คู่มือส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ

ประเมินพฤติกรรม คร้งั ท่ี การทำ� ความสะอาด (วัน/เดือน/ปี) 123 4 5 ............. ............. ............. ............. ............. ● แปรงฟันมากกว่า £ ใช่ £ ใช่ £ ใช่ £ ใช่ £ ใช่ วันละ 2 ครงั้ £ ไมใ่ ช่ £ ไมใ่ ช่ £ ไม่ใช่ £ ไม่ใช่ £ ไม่ใช่ 1.2 การใช้ยาสีฟันผสม £ ใช้ £ ใช้ £ ใช้ £ ใช้ £ ใช้ ฟลูออไรดท์ กุ วัน £ ไม่ใช้ £ ไม่ใช้ £ ไม่ใช้ £ ไมใ่ ช้ £ ไมใ่ ช้ 1.3 การทำ� ความสะอาด £ทำ� โดย £ทำ� โดย £ทำ� โดย £ทำ� โดย £ทำ� โดย ซอกฟันทุกวัน/เกือบ ใชอ้ ปุ กรณ์ ใชอ้ ปุ กรณ์ ใชอ้ ปุ กรณ์ ใชอ้ ปุ กรณ์ ใชอ้ ปุ กรณ์ ทกุ วัน ................ ................ ................ ................ ................ £ ไมท่ ำ� £ ไมท่ ำ� £ ไมท่ ำ� £ ไมท่ ำ� £ ไมท่ ำ� 2. ประเมินสภาวะเสี่ยง £สบู บหุ รี่ £สบู บหุ ร่ี £สบู บหุ รี่ £สบู บหุ รี่ £สบู บหุ ร่ี ต่อการเกิดโรคในช่อง มากกวา่ 10 มากกวา่ 10 มากกวา่ 10 มากกวา่ 10 มากกวา่ 10 ปาก มวน/วนั มวน/วนั มวน/วนั มวน/วนั มวน/วนั £ เค้ียว £ เค้ียว £ เค้ียว £ เคี้ยว £ เคี้ยว หมากเปน็ หมากเป็น หมากเปน็ หมากเป็น หมากเป็น ประจำ� ประจำ� ประจำ� ประจำ� ประจำ� หมายเหตุ : หากผู้สูงอายุมีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปาก ไม่เหมาะสม ให้แนะน�ำ “การดูแลสุขภาพช่องปากด้วยตนเองส�ำหรับ ผ้สู งู อาย”ุ 43คมู่ อื สง่ เสริมสขุ ภาพผู้สงู อายแุ ละป้องกันภาวะสมองเสอ่ื มส�ำหรบั ประชาชน “ไมล่ ้ม ไมล่ มื ไมซ่ ึมเศรา้ กินขา้ วอร่อย”

แผนการส่งตอ่ การส่งต่อเพ่ือให้ผู้สูงอายุได้รับบริการรักษาทางทันตกรรมจาก ทันตบคุ ลากร 1. เนอื้ เยื่อในช่องปาก £ ครั้งที่ 1 £ ครัง้ ที่ 2 £ ครง้ั ท ่ี 3 £ คร้งั ที่ 4 £ คร้งั ที่ 5 2. เหงือกและอวัยวะ £ ครั้งที่ 1 £ ครัง้ ท่ี 2 £ ครงั้ ท ่ี 3 ปริทันต์ £ ครง้ั ท่ี 4 £ ครัง้ ท่ี 5 3. ฟนั ผ ุ £ ครง้ั ที่ 1 £ คร้ังท่ี 2 £ ครง้ั ท ่ี 3 £ ครงั้ ที่ 4 £ ครง้ั ท่ี 5 4. ปญั หาการเคย้ี วอาหาร £ คร้ังท่ี 1 £ ครง้ั ที่ 2 £ ครงั้ ท ่ี 3 /การกลนื £ ครัง้ ท่ี 4 £ ครัง้ ท่ี 5 5. ฟันเทียม £ ครัง้ ท่ี 1 £ ครั้งที่ 2 £ ครง้ั ท ่ี 3 £ ครั้งที่ 4 £ ครง้ั ที่ 5 หมายเหตุ : ดดั แปลงมาจาก :Kayser-Jones et al.(1995).Chalmers (2004) Oral Health Assessment Tool (OHAT) for dental screening 44 คมู่ อื ส่งเสริมสุขภาพผสู้ ูงอายุและปอ้ งกนั ภาวะสมองเส่ือมสำ� หรับประชาชน “ไมล่ ม้ ไม่ลมื ไม่ซึมเศรา้ กินข้าวอร่อย”

การประเมิน...ภาวะกลืนล�ำบาก 45คมู่ อื สง่ เสรมิ สุขภาพผู้สูงอายแุ ละป้องกันภาวะสมองเสื่อมสำ� หรับประชาชน “ไมล่ ม้ ไมล่ มื ไมซ่ มึ เศรา้ กนิ ขา้ วอรอ่ ย”

การรับบริการตรวจ ป้องกันและรักษาโรคจากทันตบุคลากรควรตรวจ สขุ ภาพชอ่ งปากทกุ 6 เดือน เพ่อื การป้องกันและรักษาโรคในช่องปาก ในระยะแรกเรมิ่ ซ่งึ บริการที่ควรไดร้ บั ได้แก่ ✏ คำ� แนะนำ� ในการดแู ลสุขภาพชอ่ งปากท่ีถูกต้องและเหมาะสม ✏ การทาฟลูออไรด์แบบเข้มข้น บริเวณคอฟันเช่น ฟลูออไรด์เจล วานิช เพือ่ ป้องกันรากฟนั ผุ ✏ การอุดฟนั ในกรณีฟันผุ ดว้ ยวสั ดุชนิดกลาสไอโอโนเมอร์ซง่ึ ปลด ปล่อยฟลูออไรด์ช่วยปอ้ งกันฟันผุซำ้� ✏ การขูดหินน้�ำลาย และท�ำความสะอาดฟัน เพ่ือป้องกันการเกิด เหงือกอักเสบ โรคปริทันต์หรือร�ำมะนาด การเสริมสร้างความแข็งแรง ของกล้ามเน้ือใบหน้าและล้ิน และการกระตุ้นการท�ำงานของต่อมน�้ำลาย เมื่ออายุมากข้ึน การท�ำงานของกล้ามเนื้อบริเวณรอบๆ ปาก หรือหน้า จะชา้ ลง ทำ� ใหบ้ างครงั้ เคยี้ วอาหารไมถ่ นดั มอี าหารคา้ งอยภู่ ายในชอ่ งปาก กระพุ้งแก้ม การบริหารใบหน้าและลิ้น จะช่วยกระตุ้นเส้นประสาท กลา้ มเนอ้ื ใบหนา้ เชน่ แกม้ ปาก และลนิ้ ทำ� ใหก้ ารทำ� งานทเี่ คยเคลอ่ื นไหว ช้าลง ให้กลับเคล่ือนไหวได้ดีข้ึน ท�ำให้ประสิทธิภาพการบดเคี้ยวดีข้ึน สว่ นการบริหารลิ้น ชว่ ยใหก้ ารเคลอื่ นไหวของล้ินดขี น้ึ ชว่ ยให้การทำ� งาน ทตี่ อ้ งคลกุ เคลา้ อาหารดว้ ยลนิ้ ทำ� ไดด้ ขี น้ึ ปอ้ งกนั ไมใ่ หอ้ าหารตกสหู่ ลอดลม ช่วยให้ออกเสียงพูดได้ชัดเจนข้ึน และช่วยกระตุ้นการหล่ังน�้ำลาย แนะน�ำให้ท�ำก่อนรับประทานอาหาร นอกจากน้ันเมื่ออายุมากข้ึนน้�ำลาย ผลิตน้อยลงช่องปากมีแนวโน้มแห้งง่ายกลืนล�ำบาก การนวดต่อมน้�ำลาย จะช่วยกระตุน้ ให้ตอ่ มน้�ำลายผลติ นำ�้ ลายมากขน้ึ 46 คู่มอื สง่ เสริมสขุ ภาพผู้สูงอายุและป้องกนั ภาวะสมองเส่ือมสำ� หรบั ประชาชน “ไมล่ ม้ ไม่ลืม ไมซ่ มึ เศรา้ กนิ ขา้ วอร่อย”

1. การบริหารใบหน้า ช่วยปลุกเส้นประสาท กระตุ้นกล้ามเน้ือ ใบหน้า เช่น แกม้ ปาก และลิ้น ใหเ้ คลอื่ นไหวไดด้ ีข้นึ แนะน�ำใหท้ �ำหลงั ล้างหนา้ ตอนเชา้ ข้ันตอนมี 3 ข้ัน แตล่ ะขนั้ ใชเ้ วลาประมาณ 10 วนิ าที แล้วผ่อน คลาย จากนน้ั ใหป้ ฎบิ ัตซิ ำ้� ตงั้ แต่ต้นอีก 3 รอบ ขนั้ ตอนมดี งั นี้ ข้นั ที่ 1 : เริ่มต้นด้วยสูดลมหายใจเข้า ให้เต็มปอด เหยียดริมฝีปาก ออกไปด้านข้าง เป็นแนวกว้าง ขยบั แกม้ ให้สูง หลับตาใหส้ นทิ  ขั้นท่ี 2 : อ้าปากกวา้ ง และลมื ตาให้กวา้ ง  ขน้ั ที่ 3 : ปดิ ปากใหส้ นทิ ปอ่ งแกม้ ขยบั ปาก ซา้ ย-ขวา  47คู่มือสง่ เสริมสขุ ภาพผ้สู งู อายุและป้องกนั ภาวะสมองเสื่อมสำ� หรบั ประชาชน “ไมล่ ม้ ไม่ลมื ไมซ่ มึ เศร้า กินข้าวอร่อย”

2. การบริหารลิน้ มี 2 แบบ คือ การบริหารโดยการเปดิ ปาก และการปิดปาก โดยมี ขั้นตอนดังนี้ การบรหิ ารโดยการเปิดปาก (ปฏิบัตแิ ต่ละข้นั ตอน 5 คร้งั ) 1. แลบล้ินเขา้ และออก 2. แลบล้ินแล้ว เคล่ือนไปทางซ้าย-ขวา หมุนล้ินไปทางซ้าย ขวา เพือ่ เลียรอบๆ รมิ ฝปี าก 3. แลบลน้ิ แล้วขยับลิ้นข้นึ ลง เพอ่ื ที่จะเลียที่ปลายจมกู หรอื คาง  การบรหิ ารโดยการปดิ ปาก (ปฏบิ ัตแิ ต่ละขน้ั ตอน 5 ครั้ง) 1. ดนั ริมฝีปากบนดว้ ยลน้ิ 2. ดันรมิ ฝีปากล่างดว้ ยลิ้น 3. ดันแก้มซ้าย ขวาดว้ ยลนิ้ หมนุ ล้นิ ไปรอบๆ ท้งั ซ้ายและขวา 48 คมู่ ือสง่ เสรมิ สุขภาพผ้สู งู อายุและปอ้ งกนั ภาวะสมองเส่ือมสำ� หรบั ประชาชน “ไม่ลม้ ไมล่ มื ไม่ซมึ เศรา้ กินขา้ วอรอ่ ย”

3. การกระต้นุ การท�ำงานของต่อมน�้ำลาย ● แนะนำ� ให้ท�ำกอ่ นรบั ประทานอาหาร ● การนวดต่อมน�้ำลายมี 3 ต่อมได้แก่ต่อมใต้หู ต่อมใต้คาง ตอ่ มใตล้ น้ิ หลงั จากตรวจสอบตำ� แหนง่ ทจ่ี ะนวดแลว้ ใหป้ ฏบิ ตั ิ ตามขั้นตอน 1-3 แล้วท�ำซ�้ำอกี 2-3 ครง้ั  ขน้ั ท่ี 1 : การกระตุ้นต่อมใต้หูวางนิ้วก้อยถึงน้ิวชี้ไว้ท่ีแก้ม แล้วหมุนแถวๆ ฟันกรามบน วนจากข้างหลัง ไปข้างหนา้ ทำ� 10 ครงั้ ขน้ั ท่ี 2 : การกระตุ้นต่อมใต้คางวางน้ิวโป้งตรงส่วนท่ีนุ่ม ตรงกระดูกคาง กดตั้งแต่บริเวณใต้หู จนถึงใต้คาง ประมาณ 5 ตำ� แหน่งๆ ละ 5 คร้งั ตามลำ� ดบั ขัน้ ท่ี 3 : การกระตุ้นต่อมใต้ลิ้น ใช้น้ิวโป้งทั้ง 2 มือกดลงช้าๆ ท่ีบริเวณลนิ้ ข้างใต้คาง 10 คร้งั 49คู่มือสง่ เสริมสุขภาพผสู้ งู อายุและปอ้ งกันภาวะสมองเส่ือมสำ� หรบั ประชาชน “ไมล่ ้ม ไม่ลืม ไมซ่ มึ เศรา้ กินข้าวอรอ่ ย”

ผสู้ งู วัย คือ.... “หลักชยั ของสงั คม”

ภาคผนวก 51คมู่ ือส่งเสรมิ สุขภาพผูส้ งู อายแุ ละปอ้ งกันภาวะสมองเส่อื มส�ำหรบั ประชาชน “ไมล่ ม้ ไม่ลืม ไม่ซึมเศรา้ กินข้าวอรอ่ ย”

เอกสารอ้างอิง กองออกกำ� ลงั กายเพอื่ สขุ ภาพ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ . (2548). การออกก�ำลังกายส�ำหรบั ผูส้ ูงอาย.ุ กรมสขุ ภาพจติ กรมการแพทย์ กรมพฒั นาการแพทยแ์ ผนไทยและการแพทย์ ทางเลอื ก กระทรวงสาธารณสขุ . (2555). คมู่ อื การดแู ลผปู้ ว่ ยสมองเสอื่ ม สำ� หรบั เจา้ หนา้ ทใี่ นโรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพตำ� บล : บรษิ ทั บยี อนด์ พบั ลสิ ซง่ิ จำ� กดั ดร.แพง ชินพงศ์. จัดสภาพแวดล้อมอย่างไร ให้ผู้สูงวัยอยู่ดีมีสุข. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา www.manager.co.th (สืบค้นเมื่อ วนั ที่ 13 ธนั วาคม 2559). ผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ แพทยห์ ญงิ ปณติ า ลมิ ปะวฒั นะ. Preventive strat- egies of Dementia. ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ แพทยห์ ญงิ โสฬพทั ธ์ เหมรญั ชโ์ รจน.์ ภาวะสมองเสอ่ื มกบั ผสู้ งู อายุ ภยั ใกลต้ วั จรงิ หรอื . กรงุ เทพฯ: คณะแพทยศ์ าสตรจ์ ุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั . มกุ ดา หนยุ่ ศรี. (2559, มกราคม-มถิ นุ ายน). การป้องกันภาวะสมองเสื่อม. วารสารพยาบาลต�ำรวจ, 8(1), หน้า 227-240. วัลลภา อันดารา, อุบลรัตน์ สิงหเสนี และ ปัทมา วงค์นิธิกุล. (2559, มกราคม-มิถนุ ายน). การศกึ ษาภาวะสมองเสื่อม ความรูเ้ รอ่ื งโรคและ การป้องกันโรคสมองเสื่อมและข้อมูลส่วนบุคคลของผู้สูงอายุ ชมรม ผู้สูงอายุวิทยาลัยพยาบาลทหารอากาศ. วารสารพยาบาลต�ำรวจ, 8(1), หนา้ 23-33. 52 คู่มอื ส่งเสรมิ สุขภาพผสู้ ูงอายุและป้องกันภาวะสมองเส่อื มส�ำหรบั ประชาชน “ไม่ล้ม ไม่ลืม ไมซ่ มึ เศร้า กนิ ข้าวอรอ่ ย”

เอกสารอ้างอิง (ต่อ) สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) (2559). การส�ำรวจสุขภาพ ประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย คร้ังท่ี 5 พ.ศ. 2557 ศาสตราจารย์ นายแพทยว์ ชิ ยั เอกพลากร, บรรณาธกิ าร. จงั หวดั นนทบรุ ี : โรงพมิ พอ์ กั ษร กราฟฟิคแอนด์ดไี ซน์ สถาบันประสาทวิทยา. (2557). แนวทางเวชปฏิบัติภาวะสมองเส่ือม. แพทย์หญิงทัศนีย์ ต้นติฤทธิศักด์ิ, บรรณาธิการ. กรุงเทพฯ: บริษัท ธนาเพรส จ�ำกัด ส�ำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2555). การสร้างเสริมสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ เล่ม 5. กรุงเทพฯ: ส�ำนักงานกจิ การ โรงพมิ พอ์ งคก์ ารสงเคราะหท์ หารผา่ นศกึ . ส�ำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2559). การดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุติดบ้าน ติดเตียง. กรุงเทพฯ: บริษทั สามเจรญิ พาณชิ ย์ กรงุ เทพ จ�ำกดั . สำ� นกั อนามยั ผูส้ งู อายุ กรมอนามัย. (2559). สมดุ บนั ทกึ สุขภาพผู้สงู อายุ เพื่อการส่งเสริมสุขภาพ. (74 หน้า). จังหวัดนนทบุรี : โรงพิมพ์ ศนู ย์สือ่ พิมพ์แกว้ เจ้าจอม มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสนุ ันทา ส�ำนักอนามัยผู้สูงอายุ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2558). คู่มือป้องกันสมองเสื่อม (ยากันลืม) และการหกล้ม (ยากันล้ม) ในผู้สูงอายุ จังหวัดนนทบุรี : โรงพิมพ์ศูนย์ส่ือพิมพ์แก้วเจ้าจอม มหาวิทยาลัยราชภฎั สวนสุนันทา 53คู่มอื ส่งเสรมิ สขุ ภาพผสู้ งู อายแุ ละปอ้ งกนั ภาวะสมองเสอ่ื มสำ� หรบั ประชาชน “ไม่ลม้ ไมล่ ืม ไม่ซึมเศรา้ กินขา้ วอรอ่ ย”

เอกสารอ้างอิง (ต่อ) สำ� นกั อนามยั สง่ิ แวดลอ้ ม กรมอนามยั . การจดั สภาพแวดลอ้ มทเ่ี หมาะสม กับผู้สงู อาย.ุ ศูนย์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพ่ือผู้สูงอายุจังหวัดนนทบุรี และ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2554). คู่มือความรู้และ การดูแลผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมส�ำหรับญาติและผู้ดูแล ฉบับการ วางแผนจ�ำหน่ายผู้ป่วยสูงอายุโรคสมองเส่ือมโดยทีมสหสาขา วิชาชพี . : บรษิ ัท บียอนด์ พับลสิ ซงิ่ จำ� กดั ศนู ยอ์ นามยั ที่ 7. (2559). การจดั สภาพสง่ิ แวดลอ้ มภายในบา้ นและนอก บ้านของผู้สูงอายุส�ำหรับผู้ดูแลและผู้สูงอายุ. จังหวัดขอนแก่น: กลุม่ พัฒนาอนามัยส่งิ แวดล้อม. อะเคือ้ กลุ ประสูตดิ ลิ ก และคณะ. (2557). การวเิ คราะหเ์ ส้นทางปจั จัย ท่ีส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตบางเขน. กรุงเทพฯ: วารสารวจิ ัยทางวิทยาศาสตรส์ ขุ ภาพ. 8(2): 35-46 25 ข้อควรรู้ เพ่ือบ้านและส่ิงแวดล้อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ Elder Care in Thai. [ระบบออนไลน]์ . แหลง่ ทมี่ า www.eldercareinthai. com. ( สบื คน้ เมอ่ื วนั ท่ี 10 ธนั วาคม 2559). 54 คู่มอื ส่งเสรมิ สขุ ภาพผ้สู งู อายแุ ละป้องกนั ภาวะสมองเส่อื มสำ� หรบั ประชาชน “ไมล่ ม้ ไม่ลืม ไมซ่ มึ เศรา้ กินข้าวอรอ่ ย”

แหล่งข้อมูลสนับสนุนการดูแลผู้สูงอายุ - กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ โทรศัพท์ 02-5904000 เวบไซต์ www.anmail.moph.go.th - สถาบนั เวชศาสตรผ์ สู้ งู อายุ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสขุ โทรศพั ท์ 02-5906010,02-5906253 เวบไซต์ www.gingthai.org - สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร โทรศพั ท์ 02-2460301,1 02-2460302 เวบไซต์ www.thaihealth.or.th - สถาบนั วิจัยโภชนาการ มหาวทิ ยาลัยมหิดล โทรศพั ท์ 02-800-2380 ตอ่ 301 เวบไซต์ www.inmu.mahidol.ac.th - สำ� นักโรคไม่ตดิ ต่อ กรมควบคมุ โรค โทรศพั ท์ 02-5903967, 02-9510402 เวบไซต์ www.thaincd.com - สำ� นักส่งเสรมิ และพฒั นาสขุ ภาพจติ กรมสขุ ภาพจติ โทรศพั ท์ 02-5908168, 02-5908570 เวบไซต์ www.sorporsor.com - สมาคมสภาผู้สงู อายุแหง่ ประเทศไทย ในพระบรมราชปู ถมั ภ์ สมเด็จพระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี โทรศัพท์ 02-2823251, 02-2827716 - เจบ็ ปว่ ยฉกุ เฉนิ โทร. 1669 - เหตดุ ่วน-เหตุรา้ ย โทร. 191 - สมาคมผ้ดู แู ลผปู้ ่วยสมองเส่ือมแหง่ ประเทศไทย โทรศัพท์ 086-9904207 เวบไซต์ www.azthai.org - สมาคมโรคสมองเสอ่ื มแหง่ ประเทศไทย โทรศพั ท์ 02-7165995 เวบไซต์ www.thaidementia.org 55คมู่ ือส่งเสริมสขุ ภาพผู้สูงอายแุ ละป้องกันภาวะสมองเสอ่ื มส�ำหรับประชาชน “ไมล่ ม้ ไม่ลมื ไม่ซมึ เศรา้ กนิ ขา้ วอรอ่ ย”

การติดตามผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมที่หายออกจากบ้าน หน่วยงานท่ีครอบครัวคนหายควรประสานงาน ไปเพื่อขอความช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน สอ่ื วิทยุ - รว่ มดว้ ยช่วยกัน โทรศัพท์ 1677 เวบไซต์ www.rd1677.com - จส. 100 โทรศัพท์ 1137 เวบไซต์ www.js100.com - สวพ. 91 โทรศัพท์ 1644 เวบไซต์ www.trafficbkk.com ส่อื โทรทศั น์ - สถานีประชาชน TPBS โทรศพั ท์ 02-7911385-7 เวบไซต์ www.thaipbs.or.th/people - เรอื่ งจรงิ ผ่านจอ ชอ่ ง 7 โทรศพั ท์ 02-691-7446 เวบไซต์ www.thairealtv.com 56 คมู่ ือสง่ เสรมิ สขุ ภาพผสู้ งู อายุและป้องกันภาวะสมองเสอื่ มส�ำหรบั ประชาชน “ไมล่ ม้ ไมล่ ืม ไม่ซึมเศร้า กินข้าวอร่อย”

สิทธิผู้สูงอายุ สิทธปิ ระโยชนข์ องผสู้ ูงอายตุ ามพระราชบญั ญตั ิ ผู้สงู อายุ พ.ศ. 2546 ผู้สูงอายุ มีสิทธิได้รับการคุ้มครอง การส่งเสริม และการสนับสนุนใน ดา้ นตา่ ง ๆ ดังน้ี 1. การบริการทางการแพทย์และการสาธารณสุขท่ีจัดไว้โดยให้ความ สะดวกและรวดเรว็ แก่ผสู้ งู อายเุ ปน็ กรณีพิเศษ 2. การศึกษา การศาสนา และข้อมูลข่าวสารที่เป็นประโยชน์ต่อการ ด�ำเนนิ ชีวติ 3. การประกอบอาชีพหรอื ฝึกอาชีพท่ีเหมาะสม 4. การพฒั นาตนเองและการมสี ว่ นรว่ มในกจิ กรรมทางสงั คม การรวมกลมุ่ ในลักษณะเครอื ขา่ ยหรอื ชุมชน 5. การอ�ำนวยความสะดวกและความปลอดภัยโดยตรง แก่ผู้สูงอายุใน อาคาร สถานที่ ยานพาหนะหรอื การบรกิ ารสาธารณะอ่ืน 6. การชว่ ยเหลือดา้ นค่าโดยสารยานพาหนะตามความเหมาะสม 7. การยกเว้นค่าเขา้ ชมสถานท่ขี องรัฐ 8. การช่วยเหลือผู้สูงอายุซ่ึงได้รับอันตรายจากการถูกทารุณกรรม หรือ ถูกแสวงหาประโยชนโ์ ดยมิชอบดว้ ยกฎหมายหรือถกู ทอดทงิ้ 9. การให้ค�ำแนะน�ำ ปรึกษา ด�ำเนินการอื่นท่ีเก่ียวข้องในทางคดี หรือ ในทางการแกไ้ ขปญั หาครอบครวั 10. การจดั ทพี่ กั อาศยั อาหารและเครอ่ื งนงุ่ หม่ ใหต้ ามความจำ� เปน็ อยา่ งทวั่ ถงึ 11. การสงเคราะหเ์ บยี้ ยงั ชพี ตามความจำ� เปน็ อยา่ งทวั่ ถงึ และเปน็ ธรรม 12. การสงเคราะหใ์ นการจดั การศพตามประเพณี 13. ผอู้ ปุ การะเลย้ี งดบู พุ การซี งึ่ เปน็ ผสู้ งู อายทุ ไ่ี มม่ รี ายไดเ้ พยี งพอแกก่ ารยงั ชพี มสี ทิ ธไิ ดร้ บั การลดหยอ่ นภาษี ตามประมวลรษั ฎากร 57คมู่ ือสง่ เสริมสขุ ภาพผู้สงู อายุและป้องกนั ภาวะสมองเสอื่ มส�ำหรับประชาชน “ไม่ล้ม ไมล่ ืม ไมซ่ มึ เศรา้ กนิ ข้าวอร่อย”

Smart Integrated Community Care Smart Walk Smart Brain Smart Aging Smart Sleep Smart Eat 58 คูม่ อื ส่งเสริมสุขภาพผสู้ งู อายแุ ละป้องกันภาวะสมองเสอื่ มสำ� หรบั ประชาชน “ไมล่ ม้ ไม่ลืม ไมซ่ มึ เศรา้ กนิ ข้าวอรอ่ ย”