กระชาย

กระชาย ศนู ยฝ์ ึ กและพฒั นาอาชพี ราษฎรไทยบรเิ วณชายแดนสรุ นิ ทร ์

กระชาย ช่ือวิทยาศาสตร:์ Boesenbergia rotunda (Linn.) Mansf. ชื่ออื่น: ขิงแดง ขิงจนี หวั ละแอน ละแอน กะแอน ระแอน กะชาย ขิงกระชาย ว่านพระอาทิตย์ กระชายดา กะแอน ขิงทราย ศนู ยฝ์ ึ กและพฒั นาอาชพี ราษฎรไทยบรเิ วณชายแดนสรุ นิ ทร ์

กระชาย ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร์ ไมล้ ม้ ลกุ มีลาตน้ ใตด้ ินเรียกว่าเหงา้ มีรากตดิ เป็ นกระจกุ เป็ นท่ีสะสมอาหาร อวบน้า รูปทรงกระบอก ปลายเรียวแหลม ผิวสีน้าตาลอ่อน เน้ ือสีเหลอื ง มีกลิน่ หอมเฉพาะ ใบเดยี่ ว ออกเรียงสลบั รูปรยี าว กวา้ ง 4.5 – 10 ซม. ยาว 15 – 30 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรยี บ แผน่ ใบเรียบ กา้ นใบยาว 7 – 25 ซม. กาบใบสีชมพู ศนู ยฝ์ ึ กและพฒั นาอาชพี ราษฎรไทยบรเิ วณชายแดนสรุ นิ ทร ์

กระชาย ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร์ ดอก ออกเป็ นช่อ ออกแทรกระหว่างกาบใบ ช่อดอกยาวประมาณ 5 ซม. มีใบประดบั สีม่วงแดงเรยี งทแยงกนั กลบี เล้ ียงเช่ือมตดิ กนั เป็ นหลอด ปลายแยกเป็ น 3 แฉก กลบี ดอกเชื่อม ตดิ กนั เป็ นหลอด ปลายแยกเป็ น 3 แฉก ดอกทป่ี ลายช่อจะบานสวย กลีบดอกสขี าว หรือขาวอมชมพู ดอกบานทีละดอก มีลกั ษณะเป็ นถุงแยกเป็ น 2 กลีบ เกสรตวั ผหู้ มนั ดา้ นขา้ ง 2 อนั รูปรี สีขาวอมชมพู เกสรเพศผหู้ มนั ทีม่ ีลกั ษณะคลา้ ยกลบี ปาก ขนาดใหญส่ ีชมพู ผล รูปรี เม่ือแก่แตกออกเป็ น 3 ซีก ศนู ยฝ์ ึ กและพฒั นาอาชพี ราษฎรไทยบรเิ วณชายแดนสรุ นิ ทร ์

ประโยชนท์ างยา เหงา้ (ลาตน้ ใตด้ นิ ) มีรสเผ็ดรน้ ขม แกโ้ รคอนั เกิดในปาก แกม้ ุตกิด แกล้ มอนั บงั เกิดแก่กองหทยั วาต แกโ้ รคในปากเปื่ อย ปากแตกเป็ นแผล ปากแหง้ ขบั ระดขู าว แกใ้ จสนั ่ หวิว บารุงหวั ใจ แกไ้ อ แกป้ วดมวลในทอ้ ง ทอ้ งรว่ ง รกั ษาอาการแน่น จุกเสียด ทอ้ งอืด ทอ้ งเฟ้อ ขบั ปัสสาวะรกั ษาโรคบิด แกบ้ ิดมูกเลอื ด ปวดเบง่ แกล้ าไสใ้ หญอ่ กั เสบ บารุงกาลงั ใชภ้ ายนอกรกั ษาโรคกลากเกล้ ือน ศนู ยฝ์ ึ กและพฒั นาอาชพี ราษฎรไทยบรเิ วณชายแดนสรุ นิ ทร ์

ประโยชนท์ างยา ราก (นมกระชาย) มีรสเผ็ดรอ้ นขม มีสรรพคณุ คลา้ ยโสม แกก้ ามตายดา้ น บารุงความรูส้ กึ ทางเพศ ทาใหก้ ระชุ่มกระชวย โดยใชน้ มกระชายตาและหวั ดองสุรา หรอื ใชเ้ ป็ นยาอายวุ ฒั นะ โดยทาเป็ นยาลกู กลอน ใบ มีรสรอ้ นเฝื่ อน แกโ้ รคในปาก บารุงธาตุ ถอนพิษตา่ งๆ ศนู ยฝ์ ึ กและพฒั นาอาชพี ราษฎรไทยบรเิ วณชายแดนสรุ นิ ทร ์

เอกสารอา้ งองิ ขอ้ มูลพชื สมุนไพร คณะเภสชั ศาสตร์ มหาวิทยาลยั ศิลปากร http://pharmacy.su.ac.th/herbmed/herb/text/herb_detail.php?herbID=4 ศนู ยฝ์ ึ กและพฒั นาอาชพี ราษฎรไทยบรเิ วณชายแดนสรุ นิ ทร ์