาํ ใหแมแ ตการเดินก็ทาํ ไดย ากลาํ บาก ดดั แปลงจาก : หนงั สอื จดุ ประกายความคิด ชดุ รูว ทิ ย คิดเปน 1) เม่ือดวงจันทรมีแรงดึงดูดนอยกวาโลกถึง 6 เทา นักเรียนคิดวา จะสงผลดีตอ ภารกิจสํารวจดวงจนั ทรอยา งไรบาง ทําใหนักบินอวกาศสามารถเคล่ือนท่ีไดสะดวกมากข้ึน รวมไปถึงนักบินอวกาศสามารถห้ิวหรือ............................................................................................................................................................................................................................................................................. เคล่ือนยา ยเครื่องมือตา ง ๆ ท่ีมีนํ้าหนักมากไดงา ยข้นึ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 2) หากนนทช งั่ นาํ้ หนกั ของตนเองบนโลกได 60 นวิ ตนั เมอื่ ไปอยบู นดวงจนั ทร นนทจ ะมี นํ้าหนักเทา ไร เมื่ออยูบ นดวงจนั ทรน นทจ ะมนี ้าํ หนกั เทากบั 10 นวิ ตนั............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 3) หากนนทไ ปชง่ั นาํ้ หนกั บนดาวพฤหสั บดี นนทจ ะมนี า้ํ หนกั เทา ไร จงแสดงวธิ คี ดิ นนทอ ยบู นโลกมีน้ําหนกั 60 นวิ ตัน............................................................................................................................................................................................................................................................................. บนดาวพฤหัสบดีมแี รงโนมถว งมากกวาโลก 2.5 เทา............................................................................................................................................................................................................................................................................. ดังนน้ั นา้ํ หนกั ของนนทบ นดาวพฤหสั บดี คอื 60 x 2.5 เทา กบั 150 นวิ ตัน............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 69

¡ท¨Ôา¡ทÃาÃยÁการคิดข้ันสูง ฟาใสรบั ลกู บอลนะ ตก๊ิ อานเรอื่ ง อะไรอยหู รอ? นนท ต๊ิก ภมู ิ ฟา ใส ลงุ ตม้ั KYE 1. กจิ กรรมหรอื เหตกุ ารณใ ดในภาพทเ่ี กย่ี วขอ งกับแรงโนมถว งของโลก ลงุ ตัม้ ท้ิงขวดพลาสติก ใบไมรวงจากตนไม ภูมแิ ละฟา ใสเลนโยนลกู บอล................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. การเลนโยนบอลของภูมิและฟาใสเกีย่ วของกบั แรงโนมถว งของโลกหรอื ไม อยา งไร เกี่ยวของ เพราะเม่ือภูมิหรือฟาใสโยนลูกบอลข้ึนไปในอากาศ ลูกบอลจะตกลงสูพ้ืนโลกเสมอ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ เนื่องจากมีแรงโนมถวงของโลกมากระทําตอมวลของลูกบอล ทําใหลูกบอลมีน้ําหนัก ลูกบอลจึง................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตกลงสูพื้น................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3. นักเรยี นคดิ วา ขวดพลาสตกิ ใสท่ีลงุ ตม้ั กําลังปลอ ยจากมือลงในถงั ขยะ จะลอยไปในอากาศ หรือไม เพราะอะไร ไมลอยไปในอากาศแตจะตกลงสูพื้น เพราะมีแรงดึงดูดของโลกหรือแรงโนมถวงของโลกกระทําตอ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ขวดพลาสติก จงึ ทําใหข วดพลาสติกไมลอยไปในอากาศ แตจะตกลงสพู ้นื เสมอ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 70

Ê¡¨ÔáҌ çÃÊÁÃ䏼ŧҹ ầ‹ ¡ÅÁ‹Ø 3 - 4 ¤¹ áÅÇŒ ªÇ‹ ¡¹Ñ Í͡ẺáÅÐÊÃÒŒ §¡ÅÍ‹ §¡¹Ñ ¡ÃÐá·¡ à¾Í×è »Í‡ §¡¹Ñ ¤ÇÒÁàÊÕÂËÒ¢ͧÊè§Ô µÒ‹ § æ ËÒ¡µ¡ËÃ×ÍËŹ‹ ¨Ò¡·ÕÊè Ù§ â´Â ¡Òí ˹´ãË㌠ªÇŒ ÊÑ ´àØ ËÅÍ× ãªŒ 2 - 3 ª¹´Ô ¨Ò¡¹¹Ñé ¹Òí àʹÍá¹Ç¤´Ô áÅз´Êͺ ¼Å§Ò¹ áÅÇŒ »ÃѺ»Ãاà¾×Íè ¹íÒ仨ѴáÊ´§ã¹ÇѹÇÔªÒ¡ÒâͧâçàÃÕ¹ µÑÇÍ‹ҧ¼Å§Ò¹¢Í§©Ñ¹ KYE แบบประเมินทกั ษะ พฤตกิ รรมบงชี้ ระดับคุณภาพ 321 ทกั ษะศตวรรษที่ 21 71 ทกั ษะชวี ติ และการทํางาน กาํ หนดเปา หมายงานกลุมได ทาํ งานรว มกับผอู ่ืน และยอมรับความคดิ เหน็ ของผอู ื่น ทักษะการเรยี นรแู ละนวตั กรรม ออกแบบผลงานอยา งสรางสรรค ทักษะดานสารสนเทศ สื่อ และเทคโนโลยี เลอื กใชวธิ สี ื่อสารที่มีประสทิ ธิภาพ

º··èÕ 2 µÑÇ¡ÅÒ§¢Í§áʧ ¡¨Ô ¡ÃÃÁ นําสูการเรียน สงั เกตภาพ แลวตอบคําถาม 1. โองดิน 2. ถังขยะ 4. นํ้าดื่ม KYE 3. ขวดพลาสตกิ ขนุ 5. ถุงกระดาษ 6. ขวดพลาสตกิ ใส 1. วัตถโุ ปรง ใส ไดแก หมายเลข 4 และ 6............................................................................................................................................................................................. 2. วัตถุโปรง แสง ไดแก หมายเลข 3....................................................................................................................................................................................... 3. วตั ถทุ ึบแสง ไดแ ก หมายเลข 1, 2 และ 5............................................................................................................................................................................................. 72

µÑÇ¡ÅÒ§¢Í§áʧ ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè 1 ทักษะกระบวนการ ทางวทิ ยาศาสตรที่ใช ตัวกลางของแสง 1. การสังเกต 2. การทดลอง จุดประสงค 3. การตั้งสมมตฐิ าน 4. การจําแนกประเภท 1. สงั เกตและอธิบายการมองเหน็ แสงผานวัตถตุ า ง ๆ 5. การจัดกระทาํ และสือ่ ความหมาย 2. จาํ แนกวัตถุท่นี าํ มาใชกนั้ แสง โดยใชก ารมองเหน็ สง่ิ ตา ง ๆ ขอ มูล 6. การตคี วามหมายขอมูลและ ผา นวตั ถนุ นั้ เปนเกณฑ การลงขอ สรปุ ตองเตรยี มตองใช 2. แผนโฟม 1 แผน KYE 4. กระจกฝา 1 บาน 1. แผนไม 1 แผน 6. แผนกระเบ้อื ง 1 แผน 3. แกว นํ้าใส 1 ใบ 8. กระดาษแกวใส 1 แผน 5. กระดาษไข 1 แผน 10. แผนพลาสตกิ ใส 1 แผน 7. ไฟฉาย 1 กระบอก 9. กระดาษแข็ง 1 แผน 11. แผนพลาสตกิ ขนุ 1 แผน ลองทําดู 1. รว มกนั ตงั้ สมมตฐิ านจากขอ สงสยั วา เมอ่ื นาํ วตั ถแุ ตล ะชนดิ มากนั้ แสงของไฟฉาย จะทาํ ให มองเห็นแสงทีผ่ า นวัตถุแตกตางกนั หรอื ไม แลวบนั ทึกผล 73

2. แตล ะกลมุ ชว ยกนั ทาํ กจิ กรรมเพอ่ื ตรวจสอบผลการตั้งสมมตฐิ าน ดังน้ี 1) ปดประตู หนาตาง และหลอดไฟทุกดวงในหอง 2) เปด ไฟฉาย แลว สอ งผา นวตั ถชุ นดิ ตา ง ๆ โดยใชก ระดานดาํ หรอื ผนงั หอ งเปน ฉากรบั แสง 3) ชวยกันสงั เกตแสงของไฟฉายที่ผา นวตั ถุแตละชนิด แลวบันทกึ ผล 3. นาํ ขอ มูลท่ไี ดม าจําแนกประเภทของวัตถุ โดยใชก ารมองเหน็ แสงทผี่ านวัตถนุ ั้นเปนเกณฑ 4. นําขอมูลจากการทดลองมาจัดทําเปนแผนผังความคิด แผนภาพ หรือตาราง เพ่ือ นาํ เสนอเก่ียวกับชนิดของวัตถุท่ใี ชก น้ั แสง 5. นาํ เสนอหนาช้ันเรยี น เพอื่ อภปิ รายและสรปุ ผลรวมกนั KYE 74

บนั ทึกขอ มูล สังเกตแสงผานวัตถุตาง ๆ ท่ีนํามากั้นแสง ระบุปญ หา : แสงสามารถเคลือ่ นท่ีผา นวตั ถุแตล ะชนดิ ทนี่ าํ มากนั้ แสงไดเหมือนกันหรือไม สมมติฐาน : แสงสามารถเคลื่อนท่ผี านวัตถุแตละชนดิ ทีน่ าํ มากน้ั แสงไดแตกตา งกัน................................................................................................................................................................................................................................................................ µÒÃÒ§ º¹Ñ ·Ö¡¼Å¡Ò÷íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁ (ตวั อยา ง) วัตถุท่ีใชก ้ันแสง ผลการสงั เกต ลกั ษณะของแสงท่ีสอ งผาน 1. แผนไม วตั ถทุ นี่ าํ มากัน้ แสง มองเหน็ มองเห็น มอง ชัดเจน ไมช ัดเจน ไมเ ห็น แสงสอ งผา นวตั ถมุ าไมได....................................................................................................................... ✓ 2. กระดาษไข ✓ แสงสองผา นวัตถุมาไดบ างสว น....................................................................................................................... 3. กระดาษแข็ง ✓ แสงสอ งผานวัตถุมาไมได....................................................................................................................... 4. แกวนํา้ ใส ✓ แสงสองผา นวตั ถุมาไดชัดเจน....................................................................................................................... KYE 5. แผน พลาสตกิ ขนุ ✓ แสงสอ งผานวัตถมุ าไดบ างสวน....................................................................................................................... 6. กระจกฝา ✓ แสงสอ งผานวตั ถุมาไดบางสว น....................................................................................................................... 7. กระดาษแกว ใส ✓ แสงสอ งผานวตั ถมุ าไดช ดั เจน....................................................................................................................... 8. แผน พลาสตกิ ใส ✓ แสงสอ งผา นวตั ถุมาไดชดั เจน....................................................................................................................... 9. แผน โฟม ✓ แสงสอ งผา นวัตถุมาไมได....................................................................................................................... 10. แผน กระเบ้ือง ✓ แสงสอ งผา นวัตถุมาไมได....................................................................................................................... สรุปผล จากการทดลอง พบวา เมอ่ื นาํ วตั ถชุ นดิ ตา ง ๆ มากนั้ แสง จะทาํ ใหม องเหน็ แสงสอ งผา นวตั ถชุ นดิ ตา ง ๆ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ไดแ ตกตางกัน ซง่ึ จําแนกได ดงั น้ี.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. วัตถุทยี่ อมใหแ สงผา นไดดี ไดแ ก แกว นํ้าใส กระดาษแกว ใส และแผน พลาสติกใส.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. วัตถทุ ี่ยอมใหแ สงผา นไดบางสว น ไดแ ก กระดาษไข แผนพลาสตกิ ขนุ และกระจกฝา.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. วัตถทุ ี่ไมยอมใหแสงผาน ไดแก แผน ไม กระดาษแขง็ แผนโฟม และแผนกระเบอ้ื ง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ดงั น้ัน สรุปไดว า แสงสามารถเคลื่อนท่ีผา นวัตถุแตละชนดิ ไดแตกตางกัน 75..................................................................................................................................................................................................................................................................................................

หนูตอบได 1. ตวั กลางของแสงกบั วตั ถุทบึ แสงตา งกนั หรือไม อยางไร ตางกัน ตัวกลางของแสงเปนวัตถุท่ีแสงสามารถเคลื่อนท่ีผานได โดยมีผลตอการมองเห็นส่ิงที่.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... อยูดานหลังตัวกลางของแสงชนิดนั้น ๆ ซ่ึงจําแนกไดเปนตัวกลางท่ีแสงผานไดดี และตัวกลางท่ีแสงผาน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ไดบ างสว น สวนวตั ถทุ ึบแสงเปนวตั ถทุ แ่ี สงเคลอ่ื นที่ผา นไมได จึงไมจ ดั เปน ตวั กลางของแสง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. “กระดาษลอกลาย” จัดเปน ตัวกลางชนิดใด เพราะเหตุใด จัดเปนตัวกลางโปรงแสง เพราะกระดาษลอกลายเปนวัตถุท่ีเม่ือนํามากั้นแสงแลวจะมองเห็นแสงหรือ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... มองเหน็ ส่งิ ที่อยดู า นหลังวัตถนุ ั้นไดไมช ดั เจน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. สงั เกตภาพแลวตอบวา ภาพใดเปน ตัวกลางโปรงใส ตวั กลางโปรง แสง และวัตถทุ บึ แสง 1) 2) 3) ตัวกลางโปรง แสง ตวั กลางโปรง ใส วัตถุทบึ แสงKYE ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. 4) 5) 6) ตวั กลางโปรงใส............................................................................. วัตถทุ ึบแสง............................................................................. ตวั กลางโปรง แสง............................................................................. 4. หากตองการเลือกใชวัสดุในการทําหนาตางของบาน เพื่อชวยใหมีแสงสวางในบาน นกั เรียนจะเลือกใชวัสดุชนดิ ใด ระหวางกระจกใสกบั กระจกฝา เพราะอะไร ✓ กระจกใส เพราะ แสงสามารถสอ งผา นเขา มาไดด ี ชว ยใหภ ายในบา นสวา งมาก และตอนกลางวนั............................................................................................................................................................................................................. ไมต องเปด ไฟภายในบาน จึงชวยใหประหยัดคาไฟฟาได.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ✓ กระจกฝา เพราะ แสงสามารถสองผานเขามาไดบางสวน ทําใหภายในบานสวาง และมีสวน............................................................................................................................................................................................................ ชว ยกรองแสงแดดที่สอ งเขามาภายในบา นไดด ี จงึ ทําใหบ า นไมร อ นมาก.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... หมายเหตุ : นกั เรยี นอาจเลอื กตอบกระจกใสหรือกระจกฝา ก็ได ใหค รพู ิจารณาจากเหตุผลสนับสนุน 76

ÊÃØ»¤ÇÒÁÃÙŒ »ÃШíÒº··Õè 2 เขยี นแผนผงั ความคดิ แผนภาพ หรอื อน่ื ๆ เพอ่ื สรปุ ความรเู กยี่ วกบั ตวั กลางของแสง µÇÑ ¡ÅÒ§¢Í§áʧ (ตวั อยา ง) Çѵ¶·Ø èàÕ »š¹µÑÇ¡ÅÒ§¢Í§áʧ ÇµÑ ¶·Ø èÕäÁà‹ »š¹µÇÑ ¡ÅÒ§¢Í§áʧ ÇµÑ ¶·Ø ÕÂè ÍÁãËŒáʧ Çѵ¶·Ø èÂÕ ÍÁãËŒáʧ ÇµÑ ¶Ø·èÕäÁ‹ ÍÁãËŒáʧ à´¹Ô ·Ò§¼Ò‹ ¹ä´·Œ ѧé ËÁ´ à´Ô¹·Ò§¼Ò‹ ¹ä´ŒºÒ§Ê‹Ç¹ à´¹Ô ·Ò§¼Ò‹ ¹ä´Œ KYE Çѵ¶Ø Çѵ¶Ø ÇµÑ ¶Ø â»Ã§‹ ãÊ â»Ã§‹ áʧ ·Öºáʧ áʧ¼Ò‹ ¹ä´Œ´Õ ઋ¹ ºáÒʧ§Ê¼Ç‹ ¹‹Ò¹à䪴‹¹Œ áʧ¼‹Ò¹äÁ‹ä´Œ ઋ¹ ¡ÃШ¡ãÊ ¡ÃдÒÉä¢ á¼‹¹äÁŒ ¹éÒí ¡ÃШ¡½‡Ò á¼¹‹ ¡ÃÐàºÍ×é § ÍÒ¡ÒÈ ¡ÃдÒÉá¡ŒÇ ¡Å‹Í§¡ÃдÒÉ 77

ฝกิจกกทรรักมษะ º··èÕ 2 1. ดูภาพ แลวตอบคําถาม (ตวั อยา ง) 1) วัตถนุ ี้เรยี กวา จดั เปนกระเบื้องมงุ หลังคา........................................................ วตั ถทุ ึบแสง.............................................. 2) ใชป ระโยชน คอื ใชม งุ หลงั คาบา นหรอื อาคารตา ง ๆ เพอื่ ปอ งกนั.......................................................................................................................... 3) แสงแดดสองเขา ภายใน และปองกันฝน.................................................................................................................................................................................. KYE วัตถุนเ้ี รยี กวา จัดเปนกระเจบกอ้ื ใงสมงุ หลังคา........................................................ ...ตว...ตั..ว...กถ....ทุล....ึบา...ง.แ..โ..ส.ป...ง.ร....ง...ใ...ส.... ใชประโยชน คือ ใ..ใช...ช.ม..ท.งุ....ําห...บ.ล...า.งั..น..ค...ก.า...รบ....ะ.า..จน...ก..ห...ห.ร...น.อื....าอ...ต.า...คา...ง.า..ข.ร...อต...ง..า..บ.ง...า.ๆ..น....เ.ห.พ...ร.อื่...ือ.ป...อ.อ...า.ง..ค..ก..า..ัน.ร.... แเพส่ืองใแหดแดสสงอสงวาแงลเขะา ปมอ างภกาันยใฝนนได.................................................................................................................................................................................. วตั ถนุ ี้เรยี กวา จัดเปนกระเจบก้อื ฝงามุงหลังคา........................................................ ...ตว...ตั.ว...ก.ถ...ล.ุท..า..ึบ.ง...โแ..ป..ส..ร..ง....แ...ส....ง.... ใชประโยชน คอื ใ..ใช...ช.ม..ท.ุง...าํ.ห..บ..ล..า..งั.น...ค..เ..กา...บ.ล....าด็..น..ข...อห....งร...ช.ือ..อ..อ..ง..า.ห..ค..น..า...รา...ต....า...ง...ห..ๆ..ร....อืเ..พ.ใ...ชือ่...ท.ป...าํ.อ..ป..ง..ร..ก..ะ..ันต.....ู เแพสื่องไแมดใ ดหสแสองเขแาลมะาปในองหกอ นั งหฝนรือในบา นมากจนเกินไป.................................................................................................................................................................................. 2. นาํ ตวั อักษรหนา คําดา นขวามอื มาเติมหนาขอ ความใหส ัมพนั ธก ัน (เลือกไดม ากกวา 1 ขอ) ฉ.………………… 1) วตั ถุที่ยอมใหแ สงผา นไดบ างสว น ก. เงา ก.………………… 2) เกิดจากวัตถทุ บึ แสงกนั้ ทางเดนิ ของแสง ข. แสง จ.………………… 3) แสงแดดสองผานกระจกใสเขามาในบาน ค. ผนังปูน ข.………………… 4) เดนิ ทางเปน เสน ตรงจากแหลง กําเนิดแสง ง. วตั ถทุ ึบแสง ……ค….…, …ง….… 5) เมื่อนํามาก้ันแสงแลวแสงเคลื่อนท่ีผาน จ. ตวั กลางโปรง ใส ฉ. ตัวกลางโปรงแสง ไมไ ด จ.………………… 6) วตั ถทุ ี่เมอ่ื ใชกั้นแสงแลว จะมองเห็นแหลง กําเนดิ แสงที่อยูด านหลงั ไดช ัดเจน 78

3. สังเกตภาพ แลวตอบคําถาม 3 12 45 6 1) วตั ถุที่แสงผา นไมได คอื หมายเลข 3 และ 5............................................................................................................................................................ KYE 2) วตั ถทุ ่ีแสงสามารถผา นไดบางสว น คอื หมายเลข 1 และ 6............................................................................................................... 3) วัตถทุ ่ีเม่อื ใชไ ฟฉายสอ งจะเกิดเงาข้นึ ท่ีผนงั ซึ่งอยดู า นหลัง คอื หมายเลข 3 และ 5................................... 4. ตอบคาํ ถามตอไปน้ี 1) วตั ถุโปรง ใสมีลักษณะสําคัญอยา งไร วัตถุบางชนิดเมื่อนํามากั้นแสงแลวยอมใหแสงผานไดดีหรือผานไปไดเกือบทั้งหมด จึงทําให................................................................................................................................................................................................................................................................................. มองเหน็ สงิ่ ตา ง ๆ หลงั วตั ถุน้นั ไดช ัดเจน................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................. 2) วตั ถโุ ปรง แสงมีลกั ษณะสําคญั อยา งไร วัตถุบางชนิดเมื่อนํามาก้ันแสงแลวยอมใหแสงผานไปไดบางสวน จึงทําใหมองเห็นส่ิงตาง ๆ................................................................................................................................................................................................................................................................................. หลงั วตั ถนุ ้ันไมช ดั เจน................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................. 3) วัตถทุ บึ แสงมลี ักษณะสําคญั อยางไร วัตถุบางชนิดเมื่อนํามาก้ันแสงแลวไมยอมใหแสงผานไปได จึงทําใหมองไมเห็นสิ่งตาง ๆ................................................................................................................................................................................................................................................................................. หลงั วตั ถุนัน้................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................. 79

ท¡¨Ôา¡ทÃาÃยÁการคิดขั้นสูง อากาศ น้าํ กระจกฝา สนุ ัข KYE นัท กลองกระดาษ 1. นกั เรียนคิดวา เม่อื นทั ใชไฟฉายสอ งไปที่กลอ งกระดาษ นัทจะมองเห็นสุนขั ท่อี ยูดา นหลงั กลองกระดาษหรอื ไม เพราะอะไร มองไมเห็น เพราะกลอ งกระดาษคือวัตถทุ บึ แสง เมื่อนาํ มากน้ั แสงแลว จะทาํ ใหน ทั มองไมเ หน็ ส่ิงที่.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... อยดู านหลังกลอ งกระดาษกลอ งนน้ั.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. จากภาพ ส่งิ ใดถูกจัดวา เปน ตวั กลางโปรง ใส เพราะเหตใุ ด นํ้าและอากาศ เพราะเม่ือเรามองส่ิงตาง ๆ ผานนํา้ ในแมน้ํา หรือมองสงิ่ ตา ง ๆ ผานอากาศ เราจะ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... มองเหน็ สงิ่ ตา ง ๆ หลังตวั กลางนนั้ ไดชัดเจน เชน มองเหน็ ปลาอยใู นนํา้ เปนตน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. ใหน ักเรยี นยกตัวอยางตัวกลางโปรง ใส ตวั กลางโปรง แสง และวัตถุทึบแสง ที่อยูในภาพ มาอยา งละ 1 ตวั อยาง ตวั กลางโปรง ใส คอื อากาศ ตวั กลางโปรง แสง คอื กระจกฝา วตั ถทุ บึ แสง คอื กลอ งกระดาษ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 80

Ê¡¨ÔáҌ çÃÊÁÃ伏 ŧҹ ẋ§¡Å‹ÁØ áÅÇŒ ªÇ‹ ¡¹Ñ ÊÒí ÃǨÇѵ¶Ø·ÕÍè ÂÀ‹Ù ÒÂã¹âçàÃÕ¹ 20 ÍÂÒ‹ § ¨Ò¡¹éѹ¹íÒ¢ŒÍÁÙÅ·Õè ä´ŒÁҨѴ·íÒÊÁØ´ÀÒ¾ à¾è×ͨíÒṡ໚¹Çѵ¶Øâ»Ã‹§ãÊ Çѵ¶Øâ»Ã‹§áʧ áÅÐÇѵ¶Ø·Öºáʧ â´ÂµÔ´ÀÒ¾ËÃ×ÍÇÒ´ÀҾŧã¹ÊÁØ´ ¾ÃÍŒ Áµ¡áµ§‹ ãËŒÊǧÒÁ áÅÇŒ ¹íÒàʹÍ˹ŒÒªéѹàÃÕ¹ µÇÑ ÍÂÒ‹ §¼Å§Ò¹¢Í§©¹Ñ KYE แบบประเมนิ ทกั ษะ พฤติกรรมบงช้ี ระดบั คณุ ภาพ 321 ทกั ษะศตวรรษท่ี 21 81 ทกั ษะชีวติ และการทํางาน กาํ หนดเปา หมายงานกลุมได ทํางานรว มกบั ผอู ่นื และยอมรับความคิดเห็นของผูอืน่ ทักษะการเรียนรแู ละนวัตกรรม ออกแบบผลงานอยางสรางสรรค ทักษะดา นสารสนเทศ สื่อ และเทคโนโลยี เลอื กใชว ิธสี ่อื สารทม่ี ีประสิทธิภาพ

·º·Ç¹ ทายหนวย วง รอบตวั อักษรหนา คาํ ตอบท่ีถกู ที่สดุ 1. ขอใดไมใชผ ลที่เกิดขนึ้ จากแรงโนม ถว งของโลก ก. ฝนตกลงสพู ้นื ดิน ข. มะมวงสุกหลนจากตน ค. ขนนกหลดุ ออกจากตวั นกแลวรวงลงสพู ืน้ ง. ลอรถจักรยานไมมีดอกยางทาํ ใหล ่นื ไถลไดงา ย 2. ชตุ มิ าชัง่ นํ้าหนักของตนเองบนโลกได 50 นวิ ตนั หากชุตมิ ามโี อกาสไปช่งั นา้ํ หนกั ของ ตนเองบนดวงจนั ทรจะไดผ ลตรงกบั ขอ ใด ก. มีนํ้าหนักเทากับทช่ี ง่ั บนโลก ข. มนี ้ําหนกั มากกวา 50 นวิ ตัน ค. มนี าํ้ หนักนอยกวา 50 นวิ ตัน ง. ไมม นี า้ํ หนัก KYE 3. หากโลกของเราไมม ีแรงโนม ถว ง ลองคาดคะเนวาจะเกดิ ผลอยางไร ก. วตั ถตุ า ง ๆ จะลอยไปมา ข. ฝนตกหนักมากขึ้น ค. เราสามารถขับรถยนตไ ดเ รว็ ข้ึน ง. วัตถุตาง ๆ จะมนี ้าํ หนักเพม่ิ มากขน้ึ 4. กิจกรรมในขอใดตองออกแรงตานแรงโนมถวงของโลก ก. กอ ยกระโดดรม ข. บอยน่งั อานหนงั สือ ค. ออยเดินขน้ึ บันได ง. จอยนอนหลบั บนเตยี ง 5. แรงโนม ถวงของโลกทําใหเ กดิ ประโยชนอยา งไร ก. กระโดดไดสงู ขน้ึ ข. ฝนตกลงสพู ืน้ ดิน ค. ยกสง่ิ ของหนัก ๆ ไดงาย ง. เดนิ ขึน้ ทสี่ งู แลวไมเ หนอ่ื ย 6. แรงโนม ถวงของโลกมที ิศทางที่กระทําตอ วตั ถตุ ามภาพใด แทน โลก แทน แรงดึงดูด ก. ข. ค. ง. 82

7. ขอ ใดตอ ไปนี้เคลอื่ นทีโ่ ดยเปน ผลมาจากแรงโนม ถว งของโลก ก. รถไฟแลนบนราง ข. เรือแลนบนผิวน้าํ ค. มะพราวหลนจากตน ง. ปน จักรยานบนทางราบ 8. อปุ กรณใ นขอ ใดทํางานดว ยหลกั การของแรงโนม ถว งของโลก ก. เครอ่ื งช่งั สปรงิ ข. เลือ่ ยไฟฟา ค. ตลบั เมตร ง. กรรไกร 9. ขอมูลแสดงนํา้ หนกั ของวัตถุ 4 ชนดิ จากขอ มลู วัตถุใดมนี ้าํ หนกั นอ ยทส่ี ดุ KYE ก. เขยี งไม ส่งิ ของ นา้ํ หนัก (นิวตัน) ข. อฐิ แดง 83 ค. ดินสอ อิฐแดง 10 ง. หนงั สือ เขียงไม 6 หนังสอื 2 ดนิ สอ 1 10. ขอใดกลา วเก่ียวกบั มวลและการเปลีย่ นแปลงการเคล่อื นท่ขี องวัตถุไดถ ูกตอ ง ก. ผา เชด็ หนาเปลี่ยนแปลงการเคลอ่ื นท่ไี ดง ายกวาขนนก ข. ลกู แกวเปลยี่ นแปลงการเคลอื่ นท่ีไดย ากกวาลูกฟตุ บอล ค. รถจักรยานยนตเ ปล่ียนแปลงการเคลื่อนท่ีไดงา ยกวา รถบรรทกุ ง. ขวดพลาสติกเปลี่ยนแปลงการเคลอื่ นท่ีไดย ากกวา ขวดแกว ทม่ี ีขนาดเทา กัน 11. ขอ ใดกลา วไมถ ูกตอ ง ก. วัตถทุ ม่ี ีมวลนอย นํ้าหนกั จะนอย ข. วัตถชุ นิ้ เดยี วกนั ชง่ั ในสถานท่ตี างกนั จะมนี าํ้ หนักตางกนั ค. แรงโนม ถวงของโลกจะดึงดดู วตั ถุตา ง ๆ ใหล อยไปมาในอากาศ ง. วัตถุทีม่ มี วลมาก แรงโนม ถวงของโลกทก่ี ระทําตอ วตั ถุนัน้ จะมคี า มาก

12. ขอใดกลา วเกีย่ วกบั การคนพบทฤษฎแี รงโนมถวงไดถ ูกตอ ง ก. คนพบโดย กาลิเลโอ ข. คนพบโดย เซอร ไอแซก นวิ ตัน ค. คนพบโดยบงั เอญิ จากการสังเกตผลมะมวงที่หลุดจากตนแลวรวงลงพื้น ง. คนพบโดยบังเอญิ จากการสังเกตผลแอปเปลท่หี ลุดจากตน แลวลอยไปในอากาศ 13. ขอใดเปน การใชประโยชนจ ากตัวกลางโปรงแสง ก. ใชแ ผนไมอ ดั ก้ันผนังหอง ข. ใชถ งุ พลาสตกิ ใสใสอ าหาร ค. ใชข วดแกวสชี าใสยาบางชนดิ ง. ใชกระจกใสทาํ บานหนาตา งหอ งนอน 14. ขอใดเปน การใชประโยชนจากวตั ถทุ บึ แสง ก. ใชแ ผนไมอดั กน้ั ผนงั หอง KYE ข. ใชถ ุงพลาสติกใสใสอาหาร ค. ใชข วดแกว สชี าใสยาบางชนดิ ง. ใชก ระจกใสทาํ บานหนา ตางหองนอน 15. “เมอ่ื แสงกระทบกบั วตั ถทุ ไ่ี มย อมใหแ สงผา นได จงึ ทาํ ใหเ กดิ เงาขน้ึ ” จากขอ ความดงั กลา ว วตั ถุที่ไมย อมใหแ สงผา นคอื ขอ ใด ก. กระจกใส ข. กระดาษไข ค. กลอ งกระดาษ ง. ขวดพลาสติกใส 16. หากทพิ ยต อ งการเกบ็ ยาเมด็ ไมใ หถ กู แสง ทพิ ยค วรเกบ็ ยาไวใ นสงิ่ ใดจงึ เหมาะสมทส่ี ดุ ก. ตลบั พลาสติกใส ข. ถงุ พลาสตกิ ใสแบบขุน ค. ถุงกระดาษทบึ แสงสีนํ้าตาล ง. ถุงพลาสตกิ ทบึ แสงสนี ํ้าตาล 84

17. ดภู าพ แลวตอบคาํ ถาม 2 4 1 3 จากภาพ หมายเลขใด ใชประโยชนจากตวั กลางโปรงใส ก. หมายเลข 1 ข. หมายเลข 2 ค. หมายเลข 3 ง. หมายเลข 4 18. “นาํ้ เปนวัตถทุ ึบแสง” นักเรยี นเห็นดว ยกบั ขอความดงั กลา วหรอื ไม เพราะอะไร KYE ก. เหน็ ดว ย เพราะเม่ือมองผา นนา้ํ จะมองไมเ หน็ วตั ถทุ ่ีอยดู านหลังนา้ํ ข. เหน็ ดวย เพราะเมื่อมองผา นนํ้า จะมองเหน็ วตั ถุท่อี ยดู านหลังนํา้ ไมช ดั เจน ค. ไมเหน็ ดว ย เพราะเม่อื มองผานนํา้ จะมองเหน็ วัตถทุ ีอ่ ยดู านหลังนา้ํ ชดั เจน ง. ไมเห็นดวย เพราะเมื่อมองผา นนํ้า จะมองเหน็ วตั ถุทีอ่ ยดู า นหลงั นา้ํ ไมช ดั เจน 19. ขอใดอธบิ ายเก่ยี วกับวัตถุโปรง ใสไดถูกตอ ง ก. เมอ่ื นํามากัน้ แสงจะมองเห็นสง่ิ ตาง ๆ ทอ่ี ยูดา นหลงั วัตถุนน้ั ไดไ มชดั เจน ข. เมอ่ื นาํ มากนั้ แสงจะมองเห็นส่ิงตาง ๆ ทีอ่ ยูด านหลังวตั ถุนน้ั ไดชัดเจน ค. เมื่อนํามากนั้ แสงจะมองไมเหน็ สิ่งตา ง ๆ ทอ่ี ยดู านหลงั วัตถุน้นั ง. เมือ่ นํามากัน้ แสงจะทําใหเกดิ แสงสะทอ นกลบั 20. ขอ ใดเรยี งลาํ ดบั ตวั กลางโปรง ใส ตวั กลางโปรง แสง และวตั ถทุ บึ แสง ตามลาํ ดบั ไดถ กู ตอ ง ก. ขวดสชี า ตเู ย็น น้าํ เปลา ข. กระดาษไข หมอก ดินสอ ค. แกว ใส กระจกฝา ยางลบ ไดค ะแนน ง. หนังสอื ผนังปูน กระจกเงา 20คะแนนเตม็ 85

Project Science Technology Engineering Mathematics โรงเรคื อานยนลดํ้า การ สถานการณ นทีตองการปลูกกลวยไมเพ่ือตัดดอกจําหนาย นทีจึงทดลองปลูกกลวยไมไวที่กลางแจง แตกลวยไมไดรับแสงแดดในปริมาณมาก จึงทําใหเกิดการคายน้ํามากขึ้น กลวยไม จึงเกิดการเหี่ยวเฉาและเจริญเติบโตชา นทีตองการแกปญหาน้ีเพ่ือใหกลวยไม ไมเหี่ยวเฉา มีการเจริญเติบโตตามปกติ และใหกลวยไมออกดอกไดเร็วขึ้น นักเรียน คิดวา จะสามารถชวยนทีดวยการประดิษฐ “โรงเรือนลดการคายน้ํา” เพื่อลดการคายน้ํา ของกลวยไมจ ากอุปกรณท ีม่ ีอยูไดอยางไร KYE การคายนา้ํ ของพชื (Transpiration) คอื การแพรของนํา้ ออกทางปากใบ ทําใหต น พืช มีการลําเลียงน้ําและแรธาตุอยางตอเนื่อง และ เชื่อมโยงสูไ อเดยี ชว ยลดความรอ นใหพ ืช Science การคายนํ้าของพืช คือ การแพร ของน้ําออกทางปากใบ จึงทําให ตนพืชมีการลําเลียงนํ้าและแรธาตุ เกดิ ขนึ้ อยา งตอ เนอ่ื ง และยงั ชว ยลด ความรอนใหแกต นพืช วัสดุ - อปุ กรณ 2. สแลน 1 แผน Technology โรงเรือนลดการคายน้ําของพืช 1. ดินสอ 1 แทง 3. หนงั ยาง 1 ถงุ 4. กรรไกร 1 เลม Engineering 5. คตั เตอร 1 อัน 6. ไมบรรทัด 1 อนั Mathematics ออกแบบโรงเรือนท่ีมีลักษณะตรง 7. เชือกฟาง 1 มว น 8. ถุงพลาสตกิ 1 ใบ ตามวัตถปุ ระสงค 9. เทปใส/เทปกาว 1 มวน รปู เรขาคณติ สามมติ ิ เปนรปู เรขา- คณติ ทมี่ คี วามกวา ง ความยาว และ 10. กระดาษลัง/ฟวเจอรบอรด 4 แผน ความสูง (ความหนา) 86

ข้ันตอนการทํากจิ กรรม ขน้ั ตอนที่ 1 วิเคราะหส ถานการณและระบุแนวทางในการแกป ญ หา เพ่อื เปน ระบุปญหา แนวทางในการสรางสรรคชน้ิ งาน ขอจาํ กัด นักเรียนสามารถสรางโรงเรือนลดการคายนํ้าของพืชรูปทรงใดก็ได ซ่ึงโรงเรือนท่ี สรางข้ึนจะตองมีความแข็งแรงทนทาน มีขนาดเหมาะสมกับพืชท่ีปลูกในกระถาง สามารถยกไปตัง้ กลางแจง ได อากาศถายเทไดสะดวก แสงสามารถสองผานไดบาง สว น และกําหนดใหใชเวลาในการสรา งโรงเรือน 2 ช่วั โมง สงิ่ ทตี่ องการ โรงเรอื นท่มี คี วามแข็งแรง และลดปรมิ าณการคายนํา้ ของกลว ยไมได...................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................... KYE แนวทางในการแกป ญหา สรา งโรงเรอื นที่มคี วามแข็งแรง และลดปรมิ าณการคายนํา้ ของกลว ยไม...................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขนั้ ตอนท่ี 2 สืบคนขอมูลความรู และรวบรวมขอมูลท่ีจะนําไปแกปญหา รวบรวมขอมูล แลวสรุปขอมูลความรูทไี่ ดม าโดยสังเขป และแนวคิด การคายนํ้าของพืช (Transpiration) เปนการแพรของน้ําออกทางปากใบ ทําใหตนพืช มีการลําเลียงน้ําและแรธาตุเกิดขึ้นอยางตอเนื่อง อีกทั้งยังชวยลดความรอนใหพืช หากพืช มีการคายน้ํามากเกินกวาปริมาณนํ้าท่ีรากพืชดูดเขามา ภายในลําตน จะทําใหปริมาณน้ําภายในลําตนของพืชมี (ปstาoกmใบa) ไมเ พยี งพอ อาจทาํ ใหพืชแหง เหีย่ วและตายไดใ นท่สี ุด พืชคายน้ําออกที่บริเวณใบ เพราะมีปากใบ ซ่ึงเปน สวนที่ควบคุมการคายนํ้าของพืช ปากใบมีลักษณะเปน รูเล็ก ๆ กระจายอยูท่ีใบพชื ปากใบทําหนา ท่หี ายใจ โดยมี การแลกเปลย่ี นแกส ทางปากใบและคายนาํ้ ออกมา ซึง่ พชื จะคายนํา้ ในรูปของไอน้ําผานทางปากใบ 87

หัวขอทส่ี ืบคน หวั ขอ ตามความสนใจของนกั เรยี น เชน หลกั การของการใหแ สงกบั กลว ยไม ตวั อยา งโรงเรอื น หรอื..................................................................................................................................................................................................................................................................................................... หัวขออ่ืน ๆ ทีเ่ หมาะสม...................................................................................................................................................................................................................................................................................................... อา งองิ จาก ✓ อนิ เทอรเ น็ต หนงั สอื ครู อน่ื ๆ ตวั อยางคําตอบ นกั เรียนอาจนาํ ขอมูลท่ีไดจ ากการสบื คนมาสรุปในรปู แบบแผนผงั แผนภาพ หรือตาราง เชน KYE หลกั การของการใหแ สงกบั กลว ยไม • ในอดตี การพรางแสงกลว ยไมท าํ โดยใชท างมะพรา วในการพรางแสง แตท างมะพรา วนน้ั ผอุ ยา งรวดเรว็ และเปนทีอ่ ยูของแมลงศัตรูกลวยไม • ตอ มาเปล่ียนมาใชไ มร ะแนงแทน โดยใชวัสดุเปน ไมเน้อื แข็ง ตอกระแนงหา งกันเปนซี่ วางหางกนั เปน ชอ ง ๆ เพอื่ ใหค วามเขม ของแสงลดลงและเงาของไมร ะแนงจะเฉยี งไปเรอ่ื ย ๆ ตามองศาของแสงกลว ยไม จงึ ไมถกู แดดเผาเปนเวลานาน ๆ • ตอมาเปลย่ี นเปน สแลนพลาสตกิ เพราะเปน วสั ดุที่มอี ายกุ ารใชง านยาวนาน น้าํ หนักเบา ใชงานงาย พรางแดดไดด ี แสงทก่ี ระจายตวั จะสมา่ํ เสมอ และดดู ซบั ความรอ นไดม าก ทาํ ใหก ลว ยไมไ ดร บั แสงเตม็ ท่ี การพรางแสงทเ่ี หมาะสมใหก บั กลว ยไม สว นใหญท วั่ ๆ ไปจะใชก ารพรางดว ยสแลนในโรงเรอื นประมาณ 50-70% (สแลนพลางแสง 40% หมายถึง แสงลอดผา นได 60% ทเ่ี หลือ 40% ลอดผา นไมไ ด) ท่ีมา : http://www.orchidtropical.com/articleid03.php 88

ขนั้ ตอนท่ี 3 คิดวิธีแกปญหาและออกแบบชิ้นงาน ตามแนวทางที่เตรียม ออกแบบวิธี ไวใ นขน้ั ตน การแกปญหา อุปกรณท ่ใี ชสรางชิ้นงาน 1. คัตเตอร 1 อัน 2. เทปกาว 1 มว น 3. กระดาษลัง 4 แผน...................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. สแลน 1 แผน 5. กรรไกร 1 เลม 6. ไมบ รรทัด 1 อัน...................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 7. ดนิ สอ 1 แทง 8. ถุงพลาสตกิ ใส 1 ใบ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................... แนวคดิ ในการสรา งชน้ิ งาน KYE อปุ กรณท ใี่ ชในการลดปรมิ าณการคายนํา้ ไดแก สแลน.................................................................................................................... เพราะ สแลน มชี อ งใหแ สงสอ งผา นไดบ างสว น จงึ ชว ยลดปรมิ าณการคายนาํ้ ของกลว ยไมไ ด เนอ่ื งจาก........................................................................................................................................................................................................................................................................... มแี สงสองเขา ไปในโรงเรอื นไดบางสว น...................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ออกแบบชน้ิ งาน ช่ือผลงาน โรงเรอื นลดการคายนาํ้.................................................................................................... (ตวั อยาง) 1. ตัดกระดาษลังตรงกลางใหเปนรูปสี่เหล่ียม 2. นาํ กระดาษลงั ทง้ั 4 แผน มาประกอบกนั ให จตั รุ สั แลว นาํ สแลนมาปด ทบั โดยใชเ ทปกาวปด เปน ส่เี หลย่ี ม โดยใชเ ทปกาว โดยรอบใหแ นน ทาํ เหมือนกันท้ัง 4 แผน 3. นาํ สแลนมาตดั ใหเ ปน สเี่ หลยี่ มขนาดเทา กบั ดา น 4. นําโรงเรือนท่สี รางเสรจ็ แลว บนของโรงเรอื น จากนน้ั ใชเ ทปกาวตดิ สแลนไว ครอบตน กลว ยไมท อ่ี ยใู น ใหแนน กระถางที่มีถุงพลาสติก ขนาดใหญครอบใบของ ตนกลวยไมและมัดไวให แนน 89

ขน้ั ตอนที่ 4 รวมกันวางแผนการประดิษฐช้ินงานอยางเปน วางแผนและดําเนินการ การแกปญหา ลาํ ดับขัน้ ตอน แลวตรวจสอบการดาํ เนนิ การ หาก ไมต รงตามแผนใหระบวุ ิธแี กไข (ตวั อยา ง) ข้นั ตอนการทํางาน ผูรับผิดชอบ ผลการดําเนนิ งาน 1. หหานขงั อสมอืูลหกราือรสปอ่ืรอะดเิ ลิษก็ ฐทชริน้ องนานกิ จสา ก สมาชิกคนที่ 1 2 และ 3 เรียบรอยดี......................................................................................................... .......................................................................................... ......................................................................................... 2. ออกแบบช้ินงาน สมาชกิ ทกุ คนภายในกลมุ ปรบั แกไขขอ มลู ในการออกแบบ......................................................................................................... .......................................................................................... ......................................................................................... 3. เตรยี มอปุ กรณใ นการทาํ ชิ้นงาน สมาชิกคนที่ 4 และ 5 เรียบรอยดี......................................................................................................... .......................................................................................... ......................................................................................... 4. ลงมอื ประดิษฐช้ินงาน สมาชกิ ทุกคนภายในกลุม เรียบรอ ยดี......................................................................................................... .......................................................................................... ......................................................................................... 5. ทดสอบชิ้นงานเบื้องตน สมาชิกทกุ คนภายในกลุม พบจุดดอยของช้นิ งาน......................................................................................................... .......................................................................................... ......................................................................................... 6. แกไ ขชิน้ งาน สมาชิกทุกคนภายในกลมุ ปรับปรงุ แกไ ขช้นิ งาน......................................................................................................... .......................................................................................... ......................................................................................... 7. ประเมนิ ผลช้นิ งาน คณุ ครู เรยี บรอยดี.......................................................................................................... .......................................................................................... ......................................................................................... KYE (คาํ ตอบท่ีใหเปนแนวทางการวางแผน ความเหมาะสมของการออกแบบข้ึนอยกู ับดุลยพินิจของผูส อน) ขนั้ ตอนท่ี 5 บันทึกรายละเอียดของช้ินงาน แลว ทดสอบ ประเมินผล และปรับปรุง แกไขวิธีการแกปญหา ทดสอบเพอ่ื หาแนวทางในการปรบั ปรงุ ชนิ้ งาน รายละเอียดของชิ้นงาน จุดเดน ของชน้ิ งาน (ตัวอยา ง) นักเรียนวาดภาพหรอื เขียนอธิบายชิ้นงานของตนเอง - โรงเรือนมีความโปรง อากาศจึงถายเทได..................................................................................................................................... (ขน้ึ อยกู บั ดุลยพนิ ิจผูสอน) สะดวก..................................................................................................................................... - มีความคิดสรางสรรค..................................................................................................................................... - ขนาดพอเหมาะและสามารถเคลอื่ นยา ยไดงา ย..................................................................................................................................... จดุ ดอยของชน้ิ งาน - ไมท น เม่ือโดนนํ้าจะเปอยยุยไดง า ย..................................................................................................................................... 90 (วาดภาพ) ..................................................................................................................................... .....................................................................................................................................

แนวทางในการปรับปรุง สงิ่ ท่ตี อ งปรบั ปรุง เหตผุ ล ปรับปรุงวิธีการสรางโรงเรือนใหมีความแข็งแรง.............................................................................................................................................. เพอ่ื ใหส ามารถใชง านไดยาวนานมากข้นึ.............................................................................................................................................. ทนทานมากขึน้.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ขนั้ ตอนที่ 6 รวบรวมแนวคดิ ทไ่ี ด และปญ หาทพ่ี บจากการทาํ กจิ กรรม เพอื่ นําเสนอวิธี นาํ เสนอวธิ ีการแกป ญหา การแกปญหา • ใชความรูเร่ืองการคายน้ําของพืช เพ่ือนํามาออกแบบและสรางโรงเรือน................................................................................................................................................................................................................. KYE วทิ Sยcาieศnาcสeตร ลดการคายน้ําของพชื................................................................................................................................................................................................................. • โรงเรือนลดการคายนํา้ ของพืช................................................................................................................................................................................................................. sTechnology • เครื่องมอื (กรรไกร)ท่ีใชใ นการสรางโรงเรือน................................................................................................................................................................................................................. เทคโนโลยี • ออกแบบโรงเรอื นทมี่ ลี กั ษณะตรงตามวตั ถปุ ระสงค ในการลดการคายนา้ํ................................................................................................................................................................................................................. TEวศิ Eวnกgรinรeมeศriาnสgตร ของพืช................................................................................................................................................................................................................. MคMณatิตheศmาaสtตicรs • นํารปู ทรงเรขาคณิตมาใชใ นการออกแบบโรงเรือนลดการคายน้าํ ของพืช................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................. ปญ หาทีพ่ บบอ ย วธิ ีการแกไ ข • โครงสรางโรงเรือนส†วนท่ีเปนกระดาษ.............................................................................................................................................. • ปรับเปล่ียนวัสดุที่ใชในการสรางโรงเรือนจาก.............................................................................................................................................. เมอ่ื โดนนํ้าจะเปอยยยุ งา ย ไมทนทาน.............................................................................................................................................. กระดาษลัง เปนฟว เจอรบ อรด.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. (ข้นึ อยูกบั ดุลยพินิจของผสู อน) 91

ẺºÑ¹·Ö¡¼ÅÊÁÑ Ä·¸·ìÔ Ò§¡ÒÃàÃÕ¹ ประจาํ วิชา วทิ ยาศาสตร ป.4 เลม 1 เครือ่ งมือวดั และแสดงผลการเรยี นรู คะแนน ผลการประเมนิ แบบทดสอบทา ยหนว ยการเรยี นรทู ี่ 1 เตม็ ได ผา น ไมผา น แบบทดสอบทา ยหนวยการเรยี นรทู ี่ 2 20 …………………… คะแนนทัง้ หมด 20 …………………… 40 เกณฑการตดั สินระดบั คุณภาพ ชวงคะแนน ระดับคะแนน ระดับคณุ ภาพ KYE 34 - 40 4 ดีมาก ดี เกณฑก ารประเมนิ 27 - 33 3 พอใช ผา น 20 - 26 2 ปรับปรุง - ไดคะแนนตงั้ แตครง่ึ หน่ึงของคะแนนเต็ม ตา่ํ กวา 20 1 ไมผ า น - ไดคะแนนไมถึงครึง่ ของคะแนนเตม็ ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชือ่ …………………………………………………………………. ( )……………………………………………………………….. 92