Banking and Financial Policy

การเงนิ การธนาคาร และ นโยบายการเงนิ Banking and Financial Policy

คำนำ กำรศึกษำหน่วยกำรเรียนรู้นี้ เป็ นกำรศึกษำ ควำมหมำยของเงนิ ควำมเป็ นมำของเงนิ หน้ำทขี่ องเงิน ปริมำณเงนิ ทเ่ี หมำะสมในระบบเศรษฐกจิ สถำบันกำรเงนิ ตลอดจนกำรใช้นโยบำยกำรเงนิ ของรัฐบำลในกำร แก้ปัญหำเศรษฐกจิ

วตั ถุประสงค์ เพื่อให้ผู้เรียนมคี วำมรู้เกยี่ วกบั เงนิ ควำมเป็ นมำของ เงนิ หน้ำทข่ี องเงนิ ควำมสำคญั ของเงนิ ปริมำณเงนิ ทีม่ ี ผลต่อระบบเศรษฐกจิ สถำบนั กำรเงนิ ตลอดจนทรำบถึง นโยบำยกำรเงินในกำรแก้ปัญหำเศรษฐกจิ



ควำมหมำยของเงนิ (Money) คือ สิ่งใดกไ็ ด้ทเ่ี ป็ นท่ียอมรับโดยทว่ั ไปของระบบ เศรษฐกจิ ในขณะใดขณะหนึ่งเพ่ือใช้เป็ นส่ือกำรในกำร แลกเปลยี่ นสินค้ำและบริกำรและใช้ในกำรชำระหนี้ - กำรแลกเปลย่ี นโดยใช้ส่ิงของแลกสิ่งของ(Barter System) - กำรใช้เงนิ เป็ นสื่อกำรในกำรแลกเปลยี่ น(Money System)

หน้ำทข่ี องเงนิ เป็ นส่ือกลำงในกำรแลกเปลย่ี น เป็ นมำตรฐำนในกำรวดั มูลค่ำ หน้ำทใ่ี นกำรเกบ็ รักษำมูลค่ำ หน้ำที่เป็ นมำตรฐำนในกำรชำระหนี้

คุณสมบัตชิ องส่ิงทใ่ี ช้เป็ นเงนิ เป็ นทย่ี อมรับกนั ทวั่ ในระบบเศรษฐกจิ เป็ นสิ่งทห่ี ำยำกเม่ือเทยี บกบั ควำมต้องกำรในกำรใช้เงนิ มคี วำมคงถำวร สำมำรถแบ่งเป็ นหน่วยย่อยได้ เป็ นสิ่งทด่ี ูออกง่ำย เป็ นส่ิงทสี่ ำมำรถนำตดิ ตวั ไปได้

เงนิ ทใี่ ช้หมุนเวยี นในระบบเศรษฐกจิ ของไทย เหรียญกษำปณ์(Coins) ธนบัตร(Bank Note) เงนิ ฝำกเผื่อเรียก(Demand Deposit)หรือเงนิ ฝำกกระแส รำยวนั (Current Deposit) ปริมำณเงนิ (Money Supply)หรืออุปทำนเงนิ (Supply Money) คือปริมำณเงนิ สดและเครดติ ที่มีอยู่ใน ระบบเศรษฐกจิ ขณะใดขณะหนึ่ง

ปริมำณเงนิ ตำมควำมหมำยแคบ(M1) ธนบตั ร เหรียญกษำปณ์ทห่ี มุนเวยี นใน ระบบเศรษฐกจิ และเงนิ ฝำกเผ่ือเรียกเป็ น ปริมำณเงนิ ทม่ี สี ภำพคล่องสูง

ปริมำณเงนิ ตำมควำมหมำยกว้ำง(M2) ปริมำณเงนิ M1 และเงนิ สดสภำพคล่องกง่ึ เงนิ สด (Quasi Money) ได้แก่เงนิ ฝำกออมทรัพย์ เงนิ ฝำกประจำ เป็ นปริมำณเงนิ ทใี่ ช้เป็ นสื่อกลำงแลกเปลยี่ น รวมกบั ปริมำณเงนิ ทม่ี หี น้ำทใ่ี นกำรรักษำมูลค่ำ

ปริมำณเงนิ ทมี่ คี วำมหมำยกว้ำงทสี่ ุด(M3) ธนบัตร เหรียญกษำปณ์ทห่ี มุนเวยี นอยู่ใน ระบบเศรษฐกจิ และเงนิ ฝำกทุกประเภทของ สถำบันกำรเงนิ ทุกประเภทในประเทศทร่ี ับฝำก

อุปสงค์สำหรับเงนิ คือ ปริมำณเงนิ สดหรือเงนิ ฝำกกระแสรำยวนั ท่ี ประชำชนต้องกำรถือไว้ในมือขณะใดขณะหนึ่ง - ควำมต้องกำรถือเงนิ ไว้สำหรับใช้จ่ำยในชีวติ ประจำวนั - ควำมต้องกำรถือเงนิ ไว้สำรองจ่ำยในกรณฉี ุกเฉิน - ควำมต้องกำรถือเงนิ สำหรับเกง็ กำไร

ตลำดเงนิ (Money Market) คือ ตลำดทมี่ กี ำรระดมเงนิ ออม กำรก้ยู ืมเงนิ และ กำรซื้อขำยหลกั ทรัพย์ทำงกำรเงินมีระยะเวลำในกำร ก้ยู ืมไม่เกนิ 1 ปี เช่น เงนิ ฝำกประจำระยะเวลำ 6 เดือน ตั๋วเงนิ คลงั ทอ่ี อกโดยรัฐบำล

ตลำดทุน (Capital Market) หรือตลำดหุ้น (Stock Market) คือตลำดทม่ี กี ำร ออมและก้ยู ืมมรี ะยะเวลำในกำรก้ยู ืมเกนิ กว่ำ 1 ปี ขนึ้ ไป เช่น หุ้นกู้ ตว๋ั สัญญำใช้เงนิ ระยะยำว พนั ธบตั รของ รัฐบำล หลกั ทรัพย์ทม่ี กี ำรซื้อขำยในตลำดหลักทรัพย์ แห่งประเทศไทย

สถำบนั กำรเงิน 1. ประเภทธนำคำร 1.1 ธนำคำรพำณชิ ย์ 1.2 ธนำคำรทจี่ ดั ต้งั ขนึ้ เพื่อวตั ถุประสงค์เฉพำะ 2. ประเภทท่ไี ม่ใช่ธนำคำร 2.1 บริษทั เงนิ ทุนหลกั ทรัพย์ 2.2 บริษทั เครดติ ฟองซิเอร์ 2.3 บริษทั บริกำรสินทรัพย์สถำบนั กำรเงนิ (บบส.)

แหล่งเงนิ ทุนของธนำคำรพำณชิ ย์ 1.เงนิ ฝำก 1.1 เงนิ ฝำกเผื่อเรียก 1.2 เงนิ ฝำกออมทรัพย์ 1.3 เงนิ ฝำกประจำ 2. เงนิ ก้ยู ืม 3. บัญชีทุน

กำรใช้เงนิ ของธนำคำร 1. เงนิ สดสำรอง (Legal Reserve) 2. กำรให้สินเช่ือ (Excess Reserve) 3. กำรลงทุนทำงกำรเงนิ 4. สินทรัพย์อ่ืนๆ

อตั รำดอกเบยี้ MLR (Minimum lending rate) อตั รำดอกเบีย้ เงนิ ก้ทู ธ่ี นำคำรพำณชิ ย์เรียกเกบ็ จำก ลูกค้ำรำยใหญ่ช้ันดใี นกำรก้ยู ืมเงนิ ระยะยำว เช่น กำร ก้ยู ืมเพื่อใช้ในกำรลงทุนสินทรัพย์ถำวรของธุรกจิ

อตั รำดอกเบยี้ MOR (Minimum overdraft rate) อตั รำดอกเบยี้ ประเภทเบกิ เกนิ บัญชีที่ธนำคำร พำณชิ ย์เรียกเกบ็ จำกลูกค้ำรำยใหญ่ช้ันดใี นกำรก้ยู ืม ระยะส้ัน เพื่อใช้เป็ นเงนิ ทุนหมุนเวยี นในกำรดำเนิน ธุรกจิ

อตั รำดอกเบยี้ MRR (Minimum Retail rate) อตั รำดอกเบยี้ เงนิ ก้ทู ธ่ี นำคำรเรียกเกบ็ จำกลูกค้ำ รำยย่อยช้ันดี เพ่ือใช้เป็ นสินเชื่อในกำรบริโภค หรือ สินเชื่อวงเงินบัตรเครดิต

กำรสร้ำงเงนิ ฝำกของธนำคำรพำณชิ ย์ กระบวนกำรสร้ำงเงนิ ฝำก 1. เงนิ ฝำกข้นั แรก คือ เงนิ สด หรือเช็คทม่ี ผี ู้นำฝำกกบั ธนำคำร 2. เงนิ สดสำรองตำมกฎหมำย คือ เงนิ สดท่ธี นำคำร พำณชิ ย์ต้องสำรองตำมสัดส่วนของเงนิ ฝำก

3. เงินสดสำรองส่วนเกนิ เป็ นเงนิ ฝำกทเี่ หลือจำกเงนิ สำรองตำม กฎหมำย ปริมำณเงนิ ฝำกท้งั หมด = เงนิ ฝำกข้นั แรก อตั รำเงนิ สดสำรอง เช่น เงนิ ฝำกข้นั แรก 100 บำท ปริมำฯเงนิ ฝำกท้งั หมดใน ระบบธนำคำร คือ 1,000 บำท ตวั คูณทวเี งนิ ฝำก = 1/อตั รำเงนิ สำรอง

ธนำคำรกลำง สถำบันกำรเงนิ ทมี่ หี น้ำทดี่ ูแลปริมำณเงนิ ในระบบ เศรษฐกจิ 1. รักษำเสถียรภำพทำงกำรเงนิ 2. กำกบั ดูแลสถำบันกำรเงนิ ในระบบเศรษฐกจิ 3. บริหำรเงนิ สำรองระหว่ำงประเทศ 4. กำรจดั พมิ พ์และออกใช้ธนบัตร

เคร่ืองมือในกำรดำเนินนโยบำยกำรเงนิ ของธนำคำรแห่งประเทศไทย 1. กำรควบคุมปริมำณเงิน 1.1 กำรซื้อขำยหลกั ทรัพย์รัฐบำล 1.2 กำรเปลยี่ นแปลงอตั รำเงินสดสำรองตำมกฎหมำย 1.3 กำรเปลย่ี นแปลงอตั รำซื้อลด 1.4 กำรเปลย่ี นแปลงอตั รำดอกเบยี้ 2. กำรควบคุมคุณภำพ คือกำรควบคุมกำรปล่อยสินเช่ือของสถำบนั กำรเงิน เช่น กำรกำหนดระยะผ่อนชำระ หรืออตั รำดอกเบยี้ เป็ นต้น

เงนิ มคี วำมสำคญั กบั ชีวติ ประจำวนั เน่ืองจำกทำหน้ำทีเ่ ป็ น สื่อกลำงในกำรแลกเปลยี่ น สำมำรถชำระหนไี้ ด้ในอนำคต เป็ น มำตรฐำนในกำรวดั ค่ำ เป็ นเครื่องรักษำมูลค่ำ นอกจำกนีใ้ นกำร รักษำเสถยี รภำพทำงเศรษฐกจิ น้ัน จำเป็ นต้องอำศัยสถำบนั กำรเงนิ เป็ นสื่อกลำงในกำรควบคุมปริมำณเงนิ ให้อยู่ในระดบั ที่ เหมำะสม เพื่อไม่ให้เกดิ ผลเสียกบั เศรษฐกจิ ในภำพรวม โดย รัฐบำลต้องใช้นโยบำยทำงกำรเงินต่ำงๆ โดยใช้เครื่องมือทำง กำรเงนิ

แบบฝึ กหัดทบทวนควำมเข้ำใจ 1. เพรำะเหตุใดจงึ ถือว่ำ “เงนิ ฝำกธนำคำรประเภทกระแสรำยวนั ” เป็ นเงนิ 2. จงอธิบำยและยกตวั อย่ำงคำว่ำ “สภำพคล่อง” 3. แนวโน้มของเงนิ ตรำในอนำคตจะเป็ นเช่นไร จงอธิบำยพรออมยกตวั ออย่ำง ประกอบ 4. จงกล่ำวถึงคุณสมบัตขิ องสิ่งทจ่ี ะเป็ นเงนิ มำ 3 ข้อ 5. นักเรียนมคี วำมคดิ เห็นเช่นไรเกยี่ วกบั กำรให้คุณค่ำของ bitcoin และ นักเรียน คดิ ว่ำ bitcoin จัดเป็ นเงนิ หรือไม่ อย่ำงไร 6. จงยกตวั อย่ำงเงนิ ในรูปแบบดจิ ทิ ลั และยกตวั อย่ำง พร้อมระบุข้อดี ข้อเสีย 7. จงอธิบำยหน้ำทข่ี องเงินในระบบเศรษฐกจิ มำพอเข้ำใจ 8. ปัจจุบันเงนิ มคี วำมสำคญั ต่อระบบเศรษฐกจิ ไทยหรือไม่ อย่ำงไร

ทมี่ ำ ผศ.ดร.กฤษฎำ สังขมณี.หลกั กำรจัดกำรกำรเงนิ .มหำวทิ ยำลยั รำชภฏั สวนสุนันทำ พยอม วงศ์สำรศรี.กำรวำงแผนกำรเงิน.พมิ พ์คร้ังที่ 7.พ.ศ.2560 ศิริอร ขันธหัตถ์.กำรจัดกำรกำรเงิน.พมิ พ์คร้ังท่ี 4.พ.ศ.2557 สกลุ ตำ สุคนั ธำรักษ์.ตลำดกำรเงนิ และกำรลงทุนในหลกั ทรัพย์.พมิ พ์คร้ังท่ี 2 มหำวทิ ยำลยั รำชภฏั สวนดุสิต สุมำลี อณุ หนันท์.กำรบริหำรกำรเงิน.พมิ พ์คร้ังที่ 2พ.ศ 2558 อมรำ เลก็ เริงพนั ธ์.เรื่องเงนิ เร่ืองง่ำย.สำนักพมิ พ์เสมำธรรม.พ.ศ.2556 www.google.com

ผู้จัดทำ นำยฏงั ควฐั ฏ์ เชื้อกลู ชำติ เศรษฐศำสตรมหำบัณฑติ (ทฤษฎเี ศรษฐศำสตร์) เศรษฐศำสตรบณั ฑติ (เศรษฐศำสตร์กำรคลงั ) ศิลปศำสตรบณั ฑติ (กำรเงนิ กำรธนำคำร)