บทที่1

โครงการ การพัฒนาส่ือมลั ตมิ ีเดยี ประกอบการเรยี นเว็บไซตว์ ิชา เครอื ข่ายคอมพวิ เตอร์เบ้ืองตน้ สาหรับนกั เรียนระดบั ประกาศนียบัตรวิชาชีพ หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี ๑ หลักการทางานและองคป์ ระกอบของระบบเครอื ขา่ ย

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี ๑ หลักการทางานและองค์ประกอบของระบบเครอื ขา่ ย แนวคดิ ปัจจุบันคอมพิวเตอร์เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจาวัน และในการทางาน ของมนุษย์มากข้ึน ซ่ึงถือว่าเป็นปัจจัยที่มีความสาคัญต่อมนุษย์มาก และส่ิงที่ ทาให้คอมพิวเตอร์มีประสิทธิภาพมากขึ้น คือการเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์เข้า ด้วยกัน จากคอมพิวเตอร์สองเครื่องทที่มีการเชื่อมต่อกัน ก็มีการเชื่อมต่อ คอมพิวเตอร์มขี นาดที่ใหญ่กวา่ เดมิ เรียกไดว้ า่ เป็นการเชื่อมโลกเข้าด้วยกัน ทา ให้การส่ือสารเป็นไปได้ง่ายและสะดวกมากขึ้น โดยในปัจจุบัน การเชื่อมต่อ คอมพิวเตอร์เข้าด้วยกันน้ันถือว่าเป็นยุคไร้พรมแดน ทุกคนทั่วทกมุมโลก สามารถตดิ ตอ่ ส่อื สารดว้ ยกันได้ ทาให้เกดิ ความสะดวกสบายในการตดิ ตอ่ ส่อื สาร และการแลกเปลี่ยนขอ้ มูลระหว่างกันได้ง่ายดาย

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๑ หลักการทางานและองค์ประกอบของระบบเครอื ข่าย สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายและความสาคญั ของระบบเครือขา่ ยคอมพวิ เตอร์ 2. สว่ นประกอบของการสือ่ สารขอ้ มูล 3. หลกั การพจิ ารณาเลอื กใช้สือ่ กลาง 4. มาตรฐานของระบบเครือขา่ ยคอมพวิ เตอร์ 5. องค์ประกอบของเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๑ หลกั การทางานและองคป์ ระกอบของระบบเครือขา่ ย ผลการเรียนรทู้ ค่ี าดหวงั 1. อธิบายความหมายและความสาคญั ของเครือขา่ ยคอมพวิ เตอรไ์ ด้ 2. บอกสว่ นประกอบของการสื่อสารขอ้ มูลได้ 3. อธบิ ายหลักการพิจารณาเลือกใช้สื่อกลางได้ 4. อธบิ ายมาตรฐานของระบบเครือข่ายคอมพิวเตอรไ์ ด้ 5. บอกองค์ประกอบของเครือข่ายคอมพิวเตอร์ได้

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ ๑ หลักการทางานและองค์ประกอบของระบบเครือข่าย หลกั การพจิ ารณาเลือกใชส้ ือ่ กลาง มาตรฐานของระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ สาระการเรยี นรู้ ความหมายและความสาคญั ของระบบ เครือข่ายคอมพวิ เตอร์ ส่วนประกอบของการสื่อสารข้อมูล องคป์ ระกอบของเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี ๑ หลกั การทางานและองค์ประกอบของระบบเครอื ขา่ ย ความหมายและความสาคญั ของระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เครือข่าย (network) หมายถึง กลุ่มของคอมพิวเตอร์หรืออุปกรณ์ส่ือสารชนิด ต่าง ๆ ที่นามาเช่ือมต่อกันเพ่ือให้ผู้ใช้ในเครือข่าย สามารถติดต่อส่ือสาร แลกเปล่ียน ข้อมูล และใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ ร่วมกันในเครือข่ายได้ ตัวอย่างของเครือข่ายท่ีเราคุ้นเคย ได้แก่ เครือข่ายของโทรศัพท์ เครือข่ายดาวเทียม เครือข่ายวิทยุ หรือเครือข่าย คอมพิวเตอร์ โดยช่องทางที่ใช้ในการติดต่อสื่อสารกัน เรียกว่า ช่องสัญญาณ (communication channel)

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี ๑ หลกั การทางานและองค์ประกอบของระบบเครอื ขา่ ย ความหมายและความสาคัญของระบบเครอื ขา่ ยคอมพิวเตอร์ เครอื ข่ายคอมพวิ เตอร์ (Computer Network) คอื ระบบท่มี ีคอมพวิ เตอร์ อย่างน้อยสองเครื่องเช่ือมต่อกันโดยใช้ส่ือกลาง และสามารถสื่อสารข้อมูลกันได้อยา่ งมี ประสทิ ธิภาพ ซึง่ ทาให้ผใู้ ชค้ อมพิวเตอรแ์ ตล่ ะเครื่องสามารถแลกเปลี่ยนข้อมูลซ่ึงกันและ กันได้ นอกจากน้ียงั สามารถใชท้ รพั ยากรท่ีมีอยใู่ นเครอื ขา่ ยรว่ มกันได้ เช่น เครือ่ งพมิ พ์

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ ๑ หลกั การทางานและองค์ประกอบของระบบเครอื ข่าย ความหมายและความสาคญั ของระบบเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ 1. ทาให้เกดิ การทางาน ร่วมกันเป็นกลมุ่ และสามารถ ทางานพรอ้ มกัน 2. ใหส้ ามารถใช้ข้อมูลตา่ ง ๆ รว่ มกนั ซ่งึ ทาให้องคก์ ารได้รับประโยชนม์ ากขึน้ 3. ทาให้สามารถ ใช้ทรัพยากร ได้คุ้มค่า เช่น ใช้เครื่อง ประมวลผลร่วมกัน แบ่งกันใช้ แฟม้ ข้อมูล ใชเ้ ครื่องพิมพแ์ ละอุปกรณท์ ี่ มีราคาแพง รว่ มกัน 4. ทาให้ลดตน้ ทนุ เพราะการลงทนุ สามารถลงทุน ใหเ้ หมาะสม กับหน่วยงานได้ 5. ช่วยลดความซ้าซ้อนและ สามารถกาหนดมาตรฐาน การรักษาความปลอดภัย ให้กับ แฟม้ ข้อมูลต่าง ๆ ไดส้ ะดวก

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๑ หลกั การทางานและองคป์ ระกอบของระบบเครอื ข่าย สว่ นประกอบของการสอ่ื สารขอ้ มลู 1. ผู้ส่งหรืออุปกรณ์ส่งข้อมูล (Sender) เป็นแหล่งต้นทางของการสื่อสารโดยมีหน้าที่ในการให้กาเนิด ขอ้ มลู หรอื เตรียมข้อมูล เชน่ ผ้พู ูด คอมพิวเตอร์ตน้ ทาง เป็นต้น 2. ผู้รบั หรอื อปุ กรณ์รับขอ้ มูล (Receiver) เปน็ แหลง่ ปลายทางของการสอื่ สาร หรือเป็นอุปกรณส์ าหรบั ขอ้ มลู ท่จี ะนาขอ้ มูลน้นั ไปใช้ดาเนนิ การตอ่ ไป เชน่ ผ้รู ับ คอมพวิ เตอร์ปลายทาง เครอ่ื งพมิ พ์

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๑ หลกั การทางานและองค์ประกอบของระบบเครือข่าย ส่วนประกอบของการส่ือสารข้อมลู 3. ขา่ วสาร (Massage) เปน็ ตวั เน้อื หาของขอ้ มูล ซึง่ มีไดห้ ลายรูปแบบดังนี้ เช่น ข้อความ (Text) เสยี ง (Voice) รปู ภาพ (Image) สอื่ ผสม (Multimedia) 4. ส่ือกลาง (Media) คือ อุปกรณ์ท่ีทาหน้าที่นาข้อมูลข่าวสารในรูปแบบต่าง ๆ จากผู้ส่งไปยังผู้รับ ไดแ้ ก่ สายไฟ สายเคเบลิ สายไฟเบอร์ออพตกิ อากาศ เป็นตน้ 5. โปรโตคอล (Protocol) คือ ตัวกาหนดคุณลักษณะ กฎระเบียบ หรือวิธีการที่ใช้ในการสื่อสาร เพื่อให้การส่งเป็นมาตรฐานเดียวกัน เพื่อให้ผู้รับ และผู้ส่งเข้าใจกัน และสามารถสื่อสารกันได้อย่างถูกต้อง ไมเ่ กิดการผดิ พลาดของข้อมูล

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๑ หลกั การทางานและองค์ประกอบของระบบเครอื ข่าย ส่วนประกอบของการสอื่ สารขอ้ มลู (ชนิดของสัญญาณในการสื่อสารข้อมูล) 1. สญั ญาณแอนะลอ็ ก (Analog Signal) เปน็ สัญญาณแบบตอ่ เนอื่ ง มีลกั ษณะเป็นคลื่นไซน์ (Sine Wave) โดยที่แตล่ ะคลืน่ จะมีความถแ่ี ละความเข้มของ สัญญาณทีต่ า่ งกัน 2. สัญญาณดจิ ิทลั (Digital Signal) สญั ญาณดจิ ทิ ัลเปน็ สัญญาณแบบไม่ต่อเน่ือง รูปสัญญาณ ของสัญญาณมีความเปลี่ยนแปลงท่ีไม่ปะติดปะต่ออย่าง สัญญาณแอนะล็อก ในการส่ือสารด้วยสัญญาณ ดิจทิ ลั ขอ้ มลู ในคอมพิวเตอรซ์ ่ึงเปน็ เลขฐานสอง (0และ1)

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ ๑ หลักการทางานและองคป์ ระกอบของระบบเครอื ขา่ ย หลักการพิจารณาเลือกใช้สื่อกลาง หลกั การพิจารณาเลอื กใช้สือ่ กลาง ในการใช้งานด้านการสื่อสารข้อมูลหรือการออกแบบเครือข่าย สิ่งสาคัญอย่างหน่ึงท่ีควรพิจารณาก็ คือ “การใช้สื่อกลางที่เหมาะสม” เพราะหากมีการเลือกใช้สื่อกลางท่ีไม่เหมาะสมแล้ว เครือข่ายน้ันอาจไม่ สมบูรณ์หรือนาไปสู่ความลม้ เหลวได้ ซ่ึงปจั จัยต่าง ๆ ทีค่ วรพจิ ารณา มดี งั นี้ 1. ต้นทนุ – พจิ ารณาตน้ ทนุ ของตัวอปุ กรณท์ ใี่ ช้ – พจิ ารณาต้นทนุ การติดต้ังอปุ กรณ์ – เปรยี บเทยี บราคาของอุปกรณ์ และประสิทธภิ าพการใชง้ าน 2. ความเร็ว – ความเร็วในการส่งผ่านสญั ญาณ จานวนบติ ตอ่ วนิ าที – ความเรว็ ในการแพรส่ ัญญาณ ขอ้ มลู ทส่ี ามารถเคล่ือนที่ผ่านส่ือกลางไปได้

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๑ หลกั การทางานและองคป์ ระกอบของระบบเครือข่าย หลกั การพิจารณาเลอื กใชส้ อื่ กลาง 3. ระยะทาง – ส่ือกลางแตล่ ะชนดิ มีความสามารถในการสง่ สัญญาณข้อมลู ไปไดใ้ นระยะทางตา่ งกนั ดังนั้นการ เลือกใชส้ ่ือกลางแต่ละชนิดจะต้องทราบขอ้ จากัดด้านระยะทาง เพอ่ื ที่จะตอ้ งทาการติดตง้ั อุปกรณท์ บทวนสญั ญาณเมื่อใช้ สอ่ื กลางในระยะไกล 4. สภาพแวดล้อม – เปน็ ปัจจยั สาคัญอยา่ งหนงึ่ ในเลอื กใชส้ ่ือกลาง เช่น สภาพแวดล้อมทีเ่ ป็นโรงงานอตุ สาหกรรม เคร่ืองจกั รกล จะมคี ล่นื แม่เหลก็ ไฟฟ้าต่าง ๆ ดงั นนั้ การเลือกใช้สอ่ื กลางควรเลือกสื่อกลางทที่ นทานต่อสัญญาณรบกวน ไดด้ ี 5. ความปลอดภัยของขอ้ มูล หากสอื่ กลางทีเ่ ลอื กใช้ไมส่ ามารถปอ้ งกันการลักลอบนาขอ้ มลู ไปได้ ดังน้นั การสอ่ื สารข้อมลู จะตอ้ งมีการ เข้ารหสั ขอ้ มลู กอ่ นท่จี ะส่งไปในสอ่ื กลาง และผรู้ ับก็ตอ้ งมกี ารถอดรหสั ทีใ่ ช้หลกั เกณฑ์เดยี วกัน จึงจะสามารถนาข้อมลู นนั้ ไปใชไ้ ด้

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๑ หลกั การทางานและองค์ประกอบของระบบเครือขา่ ย มาตรฐานของระบบเครือข่ายคอมพวิ เตอร์ มาตรฐานของเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ ถูกกาหนดโดยคณะกรรมการจาก IEEE หรอื เรียกเป็นทางการวา่ IEEE 802 Local and Metropolitan Area Network Standard Committee โดยจะเน้นการคณุ สมบตั ิในระดบั ของอุปกรณ์การ สือ่ สารขอ้ มูล และการส่อื สารขอ้ มูลในเครอื ขา่ ยคอมพิวเตอร์ มาตรฐานจานวนมากถูกกาหนดออกมาจากกลุ่มกรรมการกลุ่มน้ี และได้ นามาใช้กาหนดรูปแบบโครงสรา้ งระบบเครือขา่ ยปัจจบุ นั โดยมาตรฐานทส่ี าคัญมีดังต่อไปนี้ - IEEE 802.1 (Higher Layer LAN Protocols) เปน็ มาตรฐานดา้ นโปรโตคอลบนเครือข่านทอ้ งถน่ิ (LAN) - IEEE 802.2 (Logical Link Control) เปน็ มาตรฐานดา้ นฟงั กช์ นั และโปรโตคอล LLC บนเครอื ข่ายทอ้ งถน่ิ - IEEE 802.3 เป็นมาตรฐานกาหนดการส่อื สารขอ้ มลู ในระดับฮาร์ดแวรแ์ บบ Carrier Sense Multiple Access with Collision Detect เรยี กยอ่ ๆ วา่ CSMA/CD คือการสอื่ สารขอ้ มลู ในระบบ อินเทอเนต็ (Ethernet) นนั้ เอง ซ่งึ ในมาตรฐาน ดงั กล่าวยงั แบง่ เป็นมาตรฐานย่อย ๆ อีก เชน่ IEEE 802.3a หรือ มาตรฐาน 10 BASE 2 - IEEE 802.3i หรือ มาตรฐาน 10 BASE T - IEEE 802.3u หรือ มาตรฐาน 100 BASE T - IEEE 802.3z หรอื มาตรฐาน 1000 BASE X - IEEE 802.3ab หรือ มาตรฐาน 10 BASE T

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี ๑ หลักการทางานและองคป์ ระกอบของระบบเครอื ขา่ ย หลักการพิจารณาเลือกใช้ส่อื กลาง - IEEE 802.4 เป็นมาตรฐานเกี่ยวกบั การสอื่ สารขอ้ มลู ในแบบ Token Bus - IEEE 802.5 เป็นมาตรฐานเก่ียวกบั การส่อื สารขอ้ มลู ในแบบ Token Ring - IEEE 802.6 เปน็ มาตรฐานกาหนดเกี่ยวกบั การส่ือสารข้อมูลในเครือขา่ ยแบบ MAN - IEEE 802.7 เป็นมาตรฐานกาหนด Boardband ในการสื่อสารขอ้ มลู - IEEE 802.8 เป็นมาตรฐานเกี่ยวกับการส่อื สารข้อมูลโดยใช้ Fiber Optic - IEEE 802.9 เป็นมาตรฐานเกย่ี วกบั การสือ่ สารขอ้ มูลด้วยเสยี งและขอ้ มูลบนส่ือสง่ ข้อมลู เดยี วกนั เชน่ การสอื่ สารข้อมลู โดยใช้ เทคโนโลยี ADSL - IEEE 802.10 เป็นการกาหนดมาตรฐานเกีย่ วกบั ความปลาอดภยั ในระบบเครือข่าย - IEEE 802.11 มาตรฐานเก่ยี วกับ ระบบเครือข่ายไร้สาร (Wireless LAN) - IEEE 802.12 เป็นมาตรฐานเกยี่ วกับระบบเครือข่ายความเร็วสูง - IEEE 802.14 เปน็ การใชม้ าตรฐานทีใ่ ช้แทนมาตรฐาน - IEEE 802.13 ทถี่ ูกยกเลิกโดยเป็นเรอ่ื งเกีย่ วกบั การส่ือสารขอ้ มลู ผ่ายสายเคเบิลทวี ี

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๑ หลักการทางานและองคป์ ระกอบของระบบเครือขา่ ย องค์ประกอบของเครอื ข่ายคอมพิวเตอร์ มี 4 องคป์ ระกอบ ดังนี้ 1. เครือ่ งคอมพวิ เตอร์ที่ใชเ้ ชอื่ มโยงกนั (Computer) 2. อุปกรณท์ ่ใี ชใ้ นการส่ือสาร (Communication Equipment) 3. ช่องทางการสอื่ สาร (Communication Channel) 4. โปรแกรมหรือระบบปฏบิ ตั กิ ารทีใชใ้ นการตดิ ตอ่ สื่อสาร (Communication Software)

วชิ า เครอื ข่ายคอมพวิ เตอรเ์ บ้อื งตน้ 2204-2003 ขอบคณุ ทเ่ี ยี่ยมชม หรอื ใช้ในการเรยี นการสอน ร่วมแสดงความคดิ เห็น