Gasline Issue #82

ป�ที่ 22 ฉบับที่ 82 เดือนมกราคม - มีนาคม 2554จุ ล ส า รClean Energy for Clean World ทะเบียนเลขท่ี บมจ. 0107544000108 05หน�า 08หน�า 09หน�าก�าซธรรมชาตไิ ทย ปจ� จ�บนั สอ�ู นาคต Cathodic Protection Pipeline Hot Tapping

เปดิ เล่ม สวัสดคี ะ่ 2 เปดิ เล่ม สารบัญ พบกันฉบับแรกของปี 2554 กับการปรับคอลัมน์และ 3 เร่ืองจากปกรปู แบบใหมข่ องกา๊ ซไลน์ ซง่ึ เปน็ ผลมาจากการสำรวจความพงึ พอใจ 4 ตลาดก๊าซฯอตุ สาหกรรมของผอู้ า่ นทมี่ ตี อ่ จลุ สารกา๊ ซไลน์ในปผี า่ นมา ทกุ ขอ้ เสนอแนะท่ีไดร้ บั 5 ตลาดกา๊ ซฯ จากทกุ ทา่ น กองบรรณาธกิ ารไดร้ วบรวมและพยายามทำการปรบั ปรงุ 6 ตลาดคา้ ส่งกา๊ ซฯทงั้ ในดา้ นของเนอื้ หา รปู แบบและคอลมั นต์ า่ งๆ เพอ่ื ใหต้ รงกบั ความ 7 ความรู้จากลกู คา้ต้องการของผู้อ่าน โดยก๊าซไลน์ยังคงให้สาระความรู้ในด้านต่างๆ 8 Gas Technologyที่เก่ยี วขอ้ งกับก๊าซธรรมชาติเหมอื นเดิม โดยตลอดปี 2554 นี้ ท่าน 9 สาระน่ารู้จะไดพ้ บกบั บทความ กา๊ ซธรรมชาตปิ จั จบุ นั สอู่ นาคต ซง่ึ จะนำเสนอ 10 CSRเรอื่ งราวเก่ยี วกบั กา๊ ซธรรมชาติในแงม่ ุมตา่ งๆ อาทเิ ชน่ การใชก้ ๊าซ 1 1 Knowledge Sharingธรรมชาติในประเทศไทย นโยบายราคาก๊าซฯ การกำกับดแู ล และ 1 2 มมุ สุขภาพอนาคตกา๊ ซธรรมชาตไิ ทยจะไปในทศิ ทางใด เปน็ ตน้ และนอกจากนี้ 1 3 ธรรมะพักใจ ในคอลมั น์ Knowledge Sharing ก๊าซไลน์ไดเ้ ล็งเหน็ ถงึ องคค์ วามรู้ 14 กนิ เท่ยี วตามแนวทอ่ ฯที่มีอยู่ในสายงานระบบท่อจดั จำหน่ายกา๊ ซธรรมชาติ ปตท. ซึง่ เป็น 15 บริการลูกค้าหน่วยงานที่มีหน้าที่โดยตรงในการดูแลลูกค้าก๊าซธรรมชาติกลุ่ม 16 ถามมา – ตอบไป อตุ สาหกรรมและผลติ ไฟฟา้ ใชเ้ อง และคดิ วา่ องคค์ วามรดู้ งั กลา่ วนา่ จะเปน็ ประโยชน์ จงึ นำมาแบง่ ปนั ใหก้ บั ผอู้ า่ น โดยฉบบั นเ้ี ปน็ ฉบบั แรกซง่ึ จะนำเสนอในเรือ่ ง มาตรฐาน ASME B31.8 Transmission andDistribution Piping System ซ่ึงเปน็ มาตรฐานสากลที่ใชก้ นั อยา่ งแพร่หลายในประเทศที่มีการนำก๊าซธรรมชาติมาใช้ และจะมีการนำเสนอให้กบั ผ้อู า่ นอยา่ งต่อเนือ่ งในฉบับต่อๆ ไป กองบรรณาธิการจุลสารก๊าซไลน์ ใคร่ขอขอบพระคุณทุกท่านสำหรับคำแนะนำ ติชมเพ่ือการพัฒนาจุลสารก๊าซไลน์โดยจุลสารก๊าซไลน์จะทำการพัฒนาปรับปรุงในทุกปีด้วยเสียงสะท้อนจากคำแนะนำของทุกท่าน และหวังเป็นอย่างย่ิงว่าการปรับปรุงในครั้งน้ีจะเป็นที่พึงพอใจกับผู้อ่าน และ ได้รับความร่วมมือจากทุกท่านอีกในการสำรวจความพึงพอใจในโอกาสต่อๆ ไปวตั ถุประสงคจ์ ุลสาร ก๊าซไลน์ เปน็ ส่ิงทีจ่ ดั ทำข้นึ โดย ฝ่ายตลาดท่อจดั จำหนา่ ยกา๊ ซธรรมชาติ บรษิ ทั ปตท. จำกัด(มหาชน)โดยมีวัตถุประสงคเ์ พอ่ื1. เปน็ สอื่ กลางระหวา่ งลกู ค้าและหน่วยธุรกิจกา๊ ซธรรมชาตใิ นทกุ ๆด้าน2. เผยแพรข่ า่ วสารเทคโนโลยใี หมๆ่ เกย่ี วกบั กา๊ ซธรรมชาตแิ ละสาระทเ่ี ปน็ ประโยชนร์ วมถงึ ขา่ วสารในแวดวงกา๊ ซธรรมชาตแิ ละลกู คา้ กา๊ ซฯ3. เปน็ ศนู ยก์ ลางใหก้ บั ลกู คา้ กา๊ ซฯ และบคุ คลทว่ั ไปในการแลกเปลย่ี นปญั หา ความคดิ เหน็ หรอื ใหค้ ำแนะนำแกห่ นว่ ยธรุ กจิ กา๊ ซธรรมชาติท่ีปรึกษา จุลสารก๊าซไลน์ นายนพดล ป่ินสุภา ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการใหญ่สายระบบท่อจัดจำหน่ายก๊าซธรรมชาติ, นายนริศ เทิดธรรมพิบูล ผู้จัดการฝ่ายตลาดท่อจดั จำหน่ายก๊าซธรรมชาติ และรกั ษาการผจู้ ดั การส่วนตลาดและขายกา๊ ซอุตสาหกรรม, นายสมชาย คำรณยุทธ ผจู้ ดั การฝ่ายตลาดคา้ ส่งก๊าซธรรมชาติ, นางสุณี อารกี ุลผจู้ ดั การสว่ นบรกิ ารลกู คา้ กา๊ ซฯ, นายธนรกั ษ์ วาสนะสขุ ะ ผจู้ ดั การสว่ นตลาดและขายกา๊ ซพาณชิ ย,์ นายชชั วาล ลม้ิ ประเสรฐิ ผจู้ ดั การสว่ นเทคนคิ และบรกิ ารลกู คา้ กา๊ ซธรรมชาติบรรณาธิการ นางสาวอานัดดา เนาว์ประโคน กองบรรณาธิการ นางวิไลลักษณ์ ชีพบริสุทธิ์ ส่วนบริการลูกค้าก๊าซฯ ฝ่ายตลาดท่อจำหน่ายก๊าซธรรมชาติกองบรรณาธิการจุลสาร ก๊าซไลน์ ขอเชิญท่านร่วมแสดงความคิดเห็น ติชม เสนอแนะ โดยส่งมาท่ี ส่วนบริการลูกค้าก๊าซฯ ฝ่ายตลาดท่อจัดจำหน่ายก๊าซธรรมชาติบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) อาคาร 2 ชั้น 4 เลขท่ี 555 ถนนวิภาวดีรังสิต แขวงจตุจักร เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 หรือ โทรศัพท์ 0 2537 3235 - 9โทรสาร 0 2537 3257 - 8 หรอื Website : www.pttplc.com2 กา๊ ซไลน์ Gaslin e

เรอ่ื งจากปก กล่มุ ปตท. ร่วมงาน GASTECH 2011แสดงศกั ยภาพและแสวงหาโอกาสพัฒนาอตุ สาหกรรม กา๊ ซธรรมชาติของประเทศ กลุ่ม ปตท. เข้าร่วมการประชุมวชิ าการและนทิ รรศการระดบั โลกในอตุ สาหกรรมกา๊ ซธรรมชาติ ครัง้ ท่ี 25 (GASTECH 2011)ระหว่างวันท่ี 21-24 มีนาคม 2554 ณ กรุงอัมสเตอร์ดัม ประเทศเนเธอแลนด์ เแสดงความพร้อมในการดำเนินธุรกิจก๊าซธรรมชาติแบบครบวงจรในเวทตี า่ งประเทศ และแสวงหาโอกาสความร่วมมือกับพันธมิตรท่ัวโลกโดยเฉพาะด้านธุรกิจ LNG และการแสวงหาแหล่งก๊าซใหม่ๆ ในอนาคต คุณประเสริฐ บุญสัมพันธ์ ประธานเจ้าหน้าท่ีบริหาร และกรรมการผู้จัดการใหญ่บรษิ ทั ปตท. จำกดั (มหาชน) เปดิ เผยวา่ กลมุ่ปตท. ประกอบดว้ ยบรษิ ทั ปตท.จำกดั (มหาชน),บรษิ ทั .ปตท. สำรวจและผลติ ปโิ ตรเลยี ม จำกดั(มหาชน) , บรษิ ทั ปตท. เคมคิ อล จำกดั (มหาชน) , บรษิ ทั พที ที ี แอลเอน็ จี จำกดั และ บรษิ ทั พที ที ี อนิ เตอรเ์ นชนั่ แนล จำกดั เขา้ รว่ มงานGASTECH 2011 แสดงศักยภาพการดำเนินธุรกิจก๊าซธรรมชาติแบบครบวงจร รวมถึงความพร้อมของไทยในการร่วมทุนกับพันธมิตรต่างประเทศ เพอ่ื พัฒนาตลอดสายโซธ่ รุ กิจ LNG (Liquefied Natural Gas) และแสวงหาแหล่งก๊าซธรรมชาติใหม่ ๆ ในต่างประเทศ เพ่อืเสริมสร้างความมนั่ คงทางพลังงานให้กบั ประเทศ อาทิ แหล่งก๊าซฯ จากชั้นหินทราย (Tight Gas และ Shale Gas) และถา่ นหนิ (CoalBed Methane) ซึ่งนบั เปน็ ทศิ ทางสำคัญในอตุ สาหกรรมกา๊ ซธรรมชาตริ ะหว่างประเทศในยคุ เศรษฐกจิ คารบ์ อนต่ำ (Low-carbon economy)นบั จากน้ีไป คณุ ประเสรฐิ บญุ สมั พนั ธ์ กลา่ วเพมิ่ เตมิ วา่ การเขา้ รว่ มงานGASTECH2011 ครงั้ นี้ ยงั เปน็ เวทีให้ กลมุ่ ปตท. ไดพ้ บปะแลกเปลยี่ นประสบการณก์ ารพฒั นาอตุ สาหกรรมกา๊ ซธรรมชาติ กบั ผแู้ ทนบรษิ ทั ชน้ั นำในธรุ กจิ รวมทงั้ ยงั เปน็ โอกาสในการพฒั นาความรดู้ า้ นเทคโนโลยีใหม่ ๆ รวมถงึ สถานการณธ์ รุ กจิ กา๊ ซธรรมชาตทิ งั้ ในปจั จบุ นั และในอนาคต ซง่ึ จะเปน็ ประโยชน์ในการกำหนดนโยบายเชงิ กลยทุ ธ์ เพอื่ พฒั นาตอ่ ยอดธุรกจิ ก๊าซธรรมชาตขิ องไทยใหเ้ ตบิ โตแข็งแกร่ง สรา้ งความมั่นคงทางด้านพลังงานให้กับประเทศได้อย่างย่ังยนื ทง้ั น้ี งานGASTECH2011 น้ี เปน็ งานประชมุ วชิ าการและนทิ รรศการเกยี่ วกบั กา๊ ซธรรมชาตทิ ี่ใหญท่ ส่ี ดุ ในโลก ซง่ึ เปน็ เวทที บี่ รษิ ทัชน้ั นำในอตุ สาหกรรมกา๊ ซธรรมชาตทิ วั่ โลกเดนิ ทางมารว่ มประชมุ เพอื่ แสวงหาความรว่ มมอื ในการพฒั นาธรุ กจิ กา๊ ซธรรมชาตริ ว่ มกนั รวมทง้ัแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ รวมถงึ ความกา้ วหน้าทางเทคโนโลยีใหม่ ๆ ซ่งึ มีกำหนดจัดข้นึ ทกุ ๆ 2 ปี ก๊าซไลน์ Gaslin e 3

ตลาดก๊าซอตุ สาหกรรม ส่วนตลาดและขายก๊าซอตุ สาหกรรม ฝ่ายตลาดทอ่ จัดจำหน่ายก๊าซธรรมชาติขอแนะนำลกู ค้าใหมท่ ี่เร่มิ ใชก้ า๊ ซธรรมชาตใิ นชว่ งต้นปี 2554 จำนวน 2 ราย ดังนี้ บริษัท โกลว์ พลังงาน จำกัด (มหาชน)ที่ต้งั สำนกั งาน : 195 เอ็มไพร์ ทาวเวอร์ ชน้ั 38 – พารค์ วิง ถนนสาทรใต้ แขวงยานนาวา เขตสาทร กรงุ เทพฯ 10120โทรศพั ท ์ : 0-2670-1500-33โทรสาร : 0-2670-1548-9ทต่ี ้งั โรงงาน : 11 นคิ มอุตสาหกรรมมาบตาพดุ ถ.ไอ-ห้า ต.มาบตาพุด อ.เมืองระยอง จ.ระยอง 21150โทรศัพท ์ : 038-698-400-10โทรสาร : 038-684-789ผลิตภัณฑ์ : ผลิตและจำหนา่ ยกระแสไฟฟา้ และไอน้ำ LUCKYGLASS CO., LTD บริษทั ลักกี้กลาส จำกัด ข้อมลู ทางธรุ กจิ ประเภทธุรกิจ : เปน็ ผู้ผลติ และจำหนา่ ยผลิตภัณฑ์เคร่ืองแกว้ ท่ีใช้ในครวั เรอื น ท่อี ยแู่ ละเบอรต์ ดิ ต่อ สำนกั งาน : 129/5 หมู่ 4 ซ.พงษ์ศิริชยั 1 ถ.เพชรเกษม ต.ออ้ มนอ้ ย อ.กระทุม่ แบน จ.สมุทรสาคร 74130 โทรศพั ท์ : 024203873, 028114471-4 โทรสาร : 024205387 อเี มล ์ : info@luckyglass.net โรงงาน : 155/65 หมู่ 4 ถ.เพชรเกษม ต.เจ็ดเสมยี น อ.โพธาราม จ.ราชบรุ ี 70120 โทรศัพท ์ : 032375888 โทรสาร : 032375888 อเี มล ์ : info@luckyglass.netตอ่ จาก หนา้ 5 ผกู ราคาแขง่ ขนั กับนำ้ มนั เตา) นอกจากสญั ญา Pay ทีย่ ดื หยนุ่ กว่า- อายสุ ัญญา 5-10 ปี Firm หรอื Non-Firm แลว้ ยงั มเี งอื่ นไขปลกี ยอ่ ย l ลกู คา้ สัญญา Non-Firm ลกู คา้ Non- ราคาก๊าซฯสำหรับกิจการในลักษณะ ทท่ี ำใหร้ าคาก๊าซของแตล่ ะลูกค้าต่างกนั อีกโดย Firm ทใ่ี ชก้ า๊ ซธรรมชาตเิ พอ่ื การผลติ กระแสไฟฟา้Non-Firm นอ้ี ยบู่ นหลกั การแขง่ ขนั กบั เชอื้ เพลงิ ท่วั ไปได้แก่ ใชเ้ องในลกั ษณะCHP(CombineHeatandPower)ทางเลอื กทก่ี า๊ ซธรรมชาตทิ ดแทนหรอื กลไกตลาด l ลกู ค้าสัญญา Firm ปรมิ าณรับกา๊ ซฯ จะไดร้ าคากา๊ ซฯในลกั ษณะอา้ งองิ กบั ราคา Cost กล่าวอีกนัยหน่ึงในมุมมองของลูกค้า ขนั้ ตำ่ และความยดื หยนุ่ ของเงอ่ื นไขTakeorPay Plusของกฟผ.ทง้ั นเ้ี ปน็ ผลจากนโยบายการสง่ เสรมิกา๊ ซธรรมชาติ ราคาซอ้ื ขายกา๊ ซฯจะอยใู่ นรปู แบบ จะเป็นปจั จัยกำหนดราคาก๊าซฯ ลูกคา้ Firm ท่ี ใหโ้ รงงานอตุ สาหกรรมมกี ารผลติ ไฟฟา้ เพอ่ื ใชเ้ องใดขนึ้ กบั เงอ่ื นไขการซอื้ ขายกา๊ ซฯวา่ Firm หรอื ยนื ยนั (commit) กา๊ ซฯขนั้ ตำ่ ในปรมิ าณมาก และ ซง่ึ จะเปน็ การลดการลงทนุ การสรา้ งโรงไฟฟา้ ขนาดNon-Firm ซง่ึ โดยทว่ั ไปเงอ่ื นไข แบบFirm จะได้ มเี งอื่ นไขTakeorPay ทแี่ นน่ อนในระยะยาว จะ ใหญ่และลดการลงทุนด้านสายส่งกระแสไฟฟ้าราคา Cost Plus และเงอื่ นไขแบบ Non-Firm ไดร้ าคากา๊ ซฯทตี่ ำ่ กวา่ ลกู คา้ Firm ทย่ี นื ยนั กา๊ ซฯ สว่ นลกู คา้ Non-Firm อนื่ ๆ จะไดร้ าคาในลกั ษณะราคาจะแขง่ ขนั กบั เชอ้ื เพลงิ ทางเลอื ก(ซง่ึ ปจั จบุ นั ข้นั ตำ่ ในปริมาณน้อย หรอื มเี งือ่ นไข Take or เชือ้ เพลิงทางเลอื กดังทีก่ ลา่ วมาแลว้4 กา๊ ซไลน์ Gaslin e

พนั ธ์เทพ นยิ ะโมสถ ตลาดก๊าซฯส่วนแผนกลยุทธท์ อ่ จดั จำหน่ายกา๊ ซฯกา๊ ซธรรมชาตไิ ทย ปจั จบุ นั สอู่ นาคต ตอนท่ี 1 : กา๊ ซธรรมชาตใิ นประเทศไทยพบกันฉบับแรก กับกา๊ ซธรรมชาตไิ ทย ปจั จบุ ันสูอ่ นาคต ซึง่ จะนำเสนอเรอื่ งราวทเ่ี กี่ยวกบั ก๊าซธรรมชาตขิ องประเทศไทยเร่มิตง้ั แตอ่ ดีต ปัจจบุ นั และอนาคต สำหรบั ในฉบับนี้ขอกล่าวถึงก๊าซธรรมชาติในประเทศไทย ซ่งึ มปี ระวัติโดยสังเขปดงั นี้ ประเทศไทยได้ค้นพบก๊าซธรรมชาติ 16 % โรงงานอตุ สาหกรรม 10% NGV 4 % และ ปริมาณขั้นต่ำตามท่ีกำหนดในช่วงเวลาหนึ่งจำนวนมากในอา่ วไทย เมอ่ื ปี พ.ศ.2516 โดยบรษิ ทั บรษิ ทั Third Party (PTT NGD และ DCAP) 2% (โดยทว่ั ไปกำหนดเปน็ รายป)ี หรอื มฉิ ะนน้ั จะตอ้ งยูโนแคล ไทยแลนด์(UnocalThailand,Ltd.) และ ชำระคา่ กา๊ ซฯตามปริมาณขนั้ ต่ำท่ีกำหนดนั้นบรษิ ทั เทก็ ซสั แปซฟิ กิ ประเทศไทย องิ ค์(Texas การจัดหากา๊ ซธรรมชาติจากประเทศ กิจการที่สามารถซื้อก๊าซฯในลักษณะPacific Thailand, Inc.) รฐั บาลจงึ ตดั สนิ ใจดำเนนิ เพอ่ื นบา้ น ยืนยันปริมาณซ้ือก๊าซฯท่ีแน่นอนในระยะยาวโครงการพฒั นากา๊ ซธรรมชาตขิ นึ้ มาใชป้ ระโยชน์ ในลกั ษณะดงั กลา่ วไดแ้ กก่ จิ การผลติ กระแสไฟฟา้เพอ่ื ทดแทนการนำเขา้ นำ้ มนั จากตา่ งประเทศ และ หลังจากท่ปี ระเทศไทยนำก๊าซธรรมชาติ ซงึ่ มคี วามตอ้ งการใชเ้ ชอื้ เพลงิ ทส่ี ามารถกำหนดสรา้ งความม่นั คงทางพลังงานข้ึนในประเทศ มาใชป้ ระโยชน์ในภาคตา่ งๆ ประเทศไทยมอี ตั รา ปริมาณสม่ำเสนอค่อนข้างแน่นอนในระยะยาว สัดสว่ นการจปดั รหะเาทกศ๊าไซทธยรรมชาติของ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ เพม่ิ ขน้ึ มาก มกี าร ตลอดอายโุ รงไฟฟา้ สญั ญา Firm มลี กั ษณะท่ี ขยายตวั ของความตอ้ งการกระแสไฟฟา้ ตลอดจน สำคัญคอื มีการลงทุนในภาคอุตสาหกรรมประเภทต่างๆ - มเี งอ่ื นไขกำหนดปรมิ าณตามสญั ญา เพมิ่ ขนึ้ เปน็ จำนวนมาก ปรมิ าณสำรองกา๊ ซฯใน ในลกั ษณะ Take or Pay ประเทศไทยเร่ิมไม่เพียงพอต่อความต้องการ - เปน็ กจิ การใหญใ่ ชก้ า๊ ซฯในปรมิ าณมาก ในอนาคต รฐั บาลในสมยั นน้ั มองเหน็ ความจำเปน็ - บางสัญญามีกำหนดปริมาณการใช้ ที่จะต้องเก็บรักษาก๊าซธรรมชาติในประเทศที่ ระบบท่อสง่ กา๊ ซฯในลกั ษณะ Ship or มอี ยนู่ ้ีใหน้ านทสี่ ดุ เพอื่ ความจำเปน็ ในยามวกิ ฤต Pay กลา่ วคอื ผซู้ อ้ื จะตอ้ งจา่ ยคา่ ขนสง่ จงึ มอบหมายให้ ปตท. ไปจัดหากา๊ ซธรรมชาติ ทางทอ่ ตาม Capacity Booking จากประเทศเพอ่ื นบา้ น ซงึ่ ปจั จบุ นั ประเทศไทย - ผซู้ อ้ื เปน็ ผลู้ งทนุ วางทอ่ สง่ กา๊ ซฯไปยงั ได้ซ้ือก๊าซธรรมชาติจากสหภาพพม่า คิดเป็น โรงไฟฟา้ ของตน (ยกเว้น กฟผ.) ประมาณร้อยละ 20 ของปริมาณการใช้ก๊าซ - มีอายุสญั ญาระยะยาว (20-25 ปี) ธรรมชาตทิ ง้ั หมด นอกจากนี้ ปตท.ไดส้ รา้ งคลงั แนวทางการกำหนดราคาของกิจการใน กา๊ ซธรรมชาตเิ หลว(LNGTerminal) ขนึ้ ทจี่ งั หวดั ลกั ษณะ สญั ญาFirm จะกำหนดราคาในลกั ษณะที่ ระยองและจะนำเข้าก๊าซธรรมชาตเิ หลว (LNG : เรยี กว่า Cost Plus หมายถึง การคิดราคาจาก Liquified Natural Gas) ประมาณ 1 ล้านตัน ตน้ ทนุ บวกคา่ ใชจ้ า่ ยตา่ งๆ ทเ่ี พมิ่ ขน้ึ มาจนถงึ ผใู้ ช้ ภายในปี พ.ศ.2554 เพอ่ื ให้ประเทศไทยมีกา๊ ซ กา๊ ซฯ ซง่ึ โดยทวั่ ไปไดแ้ ก่ ตน้ ทนุ คา่ กา๊ ซฯทซ่ี อื้ มา ธรรมชาตใิ ชเ้ พยี งพอตอ่ ความตอ้ งการของประเทศ จากผผู้ ลติ บวกคา่ ตอบแทนการจดั หาและการตลาด ของผขู้ าย บวกดว้ ยคา่ ขนสง่ ผา่ นทอ่ สง่ กา๊ ซฯของ **ข้อมลู ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2553 นโยบายราคากา๊ ซธรรมชาติและการกำกับ ผขู้ นสง่ ดแู ล ลกู คา้ ปจั จบุ นั ของ ปตท. ทใ่ี ชร้ าคาในลกั ษณะ จากรูปจะเห็นได้ว่าการจัดหาก๊าซ Cost Plus ไดแ้ ก่ กฟผ., ผู้ผลติ ไฟฟา้ อิสระรายธรรมชาติในประเทศมาจากภายในประเทศ 79% จากการที่ก๊าซธรรมชาติเป็นเช้ือเพลิง ใหญ่ (IPP) และผู้ผลติ ไฟฟ้ารายเลก็ (SPP)และจากการนำเขา้ จากต่างประเทศ 21% สะอาดและเป็นที่ต้องการของตลาดทั้งภายใน เนอ่ื งจากไฟฟา้ เปน็ กจิ การสาธารณปู โภค ประเทศไทยเอง และในประเทศอุตสาหกรรม ราคากา๊ ซฯทเี่ ปน็ CostPlus ดงั กลา่ วจงึ อยภู่ ายใต้ สัดสว่ นกาปรรใชะเ้กทศ๊าซไทธยรรมชาติใน ชน้ั นำในภมู ภิ าคเอเชีย อีกท้ังก๊าซธรรมชาติใน การกำกบั ดแู ลของภาครฐั ทง้ั นเ้ี พอ่ื ใหป้ ระเทศไทย ประเทศไทยมไี มพ่ อตอ่ ความตอ้ งการในประเทศ มตี น้ ทนุ การผลติ ไฟฟา้ ทเ่ี หมาะสม เปน็ ประโยชน์ **ขอ้ มูล ณ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2553 นโยบายการกำหนดราคากา๊ ซธรรมชาติ และการ แกท่ ุกภาคส่วนโดยทวั่ หน้า กำกบั ดูแลจงึ มคี วามสำคญั ที่จะใหป้ ระเทศไทย 2. ผใู้ ชก้ า๊ ซฯในลกั ษณะสญั ญาNon-Firm จากภาพจะเหน็ ไดว้ า่ การใชก้ า๊ ซธรรมชาติ มีการใช้ก๊าซธรรมชาติอย่างเหมาะสมและมี คือกิจการที่มีสัญญาซื้อขายก๊าซฯในลักษณะไม่ในประเทศไทยน้ัน โรงไฟฟ้าใช้ก๊าซธรรมชาติ ประสิทธิภาพมากท่ีสุด ปัจจุบันกิจการก๊าซ สามารถกำหนดปรมิ าณซอ้ื ขายกา๊ ซฯทแ่ี นน่ อนในมากทส่ี ดุ 68% รองลงมาคอื โรงแยกกา๊ ซธรรมชาติ ธรรมชาตขิ องประเทศไทย อยภู่ ายใต้ การกำกบั ระยะยาวได้ ซง่ึ ลกู คา้ อตุ สาหกรรมจดั อยใู่ นกลมุ่ ผใู้ ช้ ดูแลด้านนโยบายจากสำนักงานนโยบายและ กา๊ ซฯน้ี สญั ญา Non-Firm มลี กั ษณะทส่ี ำคญั คอื แผนพลังงาน และ คณะกรรมการกำกบั กิจการ - ไม่มีเง่อื นไขกำหนดปรมิ าณตาม พลงั งานภายใต้ พ.ร.บ.การประกอบกจิ การพลงั งาน สญั ญาในลกั ษณะ Take or Pay พ.ศ.2550 ซ่ึงในหลักการกำกบั ดูแลไดแ้ ยกผใู้ ช้ - เป็นกจิ การท่ีใช้กา๊ ซฯไมม่ ากนัก กา๊ ซฯตามลกั ษณะสญั ญาซอื้ ขายกา๊ ซฯออกเปน็ - ไมม่ เี งอื่ นไขกำหนดปรมิ าณการใชท้ อ่ 2 ประเภทไดแ้ ก่ สง่ ก๊าซฯข้ันตำ่ 1.ผู้ใช้ก๊าซฯในลักษณะสัญญา Firm - สว่ นมาก ปตท.เปน็ ผลู้ งทนุ กอ่ สรา้ งทอ่ ระยะยาว หมายถงึ ผใู้ ชก้ า๊ ซฯทซ่ี อ้ื กา๊ ซฯในลกั ษณะ ส่งก๊าซฯถงึ ร้วั โรงงาน ที่สามารถกำหนดปริมาณการใช้ก๊าซฯข้ันต่ำที่ แนน่ อน(firmminimumtakevolume) ในลกั ษณะ อ่านตอ่ หน้า 4 Take or Pay คอื ผซู้ อ้ื กา๊ ซฯจะตอ้ งรบั กา๊ ซฯตาม กา๊ ซไลน์ Gaslin e 5

ตลาดคา้ ส่งกา๊ ซฯ ชชั วาล ลม้ิ ประเสรฐิ ผจู้ ัดการสว่ นเทคนคิ และบริการลกู คา้ กา๊ ซธรรมชาติแนะนำ Website ฝา่ ยตลาดค้าส่งกา๊ ซธรรมชาติ สำหรบั ลูกคา้ กลุม่ ธุรกิจผลิตไฟฟ้า ส่วนเทคนิคและบริการลูกค้าก๊าซ ธรรมชาติ ฝา่ ยตลาดคา้ สง่ กา๊ ซธรรมชาติ ไดท้ ำ การปรบั ปรุง Website ใหม่เพ่ือเป็นการอำนวย ความสะดวก ในการแจ้งข้อมูลข่าวสารท่ีเป็น ประโยชน์ ใหแ้ กล่ กู คา้ กา๊ ซธรรมชาติ กลมุ่ ธรุ กจิ > >E>GSPAIPPTP ผลิตไฟฟ้า โดยทำการรวบรวมข้อมูลการทำ กิจกรรมต่างๆ ข้อมูลคุณภาพก๊าซธรรมชาติ ทวั่ ประเทศทน่ี ำมาเปน็ ขอ้ มลู เบอ้ื งตน้ ทสี่ ามารถ ทราบได้ว่าคุณภาพก๊าซธรรมชาติในปัจจุบัน เปน็ อย่างไร ย่งิ ไปกวา่ นน้ั ลูกคา้ กา๊ ซธรรมชาติ สามารถลงทะเบียน (Login) เพื่อเข้าระบบ สำหรับการตรวจสอบ Billing Report รวมถงึ การแจ้งเร่ืองข้อเสนอแนะ/ข้อร้องเรียนต่างๆ ในการบริการของ ปตท.ได้อีกด้วย โดยท่าน สามารถเขา้ ถึง Website ได้ท่ี http://pttweb2.pttplc.com/csc_gas/ โดยส่วนเทคนิคและบริการลูกค้าก๊าซธรรมชาติตระหนักถึงความสำคัญในการสื่อสารกับลูกค้าโดยเฉพาะอย่างยิ่งเทคโนโลยีการใช้ Internet ซ่งึ ปจั จบุ ันเป็นไปอย่างกวา้ งขวางสามารถเขา้ ถงึ ได้งา่ ย และทนั ต่อความต้องการทางธรุ กิจ ดงั น้นั จงึ มีแผนท่จี ะทำการปรบั ปรุงให้มีประสิทธิภาพยิ่งๆขึ้นไป โดยมีความมุ่งหวังท่ีจะเป็นศูนย์กลางในการติดต่อสื่อสารระหว่างกลุ่มธุรกิจผลิตไฟฟ้าในด้านต่างๆ เช่นการนำเสนอเทคโนโลยีใหม่ๆ ข่าวสารต่างๆ ในธุรกิจพลังงาน การแลกเปล่ียนความรู้และประสบการณ์ในธุรกิจผลิตไฟฟ้าเป็นต้น โดยทุกท่านสามารถให้ขอ้ เสนอแนะในดา้ นการปรบั ปรงุ Website เพอ่ื ทจ่ี ะตอบสนองความตอ้ งการของทา่ นไดด้ ที ส่ี ดุ ตอ่ ไป พธิ เี ปิดโรงไฟฟา้ Siam Powerบรษิ ัท สยามเพาเวอร์ เจนเนอเรชั่น จำกดั (มหาชน) (SIPCO) เมื่อวันที่ 11 มกราคม 2554นายสมชาย คำรณยุทธ ผู้จัดการฝ่ายตลาดค้าส่งก๊าซธรรมชาติ ร่วมแสดงความยนิ ดีในพธิ เี ปดิ โรงไฟฟา้ SiamPowerของ บริษัท สยามเพาเวอร์ เจนเนอเรช่นัจำกัด (มหาชน) (SIPCO)โดยประธานของพิธีเปิดโรงไฟฟ้า คือท่าน Tunku Dato‘Ya’ acob bin Tunku Tan Sri Abdullah,Executive Chairman of MelewarIndustrial Group Berhad - MIG (ประธานกรรมการบรหิ ารกติ ตมิ ศกั ดิ์ กลมุ่ เอม็ ไอจ)ีโรงไฟฟ้า Siam Power  เป็นโรงไฟฟ้าเอกชนรายเล็ก ระบบ Cogeneration(SPP) กำลงั การผลติ รวม160MW ตงั้ อยทู่ ่ีSSP Industrial Park (สวนอุตสาหกรรมเอสเอสพ)ี จังหวดั ระยอง6 กา๊ ซไลน์ Gaslin e

ท่มี า : บริษทั ซีพ-ี เมจิ จำกดั ความรู้จากลูกค้า ก๊าซไลน์ Gaslin e 7

Gas Technology สุวีเรศ เลาหวนชิ ส่วนวิศวกรรมซอ่ มบำรงุ และความปลอดภยั ฯ Cathodic Protection (Part 1) Gas Technology ฉบับนข้ี อนำเสนอ Cathodic Protection (CP) ซ่งึ เป็นระบบหน่งึ ที่ใช้ป้องกนั ความ ผุกร่อนสำหรับโครงสร้างโลหะใดๆที่จุ่มอยู่ในสารละลายเช่น ระบบท่อส่งก๊าซฯท่ีวางใต้ทะเลหรือฝังอยู่ ใตด้ นิ โดยปกตแิ ลว้ ระบบ CP สำหรบั โครงสรา้ งขนาดใหญถ่ กู ออกแบบมาใหท้ ำงานรว่ มกบั Protective coating (เปน็ ระบบปอ้ งกนั หลกั ) ดงั นน้ั กระแส CP จงึ ปน็ ระบบปอ้ งกนั เสรมิ ซงึ่ ถกู ออกแบบมาใหป้ กปอ้ งทอ่ ในบรเิ วณทม่ี ี Protective Coating ชำรดุ เพอ่ื ปอ้ งกนั ความผกุ รอ่ นในกรณที ร่ี ะบบหลกั ทำหนา้ ทไี่ มส่ มบรู ณ์ กเ็ ปรยี บเสมอื น ระบบพยงุ ชพี ซงึ่ ตอ้ งบำรงุ รกั ษาและตรวจสอบ Parameter ตา่ งๆ อยเู่ สมอ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความมน่ั ใจวา่ ระบบทอ่ จะสามารถจดั สง่ กา๊ ซฯใหก้ บั ลกู คา้ ไดอ้ ยา่ งตอ่ เนอื่ ง ปลอดภยั และยาวนานทส่ี ดุ ตามความสามารถทอ่ี อกแบบไว้โดยไม่ต้องลดแรงดันท่ีใช้ในการส่งก๊าซฯ (MAOP) ซึ่งสิ่งนี้สัมพันธ์โดยตรงกับความหนาของผนังท่อท่ีเหลืออยู่จากความผุกร่อนหรือความเส่ือมตามธรรมชาติ และเพ่ือใหค้ วามเข้าใจในหลกั การทำงานของระบบ CP มากขนึ้ จึงขออธิบายกลไกการเกดิ ความผกุ รอ่ นของโลหะ ดงั นี้C orrosion ท่นี ยิ ามโดย NACE และหากจะอธิบายปรากฏการณ์การเกิดสนิมในแง่ของ Thermodynamicคือการเส่ือมสภาพของโลหะที่เป็นผลมา ได้ดังนี้ สินแร่โลหะที่อยู่ในธรรมชาติจะอยู่ในรูปของสารประกอบท่ีเป็นภาวะจากการทำปฏกิ ริ ยิ ากบั สงิ่ แวดลอ้ ม ซงึ่ การ ที่เสถียรแล้วในเชิงของ Thermodynamic แต่เมื่อเราเอาแร่เหล่าน้ันมาถลุงกดั กรอ่ นเปน็ กระบวนการทางไฟฟา้ เคมที ี่ เพื่อผลิตเป็นวัตถุดิบต่างๆ ท่ีใช้ในอุตสาหกรรมจึงเป็นการเพ่ิมพลังงานให้เกย่ี วข้องกับการไหลของ electron และ โลหะนนั้ ๆ และเปล่ียนเป็นภาวะที่ไมเ่ สถยี ร เม่ือโลหะถูกปลอ่ ยทง้ิ ไว้ โลหะจะion จากการแลกเปลย่ี น electron บรเิ วณ พยามท่จี ะกลับไปอยู่ในรปู ของสินแรด่ ังเดมิ กค็ ือเป็นสนิมผิวของโลหะที่สัมผัสกับ electrolyteยกเว้น High temperature corrosion ท่ีไม่เป็นปฏิกิริยาไฟฟ้าเคมี จึงที่ไมจ่ ำเป็นตอ้ งมี Electrolyte ก็ได้ โดยทั่วไปแลว้ การกัดกร่อนจะเกิดขน้ึ ได้ต้อง มีองค์ประกอบ 4 ประการคอื n Anode : จะมี Potential ทีต่ ำ่ กว่า และเกดิ ปฏกิ ริ ิยา Oxidation จาก4 ปจั จยั ทส่ี ง่ ผลใหเ้ กดิ การผกุ รอ่ นดงั ไดก้ ลา่ วไปแลว้ ขา้ งตน้ ทำให้(โลหะสญู เสยี electron และหลุดออกไปเป็น Cation หรือ ion + ในสารละลาย เราสามารถเลอื กทจี่ ะหยดุ กระบวนการผกุ รอ่ นไดห้ ลายวธิ เี ชน่ การตดั แยกวงจรทำใหโ้ ลหะมีประจุ - ส่วนเกิน) และจะเปน็ สว่ นที่ผุกร่อน (Active) ไฟฟา้ เคมที จ่ี ะเกดิ ขนึ้ หรอื เปลยี่ นDrivingvoltageของAnodeและCathodeเลก็ ๆ n Cathode : จะมี Potential ท่ีสงู กว่า ซง่ึ เปน็ ส่วนที่ Noble กว่า ที่กระจายอยบู่ นผวิ โลหะ (micro corrosion cell) และสำหรบั ระบบทอ่ ส่งก๊าซฯและเกดิ ปฏกิ ริ ยิ า Reduction (โลหะมี electron สว่ นเกนิ จากผลของปฏกิ ริ ยิ าท่ี เราจะใชก้ ารเคลอื บผวิ ทอ่ ภายนอกดว้ ยProtectivecoating รว่ มกบั การใชร้ ะบบAnode และต้องมี Cation ในสารละลายมารับไป) และกลายเป็น Atom หรือ Cathodicprotection ซง่ึ ในบทความนเี้ ราจะพดู ถงึ เฉพาะCathodicprotectionMCooaleticnugledisทb่ีเoปn็นdกmลeาnงtเชแ่นละสอนาจิมจะแรุนละแมรงักจจนะเเกกิดดิ ฟHอyงdrHog2eซnึ่งeมmีผbลrทittำleใหm้เeกnิดt เท่านั้นจากการท่ี Hydrogen atom แทรกซมึ เข้าไปเนือ้ เกรนของโลหะ หลักการของ Cathodic Protection คือการลดความต่างศักย์ n Metallic path : เป็นโลหะ ระหว่าง local anodic และ cathodicตัวนำไฟฟ้าซ่ึงจะเป็นทางเดินให้ e- cell ในโครงสร้างโลหะที่ต้องการที่จะจาก Anode ไป Cathode แต่ Conven ปอ้ งกนั ใหเ้ ปน็ ศนู ย์ ผลทำใหก้ ารไหลของtional current จะไหลจาก Cathode Corrosion current ภายในเปน็ ศนู ยด์ ว้ ยไป Anode บนโลหะตวั นำนี้ ซ่ึงทำได้โดยต่อโครงสร้างโลหะนั้นเข้า n Electrolyte : เป็นสาร กับโลหะที่มีศักย์ไฟฟ้าต่ำกว่าเช่น Mg,ละลายทเ่ี ตม็ ไปดว้ ยion ทม่ี คี วามสามารถในการนำไฟฟา้ ซงึ่ e- จะไมไ่ หลผา่ น Zn, Al หรอื หากเลอื กโลหะทวั่ ไป เชน่electrolyte แต่จะเป็น ion + ทจ่ี ะวง่ิ จาก Anode ไป Cathode และ ion - จาก เหล็กก็ต้องต่อเข้ากับตัวจ่ายแรงดันเพื่อให้เกิดความต่างศักย์ระหว่างกันCathode ไป Anode เป็นผลให้กระแสไหลออกจาก Sacrificial Anode ผ่าน Electrolyte (ดินหรอื นำ้ ) แลว้ ไหลเข้าที่ผวิ ของโครงสรา้ ง โดยโลหะทตี่ อ่ เพม่ิ มานนั้ เราจะ จาก Cell ไฟฟ้าเคมีด้านบนซึ่ง เรียกวา่ Sacrificial Anode ซ่งึ หมายถงึ วสั ดทุ ี่เป็นตัวเสียสละ โดยจะผุแทน ก็เหมือนกับหลักการทำงานของ โครงสร้างที่เราจะป้องกัน (แสดงในภาพขวาบน) โดยกระแสที่ไหลออกจาก Battery cell แต่หลายคนคงสงสัย Sacrificial Anode จะไป Polarizes ทบ่ี ริเวณ local cathodic cell ในทศิ ทางท่ี วา่ ในสภาพความเปน็ จรงิ Anode และ เปน็ ลบ (-) และทำให้ศักย์ไฟฟา้ ลดลงเท่ากับบริเวณ local anodic cell หลัง Cathode ไม่ได้แยกจากกันเหมือน จากนนั้ corrosion current ท่เี กิดระหวา่ ง micro corrosion cell ก็จะลดลงที่แสดงในภาพ ซึ่งตามปกติแล้วเราไม่สามารถทำให้ทุกเกรนของโลหะมี และเมอ่ื ศกั ย์ไฟฟา้ ของCathodicsites ทงั้ หมดเขา้ ใกล้opencircuitpotentialความเหมอื นกนั ทัง้ หมดได้ รวมทง้ั สารที่เราใสไ่ ปเพ่อื ปรับปรงุ คุณสมบัติของ ของ most active anodic sites หรอื ไม่มีความตา่ งศักย์ระหวา่ ง local anodicโลหะกเ็ ปน็ สว่ นหนง่ึ ทท่ี ำใหเ้ กดิ Drivingvoltage ระหวา่ งAnode และCathode และ cathodic ดงั นั้นการผุกรอ่ นก็จะหยุดลง (แสดงในภาพขวาล่าง)บนเนื้อโลหะ ส่งผลให้เกิดการไหลของ Corrosion current ในเน้ือโลหะ Cathodic Protection เป็นปรากฏการณ์ของการ Polarization ซง่ึ(ตามกฏของ Ohm) ซึ่งทำให้เกิดความผุกร่อนข้ึนและอัตราความผุกร่อนจะ ก็คือการเปลี่ยนแปลงศักย์ไฟฟ้าเน่ืองจากกระแสไฟฟ้าว่ิงจาก Electrolyteมากหรือนอ้ ยจะแปรผันตามกับ Corrosion current (ตามกฏของ Faraday) อ่านตอ่ หนา้ 158 กา๊ ซไลน์ Gaslin e

จกั รดาว ประทุมชาติ สาระน่ารู้ วิศวกร สว่ นปฏบิ ัตกิ ารระบบทอ่ เขต 1Pipeline Hot Tapping (1) ภารกจิ การสง่ กา๊ ซธรรมชาตสิ โู่ รงงานของลกู คา้ อยา่ งตอ่ เนอื่ งเปน็ หวั ใจของการทำธรุ กจิ ของสายงานระบบทอ่ สง่ กา๊ ซธรรมชาติที่สำคัญยิ่ง แม้ขณะท่ีต้องทำการซ่อมแซม ตัดเปล่ียน หรือต่อเติมท่อส่งก๊าซธรรมชาติ ก็ยังคงต้องจัดส่งก๊าซฯให้กับลูกค้าอยา่ งตอ่ เนื่องตลอดเวลา แลว้ ท่านผอู้ า่ นรู้หรอื ไม่ว่า เราทำได้อยา่ งไรการต่อเติม ซ่อมแซมโครงข่ายท่อส่งก๊าซฯ เป็นภารกิจในการบำรุงรักษาที่มีความสำคัญ การต่อเติมท่อส่งก๊าซฯในขณะที่ภายในท่อก๊าซฯไม่มีแรงดัน หรือขณะที่ท่อส่งก๊าซฯยังไม่ได้ใช้งาน เป็นวิธีการท่ีมีความปลอดภัยสูงสุดแต่ในสภาพการจริงเม่ือท่อส่งก๊าซฯมีแรงดันภายในมีการจัดส่งก๊าซฯให้กับลูกค้าตลอดเวลา Sandwich Valve Plugging Headก็ยังสามารถทำการเจาะตัด ต่อเติมหรือ อุปกรณ์ต่างๆ ที่ได้กล่าวมาแล้วน้ันเปล่ียนท่อส่งก๊าซฯได้ด้วยการใช้เคร่ืองมือ เครือ่ งเจาะ (Hot Tapping Machine) จะถูกจดั เรยี งและตดิ ตัง้ แล้วทำการทดสอบและวิธีการที่เรียกว่า Pipeline Hot ทำหน้าที่คล้ายสว่านขนาดใหญ่ ท่ีสามารถ การรว่ั ไหลของกา๊ ซฯออกจากอปุ กรณท์ ง้ั หมดTapping แต่วิธีการน้ี เป็นวิธีการท่ีมี เก็บกักและระบายก๊าซฯที่ไหลออกมา โดยการทำ Pressure Test แล้วจึงจะเร่ิมความเสี่ยงสูง จำเป็นต้องใช้เคร่ืองมือท่ีมี ขณะเจาะได้ เครื่องเจาะนี้จะถูกติดตั้งกับ ใช้งานได้ สำหรับข้ันตอนวิธีการตัดและความแม่นยำ บุคลากรที่ปฏิบัติงานต้อง Isolation Valve เพ่ือทำการเจาะท่อส่ง เปล่ียนท่อส่งก๊าซฯ ผมจะนำมากล่าวเป็นมีความเช่ียวชาญได้รับการรับรองตาม ก๊าซฯ เครื่องเจาะจะถูกติดต้ังหัวเจาะ ลำดับในฉบับถัดไปมาตรฐานสากล (Drill) และใบตัด (Cutter) เพอ่ื เจาะและตัดอุปกรณ์ท่ีใช้งานประกอบด้วย Hot ท่อส่งก๊าซฯเดิม เคร่ืองเจาะนี้มีท้ังแบบTap Split Tee / Nozzle ที่ถูกแยกเป็น ทำงานโดยใช้มือหมุนสำหรับการเจาะสองชิ้น จะนำมาประกบและเช่ือมต่อเข้า ท่อขนาดเล็ก หรือใช้ปั๊มไฮดรอลิกขับกับท่อส่งก๊าซฯเดิม เป็นจุดท่ีจะใช้ติดตั้ง สำหรับการเจาะทอ่ ขนาดใหญ่เครอื่ งเจาะหรอื ทอ่ ทจ่ี ะตดิ ต้ังใหม่Hot Tap Split Tee Hot Tapping Drill and CutterIsolation Valve ติดต้ังกับ Split อุปกรณ์อีกชิ้นที่ใช้สำหรับหยุดการTee เพื่อใช้ปิดก้ันก๊าซฯท่ีออกมาจากท่อท่ี ไหลของก๊าซฯในท่อ โดยสอดหัวอุดเข้าไปถูกเจาะแล้ว เมอื่ ต้องทำการยา้ ยเครื่องเจาะ ในรูท่ีถูกเจาะโดยเคร่ืองเจาะแล้ว ได้แก่ออก แล้วตดิ ตงั้ เคร่ืองอดุ (Plugging) หรือ Line Stop Machine เครื่องมือนี้จะถูกท่อส่งก๊าซฯ Isolation Valve นี้อาจเป็น ตดิ ตั้งบน Isolation Valve แทนท่เี ครอื่ งเจาะBall Valve แต่ในโครงการตัดต่อท่อก๊าซฯ โดยเคร่ืองจะสอดหัวอุด (Plugging Head)ขนาดใหญ่นยิ มใช้ Sandwich Valve เนือ่ ง เขา้ ไปทำการปดิ กน้ั การไหลของกา๊ ซฯในทอ่จากมีระยะทางของเครื่องมือท่ีต้องเคล่ือน ในขณะที่ต้องทำการตัดเปลีย่ นทอ่ เดิมผา่ นตัว Valve ส้ันกวา่ กา๊ ซไลน์ Gaslin e 9

CSR ส่วนนโยบายและแผนพฒั นากจิ การเพือ่ สังคมCSR ปตท. กับการสร้างการเติบโตอย่างสมดุล ยั่งยืน เริ่มฉบับแรกของปี 2554 ด้วยการเปิดคอลัมน์ CSR (Corporate Social Responsibility-ความรับผิดชอบต่อสังคม)ซ่ึงจะเป็นการนำเสนอแนวทางการทำ CSR ของบริษัท ปตท. จำกัด(มหาชน) สำหรับในฉบับแรกนี้ขอประเดิมด้วยความเป็นมาในการทำ CSR ของปตท. ซ่งึ มที มี่ าพอสังเขปดงั น้ี สำหรับ ปตท. CSR เป็นเร่ืองที่องค์กรได้ดำเนินการมาโดยตลอด ตั่งแต่เรมิ่ ก่อตง้ั นบั จากภารกจิ ท่ีรัฐบาลได้มอบหมายให้ ปตท. “ประกอบและ ส่งเสริมธุรกิจปิโตรเลียม รวมถึงการดำเนินธุรกิจอื่นที่เกี่ยวข้องหรือต่อเน่ือง เพอื่ ใหเ้ กดิ ประโยชนส์ งู สดุ แกเ่ ศรษฐกจิ และความมน่ั คงของประเทศ โดยคำนงึ ถึงประโยชน์ของรัฐและประชาชนเป็นสำคัญ” ปัจจุบันปตท. กำหนดกลยุทธ์ การพัฒนาอย่างย่ังยืน โดยยึดหลักการดำเนินธุรกิจให้มีความเข้มแข็งใน 3 ดา้ น คอื การเปน็ องคก์ รทม่ี สี มรรถนะสงู (HighPerformanceOrganization) มกี ารบรหิ ารจดั การทดี่ ี (Corporate Governance) และต้องดำเนนิ ธรุ กจิ ดว้ ย ความรับผิดชอบ (Corporate Social Responsibility)เป็นพื้นฐานสำคัญ โดยสงิ่ ตา่ งๆ เหลา่ นตี้ อ้ งถกู ปลกู ฝงั ใหอ้ ยู่ในคา่ นยิ มหลกั ขององคก์ ร และนำไปสู่ การปฏิบัติอย่างแท้จริงเกิดเป็นวัฒนธรรมการทำงานของพนักงานในท่ีสุดจ และเพื่อเป็นการสอบทานการพัฒนาองค์กรสู่การเติบโตและการพัฒนาอย่าง ากปญั หาการเพม่ิ ขน้ึ ของจำนวนประชากรมนษุ ย์ บวกกับความ ยง่ั ยนื ภายใตห้ ลกั ปฏบิ ตั ริ ะดบั สากล กลมุ่ ปตท. จงึ ไดว้ างเปา้ หมายการเปน็ หนงึ่ตอ้ งการบรโิ ภคทเี่ พม่ิ สงู ขน้ึ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง ไดก้ อ่ ใหเ้ กดิ การเรง่ การใชท้ รพั ยากร ในบรษิ ัททอี่ ยู่ใน Dow Jones Sustainability Index (DJSI) ภายในปี 2556ธรรมชาติจนเกินจุดสมดุล ต่อเนื่องถึงการสูญเสียความหลากหลายทาง ปตท. ให้ความสำคัญกับการดำเนินงานอย่างมีความรับผิดชอบต่อชวี ภาพทเี่ รม่ิ ส่งผลกระทบตอ่ ความมน่ั คงของมนุษยก์ ารประสบกบั ปญั หาการ สังคมในทุกกระบวนการธุรกิจหลักขององค์กร (CSR in Process) อันเป็นเปลยี่ นแปลงของสภาพภมู อิ ากาศ การเกดิ ภยั พบิ ตั ทิ ม่ี คี วามถแ่ี ละความรนุ แรง หวั ใจสำคญั ของCSR เชน่ การกำกบั ดแู ลกจิ การทดี่ ี การปอ้ งกนั /กำจดั มลพษิเพม่ิ มากขน้ึ เรอ่ื ยๆ ลว้ นเปน็ จดุ กำเนดิ สำคญั ในการเรียกรอ้ งให้ภาคธุรกจิ ซง่ึ ในกระบวนการผลติ การผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารทมี่ คี ณุ ภาพการดแู ลลกู คา้ คคู่ า้ถือเป็นหน่วยผลิตท่ีสำคัญให้เข้ามามีส่วนร่วมด้วยการดำเนินธุรกิจด้วย ผถู้ อื หนุ้ พนกั งาน ชมุ ชนและสงั คม และผเู้ กย่ี วขอ้ งทกุ ฝา่ ยอยา่ งเปน็ ธรรม ฯลฯความรับผิดชอบต่อสังคม (Corporate Social Responsibility : CSR) นอกจากนนั้ ปตท. ยงั ไดด้ ำเนนิ งาน กจิ กรรม หรอื โครงการอกี หลายอยา่ ง ทมี่ ไิ ด้เพอ่ื สนบั สนนุ การนำพาสงั คมสกู่ ารพฒั นาอยา่ งสมดลุ และยง่ั ยนื ปจั จบุ นั องคก์ ร อยู่ในกระบวนการธรุ กจิ หลกั ขององคก์ ร(CSRafterProcess) เพอ่ื สรา้ งใหเ้ กดิทุกประเภทและทุกระดับทั่วโลกต่างให้ความสำคัญต่อ CSR และได้พัฒนา ประโยชน์แก่สังคมในด้านต่างๆ และเกิดการพัฒนาร่วมกันอย่างย่ังยืน ทั้งน้ีมาตรฐาน เกณฑ์การช้ีวัดที่เก่ียวข้องกับ CSR ท่ีชัดเจนขึ้นเร่ือย ๆ อาทิ ปตท.ไดก้ ำหนดกรอบการทำงานดา้ นCSR หรอื CSRFramework โดยพจิ ารณาแนวทางปฏบิ ตั ภิ ายใตม้ าตรฐาน ISO 26000 เกณฑก์ ารรายงานผล CSR ตาม ให้ครอบคลุมตามประเด็นท่ีเกี่ยวข้องกับทุกกลุ่ม เป้าหมาย (Stakeholder)GRI (Global Reporting Initiative) เป็นต้น ซึง่ สอดคลอ้ งกับแนวปฏบิ ัติทางสากล ประกอบไปด้วย 10 หัวข้อ ได้แก่ องคป์ ระกอบ ขอบข่ายการดำเนนิ งาน 1 . ก(OาrรgกaำnกizับaกtiิจoกnาaรlทG่ีดoีแvลeะrnมaภี nาcวeะผanนู้ dำ Leadership) ทการพัรแยสากดรงทคีจ่วำาเมปม็นุ่งในมก่ันาดร้ดานำเคนวินางมารนับผิดชอบต่อสังคมด้วยการบริหารงานแบบผู้นำและการสนับสนุนด้าน 2. สทิ ธิมนษุ ยชน (Human Rights) เปน็ แนวปฏบิ ัตทิ ี่แสดงถงึ เจตนารมณ์ในการปกป้องสิทธิมนุษยชนของผทู้ ี่ได้รับผลกระทบจากการดำเนนิ ธุรกจิ 3. สทิ ธิแรงงาน (Labour Rights) เปน็ แนวปฏิบตั ทิ แ่ี สดงถึงเจตนารมณ์ในการปกป้องสทิ ธิแรงงานของพนักงานและผ้รู ว่ มธุรกจิ 4. ก(Eาnรvบirรoหิ nาmรจeดัntกaาlรMดaา้ nนaสgิ่งeแmวดeลnt้อ)ม เกดปาา้ ็นรนกแสำน่ิงหแวนปวดดฏแลิบน้อัตวมิทท่ีแแาสงลกดะาพงรถรบึงอ้ รเมจรทตเทนจี่ าะาผครลมวกบณรคะ์ใุมนทปกบราตะรเลดดอูแน็ ดลดจร้านักนษปสราิ่งะสแยิ่งวกุแดตวล์ดใชอ้ ลเ้ม้อททมค่ีกดโนำ้วลโยลังกยไาดเี รพ้รทับอ่ื ำคยคกววารามะมดสเบันขปใ้าจรใจะสถทิึงผธผลิ กลรกะาทรดบำทเี่เนกนิ ิดงขาึ้นน 5. (กFาaรiดr ำOเpนeินrธaรุtiกnิจgทPเ่ี rปaน็ctธicรeรมs) ยทแดึลาหงะกผลาู้บกั รรกคิโาภา้ รหคดรอำือเยนกู่ในินารธสใรุถชกาอ้จินำทะนเ่ีทปาเ่ีจน็สเธียหรเนรปมือรตใียนลบกาาดรทกำาขรอ้ทตจุ กรลติ งใกดาๆรบโดิดยเคบรอื อนบคกลลมุ ไพกกฤาตรกิ แรขรมง่ ขตันอ่ ซตางึ่้ นอากจาสรแง่ ผขลง่ ขใหนั ้อกงาครผ์กกรู อขนื่าดๆ 6. (กSาoรcพiaัฒl นinาvสeังsคtmมแenลtะชanมุ dชนCommunity Development) เตปอ่ ็นชแมุ นชวนปแฏลิบะัตอิทงคี่แก์สรดงถอึงีกเทจงั้ตชน่วายรลมดณผ์ใลนกกราะรทลบงตทอุ่นสเพงั ค่ือมกแารลพะสัฒิง่ นแาวสดังลค้อมมและชุมชนอย่างยั่งยืน ซึ่งเป็นประโยชน์ 7. ก(SาuรpบpรlหิyาCรhจaดั iกnาMรสaาnยaโgซe่อmุปeทnาt)น เป็นการระบุโอกาสในการพฒั นาประสิทธิผลการดำเนินงานจากการบรหิ ารจัดการสายโซอ่ ปุ ทาน 8. ก(Pาrรoพdัฒucนtาsผteลwิตaภrัณdsฑhiท์ p่ีเ)ป็นเลศิ กกาารรแลสงทดนุงคดว้าานมเมทงุ่คมโนน่ั โใลนยกีเาพรอ่ืปลอ้ ดงกผนัลกผรละกทรบะทตบอ่ ทสิ่งาแงดวา้ดนลสอ้ ขุมภแาลพะสแังลคะคมวโดามยปพลิจอารดณภายั ททงั้อี่ วางจจเกรชดิ วีขตินึ้ ขตอองลผกู ลคิตา้ ภตณัลอฑด์ จน 9. (กCาSรรRายRงeาpนoดrtา้ inนgค)วามรบั ผดิ ชอบตอ่ สังคม ใกหา้แรสกอ่ื่ผสูม้ าสี รว่นนโยไดบ้สาย่วนกเรสอยี บทกี่สานรกใจำใหนนเนดื้อกาหราดทำ่ีเเหนมนิ างะาสนมแนควรปบฏถบิ้วนตั ิ แแลละะกเปารน็ ดไำปเตนานิ มงมานาตดาร้ นฐาคนวาสมากรบัลผดิ ชอบตอ่ สงั คม 10. ก(Sาtรaมkสีehว่ oนlรdว่eมr ขEอnงgผaมู้geีสmว่ นeไnดt)ส้ ่วนเสีย เปน็ แนวปฏบิ ัติในการระบแุ ละวิเคราะห์การมสี ่วนรว่ มของผูม้ ีสว่ นได้สว่ นเสียตลอดจนวางแผนการมสี ว่ นรว่ ม ปตท. เชอื่ มนั่ ว่าการทำ CSR อยา่ งจริงจงั และต่อเนื่อง จะเปน็ ส่วนสำคญั ในการส่งเสริมใหเ้ กดิ ดุลยภาพการพฒั นาเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมอนั จะสง่ ผลดีต่อการบรหิ ารจดั การทรพั ยากรธรรมชาติให้คงอยู่ต่อไปถงึ คนรนุ่ หลงั ไดอ้ ย่างเพยี งพอในอนาคต สำหรับในฉบบั หน้าจะขอนำเสนอกิจกรรม CSRตา่ งๆ ท่ี ปตท. ได้ดำเนินการ ติดตามไดใ้ นฉบับหน้าครับ10 กา๊ ซไลน์ Gaslin e

สุจินดา มาลิเสน Knowledge Sharingส่วนวิศวกรรมโครงการแนะนำ KM สายงานระบบทอ่ จดั จำหนา่ ยกา๊ ซธรรมชาติ บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ได้ตระหนักถึงความ KnowledgeManagement(KM) หมายถงึ การบรหิ ารสำคัญของ Knowledge Management (KM) โดยจัดให้ จดั การความรู้ เปน็ กระบวนการ รวบรวม จดั การ ความรู้ ความทุกสายงานของธุรกิจ ปตท. มีการทำ KM เพื่อจัดการ ชํานาญไม่ว่าความรู้นั้นจะอยู่ในคอมพิวเตอร์ในกระดาษหรือองค์ความรู้ต่างๆ ที่มีอยู่ในองค์กร ให้เป็นหมวดหมู่ และ ตวั บคุ คล โดยมจี ดุ มงุ่ หมายเพอ่ื จดั การใหบ้ คุ ลากรไดร้ บั ความรู้สามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ต่างๆ ให้กับบุคลากรได้มี และแลกเปล่ียนความรู้ ทําให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมความรู้ความเช่ียวชาญ โดยสามารถส่งต่อองค์ความรู้ จากเดิม โดยให้เกดิ ประสบการณแ์ ละความชาํ นาญเพม่ิ ข้ึนต่างๆ รุ่นตอ่ รนุ่ ได้ ท่ีมา : Stair (2001,202)ส ายงานระบบท่อจดั จำหนา่ ยกา๊ ซธรรมชาติ บรษิ ทั ปตท. จำกัด(มหาชน) กเ็ ป็นสายงานหน่งึ ทีไ่ ด้จดั ทำ KM เพ่อื แบง่ ปันประสบการณ์และความรู้ซ่ึงกันและกันทั้งในและนอกหน่วยงาน โดยเร่ิมเม่ือปี 2553 ที่ผ่านมา ซ่ึงก๊าซไลน์เห็นว่าองค์ความรู้ที่สายงานระบบท่อจัดจำหน่ายก๊าซธรรมชาติมีอยู่นั้น น่าจะเป็นประโยชน์กับท่านผู้อ่านเนื่องจากเป็นความรู้ที่เกี่ยวข้องกับก๊าซธรรมชาติ จึงขอนำความรู้ท่ีได้จากการทำ KMในสายงานมาแบ่งปันให้กับท่านผู้อ่าน สำหรับ KM เร่ืองแรกของสายงานท่ีจะขอนำเสนอ คือ มาตรฐาน ASME B31.8 Gas transmissionand distribution piping systems ซึง่ เป็นมาตรฐานทีเ่ ปรยี บเสมอื นเปน็ กฎหมายแม่ในระบบท่อส่งก๊าซธรรมชาตเิ ลยทเี ดียวuทำความรจู้ ัก มาตรฐาน ASME B31.8 Gas transmission and distribution piping systems ก๊าซธรรมชาติกลายเป็นพลังงานท่ีได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเน่ืองจากน้ำมันมี ราคาสูงข้ึนและปริมาณสำรองลดน้อยลง ดังนั้นปัจจุบันท่ัวโลกจึงเริ่มนำก๊าซธรรมชาติ มาใช้กันเพ่ิมมากขึ้นรวมท้ังประเทศไทยด้วยแต่ในความเป็นจริงแล้วก๊าซธรรมชาติได้ ถูกนำมาใช้นานแล้วจนเกิดมาตรฐานเพื่อความปลอดภัยขึ้น โดยมาตรฐานนี้ได้ริเริ่ม ขึน้ จาก American National Standard Institute ท่ีเราร้กู นั กนั ในช่อื มาตรฐาน ASME B31.8: Transmission and Distribution Piping System ซึ่งเป็นมาตรฐานสากลท่ใี ชก้ นั อยา่ งแพร่หลายในหลายประเทศทใี่ ชก้ า๊ ซธรรมชาติ เชน่ ประเทศสหรฐั อเมรกิ า แคนาดา ยุโรป และ ไทย ซ่ึงมาตรฐานนีป้ ระกอบไปดว้ ย 9 บท โดยมรี ายละเอียดเก่ียวกบั ระบบ ท่อส่งก๊าซธรรมชาติ ต้ังแต่สถานีก๊าซฯ ท่อจัดจำหน่ายก๊าซฯ และท่อสายประธาน สำหรับในก๊าซไลน์ฉบับน้ีจะขอกล่าวถึงมาตรฐานท่ีว่าด้วยเรื่องของ การออกแบบ ซ่ึง เป็นบทหน่ึงท่ีมีความสำคัญ โดยมาตรฐานได้คำนึงถึงความปลอดภัยของผู้อยู่อาศัย(Location) โดยรอบเป็นหลัก ท้ังนี้การออกแบบต้องคำนึงถึงหลายๆ ส่วน ไม่ว่าจะเป็นความหนาของท่อส่งก๊าซฯ ความดันท่อส่งก๊าซฯ การทดสอบระบบท่อส่งก๊าซฯ แนวทางการวางท่อส่งกา๊ ซฯ แตส่ ง่ิ ที่ตอ้ งคำนงึ ถงึ เปน็ สิง่ แรกก็คือ สถานท่ตี งั้ (Location) โดยมาตรฐาน ASME B31.8 ไดแ้ บ่ง Class Location ออกเป็น 4 Class สำหรบั การออกแบบและงานก่อสร้าง ซงึ่ แบง่ ตามปริมาณผู้อยูอ่ าศัยในขอบเขตตามมาตรฐาน ดังน้ี Location Class 1 เป็นพื้นท่ีท่ีระบุถึงจำนวนท่ีอยู่อาศัยระยะ 1 ไมล์ หรือ1.6 กิโลเมตร โดยรอบว่ามีผู้อาศัยน้อยกว่าหรือเท่ากับ 10 หลังคาเรือน โดย Classนม้ี กั เป็นพ้ืนที่ทะเลทราย ภเู ขา และพ้นื ทีเ่ ลีย้ งสตั ว์ Location Class 2 เป็นพ้ืนท่ีที่ระบุถึงจำนวนที่อยู่อาศัยระยะ 1 ไมล์ หรือ1.6 กิโลเมตร โดยรอบว่ามีผู้อาศัยมากกว่า 10 ถึง 46 หลังคาเรือน ซึ่ง Classน้มี กั เป็นพ้นื ท่ีตา่ งจังหวดั นิคมอตุ สาหกรรม Location Class 3 เป็นพ้ืนท่ีท่ีระบุถึงจำนวนที่อยู่อาศัยระยะ 1 ไมล์ หรือ1.6 กโิ ลเมตร โดยรอบว่ามีผอู้ าศัยจำนวนมากกวา่ 46 หลังคาเรอื น โดยตามมาตรฐานไดย้ กตวั อย่างเชน่ Shopping center และหมู่บ้าน ซ่ึง ปตท. ใช้ Location Class น้ีกบันิคมอตุ สาหกรรมแทน Location Class 2 ซ่ึงเปน็ พ้นื ที่ท่มี าตรฐานไดย้ กตัวอยา่ งมา ท้ังน้ีเพอื่ ความมั่นใจวา่ ค่าทน่ี ำไปคำนวณมีความปลอดภัยมากข้ึน Location Class 4 เปน็ พน้ื ทที่ ม่ี ตี กึ สงู อยา่ งหนาแนน่ มกี ารจราจรทห่ี นาแนน่ และมจี ำนวนผอู้ ยอู่ าศยั มาก ซงึ่ สว่ นมากในการออกแบบ ปตท.มักกำหนดให้เป็น Class Location น้ี เพราะมคี ่าที่ใชใ้ นการคำนวณตามมาตรฐานมีความปลอดภัยมากท่ีสดุ แมจ้ ะสง่ ผลต่อตน้ ทนุ กต็ าม จาก Class Location ท่ีกล่าวมาน้ัน Class Location ที่แตกต่างกันส่งผลให้เงินลงทุนแตกต่างกันเนื่องจากค่าความปลอดภัยในแต่ละ Location Class แตกต่างกัน เช่น จำนวน Block Valve ที่มากข้ึน ความหนาของท่อท่ีเพิ่มข้ึน ค่าความดันที่ใช้ทดสอบสูงขึ้นดงั นนั้ การเลอื ก Location ควรจะพอเหมาะกบั พนื้ ทน่ี น้ั ๆ โดยตอ้ งคำนงึ ถงึ อนาคตดว้ ยเพราะหากจำนวนผอู้ ยอู่ าศยั มากขนึ้ สง่ ผลใหร้ ะบบทไ่ี ดอ้ อกแบบไวต้ อ้ งแกไ้ ขหรอื ยกเลิกไป กา๊ ซไลน์ Gaslin e 11

มมุ สขุ ภาพ ท่มี า : สว่ นการแพทย์ ก๊าซไลน์ฉบับนี้ ขอเสนอเร่ืองที่เกี่ยวกับการทำงาน บางครั้งท่านทำงานหมดวันไปอย่างรวดเร็ว กลับบ้านรู้สึกปวดคอ ปวดเอวบ้าง เพราะอวยั วะทุกส่วนของร่างกายมคี วามสำคัญ หากเกิดความผิดปกติเกิดข้ึนกบั สว่ นหนึ่งสว่ นใดแลว้ ย่อมส่งผลต่อสุขภาพนำมาซงึ่ อุปสรรคในการดำรงชีวิต คอเกรง็ อกี อาการเจบ็ ปว่ ยทอ่ี าจ ลกั ษณะเฉพาะทสี่ ามารถตรวจพบไดท้ เ่ี รยี กวา่ พงั ผดื กลา้ มเนอ้ื อกั เสบทม่ี จี ดุ กด ถอื ไดว้ า่ เปน็ ภยั เงยี บโดยสามารถเกดิ เจบ็ ภาวะนเ้ี ปน็ ไดท้ งั้ แบบเฉยี บพลนั และเรอื้ รงั แตม่ กั จะไมก่ อ่ ใหเ้ กดิ อนั ตราย ข้ึนได้กับทุกเพศวัย ซ่ึงในอาการ รนุ แรงตอ่ รา่ งกาย นอกจากจะสรา้ งความรำคาญ ใชง้ านไมถ่ นดั ออ่ นเพลยี งา่ ย แข็งเกร็งของกล้ามเน้ือส่งผลให้ และส่วนใหญ่จะปวดมากตอนกลางคนื ทำใหน้ อนไม่หลับพักผอ่ นไมเ่ พียงพอ ร่างกายส่วนนั้นมีรูปร่างผิดปกติไป ในความเจบ็ ปวดดงั กลา่ วทเ่ี ปน็ เรอ้ื รงั ยงั พบวา่ มคี วามสมั พนั ธต์ อ่ จติ ใจ และเคลอื่ นไหวไดจ้ ำกดั เพราะหนมุ่ ๆ ของผปู้ ว่ ย โดยเฉพาะผทู้ ม่ี อี าการปวดเรอ้ื รงั มกั จะพบอาการซมึ เศรา้ รว่ มดว้ ย สาวๆ ยคุ ใหมต่ อ้ งทำงานทงั้ นอกบา้ น การรักษาเบ้ืองต้นก็จะมีท่ากายบริหารที่สามารถปฏิบัติได้โดยง่าย ในบ้านแถมยังต้องดูแลลูกๆ ควบคู่ รวมทั้งการใช้ความร้อนประคบหรืออาจใช้การนวดกดจุดคลายกล้ามเน้ือที่มี ไปด้วยไม่มีวันหยุดพักผ่อนท่ีเพียง อาการเกร็ง หรือการฉีดยาชาลดการปวดก็เป็นอีกส่วนหน่ึงในการรักษาพอจนเกิดอาการเหน่ือยล้า สมองไม่ทำงานส่งผลให้เกิดความเครียด น่ีคือ ใหห้ า่ งหายจากอาการปวดเหล่านี้สัญญาณเตือนภัยว่าจิตใจของเรากำลังเสี่ยงเป็น โรคเบิร์น เอาท์ ซินโดรม ดงั นน้ั กอ่ นจะตอ้ งเสยี่ งหรอื เผชญิ กบั โรคคอเกรง็ ควรหนั มาสนใจดแู ล(BurnOutSyndrome) ซง่ึ ไมด่ ตี อ่ สขุ ภาพแนน่ อน เพราะอาจลกุ ลามเปน็ โรคอน่ื ๆ รกั ษาสขุ ภาพไมม่ องขา้ มความสำคญั ของการพกั ผอ่ นทเ่ี พยี งพอ ออกกำลงั กายตามมาอกี มากมาย สมำ่ เสมอ รว่ มกบั กายบรหิ ารเพอ่ื ใหก้ ลา้ มเนอ้ื แขง็ แรง รวมทง้ั การรบั ประทาน อาหารท่ีสะอาดหลากหลายมีประโยชน์ต่อร่างกายซ่ึงนอกจากจะช่วยให้uรเู้ ทา่ ทนั โรคคอเกรง็ ปรบั พฤตกิ รรมลดความเสย่ี ง หา่ งไกลจากอาการดงั กลา่ วแลว้ ยังเป็นอกี เกราะปอ้ งกันโรคภัยตา่ งๆ อีกด้วย รองศาสตราจารย์วิวัฒน์ วจนะวิศิษฐ หัวหน้าภาควิชาออร์โธปิดิกส์ uทำงาน-พกั ผอ่ นใหพ้ อดี หลกี หนโี รค เบริ น์ เอาท์คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ใหค้ วามรเู้ ลา่ ถงึอาการดังกล่าววา่ คอเกร็ง เป็นอาการปวดคออย่างรนุ แรงซง่ึ ทำใหก้ ล้ามเน้อื ผศ.ดร.นพ.ประกอบ ผู้วิบูลย์สุขบริเวณต้นคอและซอกคอหดเกร็งและเมื่อขยับเคลื่อนไหวคอเพียงนิดหน่อย ผอู้ ำนวยการคลนิ กิ เฉพาะโรค ศนู ยก์ ารแพทย์ก็จะมีอาการปวด อาจจะเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันและอาจจะเกิดซ้ำๆ ได้ถ้า โรงพยาบาลกรุงเทพ ใหค้ วามรเู้ กยี่ วกับโรคไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสมอาจนำสู่การปวดเรื้อรังซึ่งกรณีการปวดคอเกร็ง “Burn Out Syndrome” ว่า Burn Outเปน็ การปวดอยา่ งเฉยี บพลนั สาเหตมุ ีด้วยกนั หลายประการแตท่ ี่มักพดู กันถงึ หมายถึง การทำงานหนักมากเกินไปไม่ได้เป็นเร่ืองของหมอนรองกระดูกคอเส่ือมซึ่งก็ทำให้เกิดอาการปวดเกร็งลำคอ  สัดส่วนกับการพักผ่อน จนเกิดอาการ    หมอนรองกระดกู เสอื่ มของคอพบไดใ้ นคนทวั่ ไปนบั แตอ่ ายุ40 ปขี นึ้ ไป สมองไม่แล่น ความจำไม่ดี อ่อนเปลี้ยเพลียแรง นอนไม่หลับ นักจิตเวชซึ่งเมื่อหมอนรองกระดูกคอเสื่อมโรคที่จะตามมาด้วยคือกระดูกงอกหรือท่ี ชาวอเมรกิ นั เฮอร์เบริ ์ต เจ ฟลอยเดนเบอร์เกอร์ ได้นำชื่อ Burn out มาใช้เรียกกันว่าหินปูนเกาะโดยจะเกิดอยู่รอบหมอนรองกระดูกและข้อต่อซ่ึงถ้า ในการรักษาทางจิตเวชเม่ือปี ค.ศ. 1974 ซึ่งก็คือโรคจิตทางหน่ึงมักเกิดกระดกู งอกน้ีไปเบยี ดเสน้ ประสาทจะทำใหเ้ กดิ อันตรายได้ กับคนท่ีต้ังความหวังไว้สูงเกี่ยวกับตัวเองและต้องการความเพอร์เฟกต์จน    ประเดน็ สำคญั คอื เมอ่ื มอี าการปวดเกดิ ขน้ึ รา่ งกายจะมอี าการเกรง็ ทาง กอ่ ใหเ้ กิดปฏกิ ริ ยิ าทางรา่ งกายและจติ ใจกลา้ มเนอ้ื ซง่ึ เมอื่ มอี าการดงั กลา่ ว เพอื่ บรรเทาความเจบ็ ปวดเบอ้ื งตน้ ตอ้ งหยดุ จริงๆ แล้วคนไทยมกั มอี าการ Burn Out โดยไมร่ ตู้ ัว เพราะคนไขท้ ี่การเคลอื่ นไหวโดยอาจนอนพัก หรือใสป่ ลอกคอช่วยพยงุ อาจทานยาแก้ปวด มาพบจิตแพทย์ส่วนใหญ่มักเป็นโรคซึมเศร้าไปแล้ว นอกจากน้ีหญิงไทยใชถ้ ุงน้ำรอ้ นประคบก็จะช่วยลดคลายอาการปวด กลา้ มเนือ้ ก็จะคลายตัว ยังมโี อกาสเปน็ โรค Burn Out Syndrome สงู เพราะตอ้ งแบกภาระมากมาย ส่วนกรณีท่ีมีอาการปวดเพ่ิมข้ึนและปวดไล่จากหัวไหล่ไปถึงแขน เป็นส่วนหน่ึงท่ีทำให้ผู้หญิงเป็นโรคจิต โรคเครียด โรคประสาทมากกว่าลงไปถึงปลายมือ หากมีอาการปวดร้าวลักษณะนี้ก็อาจแสดงว่ามีความเสื่อม ผู้ชายถึง 2 เท่า ซึ่งถ้าคนเราทำงานมากกว่าสัดส่วนของการพักผ่อนก็เกิดเหลา่ นม้ี มี ากขนึ้ มหี นิ ปนู เขา้ ไปเบยี ดกดรากประสาทแขนทำใหเ้ กดิ อาการปวด อาการนี้ได้ แตห่ ากทำงานแลว้ พกั เช่น ทำงาน 1 ชวั่ โมงควรใชส้ มอง 45 นาทีรวมทั้งถ้ามีอาการชาร่วมด้วยก็ไม่ควรนิ่งนอนใจควรรีบพบแพทย์เพื่อรับ แลว้ พกั 10-15 นาที สมองจะไดพ้ กั และขจดั เมตาบอลซิ มึ ของเสยี ตา่ งๆ ออกไปการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด อีกภาวะท่ีถือว่ามีความเป็นอันตรายสูงคือ ซึ่งควรทำเช่นนี้ทุกๆ ชั่วโมง วันหยุดงานก็เช่นกันทั่วโลกทำงานกัน 5 วันการกดไขประสาทซง่ึ อาจทำให้เกดิ อัมพฤกษ์ อัมพาตได้ พกั 2 วนั ใน 1 สปั ดาห์ถอื เปน็ เรอ่ื งทีถ่ กู ต้อง แต่วา่ Burn Out ที่ไมไ่ ดส้ ัดส่วน การสังเกตว่ามีการกดทับไขประสาทบริเวณน้ีหรือไม่ เบื้องต้นอาจ คือทำงานมากเกินไปจนไม่มีเวลาหยุดพักหรือพักผ่อนไม่เพียงพอจะหมดสงั เกตไดจ้ ากขาทงั้ สองขา้ งซงึ่ หากมอี าการเกรง็ กระตกุ ของขา เดนิ ไมถ่ นดั โดย เร่ียวแรงและพลังไปในที่สุดอาจทดสอบด้วยตนเองด้วยการเดินต่อเท้าก้าวต่อก้าว หากไม่สามารถเดิน หากปลอ่ ยไวไ้ มร่ กั ษาอาจกอ่ ใหเ้ กดิ โรคอน่ื ๆ ไดม้ ากกวา่ 100 โรค เชน่ทรงตัวได้ก็แสดงว่ามีอาการเบียดกดประสาทไขสันหลังก็ต้องรีบรับการรักษา โรคเกี่ยวกับหู โรคหัวใจ อัมพฤกษ์ อัมพาต โดยสัญญาณแรกคือหมดพลังและในกรณีน้ีก็มักต้องได้รับการผ่าตัด กรณีการปวดธรรมดา ปวดบริเวณ ไมก่ ระตอื รอื รน้ เฉอื่ ยชา ความจำแยล่ ง ขาดสมาธิ หงดุ หงดิ งา่ ย รา่ งกายออ่ นแรงต้นคอมีกล้ามเนื้อเกร็งรวมทั้งกลุ่มที่ปวดร้าวมาที่ปลายแขนจากกดทับ นอนไมห่ ลบั ปวดศรี ษะ ประสาทเครยี ด ความดันโลหติ สูง มโี อกาสเป็นโรครากประสาทส่วนใหญ่ 90 เปอร์เซ็นต์ ไม่ต้องผ่าตัด สามารถรักษาได้โดย ตดิ เช้ือสูง ซง่ึ สว่ นมากคนทเ่ี ปน็ โรค Burn Out มกั หาทางออกปลอบจิตตัวเองการทำกายภาพบำบัด ทานยาแก้ปวดลดอักเสบ ฯลฯ ส่วนใหญ่จะหายจาก ดว้ ยการดม่ื แอลกอฮอล์ กนิ ยานอนหลบั กนิ อาหารทมี่ ากเกนิ ไปและสบู บหุ รจี่ ดัอาการดงั กลา่ วได้ ซงึ่ ไม่ใชท่ างออกท่ดี ีในการรกั ษา     นอกจากนี้พฤติกรรม ท่ีผิดไปจากปกติ ไม่ว่าจะเป็นการน่ังทำงาน ดังน้ันข้อแนะนำในการรักษาคือควรทำงานและพักผ่อนให้ได้สัดส่วนเขยี นหนงั สอื พมิ พง์ าน นงั่ โตะ๊ กบั เกา้ อที้ ไ่ี มเ่ หมาะสมกนั อยา่ งการเขยี นหนงั สอื ซง่ึ สดั ส่วนทพ่ี อดขี องแตล่ ะคนอาจไมเ่ ทา่ กัน บางคนอาจมากหรอื บางคนอาจตดิ ตอ่ กนั หลายชวั่ โมง พมิ พค์ อมพวิ เตอรน์ านๆ กม้ คอทำงานอยใู่ นทา่ ใดทา่ หนง่ึ น้อยขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคลในการจัดความสำคัญของงานว่างานใดควรนานก็อาจทำใหม้ คี วามเส่ือมของกระดกู คอเกดิ ขนึ้ ไดง้ า่ ย ทำก่อนทำหลัง หากจัดสรรเวลาได้ดีแล้วควรมีกิจกรรมคลายเครียด เช่น    อีกภาวะท่ีพบบ่อยคร้ังและระยะหลังก็มีการกล่าวถึงกันมากขึ้นคือ พูดคุยหรือออกกำลังกายร่วมกับเพื่อนๆ เพราะการออกกำลังกายภาวะพงั ผดื กลา้ มเนอ้ื อกั เสบ ซงึ่ กท็ ำใหเ้ กดิ อาการปวดเกรง็ ของกลา้ มเนอื้ โดย ทางจิตวิทยาถือว่าเป็นการให้คุณค่าแก่ตัวเราเอง สาวๆ ทราบแบบนี้แล้วมักจะเกิดข้ึนได้นับแต่ บริเวณท้ายทอยด้านหลังทั้งสองข้าง มาถึงต้นคอ อย่าทำงานจนโอเวอร์มากเกินไป เพราะไม่ดีต่อสุขภาพ ที่สำคัญเส่ียงกับสะบักท้ังสองข้าง รวมถึงหัวไหล่ ซึ่งลักษณะของการปวดดังกล่าวนี้จะมี โรคภยั ไข้เจ็บที่จะตามมาอีกมากมายทีเดยี ว12 ก๊าซไลน์ Gaslin e

ชญานิน อารมณร์ ตั น์ ธรรมะพักใจสว่ นตลาดและขายก๊าซพาณิชย์ ก า ล เ ว ล า ใ น พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า ในปัจจุบันน้ีเรามีส่ิงต่างๆ ที่ต้องทำมากมายในวันหน่ึงๆ ซ่ึงต้องแข่งขันกับเวลาเสียด้วย เพราะหากเราใช้ชีวิตไม่สมดุล ส่ิงท่ีตามมาก็คือ ปัญหาต่างๆ ที่เราต้องตามมาแก้ในภายหลัง เช่น หากใช้เวลาในการทำงานไม่เหมาะสม ปัญหาในการทำงานก็จะตามมา หรือหากทำงานมากเกินไปก็เป็นผลเสียต่อสุขภาพ รวมถึงเร่ืองการทำงานและครอบครัวหากเราไม่มีเวลาให้ครอบครัวเลย ความสุขที่เกิดจากการมีครอบครัวก็จะหายไป ธรรมะพักใจฉบับน้ีจึงขอเสนอแนวคิดเก่ียวกับเร่ืองกาลเวลาในพระพุทธศาสนา สำหรับพระพุทธศาสนาน้ันได้มีพระพุทธภาษิตที่ตรัสไว้ ความเพียร ควรรบี กระทำเสียต้ังแต่ในวนั นที้ เี ดยี ว เพราะว่าใครเล่า จะรู้ว่าความตายจะมาต่อหรือไม่ในวันพรุ่งน้ี” การที่เราเป็นผู้ท่ีมีเกย่ี วกบั กาลเวลาวา่ “กาลเวลายอ่ มกลนื ตวั เองรวมทง้ั สตั ว์โลกทง้ั หลาย” ศรัทธาเป็นพื้น อยู่ในพุทธศาสนาและได้ถึงพระพุทธเจ้าพระธรรมซง่ึ หมายความว่า เมื่อกาลเวลาผ่านไป ชวี ติ ทั้งหลายก็ส้นั ลงๆ และ พระสงฆ์เป็นสรณะคือที่พ่ึง ย่อมจะบังเกิดหิริความละอายใจเมื่อเวลาผ่านไปก็ทำให้เกิดอดีตท่ีล่วงผ่านไป เกิดเป็นปัจจุบันขณะ ต่อความชั่วโอตตัปปะความเกรงกลัวต่อความชั่ว เป็นเหตุให้หยุดและมีอนาคตที่ยังมาไม่ถึง ดังนั้นกาลเวลานี้เองท่ีทำให้เกิดความ ไมท่ ำความชว่ั ต่างๆ หรือเมื่อกำลงั ทำอยู่ก็หยุดได้แปรปรวนเปล่ียนแปลงไป เกดิ ความไม่เทย่ี ง เกดิ ความทุกข์เกิดขนึ้ ส่วนผู้ท่ีไม่มีศรัทธาและไม่ได้ถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ หากกาลเวลาหยุดเดินไม่ล่วงไป ความไม่เท่ียง ความ แม้ว่าจะนกึ ได้ ก็ไม่เกดิ หิรไิ มเ่ กิดโอตตัปปะ ก็อาจจะยังหยดุ ย้ังไมไ่ ด้แปรปรวนเปลี่ยนแปลงไป และความทุกข์ก็ย่อมจะไม่เกิดขึ้นด้วย แตแ่ มเ้ ชน่ นน้ั หากไดส้ ตดิ ง่ั นบ้ี อ่ ยๆ แลว้ กอ็ าจจะเกดิ หริ เิ กดิ โอตตปั ปะดังเชน่ ร่างกายเราน้ี กาลเวลาผ่านไป เรากเ็ ปลี่ยนจากเดก็ มาเปน็ ขนึ้ ได้ อาจหยดุ ยงั้ ได้ เพราะทุกๆ คนนน้ั มจี ิตใจซึ่งเป็นธาตรุ ู้ และหนุ่มสาว เป็นผู้ใหญ่ มาเป็นคนแก่จนถึงแตกสลายดับไป เพราะ ทุกคนย่อมจะสำนึกในบาปบุญคุณโทษ ประโยชน์มิใช่ประโยชน์กาลเวลานเี้ องทท่ี ำใหเ้ รานำชวี ติ รา่ งกายผา่ นวยั เดก็ มาจนถงึ ปจั จบุ นั นอ้ ยหรือมากอย่ดู ว้ ยกันและจะดับไปในท่ีสุด ถ้าหากกาลเวลาหยุดความแปรปรวน ฉะนั้นการท่ีเราพิจารณาอยู่เนืองๆ ว่าวันคืนท่ีล่วงไปแล้วเปล่ยี นแปลงกจ็ ะส้ินสุด เชน่ ถ้าหากว่ากาลเวลาหยดุ เมอื่ เปน็ เดก็ นนั้ เรากำลงั ทำอะไรอยเู่ ปน็ สง่ิ สำคญั มาก เพราะเปน็ สงิ่ ทที่ ำใหเ้ ราไดร้ วู้ า่เราก็จะเปน็ เดก็ อยู่ตลอดเวลาไมเ่ ล่อื นข้ึนมาเป็นผู้ใหญ่ สิ่งท่ีเรากำลังทำอยู่นั้นเป็นประโยชน์ เป็นโทษ เป็นส่ิงที่ทำอย่าง ฉะนั้น กาลเวลาจึงเป็นสิ่งที่สำคัญ องค์สมเด็จสัมมา- คุ้มค่ากับเวลาท่ีเสียไปหรือไม่ การท่ีเรามีสติพิจารณาผลท่ีเกิดจากสัมพุทธเจ้าจึงตรัสสอนให้ใช้เวลาให้ดี กล่าวคือ หากเราทำดี การกระทำของเรา จะก่อให้เกิดปัญญาว่าส่ิงดีหรือส่ิงไม่ดีที่เกิดข้ึน กบั เรานนั้ เกิดจากการกระทำอนั ใดของเรา เวลาเช้าก็เช้าดี ทำดี เพราะฉะนั้นหากเรามีสติบ่อยๆ ในวันหน่ึงๆ เราย่อมมี เวลาบ่ายก็บ่ายดี ทำดี หิริโอตตัปปะ หยุดยั้งทำความช่ัวได้ซ่ึงจะก่อให้เกิดประโยชน์ทั้งต่อ เวลาเย็นก็เย็นดีทำดี ตัวเองและผู้อื่นอยู่อย่างสม่ำเสมอ ก่อให้เกิดการเลือกเฟ้นท่ีจะทำ เมอ่ื ใดกฤ็ กษง์ ามยามดี แต่ความดี เมอ่ื เราทำแต่ความดีจิตใจของเราก็จะเกดิ เป็นปติ ิ จะเกดิ เม่ือน้ัน และเมื่อทำดี ความเพียรพยายามที่จะทำดียิ่งๆ ขึ้นไป ดังนั้นถึงแม้ว่ากาลเวลา ชีวิตนี้ก็เป็นชีวิตดี ถ้า จะลว่ งไป ผา่ นไป สงิ่ ทเี่ กดิ ขนึ้ กค็ อื ปญั ญาของเราจะเพม่ิ พนู มากขนึ้ ตรงกันข้ามทำชั่ว ชีวิต เร่ือยๆ สามารถเลือกเฟ้นว่าส่ิงไหนควรทำสิ่งไหนควรขจัดทิ้งไป นี้ก็เป็นชวี ติ ช่วั ไมท่ ำดี เพ่ือก่อให้เกิดแต่ส่ิงท่ีดี สิ่งท่ีมีประโยชน์ไม่ปล่อยให้เวลาล่วง ป ล่ อ ย ใ ห้ ก า ล เ ว ล า ผ่านไปเปล่าๆ ขอให้ผู้อา่ นทกุ ท่านพงึ พิจารณาด้วยปัญญาเถดิ ล่วงไปโดยปราศจาก ประโยชน์ ชวี ติ นก้ี ็เป็น อา้ งอิง: เทปธรรมอบรมจติ ของสมเดจ็ พระญาณสงั วร ชีวิตเปลา่ สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปริณายก วัดบวรนิเวศวิหาร ดังน้ัน จึงมี กา๊ ซไลน์ Gaslin e 13 พระพุทธภาษิตตรัส เตอื นเอาไวว้ า่ “ความดี

กนิ เที่ยวตามแนวทอ่ ฯ เรียบเรยี งโดย : กิตติพล น้อยอนุสนธกิ ูล ชว่ั โมบงตนอ้ งเมสนตม์...็ด ก่อนอ่ืนขอขอบคุณสมาชิกทุกท่านที่ให้การ หลายคนได้ยินช่ือเกาะเสม็ดมานาน อาจจะตัง้ แต่สมยั เรยี นมัธยมด้วยซำ้ ตอบรับคอลัมน์กินเท่ียว ตามแนวท่อฯ เป็นอย่างดี สภาพอากาศในช่วงนี้ค่อนข้างแปรปรวน บางวันหนาว ซึ่งหาดทรายแก้วคงเป็นหาดหลักท่ีทุกคนไม่พลาดในการมาเยือนเกาะแห่งนี้ แต่ บางวันฝนตก บางวันก็ร้อนซะจน ไมอ่ ยากออกไปไหน หากอยากลองสมั ผัส เกาะเสม็ดในมุมท่ีแปลกใหมข่ นึ้ ลองไปพกั ผ่อนในหาดอนื่ ๆ ดู แต่เขา้ สชู่ ่วงหน้ารอ้ นมากแบบนี้ คงจะมรี ู้สึกดขี ึน้ เม่อื ไป จะรูว้ า่ เกาะแห่งนย้ี งั มีมมุ อน่ื ใหไ้ ดไ้ ปสมั ผัส สถานทท่ี อ่ งเที่ยว ในเกาะเสมด็ ไดแ้ ก่ โดดน้ำทะเลเล่นให้เย็นใจ และ เย็นกาย โดยฉบับนี้ uหาดทรายแกว้ ไปเที่ยวกันท่ี เกาะเสม็ด จ.ระยอง ซ่ึงอยู่ในพื้นท่ีเขต หาดสำหรับคนข้ีเหงา ชอบความคร้ืนเครง ด้วยความที่หาดน้ีเป็นแหล่ง ปฏิบัติการระบบทอ่ เขต 3 รวมของเครื่องเล่นกฬี าทางน้ำ ทั้ง เจ็ทสกี บานานา่ โบ๊ต เรือใบ ฯลฯ จงึ ทำใหม้ ี นกั ทอ่ งเทยี่ วจำนวนมากมาพกั ทห่ี าดแหง่ น้ี ประกอบกบั ความงามของทรายสขี าวดจุ สำหรับผม ทุกคร้ังท่ีมาเกาะเสม็ดแห่งน้ี ทำให้ผมย้อนเวลา ทรายแกว้ จนเล่ากนั ว่าเปน็ ทม่ี าของเกาะแก้วพสิ ดารในบทประพันธพ์ ระอภัยมณี กลบั ไปคดิ ถงึ อดตี และดว้ ยมนตเ์ สนห่ ์ในหาดทรายสขี าวกบั นำ้ ทะเลสีใส uอ่าวไผ่ ทำใหท้ ุกชว่ั โมงที่อย่บู นเกาะแหง่ น้ี มีแต่ความประทบั ใจเลยทเี ดียว อยู่ถัดจากหาดทรายแก้ว แต่จำนวนคนก็ไม่พลุกพล่านเท่าหาดทรายแก้ว ชว่ งเย็นๆ จะพบรา้ นอาหารนำโตะ๊ ญปี่ ุน่ วางเรยี งรายบนหาด ประดับด้วยแสงเทียน ชวนชิมริมทาง หากมองหาสถานทบ่ี รรยากาศดๆี ในการรบั ประทานอาหารเยน็ หรอื นงั่ จบิ เครอื่ งดมื่ เบาๆ เคล้าเสียงคลื่น หาดนี้ถือว่าเป็นตวั เลอื กทน่ี ่าสนใจตัวเลอื กนึงเลยทเี ดียว บนเกาะมีหลายร้านที่น่าสนใจ แต่ท่ีอยากแนะนำ คือร้าน uอา่ ววงเดือน นอกจากหาดทรายแกว้ ทนี่ กั ทอ่ งเทยี่ วมาพกั มากทส่ี ดุ แลว้ อา่ ววงเดอื นเปน็ พลอยเสม็ด ซ่ึงตั้งอยู่กลางทะเล บริเวณอ่าวน้อยหน่า โดย สถานท่ที ่นี ักทอ่ งเท่ียวมาพกั ผอ่ นกันมากเปน็ อันดบั สอง ด้วยความทเ่ี ป็นอา่ วใหญ่มี ทพี่ ักจำนวนมาก ภายในอ่าวจงึ มีหลายบรรยากาศแบง่ ออกเปน็ ถ้าชอบความเงยี บ สามารถเลือกวัตถุดิบ สงบก็พกั บรเิ วณหวั อ่าว แต่ถ้าชอบความคึกคักก็พกั บรเิ วณกลางอา่ ว ในกระชังมาทำอาหาร uอ่าวลุงดำ  ได้เลย เมนูแนะนำ ไดแ้ ก่ ชายหาดเป็นลักษณะ หาดทรายสลับโขดหิน มีที่พักไม่มากแต่เงียบสงบ มีสะพานยื่นออกไปกลางทะเล เหมาะสำหรับถ่ายรูปและพักผ่อนเพ่ือหลีกหนี ตม้ ยำกงุ้ นำ้ ข้น ความวุ่นวาย นอกจากนี้ยังสามารถชมพระอาทิตย์ข้ึนและตกได้อย่างสวยงาม ปลาหมึกแดดเดียว บริเวณนอ้ี กี ดว้ ย กั้งทอดกระเทยี ม การเดนิ ทางทอ่ งเทย่ี วบนเกาะ มรี ถสองแถวบรกิ ารเรมิ่ จาก ทา่ เรอื หนา้ ดา่ น ไปตามหาดตา่ ง ๆ ไปส้ินสุดทอ่ี ่าวปะการัง โดยเรือจากบ้านเพ - เกาะเสม็ดจะเริ่ม ประกาศรายชอ่ื ผไู้ ดร้ บั คปู องเงนิ สดซอ้ื สนิ คา้ ในรา้ นจฟิ ฟ่ี ปม๊ั ปตท. ออกเที่ยวแรกเวลา 8.00 น. และจะออกทุกช่วั โมงจนกระท่ัง 18.00 น. (Jiffy Voucher) มลู คา่ 300 บาท จำนวน 15 รางวลั จากการรว่ มสนกุ ตอบคำถามในกา๊ ซไลนฉ์ บบั ทแ่ี ลว้คำถามร่วมสนกุ กบั ก๊าซไลน์ คคณณุุ สสรุรศรเกั สดร์ิญิ อรแณุ จศง้ ริสวิวฒัา่ งน า บบรรษษิิ ททัั ซบพีางเี กออฟกผกลลาต๊ิ สภณั จำฑกอ์ ดั าหาร จำกดั คคณณุุ สหวุงตัษร์ ี นเาอคอ้ื นิศชริ พิาตนั ิธ ์ บบรรษษิิ ททัั เอจนิ .พเตี อยรูไเ์นนเชตน่ัด็ แจนำลกดั แลบบอราทอรสี ์ จำกดั คณุ สขุ เกษม ฉนั ทผ์ อ่ ง บรษิ ทั ไทล์ ทอ้ ป อนิ ดสั ตร้ี จำกดั (มหาชน) คคณณุุ นสพุทิ ฒัศั นน์ ์ เพมรธมริ าพนบิ นั าทล ์ บสำรนษิ กัทั งาไทนนย-คิ เมยออรตุ มสนัาหเกซรรรามมมคิ าบอตนิ าดพสั ดุตร้ี จำกดั (มหาชน) คคณณุุ นสธุริ รมชั ล สไมตรอธไรทรยม บบรรษษิิ ททัั โกรรแงุ ยเทลพเอโเปซรยี ดบว๊ิ รสคิ ์ แจำอกนดั ด์ไ(มทหล์าจชำนก)ดั คณุ สดุ ใจ คำแพง บรษิ ทั เดอะ สยาม เซรามคิ กรปุ๊ อนิ ดสั ทรส่ี ์ จำกดั คคณณุุ ฑอสั มิ นพาร มเน่ัหปลอกื งปศอ้ ริงธิ ญั ญะ บบรรษษิิ ททัั สพยที าที มี มยชิทู ลลิ นิติ ้ี จจำำกกดัดั คคณณุุ อนำเรนศาจแกสว้มุ่ ปปรระะดดบัษิ ฐ ์ บบรรษษิิ ททัั ไสฮยคาอมมมชิ อลอนิ โตจโำมกทดั ฟิ พลาสตกิ ส์ (ประเทศไทย) จำกดั คณุ เลอลกั ษณ์ อมรวรวงศ ์ บรษิ ทั โคนทิ ซ์ เอเซยี จำกดั ผไู้ ดร้ บั รางวลั ทง้ั 15 ทา่ น กา๊ ซไลนจ์ ะจดั สง่ ของรางวลั ใหก้ บั ทา่ นตามทอ่ี ยทู่ ไ่ี ดแ้ จง้ ไว้คำถาม : งาน GASTECH เปน็ งานประชมุ วชิ าการและนทิ รรศการเก่ียวกับกา๊ ซธรรมชาติ ซึง่ มีกำหนดจดั ขน้ึ ทกุ ๆ กี่ปีคำตอบ : ....................................................................................................................................................................ชอื่ -นามสกลุ -ผู้สง่ ..........................................................................บริษทั .......................................................................ที่อยทู่ จ่ี ดั สง่ ...................................................................................โทรศัพท.์ ..........................อีเมล์.................................. กรุณาส่งคำตอบตามชน้ิ ส่วนน้ีมาท่ีโทรสารหมายเลข 0 2537 3257 หรอื 0 2537 3289 ภายในวนั ท่ี 31 พฤษภาคม 2554 โดยกา๊ ซไลน์จะทำการจบั รางวัล Gift Voucher Mc Donald’s มูลค่า 300 บาท จำนวน 15 รางวัล ใหก้ บั ผู้โชคดีและจัดส่งใหต้ ามท่ีอยทู่ จี่ ัดส่ง14 กา๊ ซไลน์ Gaslin e

สว่ นบริการลกู ค้ากา๊ ซฯ บริการลกู คา้ผ้บู รหิ ารสายงานระบบท่อจัดจำหนา่ ยก๊าซธรรมชาติ เยย่ี มเยยี นลูกค้าก๊าซฯอุตสาหกรรมและผลิตไฟฟา้ ใชเ้ อง ในช่วงไตรมาสแรกของปี 2554สายงานระบบท่อจัดจำหน่ายก๊าซธรรมชาติบรษิ ทั ปตท. จำกดั (มหาชน) โดย คณุ นพดลปน่ิ สภุ า ผชู้ ว่ ยกรรมการผจู้ ดั การใหญส่ ายงานระบบท่อจัดจำหน่ายก๊าซธรรมชาติ พร้อมด้วยผู้บริหารสายงานระบบท่อจัดจำหน่ายกา๊ ซธรรมชาติ ไดเ้ ขา้ เย่ียมลกู ค้าก๊าซฯกลุ่มอตุ สาหกรรมและผลิตไฟฟ้าใชเ้ อง 6 บริษัทด้วยกนั ไดแ้ ก่ บริษัท พที ที ี ยูทิลติ ้ี จำกัดบริษัท พีทีที โพลีเอทิลีน จำกัด บริษัทไทยพลาสติกและเคมีภัณฑ์ จำกัด บริษัทร็อควลู (ประเทศไทย) จำกัด บริษัท ไทยคูนเวลิ ด์ไวด์ กรปุ๊ (ประเทศไทย) จำกดั (มหาชน)และบริษัท บางกอกโพลีเอสเตอร์ จำกัด(มหาชน) โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื แลกเปลย่ี นทัศนะ รับฟงั ขอ้ เสนอแนะตา่ งๆ เพื่อนำมาปรบั ปรงุ การใหบ้ รกิ าร และสอบถามถงึ การให้บรกิ ารในดา้ นตา่ งๆ ทเ่ี กยี่ วกบั กา๊ ซธรรมชาตินอกจากนยี้ งั เปน็ การสรมิ สรา้ งความสมั พนั ธ์อันดรี ะหว่าง ปตท. และลูกค้ากา๊ ซฯอีกดว้ ย ตอ่ จาก หนา้ 8 ซ่ึงศักย์ไฟฟ้าท่ีวัดเราจะเรียก Structure-to-electrolyte potentialเข้าสู่ผิวโลหะ และเกิดปฏิกิริยา Reduction ซ่ึงผลิตภัณฑ์ของปฏิกิริยานี้ ซ่ึงก็คือความต่างศักย์ระหว่างผิวโลหะของ Structure กับ electrolyte เม่ือได้เปลี่ยนแปลงองค์ประกอบทางเคมีของ Electrolyte ณ ผิวหน้าของโลหะ เทยี บกับ Reference electrode ทสี่ ัมผัสกับ electrolyte ซึง่ เปน็ การวดั แบบซ่ึงความแตกต่างน้ีสามารถทราบได้จากการวัดศักย์ไฟฟ้าของโครงสร้าง วงจรขนาน และเน่อื งจากความต้านทานในระบบสูงมาก ดังน้นั เพ่อื ผลการวดัซ่ึงจะเรียกว่า “Polarization” และเมื่อทำการหยุดจ่ายกระแสชั่วคราว ท่ีถูกต้องจึงต้องการ Meter ที่มี Input impedance สูงๆ และ Reference(instant-off) Polarization จะค่อยๆ หมดไปคล้ายๆ กับพฤติกรรมที่ศักย์ Electrode ทต่ี ้องใชค้ วบค่กู ับการวัดมีอยู่หลายชนดิ เชน่ Calomel ใช้เฉพาะ ในหอ้ งทดลอง, Ag/AgCl ใช้กับน้ำทะเล, Zn, Cu/CuSO4 ใช้กับดิน-นำ้ จืด ไฟฟ้าตกคร่อมของตัวเก็บประจุค่อยๆ และมีข้อควรระวังคือ การปนเปื้อนของ Chloride เช่น 10 ppm ทำใหเ้ กิด ลดลงแต่ต่างกันตรงท่ีจะไม่ลดลงจนถึง error ได้ถึง -95mV และอุณหภูมิ/แสงอาทิตย์ก็ส่งผลต่อการเกิด error ได้ ค่า Native potential (ท้ังนี้ข้ึนอยู่กับ แตส่ ามารถปรบั แกไ้ ด้ ±0.9mV/oC สำหรบั ชนดิ ของCP และการเปรยี บเทยี บ Corrosion product ดังแสดงแนวโน้ม ขอ้ ดขี ้อเสยี ของแต่ละประเภท และการเลือกใชข้ อนำเสนอในฉบบั ถัดไป ของการเปล่ียนแปลงค่า potential ตามกราฟทางดา้ นซา้ ย ก๊าซไลน์ Gaslin e 15

ถามมา-ตอบไป คุณสรุ จติ รา เล็กท่าไม้ หนว่ ยวัดและควบคมุ คุณภาพกา๊ ซฯQuestion & Answer จากก๊าซไลน์ฉบับท่ีแล้วซึ่งได้ตอบคำถามในเร่ืองสถิติที่ ปตท. ใช้ในการควบคุมคุณภาพก๊าซธรรมชาติโดยได้บรรยายถึงประโยชน์ของการควบคุมกระบวนการโดยกลวิธีทางสถิติ (Statistical Process Control, SPC) ซ่ึงดูจากค่าการวิเคราะห์ความสามารถด้านศักยภาพของกระบวนการ (Potential Capability : Cp) และ การวิเคราะห์ความสามารถด้านสมรรถนะของกระบวนการดว้ ยคา่ ความถูกต้องและคา่ กลาง(Performance Capability : Cpk) สำหรับฉบบั น้ีจะขออธบิ ายความตอ่ ถงึ วิธีการและรายละเอยี ดการคำนวณคา่ Cp และ Cpk ดงั น้ี Cp คอื ดชั นีทเี่ ปรยี บเทยี บความต้องการของลูกคา้ (ค่าสเปค) กับช่วงความผนั แปร โดยธรรมชาติของกระบวนการ Cp = พิกดั ของสเปคจากลูกค้า พิกดั ของสเปค ชว่ งความผันแปรโดยธรรมชาติของกระบวนการ Cp = USL – LSL 6σ Upper Specification Limit (USL) คอื ค่าสเปคดา้ นสูง Lower Specification Limit (LSL) คือคา่ สเปคด้านต่ำ LSL คา่ เปา้ หมาย USL โดยท่ี Cpk การทคี่ า่ เฉลยี่ ของกระบวนการมกี ารเบย่ี งเบน (Shift) ออกจากคา่ เปา้ หมายไปเขา้ ใกลส้ เปคไมว่ า่ จะเปน็ ดา้ นสงู หรอื ดา้ นตำ่ กเ็ ปน็ สญั ญาณใหเ้ หน็วา่ มีแนวโนม้ ที่สนิ คา้ จะมคี ณุ ภาพไมเ่ ป็นไปตามท่ลี กู คา้ กำหนด ซ่ึงการคำนวณ Cpk เป็นการนำการเบ่ียงเบนของคา่ เฉลีย่ กระบวนการมาพจิ ารณาด้วย โดยสูตรการคำนวณคือ Cpk = minimum (Cpu , Cpl) เมื่อ Cpu = ( USL – µ ) / 3 σ และ Cpl = ( µ - LSL) / 3 σ ถา้ คา่ Cp และ Cpk แตกตา่ งกนั แสดงว่าคา่ เฉล่ียของกระบวนการไม่ได้อยู่ตรงคา่ เปา้ หมาย (ตรงกลางระหว่าง USL และ LSL คา่ Cpk จะต่ำกวา่ คา่ Cp เสมอ นน่ั คอื Cp คอื คา่ ทดี่ ีทส่ี ดุ ท่ีเปน็ ไปได้สำหรับ Cpk กรณีท่ีลกู คา้ กำหนดสเปคมาให้เพยี งดา้ นเดียว (USL หรือ LSL คา่ ใดคา่ หนึ่ง) จะใชค้ า่ Cpk เปน็ ดัชนวี ัดความสามารถของกระบวนการเพยี งคา่ เดยี วเท่านั้น ไมส่ ามารถใชค้ า่ Cp ได้ การแปลความหมาย Cp ความสามารถของกระบวนการ Cp  < 1 กระบวนการมขี ดี ความสามารถที่ไม่ดี ควรไดร้ บั การปรับปรงุ 1 < Cp < 1.33 อาจพอรับไดถ้ ้ากระบวนการนนั้ ความคุมไดย้ าก ถา้ เป็นไปได้ควรปรบั ปรุงกระบวนการ Cp   >   1.33 กระบวนการมขี ดี ความสามารถอยู่ในเกณฑท์ ีด่ ี Cp  >2 คุณภาพระดบั World Class Quality หรอื Six Sigma Quality Z - Curve สำหรับค่าควบคุมที่ ปตท. ใชน้ ้ัน Cp ควรมากกว่า 1.33 และ Cpk ควรมากกว่า 1 ซง่ึ การแบง่ ระดบั ทตี่ ัวเลข 1.33 หรือ 2 นัน้ มาจากหลกั คิดของคา่ Z-Curve โดยปรกติCurve ทไี่ ดจ้ ากการPlot ขอ้ มลู หากคดิ พน้ื ทใ่ี ตก้ ราฟจะเปน็ ความถห่ี รอื จำนวนสมาชกิ ทงั้ หมด ซงึ่ การหาพน้ื ทใ่ี ตก้ ราฟนน้ั สามารถหาไดโ้ ดยการ Integrate พนื้ ที่ใตก้ ราฟซงึ่ วธิ นี คี้ อ่ นขา้ งจะยงุ่ ยาก จงึ เลอื กใชว้ ธิ กี ารหาพน้ื ท่ีใตก้ ราฟจากการเปดิ ตารางคา่ Z โดยเราตอ้ งทำการแปลงขอ้ มลู ใหเ้ ปน็ หนว่ ยมาตรฐาน เสียก่อน ซึ่ง Curve ของค่า Z น้ีเรียกว่า เสน้ โค้งปรกตมิ าตรฐาน ดังรูปที่ 2 จากรูปจะถกู แบง่ ออกเปน็ ขา้ งละ 3 ส่วน โดยสว่ นของพ้ืนที่ใตก้ ราฟท่ี Z = 1 น้นั ถา้ ไป เปิดจากตารางมาตรฐานจะมคี า่ 0.6827 ถา้ Z = 2 มีคา่ 0.9545 และ Z = 3 มีคา่ 0.9973 เป็นตน้ ตวั อยา่ งเชน่ เมื่อนำขอ้ มูลมา Plot เปน็ Z-Curve แล้วพบวา่ เม่ือ แปลงค่า USL และ LSL เปน็ คา่ Z ด้วย ซ่งึ มีค่าเท่ากบั -1 และ 1 แปลว่ามจี ำนวนสมาชิก 68.27% เทา่ นัน้ ทอี่ ยูภ่ ายในสเปค หรือมคี วามเชอ่ื มน่ั ได้ 68.27% ดงั นน้ั การท่ีCp=1.33 หมายความวา่ เราสามารถควบคมุ คณุ ภาพของผลติ ภณั ฑ์ใหอ้ ยภู่ ายในพกิ ดั สเปค(USL-LSL) ทม่ี คี า่ Z=4 ซง่ึ หมายถงึ คา่ Cp=4/3 หรอื 1.33 เทา่ นัน่ เอง สำหรบั การ Plot กราฟขอ้ มูลใหแ้ สดงออกมาเปน็ curve เพอ่ื ใหง้ ่ายต่อการทำความเขา้ ใจนั้น สามารถศึกษาไดโ้ ดยใช้โปรแกรม MINITAB หรือ EXCEL ทั่วไป16 ก๊าซไลน์ Gaslin e