MFLF: รายงานประจำปี 2561 (TH)

รายงานประจำาำ ปี

สมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี หรือ “สมเดจ็ ย่า” ทรงก่อตงั้ มูลนิธิแม่ฟา้ หลวง ในพระบรมราชูปถมั ภ ์ โดยพระราชทานพระราชทรพั ยส์ ่วนพระองค ์ 100,000 บาท เม่ือวนั ท่ี 29 เมษายน 2515 เพ่ือแกป้ ญั หา “เจบ็ จน ไม่รู”้ ของประชาชน

พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมให ้ สมเดจ็ พระกนิษฐาธิราชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็ นนายกกิตติมศกั ดิ ์ ตงั้ แต่ปี 2538 จนปจั จุบนั พระองคย์ งั คงทรงงานสืบทอดพระราชปณิธานของสมเดจ็ ย่าอย่างต่อเน่ือง เพ่ือสรา้ งประโยชนใ์ หก้ บั ประชาชนและสรา้ งแรงบนั ดาลใจใหค้ นรุ่นใหม่ เป็ นพลเมืองท่ีมีความรบั ผิดชอบต่อสงั คม

สารจำากประธานกรรมการ “การพััฒนาไม่่ม่ีวัันจบ” ต้้องทำำาอย่่างต้่อเน่�องให้้ก้าวัห้น้าขึ้้�น ให้้ดีีขึ้้�นอย่่ต้ลอดีเวัลา แม่้บางโครงการสิ้้�นสิุ้ดีไปแล้วั นั�นค่อ ชุุม่ชุนอย่่ไดี้ ดีว้ ัย่ต้นเองในระดีบั ห้นง�้ แลว้ ั แต้่ ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวัง ในพัระบรม่ราชุป่ ถัมั ่ภ์์ ย่งั คอย่ต้้ดีต้าม่ และเปน็ ทำป�ี รก้ ษาเม่อ�่ ชุุม่ชุนต้้องการ กวั่า 40 ปีทำี�เราเดี้นทำางจากม่่ลน้ธิ้สิ้่งเสิ้ร้ม่ผลผล้ต้ชุาวัเขึ้าไทำย่ ในพัระอุปถััม่ภ์์สิ้ม่เดี็จพัระศรีนคร้นทำราบรม่ราชุชุนนี จนม่าเป็น ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวัง ในพัระบรม่ราชุป่ ถัมั ่ภ์์ เราม่อี งคค์ วัาม่รแ้่ ละประสิ้บการณ์์ จากการลงม่่อปฏิ้บัต้้จร้ง ซึ่้�งสิ้าม่ารถัเผย่แพัร่และสิ้่งต้่อไปย่ังนักพััฒนา รนุ่ ให้ม่่ ต้ลอดีจนห้น่วัย่งานทำีส� ิ้นใจ เพัอ�่ ให้้ทำกุ ภ์าคสิ้่วันในสิ้งั คม่นาำ ไปเป็น แนวัปฏิบ้ ตั ้แ้ ละปรบั ใชุไ้ ดี้ รวัม่ถัง้ เย่าวัชุนคนรนุ่ ให้ม่ใ่ นเม่อ่ ง ซึ่ง�้ ม่ศี กั ย่ภ์าพัสิ้ง่ แต้่สิ้่วันให้ญ่่ย่ังขึ้าดีควัาม่ร่้ควัาม่เขึ้้าใจเกี�ย่วักับปัญ่ห้าในภ์าพัรวัม่ขึ้อง ประเทำศ ทำั�งดีา้ นการเกษต้ร ป่า และย่าเสิ้พัต้ด้ ี ในปี 2561 ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ผน้กกำาลังกับภ์าครัฐและเอกชุน ในการขึ้ย่าย่ผลการพััฒนา โดีย่ไดี้เร้�ม่ดีำาเน้นโครงการพััฒนาทำางเล่อก ในการดีาำ รงชุวี ัต้ ้อย่า่ งย่ง�ั ย่น่ ทำต�ี ้าำ บลทำา่ ต้อน อาำ เภ์อแม่อ่ าย่ จงั ห้วัดั ีเชุยี ่งให้ม่่ เพั่�อพััฒนาคุณ์ภ์าพัชุีวั้ต้ขึ้องประชุาชุนอย่่างรอบดี้านและแก้ไขึ้ปัญ่ห้า ย่าเสิ้พัต้้ดี นอกจากนี� ย่ังไดี้เร้�ม่ต้้นโครงการพััฒนาแห้่งให้ม่่ในประเทำศ เม่ยี ่นม่า พัรอ้ ม่ทำง�ั ขึ้ย่าย่บทำบาทำดีา้ นการเปน็ ทำป�ี รก้ ษาและผลกั ดีนั นโย่บาย่ ทำั�งในและต้่างประเทำศดี้านการพััฒนาทำี�ย่ั�งย่่น ธิุรก้จเพั่�อสิ้ังคม่ ย่าเสิ้พัต้ด้ ีและอาชุญ่ากรรม่ ผลการดีำาเน้นงานในปีทำี�ผ่านม่าจ้งถั่อวั่าเป็นทำี�น่าพัอใจ เพัราะ สิ้าม่ารถัสิ้่งเสิ้ร้ม่สิ้ังคม่และชุุม่ชุนให้้ม่ั�นคงขึ้้�นไดี้ อีกทำั�งเจ้าห้น้าทำี�ทำุกคน ขึ้องม่ล่ น้ธิ้แม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ย่งั เขึ้ม้ ่แขึ้ง็ ทำมุ่ ่เทำแรงกาย่ แรงใจ และสิ้ต้้ปัญ่ญ่า อย่า่ งเต้ม็ ่ทำ�ี เพัอ�่ สิ้บ่ สิ้านพัระราชุปณ์ธ้ ิานขึ้องพัระบาทำสิ้ม่เดีจ็ พัระชุนกาธิเ้ บศร ม่ห้าภ์ม่ ่พ้ ัลอดีลุ ย่เดีชุม่ห้าราชุ บรม่นาถับพัต้ ้ร และสิ้ม่เดีจ็ พัระศรนี ครน้ ทำรา บรม่ราชุชุนนี ในการสิ้รา้ งควัาม่ย่ั�งย่น่ ให้้ประเทำศไทำย่และโลกใบนต�ี ้อ่ ไป หม่อมราชวงศด์ ิศนัดดา ดิศกุล ประธิานกรรม่การ ม่ล่ นธ้ ิ้แม่ฟ่ ้า้ ห้ลวัง ในพัระบรม่ราชุป่ ถััม่ภ์์

สารจำากเลขาธิการ ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวัง ในพัระบรม่ราชุ่ปถััม่ภ์์ มุ่่งเน้นทำ�ีจะแก้ปัญ่ห้า ควัาม่ย่ากจน และการพััฒนาคุณ์ภ์าพัชุีวัต้ ้ เพัอ�่ ให้้ผ้ค่ นห้ลุดีพั้นจากคาำ วัา่ “เจ็บ จน ไม่่ร่้” ซึ่�้งเป็นสิ้�้งทำ�ีทำำาให้้คนเห้ล่าน�ันไม่่สิ้าม่ารถัทำ�ีจะชุ่วัย่เห้ล่อ ต้ัวัเองไดี้ โดีย่ใชุ้การศ้กษาและสิ้้�งแวัดีล้อม่เป็นต้ัวัชุ่วัย่ในการขึ้ัดีเกลา พัรอ้ ม่ปร่ ากฐานให้้กับคนรุ่นต้อ่ ไป การศก้ ษาเปน็ สิ้ง้� ทำม�ี ่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ให้ค้ วัาม่สิ้าำ คญั ่ม่าโดีย่ต้ลอดี เพัราะการศ้กษาจะเป็นเคร�่องม่่อชุ่วัย่ชุี�นำาไปในทำางทำี�ถั่กทำี�ควัร อีกทำั�ง ควัาม่ร่้ทำี�ไดี้จากการศ้กษาย่ังชุ่วัย่ต้่อย่อดีเม่�่อไปประกอบอาชุีพัห้ร่อ ทำาำ ธิรุ กจ้ ไดี้ ซึ่ง�้ เห้น็ ไดีจ้ ากโครงการพัฒั นาดีอย่ต้งุ ฯ ทำปี� จั จบุ นั ผค้่ นสิ้าม่ารถั นำาองค์ควัาม่ร่้ทำ�ีไดี้รับไปต้่อย่อดีไดี้ดี้วัย่ต้ัวัเอง จนสิ้าม่ารถัเป็นเจ้าขึ้อง ก้จการต้่างๆ สิ้่วันเย่าวัชุนก็ม่ีโอกาสิ้ไดี้เล่าเรีย่น ซึ่้�งสิ้่งผลให้้เย่าวัชุน ม่ีควัาม่ต้้องการทำี�จะเรีย่นต้่อในระดีับทำี�สิ้่งขึ้�้นจนถั้งระดีับม่ห้าวั้ทำย่าลัย่ สิ้�้งเห้ล่านี�เก้ดีขึ้้�นไดี้จากการปล่กฝัังให้้พัวักเขึ้ารักการเรีย่นร่้ไปต้ลอดีชุีวั้ต้ อันเป็นผลม่าจากการไดี้รับควัาม่รท่้ ำักษะ ห้ร่อประสิ้บการณ์จ์ ากการศ้กษา ห้รอ่ กจ้ กรรม่ในวั้ถัีชุีวั้ต้ทำ�สี ิ้าม่ารถัเกด้ ีขึ้�น้ ไดี้ต้ลอดีเวัลา ต้งั� แต้่เกด้ ีจนต้าย่ ดี้านสิ้�้งแวัดีล้อม่ ในปีทำ�ีผ่านม่าม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ไดี้นำาร่อง โครงการจัดีการขึ้ย่ะ ม่ีการจัดีต้ั�งศ่นย่์คัดีแย่กขึ้ย่ะ ทำี�ใชุ้เป็นศ่นย่์อบรม่ ให้้ควัาม่ร่้เร�่องการจัดีการขึ้ย่ะ จนสิ้าม่ารถัแปลงขึ้ย่ะให้้กลาย่เป็นเง้นไดี้ อีกทำ�ัง ม่ีการขึ้ย่าย่ผลไปย่ังชุุม่ชุนอย่่างจร้งจัง เพั่�อแก้ปัญ่ห้าบ่อฝัังกลบ ลดีปร้ม่าณ์ขึ้ย่ะ และนำาขึ้ย่ะม่าใชุ้ประโย่ชุนใ์ ห้้ม่ากทำ�ีสิุ้ดี ทำัง� ย่งั ต้อบสิ้นอง นโย่บาย่เป้าห้ม่าย่การพััฒนาอย่่างย่�ังย่่นขึ้องสิ้ห้ประชุาชุาต้้ ในเร�่องทำ�ี เกยี� ่วักบั การอนรุ กั ษ์สิ้้ง� แวัดีลอ้ ม่อกี ดีว้ ัย่ ในปี 2561 ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ย่งั คงบทำบาทำการเปน็ ผน้่ าำ ทำางดีา้ น การพััฒนาอย่่างต้่อเน�่อง โดีย่ม่ีการขึ้ย่าย่ผลจากโครงการเดี้ม่ไปจนถั้ง การร้เร้�ม่โครงการให้ม่่และย่ังคงทำำาห้น้าทำ�ีเป็นนักปฏิ้บัต้้ ค่อ การพัาทำำา เพั่�อให้้ม่ั�นใจวั่าชุุม่ชุนเห้ล่านั�นจะไดี้เรีย่นร่้ไปพัร้อม่ๆ กับพัวักเรา โดีย่ม่ีการต้ด้ ีต้าม่ วััดีและประเม่น้ ผลอย่่เสิ้ม่อ ทำา้ ย่นี� พัวักเราย่งั คงระลก้ ถั้งพัระดีำารัสิ้ขึ้องสิ้ม่เดี็จพัระศรีนคร้นทำราบรม่ราชุชุนนี อย่่เสิ้ม่อวั่า “ไม่่ม่ีใครอย่ากเปน็ คนไม่ด่ ีี แต้่ทำี�เขึ้าไม่่ดีเี พัราะขึ้าดีโอกาสิ้และทำางเล่อก” ซึ่�้งเป็นแรงผลักดีันให้้พัวักเราเจ้าห้น้าทำี�ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ทำุกคนย่ังคง ปฏิ้บตั ้้ห้นา้ ทำี�ให้เ้ กด้ ีประโย่ชุน์อย่า่ งสิ้่งสิ้ดุ ีต้่อไป ท่านผู้หญงิ บุตรี วีระไวทยะ เลขึ้าธิ้การ ม่่ลน้ธิแ้ ม่่ฟ้้าห้ลวัง ในพัระบรม่ราชุ่ปถัมั ่ภ์์

คณะกรรมการ และคณะท่ีปรกึ ษา มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถมั ภ ์ 12 3 4 56 78 9 10 11 12 13 14 คณะกรรมการมูลนิธิแม่ฟา้ หลวงฯ ประธิานกรรม่การ คณะท่ีปรกึ ษามูลนิธิแม่ฟา้ หลวงฯ ทำี�ปร้กษาม่ล่ น้ธิ้แม่ฟ่ ้้าห้ลวังฯ กรรม่การ และเลขึ้าธิ้การ ทำป�ี ร้กษาม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่่ฟ้้าห้ลวังฯ 1. ห้ม่อ่ ม่ราชุวังศด์ ี้ศนัดีดีา ดี้ศกลุ กรรม่การ 1. นาย่อภ์้ลาศ โอสิ้ถัานนทำ์ ทำปี� รก้ ษาม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ 2. ทำา่ นผ้ห่ ้ญ่้งบตุ ้รี วัรี ะไวัทำย่ะ กรรม่การ และเห้รญั ่ญ่้ก 2. นาย่เชุยี� ่วัชุาญ่ เคีย่งศ้ร้ ทำป�ี ร้กษาม่ล่ นธ้ ิ้แม่ฟ่ ้้าห้ลวังฯ 3. นาย่นคร พังค์น้อย่ กรรม่การ และเลขึ้านุการ 3. นาย่ฤกษ์ ศย่าม่านนทำ์ ทำ�ปี รก้ ษาม่ล่ น้ธิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ 4. นาย่บรรย่ง พังษ์พัานช้ ุ กรรม่การ 4. นาย่สิ้เุ ม่ธิ ต้นั ต้เ้ วัชุกุล ทำ�ีปรก้ ษาดีา้ นกฎห้ม่าย่ 5. นางสิ้าวัภ์าวันา เนีย่ม่ลอย่ กรรม่การ 5. พัลเอก แปง้ ม่าลากลุ ณ์ อย่ธุ ิย่า ม่ล่ นธ้ ิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ 6. คณุ ์ห้ญ่้งพัวังรอ้ ย่ ดีศ้ กลุ ณ์ อยุ่ธิย่า กรรม่การ 6. นางปทั ำม่า เพัชุรเรีย่ง ทำป�ี ร้กษาประธิานกรรม่การ 7. ห้ม่่อม่ห้ลวังดีศ้ ปนัดีดีา ดีศ้ กุล กรรม่การ ทำี�ปรก้ ษาประธิานกรรม่การ 8. นาย่จท้ ำศั ศรสิ้งคราม่ กรรม่การ คณะท่ีปรกึ ษาประธานกรรมการ ทำป�ี รก้ ษาประธิานกรรม่การ 9. นาย่วัร้ ไทำ สิ้ันต้ป้ ระภ์พั กรรม่การ ทำี�ปร้กษาคณ์ะกรรม่การบรห้ ้าร 10. นาย่ฐาปน สิ้ร้ ว้ ััฒนภ์กั ดีี กรรม่การ 1. Mr. Alessandro Calvani ทำป�ี ร้กษาคณ์ะกรรม่การบร้ห้าร 11. นาย่ม่น่ญ่ สิ้รรคค์ ณุ ์ากร กรรม่การ 2. นาย่รอม่ ห้้รัญ่พัฤกษ์ 12. นางกลุ ภ์ทั ำรา สิ้โ้ รดีม่ กรรม่การ 3. นาย่บุญ่ชุอบ สิ้ทุ ำธิม่นสั ิ้วังษ์ 13. นาย่พั้พััฒพังศ์ อ้ศรเสิ้นา ณ์ อยุ่ธิย่า 14. นางสิ้าวับรุ ณ์ี รัชุไชุย่บญุ ่ คณะท่ีปรกึ ษาคณะกรรมการบรหิ าร 1. นางสิ้าวัต้้องใจ ธินะชุานันทำ์ 2. นาย่อภ์ร้ าม่ จันทำรเสิ้น

วิสยั ทศั น ์ มูลนิธิแม่ฟา้ หลวง ในพระบรมราชูปถมั ภ ์ มุ่งพฒั นาชุมชน สงั คม ส่ิงแวดลอ้ ม และวฒั นธรรม ตามหลกั การทรงงานของสมเด็จย่า เพ่ือสรา้ งความสุข ความย่งั ยืน และความม่นั คง พนั ธกิจ ผลกั ดนั ใหเ้ กิดการพฒั นาท่ีย่งั ยืนทางเศรษฐกิจ สงั คม วฒั นธรรม และส่ิงแวดลอ้ ม ดว้ ยการปฏิบตั ิการพฒั นา การบูรณาการความร่วมมือ การใหค้ �าปรึกษา และการฝึ กอบรม และส่งเสริมใหก้ ารพฒั นาตามต�าราแม่ฟา้ หลวง เป็ นแนวทางพฒั นากระแสหลกั ของประเทศไทย

เสน้ ทางแม่ฟ้าหลวง 2515 2516 2517 2528 2530 2531 2515 2528 • สิ้ม่เดีจ็ พัระศรนี ครน้ ทำราบรม่ราชุชุนนที ำรงกอ่ ต้ง�ั “มลู นธิ ิสิ ่ง่ เส่รมิ ผลผลติ • ม่ล่ น้ธิ้ฯ เปลี�ย่นชุ่อ� เป็น “มลู นิธิแิ มฟ่ ้า้ หลวง ในพระราชปู ถัมั ภ์์ ชาวเขาไทยในพระอปุ ถัมั ภ์์ ส่มเด็จพระศรีนครนิ ทราบรมราชชนน”ี ส่มเด็จพระศรนี ครินทราบรมราชชนน”ี ต้่อม่าในปี 2524 ไดีเ้ ปล�ยี ่นชุ�อ่ ม่ล่ น้ธิฯ้ จากคำาวั่า “ในพระอปุ ถัมั ภ์”์ เปน็ “ในพระราชูปถัมั ภ์”์ 2530 2516 • สิ้ม่เดีจ็ พัระศรีนครน้ ทำราบรม่ราชุชุนนี เสิ้ดี็จพัระราชุดีาำ เนน้ ไป ทำอดีพัระเนต้รพัน�่ ทำบี� ร้เวัณ์ห้นว่ ัย่อนุรกั ษ์ ต้้นน�าำ 31 ดีอย่ต้งุ • เปดิ ีรา้ นจาำ ห้นา่ ย่ผลต้ ้ภ์ณั ์ฑ์จ์ ากภ์ม่ ่ป้ ญั ่ญ่าชุาวัไทำย่ภ์เ่ ขึ้าเปน็ แห้ง่ แรก เพั�่อสิ้รา้ งทำี�ประทำับ และพั�น่ ทำ�ที ำรงงาน โดีย่ทำรงม่พี ัระราชุดีำารัสิ้วัา่ ทำี�จังห้วััดีเชุีย่งให้ม่่ “ฉัันจะปลกู ป่าบนดอยตุง” จ้งเปน็ จุดีเร้ม� ่ต้้นขึ้องโครงการพัฒนา ดอยตุง (พน�้ ที�ทรงงาน) อนั เนอ�้ งมาจากพระราชดำาริ และ 2517 พัระต้าำ ห้นักดีอย่ตุ้ง • จดั ีทำำาโครงการอบรม่เย่าวัชุนชุาวัไทำย่ภ์เ่ ขึ้าในถั�น้ ห้า่ งไกล ให้ไ้ ดี้ม่ี 2531 โอกาสิ้เขึ้้าม่าเรีย่นในโรงเรยี ่นทำ�จี งั ห้วัดั ีเชุยี ่งราย่ เพั�่อให้เ้ ย่าวัชุน รจ้่ กั การใชุ้ชุวี ั้ต้อย่ร่ ว่ ัม่กัน ชุ่วัย่เห้ล่อเก่อ� ก่ลกนั และสิ้รา้ งควัาม่เป็น • รฐั บาลเรม้� ่โครงการปลก่ ปา่ เฉล้ม่พัระเกยี ่รต้้ 9,900 ไร่ เนอ�่ งใน ผ้่นาำ ชุุม่ชุน ณ์ อทุ ำย่านศล้ ปะวัฒั นธิรรม่แม่ฟ่ ้า้ ห้ลวัง โอกาสิ้ทำ�ีสิ้ม่เดีจ็ พัระศรีนคร้นทำราบรม่ราชุชุนนี เจรญ้ ่พัระชุนม่ายุ่ ครบ 90 พัรรษา 8 รายงานประจ�าปี 2561

2532 2533 2535 2536 2532 2535 • กอ่ ต้งั� บรษ้ ทั ำ นวัตุ ้้ จาำ กดั ี เนอ�่ งในโอกาสิ้ สิ้ม่เดีจ็ พัระศรนี ครน้ ทำรา • สิ้ร้าง “ส่วนรุกขชาติแม่ฟ้้าหลวง ดอยช้างมูบ” เพั่�อรวับรวัม่และ บรม่ราชุชุนนี เจรญ้ ่พัระชุนม่าย่คุ รบ 90 พัรรษา เพัอ�่ ปลก่ ปา่ เศรษฐกจ้ อนุรกั ษพ์ ัันธิุ์ไม่ห้ ้าย่าก อาทำ้ ดีอกกุห้ลาบพันั ปี กลว้ ัย่ไม่พ้ ัน�่ เม่อ่ ง ในพัน�่ ทำ�โี ครงการพััฒนาดีอย่ต้งุ ฯ โดีย่ม่ีผ่้ถัอ่ ห้้นุ 6 บรษ้ ัทำ ไดีแ้ ก่ และสิ้รา้ งงานให้้ชุุม่ชุนบนพั่น� ทำี�แนวัต้ะเขึ้บ็ ชุาย่แดีนไทำย่-เม่ยี ่นม่า สิ้าำ นกั งานทำรพั ัย่ส์ ิ้น้ สิ้ว่ ันพัระม่ห้ากษตั ้รย้ ่์ บรษ้ ทั ำ ม่้ต้ซึุ่ย่แอนดี์คมั ่ปานี ทำ�เี คย่เป็นเสิ้้นทำางลาำ เลีย่งย่าเสิ้พัต้้ดี ไทำย่แลนดี์ จาำ กดั ี ธินาคารไทำย่พัาณ์ช้ ุย่์ จาำ กดั ี (ม่ห้าชุน) ธินาคารเอเชุีย่ จาำ กดั ี (ม่ห้าชุน) บรษ้ ทั ำ เอ�อ่ ชุ่เกยี ่รต้้ จำากดั ี • ก่อต้ัง� ศน่ ย่์บาำ บดั ีย่าเสิ้พัต้้ดีทำีบ� ้านผาห้ม่ี เพั่อ� ให้้ผต้่ ้ด้ ีย่าประม่าณ์ และธินาคารซึ่ม่ ่โ้ ต้ โม่ ม่ต้ ้ซึุ่ย่ แบงก้�ง คอร์ปอเรชุ�ัน โดีย่ผ้่ถัอ่ หุ้้น 500 คน กลับค่นสิ้่สิ้ังคม่ไดี้อย่่างม่ศี กั ดี้ศ� รแี ละม่ที ำางเลอ่ กในการ ไม่ร่ บั เงน้ ต้น้ คน่ และให้น้ าำ กาำ ไรไปใชุใ้ นการพัฒั นาสิ้งั คม่และชุมุ ่ชุน ประกอบอาชุพี ัทำีส� ิ้จุ รต้ ้และม่น�ั คง ต้่อไปจ้งเป็นการดีำาเนน้ งานธิุรกจ้ เพัอ่� สิ้งั คม่เต้ม็ ่รป่ แบบแห้ง่ แรก ขึ้องประเทำศไทำย่ 2536 2533 • พัระบาทำสิ้ม่เดีจ็ พัระชุนกาธิเ้ บศร ม่ห้าภ์ม่ ่พ้ ัลอดีลุ ย่เดีชุม่ห้าราชุ บรม่นาถับพัต้ ้ร และสิ้ม่เดีจ็ พัระบรม่ราชุชุนนพี ันั ปหี ้ลวัง • กอ่ ต้งั� “ศนู ยส์ ่ง่ เส่รมิ อาชพี หตั ถักรรม เพอ้� ฝึกึ อบรมการทอผา้ และ เสิ้ดี็จพัระราชุดีำาเน้น “ส่วนรุกขชาติแม่ฟ้า้ หลวง ดอยชา้ งมูบ” เยบ็ ผา้ ” ปจั จบุ นั ใชุช้ ุอ�่ วัา่ “ศนู ยผ์ ลติ และจาำ หนา่ ยงานมอ้ ” โดีย่เปดิ ี โดีย่ พัระบาทำสิ้ม่เดีจ็ พัระม่ห้าภ์ม่ ่พ้ ัลอดีลุ ย่เดีชุม่ห้าราชุ บรม่นาถับพัต้ ้ร รา้ นจำาห้น่าย่สิ้น้ คา้ แห้่งแรกทำ�ี โครงการพััฒนาดีอย่ต้งุ ฯ ปัจจบุ นั ไดี้พัระราชุทำานชุ�อ่ จดุ ีชุม่วั้วัทำีส� ิ้ง่ สิุ้ดีขึ้องเทำ่อกเขึ้านางนอนวัา่ ค่อรา้ น “ดอยตุงไลฟ้ส์ ่ไตล์” “ส่ริ ิ แลเมียนมา” 9

2537 2538 2539 2541 2543 2545 2537 2543 • สิ้รา้ งโรงควั� ักาแฟ้ และโรงงานแปรร่ปแม่คคาเดีเม่ีย่ เพั�่อต้่อย่อดี • องค์การเพั�่อการศ้กษา วั้ทำย่าศาสิ้ต้ร์ และวัฒั นธิรรม่ การปลก่ ปา่ เศรษญ่ก้จ แห้่งสิ้ห้ประชุาชุาต้้ (UNESCO) เฉลม้ ่พัระเกยี ่รต้ย้ ่กย่อ่ ง สิ้ม่เดีจ็ พัระศรนี ครน้ ทำราบรม่ราชุชุนนี ให้้เป็น “บุคคลส่ำาคัญของโลก” 2538 • โครงการพัฒั นาดีอย่ต้งุ ฯ ม่ีราย่ไดี้เลีย� ่งต้นเองจากการทำำาธิรุ ก้จ • เปิดีร้านคาเฟ้ด่ ีอย่ต้งุ แห้่งแรกทำี�โครงการพััฒนาดีอย่ตุ้งฯ เพั่อ� สิ้งั คม่ ห้ตั ้ถักรรม่ ทำ่องเทำ�ยี ่วั อาห้าร และเกษต้ร สิ้าม่ารถันาำ ไปใชุ้ในการดีำาเนน้ งานและการพัฒั นาสิ้ังคม่ในพั�น่ ทำดี� ีอย่ต้งุ 2539 2545 • ห้ลงั จากสิ้ม่เดีจ็ พัระศรนี คร้นทำราบรม่ราชุชุนนี สิ้วัรรคต้ พัระบาทำสิ้ม่เดี็จพัระชุนกาธิเ้ บศวัร ม่ห้าภ์ม่ ่้พัลอดีุลย่เดีชุม่ห้าราชุ • เรม�้ ่โครงการ “ดอยตุง 2” (2545-2547) ทำหี� ้ม่่บา้ นห้ย่อ่ งขึ้า่ รัฐฉาน บรม่นาถับพัต้ ้ร ทำรงม่พี ัระม่ห้ากรณุ ์าธิ้คณุ ์รับม่่ลน้ธิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ สิ้าธิารณ์รัฐแห้ง่ สิ้ห้ภ์าพัเม่ยี ่นม่า ถั่อเปน็ จดุ ีเร�้ม่ต้้นขึ้องการทำาำ ไวัใ้ นพัระบรม่ราชุป่ ถัมั ่ภ์์ และทำรงพัระกรณุ ์าโปรดีเกลา้ โปรดีกระห้ม่อ่ ม่ โครงการขึ้ย่าย่ผลต้่างประเทำศ ให้้ สิ้ม่เดี็จพัระกนษ้ ฐาธิร้ าชุเจ้า กรม่สิ้ม่เดีจ็ พัระเทำพัรตั ้นราชุสิ้ดุ ีาฯ สิ้ย่าม่บรม่ราชุกุม่ารี เป็นนาย่กกต้ ้ต้ม้ ่ศกั ดี�จ้ นปัจจบุ ัน • United Nations Office on Drug and Crime (UNODC) ไดีม้ ่อบปา้ ย่ต้ด้ ีสิ้้นคา้ ทำี�ม่ตี ้ราสิ้ัญ่ลกั ษณ์์ UNOD และขึ้้อควัาม่ 2541 รับรองวั่า “รายไดจ้ ากการขายผลิตภ์ัณฑ์์น�มี สี ่่วนส่นับส่นนุ ให้ โลกปลอดจากยาเส่พติด” • เร้ม� ่การพัฒั นาการศก้ ษาทำโี� รงเรยี ่นบา้ นขึ้าแห้ย่ง่ พัฒั นา ในพัน�่ ทำี� โครงการพัฒั นาดีอย่ต้งุ ฯ โดีย่ใชุ้การเรีย่นการสิ้อนแบบทำฤษฎี • หม่อมราชวงศด์ ิศนดั ดา ดศิ กลุ เลขึ้าธิ้การม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ สิ้รา้ งองคค์ วัาม่ร้ด่ ีว้ ัย่ต้นเอง (Constructionism) (ต้าำ แห้นง่ ในขึ้ณ์ะนนั� ) ไดีร้ บั เลอ่ กให้เ้ ปน็ สิ้ม่าชุก้ คณ์ะกรรม่การ อาำ นวัย่การ ขึ้องสิ้าำ นกั งานย่าเสิ้พัต้ด้ ีแห้ง่ สิ้ห้ประชุาชุาต้แ้ ละ 10 รายงานประจ�าปี 2561 อาชุญ่ากรรม่ (UNODC) ในการประเม่น้ การพััฒนาทำางเลอ่ ก (UNODC Steering Committee on Thematic Evaluation on Alternative Development)

2546 2548 2549 2551 2546 2549 • นาำ การเรีย่นการสิ้อนแบบม่อนเต้สิ้ซึ่อรี� (Montessori) ม่าใชุท้ ำี� • เรม�้ ่โครงการ “ดอยตุง 3” (2549-2555) ทำจ�ี ังห้วัดั ีบัลคห้์ โรงเรีย่นบ้านขึ้าแห้ย่่งพัฒั นา ในพั่น� ทำ�โี ครงการพัฒั นาดีอย่ต้งุ ฯ สิ้าธิารณ์รฐั อ้สิ้ลาม่อฟั ้กาน้สิ้ถัาน สิ้าำ ห้รบั การศก้ ษาชุว่ ังประถัม่วัยั ่ เพัอ�่ พัฒั นาให้เ้ ดีก็ เปน็ ศน่ ย่ก์ ลาง การเรีย่นรเ่้ ต้รีย่ม่ควัาม่พัรอ้ ม่พั่�นฐานและปลก่ ฝัังอุปนส้ ิ้ัย่การเรีย่นร่้ • เรม้� ่โครงการ “ดอยตุง 4” (2549-2553) ทำ�จี งั ห้วัดั ีอาเจะห้์ สิ้าธิารณ์รัฐอ้นโดีนีเซึ่ยี ่ • ร่วัม่ม่่อกับม่่ลน้ธิ้ Japan International Friendship and Welfare Foundation (JIFF) ต้ัง� ศน่ ย่์ฝักึ อบรม่ทำางการแพัทำย่์ • รว่ ัม่กับม่ล่ นธ้ ิ้ชุยั ่พััฒนาขึ้ย่าย่พั่น� ทำ�ีปลก่ ปา่ ถัาวัรเฉล้ม่พัระเกีย่รต้้ เพั�อ่ พัฒั นาทำักษะให้บ้ ุคลากรทำางการแพัทำย่์ พัรอ้ ม่สิ้นับสิ้นนุ ดี้าน ไปย่ังห้ม่บ่ ้านป่นะ ต้าำ บลเทำอดีไทำย่ จังห้วััดีเชุีย่งราย่ โดีย่ใชุห้ ้ลกั การ อปุ กรณ์ท์ ำางการแพัทำย่์ แกป่ ระเทำศสิ้ม่าชุก้ อนภุ ์ม่ ่ภ้ ์าคลมุ่ ่นาำ� โขึ้ง ปลก่ ปา่ แบบไม่ป่ ลก่ 4 ประเทำศ ไดีแ้ ก่ ลาวั เม่ยี ่นม่า เวัยี ่ดีนาม่ และไทำย่ • กาแฟ้ดีอย่ต้งุ ไดีร้ บั การขึ้้น� ทำะเบีย่นสิ้ง้� บ่งชุี�ทำางภ์ม่ ่้ศาสิ้ต้ร์ 2548 (Geographical Indication) จากกรม่ทำรัพัย่ส์ ิ้น้ ทำางปัญ่ญ่า กระทำรวังพัาณ์ช้ ุย่์ • พระบาทส่มเดจ็ พระวชริ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั (ขึ้ณ์ะทำรงดีาำ รงพัระอส้ ิ้รย้ ่ย่ศ เป็นสิ้ม่เดีจ็ พัระบรม่โอรสิ้าธิร้ าชุ สิ้ย่าม่ม่กฎุ ราชุกุม่าร ในขึ้ณ์ะนั�น) 2551 ทำรงเป็นประธิานในพัธ้ ิเี ปิดี “หอฝึ�น่ อุทยานส่ามเหลี�ยมทองคาำ ” • ผลักดีนั ให้้แนวัทำางการพัฒั นาทำางเล่อกในการดีาำ รงชุวี ัต้ ้ทำย�ี ่�ังย่น่ • ร่วัม่กับม่ล่ น้ธิส้ ิ้ย่าม่กมั ่ม่าจล ดีาำ เน้นโครงการปล่กป่าถัาวัร ขึ้องประเทำศไทำย่อย่่ในม่ต้ข้ ึ้องคณ์ะม่นต้รเี ศรษฐกจ้ และสิ้ังคม่แห้ง่ เฉลม้ ่พัระเกยี ่รต้้ (ปลก่ ปา่ แกจ้ น) ทำบี� า้ นปางม่ะห้นั ต้าำ บลเทำอดีไทำย่ สิ้ห้ประชุาชุาต้้ทำี� 2008/16 กระทำรวังพัาณ์ช้ ุย่์ จงั ห้วัดั ีเชุยี ่งราย่ โดีย่ใชุห้ ้ลักการปล่กปา่ แบบปลก่ เสิ้ร้ม่ 11

2552 2554 2555 2556 2557 2552 2555 • หม่อมราชวงศ์ดิศนดั ดา ดิศกลุ เลขึ้าธิ้การม่ล่ น้ธิแ้ ม่่ฟ้้าห้ลวังฯ • เร�ม้ ่โครงการ “ดอยตุง 6” (2555-2560) ทำจี� งั ห้วััดีทำา่ ขึ้เ�ี ห้ล็ก และ (ต้าำ แห้นง่ ในขึ้ณ์ะนัน� ) ไดี้รับเลอ่ กจาก Schwab Foundation for จังห้วััดีเม่อ่ งสิ้าดี รัฐฉาน สิ้าธิารณ์รฐั แห้ง่ สิ้ห้ภ์าพัเม่ยี ่นม่า 2556 Social Entrepreneurship ให้เ้ ปน็ ห้นง�้ ผป้่ ระกอบการเพัอ่� สิ้งั คม่ดีเี ดีน่ สิ้ำาห้รบั ภ์าคพั�น่ เอเชุยี ่ต้ะวันั ออก และเอเชุยี ่ต้ะวันั ออกเฉยี ่งใต้้ • สิ้ม่ัชุชุาให้ญ่่สิ้ห้ประชุาชุาต้้รบั “แนวปฏิิบัตสิ ่ากลว่าดว้ ยการ ประจาำ ปี 2552 พฒั นาทางเล้อก” (United Nations Guiding Principles on Alternative Development) ซึ่ง้� เร�ม้ ่ต้้นจากการประชุมุ ่ ICAD • รว่ ัม่กบั ม่่ลนธ้ ิ้ปิดีทำองห้ลงั พัระฯ สิ้่บสิ้านแนวัพัระราชุดีำาร้ ทำโี� ครงการพัฒั นาดีอย่ตุ้งฯ ในปี 2554 เปน็ แนวัทำางในการดีาำ เนน้ เร้�ม่โครงการพััฒนาพัน�่ ทำต�ี ้้นแบบบ่รณ์าการแกไ้ ขึ้ปัญ่ห้าและพััฒนา โครงการพััฒนาให้้ม่ีประสิ้ท้ ำธิภ้ ์าพัแก้ไขึ้ปัญ่ห้าและควัาม่ต้้องการ พัน�่ ทำี�จงั ห้วัดั ีน่าน ต้าม่แนวัพัระราชุดีาำ ร้ (2552-2556) ครอบคลมุ ่ ขึ้องชุุม่ชุนไดี้อย่่างแทำ้จรง้ และย่ง�ั ย่่น 21 ห้ม่่บ้าน 3 อำาเภ์อ ในจังห้วัดั ีน่าน ไดีแ้ ก่ อาำ เภ์อทำา่ วังั ผา อาำ เภ์อสิ้องแควั และอำาเภ์อเฉลม้ ่พัระเกยี ่รต้้ 2556 2554 • เร�ม้ ่ “โครงการปลูกปา่ ส่รา้ งคน บนวถิ ัีพอเพียง รกั ษาต้นนำ�า บรรเทาอุทกภ์ัย จงั หวดั นา่ น” (2556-2560) ครอบคลุม่พั่�นทำี� • เร้ม� ่โครงการ “ดอยตงุ 5” (2554-2560) ทำอี� ำาเภ์อเย่นนั ชุอง 250,000 ไร่ เพั่�อต้อ่ ย่อดีการ “ปล่กคน” ทำ�เี รม�้ ่ดีาำ เนน้ โครงการ ภ์าคม่ะกวัย่ สิ้าธิารณ์รัฐแห้ง่ สิ้ห้ภ์าพัเม่ยี ่นม่า ต้ัง� แต้่ 2552 • เร้�ม่ “โครงการกลา้ ...ดี : ฟ้น�้ ฟู้คุณภ์าพชีวติ ผู้ประส่บอุทกภ์ัย • ดีำาเน้นโครงการขึ้องสิ้ำานกั งานขึ้า้ ห้ลวังให้ญ่ผ่ ้ล่ ี�ภ์ัย่สิ้ห้ประชุาชุาต้้ อย่างย�งั ย้น” ในพั่�นทำ�ี 13 จงั ห้วััดี ไดีแ้ ก่ พั้ษณ์ุโลก พัจ้ ต้ ้ร (UN High Commissioner for Refugees - UNHCR) ในการสิ้ำารวัจ นครสิ้วัรรค์ อทุ ำัย่ธิานี ชุัย่นาทำ ลพับรุ ี สิ้ง้ ห้บ์ รุ ี อา่ งทำอง ขึ้อ้ ม่ล่ ผพ้่ ัลดั ีถัน�้ ในพัน�่ ทำ�พี ัักพัง้ ชุ�วั ัคราวั 9 แห้่งต้ลอดีแนวัชุาย่แดีน พัระนครศรอี ยุ่ธิย่า นครปฐม่ นครนาย่ก ปทำมุ ่ธิานี และนนทำบรุ ี ไทำย่-เม่ีย่นม่า ครอบคลมุ ่ผพ้่ ัลัดีถัน�้ 130,000 คน เพัอ�่ ให้ท้ ำราบ เพั่�อฟ้้น� ฟ้่อาชุีพัให้เ้ กษต้รกรห้ลังนำ�าลดี จากเห้ตุ้การณ์น์ �ำาทำว่ ัม่ให้ญ่่ ขึ้อ้ ม่่ลประชุากรปจั จบุ นั และควัาม่ต้อ้ งการในการดีาำ รงชุวี ัต้ ้ในอนาคต้ ในภ์าคกลางขึ้องประเทำศ 2557 • ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ไดี้รับรางวััลนเ้ คอเ้ อเชุีย่ (Nikkei Asia) จาก ห้นงั สิ้อ่ พัม้ ่พัแ์ ละสิ้าำ นกั ขึ้า่ วัน้เคอข้ ึ้องประเทำศญ่ี�ปุ่น ในฐานะองค์กร ย่อดีเย่ย�ี ่ม่ขึ้องเอเชุยี ่ดีา้ นการพัฒั นาชุมุ ่ชุนและวััฒนธิรรม่ 12 รายงานประจ�าปี 2561



โครงสรา้ งการดำาเนินงาน มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถมั ภ ์ ในปี 2561 โครงการต้น้ แบบ อุุทยานศิลปะวฒั นธรรม โครงการขยายผล แม่ฟ้าหลวง ต้่างประเทศ โครงการพฒั นาดอุยตุ้ง • โครงการพัฒั นาทางเลืือก (พ้น� ท่ีทรงงาน) เพั�ือชีีวิิตควิามเป็็ นอยู่่�ท�ียู่�งั ยู่ืน ไทยู่-เมียู่นมา อุนั เน่้อุงมาจำากพระราชดาำ ริ - พัืน� ท�ีหนองตะยู่า อำาเภอพัินเลืา รฐั ฉาน หอุฝิ่่ น - พัืน� ท�ี จังั หวิดั ท�าขี้ีเ� หลืก็ รฐั ฉาน อุุทยานสามเหล่ียมทอุงคำา

โครงการขยายผล การเผยแพร่ อุงคค์ วามรู ้ โครงการขยายผล ในวงกวา้ ง ในประเทศ การผลกั ดนั • โครงการศึึกษาแลืะพัฒั นาการป็ลื่กชีานำา� มนั เชงิ นโยบาย แลืะพัืชีนำา� มนั อ�ืนๆ หม่�บ้า้ นป็างมะหนั แลืะป็่นะ ตำาบ้ลืเทอดไทยู่ อาำ เภอแม�ฟ้า้ หลืวิง มหาวิทยาลยั จังั หวิดั เชีียู่งรายู่ ท่ีมีชีวิต้ • โครงการป็ลื่กป็่ า สรา้ งคน บ้นวิิถีพี ัอเพัียู่ง รกั ษาตน้ นำา� บ้รรเทาอุทกภยัู่ จังั หวิดั น�าน • โครงการรอ้ ยู่ใจัรกั ษ ์ ตำาบ้ลืท�าตอน อาำ เภอแม�อายู่ จังั หวิดั เชีียู่งใหม�

รายงานพิเศษ โครงการพฒั นาดอุยตุ้งฯ ทาำ สำาเรจ็ ำ จำดั การขยะท่ีเหลอ้ ุทิง� สู่บ่อุฝิ่ังกลบ จำนเป็ น “0” ความสำาเรจ็ ำล่าสุด ผลสำาเรจ็ ำ จากการศ้กษาพับวั่า ขึ้ย่ะทำ�ีย่่อย่สิ้ลาย่ไดี้ เชุ่น เศษอาห้าร ป็ริมาณขี้ยู่ะท�ีเหลือื ทิง� ลืงส�่บ้�อฝงั กลืบ้ เม่อ�่ ถัก่ ทำง้� แลว้ ันาำ ไปจดั ีการดีว้ ัย่การฝังั กลบลงดีน้ นน�ั ไม่ไ่ ดีก้ ลาย่เปน็ ปย�ุ ่ อย่า่ งทำเ�ี ราคด้ ี แถัม่ย่งั สิ้ง่ ผลกระทำบต้อ่ โลกอย่า่ งรา้ ย่แรง เพัราะบอ่ ขึ้ย่ะ 100 เกอ่ บทำงั� ห้ม่ดีเปน็ การห้ม่กั แบบไรอ้ ากาศ เศษอาห้ารจะสิ้ลาย่และปลอ่ ย่ ก๊าซึ่ม่ีเทำนออกม่า ซึ่�้งสิ้่งผลให้้เก้ดีสิ้ภ์าวัะโลกร้อนรุนแรงกวั่า 5ก0ว่า% คาร์บอนไดีออกไซึ่ดี์ถั้ง 25 เทำ่า ซึ่้�งสิ้าม่ารถัแก้ไขึ้ไดี้ดี้วัย่การ จัดีการขึ้ย่ะอย่า่ งถัก่ วั้ธิี 50 โครงการพััฒนาดีอย่ตุ้งฯ จ้งเร�้ม่บร้ห้ารจัดีการขึ้ย่ะภ์าย่ใต้้ 00 % แนวัค้ดี “Zero Waste” ในพั่�นทำโี� ครงการฯ ต้ัง� แต้่ปี 2555 เป้าห้ม่าย่ เพัอ�่ ลดีปรม้ ่าณ์ขึ้ย่ะทำเี� ห้ล่อทำ�้งลงสิ้่บ่อฝัังกลบให้เ้ ป็นศน่ ย่์ (Zero Waste ปี พ.ศ. 2555 พ.ศ. 2561 toLandfil) จากการลงม่อ่ ปฏิบ้ ตั ้อ้ ย่า่ งจรง้ จงั ต้ลอดี6 ปที ำผี� า่ นม่า สิ้ง่ ผล ให้้ล่าสิุ้ดีในปี 2561 ประสิ้บควัาม่สิ้ำาเร็จสิ้าม่ารถัลดีปร้ม่าณ์ขึ้ย่ะ *สิ้าม่ารถัลดีการปลอ่ ย่กา๊ ซึ่เรอ่ นกระจกไดี้ 280.67 ต้นั คารบ์ อนไดีออกไซึ่ดีเ์ ทำยี ่บเทำา่ ทำี�เห้ลอ่ ทำ�้งลงสิ้่บ่อฝัังกลบเปน็ ศน่ ย่์ไดีใ้ นทำีส� ิ้ดุ ี

เบ้อ� ุงหลงั ความสำาเรจ็ ำขอุงการแยกขยะ เปล่ียน “ขยะย่อุยสลายได”้ เป็ น “รายได”้ เบ�่องห้ลังควัาม่สิ้ำาเร็จขึ้องกระบวันการการแย่กขึ้ย่ะ ค่อ ผลจากการจัดีการขึ้ย่ะภ์าย่ใต้้แนวัค้ดี “Zero Waste” การรว่ ัม่ม่อ่ รว่ ัม่ใจกนั ขึ้องพันกั งานทำกุ คนทำป�ี ฏิบ้ ตั ้ต้ ้าม่ห้ลกั การแย่กขึ้ย่ะ สิ้ง่ ผลให้ส้ ิ้าม่ารถัจดั ีการขึ้ย่ะย่อ่ ย่สิ้ลาย่ไดี้ จนสิ้าม่ารถัสิ้รา้ งราย่ไดี้ และ แบบแบง่ ต้าม่การใชุป้ ระโย่ชุน์ โดีย่เรม�้ ่แย่กต้ง�ั แต้ต่ ้น้ ทำาง ชุว่ ัย่ไม่ใ่ ห้ข้ ึ้ย่ะ ลดีราย่จ่าย่ให้้กบั องคก์ รอีกดี้วัย่ จาำ นวันม่ากจากพัน�่ ทำโ�ี ครงการพัฒั นาดีอย่ต้งุ ฯ ต้กเปน็ ภ์าระห้นกั ขึ้องคน ไม่ก่ ค�ี นทำรี� ออย่ป่ ลาย่ทำาง ขยะย่อุยสลายได ้ โดีย่ห้ลกั การแย่กขึ้ย่ะต้าม่การใชุป้ ระโย่ชุน์ แบง่ ออกเปน็ 6 ชุนด้ ี เศษอาห้าร เศษผกั และวััสิ้ดีุเห้ล่อทำง�้ ไดีแ้ ก่ เชุ่น เปล่อกกาแฟ้เชุอร์รี� วััชุพั่ชุ ทำ�ถี ัางออกจากแนวักันไฟ้ เป็นต้น้ 1. ขยะย่อุยสลายได ้ เชุ่น เศษอาห้าร เศษผัก ภ์าชุนะย่อ่ ย่สิ้ลาย่ไดี้ นาำ มาผ่านกระบวนการแปรรปู ในรปู แบบต้่างๆ ฯลฯ จดั ีการโดีย่นาำ ไปทำาำ ปย�ุ ่ห้ม่กั ปย�ุ ่ไสิ้้เดีอ่ น นำ�าห้ม่ัก EM ผล้ต้ห้นอน ใหเ้ ป็ น แม่ลงวันั ลาย่ และอาห้ารสิ้ัต้วั์ อุาหารหมู ป� ุยหมกั 60 ต้นั 7 ต้นั 2. ขยะขายได ้เชุ่น แกว้ ัจานพัลาสิ้ต้ก้ กระดีาษ โลห้ะ ฯลฯ จัดีการ อุาหารขอุง อุาหารไสเ้ ด้อุน โดีย่คดั ีแย่ก รวับรวัม่ แล้วันำาไปจาำ ห้น่าย่ หนอุนแมลงวนั ลาย ไดผ้ ลผลิต้เป็ นฉี่่ีไสเ้ ด้อุน 3. ขยะเป้ �อุน เชุ่น พัลาสิ้ต้ก้ ทำเ�ี ป้อ� นอาห้าร ฯลฯ จดั ีการโดีย่นาำ ม่าล้าง 60 กโิ ลกรมั 2,500 ลิต้ร ปนั� แห้ง้ แลว้ ันำาไปจาำ ห้น่าย่ อุาหารสตั ้วอ์ ุ่้นๆ อุาหารไสเ้ ด้อุน 4. ขยะพลงั งาน เชุ่น เศษดี้าย่ เศษกระดีาษ วััสิ้ดีุเห้ล่อทำ้�ง ท่ีมีโปรต้ีน ไดผ้ ลผลิต้เป็ นป� ุยไสเ้ ด้อุน กะลาแม่คคาเดีเม่ีย่ ฯลฯ จัดีการโดีย่นาำ ไปเผาเปน็ พัลังงานควัาม่รอ้ น เพั�อ่ ใชุใ้ นโรงงาน 40% 10 ต้นั 5. ขยะอุนั ต้ราย เชุ่น กระปอ� งสิ้เปรย่์ ถังั สิ้ี ถั่านไฟ้ แบต้เต้อร�ี ฯลฯ ผลประโยชน ์ จัดีการโดีย่การจัดีเก็บไม่่ให้้รั�วัไห้ล เต้รีย่ม่นำาสิ้่งบร้ษัทำรับกำาจัดีขึ้ย่ะ อันต้ราย่ทำไี� ดีม้ ่าต้รฐาน สรา้ งรายได ้ 500 436,600 6. ขยะหอุ้งนาำ � เชุน่ ทำช้ ุชุ่ ผา้ อนาม่ยั ่ ผา้ ออ้ ม่สิ้าำ เรจ็ รป่ ฯลฯ จดั ีการโดีย่ บาท/ปี นำาไปกาำ จัดีในเต้าเผาขึ้ย่ะม่ลพั้ษต้ำ�า ผลิต้ป� ุย 2ประมาณ ต้นั และฉี่่ีไสเ้ ด้อุนจำาำ นวนหน่ึง ใชบ้ าำ รงุ แปลงผกั ผลิต้ผกั 2 28ได ้ ต้นั ชนิด คิดเป็ นมูลค่าประมาณ 76,000 บาท/ปี เป็ นต้น้

โครงการต้น้ แบบ อุุทยานศิลปะวฒั นธรรมแม่ฟ้าหลวง ขอ้ ุมูลพ้น� ฐาน ความเป็ นมา ระยะเวลาดาำ เนินโครงการ “อุทำย่านศ้ลปะวััฒนธิรรม่แม่่ฟ้้าห้ลวัง” ห้ร่อทำี�ร่้จักกันในนาม่ “ไร่แม่่ฟ้้าห้ลวัง” เดี้ม่เป็น 2561 - ปจั จุบนั สิ้ำานักงานขึ้องม่่ลน้ธิ้สิ้่งเสิ้ร้ม่ผลผล้ต้ชุาวัเขึ้าไทำย่ฯ (ชุ�่อเดี้ม่ขึ้องม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ) และเป็นสิ้ถัานทำ�ี “ปลก่ คน” โดีย่เปน็ ทำพ�ี ักั อาศยั ่ขึ้องเย่าวัชุนชุาวัไทำย่ภ์เ่ ขึ้าทำไ�ี ดีร้ บั พัระราชุทำานทำนุ การศก้ ษาให้ไ้ ดีม้ ่าเรยี ่น พ้น� ท่ีโครงการ ห้นงั สิ้อ่ ในโรงเรยี ่นในจงั ห้วัดั ีเชุยี ่งราย่ นอกจากนยี� ่งั ไดีเ้ รยี ่นรท้่ ำกั ษะการใชุช้ ุวี ัต้ ้รว่ ัม่กบั ผอ้่ น่� นอกห้อ้ งเรยี ่น 313 หมู่ 7 บา้ นป่ างวิ ้ อีกดี้วัย่ ต้่อม่าไดี้พััฒนาเป็นศ่นย่์กลางดี้านศ้ลปวััฒนธิรรม่ล้านนา รวับรวัม่ควัาม่ร่้และเก็บรักษา ตา� บลรอบเวียง งานพัุทำธิศ้ลป์เก่าแก่ สิ้ถัาปัต้ย่กรรม่ล้านนา ศ้ลปวััต้ถัุจากไม่้สิ้ัก และโบราณ์วััต้ถัุอายุ่กวั่าศต้วัรรษ อา� เภอเมืองเชียงราย และม่ีน้ทำรรศการห้มุ่นเวัีย่นขึ้องศ้ลปินดี้านต้่างๆ อย่่างต้่อเน่�อง ภ์าย่ในประกอบดี้วัย่ลานพัระร่ปปั�น จงั หวดั เชียงราย สิ้ม่เดี็จย่่า ห้อคำาห้ลวัง ห้อคำาน้อย่ ศาลาแก้วั และห้อแก้วั ทำ่าม่กลางบรรย่ากาศสิ้งบร่ม่ร่�นดี้วัย่พัันธิุ์ไม่้ พืน้ ท่ี 150 ไร่ นอ้ ย่ให้ญ่แ่ ละสิ้ระนาำ� จนเปน็ สิ้ถัานทำีท� ำอ่ งเทำีย� ่วัสิ้าำ คญั ่แห้ง่ ห้น้ง� ขึ้องภ์าคเห้นอ่ ทำงั� ย่งั เปน็ สิ้ถัานทำีต� ้อ้ นรบั อาคนั ตุ้กะระดีับประเทำศห้ลาย่ครั�ง ผูร้ บั ประโยชน์ เยาวชนท่ีผ่านการอบรม การดาำ เนินงานในปี 2561 ประมาณ 500 คน นกั ท่องเท่ียวเขา้ ชม • โครงการจดั เกบ็ ข้อ้ มูลศิลปวตั ถุ 13,686 คน/ปี อทุ ยานศิลปะวฒั นธรรมแม่ฟา้ หลวง ในปี 2561 ทำี�ผ่านม่า ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ไดีจ้ ดั ีทำาำ ขึ้อม่ล่ ศล้ ปวัตั ้ถัโุ บราณ์ จาำ นวัน 2,421 ราย่การ ลงระบบฐานขึ้้อม่่ล ต้าม่ม่าต้รฐานห้ลักการ จัดีการพั้พั้ธิภ์ัณ์ฑ์์ เพั่�อนำาม่าใชุ้ประโย่ชุน์ในการ พััฒนาสิ้�่อเรีย่นร่้และเผย่แพัร่ศ้ลปวััฒนธิรรม่ ล้านนาต้อ่ ไป 18 รายงานประจ�าปี 2561

“พัระพัรา้ โต”้ พัระป็ระธานภายู่ในหอคาำ หลืวิง • งานสระเกลา้ ดาำ หวั • งานกรองผกาบูชาพระคุณ จดั ีขึ้�น้ เม่�อ่ วัันทำ�ี 20 เม่ษาย่น 2561 ซึ่�้งเป็น จัดีขึ้�้นเม่�่อวัันทำ�ี 18-20 กรกฎาคม่ 2561 เพั�่อสิ้ักการะและรำาล้กถั้ง ประเพัณ์ีสิ้งกรานต้์ ต้าม่ขึ้นบธิรรม่เนีย่ม่ล้านนา พัระม่ห้ากรณุ ์าธิค้ ณุ ์ขึ้องสิ้ม่เดีจ็ พัระศรนี ครน้ ทำราบรม่ราชุชุนนี ในวัาระครบรอบ 23 ปี โบราณ์ ภ์าย่ในงานไดีอ้ ญั ่เชุญ้ ่พัระพัทุ ำธิรป่ ไม่โ้ บราณ์ แห้่งการสิ้วัรรคต้ ผ่้คนทำ�ีม่าร่วัม่งานจะนำาขึ้ันดีอก (การจัดีพัานพัุ่ม่อย่่างล้านนา) จำานวัน 16 องค์ม่าประดี้ษฐาน พัร้อม่กันน�ันย่ัง ม่าสิ้ักการะต้่อห้น้าพัระร่ปขึ้องสิ้ม่เดี็จย่่า ดี้วัย่ควัาม่สิ้ำาน้กในพัระม่ห้ากรุณ์าธิ้คุณ์ ใ ห้ ้ ผ่ ้ ค น ไ ดี ้ สิ้ ร ง น ำ� า พั ร ะ ผ ่ า น ร า ง พั ญ่ า น า ค ทำง�ั ในดีา้ นการย่กระดีบั คณุ ์ภ์าพัชุวี ัต้ ้ขึ้องชุาวัไทำย่ภ์เ่ ขึ้า การสิ้าธิารณ์สิ้ขุ ึ้ และการศก้ ษา ดีว้ ัย่น�ำาขึ้ม่น้� สิ้้ม่ป่อย่ ประเพัณ์ีสิ้ระเกลา้ ดีำาห้วั ั เปน็ ภ์าย่ในงานย่ังเชุ้ญ่ศ้ลปินจัดีดีอกไม่้ระดีับประเทำศม่าสิ้ร้างสิ้รรค์ขึ้ันดีอก แล้วัจัดีเป็น ประเพัณ์ีโบราณ์ทำ�ีสิ้่บทำอดีต้่อกันม่า เปรีย่บเสิ้ม่่อน นท้ ำรรศการขึ้ันดีอก เปดิ ีให้้บุคคลภ์าย่นอกเขึ้า้ ชุม่ เพัอ่� เปน็ การอนรุ ักษป์ ระเพัณ์ีไวัใ้ ห้้ การขึ้อขึ้ม่าต้อ่ ผใ้่ ห้ญ่ท่ ำเี� ราเคารพัรกั เปน็ การอนรุ กั ษ์ เย่าวัชุนรุ่นห้ลงั ไดี้ศ้กษา ประเพัณ์ีโบราณ์ทำน�ี ับวันั ย่�ง้ จะเลอ่ นห้าย่ 19

โครงการต้น้ แบบ 20 รายงานประจ�าปี 2561

โครงการพฒั นาดอุยตุ้ง (พ้น� ท่ีทรงงาน) อุนั เน่้อุงมาจำากพระราชดำาริ ขอ้ ุมูลพ้น� ฐาน ความเป็ นมา ระยะเวลาดาำ เนินโครงการ เป็นโครงการต้้นแบบการพัฒั นาทำางเลอ่ กในการดีาำ รงชุีวัต้ ้ทำี�ย่�งั ย่่น ภ์าย่ใต้ก้ ารดีาำ เน้นงานขึ้อง 2531 - ปจั จุบนั ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ กอ่ ต้ง�ั เม่อ่� ปี2531 โดีย่ ส่มเดจ็ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี จากพัระราชุปณ์ธ้ ิาน “ฉัันจะปลกู ปา่ บนดอยตงุ ” เพั�อ่ แกไ้ ขึ้ปัญ่ห้าคณุ ์ภ์าพัชุวี ั้ต้ พัรอ้ ม่ฟ้�น้ ฟ้ท่ ำรัพัย่ากรธิรรม่ชุาต้้ โดีย่ดีอย่ตุ้ง พ้น� ท่ีโครงการ อย่ใ่ นพัน่� ทำสี� ิ้าม่เห้ลยี� ่ม่ทำองคาำ แห้ลง่ คา้ ย่าเสิ้พัต้ด้ ีอนั ดีบั 1 ขึ้องโลกในขึ้ณ์ะนัน� เม่อ�่ เรม้� ่ดีาำ เนน้ โครงการ 106,980 ไร่ พับวั่า ป่าถั่กบุกรุกทำำาลาย่กลาย่เป็นภ์่เขึ้าห้ัวัโล้น ชุุม่ชุนม่ีสิ้ภ์าพัควัาม่เป็นอย่่อย่่างย่ากจนแร้นแค้น (ตามการดูแลจรงิ ในปจั จุบนั ) ขึ้าดีโอกาสิ้ทำางการศ้กษา ไม่่ม่ีสิ้าธิารณ์่ปโภ์คขึ้�ันพั�่นฐาน และประชุากรสิ้่วันให้ญ่่เป็นคนไร้สิ้ัญ่ชุาต้้ ครอบคลุม 29 หมู่บา้ น อกี ทำง�ั ย่งั ม่กี องกาำ ลงั ควับคมุ ่พัน�่ ทำ�ี สิ้ง่ ผลให้ช้ ุาวับา้ นต้อ้ งห้าทำางรอดีดีว้ ัย่การประกอบอาชุพี ัผด้ ีกฎห้ม่าย่ บนเทือกเขานางนอน เชุน่ การทำาำ ไร่ห้ม่นุ เวัยี ่น การปล่กฝั�นิ ค้าย่าเสิ้พัต้ด้ ี และการคา้ ม่นุษย่์ จงั หวดั เชียงราย สิ้ม่เดี็จพัระศรีนคร้นทำราบรม่ราชุชุนนี ทำรงเล็งเห้็นวั่ารากเห้ง้าขึ้องปัญ่ห้าเห้ล่าน�ี ค่อ ผูร้ บั ประโยชน์ “ควัาม่ย่ากจน และการขึ้าดีโอกาสิ้” จง้ แกไ้ ขึ้ปญั ่ห้าพัน่� ฐานอย่า่ งรอบดีา้ น ทำง�ั “ควัาม่เจบ็ ปว่ ัย่ ควัาม่ย่ากจน 1,746 ครวั เรือน และควัาม่ไม่่ร่้” โดีย่ย่ด้ ีคนเป็นศ่นย่ก์ ลาง สิ้่งเสิ้รม้ ่ควัาม่ก้าวัห้น้าทำางเศรษฐกจ้ ทำี�สิ้ม่ดีุลกับควัาม่ม่�นั คง ประชากร 11,000 คน ทำางสิ้ังคม่ และควัาม่สิ้ม่บ่รณ์์ทำางธิรรม่ชุาต้้ ดี้วัย่การพััฒนาสิ้าธิารณ์่ปโภ์คพั�่นฐาน สิ้ร้างงาน สิ้ร้างอาชุพี ัทำี�ห้ลากห้ลาย่และเห้ม่าะสิ้ม่กับภ์ม่ ่ส้ ิ้ังคม่ พัฒั นาทำกั ษะควัาม่ร้่ในการประกอบอาชุพี ัต้ลอดี ห้่วังโซึ่่ม่ล่ คา่ ฟ้น้� ฟ้่ธิรรม่ชุาต้้ และพััฒนาการศก้ ษาขึ้องเย่าวัชุน โดีย่ใชุธ้ ิรุ กจ้ เพั�อ่ สิ้ังคม่ภ์าย่ใต้้แบรนดี์ “ดีอย่ตุ้ง” (DoiTung) เป็นกลไกในการสิ้ร้างราย่ไดี้ทำ�มี ่ั�นคงในระย่ะย่าวัให้้ชุุม่ชุน เนน้ การใชุว้ ััต้ถัดุ ีบ้ จากธิรรม่ชุาต้้ คณุ ์ภ์าพัดีี ต้อ่ ย่อดีจากภ์่ม่้ปัญ่ญ่าทำอ้ งถั้�น และผล้ต้ดี้วัย่ควัาม่ประณ์ตี ้ใสิ้่ใจ โดีย่แบง่ ห้นว่ ัย่ธิรุ กจ้ ออกเปน็ 5 ห้นว่ ัย่ ไดีแ้ ก่ ห้ตั ้ถักรรม่ เกษต้ร อาห้ารแปรรป่ คาเฟ้ด่ ีอย่ต้งุ และการทำอ่ งเทำย�ี ่วั ผลการดีำาเนน้ งานพัฒั นาทำางเล่อกทำี�ผ่านม่าประสิ้บผลสิ้าำ เรจ็ เปน็ ทำย�ี ่อม่รบั ในระดีับนานาชุาต้้ และกลาย่เป็นโครงการต้้นแบบนำาไปขึ้ย่าย่ผลการพัฒั นาสิ้่ชุุม่ชุนอ่น� ๆ ทำีก� าำ ลงั ประสิ้บปัญ่ห้าในห้ลาย่ ประเทำศ เชุน่ สิ้าธิารณ์รฐั แห้ง่ สิ้ห้ภ์าพัเม่ยี ่นม่า สิ้าธิารณ์รฐั อส้ิ้ลาม่อฟั ้กานส้ิ้ถัาน และสิ้าธิารณ์รฐั อน้ โดีนเี ซึ่ยี ่ 21

โครงการต้น้ แบบ : โครงการพฒั นาดอยตุง (พืน้ ท่ีทรงงาน) อนั เน่ืองมาจากพระราชด�าริ ปัญหาต้งั� ต้น้ รอ้ ยละ 70 เข้าหวั โลน้ ไม่มีสาธารณูปโภค กองกาำ ลงั มีการปลูก คา้ ข้องประชาชนในพืน้ ท่ี เกิดจาก การถางป่ า พืน้ ฐาน ชาวบา้ น ติดอาวุธในพืน้ ท่ี และเสพส่ิงเสพติด ไม่มีสญั ชาติ และทาำ ไรห่ มุนเวียน ยากจน รายได ้ รวมไปถงึ ต่อคน ต่อปี อยู่ท่ี การคา้ มนุษย ์ 3,772 บาท ผลจำากการพฒั นา: ชาวบา้ นไดอ้ ุะไร? ส่ิงแวดลอ้ ม: การใชป้ ระโยชนพ์ ืน้ ท่ีโครงการ ในปี 2561 ป่ าเศรษฐกิจำ โครงการพฒั นาดอุยตุ้งฯ มีพ้น� ท่ีป่ า 14.9% 86.8% ป่ าใชส้ อุย 86.8% จำากเดิม 3.4% 28% ในปี 2531 ป่ าดงั� เดิม ป่ าอุนุรกั ษ์ 28% 68.5% ผลสำาเรจ็ ำท่ีสอุดคลอ้ ุงกบั “เปา้ หมายการพฒั นาอุย่างย่งั ย้น” (SDGs) ขอุงสหประชาชาต้ิ 22 รายงานประจ�าปี 2561

เศรษฐกิจ: เปรียบเทียบรายได ้ รายจ่าย หนีส้ ิน และเงินออม ต่อครวั เรือน (บาท/ครวั เรือน) 533,021 2536 2546 2560 2561 593,415 600,000 500,000 400,000 87,948 188,400 300,000 77,970 200,000 140,066 209,915 100,000 193,500 19,190 50,689 126,758 125,085 34,019 71,182 90,549 135,192 0 รายจำา่ ย หนีส� ิน เงินอุอุม รายได ้ ห้ม่าย่เห้ตุ้ : รวัม่ราย่ไดี้ขึ้องคนในครวั ัเร่อนทำ�อี าศยั ่อย่่นอกพั่�นทำด�ี ีว้ ัย่ (ขึ้้อม่ล่ ปี 2561 เป็นขึ้้อม่่ลระห้วั่างเดี่อนเม่ษาย่น 2560 - เดี่อนม่ีนาคม่2561) สงั คม: โอกาสทางการศึกษาข้องคนในชุมชน ไม่ไดร้ บั การศึกษา 2536 ไดร้ บั การศึกษา ไม่ไดร้ บั การศึกษา 2561 ไดร้ บั การศึกษา 53% 47% 31% 69% 50 4850 % 40 30.3% 3440 % 30 30 20 20 12.6% 10 0.2% 6% 10 0 0 ปริญาต้รี ระดบั ระดบั ปริญาต้รี ระดบั ระดบั และสูงกว่า มธั ยมศึกษา ประถมศึกษา และสูงกว่า มธั ยมศึกษา ประถมศึกษา 23

โครงการต้น้ แบบ : โครงการพฒั นาดอยตุง (พืน้ ท่ีทรงงาน) อนั เน่ืองมาจากพระราชดา� ริ การดำาเนินงานในปี 2561 1. แบรนดด์ อยตุง 1.1 ยกระดบั ฝี มือแรงงาน • “DoiTung & Friends 2018” (โครงการ ดอยตงุ แอนด์ เฟ้รนดส์ ่ 2018) จดั ีขึ้น้� อย่า่ งต้อ่ เนอ�่ งเปน็ ปที ำี� 3 เพัอ่� เปดิ ีพัน�่ ทำใ�ี ห้พ้ ันั ธิม่ต้ ้รขึ้องดีอย่ต้งุ ไดี้ม่าทำำางานร่วัม่กบั ทำีม่ชุ่างฝัีม่่อชุนเผ่าสิ้รา้ งสิ้รรคค์ อลเลคชุนั� พั้เศษ เพั�่อเปน็ ต้วั ัแทำนในการเชุอ�่ ม่โย่งวัถ้ ัีชุุม่ชุนกบั วั้ถัเี ม่อ่ ง ผ่านผลงานสิ้ร้างสิ้รรคข์ ึ้อง ต้ัวัแทำนคนเม่่องรุ่นให้ม่่ ทำ�ีต้ระห้นักถั้งคุณ์ค่าขึ้องการดีำาเน้นชุีวั้ต้อย่่างม่ีควัาม่ห้ม่าย่ และม่ีควัาม่ต้�ังใจมุ่่งม่�ันในการพััฒนาชุุม่ชุน โดีย่ในปีนี�ไดี้ นกั สิ้รา้ งสิ้รรค์ 4 คน ไดีแ้ ก่ พัลพัฒั น์ อศั วัะประภ์า, สิ้ม่บษั ร ถัร้ ะสิ้าโรชุ, กลุ วัท้ ำย่์ เลาสิ้ขุึ้ศรี และ ณ์ฐพัร เต้ม่รี กั ษ์ รว่ ัม่กบั ศล้ ปนิ ชุนเผา่ จากดีอย่ตุ้ง ออกแบบผลงานสิุ้ดีพั้เศษทำ�ีสิ้าม่ารถัสิ้่�อสิ้ารไปย่ังกลุ่ม่คนรุ่นให้ม่่ทำ�ีอย่่ในเม่่องผ่านผล้ต้ภ์ัณ์ฑ์์ดีีไซึ่น์พั้เศษกวั่า 30 ชุ้�น โดีย่จะนำาราย่ไดี้ห้ลังจากห้ัก คา่ ใชุจ้ ่าย่ไปสิ้นับสิ้นนุ การ “ปล่กคน” ให้พ้ ั�้งพัาต้นเองไดี้ต้าม่พัระราชุปณ์ธ้ ิานขึ้องสิ้ม่เดีจ็ ย่า่ และเพั่อ� การพััฒนาอย่า่ งย่ัง� ย่น่ • การพัฒั นาชา่ งปน�้ มลู นธิ ิแิ มฟ่ ้า้ หลวงฯ ไดร้ ว่ มมอ้ กบั เทศบาลคาซามะ ในปี 2561 โดีย่สิ้ง่ พันกั งานทำผ�ี า่ นการคดั ีเลอ่ ก นางสิ้าวัทำพ้ ัวัรรณ์ ดีวังดีอกม่น่ เขึ้าศก้ ษาต้อ่ ทำ�ี Kasama Colege of Ceramic Art เม่อ่ งคาซึ่าม่ะ จงั ห้วัดั ีอบ้ าราก้ ประเทำศญ่ปี� นุ่ สิ้ถัาบนั ทำม�ี ่ชี ุอ่� เสิ้ยี ่งทำางดีา้ นเซึ่ราม่ก้ โดีย่กอ่ นห้นา้ นน�ั ในปี 2558 ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ไดีเ้ ชุญ้ ่ผเ้่ ชุยี� ่วัชุาญ่ดีา้ นเซึ่ราม่ก้ จากเม่อ่ งคาซึ่าม่ะเขึ้าม่าถัา่ ย่ทำอดีองคค์ วัาม่รแ้่ ละฝักึ สิ้อนคนในโรงงาน ทำง�ั ในเรอ�่ งการออกแบบ การใชุด้ ีน้ เทำคนค้ การปน�ั การทำาำ นา�ำ เคลอ่ บ และการเผา เพัอ่� ย่กระดีบั การผลต้ ้ทำกุ ขึ้นั� ต้อน พัรอ้ ม่กนั นนั� ย่งั ไดีน้ าำ ชุา่ งฝัมี ่อ่ ขึ้องดีอย่ต้งุ ไปฝักึ งานทำญ�ี ่ปี� นุ่ และนาำ งานฝัมี ่อ่ ขึ้องชุา่ งดีอย่ต้งุ เขึ้ารว่ ัม่งาน Himatsuri งานเทำศกาลเซึ่ราม่ก้ ประจาำ ปขีึ้องเม่อ่ งคาซึ่าม่ะอกี ดีว้ ัย่ 24 รายงานประจ�าปี 2561

1.2 การออกแบบเพ่ือความย่งั ยืน ม่ล่ น้ธิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ มุ่ง่ อนรุ ักษ์งานห้ตั ้ถักรรม่ชุมุ ่ชุน ภ์ม่ ่้ปญั ่ญ่าทำอ้ งถั�น้ พัฒั นาฝัมี ่อ่ แรงงาน และเพัม�้ ่ศกั ย่ภ์าพัให้ก้ ับชุุม่ชุนดีอย่ตุ้ง ในการ สิ้ร้างอาชุีพัและราย่ไดี้ทำี�ย่�ังย่่น โดีย่สิ้ร้างสิ้รรค์ผล้ต้ภ์ัณ์ฑ์์เสิ้�่อผ้าแฟ้ชุั�น “Mae Fah Luang Spring/Summer 2018 Collection” ดี้วัย่แนวัค้ดี “ผ้าทำอม่่อไทำย่ร่วัม่สิ้ม่ัย่” รงั สิ้รรคจ์ ากวัสั ิ้ดีธุ ิรรม่ชุาต้้ทำีห� ้ลากห้ลาย่ และสิ้ร้างเอกลักษณ์ก์ ารเป็นงานฝัมี ่อ่ ECO - Friendly จนเป็นทำ�ยี ่อม่รับในวังการ แฟ้ชุ�ันทำ�ังในประเทำศและนานาชุาต้้ โดีย่ในปี 2561 ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ไดี้รับรางวัลั ผ่้ประกอบธิรุ กจ้ สิ้่งออกดีเี ดีน่ (PM Award 2018) และรางวัลั Design Excelence Award (DEmark) จากผลต้ ้ภ์ณั ์ฑ์์ “Mae Fah Luang Spring/Summer 2018 Colection” จากโครงการรางวัลั สิ้น้ คา้ ไทำย่ทำม�ี ่กี ารออกแบบดีี โดีย่สิ้าำ นกั สิ้ง่ เสิ้รม้ ่ ม่่ลคา่ เพั�ม้ ่เพัอ�่ การสิ้ง่ ออก กรม่สิ้ง่ เสิ้รม้ ่การสิ้ง่ ออก กระทำรวังพัาณ์ช้ ุย่์ นอกจากนยี� ่งั ไดีร้ บั รางวัลั Good Design Award 2018 (G-mark) จากสิ้ถัาบนั Japan Institute of Design Promotion (JDP) ประเทำศญ่ป�ี ุ่นอีกดี้วัย่ 1.3 กระบวนการผลิตท่ีเป็ นมิตรกบั ส่ิงแวดลอ้ ม ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ม่งุ่ เนน้ พัฒั นากระบวันการทำาำ งานทำเ�ี ปน็ ม่ต้ ้รต้อ่ สิ้ง�้ แวัดีลอ้ ม่อย่า่ งต้อ่ เนอ�่ ง และสิ้ง่ เสิ้รม้ ่การบรห้ ้ารจดั ีการทำรพั ัย่ากรธิรรม่ชุาต้้ อย่า่ งม่ีประสิ้้ทำธิภ้ ์าพั • พลงั งานหมนุ เวียน • ระบบบาำ บดั นา�ำ เส่ยี • 5 ส่. • การบรหิ ารจดั การ ในกระบวันการผลต้ ้ไดีน้ าำ พัั ฒ น า ก ร ะ บ วั น ก า ร เร�้ม่การต้รวัจประเม่้น การใชพ้ ลงั งานในอาคาร ”พัลังงานห้มุ่นเวัีย่น” ม่าใชุ้ 2 “ระบบบำาบัดีน�ำาเสิ้ีย่” ม่าใชุ้ใน “5 สิ้.” ครอบคลมุ ่พัน่� ทำส�ี ิ้าำ นกั งาน ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ไดีร้ บั ประเภ์ทำห้ลัก ไดีแ้ ก่ โรงงานย่อ้ ม่สิ้เี สิ้น้ ดีา้ ย่และโรงงาน กรุงเทำพัฯ สิ้ำานักงานโครงการ การประเม่้นระดีับสิ้ม่รรถันะดี้าน 1. พลงั งานแส่งอาทติ ย์ เพัอ�่ ผลต้ ้ กระดีาษสิ้า ดี้วัย่ห้ลักการ พััฒนาดีอย่ตุ้งฯ ศ่นย่์ผล้ต้และ พัลงั งาน อาคารสิ้าำ นกั งานประเภ์ทำ ไฟ้ฟ้้าโดีย่โซึ่ลาร์เซึ่ลล์ สิ้าม่ารถั ธิรรม่ชุาต้้ชุ่วัย่ธิรรม่ชุาต้้ เชุ่น จำาห้นา่ ย่งานม่่อ ห้อฝันิ� อทุ ำย่าน A (Very Good Performance ชุ่วัย่ลดีราย่จ่าย่ไดี้ราวั 108,000 บ่อเต้้ม่อากาศทำป�ี ลก่ พัช่ ุ 5 ชุน้ดี สิ้าม่เห้ลี�ย่ม่ทำองคำา และอุทำย่าน Building) จากกรม่พัฒั นาพัลงั งาน บาทำ/ปี ไดีแ้ ก่ กก แฝัก ธิป่ ฤาษี พัทุ ำธิรกั ษา ศ้ลปะวััฒนธิรรม่แม่่ฟ้้าห้ลวัง ทำดีแทำนและอนุรักษ์พัลังงาน 2. พลังงานชีวมวล ม่าจาก และผักต้บชุวัา การเต้้ม่อากาศ เพั�่อสิ้่งเสิ้ร้ม่ให้้พันักงานต้ระห้นัก กระทำรวังพัลงั งาน เศษดี้าย่ เศษกระดีาษ และกะลา ดี้วัย่กังห้ันชุัย่พััฒนา ชุ่วัย่ ถั้งควัาม่สิ้ำาคัญ่ขึ้องการใสิ้่ใจ แม่คคาเดีเม่ยี ่ เพัอ่� ผลต้ ้ควัาม่รอ้ น ประห้ย่ัดีค่าเต้้ม่อากาศไปไดี้ สิ้้�งแวัดีล้อม่ ต้ลอดีจนเพั�้ม่ สิ้่งผลให้้ประห้ย่ัดีค่าใชุ้จ่าย่ไดี้ 3 เทำา่ ป ร ะ สิ้้ ทำ ธิ้ ภ์ า พั ก า ร ผ ล้ ต้ แ ล ะ 372,000 บาทำ/ปี รวัม่เป็นเง้น ลดีการสิ้ญ่ ่เสิ้ยี ่ เชุ่น เวัลา พั่�นทำี� ทำ�ังสิ้�้น 480,000 บาทำ ทำำาให้้ แรงงานและพัลงั งาน โดีย่ประเม่น้ ม่ีสิ้ัดีสิ้่วัน การใชุ้พัลังงาน ม่่ ล ค ่ า ค วั า ม่ สิ้่ ญ่ เ สิ้ี ย่ ทำ�ี ล ดี ล ง ห้มุ่นเวัีย่นอย่่ทำ�ี 3.7% ไดีท้ ำัง� สิ้้�น 368,739 บาทำ 25

โครงการต้น้ แบบ : โครงการพฒั นาดอยตุง (พืน้ ท่ีทรงงาน) อนั เน่ืองมาจากพระราชดา� ริ การดาำ เนินงานในปี 2561 2. ธุรกิจเพ่ือสงั คม 2.1 การส่งเสรมิ ผูป้ ระกอบการในชุมชน งานเทศกาลสีสนั แหง่ ดอยตุง 2561 • งานเทศกาลส่ีส่ันแห่งดอยตุง คร�งั ท�ี 5 จัดีขึ้�้นทำุกวัันเสิ้าร์-อาทำ้ต้ย่์ และวัันห้ยุ่ดีนักขึ้ัต้ฤกษ์ ระห้วั่างวัันทำ�ี 1 ธินั วัาคม่ 2561 จนถัง้ วันั ทำี� 27 ม่กราคม่ 2562 เพัอ่� เปดิ ีโอกาสิ้ให้ช้ ุาวับา้ นไดีฝ้ ักึ และเรยี ่นรท้่ ำกั ษะการเปน็ ผป้่ ระกอบการ เพัอ�่ ให้ช้ ุมุ ่ชุนสิ้าม่ารถันาำ องคค์ วัาม่ร่้ สิ้่วันนี�ไปต้่อย่อดีในอนาคต้ ในปีนี�ม่ีร้านค้าจากชุุม่ชุนทำ�ังห้ม่ดีกวั่า 80 ร้าน โดีย่ภ์าย่ในงานย่งั ม่ี โชุวัก์ ารแสิ้ดีงทำอ้ งถัน้� และกจ้ กรรม่เวัร้ ก์ ชุอ็ ปอกี ม่ากม่าย่ เพัอ�่ ต้อบสิ้นองควัาม่ต้อ้ งการขึ้องคนทำกุ วัยั ่ และสิ้าม่ารถัม่าเทำย�ี ่วักนั ไดีท้ ำง�ั ครอบครวั ั ธุรกิจเพ่ือสงั คม • โครงการพฒั นาและวจิ ยั ส่มนุ ไพร ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ รว่ ัม่กบั ม่ล่ นธ้ ิโ้ รงพัย่าบาลเจา้ พัระย่าอภ์ยั ่ภ์เ่ บศรฯ พััฒนาองค์ควัาม่ร่้ดี้านสิ้มุ่นไพัรชุนเผ่าในพั�่นทำ�ีโครงการพััฒนาดีอย่ตุ้งฯ พัรอ้ ม่ทำงั� สิ้รา้ งเครอ่ ขึ้า่ ย่ห้ม่อย่าชุนเผ่า ดี้วัย่ควัาม่มุ่่งม่�นั ทำ�ีจะต้่อย่อดีสิ้มุ่นไพัร ชุนเผ่าเป็นผล้ต้ภ์ัณ์ฑ์์ทำางการแพัทำย่์ทำางเล่อกในอนาคต้ และย่ังเป็นการ รักษาภ์่ม่้ปัญ่ญ่าชุนเผ่าให้้คงอย่่ต้่อไป ซึ่�้งในปีทำ�ีผ่านม่าสิ้ำารวัจพับสิ้มุ่นไพัร 220 ชุนด้ ีและต้ำารบั ย่าอีก 19 ต้ำารบั ในพัน�่ ทำ�ีโครงการพััฒนาดีอย่ตุ้งฯ • กองทุนพฒั นาขา้ วอินทรีย์ ก่อต้ั�งขึ้�้นเพั่�อพััฒนาชุ่องทำางการจำาห้น่าย่ขึ้้าวัในราคาทำ�ีเป็นธิรรม่ รวัม่ไปถั้งพััฒนาระบบผล้ต้ขึ้้าวัอ้นทำรีย่์ทำ�ีม่ีประสิ้้ทำธิ้ภ์าพั ลดีต้้นทำุนการผล้ต้ ทำำาให้้เกษต้รกรในโครงการม่ีราย่ไดี้เพั�้ม่ขึ้�้นกวั่าร้อย่ละ 15 - 20 ซึ่้�งปัจจุบัน ม่กี ลมุ่ ่เกษต้รกรในพัน่� ทำ�ี7 จงั ห้วัดั ีเขึ้า้ รว่ ัม่โครงการ ไดีแ้ ก่ เชุยี ่งราย่ เชุยี ่งให้ม่่ พัะเย่า สิ้รุ น้ ทำร์ รอ้ ย่เอด็ ี ย่โสิ้ธิร และอบุ ลราชุธิานี รวัม่จาำ นวัน 245 ครอบครวั ั โดีย่สิ้าม่ารถัจาำ ห้นา่ ย่ขึ้า้ วัรวัม่146 ต้นั ต้อ่ ปี สิ้รา้ งกาำ ไรสิ้ะสิ้ม่เขึ้า้ กองทำนุ พัฒั นา เกษต้รอ้นทำรีย่์ 423,000 บาทำ • โครงการส่ีย้อมผ้าธิรรมชาติ ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ รเ้ รม้� ่งานพััฒนาวั้จัย่ผล้ต้ภ์ัณ์ฑ์์ผ้าทำอจากสิ้ีย่้อม่ ผ้าธิรรม่ชุาต้้ พััฒนาสิ้่ต้รสิ้ีย่้อม่จากธิรรม่ชุาต้้เพั�้ม่เต้้ม่กำาห้นดีม่าต้รฐาน การผลต้ ้สิ้ยี ่อ้ ม่จากธิรรม่ชุาต้แ้ ละพัฒั นาเทำคนค้ เพัอ่� ให้ส้ ิ้ตี ้ด้ ีทำนและเขึ้ม้ ่ย่ง้� ขึ้น้� พัร้อม่ทำ�ังขึ้ย่าย่เคร่อขึ้่าย่ผ่้ย่้อม่สิ้ีจากธิรรม่ชุาต้้ทำ�ังภ์าคเห้น่อและภ์าคอีสิ้าน เพั่�อแลกเปล�ีย่นองค์ควัาม่ร่้และผล้ต้ภ์ัณ์ฑ์์สิ้ีจากธิรรม่ชุาต้้ ทำ�ังนี� โครงการ ย่้อม่สิ้ีผ้าธิรรม่ชุาต้้ย่ังไดี้ร่วัม่ออกแบบผล้ต้ภ์ัณ์ฑ์์กับนักออกแบบภ์าย่นอก เพั่อ� ย่กระดีบั สิ้้นคา้ จากสิ้ยี ่อ้ ม่ผา้ ธิรรม่ชุาต้เ้ พัม�้ ่เต้ม้ ่ดี้วัย่ 26 รายงานประจ�าปี 2561

• โครงการผลิตผักอินทรีย์ ธิุรก้จปล่กผักอ้นทำรีย่์สิ้าม่ารถัสิ้ร้างราย่ไดี้ให้้กับชุาวับ้านถั้ง 95,160 บาทำ/ครอบครัวั/ปี โครงการมุ่่งเน้นการสิ้ร้างองค์ควัาม่ร่้ดี้านการเกษต้ร ให้้กับชุุม่ชุน สิ้ร้างควัาม่เป็นเจ้าขึ้องให้้แก่ชุาวับ้านกระตุ้้นให้้พัวักเขึ้าเรีย่นร่้ การจัดีการโรคและแม่ลงทำ�ีพับเพั่�อแก้ไขึ้ปัญ่ห้าไดี้อย่่างถั่กต้้อง โดีย่ม่ี แผนจะขึ้ย่าย่ผลโครงการให้้ครอบคลุม่ชุาวับ้านเพั้�ม่ขึ้�้นในอนาคต้ 2.2 ผูน้ าำ ดา้ นธุรกิจเพ่ือสงั คม ความรว่ มมือกบั ธุรกิจเพ่ือสงั คมรายอ่นื ๆ • Doitung Plus • ECOLIFE • A-Chieve ขึ้ย่าย่ผลลัพัธิ์เชุ้งบวักทำางสิ้ังคม่ ร่วัม่กับธิุรก้จเพั�่อสิ้ังคม่ “ค้ดี ค้ดี” สิ้ นั บ สิ้ นุ น ก า ร จั ดี ก้ จ ก ร ร ม่ ง า น ผ่านการขึ้ย่าย่ชุ่องทำางการจำาห้น่าย่ให้้กับ พััฒนาแอปพัล้เคชุัน ECOLIFE เพั�่อสิ้ร้าง ฟ้ักฝัันเฟ้สิ้ขึ้องก้จการเพั�่อสิ้ังคม่ A-Chieve ก้จการเพั่�อสิ้ังคม่ทำ�ีผ่านเกณ์ฑ์์ รวัม่ถั้งเพั�้ม่ ควัาม่ต้ระห้นักถั้งควัาม่สิ้ำาคัญ่ขึ้องการลดีใชุ้ ซึ่้�งม่ีกลุ่ม่นักเรีย่น นักศ้กษาจาก 76 จังห้วััดี ชุ่องทำางการสิ้�่อสิ้ารให้้สิ้าธิารณ์ชุนทำราบ ขึ้ย่ะพัลาสิ้ต้ก้ แบบครง�ั เดียี ่วัทำง�้ โดีย่ม่งุ่ เนน้ ไปทำ�ี รวัม่แล้วักวั่า 15,000 คนเขึ้้าร่วัม่โครงการ เกยี� ่วักบั ควัาม่เปน็ กจ้ การเพัอ�่ สิ้งั คม่ และสิ้รา้ ง กลมุ่ ่คนรนุ่ ให้ม่่ ผา่ นนกั ศก้ ษาในม่ห้าวัท้ ำย่าลยั ่ เ พั�่ อ สิ้ ร ้ า ง ค วั า ม่ เ ขึ้ ้ า ใ จ ถั้ ง โ อ ก า สิ้ ก า ร ควัาม่ต้ระห้นักถัง้ ปัญ่ห้าสิ้ังคม่ในห้ลาย่ม่้ต้้ ทำส�ีิ้นใจ พัรอ้ ม่ทำาำ ควัาม่เขึ้าใจกบั ผป้่ ระกอบการ ประกอบอาชุีพัในอนาคต้ พัร้อม่กับการ ร้านค้าและบุคลากรในม่ห้าวั้ทำย่าลัย่ ซึ่�้งม่ี พัั ฒ น า ทำ รั พั ย่ า ก ร บุ ค ค ล รุ ่ น ใ ห้ ม่ ่ ใ ห้ ้ ม่ี ผร่้ ว่ ัม่ทำดีลองใชุแ้ อปพัลช้ ุนั กวั่า 10,000 คน ศักย่ภ์าพัสิ้่งขึ้น้� การเช่อื มโยงเครอื ข้่ายธุรกิจเพ่ือสงั คม • การส่นบั ส่นุนการดาำ เนนิ งานส่มาคมธิรุ กิจเพ้อ� ส่ังคม (Social Enterprise Thailand: SE THAILAND) ในปี 2561 ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ สิ้นับสิ้นุนการดีำาเน้นงาน และร่วัม่ก่อต้ั�งเคร่อขึ้่าย่ธิุรก้จเพั่�อสิ้ังคม่ (SE THAILAND) โดีย่ปัจจุบันม่ีวั้สิ้าห้ก้จ เพั�่อสิ้ังคม่เขึ้้าร่วัม่แล้วักวั่า 62 องคก์ ร และม่ล่ น้ธิแ้ ม่่ฟ้า้ ห้ลวังฯ ไดีเ้ ปน็ เจ้าภ์าพัจัดีการประชุมุ ่เคร่อขึ้่าย่ธิุรก้จเพั่อ� สิ้ังคม่ในประเทำศไทำย่ จำานวัน 3 ครั�ง รวัม่ทำงั� การจัดีสิ้ัม่ม่นาให้้ควัาม่ร้่ดี้านการวัเ้ คราะห้ต์ ้ลาดี และการลงทำนุ ทำางสิ้ังคม่กับเคร่อขึ้า่ ย่ธิรุ กจ้ เพั�อ่ สิ้ังคม่ • การจดั เวทีรบั ฟ้ง้ ความคิดเหน็ ของเคร้อข่ายผปู้ ระกอบการทางส่ังคม ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ไดี้รับการทำาบทำาม่จากกระทำรวังพััฒนาสิ้ังคม่และควัาม่ม่�ันคงขึ้องม่นุษย่์ โดีย่กรม่พััฒนาสิ้ังคม่และสิ้วััสิ้ดี้การ ให้้นำาการจัดีกระบวันการรับฟ้ังควัาม่ค้ดีเห้็น และควัาม่ต้้องการขึ้องเคร่อขึ้่าย่ผ่้ประกอบการทำางสิ้ังคม่ (ก้จการเพั�่อสิ้ังคม่ สิ้ถัาบันการศ้กษา องค์กรพััฒนาเอกชุน เป็นต้น้ ) ทำง�ั 4 ภ์าค โดีย่ม่ี 147 องคก์ รเขึ้า้ ร่วัม่แสิ้ดีงควัาม่ค้ดีเห้็น และกำาห้นดีแผนสิ้ง่ เสิ้รม้ ่วัส้ ิ้าห้ก้จเพั่�อสิ้ังคม่ขึ้องภ์าครัฐ 27

โครงการต้น้ แบบ : โครงการพฒั นาดอยตุง (พืน้ ท่ีทรงงาน) อนั เน่ืองมาจากพระราชด�าริ การดำาเนินงานในปี 2561 แม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังดีว้ ัย่ เปน็ การห้ม่นุ เวัยี ่นครเ่ พัอ�่ แลกเปลยี� ่นเรยี ่นร้่ นอกจากนี� ย่ังขึ้อรับการสิ้นับสิ้นนุ จากองคก์ ารบรห้ ้ารสิ้่วันต้าำ บลอีกดี้วัย่ 3. การสรา้ งผูน้ าำ รุ่นใหม่ 2. การเรียนการส่อนแบบการจัดการเรียนรู้โดยการส่ร้างส่รรค์ผลงาน (Task-Based Learning: TBL) 3.1 การศึกษาในหอ้ งเรียน การจดั ีการเรยี ่นรโ้่ ดีย่การสิ้รา้ งสิ้รรคผ์ ลงาน (TBL) ในโครงการ การข้ยายผลการสอนภาษาไทย การสิ้อนการอ่านเขึ้ีย่นภ์าษาไทำย่ ระดีับชุั�นประถัม่ศ้กษาปีทำ�ี 1-3 ใหแ้ กน่ กั เรยี นท่ีไม่ไดใ้ ชภ้ าษาไทยเป็ นภาษาแม่ โดีย่แบง่ กล่มุ ่ดีาำ เน้นงาน 3 กล่มุ ่ การพััฒนาดี้านการศ้กษาขึ้องนักเรีย่นในโรงเรีย่นในพั่�นทำ�ี 1. ปี 2560 - 2562 จาำ นวน 8 โรงเรยี น โครงการฯ จำาเป็นต้้องใชุ้ภ์าษาเดีีย่วักันเพั่�อสิ้่�อสิ้ารให้้อย่่างเขึ้้าใจ 2. ปี 2561 - 2563 จำานวน 12 โรงเรยี น ถั่กต้้องและทำ�วั ัถั้ง เม่่�อพับวั่าย่ังม่ีนักเรีย่นบางสิ้่วันทำ�ไี ม่่ไดี้ใชุ้ภ์าษาไทำย่ 3. ปี 2562 - 2564 จำานวน 11 โรงเรยี น เปน็ ภ์าษาแม่่ จง้ ต้อ้ งเรม้� ่งานพัฒั นาจากการขึ้ย่าย่ผลการสิ้อนภ์าษาไทำย่ ทำ�ังนี� คณ์ะทำำางานไดี้จัดีต้ั�งศ่นย่์ขึ้ย่าย่ผลภ์าษาไทำย่ 5 ศ่นย่์ ให้้แก่นักเรีย่นทำ�ีไม่่ไดี้ใชุ้ภ์าษาไทำย่เป็นภ์าษาแม่่ให้้ม่ีประสิ้้ทำธิ้ภ์าพั ในโรงเรีย่นทำ�ีสิ้าม่ารถัพััฒนาการจัดีการเรีย่นการสิ้อนไดี้ดีีขึ้�้นม่าเป็น โดีย่ผา่ นกระบวันการการเรีย่นการสิ้อน 2 รป่ แบบห้ลัก ไดีแ้ ก่ แกนนำาเพั�่อคอย่ดี่แลโรงเรีย่นในพั่�นทำ�ีใกล้เคีย่ง จากการดีำาเน้นงาน 1. การเรียนการส่อนแบบมอนเตส่ซอรี� (Montessori) ทำผ�ี า่ นม่าพับปญั ่ห้าควัาม่ไม่พ่ ัรอ้ ม่ขึ้องเดีก็ เม่อ่� เขึ้า้ เรยี ่นชุน�ั ประถัม่ศก้ ษา ปีทำ�ี 1 เดี็กจำานวันม่ากย่ังไม่่สิ้าม่ารถัฟ้ังและพั่ดีภ์าษาไทำย่ไดี้ จ้งทำำาให้้ ในปกี ารศก้ ษา2560-2561 ไดีข้ ึ้ย่าย่ผลการเรยี ่นการสิ้อนแบบ ต้อ้ งนาำ การเรยี ่นการสิ้อนแบบม่อนเต้สิ้ซึ่อรีเ� ขึ้า้ ไปจดั ีการในศน่ ย่พ์ ัฒั นา ม่อนเต้สิ้ซึ่อร�ีในระดีับอนุบาลไปย่ังพั�่นทำ�ีอ�่นๆ ในอำาเภ์อแม่่ฟ้้าห้ลวัง เดีก็ เลก็ และอนบุ าล เพัอ�่ สิ้รา้ งควัาม่พัรอ้ ม่กอ่ นขึ้น�้ ชุนั� ประถัม่ศก้ ษาปที ำ�ี 1 จังห้วััดีเชุีย่งราย่ เป้าห้ม่าย่ทำั�งห้ม่ดี 29 โรงเรีย่น 77 ห้้องเรีย่น • การรว่ มมอ้ กบั องคก์ รเอกชนอ้�น ในปี 2560-2561 ดีำาเน้นการไปแล้วั 19 โรงเรีย่น 50 ห้้องเรีย่น ย่ังต้้องดีำาเน้นงานในปี โรงเรีย่นนานาชุาต้้เซึ่นต้์ แอนดีร่วัสิ้์ กรุงเทำพัฯ บร้ษัทำ 2562 อกี 10 โรงเรีย่น 27 ห้้องเรยี ่น ไทำย่เบฟ้เวัอเรจ จำากัดี (ม่ห้าชุน) และ บร้ษัทำ ทำร่ คอร์ปอเรชุั�น จำากัดี (ม่ห้าชุน) เขึ้า้ รว่ ัม่เปน็ พันั ธิม่ต้ ้รดีา้ นการพัฒั นาการศก้ ษา เพัอ่� สิ้นบั สิ้นนุ เปา้ ห้ม่าย่ศน่ ย่พ์ ัฒั นาเดีก็ เลก็ ในพัน�่ ทำข�ีึ้ย่าย่ผล ม่ที ำง�ั ห้ม่ดี53 ศน่ ย่์ การเพัม�้ ่ประสิ้ท้ ำธิ้ภ์าพัในการเรยี ่นการสิ้อนโดีย่เฉพัาะ Project Based 84 ห้อ้ งเรยี ่น ดีาำ เนน้ งานไปแลว้ ั 14 ศน่ ย่์ 27 ห้อ้ งเรยี ่น ต้อ้ งดีาำ เนน้ งาน Learning สิ้�่อ ICT และ Software พัร้อม่ร่วัม่ประชุุม่วัางแผนดีำาเน้น อีก 39 ศ่นย่์ 57 ห้อ้ งเรยี ่น ในปีการศ้กษา 2562 การในปกี ารศ้กษา 2562 โดีย่ม่ี ธินาคารไทำย่พัาณ์้ชุย่์ จาำ กัดี (ม่ห้าชุน) สิ้นับสิ้นุนดี้านสิ้าธิารณ์่ปโภ์คและสิุ้ขึ้ภ์าพันักเรีย่น โดีย่เฉพัาะในพั่�นทำี� การขึ้ย่าย่ผลจะดีำาเน้นการโดีย่คร่ขึ้องศ่นย่์พััฒนาเดี็กเล็ก ขึ้า้ งเคยี ่งโครงการพัฒั นาดีอย่ต้งุ ฯ ในอาำ เภ์อแม่ฟ่ ้า้ ห้ลวัง ผา่ นการจดั ีทำาำ ทำี�อย่่ในพัน�่ ทำ�ีใกล้เคีย่ง ซึ่ง�้ จะร่วัม่อบรม่กับคร่อนุบาลทำศ�ี น่ ย่ท์ ำ�ัง 5 ศ่นย่์ นำ�าสิ้ะอาดี เพั�่ออุปโภ์ค-บร้โภ์คใน 31 โรงเรีย่น ดี่แลสิุ้ขึ้ภ์าพันักเรีย่น โดีย่ทำางองคก์ ารบรห้ ้ารสิ้ว่ ันต้าำ บลจะกาำ ห้นดีศน่ ย่พ์ ัฒั นาเดีก็ เลก็ ทำจ�ี ะเปน็ เร้ม� ่จากเรอ่� งพัย่าธิ้และเห้า รวัม่ถั้งปรับปรงุ สิ้ภ์าพัอาคารบ้านพัักคร่ แกนนำา คอย่ประสิ้านและชุ่วัย่เห้ล่อศ่นย่์ทำี�เพั�้งรับการพััฒนา ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ไดีส้ ิ้ง่ ครจ่ ากศน่ ย่พ์ ัฒั นาเดีก็ เลก็ ในโครงการพัฒั นา ดีอย่ตุ้งฯ ไปอบรม่และให้้คำาปร้กษาแก่คร่ในศ่นย่์พััฒนาเดี็กเล็กทำ�ีจะ พััฒนาให้ม่่ซึ่้�งจะไดี้เขึ้้าม่าทำำางานในศ่นย่์พััฒนาเดี็กเล็กขึ้องต้ำาบล 28 รายงานประจ�าปี 2561

3.2 การศึกษานอกหอ้ งเรยี น “เจ็บ จน ไมร่ ”ู้ คอ่ สิ้าเห้ต้ขุ ึ้องควัาม่ย่ากลาำ บากในอดีีต้ขึ้องดีอย่ต้งุ เร�่องขึ้องการศก้ ษา เปน็ เรอ�่ งทำ�มี ่่ลน้ธิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ให้้ควัาม่สิ้าำ คญั ่ เป็นอย่า่ งม่าก เพัราะเปน็ การสิ้านต้อ่ ควัาม่ย่�งั ย่น่ ขึ้องชุุม่ชุนต้อ่ ไปในอนาคต้ กิจกรรมสรา้ งพืน้ ฐาน 2561 • พน้� ทกี� ารเรยี นรอู้ ยา่ งส่รา้ งส่รรคส์ ่าำ หรบั เดก็ และเยาวชน ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ปรบั ปรงุ อาคารเดีม้ ่ 2 อาคาร ให้เ้ ปน็ พัน่� ทำเ�ี รยี ่นร่้ สิ้ำาห้รับเดี็กและเย่าวัชุนโดีย่แบ่งเป็น 8 ห้้องประกอบดี้วัย่ ห้้องสิ้ำานักงาน ห้้องคอม่พั้วัเต้อร์ ห้้องสิ้มุ่ดี ห้้องดี่ห้นัง ห้้องครัวั ห้้องเต้้น ห้้องศ้ลปะ และห้้องจัดีก้จกรรม่รวัม่ ซึ่้�งเก้ดีจากการออกแบบร่วัม่กับเย่าวัชุนและ ผป้่ กครอง ม่เี ปา้ ห้ม่าย่เพัอ่� เปน็ พัน�่ ทำส�ี ิ้าำ ห้รบั การต้อ่ ย่อดีและพัฒั นาทำกั ษะขึ้อง เดีก็ และเย่าวัชุนในพัน่� ทำใ�ี ห้ใ้ ชุเ้ วัลาวัา่ งอย่า่ งเปน็ ประโย่ชุน์ ห้า่ งไกลจากสิ้ง้� ย่ว�ั ัยุ่ โดีย่คดั ีเลอ่ กเนอ่� ห้าทำน�ี า่ สิ้นใจทำน�ี อกเห้นอ่ จากเรอ่� งวัช้ ุาการ เกด้ ีเปน็ ห้ลกั สิ้ต่ ้ร ทำพ�ี ัฒั นารว่ ัม่กบั เย่าวัชุนผใ้่ ชุบ้ รก้ ารจาำ นวัน 12 ห้ลกั สิ้ต่ ้ร เชุน่ การเสิ้รม้ ่ทำกั ษะ การอา่ น การเสิ้รม้ ่ทำกั ษะฝัมี ่อ่ และแนะแนวัอาชุพี ั การทำาำ กจ้ กรรม่รว่ ัม่กบั ศล้ ปนิ ทำง�ั ในและนอกพัน�่ ทำ�ี การแสิ้ดีงออกอย่า่ งเห้ม่าะสิ้ม่ และสิ้รา้ งเครอ่ ขึ้า่ ย่ระห้วัา่ ง กลมุ่ ่เดีก็ เย่าวัชุน และผ่้ปกครองในชุุม่ชุนดีอย่ต้งุ เปน็ ต้น้ • คา่ ยเดก็ ใฝึด่ ี ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ร่วัม่กับ ม่่ลน้ธิ้กระต้่าย่ในดีวังจันทำร์จัดี “คา่ ย่เดีก็ ใฝัด่ ี”ี โดีย่ม่เี ปา้ ห้ม่าย่เพัอ่� ให้เ้ ดีก็ ในสิ้งั คม่เม่อ่ งอาย่รุ ะห้วัา่ ง 8-13 ปี ไดี้สิ้ัม่ผัสิ้ธิรรม่ชุาต้้และวััฒนธิรรม่ขึ้องชุุม่ชุนทำี�อย่่กับป่าผ่านการเรีย่นร่้ “ศาสิ้ต้ร์” และ “ศ้ลป์” ซึ่้�งเป็นห้น�้งในปรัชุญ่าการดีำาเน้นพัระชุนม่์ชุีพัขึ้อง สิ้ม่เดี็จย่่า โดีย่เน้นการใชุ้ห้ลักเห้ตุ้ผล และศ้ลปะเป็นสิ้่�อกลางดี้วัย่ห้วัังวั่า จะทำำาให้้เดี็กๆ ค้ดีถั้งคนอ่�นและสิ้�้งรอบต้ัวั สิ้าม่ารถัเต้้บโต้ขึ้�้นเป็นผ่้ให้ญ่่ทำ�ี ร่้เทำา่ ทำนั ควัาม่เปลยี� ่นแปลง และปรบั ต้วั ัในโลกปจั จบุ นั และอนาคต้ โดีย่ในปี ทำ�ผี า่ นม่าคา่ ย่เดีก็ ใฝัด่ ีไี ดีจ้ ดั ีขึ้น้� 4 รนุ่ ม่เี ย่าวัชุนเขึ้ารว่ ัม่กจ้ กรรม่ทำง�ั ห้ม่ดี121 คน 29

โครงการต้น้ แบบ หอุฝิ่่ น อุุทยานสามเหล่ียมทอุงคำา ขอ้ ุมูลพ้น� ฐาน ความเป็ นมา ระยะเวลาดาำ เนินโครงการ แห้ล่งเรยี ่นรเ่้ ร�่องประวััต้ศ้ าสิ้ต้รข์ ึ้อง “ฝัิ�น” ทำีย� ่าวันานกวัา่ 5,000 ปี เพั่�อให้้ประชุาชุนทำัว� ัไป 2548 – ปจั จุบนั ต้ระห้นกั ถัง้ ม่ห้นั ต้ภ์ยั ่จากย่าเสิ้พัต้ด้ ี นาำ เสิ้นอผา่ นนท้ ำรรศการรป่ แบบม่ลั ต้ม้ ่เี ดียี ่ทำนั สิ้ม่ยั ่ สิ้รา้ งควัาม่นา่ สิ้นใจให้้เกด้ ีการเรยี ่นรอ่้ ย่า่ งม่ปี ระสิ้ท้ ำธิภ้ ์าพั พัร้อม่ปลก่ จ้ต้สิ้ำานก้ ให้ป้ ระชุาชุน โดีย่เฉพัาะเย่าวัชุนให้้ พ้น� ท่ีโครงการ ห้า่ งไกลจากย่าเสิ้พัต้ด้ ี อนั เปน็ การแกป้ ญั ่ห้าย่าเสิ้พัต้ด้ ีดีา้ นอปุ สิ้งค์(Demand) ควับคไ่ ปกบั การดีาำ เนน้ บา้ นสบรวก อา� เภอเชียงแสน โครงการพััฒนาดีอย่ต้งุ ฯ ซึ่้ง� เป็นแกไ้ ขึ้ปัญ่ห้าย่าเสิ้พัต้้ดีดี้านอปุ ทำาน (Supply) จงั หวดั เชียงราย พืน้ ท่ี 250 ไร่ ผูร้ บั ประโยชน์ นกั ท่องเท่ียวเขา้ ชม 61,018 คน/ปี 30 รายงานประจ�าปี 2561

การดาำ เนินงานในปี 2561 • “คา่ ยเด็กใฝึด่ ี หอฝึ�่น ป้องกันยาเส่พตดิ ” ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ จดั ีกจ้ กรรม่ “คา่ ย่เดีก็ ใฝัด่ ีี ห้อฝัน�ิ ปอ้ งกนั ย่าเสิ้พัต้ด้ ี” เปน็ ประจาำ ทำกุ ปี เรม�้ ่ครงั� แรกเม่อ่� ปี 2557 เรอ่� ย่ม่าจนปจั จบุ นั โดีย่นาำ เดีก็ และเย่าวัชุนอายุ่9-18 ปี ม่ารว่ ัม่กจ้ กรรม่การเรยี ่นรร้่ ว่ ัม่กนั ในเรอ�่ งย่าเสิ้พัต้ด้ ี ต้ง�ั แต้เ่ รอ�่ งราวัในประวัตั ้ศ้ าสิ้ต้ร์ ควัาม่รเ้่ กยี� ่วักบั พัช่ ุเสิ้พัต้ด้ ี ประโย่ชุน์ และโทำษภ์ยั ่รา้ ย่แรงจากย่าเสิ้พัต้้ดี ณ์ ห้อฝั�ิน อุทำย่านสิ้าม่เห้ลีย� ่ม่ทำองคำา เพัอ�่ ให้้ควัาม่ร้่ทำี�ถั่กต้อ้ งและสิ้รา้ งควัาม่เขึ้้าใจอย่่างถัอ่ งแทำแ้ ก่เย่าวัชุนไม่ใ่ ห้้ ห้ลงผด้ ีไปกับย่าเสิ้พัต้้ดี โดีย่ในปี 2561 ม่ีเดี็กเขึ้า้ ร่วัม่ก้จกรรม่ทำ�งั สิ้�น้ เดก็ แลืะเยู่าวิชีน อายูุ่ 9-18 ป็ี ชีุมชีนในเชีียู่งรายู่ 2,237 คน 3 ชุมชน โรงเรียู่น ขี้ยู่ายู่ผลืส�่เดก็ ในโรงเรียู่น ท�ีเขี้า้ ร�วิมโครงการ 78 โรงเรียน 4,116 คน 31

รายงานพิเศษ เดินหนา้ แกป้ ัญหาส่ิงแวดลอ้ ุมโลก ร่วม “โครงการลดกา๊ ซเร้อุนกระจำกภาคสมคั รใจำ ต้ามมาต้รฐานขอุงประเทศไทย” (T-VER) ต้งั� เปา้ ปลอ่ ุยกา๊ ซเร้อุนกระจำกเป็ น “0” ในปี 2563 การดีแ่ ลสิ้ง�้ แวัดีล้อม่เป็นห้นา้ ทำข�ี ึ้องประชุากรโลกทำกุ คน ม่่ลน้ธิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ จง้ ร่วัม่สิ้่งเสิ้ร้ม่และรกั ษาสิ้ง�้ แวัดีล้อม่ อย่่างต้่อเน�อ่ ง และม่งุ่ ม่ัน� เป็นม่้ต้รต้อ่ สิ้ง�้ แวัดีลอ้ ม่ ดีว้ ัย่ห้ลกั ปฏิบ้ ัต้้การ “ใชุ้น้อย่” คอ่ ลดีการใชุ้พัลงั งานจากฟ้อซึ่ซึ่้ล และ “ปล่อย่น้อย่” ค่อ ลดีการปล่อย่ม่ลพั้ษสิ้่สิ้�้งแวัดีล้อม่ กระทำ�ังสิ้าม่ารถัลดีควัาม่เขึ้้ม่ขึ้องการใชุ้พัลังงาน (ห้ร่อสิ้ัดีสิ้่วันขึ้อง พัลังงานทำ�ีใชุ้ต้อ่ ราย่ไดี้) รอ้ ย่ละ 36 จากปี 2557 และเพั�้ม่การใชุ้พัลงั งานห้มุ่นเวัีย่นเปน็ รอ้ ย่ละ 4.5 ในปี 2561 นอกจากนี� โครงการพััฒนาดีอย่ตุ้งฯ ย่ังไดี้เขึ้้าร่วัม่ โครงการลดีก๊าซึ่เร่อนกระจกภ์าคสิ้ม่ัครใจต้าม่ม่าต้รฐานขึ้อง ประเทำศไทำย่ (Thailand Voluntary Emission Reduction Program: T-VER) องค์การบร้ห้ารจัดีการก๊าซึ่เร่อนกระจก (องคก์ ารม่ห้าชุน) ซึ่�้งก้จกรรม่ทำั�งห้ม่ดีล้วันเกด้ ีจากควัาม่รว่ ัม่ม่่อขึ้องพันักงาน และชุาวับ้านในพั่น� ทำี� พัรอ้ ม่ต้งั� เปา้ เปน็ องคก์ รทำปี� ลอ่ ย่กา๊ ซึ่เรอ่ นกระจกเปน็ ศน่ ย่์ ในปี 2563 โดีย่การชุดีเชุย่ปรม้ ่าณ์กา๊ ซึ่เรอ่ นกระจกทำีป� ลอ่ ย่ ทำง�ั ห้ม่ดี ดี้วัย่คารบ์ อนเครดี้ต้ทำจ�ี ะไดีใ้ นปี 2563

ผลการดาำ เนินงานในปี 2561 โครงการลดีก๊าซึ่เร่อนกระจกภ์าคสิ้ม่ัครใจต้าม่ม่าต้รฐานขึ้องประเทำศไทำย่ (T-VER) ในพัน�่ ทำี�โครงการขึ้ย่าย่ผล ม่ีทำงั� สิ้�น้ 2 โครงการ ไดีแ้ ก่ 1. โครงการปลูกป่ า สรา้ งคน บนวิถพี อุเพียง รกั ษาต้น้ นาำ � บรรเทาอุทุ กภยั จำงั หวดั น่าน ไดร้ บั ้ขี้นึ � ทะเบ้ียู่น T-VER โครงการลืดกา๊ ซเรือนกระจักภาคสมคั รใจั ป็ริมาณกา๊ ซเรือนกระจัก ท�ีคาดวิ�าจัะลืด/ด่ดกลืบั ้ได ้ จัาำ นวิน 176,704 ตนั คารบ์ ้อนไดออกไซด ์ เทียู่บ้เท�าต�อป็ี พัืน� ท�ีป็่ าอนุรกั ษใ์ นเขี้ตโครงการป็ลื่กป็่ าสรา้ งคนบ้นวิิถีพี ัอเพัียู่งฯ จัาำ นวิน ไร่ ไดร้ บั ้ควิามร�วิมมือจัากชีุมชีนในพัืน� ท�ีในการด่แลืป็่ าไม�ใหถ้ ี่กทาำ ลืายู่หรือตดั ตน้ ไม ้ 2. โครงการศึกษาและพฒั นาการปลูกชานาำ � มนั และพ้ชนาำ � มนั อุ่น้ ๆ ประเม่้นคาร์บอนเครดี้ต้จากการเพั�ม้ ่ควัาม่สิ้ม่บ่รณ์์ขึ้องป่าและพั�น่ ทำ�ีป่า ภ์าย่ใต้้โครงการ T-VER เพัอ�่ ให้ท้ ำราบศกั ย่ภ์าพัขึ้องพัน่� ทำใ�ี นการดีด่ ีซึ่บั กา๊ ซึ่เรอ่ นกระจก โดีย่การขึ้าย่คารบ์ อนเครดีต้ ้ จะเปน็ กลย่ทุ ำธิส์ ิ้รา้ งแรงจง่ ใจให้ช้ ุมุ ่ชุนอนรุ กั ษป์ า่ และปอ้ งกนั ไฟ้ปา่ ในพัน�่ ทำต�ี ้อ่ ไป

โครงการขยายผลในประเทศ โครงการศึกษาและพฒั นา การปลูกชานาำ � มนั และพ้ชนาำ � มนั อุ่้นๆ ขอ้ ุมูลพ้น� ฐาน ความเป็ นมา ระยะเวลาดาำ เนินโครงการ โครงการนี�เร้�ม่ต้้นม่าต้ั�งแต้่ปี 2549 เพัี�อแก้ไขึ้ควัาม่ย่ากจน และพััฒนาทำางเล่อกในการดีำารง พ.ศ. 2549 - ปจั จุบนั ชุีวั้ต้แก่ผค้่ นในพั่�นทำี� แกไ้ ขึ้ปญั ่ห้าควัาม่เสิ้่อ� ม่โทำรม่ขึ้องทำรพั ัย่ากรธิรรม่ชุาต้้ การบกุ รกุ ทำำาลาย่ปา่ โดีย่ ม่่ลนธ้ ิ้แม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ร่วัม่กบั ม่่ลน้ธิ้ชุัย่พัฒั นา ศก้ ษาและพััฒนาการปลก่ ชุาน�าำ ม่นั ให้เ้ ป็นพัช่ ุเศรษฐกจ้ พ้น� ท่ีโครงการ ขึ้องพั�่นทำ�ี ต้าม่พัระราชุดีำาร้ขึ้องสิ้ม่เดี็จพัระกน้ษฐาธิ้ราชุเจ้า กรม่สิ้ม่เดี็จพัระเทำพัรัต้นราชุสิุ้ดีาฯ ครอบคลุมพืน้ ท่ีทงั้ หมด สิ้ย่าม่บรม่ราชุกุม่ารี เพัราะชุานำ�าม่ันม่ีประโย่ชุน์ทำางการแพัทำย่์ ม่ีราคาสิ้่ง เห้ม่าะแก่การสิ้ร้างราย่ไดี้ 46,739 ไร่ ทำ�มี ่�นั คงให้้กับผ้่คนในพั่�นทำี� ผูร้ บั ประโยชน์ การดาำ เนินงานในปี 2561 621 ครวั เรือน 3,489 คน ในปี 2561 ทำีผ� า่ นม่า ไดีเ้ พัาะกลา้ ชุานำ�าม่ันจากต้น้ พัันธิด์ุ ีี จำานวัน 206,343 ต้น้ โดีย่ควับคมุ ่ อตั ้รารอดีม่ากกวัา่ 70% เพัอ่� เปน็ กลา้ สิ้าำ ห้รบั ปลก่ ซึ่อ่ ม่และปลก่ ทำดีแทำนต้น้ เดีม้ ่ ซึ่ง้� จะดีาำ เนน้ การปลก่ ในปี 2562-2563 สิ้ำารวัจ เก็บขึ้้อม่่ลต้้นชุาน�ำาม่ันราย่ต้้น เพั่�อแบ่งเกรดีต้้นและวั้เคราะห้์การเจร้ญ่เต้้บโต้ รวัม่ไปถั้งอบรม่และเต้รีย่ม่ควัาม่พัร้อม่ชุาวับา้ นในพั�น่ ทำีโ� ครงการฯ เร�อ่ งการต้ัดีแต้่งก�ง้ การเสิ้ยี ่บย่อดี และการปรบั ปรงุ ต้น้ ทำี�ให้้ผลผลต้ ้ต้าำ� ในขึ้ณ์ะเดีีย่วักัน ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ก็ไดี้สิ้นับสิ้นุนแม่่พัันธิุ์สิุ้กรเห้ม่ย่ซึ่านให้้แก่เกษต้รกร 81 ครัวัเร่อน และไก่กระดี่กดีาำ ให้้แกเ่ กษต้รกร 561 ครัวัเร่อน คด้ ีเป็นม่่ลค่าทำ�ังห้ม่ดี 2,187,500 บาทำ ซึ่ง้� นอกจากจะเปน็ การเพั้ม� ่ราย่ไดีแ้ ละลดีราย่จา่ ย่แลว้ ั ย่งั ชุว่ ัย่ปรบั ปรงุ สิ้าย่พันั ธิส์ุ ิ้ตั ้วัท์ ำอ้ งถั้น� ให้ด้ ีขี ึ้น้� อกี ดี้วัย่ และสิ้่งเสิ้รม้ ่กล้าผักสิ้วันครัวัและกลา้ ไม่้เศรษฐก้จให้้กบั ชุาวับ้าน 696 ราย่ เพั่�อนาำ ไปปลก่ ภ์าย่ใน ครวั ัเรอ่ นเพัอ่� ลดีราย่จา่ ย่ สิ้ร้างราย่ไดีเ้ สิ้รม้ ่ ในปี 2561 โครงการย่ังคงสิ้าำ รวัจขึ้้อม่ล่ สิ้ภ์าพัเศรษฐก้จ สิ้งั คม่ขึ้องชุาวับา้ นในพัน�่ ทำ�โี ครงการฯ ประจำาปีต้าม่ปกต้้ โดีย่ภ์าย่ห้ลังการสิ้ำารวัจก็ไดี้ค่นขึ้้อม่่ลให้้แก่ชุุม่ชุนเพั�่อย่่นย่ันควัาม่ถั่กต้้อง ก่อนนาำ ขึ้อ้ ม่ล่ ไปใชุ้ในการวัเ้ คราะห้์ และปรบั แผนการดีำาเน้นงานพัฒั นาเชุ้งพั�น่ ทำีต� ้่อไป 34 รายงานประจ�าปี 2561

ปัญหาต้งั� ต้น้ ผลสำาเรจ็ ำ ท่ีสอุดคลอ้ ุง ชุมชน เสน้ ทางลาำ เลียง ปลูกพืชเชงิ เด่ียว ป่ าตน้ นาำ ้ ข้าดองคค์ วามรู ้ กบั “เปา้ หมาย มีความข้ดั แยง้ ยาเสพติด ข้าดการบรหิ าร ถูกทาำ ลาย และทกั ษะ การพฒั นา เร่อื งนาำ ้ และ และปญั หาผูเ้ สพ จดั การนาำ ้ ชุมชน ในการประกอบ อุย่างย่งั ย้น” ท่ีดินทาำ กนิ ผูต้ ิดยาเสพติด มีข้า้ วไม่พอกนิ อาชีพ (SDGs) ขอุง สหประชาชาต้ิ ผลจำากการพฒั นา: ชาวบา้ นไดอ้ ุะไร? 35 ส่ิงแวดลอ้ ม: การใชป้ ระโยชนพ์ ืน้ ท่ีโครงการ ป็่ าเศึรษฐกิจั 4.11% ป็่ าใชีส้ อยู่ พัืน� ท�ีทำากิน ป็่ าอนุรกั ษ ์ 70.93% 8.61% 16.34% การปลูกป่ าแบบปลูกเสริม พัืน� ท�ีป็างมะหนั การปลูกป่ าแบบไม่ปลูก พัืน� ท�ีป็่นะ ป็่ าอนุรกั ษ ์ 75.43% ป็่ าใชีส้ อยู่ พัืน� ท�ีทำากิน ป็่ าเศึรษฐกิจั 3.37% 2.96% 18.51% เศรษฐกิจ: เปรียบเทียบ รายได ้ และรายจ่ายต่อครวั เรือน 185,273 2549 270,225 2560 300,000 2561 200,000 70,205 43,262 100,000 156,446 25,633 96,644 231,873 110,110 42,050 114,149 109,549 0 รายได ้ รายจำา่ ย รายได ้ รายจำา่ ย (บาท/ครวั เรือน) พัืน� ท�ีป็่นะ พัืน� ท�ีป็างมะหนั หนีส้ ินและเงินออม ปี 2561 (บาท/ครวั เรือน) พัืน� ท�ีป็างมะหนั 4,396 8,569 8,940 พัืน� ท�ีป็่นะ 3,969 หนีส� ิน เงินอุอุม เปรียบเทียบการเกิดไฟป่ า พัืน� ท�ีป็างมะหนั เสียู่หายู่ 493 ไร� เสียู่หายู่ พัืน� ท�ีป็่นะ เสียู่หายู่ 16 ไร� เสียู่หายู่ 0 0 1.65% 0% 0.05% 0% 2548 2561 2552 2561

โครงการขยายผลในประเทศ โครงการปลูกป่ า สรา้ งคน บนวิถพี อุเพียง รกั ษาต้น้ นาำ � บรรเทาอุุทกภยั จำงั หวดั น่าน ขอ้ ุมูลพ้น� ฐาน ความเป็ นมา ระยะเวลาดาำ เนินโครงการ โครงการปลก่ ป่า สิ้รา้ งคน บนวัถ้ ัพี ัอเพัยี ่ง รักษาต้้นน�ำา บรรเทำาอุทำกภ์ัย่ เปน็ โครงการต้อ่ เน่อ� ง พ.ศ. 2552 - 2563 จากโครงการบ่รณ์าการแกไ้ ขึ้ปญั ่ห้าและพัฒั นาพั่น� ทำ�จี ังห้วัดั ีนา่ น ต้าม่แนวัพัระราชุดีาำ ร้ ซึ่�ง้ เรม�้ ่ดีำาเน้น พ้น� ท่ีโครงการ การต้ั�งแต้ป่ ี 2552 โดีย่ม่่ลน้ธิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ และสิ้ถัาบนั สิ้ง่ เสิ้รม้ ่และพััฒนากจ้ กรรม่ปดิ ีทำองห้ลังพัระ 250,000 ไร่ สิ้บ่ สิ้านแนวัพัระราชุดีาำ ร้ ม่วี ัตั ้ถัปุ ระสิ้งคเ์ พัอ่� ชุว่ ัย่แกป้ ญั ่ห้าควัาม่ย่ากจนและย่กระดีบั คณุ ์ภ์าพัชุวี ัต้ ้ขึ้อง ครอบคลุมพืน้ ท่ี 3 อา� เภอ ชุาวับ้านในพั�่นทำ�ีโครงการ ก้จกรรม่ในโครงการฯ ประกอบดี้วัย่การปรับปรุงระบบนำ�าเพั�่อการอุปโภ์ค 4 ตา� บล 20 หมู่บา้ น บรโ้ ภ์คและชุลประทำาน การสิ้ง่ เสิ้รม้ ่อาชุพี ัดีว้ ัย่การพัฒั นาดีา้ นการเกษต้รและปศสุ ิ้ตั ้วั์ การจดั ีต้งั� กองทำนุ จงั หวดั น่าน พันั ธิพ์ุ ัช่ ุ พันั ธิส์ุิ้ตั ้วั์ และการแปรรป่ ซึ่ง้� ลว้ ันม่เี ปา้ ห้ม่าย่ในการ “ปลก่ คน” ต้าม่แนวัพัระราชุดีาำ ร้ “ปลก่ ปา่ ผูร้ บั ประโยชน์ ปล่กคน” ขึ้องสิ้ม่เดี็จพัระศรีนคร้นทำราบรม่ราชุชุนนี และการสิ้่งเสิ้ร้ม่ให้้คนอย่่ร่วัม่กับป่าขึ้อง 1,723 ครวั เรือน 7,392 คน สิ้ม่เดีจ็ พัระบรม่ราชุชุนนพี ันั ปหี ้ลวัง กล่าวัค่อการปล่กป่าทำี�ย่ั�งย่่นน�ัน ต้้องทำำาให้้ชุุม่ชุนม่ีคุณ์ภ์าพัชุีวั้ต้ ทำี�ดีขี ึ้�้นและไดี้รบั ประโย่ชุนจ์ ากปา่ ซึ่ง�้ นอกจากจะทำาำ ให้ช้ ุมุ ่ชุนไม่ร่ กุ ปา่ แลว้ ั ย่งั ทำาำ ให้พ้ ัวักเขึ้าห้วังแห้นและ 36 รายงานประจ�าปี 2561 รกั ษาปา่ อกี ดีว้ ัย่ ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ดีาำ เนน้ โครงการปลก่ ปา่ สิ้รา้ งคนฯ ระห้วัา่ งปี2556-2560 ดีว้ ัย่งบประม่าณ์ จากสิ้าำ นกั งานปลดั ีสิ้าำ นกั นาย่กรฐั ม่นต้รี ม่วี ัตั ้ถัปุ ระสิ้งคเ์ พัอ่� ฟ้น�้ ฟ้ท่ ำรพั ัย่ากรธิรรม่ชุาต้ใ้ นพัน่� ทำี� เพัม�้ ่พัน่� ทำ�ี ปา่ ควับคก่ บั การพัฒั นาคณุ ์ภ์าพัชุวี ัต้ ้ขึ้องชุมุ ่ชุน สิ้ง่ เสิ้รม้ ่ให้ช้ ุมุ ่ชุนอย่ร่ ว่ ัม่กบั ปา่ ไดีอ้ ย่า่ งย่ง�ั ย่น่ กจ้ กรรม่ ห้ลกั ในโครงการฯ ไดีแ้ ก่ การเพัาะกล้าไม่้ การจดั ีการการใชุ้ประโย่ชุนพ์ ั�น่ ทำ�ีเปน็ พัน�่ ทำีป� า่ แย่กจากทำท�ี ำำา กน้ และทำอี� ย่อ่ าศยั ่อย่า่ งชุดั ีเจน การจดั ีต้งั� คณ์ะกรรม่การและกฎระเบยี ่บชุมุ ่ชุนวัา่ ดีว้ ัย่การใชุแ้ ละอนรุ กั ษ์ ทำรัพัย่ากรปา่ ไม่้ การปล่กป่า 3 อย่า่ ง ประโย่ชุน์ 4 อย่่าง ในพั�น่ ทำ�ที ำ�กี ำาห้นดีให้้เป็นป่าประกอบดี้วัย่ ปา่ อนุรักษ์ เพัอ่� เปน็ พัน�่ ทำีต� ้้นนาำ� และรักษาควัาม่ห้ลากห้ลาย่ทำางชุวี ัภ์าพั ปา่ ใชุ้สิ้อย่ เพัอ�่ เปน็ พัน�่ ทำแี� ห้ลง่ พัลงั งานและแห้ล่งอาห้ารทำ�ีบร้ห้ารจัดีการโดีย่ชุมุ ่ชุน และปา่ เศรษฐก้จ ซึ่ง�้ ม่ีบทำบาทำสิ้าำ คัญ่ในการสิ้ร้าง ราย่ไดี้ทำ�ยี ่�งั ย่่นทำดีแทำนการพั�้งพัง้ พัช่ ุไรเ่ ชุง้ เดี�ยี ่วั การปล่กปา่ เศรษฐกจ้ นอกจากเป็นการลดีการใชุพ้ ั่�นทำ�ี การเกษต้รและการเผาไรเ่ พั่อ� เต้รยี ่ม่ปลก่ พัช่ ุไร่เชุง้ เดีีย� ่วัแลว้ ั ย่งั ทำาำ ห้นา้ ทำเี� ป็นแนวักันไฟ้ทำ�ีม่ชี ุวี ั้ต้ในการ ป้องกันไม่่ให้้ไฟ้ลาม่เขึ้า้ พัน�่ ทำป�ี า่ อนรุ กั ษแ์ ละป่าใชุ้สิ้อย่อกี ดี้วัย่ การดาำ เนินงานในปี 2561 ในปี 2561 ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ย่ังคงดีำาเน้นก้จกรรม่เพั�่อสิ้่งเสิ้ร้ม่คุณ์ภ์าพัผลผล้ต้จากป่า เศรษฐกจ้ อย่า่ งต้อ่ เนอ�่ ง โดีย่พัช่ ุห้ลกั ทำโ�ี ครงการปลก่ ปา่ สิ้รา้ งคนฯ สิ้นบั สิ้นนุ ให้ช้ ุมุ ่ชุนปลก่ เพัอ่� เพัม�้ ่ราย่ไดี้ ไดีแ้ ก่ กาแฟ้ และม่ะม่ว่ ังห้ม้ ่พัานต้์ กจ้ กรรม่ทำีด� ีาำ เนน้ การในปที ำี�ผ่านม่า ไดีแ้ ก่ 1) การจัดีอบรม่การเพัม�้ ่ผลผลต้ ้โดีย่ใชุ้สิ้ารชุีวัภ์ณั ์ฑ์์ และการแปรรป่ ผลผลต้ ้ขึ้นั� ต้น้ 2) การต้รวัจต้ด้ ีต้าม่ปา่ เศรษฐก้จโดีย่ผ่เ้ ชุี�ย่วัชุาญ่ 3) การนำาผ่้นำาชุุม่ชุนศ้กษาดี่งานสิ้วันม่ะม่่วังห้้ม่พัานต้์ในพั่�นทำี�ใกล้เคีย่ง เพั่�อแลกเปล�ีย่น ควัาม่รก้่ ับเกษต้รกรต้่างพั�น่ ทำ�ี 4) การจัดีห้าต้ลาดีสิ้ำาห้รับกาแฟ้และม่ะม่่วังห้ม้ ่พัานต้์ โดีย่โครงการฯ สิ้าม่ารถัจดั ีห้าต้ลาดีให้ก้ บั ผลผลต้ ้ทำง�ั ห้ม่ดี ไดีแ้ ก่ กาแฟ้กะลา จาำ นวัน10,636 กโ้ ลกรมั ่ และเม่ด็ ีม่ะม่ว่ ังห้ม้ ่พัานต้ด์ ีบ้ 8,237 กโ้ ลกรมั ่ ซึ่ง�้ สิ้รา้ งราย่ไดีใ้ ห้ก้ บั ชุมุ ่ชุนเปน็ ม่ล่ คา่ รวัม่ 1.4 ลา้ นบาทำ นอกจากกจ้ กรรม่ทำเี� กย�ี ่วัขึ้องกบั ปา่ เศรษฐกจ้ ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ย่งั คงต้ด้ ีต้าม่การบรห้ ้ารจดั ีการ ทำรัพัย่ากรป่าไม่้โดีย่ชุุม่ชุนผ่านม่าต้รการเฝั้าระวัังและจัดีการไฟ้ป่า พับวั่าชุุม่ชุนม่ีการบร้ห้ารจัดีการ ไฟ้ปา่ อย่า่ งต้อ่ เนอ่� งและไม่เ่ กด้ ีไฟ้ปา่ ขึ้น�้ เลย่ในพัน�่ ทำโ�ี ครงการอาำ เภ์อทำา่ วังั ผาและสิ้องแควั ม่เี พัยี ่งพัน่� ทำป�ี ่า 24 ไรใ่ นอาำ เภ์อเฉลม้ ่พัระเกยี ่รต้ท้ ำไ�ี ดีร้ บั ผลกระทำบจากไฟ้ปา่ อย่า่ งไรกต็ ้าม่ พัน�่ ทำปี� า่ ทำไี� ดีร้ บั ผลกระทำบลดีลง จากปฐี าน (2556) ซึ่ง�้ ม่พี ัน่� ทำปี� า่ ทำไ�ี ดีร้ บั ผลกระทำบจากไฟ้ปา่ 76,180 ไร่ คด้ ีเปน็ สิ้ดั ีสิ้ว่ ันทำลี� ดีลงถัง้ รอ้ ย่ละ 99

ปัญหาต้งั� ต้น้ ผลสำาเรจ็ ำ ท่ีสอุดคลอ้ ุง ธรรมชาต้ิถูกทำาลาย การเกษต้ร คุณภาพชีวิต้ กบั “เปา้ หมาย ตน้ น�า้ น่านเป็ น 45% ของ เผาป่ าเพ่ือท�าไร่หมุนเวียน ผูค้ นยากจนและไม่มี การพฒั นา แม่น�า้ เจา้ พระยา แต่พืน้ ท่ีป่ า ปลูกพืชเชิงเด่ียว แหล่งท�า รายไดท้ ่ีม่นั คง อุย่างย่งั ย้น” กลบั ลดลงอย่างมาก กินปนเปื อ้ นดว้ ยสารเคมี (SDGs) ขอุง สหประชาชาต้ิ ผลจำากการพฒั นา: ชาวบา้ นไดอ้ ุะไร? ส่ิงแวดลอ้ ม: การใชป้ ระโยชนพ์ ืน้ ท่ีโครงการ ป็่ าอนุรกั ษ ์ 41.4% ป็่ าใชีส้ อยู่ 0.5% ท�ีอยู่่�อาศึยัู่ 0.4% ป็่ าเส�ือมโทรม 30.7% พัืน� ท�ีทำากิน 27% 2552 2561 ป็่ าอนุรกั ษ ์ 63.3% ป็่ าเศึรษฐกิจั ป็่ าใชีส้ อยู่ พัืน� ท�ีทำากิน 13.9% 0.5% 13.4% ท�ีอยู่�่อาศึยัู่ 0.4% เศรษฐกิจ: เปรียบเทียบสภาพเศรษฐกิจต่อครวั เรือน (บาท/ครวั เรือน) 200,000 163,781 140,445 2552 2560 2561 150,000 150,115 100,000 54,913 45,195 74,805 38,537 50,000 38,593 0 43,718 17,911 23,516 15,479 รายได ้ รายจำา่ ย หนีส� ิน เงินอุอุม เปรียบเทียบการเกิดไฟป่ า 100 เสียู่หายู่ 76,180 ไร� 50 43% 0 เสียู่หายู่ 1,285 ไร� เสียู่หายู่ 89 ไร� เสียู่หายู่ 24 ไร� 2556 0.2% 0.1% 1% 2558 2561 2557 37

โครงการขยายผลในประเทศ โครงการรอ้ ยใจรกั ษ์ ต�ำบลท่าตอน อ�ำเภอแมอ่ าย จงั หวดั เชียงใหม่ ขอ้ มูลพืน้ ฐาน ความเป็ นมา ระยะเวลาด�ำเนินโครงการ โครงการร้อ้ ยใจรักั ษ์เ์ กิิดขึ้น้� เพื่อ�่ สนับั สนุนุ มาตรการและนโยบายของรัฐั บาลในการป้อ้ งกันั และ พ.ศ. 2561 - 2572 แก้้ไขปััญหายาเสพติิด และเสริิมสร้้างความมั่่�นคงของชาติิด้้วยการสร้้างความเข้้มแข็็งของชุุมชน สร้า้ งทางเลืือกในการดำ�ำ รงชีพี อย่า่ งพอเพียี ง และสร้า้ งภููมิิคุ้้�มกันั แก่ช่ ุมุ ชนเป้า้ หมายซึ่ง่� เคยสร้า้ งรายได้้ พืน้ ท่ีโครงการ ส่ว่ นใหญ่จ่ ากกิิจกรรมผิิดกฎหมายต่า่ งๆ ให้ห้ ันั มาประกอบอาชีพี สุจุ ริิตแทน โดยมุ่่�งเน้น้ การสร้า้ งตัวั อย่า่ งที่� พืน้ ท่ีลุ่มน�ำ้ หว้ ยเมืองงาม เป็น็ รูปธรรมให้ช้ ุมุ ชนเห็น็ และเข้า้ ใจ นำ�ำ ไปสู่ก�่ ารเปลี่ย� นแปลงตนเอง โดยมีลี ำ�ำ ดับั การพัฒั นา “อยู่ร�่ อด พอเพียี ง 37,119 ไร่ ครอบคลุม และยั่ง� ยืืน” เพื่อ่� เป็น็ ต้น้ แบบการแก้ป้ ัญั หายาเสพติิดในบริบทสังั คมเมืืองอย่า่ งยั่ง� ยืืนด้ว้ ยการใช้ก้ ารพัฒั นา 4 หมู่บา้ นหลกั ไดแ้ ก่ ทางเลืือกเชิิงพื้�นที่�ระยะยาว อย่า่ งมีบี ููรณาการและรอบด้า้ นทั้ง� ในมิิติิเศรษฐกิิจสังั คมและสิ่ง� แวดล้อ้ ม บา้ นเมืองงามเหนือ เน้น้ การมีสี ่ว่ นร่ว่ มสะท้อ้ นความต้อ้ งการของชุมุ ชนในพื้น� ที่� และความเป็น็ เจ้า้ ของระหว่า่ งผู้�มีส่ว่ นได้เ้ สียี บา้ นหว้ ยสา้ น บา้ นหวั เมืองงาม ทุกุ ระดับั ในท้อ้ งถิ่น� บููรณาการทุกุ ภาคส่ว่ นทั้ง� ภาครัฐั และเอกชน เพื่อ่� เสริิมสร้า้ งศักั ยภาพของคนในชุมุ ชน และบา้ นเมืองงามใต ้ ในด้า้ นการเกษตร ปศุสุ ัตั ว์์ ชลประทาน หัตั ถกรรม การแปรรูปสร้้างมููลค่่าเพิ่ม� แก่่ผลผลิิตการบริการ และ 20 หมู่บา้ นย่อย และการบริิหารจััดการทรััพยากรธรรมชาติิ ตลอดจนสามารถขัับเคลื่�่อนการพััฒนาชุุมชนต่่อไปได้้ ในต�ำบลท่าตอน อำ� เภอแม่อาย ด้ว้ ยตนเอง จงั หวดั เชียงใหม่ การด�ำเนินงานในปี 2561 ผูร้ บั ประโยชน์ 1,067 ครวั เรือน 4,297 คน 1. ด้า้ นระบบน้ำำ �� เริ่�มดำำ�เนิินการพััฒนาระบบน้ำ�ำ�เพื่�่ออุุปโภคและบริโภคเป็็นอัันดัับแรก เนื่�่องจาก เป็น็ กิิจกรรมที่่�เห็็นผลเร็ว็ ที่่�สุุดตามความต้้องการของชาวบ้า้ น สามารถสร้า้ งความเชื่่อ� มั่�นและศรััทธา ต่่อมููลนิิธิิฯ และภายหลัังได้้จััดการน้ำำ��ด้้านการเกษตรเพื่�่อใช้้ประโยชน์์จากต้้นทุุนน้ำ�ำ�ที่่�มีีในพื้�นที่� ให้้เกษตรกรสามารถเพิ่ม� ผลผลิิตรวมทั้้�งเพาะปลููกมากกว่่า 1 ครั้ง� ต่อ่ ปีี 2. ด้า้ นงานอาสาสมัคั ร คััดเลืือกและอบรม “อาสาสมััครพััฒนา” (อสพ.) จำำ�นวน 21 คน เพื่อ่� ปฏิิบัตั ิิงานในพื้น� ที่แ� ละเป็น็ ข้อ้ ต่อ่ เชื่อ�่ มความสัมั พันั ธ์แ์ ละความเข้า้ ใจระหว่า่ งโครงการฯ และชุมุ ชน โดยจััดการฝึกึ อบรม อสพ. ที่โ� ครงการปลููกป่า่ สร้า้ งคนฯ จังั หวัดั น่า่ นเป็น็ เวลา 48 วันั และสำ�ำ รวจข้อ้ มููล เศรษฐกิิจและสังั คมประจำ�ำ ปีี 3. ด้า้ นปศุุสัตั ว์์สนัับสนุนุ พัันธุ์�สัตว์์คุุณภาพดีีให้้กัับชาวบ้้าน เพื่อ่� เป็น็ แหล่ง่ รายได้แ้ ละแหล่ง่ อาหาร ในครอบครััว โดยในปีี 2561 ได้ส้ นัับสนุุน สุกุ รพัันธุ์�ดำ�ดอยตุุง 107 ตััว ไก่่กระดููกดำำ� 780 ตัวั เป็็ดเทศ 580 ตััว และเป็็ดไข่่ 274 ตัวั ให้้แก่่ชาวบ้้านในพื้น� ที่�โครงการฯ ทั้�งสิ้�น้ 274 ครััวเรือน นอกจากจะช่ว่ ย เพิ่�มจำำ�นวนสัตั ว์์ในพื้�นที่�แล้ว้ ยังั ช่่วยปรับั ปรุงุ สายพัันธุ์�สัตว์ท์ ้้องถิ่�นให้้ดีขี ึ้้น� อีีกด้ว้ ย 4.ด้า้ นเกษตร จัดั ตั้้ง� แปลงเกษตรสาธิิต 75 ไร่่ เพื่อ�่ เป็น็ พื้น� ที่ต� ัวั อย่า่ งให้ก้ ับั ชุมุ ชน หรืือหน่ว่ ยงานอื่น่� ๆ เพื่อ�่ ขยายผลการพัฒั นาโดยเฉพาะในเขตพื้้�นที่�ภาคเหนืือ ในการดำำ�เนิินกิิจกรรมพัฒั นาทั้ง� 5 มิิติิ ได้้แก่่ 38 รายงานประจ�ำปี 2561

น�าำ ดี้น ปา่ เกษต้รและปศสุ ิ้ตั ้วัอ์ ย่า่ งครบวังจร ครอบคลมุ ่การใชุป้ ระโย่ชุนท์ ำง�ั พั่น� ทำ�ีดีอน พั่น� ทำล�ี ่มุ ่ ห้รอ่ พั่น� ทำ�นี า ผลสำาเรจ็ ำ ทำ�ังย่ังเป็นแห้ล่งจ้างงานให้้กับชุาวับ้านในพั่�นทำ�ี สิ้ร้างราย่ไดี้ราย่วัันอย่่างสิ้ม่ำ�าเสิ้ม่อ นอกจากนี�ย่ังม่ีการสิ้ำารวัจ พั�่นทำ�ีทำำาก้นขึ้องชุาวับ้านภ์าย่ในโครงการฯ เพั�่อทำราบถั้งการใชุ้ประโย่ชุน์ขึ้องทำี�ดี้น ผลผล้ต้และชุน้ดีขึ้องพั่ชุไร่ ท่ีสอุดคลอ้ ุงกบั และไม่้ย่น่ ต้้น ซึ่�้งเป็นขึ้้อม่ล่ ต้�ังต้น้ ทำี�สิ้าำ คัญ่ในการกำาห้นดีการใชุ้ประโย่ชุน์ขึ้องพั่�นทำ�ีล่มุ ่น�ำา รวัม่ไปถัง้ การสิ้่งเสิ้ร้ม่ “เปา้ หมาย การเกษต้รเพั�อ่ เพั�ม้ ่ผลผลต้ ้และการแปรร่ปผลต้ ้ภ์ณั ์ฑ์เ์ พั่�อเพัม้� ่ม่่ลค่าต้่อไป การพฒั นา 5. ดา้ นการสง่ เสรมิ อาชพี สตรี สิ้ง่ เสิ้รม้ ่อาชุพี ัห้ตั ้ถักรรม่ให้ก้ ลมุ่ ่สิ้ต้รใี นพัน�่ ทำใ�ี ห้พ้ ัฒั นาฝัมี ่อ่ และม่รี าย่ไดีเ้ สิ้ร้ม่ อุย่างย่งั ย้น” 6. ดา้ นการทอ่ งเทย่ี ว วัางแผนปรบั ภ์ม่ ่ท้ ำศั นเ์ พัอ�่ พัฒั นาพัน�่ ทำเ�ี ปน็ แห้ลง่ ทำอ่ งเทำย�ี ่วั สิ้รา้ งควัาม่เขึ้าใจและแรงกระต้นุ้ (SDGs) ให้ช้ ุาวับ้านม่องเห้น็ ภ์าพัในอนาคต้และเห้็นประโย่ชุนร์ ว่ ัม่กัน ขอุงสหประชาชาต้ิ 7. ดา้ นการศึกษา เน้นการพัฒั นาคร่และบคุ ลากรทำางการศ้กษาโดีย่จดั ีให้ไ้ ปศก้ ษาดี่งานทำีโ� ครงการพัฒั นา ดีอย่ตุ้งฯ พััฒนาและจัดีการกระบวันการเรีย่นร่้โดีย่เน้นวั้ธิีการเรีย่นการสิ้อนแบบม่อนเต้สิ้ซึ่อรี� และปรับปรุง อาคารโรงเรยี ่นและศน่ ย่เ์ ดีก็ เล็กให้้ม่สี ิ้ภ์าพัแวัดีลอ้ ม่เห้ม่าะสิ้ม่แกก่ ารเรีย่นร่้ขึ้องเดี็ก 8. ดา้ นการแกป้ ญั หายาเสพติด ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่่ฟ้า้ ห้ลวังฯ รว่ ัม่กบั เจา้ ห้นา้ ทำ�ที ำห้าร ฝั่าย่ปกครอง เจ้าห้นา้ ทำ�ี สิ้าธิารณ์สิ้ขุ ึ้อาำ เภ์อแม่่สิ้าย่ และสิ้ถัาบันธิัญ่ญ่ารักษ์ ดีำาเน้นก้จกรรม่ “อาสิ้าทำำาดี”ี รนุ่ ทำี� 1 โดีย่นาำ ผ้่เสิ้พัย่าเสิ้พัต้ด้ ี ทำี�สิ้ม่คั รใจเล้กย่าดี้วัย่ต้ัวัเองจำานวัน 53 ราย่ ทำาำ งานร่วัม่กบั โครงการฯ ในแปลงเกษต้รสิ้าธิ้ต้ ควับค่กับการดี่แล บาำ บดั ีและฟ้น�้ ฟ้อ่ ย่า่ งใกลช้ ุด้ ีขึ้องเจา้ ห้นา้ ทำที� ำห้ารและแพัทำย่เ์ ปน็ เวัลา 50 วันั ม่กี ารฝักึ ทำกั ษะอาชุพี ั ม่อี าชุพี ัทำส�ี ิ้จุ รต้ ้ ทำาำ ม่รี าย่ไดีส้ ิ้ม่า�ำ เสิ้ม่อต้ลอดีระย่ะเวัลาทำรี� ว่ ัม่กจ้ กรรม่ เพัอ�่ สิ้รา้ งโอกาสิ้แกผ่ ต้่ ้ด้ ีย่าเสิ้พัต้ด้ ีไดีก้ ลบั ม่าใชุช้ ุวี ัต้ ้ในสิ้งั คม่ ไดี้อย่า่ งม่ีศกั ดี้�ศรี และสิ้ร้างทำางเล่อกในการประกอบอาชุีพัสิ้จุ รต้ ้ และไดีร้ บั การย่อม่รบั จากสิ้งั คม่อีกครัง� ปัญหาต้งั� ต้น้ ความยากจำน ขาดการบริหารจำดั การนาำ � ปัญหายาเสพต้ิด การเกษต้ร ชาวบา้ นขาดความรู ้ น�า้ เพ่ือการอุปโภคบรโิ ภค ยงั มีผูเ้ สพและผูค้ า้ ใชส้ ารเคมีการท�าเกษตรมาก และทกั ษะในการประกอบ ไม่เพียงพอในหนา้ แลง้ หลงเหลืออยู่ในพืน้ ท่ี ขาดองคค์ วามรูใ้ นการท�าเกษตร อาชีพ มีความเหล่ือมลา� ้ ไม่มีระบบชลประทาน ไม่สามารถ อิทธิพลของกลุ่ม น�า้ ไม่เพียงพอในหนา้ แลง้ ทางเศรษฐกิจ ใชน้ �า้ เพ่ือการเกษตรอย่างมี เครือข่ายยาเสพติด ดินเส่ือมคุณภาพ มีอตั ราการ ประสิทธิภาพ ตายของปศุสตั วส์ ูง ผลจำากการพฒั นา: ชาวบา้ นไดอ้ ุะไร? เศรษฐกิจ: ขี้อ้ ม่ลืสภาพั รายู่ได ้ รายู่จั�ายู่ หนีส� ิน แลืะเงินออม โดยู่เฉลื�ียู่ต�อครวั ิเรือน ป็ี 2561 ส่ิงแวดลอ้ ม: การใชป้ ระโยชนพ์ ืน้ ท่ีโครงการ รอ้ ยใจรกั ษ ์ ปี 2561 พัืน� ท�ีทำากิน ท�ีอยู่่�อาศึยั ู่ รายได ้ 197,300 บาท รายจำา่ ย 266,127 บาท 37.54% 3.00% หนีส� ิน 68,516 บาท ป็่ าอนุรกั ษ ์ เงินอุอุม 31,707 บาท 43.96% ป็่ าเศึรษฐกิจั 15.50% (บาท/ครวั เรือน) ห้ม่าย่เห้ตุ้ : ขึ้้อม่ล่ ระห้วั่างเดี่อนม่กราคม่ 2560 ถัง้ เดีอ่ นธิันวัาคม่ 2560 0 100,000 200,000 300,000 39

โครงการขยายผลในต้่างประเทศ โครงการพฒั นาทางเลอ้ ุก เพ่้อุชีวิต้ความเป็ นอุยู่ท่ีย่งั ย้นไทย-เมียนมา ขอ้ ุมูลพ้น� ฐาน ความเป็ นมา ระยะเวลาดาำ เนินโครงการ โครงการม่วี ัตั ้ถัปุ ระสิ้งคเ์ พัอ�่ ลดีปญั ่ห้าย่าเสิ้พัต้ด้ ีทำง�ั ในสิ้ว่ ันขึ้องการปลก่ ฝัน�ิ การคา้ และลาำ เลยี ่ง 2561-2568 ย่าเสิ้พัต้ด้ ีในพัน่� ทำเี� ปา้ ห้ม่าย่ ดีว้ ัย่การสิ้รา้ งทำางเลอ่ กในการประกอบอาชุพี ัสิ้จุ รต้ ้ต้า่ งๆ ทำม�ี ่รี าย่ไดีม้ ่นั� คง โดยเป็ นโครงการขยายผล เพัยี ่งพัอให้แ้ กช่ ุมุ ่ชุน ลดีปญั ่ห้าควัาม่ย่ากจน ต้าม่แนวัทำางการพัฒั นาต้าม่ต้าำ ราแม่ฟ่ ้า้ ห้ลวัง ซึ่ง�้ จะชุว่ ัย่ จากพืน้ ท่ีเดิม คือ เสิ้รม้ ่สิ้ร้างควัาม่ม่ั�นคงต้าม่แนวัชุาย่แดีนไทำย่-เม่ีย่นม่าไดีอ้ ีกดี้วัย่ นอกจากน�ี ย่ังม่่งุ เปา้ ในการเป็นต้้น จงั หวดั ท่าขีเ้หลก็ และจงั หวดั แบบการพัฒั นาเชุง้ พัน่� ทำอ�ี ย่า่ งม่บี ร่ ณ์าการและรอบดีา้ น เนน้ การม่สีิ้ว่ ันรว่ ัม่ขึ้องชุมุ ่ชุน ทำร�ี ฐั บาลเม่ยี ่นม่า เมืองสาด ท่ีดา� เนินงาน สิ้าม่ารถัขึ้ย่าย่ผลไปย่งั พั่น� ทำ�อี ่น� ๆ ขึ้องประเทำศไดี้ต้่อไป ตงั้ แต่ปี 2555-2560 ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ดีำาเน้นงานใน 2 พั�่นทำี�ห้ลักต้าม่ทำี�รัฐบาลเม่ีย่นม่าร้องขึ้อ ไดี้แก่ พั�่นทำี� ห้นองต้ะย่า อาำ เภ์อพั้นเลา รัฐฉานใต้้ และพั่น� ทำ�ที ำางต้อนเห้น่อขึ้องจังห้วัดั ีทำา่ ขึ้ีเ� ห้ล็ก รัฐฉานต้ะวันั ออก พ้น� ท่ีโครงการ ปัญหาต้งั� ต้น้ ข้าดองคค์ วามรูใ้ นการบริหาร 1. พืน้ ท่ีหนองตะยา จดั การนำา้ อย่างมีประสิทธิภาพ การปลูกพืชเสพติดและเป็ นเสน้ ทาง (รฐั ฉานใต)้ ประกอบดว้ ย ลาำ เลียงและคา้ ยาเสพติด 4 กลุ่มบา้ น ครอบคลุม 101 หมู่บา้ น 2. พืน้ ท่ีจงั หวดั ท่าขีเ้หลก็ (รฐั ฉานตะวนั ออก) ประกอบดว้ ย 3 กลุ่มบา้ น ครอบคลุม 25 หมู่บา้ น ผูร้ บั ประโยชน์ ข้าดแคลนยาและวคั ซีีนปอ้ งกนั ข้าดองคค์ วามรูด้ า้ การเกษตร 1. พืน้ ท่ีหนองตะยา 4,197 โรคในปศุสตั ว ์ และตลาดรองรบั ผลผลิต ครวั เรือน 18,917 คน 2. พืน้ ท่ีจงั หวดั ท่าขีเ้หลก็ 965 ครวั เรือน 4,331 คน รวมทงั้ สิน้ 5,162 ครวั เรือน 23,248 คน 40 รายงานประจ�าปี 2561

การดาำ เนินงานในปี 2561 ผลสำาเรจ็ ำ โครงการฯ มุ่่งเน้นการสิ้ร้างควัาม่เขึ้้าใจ เขึ้้าถั้ง “ภ์่ม่้สิ้ังคม่” ขึ้องชุุม่ชุนเป้าห้ม่าย่ ท่ีสอุดคลอ้ ุงกบั และดีาำ เนน้ กจ้ กรรม่ Quick Hit แกป้ ัญ่ห้าเร่งดี่วันขึ้องชุุม่ชุน เพัอ�่ ให้ช้ ุุม่ชุนเกด้ ีควัาม่ไวั้วัางใจในโครง “เปา้ หมาย การฯ นาำ ม่าซึ่้ง� ควัาม่รว่ ัม่ม่่อในระย่ะย่าวัต้่อไป การพฒั นา อุย่างย่งั ย้น” (SDGs) ขอุงสหประชาชาต้ิ พืน้ ท่ีหนองตะยา อาำ เภอพินเลา รฐั ฉานใต ้ รัฐบาลเม่ีย่นม่าไดี้ดีำาเน้นโครงการพััฒนาทำางเล่อกนำาร่องในพั่�นทำ�ีห้นองต้ะย่า เพั�่อแก้ปัญ่ห้า การปล่กฝัิ�น โดีย่ไดี้ขึ้อให้้ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ให้้การชุ่วัย่เห้ล่อดี้านวั้ชุาการเกี�ย่วักับการพััฒนา คณุ ์ภ์าพัชุวี ั้ต้ โดยในปี 2561 มูลนิธิแม่ฟา้ หลวงฯ ไดด้ าำ เนินการดงั นี ้ 1. จัดีการศ้กษาดี่งานดี้านการพััฒนาทำางเล่อกทำี�โครงการพััฒนาดีอย่ตุ้งฯ และโครงการ พัฒั นาอน�่ ๆ ขึ้องม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ให้แ้ กผ่ แ้่ ทำนฝัา่ ย่เม่ยี ่นม่าทำเ�ี กยี� ่วัขึ้องกบั การดีาำ เนน้ โครงการดีงั กลา่ วั รวัม่ทำ�ังผ่้นำากลุ่ม่ปะโอ ซึ่�้งเป็นกลุ่ม่ชุาต้้พัันธิุ์ห้ลักในพั�่นทำ�ี เพั่�อสิ้ร้างควัาม่เขึ้้าใจเก�ีย่วักับแนวัทำางการ พััฒนาขึ้องม่ล่ น้ธิ้ฯ ก่อนเร้�ม่ดีำาเนน้ งานในพัน�่ ทำ�ี 2. เกบ็ ขึ้อม่ล่ เพัอ�่ วัางแผนพัฒั นา โดีย่โครงการฯ ไดีล้ งพัน่� ทำร�ี ว่ ัม่กบั ผแ้่ ทำนจากสิ้าำ นกั งาน ป.ป.สิ้. และรัฐบาลเม่ีย่นม่า เพั�่อสิ้ำารวัจขึ้้อม่่ลเบ่�องต้้นทำางกาย่ภ์าพั แห้ล่งน�ำา การประกอบอาชุีพัขึ้องคน ในชุุม่ชุน เชุ่น เกษต้ร ปศุสิ้ัต้วั์ ต้ลอดีจนพั่ดีคุย่กับชุาวับ้านถั้งปัญ่ห้า ควัาม่ต้้องการ และประเม่้น ศักย่ภ์าพัชุมุ ่ชุน เพั่�อนำาม่าพั้จารณ์าวัางแผนโครงการในระย่ะย่าวัต้อ่ ไป 3. ก้จกรรม่ Quick Hit สิ้่งเสิ้ร้ม่ให้้ชุาวับ้านสิ้ร้างถันนอ้ฐบล็อกร่ปต้ัวัไอ (i-section road) โดีย่สิ้นับสิ้นุนชุุดีอุปกรณ์์ในการผล้ต้อ้ฐบล็อกและแนะนำาวั้ธิีการสิ้ร้าง ทำ�ังน�ี วั้ธิีการดีังกล่าวัม่ีควัาม่ เห้ม่าะสิ้ม่กบั สิ้ภ์าพัพั�น่ ทำ�ี สิ้าม่ารถัแก้ปัญ่ห้าการสิ้ัญ่จรภ์าย่ในห้ม่บ่ า้ นไดีต้ ้าม่ควัาม่ต้้องการขึ้องชุมุ ่ชุน ใชุต้ ้้นทำุนกอ่ สิ้รา้ งไม่ส่ ิ้ง่ ชุาวับา้ นสิ้าม่ารถัดีำาเน้นการไดีด้ ี้วัย่ต้ัวัเอง พืน้ ท่ีตอนเหนือข้อง จงั หวดั ท่าข้ีเ้หลก็ รฐั ฉานตะวนั ออก 1. ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ลงพั�่นทำ�ีเพั�่อห้าร่อกับชุุม่ชุนและห้น่วัย่งานราชุการทำ�ีเก�ีย่วัขึ้้อง เพั�อ่ ทำาำ ควัาม่เขึ้้าใจถั้งปัญ่ห้าและควัาม่ต้้องการขึ้องชุมุ ่ชุน 2. ดีำาเน้นก้จกรรม่ Quick Hit แก้ปัญ่ห้าเร่งดี่วันขึ้องชุุม่ชุน ไดี้แก่ การพััฒนาระบบน�ำาเพั่�อ อปุ โภ์คบรโ้ ภ์คสิ้าำ ห้รบั ห้ม่บ่ า้ นและโรงเรยี ่น โดีย่รว่ ัม่กบั ชุมุ ่ชุน 2 ห้ม่บ่ า้ น สิ้รา้ งฝัาย่อปุ โภ์คบรโ้ ภ์ค 2 ฝัาย่ ระบบทำ่อสิ้่งนำ�า และถัังพัักน�ำารวัม่ 5 ถััง รวัม่ทำั�งร่วัม่กับโรงเรีย่นในการทำำาควัาม่สิ้ะอาดีบ่อนำ�าเดี้ม่ ซึ่่อม่แซึ่ม่ทำ่อสิ้่งนำ�า และต้้ดีต้�ังถัังพัักน�ำาจำานวัน 2 ถััง เพั�่อสิ้ำารองนำ�าให้้เพัีย่งพัอต้่อการอุปโภ์คบร้โภ์ค ชุว่ ังเปิดีภ์าคเรยี ่น 41

มหาวิทยาลยั ท่ีมีชีวิต้ ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ม่ีเป้าห้ม่าย่ทำ�ีจะเป็นแห้ล่งเรีย่นร่้ชุ�ันนำาขึ้องโลก ดี้านการพััฒนาทำ�ีย่�ังย่่น และการบร้ห้ารธิุรก้จเพั�่อสิ้ังคม่ ม่คี วัาม่พัรอ้ ม่ทำัง� ดีา้ นองคค์ วัาม่ร้่ บคุ ลากร สิ้่�อ ห้อ้ งเรีย่น และสิ้้ง� อาำ นวัย่ควัาม่สิ้ะดีวัก สิ้ำาห้รับจัดีห้ลักสิ้่ต้รการศก้ ษาดี่งาน และก้จกรรม่ทำ่องเทำ�ยี ่วัเชุง้ เรีย่นร่้ทำ�หี ้ลากห้ลาย่ เพัอ�่ เผย่แพัร่การพััฒนาต้าม่ต้าำ ราแม่่ฟ้า้ ห้ลวังให้้เป็นแนวัทำางพััฒนาห้ลกั ขึ้องประเทำศ จ้งไดี้ร้เรม�้ ่ “ม่ห้าวัท้ ำย่าลยั ่ทำ�ีม่ชี ุีวั้ต้” ขึ้น�้ เพัอ�่ ถัา่ ย่ทำอดีองคค์ วัาม่รท่้ ำ�ปี ฏิ้บตั ้้ไดี้จรง้ เพัอ่� สิ้รา้ งและจุดีประกาย่ “ผ้่นาำ ควัาม่เปล�ยี ่นแปลง” ให้เ้ กด้ ีขึ้้น� ในภ์าคสิ้่วันต้่างๆ ขึ้องสิ้งั คม่ และสิ้าม่ารถั นำาองคค์ วัาม่ร่้ไปขึ้ย่าย่ผลต้อ่ ไป นำาไปสิ้ก่ ารลดีควัาม่เห้ล่อ� ม่ล�าำ และสิ้ร้างสิ้ังคม่ทำเ�ี ป็นสิ้ขุ ึ้และย่ัง� ย่่น ในปี 2561 มหาวทิ ยาลยั ท่ีมีชีวติ รบั คณะศึกษาดูงานทงั้ สิน้ หน่วยงานภายใน หน่วยงานรฐั 2.74% 21.40% องคก์ ารบรหิ ารส่วนทอ้ งถ่นิ สถาบนั การศึกษา 2.88% 19.34% รฐั วิสาหกิจ 243 คณะ บรษิ ทั เอกชน รวม 4.12% 15.64% 9,022 คน มูลนิธิ / องคก์ รไม่แสวงผลกาำ ไร ส่ือมวลชน /องคก์ รมหาชน 10.29% 4.94% องคก์ รระหวา่ งประเทศ บุคคล 5.35% 10.06% สถาบนั การฝึ กอบรม 5.35% 42 รายงานประจ�าปี 2561

การจำดั หลกั สูต้รนกั ศึกษาฝิ่ึ กงาน • ม่่ลนธ้ ิแ้ ม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ร่วัม่ม่่อกับ Keley School Indiana University ประเทำศสิ้ห้รฐั อเม่รก้ า ในห้ลักสิ้ต่ ้ร AGILE (MBA ออนไลน์) เพั่�อเปดิ ีโอกาสิ้ให้น้ กั ศก้ ษาทำเี� ขึ้้าร่วัม่โครงการไดีเ้ รยี ่นร้่ เขึ้า้ ใจ โดีย่ใชุโ้ ครงการพัฒั นาดีอย่ต้งุ ฯ และโจทำย่์ Marketing Strategy in the และสิ้าม่ารถันำาห้ลักการพััฒนาขึ้องม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ไปใชุ้ในการ United States for DoiTung handicraft products (กลย่ทุ ำธิ์การต้ลาดี ปฏิ้บัต้้งาน รวัม่ถั้งเก้ดีแรงบันดีาลใจทำี�จะสิ้ร้างประโย่ชุน์ต้่อเน่�องแก่ ในสิ้ห้รฐั อเม่รก้ าสิ้าำ ห้รบั สิ้น้ คา้ ห้ตั ้ถักรรม่แบรนดีด์ ีอย่ต้งุ ) เปน็ ห้วั ัขึ้อเรยี ่น สิ้ังคม่ และถั่าย่ทำอดีเร่อ� งราวัการทำาำ งานขึ้องม่ล่ น้ธิ้แม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ให้้ผ่้ ขึ้องนักศ้กษาปรญ้ ่ญ่าโทำ ชุ�ันปีทำ�ี 1 อ�่นต้อ่ ไป โดีย่ในปี 2561 ม่หี ้ลกั สิ้ต่ ้รดีังน�ี • ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ รว่ ัม่กบั กรม่องค์การระห้วั่างประเทำศ • การจัดีห้ลักสิ้ต่ ้รนกั ศก้ ษาฝัึกงานนานาชุาต้ป้ ีทำ�ี 7 ระห้วัา่ ง กระทำรวังการต้่างประเทำศ จัดีห้ลักสิ้่ต้รฝัึกอบรม่ให้้แก่ผ่้แทำนผ่้ห้นีภ์ัย่ วัันทำี� 1 ม่ถ้ ัุนาย่น ถั้ง 31 กรกฎาคม่ 2561 ม่นี ักศ้กษาทำง�ั ห้ม่ดี 12 คน การสิ้่้รบจากเม่ีย่นม่า ภ์าย่ใต้้โครงการพััฒนาศักย่ภ์าพัและเต้รีย่ม่ (นักศ้กษาไทำย่ 5 คนจากม่ห้าวั้ทำย่าลัย่ธิรรม่ศาสิ้ต้ร์ จุฬาลงกรณ์์ ควัาม่พัรอ้ ม่ผห้่ ้นภี ์ยั ่การสิ้ร้่ บจากเม่ยี ่นม่า เพัอ�่ การพัฒั นาคณุ ์ภ์าพัชุวี ัต้ ้ ม่ห้าวัท้ ำย่าลยั ่ และUniversityofBath สิ้ห้ราชุอาณ์าจกั ร และนกั ศก้ ษา อย่่างย่�ังย่่น ระห้วั่างวัันทำ�ี 1 กันย่าย่น - 1 พัฤศจ้กาย่น 2561 ณ์ ต้่างชุาต้้ 7 คน จาก Columbia University, Indiana University พัน�่ ทำโี� ครงการรอ้ ย่ใจรกั ษ์ ต้าำ บลทำา่ ต้อน อาำ เภ์อแม่อ่ าย่ จงั ห้วัดั ีเชุยี ่งให้ม่่ สิ้ห้รัฐอเม่ร้กา University of Portsmouth สิ้ห้ราชุอาณ์าจักร และ เพัอ�่ เต้รยี ่ม่ควัาม่พัรอ้ ม่ให้ผ้ ห้่ ้นภี ์ยั ่ม่ที ำกั ษะทำจ�ี าำ เปน็ และสิ้าม่ารถักลบั ไป L’ecole des Hautes Etudes Commerciales de Paris สิ้าธิารณ์รัฐ ต้�ังถั้�นฐานทำี�ม่าตุ้ภ์่ม่้ไดี้อย่่างย่ั�งย่่น โดีย่ม่ีผ่้แทำนผ่้ห้นีภ์ัย่เขึ้้าร่วัม่ ฝัรงั� เศสิ้ โดีย่แบง่ เปน็ 2 โครงการ ไดีแ้ ก่ โครงการพัฒั นาแผนการต้ลาดี การอบรม่ทำั�งสิ้�้น 31 คน โดีย่เป็นผ่้แทำนจากศ่นย่์พัักพั้งชุั�วัคราวัต้าม่ และขึ้าย่สิ้น้ คา้ ออนไลนส์ ิ้าำ ห้รบั ผลต้ ้ภ์ณั ์ฑ์ง์ านม่อ่ และเครอ�่ งประดีบั ขึ้อง แนวัชุาย่แดีนไทำย่-เม่ีย่นม่า ทำ�ัง 9 ศ่นย่์ คณ์ะกรรม่การผ่้ล�ีภ์ัย่ชุาวั แบรนดี์ดีอย่ต้งุ และโครงการพััฒนาแผนการสิ้อ�่ สิ้ารการต้ลาดีแบรนดี์ กระเห้รยี� ่ง(KRC) และคณ์ะกรรม่การผล้่ ภี� ์ยั ่ชุาวักระเห้รยี� ่งแดีง(KnRC) ดีอย่ต้งุ ส่วนหน่ึงขอุงหน่วยงานภาครฐั บริษทั เอุกชน สถาบนั การศึกษา ท่ีเขา้ มาศึกษาดูงานในพ้น� ท่ีพฒั นาขอุงมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ ในปี 2561 คณะดูงานจำากต้่างประเทศ คณะดูงานภายในประเทศ • การศ้กษาดี่งานและการประชุุม่ห้าร่ออย่่างไม่่เป็นทำางการวั่าดี้วัย่ • ผ่้บร้ห้ารกฟ้ผ.และทำีม่ปฏิ้บตั ้ก้ ารดีา้ นงานพััฒนาชุมุ ่ชุน การป้องกันอาชุญ่ากรรม่และแก้ไขึ้ฟ้้�นฟ้่ผ่้กระทำำาผ้ดีโดีย่ใชุ้ • ผ่แ้ ทำนชุุม่ชุนในพัน่� ทำีเ� ป้าห้ม่าย่โครงการร้อย่ใจรักษ์ การพัฒั นาเป็นกลไกนาำ (UNODC GWA Coloquium) • ผบ้่ รห้ ้ารระดีบั กลาง ม่ห้าวั้ทำย่าลัย่ศรีนคร้นทำรวั้โรฒ • ผบ้่ รห้ ้ารระดีับสิ้่งขึ้อง Mitsui.,Co.(Thailand) Ltd. • ผป่้ ฏิบ้ ัต้้งานพัฒั นาในพั�น่ ทำห�ี ้นองต้ะย่า ประเทำศเม่ยี ่นม่า ฝัึกอบรม่ • เลขึ้าธิ้การศาลรัฐธิรรม่น่ญ่ รองเลขึ้าธิ้การฯ ผ่้ทำรงคุณ์วัุฒ้ ทำ�ีโครงการร้อย่ใจรักษ์ (โครงการควัาม่ร่วัม่ม่่อกับรัฐบาลเย่อรม่ัน ในโครงการ GPDPD) ผ่้เชุีย� ่วัชุาญ่ นกั วั้ชุาการ เจ้าห้นา้ ทำ�ี • นส้ ิ้ต้ ้คณ์ะพัาณ์ช้ ุย่ศาสิ้ต้รแ์ ละการบญั ่ชุี จุฬาลงกรณ์ม์ ่ห้าวัท้ ำย่าลัย่ • รฐั ม่นต้รวี ัา่ การกระทำรวังสิ้วััสิ้ดีก้ ารสิ้ังคม่ฯ เม่ีย่นม่าและผต้่ ้ด้ ีต้าม่ • ผ่้บร้ห้ารระดีบั กลาง ม่ห้าวั้ทำย่าลัย่ม่ห้ด้ ีล • ผเ้่ ชุ�ยี ่วัชุาญ่ดี้านการพััฒนาทำางเลอ่ ก (Alternative Development) • สิ้ถัาบันวั้ทำย่าการต้ลาดีทำนุ • คร่ผ่น้ าำ ควัาม่เปล�ยี ่นแปลง Teach for Thailand รุน่ ทำ�ี 5 จาก London School of Economics • ห้ลกั สิ้ต่ ้ร Leadership Boot Camp สิ้ำาห้รับผบ้่ รห้ ้ารระดีบั ผ่้ชุว่ ัย่ • H.E. Fernando Quiros เอกอัคราชุทำ่ต้เปร่ประจำาประเทำศไทำย่ ผ่้อำานวัย่การ ธินาคารแห้ง่ ประเทำศไทำย่ พัร้อม่ดีว้ ัย่ภ์ร้ย่า • ห้ลักสิ้่ต้รการพััฒนาทำางเล่อกในการดีำารงชุีวั้ต้ทำี�ย่ั�งย่่นสิ้ำาห้รับ • คณ์ะทำ่ต้านุทำ่ต้และภ์ร้ย่า 24 ประเทำศในโครงการทำ่ต้านุทำ่ต้สิ้ัญ่จร • Madame Gerda Hasselfeldt ประธิานสิ้ภ์ากาชุาดีเย่อรม่นั และ เจา้ ห้นา้ ทำสี� ิ้าำ นกั งานคณ์ะกรรม่การปอ้ งกนั และปราบปราม่ย่าเสิ้พัต้ด้ ี • ผ้ต่ ้้องขึ้ัง เรอ่ นจาำ ดีอย่ฮาง อดีตี ้รฐั ม่นต้รสีิ้าธิารณ์สิ้ขุึ้ และรองประธิานสิ้ภ์าผแ้่ ทำนราษฎรเย่อรม่นี • Professor Ursula Mannle ประธิาน Hanns Seidel Foundation และอดีตี ้สิ้ม่าชุก้ สิ้ภ์าผ้แ่ ทำนราษฎรเย่อรม่ัน • สิ้ถัาบนั ฝักึ อบรม่ Fujitsu-JAIMS 43

การผลกั ดนั เชิงนโยบาย การผลกั ดนั เชงิ นโยบายระดบั สากล ในปี 2561 ม่่ลน้ธิ้แม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ เขึ้า้ ม่าม่ีบทำบาทำอย่า่ งกวั้างขึ้วัางในดี้านการพัฒั นาอย่า่ งย่ัง� ย่่น และเป็นต้ัวัแทำนขึ้องประเทำศไทำย่อย่่บอ่ ย่ครั�ง ในการรว่ ัม่การประชุมุ ่กบั ประเทำศพันั ธิม่ต้ ้รห้รอ่ ภ์าคตี ้า่ งๆ โดีย่ม่ากเปน็ เรอ�่ งเกย�ี ่วักบั การแกไ้ ขึ้ปญั ่ห้าควัาม่ย่ากจนและย่าเสิ้พัต้ด้ ีโดีย่ใชุก้ ารพัฒั นานำา รวัม่ถั้งการแบ่งปันองค์ควัาม่ร่้และประสิ้บการณ์์จากการทำำางานขึ้องโครงการพััฒนาดีอย่ตุ้งฯ ซึ่้�งผ่านการพั้สิ้่จน์ม่าแล้วัวั่าประสิ้บควัาม่สิ้ำาเร็จ อย่า่ งม่ากในการนาำ ไปปรับใชุ้กบั พั�่นทำ�ีห้ลาย่แห้่ง โดีย่ม่่ลน้ธิแ้ ม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ร่วัม่กับรัฐบาลไทำย่และภ์าคี เต้รยี ่ม่การสิ้ำาห้รบั การทำบทำวัน ‘ปฏิญ้ ่ญ่าทำางการเม่่องและแผนปฏิบ้ ัต้้วั่าดี้วัย่ควัาม่ร่วัม่ ม่อ่ ระห้วัา่ งประเทำศในการกำาห้นดียุ่ทำธิศาสิ้ต้รอ์ ย่า่ งบ่รณ์าการและม่ดี ีุลย่ภ์าพั ในการแก้ไขึ้ปัญ่ห้าย่าเสิ้พัต้้ดี’ (Political Declaration and Plan of Action on International Cooperation towards an Integrated and Balance Strategy to Counter World Drug Problem) ซึ่้�งจะเก้ดีขึ้้�นในปี 2562 โดีย่ม่่ลนธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้้าห้ลวังฯ ม่สี ิ้่วันรว่ ัม่ในการประชุมุ ่ห้ลกั ดี้านการพัฒั นาทำางเลอ่ ก 2 การประชุุม่ดีังนี� • การประชุมคณะกรรมาธิการยาเสพต้ิด สมยั ท่ี 61 (Commission on Narcotic Drugs - CND) เม่อ่� วันั ทำี� 11-17 ม่นี าคม่ 2561 คณ์ะผแ้่ ทำนม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ไดีร้ ่วัม่ เป็นคณ์ะผ่้แทำนไทำย่เขึ้้าร่วัม่การประชุุม่คณ์ะกรรม่าธิ้การย่าเสิ้พัต้้ดีแห้่ง สิ้ห้ประชุาชุาต้้ สิ้ม่ยั ่ทำี�61 ณ์ กรงุ เวัยี ่นนา สิ้าธิารณ์รฐั ออสิ้เต้รยี ่ โดีย่ม่บี ทำบาทำ ร่วัม่กับรัฐบาลไทำย่ผลักดีันขึ้้อม่ต้้เสิ้นอการจัดีประชุุม่ผ่้เชุ�ีย่วัชุาญ่ดี้านการ พััฒนาทำางเล่อก (EGM) เพั�่อพััฒนาขึ้้อเสิ้นอสิ้ำาห้รับการทำบทำวันเป้าห้ม่าย่ ย่าเสิ้พัต้้ดีโลกในปี 2562 และม่ีบทำบาทำในการประชุุม่ค่ขึ้นานทำ�ีเก�ีย่วักับ นโย่บาย่ย่าเสิ้พัต้ด้ ีและการพัฒั นารว่ ัม่กบั ประเทำศภ์าคี ไดีแ้ ก่ รฐั บาลเย่อรม่นี โคลอม่เบีย่ อฟั ้กาน้สิ้ถัาน และ UNODC เป็นต้้น • การประชุมผูเ้ ช่ียวชาญการพฒั นาทางเลอ้ ุก (Expert Group Meeting on Alternative Development - EGM) จัดีขึ้น้� ระห้วัา่ งวันั ทำี� 23-26 กรกฎาคม่ 2561 โดีย่ม่ล่ นธ้ ิ้แม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ รว่ ัม่กบั รฐั บาลไทำย่ เย่อรม่นี เปร่ และ UNODC ม่ล่ น้ธิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ไดี้ห้ย่้บ ประเดี็นการปรับใชุ้ห้ลักการพััฒนาทำางเล่อกเพั่�อแก้ไขึ้ปัญ่ห้าย่าเสิ้พัต้้ดี ในบร้บทำสิ้ังคม่เม่่อง ซึ่�้งเป็นม่้ต้้ให้ม่่ขึ้องการพััฒนาทำางเล่อกม่านำาเสิ้นอ เพัราะปัญ่ห้าย่าเสิ้พัต้้ดี ไม่่ไดี้จำากัดีเฉพัาะในชุนบทำและพั่ชุเสิ้พัต้้ดี อีกต้่อไป จ้งต้้องม่ีการพััฒนาทำั�งระบบเศรษฐก้จและย่กระดีับคุณ์ภ์าพัชุีวั้ต้ อย่่างครบวังจร รวัม่ไปถั้งการวััดีผลโดีย่ย่้ดีคนเป็นศ่นย่์กลาง และการฟ้ัง เสิ้ีย่งสิ้ะทำ้อนขึ้องชุมุ ่ชุน 44 รายงานประจ�าปี 2561

การเขา้ รว่ มประชุมสำาคญั อุ่น้ ๆ • การประชุมรฐั ภาคอี ุนุสญั ญาสหประชาชาต้ิวา่ ดว้ ยการเปล่ยี นแปลง สภาพภูมอิ ุากาศ สมยั ท่ี 23 (COP 23) ณ์ เม่่องบอนน์ สิ้ห้พัันธิ์สิ้าธิารณ์รัฐเย่อรม่นี เม่�่อวัันทำี� 6-17 พัฤศจก้ าย่น 2560 ผแ่้ ทำนม่ล่ น้ธิ้แม่่ฟ้า้ ห้ลวังฯ ไดี้เขึ้า้ รว่ ัม่เพั่�อเผย่แพัร่ผลงาน ขึ้องม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ และชุุม่ชุนในพั�่นทำี�โครงการฯ ในการจัดีการ การเปลี�ย่นแปลงสิ้ภ์าพัอากาศขึ้องโลก โดีย่เฉพัาะอย่่างย่�้งการเพั้�ม่พั่น ศักย่ภ์าพัขึ้องชุุม่ชุนในการจัดีการทำรัพัย่ากรป่าไม่อ้ ย่า่ งย่�งั ย่น่ • โครงการความรว่ มมอ้ ุระหวา่ งประเทศดา้ นนโยบายยาเสพต้ิดและ การพฒั นา (Global Partnership on Department and Drug Policies - GPDPD) ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ รว่ ัม่กบั องคก์ รควัาม่รว่ ัม่ม่อ่ ระห้วัา่ งประเทำศขึ้อง เย่อรม่นั (GIZ) ดีาำ เนน้ โครงการนเี� พัอ�่ ให้ค้ าำ แนะนาำ ดีา้ นนโย่บาย่แกป่ ระเทำศทำ�ี ประสิ้บปัญ่ห้าการปล่กพั่ชุย่าเสิ้พัต้้ดี ให้้สิ้าม่ารถัพััฒนานโย่บาย่ดี้านการ พััฒนาทำางเล่อก จนเป็นทำี�ย่อม่รับในฐานะผ่้นำาระดีับโลก โดีย่ในปี 2561 ม่่ลนธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ นอกจากจดั ีการศก้ ษาดีง่ านให้แ้ กค่ ณ์ะผแ้่ ทำนจากประเทำศ หุ้้นสิ้่วัน ทำ�ีโครงการพััฒนาดีอย่ตุ้งฯ และโครงการขึ้องม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ทำีจ� ังห้วััดีเชุีย่งราย่ และ จงั ห้วััดีเชุีย่งให้ม่แ่ ล้วั ย่งั ไดี้ดีำาเน้นการดีงั น�ี 20 ก.พั. - 1 ม่ี.ค. 61 ต้้ดีต้าม่ผลการศ้กษาดีง่ านขึ้องคณ์ะผ่้แทำนจาก ห้นองต้ะย่า อาำ เภ์อพัน้ เลา จงั ห้วัดั ีต้องย่ี รฐั ฉาน สิ้าธิารณ์รฐั แห้ง่ สิ้ห้ภ์าพัเม่ยี ่นม่า 3 - 6 ก.ย่. 61 ร่วัม่ประชุุม่นานาชุาต้้เกีย� ่วักับผห่้ ้ญ่ง้ ในพัน�่ ทำ�ีปล่กพัช่ ุ เสิ้พัต้ด้ ี ณ์ กรุงเม่ก็ ซึ่โ้ กซึ่ต้ ้ี ประเทำศเม่ก็ ซึ่โ้ ก • การประชุมสุดยอุดส่้อุมวลชนแหง่ เอุเชียครงั� ท่ี 15 (Asia Media Summit) เม่่อ� วันั ทำี� 10 พัฤษภ์าคม่ 2561 ณ์ กรุงน้วัเดีลี สิ้าธิารณ์รฐั อน้ เดีีย่ ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ไดีเ้ ผย่แพัรเ่ รอ�่ งราวัการดีาำ เนน้ งาน ทำสี�ิ้อดีคลอ้ งต้อ่ เปา้ ห้ม่าย่ การพััฒนาทำ�ยี ่�ังย่่นขึ้องสิ้ห้ประชุาชุาต้้ (SDGs) โดีย่แบ่งปนั ประสิ้บการณ์์จาก การดีาำ เนน้ งานขึ้องโครงการพััฒนาดีอย่ต้งุ ฯ ทำใ�ี ห้ค้ วัาม่สิ้ำาคัญ่กบั การย่้ดีคน เปน็ ศ่นย่์กลางในการแก้ไขึ้ปญั ่ห้าควัาม่ย่ากจน และการปลก่ พัช่ ุเสิ้พัต้้ดี • การประชุม ASEAN-China-UNDP Symposium on Sustainable Development 2018 ระห้วั่างวัันทำี� 20-21 สิ้้งห้าคม่ 2561 ณ์ เม่่องเสิ้ีย่ม่ราฐ ราชุอาณ์าจกั รกมั ่พัช่ ุา โดีย่ทำางคณ์ะผจ้่ ดั ีงานไดีเ้ ชุญ้ ่เจา้ ห้นา้ ทำมี� ่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ เปน็ ผน้่ าำ กระบวันการพัด่ ีคยุ ่กบั ชุาวับา้ นในห้วั ัขึ้อ Sustainable Livelihood for Local Farmers and Entrepreneurs และ Enhancing Capacities and Resources of Local Goverment เพัอ�่ ให้ผ้ แ้่ ทำนประเทำศและองคก์ รระห้วัา่ ง ประเทำศทำเ�ี ขึ้ารว่ ัม่การประชุมุ ่เรยี ่นรม้่ ่มุ ่ม่องขึ้องชุาวับา้ นเกยี� ่วักบั ควัาม่ย่ง�ั ย่น่ และ ควัาม่เขึ้า้ ใจเกย�ี ่วักบั SDGs และนาำ ไปปรบั ใชุก้ บั ย่ทุ ำธิศาสิ้ต้รข์ ึ้องแต้ล่ ะประเทำศ 45

เหตุ้การณส์ ำาคญั และกิจำกรรมต้่างๆ” • สมเดจ็ ำพระกนิษฐาธิราชเจำา้ กรมสมเดจ็ ำพระเทพรตั ้นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสิ้ดี็จพัระราชุดีำาเน้นไปทำรงเย่ี�ย่ม่ชุม่ การดีาำ เนน้ งาน “โครงการศึกษาและพัฒนาการปลูกชานำ�ามัน และพ้ชน�ำามันอ้�นๆ” ขึ้อง ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ เพั�่อพััฒนาคุณ์ภ์าพัชุีวั้ต้ชุาวับ้าน ในพัน�่ ทำ�ี โดีย่ม่ี ห้ม่อ่ ม่ราชุวังศด์ ีศ้ นดั ีดีา ดีศ้ กลุ ประธิานกรรม่การม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ และคณ์ะทำาำ งาน รบั เสิ้ดีจ็ ณ์ ห้ม่บ่ า้ นเลา่ วัางให้ม่่ ต้าำ บลเทำอดีไทำย่ อำาเภ์อแม่ฟ่ ้้าห้ลวัง จังห้วัดั ีเชุยี ่งราย่ ระห้วัา่ งวันั ทำ�ี 12 - 16 กมุ ่ภ์าพันั ธิ์ 2561 เสิ้ดีจ็ พัระราชุดีาำ เนน้• สมเดจ็ ำพระเจำา้ ลกู เธอุ เจำา้ ฟา้ พชั รกติ ้ยิ าภา นเรนทริ าเทพยวดี กรมหลวงราชสารณิ ีสิรพิ ชั ร มหาวชั รราชธิดา ไปทำรงต้รวัจเย่�ีย่ม่โครงการร้อย่ใจรักษ์ ซึ่�้งดีำาเน้นงานสิ้นับสิ้นุนม่าต้รการและนโย่บาย่ขึ้องรัฐบาลในการป้องกันและแก้ไขึ้ปัญ่ห้าย่าเสิ้พัต้้ดี ทำห�ี ้ม่บ่ า้ นห้ว้ ัย่สิ้าน ต้าำ บลทำ่าต้อน อาำ เภ์อแม่อ่ าย่ จงั ห้วัดั ีเชุยี ่งให้ม่่ เปน็ การสิ้ว่ ันพัระองค์ โดีย่ม่หี ้ม่อ่ ม่ราชุวังศด์ ีศ้ นดั ีดีา ดีศ้ กลุ ประธิานกรรม่การ ม่ล่ นธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ และคณ์ะทำาำ งาน รบั เสิ้ดี็จ เม่่�อวันั ทำ�ี 27 ม่กราคม่ 2561 46 รายงานประจ�าปี 2561

• งานถวายสกั การะสมเดจ็ ำย่า เปน็ งานทำจ�ี ดั ีขึ้น�้ ในวันั ทำ�ี 21 ต้ลุ าคม่ขึ้องทำกุ ปี ซึ่ง้� เปน็ วันั คลา้ ย่วันั พัระราชุสิ้ม่ภ์พั ขึ้องสิ้ม่เดี็จพัระศรีนคร้นทำราบรม่ราชุชุนนี เพั�่อน้อม่สิ้ำาน้กในพัระม่ห้ากรุณ์าธิ้คุณ์ ขึ้องพัระองค์ทำ�ีทำรงม่ีต้่อปวังชุนชุาวัไทำย่ทำุกห้ม่่เห้ล่าทำ�ังในดี้านการพััฒนาคุณ์ภ์าพั ชุีวั้ต้ สิ้าธิารณ์่ปโภ์ค ต้ลอดีจนเรอ�่ งการศ้กษาและย่าเสิ้พัต้้ดี โดีย่ม่ีทำ�งั ภ์าครัฐ เอกชุน และประชุาชุนทำั�วัไป ร่วัม่ขึ้บวันเดี้นแถัวัเขึ้้าสิ้ักการะพัระฉาย่าลักษณ์์ขึ้องสิ้ม่เดี็จย่่า ณ์ โครงการพัฒั นาดีอย่ตุ้งฯ • รฐั มนต้รวี า่ การกระทรวงสวสั ดิการสงั คม การบรรเทาทุกขแ์ ละการต้งั� ถ่นิ ฐานใหม่เมียนมา เย่ียมชมโครงการพฒั นาดอุยตุ้งฯ หม่อมราชวงศ์ดิศนัดดา ดิศกุล ประธิานกรรม่การ ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ให้ก้ ารต้อ้ นรับ นาย่แพัทำย่ว์ ั้น เม่ีย่ต้ เอ (Dr. Win Myat Aye) รัฐม่นต้รีวั่าการกระทำรวัง สิ้วััสิ้ดีก้ ารสิ้ังคม่ การบรรเทำาทำุกขึ้์และการต้งั� ถัน�้ ฐานให้ม่่ สิ้าธิารณ์รฐั แห้ง่ สิ้ห้ภ์าพัเม่ยี ่นม่า และคณ์ะทำเ�ี ดีน้ ทำางม่าเย่ยี� ่ม่ชุม่และศก้ ษาดีง่ านโครงการพัฒั นาดีอย่ต้งุ ฯ จงั ห้วัดั ีเชุยี ่งราย่ เพัอ่� แลกเปลย�ี ่นองคค์ วัาม่ร่้เกี�ย่วักับการพััฒนา ทำ�ีอาจนำาไปปรับใชุ้ในเม่ีย่นม่าไดี้ ทำ�ีม่ี ร่วัม่กันโดีย่ไดี้เขึ้้าไปศ้กษางานในสิ้่วันขึ้องแปลงปล่กป่าเศรษฐก้จทำี�ปล่กแม่คคาเดีเม่ีย่ และกาแฟ้อาราบ้ก้าทำี�เปน็ พัช่ ุเศรษฐกจ้ ห้ลักขึ้องโครงการพัฒั นาดีอย่ต้งุ ฯ • สายการบิน Japan Airlines ม่่ลน้ธิ้แม่่ฟ้้าห้ลวังฯ ร่วัม่กับสิ้าย่การบ้น Japan Airlines (JAL) ให้้บร้การ เสิ้้ร์ฟ้กาแฟ้ดีอย่ตุ้งทำุกทำ�ีนั�ง ในเทำี�ย่วับ้นกรุงเทำพั-ญ่ี�ปุ่น เร้�ม่ต้ั�งแต้่ 1 ธิันวัาคม่ 2561 ซึ่�ง้ เปน็ การสิ้นับสิ้นนุ สิ้้นคา้ ขึ้องโครงการพัฒั นาดีอย่ตุ้งฯ สิ้ร้างราย่ไดี้ทำีม� ่นั� คงแกช่ ุมุ ่ชุน และรว่ ัม่เผย่แพัร่ปรชั ุญ่าการทำาำ งานขึ้องม่่ลนธ้ ิแ้ ม่ฟ่ ้า้ ห้ลวังฯ ในระดีับนานาชุาต้้ • Café DoiTung Cafe DoiTung เปิดีต้ัวัผล้ต้ภ์ัณ์ฑ์์ให้ม่่ โดีย่เป็นกาแฟ้ระดีับสิ้เปเชุีย่ลต้ี (Specialty) 4 สิ้าย่พันั ธิ์ุ ไดี้แก่ สิ้าย่พันั ธิุค์ าต้้ม่อร์ (Cartimor) สิ้าย่พันั ธิท์ุ ำ้ปิกา (Typica) สิ้าย่พันั ธิกุ์ าโย่ (Gayo) และสิ้าย่พัันธิุ์จาวัา (Java) ในงานไทำย่แลนดี์ คอฟ้ฟ้�ี เฟ้สิ้ 2018 ถัอ่ เปน็ การพัฒั นาทำักษะดีา้ นการเกษต้รขึ้องชุุม่ชุนให้้ก้าวัไปอีกขึ้้�น 47

งบแสดงฐานะการเงิน 2561 30 กนั ยายน 2560 178,111,042 (บาท) 9,081,681 ส่นิ ทรัพย์ 1,488,140 92,989,889 27,025,422 ส่ินทรัพยห์ มุนเวยี น 1,021,838,230 969,125,248 36,446,472 184,965,783 เงน้ สิ้ดีและราย่การเทำีย่บเทำ่าเงน้ สิ้ดี 187,692,570 34,117,260 เง้นสิ้ดีและเงน้ ฝัากธินาคารสิ้ำาห้รับโครงการพัเ้ ศษ 1,749,259 185,882,486 เง้นลงทำนุ ชุั�วัคราวั 22,071,592 5,246,480 เง้นลงทำุนในห้ลักทำรพั ัย่์ระย่ะสิ้�นั 70,636,520 ล่กห้น�ีการค้า 1,458,478,986 1,569,989,088 สิ้้นคา้ คงเห้ล่อ 13,750,000 ดีอกเบ�ีย่คา้ งรับ 390,000,000 13,750,000 สิ้้นทำรพั ัย่์ห้มุ่นเวัีย่นอ�น่ 313,187,999 355,000,000 รวมส่นิ ทรัพยห์ มนุ เวยี น 41,668 265,013,372 14,349,911 ส่นิ ทรัพย์ไม่หมุนเวียน 731,329,578 208,334 10,590,866 เง้นลงทำุนในบร้ษทั ำย่่อย่ 2,189,808,564 644,562,572 เงน้ ลงทำุนในระย่ะย่าวัอ�น่ 2,214,551,660 ทำีด� ี้นอาคารและอปุ กรณ์์ 32,975,205 สิ้น้ ทำรพั ัย่์ไม่ม่ ่ตี ้วั ัต้น 7,875,110 32,428,237 สิ้้นทำรัพัย่์ไม่ห่ ้มุ่นเวัีย่นอ�่น 32,922,688 7,898,400 รวมส่ินทรพั ย์ไม่หมุนเวียน 4,176,595 40,083,266 77,949,598 3,159,762 รวมส่นิ ทรัพย์ 77,949,598 83,569,665 83,569,665 หนสี� ่ินและทนุ ส่ะส่ม หนส�ี ่นิ หมนุ เวียน เจา้ ห้นีก� ารคา้ และเจา้ ห้นอ�ี �่น ราย่ไดี้รบั ลว่ ังห้น้า คา่ ใชุจ้ ่าย่ค้างจา่ ย่ ห้น�สี ิ้้นห้มุ่นเวัีย่นอน่� รวมหนส�ี ่นิ หมุนเวยี น รวมหน�ีส่ิน 48 รายงานประจ�าปี 2561

2561 30 กันยายน 2560 199,812,059 (บาท) 1,721,200,095 เงินส่นบั ส่นนุ โครงการพิเศษ 185,303,591 179,568,894 ทนุ ส่ะส่ม 5,543,221 1,750,292,405 1,912,046,907 200,000,000 ทำนุ สิ้ะสิ้ม่ 2,189,808,564 ทำนุ สิ้ำารองเง้นทำุนสิ้นับสิ้นนุ โครงการ 1,120,696 กำาไร (ขึ้าดีทำุน) ทำ�ยี ่ังไม่่เกด้ ีขึ้้น� จากการ 1,951,413,101 เปลี�ย่นแปลงม่่ลคา่ ขึ้องเงน้ ลงทำนุ 2,214,551,660 รวมทนุ ส่ะส่ม 584,578,524 552,756,196 รวมหนีส� ่นิ เงินส่นับส่นุน 290,068,884 198,686,847 โครงการพิเศษและทนุ ส่ะส่ม 26,440,267 29,509,484 12,938,010 งบรายได้และคา่ ใชจ้ า่ ย 8,186 301,168,735 65,077,738 1,095,059,272 รายได้ 966,173,599 219,846,979 171,717,809 ราย่ไดีจ้ ากการขึ้าย่และการให้บ้ รก้ าร 243,779,644 427,799,495 เง้นรับบร้จาค 176,520,858 819,364,283 ราย่ไดีจ้ ากการลงทำุน 531,216,651 275,694,989 เง้นชุดีเชุย่จากประกนั ภ์ยั ่ 951,517,153 ราย่ไดีอ้ �น่ 14,656,446 49 รวมรายได้ ค่าใชจ้ ่าย ต้น้ ทำนุ ขึ้าย่และต้้นทำุนการให้้บรก้ าร คา่ ใชุจ้ ่าย่ในการขึ้าย่และบร้การ ค่าใชุ้จ่าย่ในการบร้ห้าร รวัม่คา่ ใชุจ้ า่ ย่ รายได้มากกวา่ ค่าใชจ้ า่ ย