Si Aping Dut Tabuan

Karapatang - Ari 2013 ng mgaKatutubong Pala’wan at Salongsong at Tulapos na nailathala ng PAARALANG ELEMENTARYA NG SALONGSONG AT TULAPOS Munisipyo ng Rizal, Palawan Sa suportang ibinigay ng Kagawaran ng Edukasyon at ng Australian AidRESERBADO ANG LAHAT NG KARAPATANAng aklat na ito ay hindi ipinagbibili. Hindi rin ipinahihintulot na sipiin ang anumang bahagi ngaklat na ito sa anumang paraan nang walang pormal na nakasulat na pahintulot mula sa may-akda.Ang pagkakahawig ng mga tauhang ginamit sa totoong buhay,anumang ang pangyayari ay hindisinasadya at ito ay nagkataon lamang. Subalit buong katapatang ipinagmamalaki na ang napapaloob na kultu-ra sa kwento ay makatotohanan dahil ito ay batay sa salaysay ng mga Katutubong Pala’wanUnang Paglilimbag : Disyembre, 2013============================================TALA UKOL SA AK- LAT \"Si Aping dut Tabuan\" (Si Aping sa Tabuan)ay tumatalakay sa mga kaugalian ng mga katutubong Pala’wan na unti-unting nawawala dala ng makabagongpaniniwala.Sa kwentong ito malalaman natin na mahilig sa pagtitinda ang mga Pala’wan tuwing Tabuan. Ito na rinang araw na kung saan nagtitipon-tipon ang buong tribu upang magtinda ng iba’t ibang kalakal, magbalitaan atmagkaroon ng kasiyahan. Sa unang pagkakataon ay sumama si Aping sa kanyang ina patungong tabuan. Maramisiyang nakita. Bagong karanasan ang kanyang natutunan. Ang pagtulong sa magulang ang isang dahilan ng kanyangpagsama sa tabuan. Ang aklat na ito ay mabisang lunsaran para sa mga asignaturang Matematika, Araling Pan-lipunan, Filipino, Health Education, Edukasyon sa Pagpapakatao, Physical Education at Mother Tongue.

PAGHAHANDOGAng aklat na ito ay buong pusong inihahandog sa mga kabataang Pala’wan at sa mga susunod pang hen-erasyon. PASASALAMATLubos ang pagpapasalamat ng mga nagbuo ng aklat na ito sa mga sumusunod:Pamayanan ng Tulapos, Salongsong 1, at Itulos sa bayan ng Rizal, Palawan.Sa Tagamasid Pampurok, Punong-guro, Ulong-guro, Master teacher at mga Guro sa distrito ng Rizal sa kanilangsuporta at paggabay upang maging matagumpay ang Programang PRIME sa aming distrito.MANIO LINDON,BUNTING TINGGILAN, JENDA LIBASAN,PORTACIOCARIAN, PERNITO TINGGILAN, ANGELO LIBASAN at MARPINA MADILI na nagbigay ng mga makatotohanangtala ng kultura at paniniwalang Pala’wan. Sila rin ang nagsilbing gabay ng mga guro sa pagbubuo ng mgakwento.GNG.EUNICE A. DOLORES, sa pagtitiwala at pagiging inspirasyon upang maitaguyod ang Programang PRIME.Sa Punong Barangay ng Iraan,G. DOMINADOR PANTALITA sampu ng kanyang mga Kagawad, sa tulong at su-portang teknikal upang maabot ang mga Katutubong nasa kabundukan. NORLIZA M. UTOH



Bisan kasa kay nganeketugpa it baryo siAping. “Deklem mayake kedamen it amaye,” sugid it ina ye.Kahit minsan ay hindi pa nakababang baryo si Aping. “Bukas sasama kasa amin ng iyong ama” ang wika ngina.



Isinakey ne dut kerosai menge saroy ara’ymenge punti it ubeisinuwang dut kadot.Ikinarga na sa karosa ang mga gulay.May mga saging at ube rin nanakalagay sa sako.



Suminakey ne it karosai ina ye. Binibit ni Apingi telong manok medasuminakey it kerosa.Sumakay na sa karosa ang kanyangNanay. Binitbit ni Aping ang tatlongmanok at sumakay na rin sa karosa.



“Mekansang pelan itaaw atot tabuan.Mekansang i epegdagang medaepenglen,” sugid niAping.“Ang dami palang tao dito satabuan, Ang daming nagtitindaat namimili”, ang wika ni Aping.



Nebiri ni Aping si Suklitane epeg dagang itmenge popolwen.Nadong ye at iged niSuklita sekedpegkekeptan ye i bibityeng manok.Nakita ni Aping si Suklita nanagtitinda ng mga tabo.Umupo siya sa tabi ni Suklita ha-bang hawak ang dala niyangmanok.



Inlen it maman imanok ni Aping.Mesegyang-mesegyane naisi ye i bayad itmanok ye.Binili ng mama ang mga manokni Aping. Tuwang-tuwa siya sanatanggap na bayad sa mgamanok.



Negpekabi ye dut inaye. Mekabi namaamin i deganganyeng saroy medamenge buwat kayo.Lumapit siya sa kanyang nanay.Halos mauubos na rin ang tindanitong gulay at mga prutas.



Mesegya ye nengmabiri ye ne doonpelan si Meling beke siArlindo. Negbasal dyeit agong beke sanang.Natuwa siya nang makitangdoon din pala sina Miling atArlindo. Tumutugtog sila ngagong at sanang.



Pegleleaken si Aping.Nenglen ye it duwangice candy. Nenglen yegasi it sembat nengtinapay.Nauuhaw na si Aping. Bumilisiya ng dalawang ice candy.Bumili rin siya ng isang supot ngtinapay.



Nadong ye at poo’tniyog meda nengaan.“Mesegya pelan nangara’y tabuan. Mayako seup ke ina beke kiama”.Umupo siya sa puno ng niyogat kumain. “Masaya palakapag may tabuan. Sasamaako uli kay ama at ina”.

Menge Ingkot 1. Uno i nebiri ni Aping dut tabuan? 2. Uno i binuwat ni Suklita? 3. Uno i inlen ni Aping? 4. Mano nesugid ni Aping mesegya dut tabuan? 5. Neke surong ke ne bedew dut tabuan etewa’y dut pelingki?Mga Tanong 1. Anu-ano ang mga nakita ni Aping sa tabuan? 2. Sa ginawa ni Suklita anong katangian ang ipinakita niya? 3. Bakit natuwa si Aping nang tanggapin niya ang bayad ng mama sa kanyang manok? 4. Bakit nasabi ni Aping na masaya sa tabuan? Patunayan. 5. Nakapunta ka na ba sa tabuan o kaya sa palengke? Ikwento ang iyong naging karanasan.

TALASALITAANagong-instrumentong pang musika na ginagamit ng mga katutubokarosa –dito nila ikinakarga ang kanilang mga produkto hila ng kalabawsanang – instrumentong pang musika na ginagamit ng mga katutubotabo-isang uri ng prutas na kulay da- landan at makikita sa kagubatantabuan– dito sila nagpapalitan ng produkto sa itinakdang araw

MGA MUNGKAHING GABAY NA TANONGMenge IngkotMATEMATIKA1. Uno-uno’y degangan it binibit de Aping dut tabuan?2. Umbo dye dinegangan it kedyeng menge degangan?3. Neng ikaw Aping,umbo’y gumitan mo’t pirak neng pinagdugangan it manok mo?EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO1. Unong adat ni Aping I gay mong unaden?2. Uno kuman muketabang si Aping it kenyeng mugurang?3. Neng ikaw si Aping, umbo mo gumiten I siin neng pinegdugangan lt manok mo?Mga TanongMATEMATIKA1. Ano-ano ang mga dalang paninda nina Aping sa tabuan?2. Saan nila itinitinda ang kanilang mga produkto?3. Kung ikaw si Aping,saan mo gagamitin ang perang pinagbilhan ng iyong manok?EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO1. Anong katangian ni Aping ang nais mong tularan?2. Paano nakakatulong si Aping sa kanyang mga magulang?3. Bilang isang bata,paano ka makakatulong sa iyong mga magulang?

NAMAHALA NG PROYEKTOSINFOROSA A. GUIÑARES Ph.D, CESO 1V Director 1V, Region 1V-MIMAROPA EDITA MACAYAON- BALLESTEROSChief, Elementary Education Division, MIMAROPA SERVILLANO A. ARZAGASchools Division Superintendent KARINA C. JAVIERField Based Program Officer, 1V-BSHERELYN T. LAQUINDANUM Regional PRIME Focal PersonJESUS V. PAGLIAWAN AURELIA B. MARQUEZ Division IP Coordinator Education Program Supervisor - English Sec. Division of Palawan Division PRIME Focal Person, Palawan RODGIE S. DEMALINAOEducation Program Supervisor-Filipino Elem. MTB-MLE, Division of Palawan LILIAN T. PORTALESEducation Program Supervisor-English Elem. Division of Palawan NORLIZA M. UTOH Head Teacher 11Salongsong Elementary SchoolMELANY Y. TAMAYOTeacher In ChargeTulapos PalawanMARY-ANN C. APOSTOL RODELYN G. GUEVARRAANALIE E. BERMEJO LUZ C. CIASICOMARIA ELENA H. SANICO JEZEBELLE B. ANTOLIN