13 ผาภูมิสุดสายเนตรปวช1-4 จริยธรรมคอมพิวเตอร์

หน่วยท่ี7 จริยธรรมกบั ความรับผดิ ชอบ และผลกระทบในการใชค้ อมพวิ เตอร์และสานสนเทศในงานอาชีพ เน่ืองจากสังคมเทคโนโลยสี ารสนเทศ (IT: Information Technology) และระบบสารสนเทศ (IS: Information System) ในโลกยคุ ปัจจุบนั เร่ิมเขา้ มามีบทบาทเป็นอยา่ งมากในการดาเนินชีวติ ของมนุษย์ โดยเฉพาะในเชิงธุรกิจไม่วา่ จะเป็นเรื่องการเงินการลงทุน และการคา้ ระหวา่ งประเทศตลอดจนการศึกษา และการบริการต่างๆกต็ ามสิ่งเหล่าน้ีลว้ นแลว้ แตอ่ าศยั เทคโนโลยสี ารสนเทศในการอานวยความสะดวกแทบ ท้งั สิ้นเพราะสามารถประหยดั เวลาประหยดั ตน้ ทุนมีความรวดเร็วและสามารถเชื่อมนั่ ในความถูกตอ้ งแม่นยา ของขอ้ มลู ไดเ้ ป็ นอยา่ งดีหลายองคก์ รไดย้ อมรับและใชเ้ ป็ นมาตรฐานในการช้ีถึงความน่าเช่ือถือโดยเฉพาะใน กลุ่มประเทศที่พฒั นาแลว้ เช่นสหรัฐอเมริกาองั กฤษกลุ่มประเทศในแถบยโุ รปอยา่ งไรกด็ ีความเหล่ือมล้ากนั ทางเทคโนโลยี ไมว่ า่ จะดว้ ยปัจจยั ใดกต็ ามทาใหเ้ กิดช่องวา่ งระหวา่ งการรับรู้และการเขา้ ถึงข่าวสารของผมู้ ี ขา่ วสารและผไู้ ร้ขา่ วสารหรือท่ีเรียกกนั วา่ \"“ Digital Devide” ความไม่เทา่ เทียมกนั ของโอกาสในการเขา้ ถึง เทคโนโลยเี หล่าน้ีส่ง ผลถึงการละเมิดสิทธิต่างๆมากมายอาจจะดว้ ยความต้งั ใจหรือไม่ต้งั ใจที่จะทากต็ ามสิ่ง หน่ึงท่ีตอ้ งทาควบคู่กนั ไปกบั การแกป้ ัญหาคือการป้ องกนั โดยการเสริมสร้างจริง ธรรมในการใช้ คอมพวิ เตอร์ส่งเสริมใหท้ ุกคนไดเ้ รียนรู้และเห็นคุณค่าของปัญหาที่จะเกิดข้ึนท้งั โดยตนเองและส่วนรวม ความหมายของจริยธรรม (Ethics) จริยธรรมจากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึงธรรมที่เป็นขอ้ ประพฤติปฏิบตั ิศีลธรรมและกฎศีลธรรมจากการสมั มนาของสานกั งาน คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติไดส้ รุปนิยามไวว้ า่ จริยธรรมคือแนวทางประพฤติปฏิบตั ิตน เพ่ือการบรรลุ ถึงสภาพชีวติ อนั ทรงคุณค่าพึงประสงคโ์ ดยทวั่ ไปจริยธรรมมกั อิงอยกู่ บั ศาสนาท้งั น้ีเพราะคาสอนทางศาสนา มีส่วนสร้างระบบจริยธรรมใหส้ งั คม แต่ท้งั น้ีไมไ่ ดห้ มายความวา่ จริยธรรมอิงอยกู่ บั หลกั คาสอนทางศาสนา เพยี งอยา่ งเดียวแทท้ ่ีจริงจริยธรรมหยง่ั รากอยบู่ นวฒั นธรรมขนบธรรมเนียมประเพณีและโดยนยั น้ีบางท่าน เรียกหลกั แห่งความประพฤติอนั เน่ืองมาจากคาสอนทางศาสนาวา่ ศีลธรรม และเรียกหลกั แห่งความประพฤติ อนั พฒั นามาจากแหล่งอื่นวา่ จริยธรรม

คาวา่ Ethics ในภาษาองั กฤษมี 2 ความหมายดงั น้ีความหมายแรกคือจริยธรรม (Ethics) หมายถึงประมวล กฎหมายที่กลุ่มชนหรือสังคมหน่ึง ๆ ยอมรับเป็นแนวควบคุมความประพฤติเพอื่ แยกแยะใหเ้ ห็นวา่ อะไรควร หรือไปกนั ไดก้ บั การบรรลุวตั ถุประสงค์ ของกลุ่ม Ethics ท่ีใชใ้ นความหมายน้ีเป็นอนั เดียวกบั จริยธรรมเช่น Medical Ethics (จริยธรรมทางการแพทย)์ ซ่ึงตรงกบั ความหมายของ Medical Ethics ในภาษาองั กฤษวา่ The rules or principles governing the professional conduct of medical practitioners. ความหมายท่ีสองของ Ethics เป็นความหมายท่ีใชใ้ นภาษานกั ปรัชญาและ Ethics ในความหมายน้ีแปลเป็ นไทยวา่ จริยศาสตร์ พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ไดใ้ หค้ วามหมายของจริยศาสตร์ไวว้ า่ ปรัชญาสาขาหน่ึงวา่ ดว้ ยการแสวงหาความ ดีสูงสุดของชีวติ มนุษยแ์ สวงหาเกณฑใ์ นการตดั สินความประพฤติของมนุษยว์ า่ อะไร ถูกอะไรผดิ หรืออะไรควรอะไรไม่ควรคาวา่ จริยธรรมอาจมีผรู้ ู้ใหค้ าอธิบายแตกตา่ งกนั ออกไปตามสาขาวชิ า แตโ่ ดยสรุปแลว้ จริยธรรมกค็ ือกฎเกณฑค์ วามประพฤติของมนุษยซ์ ่ึงเกิดข้ึนจากธรรมชาติของมนุษยเ์ อง ไดแ้ ก่ ความเป็นผมู้ ีปัญญาและเหตุผลหรือปรีชาญาณทาใหม้ นุษยม์ ีมโนธรรมและรู้จกั ไตร่ตรองแยกแยะ ความดีความชวั่ , ถูก-ผดิ , ควร- ไม่ควรเป็ นการควบคุมตวั เองและเป็นการควบคุมกนั เองในกลุ่มหรือเป็ น ศีลธรรมเฉพาะกลุ่ม ความหมายของจรรยาบรรณ (Code of Conduct) จรรยาบรรณจากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึงประมวลความประพฤติท่ีผปู้ ระกอบอาชีพการงานแต่ละอยา่ งกาหนด ข้ึนเพ่อื รักษาและส่งเสริมเกียรติคุณช่ือเสียงและฐานะของสมาชิกอาจเขียนเป็ นลายลกั ษณ์อกั ษรหรือไมก่ ไ็ ด้ เช่นจรรยาบรรณแห่งวชิ าชีพ (Professional Code of Conduct) ความหมายของศีลธรรม (Moral) ศีลธรรมเป็นศพั ทพ์ ระพทุ ธศาสนาหมายถึงความประพฤติท่ีดี ที่ชอบหรือธรรมในระดบั ศีลคาวา่ ศีลธรรมถา้ พจิ ารณาจากรากศพั ทภ์ าษาละติน Moralis หมายถึงหลกั ความ ประพฤติที่ดีสาหรับบุคคลพงึ ปฏิบตั ิ