บทที่ 1 มาแก้ปัญหากันเถอะ

Chapter 1 มาแกป้ ัญหากนั เถอะ

หวั ข้อการบรรยาย 01 เทคโนโลยีในการจดั การส่ิงแวดล้อม 02 การวิเคราะหส์ ถานการณ์ปัญหา 03 การรวบรวมข้อมลู เพื่อแก้ปัญหา

จดุ ประสงคบ์ ทเรียน 01 วิเคราะหส์ ถานการณ์ปัญหาและสรปุ กรอบของปัญหา 02 รวบรวมข้อมลู ท่ีเก่ียวข้องกบั แนวทาง การแก้ปัญหา

รถตดิ อะไรคอื สาเหตุของปัญหาทแ่ี ทจ้ รงิ ทางเลือกของการเดินทางโดยรถสาธารณะมนี ้อย จึงต้องใช้รถยนตส์ ว่ นตวั คนไมม่ ีวินยั ในการขับขี่ ปริมาณรถมาก ไมเ่ คารพกฏจราจร แตพ่ ้นื ท่ถี นนมีนอ้ ย คนรักความสะดวกสบายไม่ การจัดระเบียบ นยิ มใช้รถสาธารณะในการ การจราจร เดนิ ทาง ไม่มีประสทิ ธภิ าพ

ทบทวนความรกู้ ่อนเรยี น ❑ ชุมนุม ก มีปัญหาการทิ้งขยะลงในแม่น้าลาคลอง จานวนมาก ทาให้น้าเน่าเสียส่งกลิ่นเหม็น มีสัตว์และ แมลงท่ีเป็นพาหะนาโรคต่าง ๆ ตามมามากมาย เราจะ หาทางช่วยชมุ ชน ก แกป้ ญั หาน้ไี ด้อยา่ งไร ❑ นักเรียนลองใช้ความรู้ที่เรียนมาช่วยกันหาทาง แก้ปัญหานี้ให้สาเร็จ โดยนักเรียนสามารถเขียน ขั้นตอนในการแก้ปัญหาจากจินตนาการของตนเองได้ เลบ

ปัญหาสงิ่ แวดลอ้ มทเ่ี กดิ จากมนุษย์ สาเหตุ ❑ การเพิม่ ข้ึนของประชากร ❑ การขยายตวั ของชมุ ชนเมือง ปัญหา ❑ ปล่อยน้าเสียจากโรงงาน ❑ การทง้ิ ขยะ

ปัญหาสงิ่ แวดลอ้ มทเ่ี กดิ จากธรรมชาติ ไฟป่า นา้ ทว่ ม แผน่ ดินไหว ภเู ขาไฟระเบดิ

เทคโนโลยจี ดั การ สง่ิ แวดลอ้ ม

เทคโนโลยกี ารบาบดั น้าเสยี Microbot 1 เป็นหุ่นยนต์ที่ใช้ในการดูดซับตะกั่วออกจากน้าในการ บาบัดน้าเสียในโรงงาน โดยชั้นนอกของหุ่นยนต์ทาด้วย Graphene (รูปแบบหนึ่งของผลึกคาร์บอน) ที่ทา หน้าที่ดดู ซับตะกวั่ ออกจากน้า หุ่นยนต์ตัวนี้สามารถเคลื่อนที่ได้เอง โดยเมื่อเติม 2 ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ ลงในน้าเสีย ทองคาขาวที่เป็น องค์ประกอบหนึ่งของหุ่นยนต์จะย่อยสลายไฮโดรเจน เปอร์ออกไซด์และปล่อยฟองขนาดเล็กออกมาทาง ดา้ นหลังดันหุน่ ยนต์ไปข้างหน้าและควบคุมทิศทางด้วย สนามแม่เหลฏ็

เทคโนโลยกี ารบาบดั มลพษิ ทางอากาศ Cyclone 1 เป็นเครื่องแยกอนุภาคสารปนเปื้อนออกจากกระแส อากาศ โดยดักจับฝุ่นที่มีขนาดเล็กประมาณ 10-40 ไมครอน ออกจากอากาศ ชว่ ยลดฝุ่นละอองในอากาศ 2 โดยใช้แรงเหวี่ยง ซึ่งเกิดจากการทาให้กระแสอากาศมี การหมุน อนุภาคถูกเหวี่ยงไปยังผนังของไซโคลนและ เคล่อื นทีล่ งถงั พัก

เทคโนโลยใี นการจดั การขยะมลู ฝอย การจดั การขยะ 1 ขยะมูลฝอยมีหลายประเภท ทั้งเศษอาหาร เศษพืชท่ี เหลือจากการทาเกษตรกรรม ถุงพลาสติก กระดาษ แกว้ ภาชนะบรรจุ สารเคมีตา่ ง ๆ เป็นต้น 2 เพื่อให้ง่ายต่อการจัดการขยะมูลฝอยแต่ละประเภท ด้วยเทคโนโลยีที่แตกต่างกัน จึงต้องมีวิธีการจาแนก ขยะ ฝังกลบ รไี ซเคิล ทาปุ๋ย สง่ โรงงาน

เทคโนโลยใี นการจดั การขยะมลู ฝอย ตวั อยา่ งเทคโนโลยฝี ังกลบ ต้องมีวัสดุกันซึมรองที่ก้นหลุม เพื่อป้องกันไม่ให้ของ 1 เสียหรอื น้าชะจากของเสยี สู่ดนิ วัสดุกันซีมต้องทนต่อการกัดกร่อนและสามารถรับแรง 2 กดทับจากขยะมูลฝอยได้ดี ต้องมีท่อระบายแก๊สจากใต้ดิน เพราะจะมีก๊าซมีเทนท่ี 3 สามารถติดไฟได้ 4 แก๊สทไี่ ด้สามารถนาไปผลติ ไฟฟา้ ได้

การวเิ คราะห์ สถานการณ์ปัญหา

การวเิ คราะห์สถานการณ์ปญั หา ก การระบุปัญหาที่ชัดเจนเป็นพื้นฐานในการ คาถาม รายละเอียด กาหนดวัตถุประสงค์เพื่อแก้ปัญหาให้สอดคล้องกับ สภาพปญั หาทแ่ี ทจ้ ริงซึ่งจะช่วยให้แก้ปัญหาได้ตรงจุด What (ทาอะไร) เกิดปัญหาอะไร และสามารถรวบรวมรายละเอียดของปัญหาได้ตรง Who (ใคร) ปัญหาน้ีเกิดกบั ใคร ประเด็น ซง่ึ เครอื่ งมือทใ่ี ช้ คือ 5W1H Why (ทาไม) ทาไมจงึ เกิดปญั หานี้ ปัญหานเี้ กิดขึ้นเมอื่ ใด When (เม่อื ใด) ปัญหาเกิดข้นึ ท่ไี หน Where (ที่ไหน) จะแกป้ ญั หาน้ีได้อย่างไร How (อยา่ งไร)

ตวั อย่างสถานการณ์ปญั หาขยะลน้ ถัง ปญั หาขยะในโรงเรยี น สาเหตขุ องปัญหา 1. ขยะลน้ ถงั คนทิ้งขยะมีมาก ถังขยะไม่เพียงพอ ไม่มี เจ้าหน้าที่นาขยะไปทิ้งหรือเว้นช่วงเป็นระยะ เวลานาน 2. ขยะส่งกลิ่นเหม็น มขี ยะเปยี กอยู่ในถัง 3. แมลงวันตอมขยะ ขยะเปยี กสง่ กลิ่นใหแ้ มลงวนั มาตอม

ตวั อยา่ งการใชเ้ คร่อื งมือ 5W1H ในการระบปุ ัญหา 5W1H ปญั หาขยะลน้ ถงั What (ทาอะไร) ขยะมปี ริมาณมากจนล้นออกจากถัง Who (ใคร) ทกุ คนในโรงเรยี นที่ทิง้ ขยะ Why (ทาไม) ▪ ขยะมีปริมาณมากเกนิ ไป When (เม่ือใด) ▪ ถงั ขยะมขี นาดเล็ก Where (ท่ีไหน) ▪ ขยะมีปรมิ าตร ทาใหม้ ีที่ว่างในถงั ขยะ How (อยา่ งไร) การท้งิ ขยะเกิดขึน้ ทุกเวลา แตม่ ากที่สดุ คอื ตอนพักเที่ยง ท่ีตงั้ ถังขยะบรเิ วณใกล้โรงอาหาร ▪ หาวธิ ีการลดปรมิ าตรของขยะ เพ่อื เพมิ่ พืน้ ที่ของถังขยะ ▪ หาวิธลี ดปริมาณขยะ

SOCIAL MEDIA กจิ กรรมท่ี 1.1 เรอื่ ง สารวจสง่ิ แวดล้อมในโรงเรยี น ให้นักเรียนสารวจปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน จากนั้นให้ นกั เรยี นแสดงความคดิ เห็นในห้องเรยี น

ขยะมปี รมิ าตร ทาใหม้ ที ี่ว่างในถังขยะ นนท์ ให้ความเห็นว่า เนื่องจากมีช่องว่าง ระหว่างถังขยะที่ล้น รวมทั้งขยะบางชนิด ที่มีพื้นที่ว่างข้างใน เช่น ขวดหรือแก้ว พลาสติก จึงสนใจหาวธิ กี ารบบี อดั ขยะ นนท์

มกี ารใชภ้ าชนะประเภท พลาสติกมากเกินไป นา้ หวาน ให้ความเห็นว่า มีการใช้ภาชนะ ประเภทพลาสติกมากเกินไป จึงสนใจหา วธิ ีการทจี่ ะลดปรมิ าณการใชพ้ ลาสตกิ น้าหวาน

SOCIAL MEDIA กิจกรรมท่ี 1.2 เรอ่ื ง กาหนดกรอบของปัญหา ให้นักเรียนสารวจปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน 1 ปัญหา และ วิเคราะห์สถานการณ์ของปัญหาโดยใช้คาถาม 5W1H

เครอื่ งมือ 5W1H ในการระบุปัญหา 5W1H ปญั หาขยะลน้ ถัง What (ทาอะไร) Who (ใคร) Why (ทาไม) When (เมือ่ ใด) Where (ท่ีไหน) How (อยา่ งไร)

การรวบรวมขอ้ มลู เพอ่ื แกป้ ัญหา

ตวั อยา่ งประเด็นการรวบรวมข้อมลู ปัญหาขยะลน้ ถงั สาเหตทุ ี่ทาใหข้ ยะลน้ ถัง สารวจประเภทขยะ ศึกษาพฤติกรรมการท้งิ ขยะของนกั เรียน สบื คน้ วิธีการลดปรมิ าณขยะแตล่ ะประเภท การรวบรวมข้อมูลทาได้หลายวิธี เช่น สืบค้นทางอินเทอร์เน็ต สารวจ การทดลอง การ สอบถามผู้เชี่ยวชาญ จากเอกสาร บทความ งานวิจัย เพื่อนาข้อมูลมาพัฒนาต่อยอด หรือ ประยุกตใ์ ชแ้ กป้ ญั หา

สรุปท้ายบท การวิเคราะห์ปัญหา ทาให้เข้าใจสาระสาคัญ ประเด็นที่สาคัญของปัญหา รวมทั้ง เงื่อนไขและข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับปัญหา เมื่อนาข้อมูลที่ได้จากการวิเคราะห์มาเขียน สรปุ เป็นกรอบของปญั หาจะช่วยให้ปัญหาน้นั มีความชัดเจนยิ่งขึ้น การรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับปัญหา เป็นการมุ่งหาแนวทางหรือวิธีการที่จะ นามาใช้ในการแก้ปญั หาอย่างเหมาะสม ควรสืบค้นจากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือและมี การอ้างอิงแหล่งที่มาดว้ ย