การปฏิรูปการปกครองบ้านเมือง

การปฏิรูปการปกครองบ้านเมือง

รูปแบบการปกครองของไทย สมยั สุโขทยั สมยั อยุธยา ธนบุรี รัตนโกสินทร์ตอนต้น สมยั การปฏริ ูปการปกครองสมยั ร.5 สมยั การเปลย่ี นแปลงการปกครองเป็ น ประชาธิปไตย

สมยั สุโขทยั รูปแบบการปกครอง : พ่อปกครองลูก ธรรมราชา ผู้ปกครองเรียกว่า พ่อขนุ ผู้ปกครองและผู้ใต้ปกครองมคี วามสัมพนั ธ์กนั อย่าง ใกล้ชิด เม่ืออาณาจักรขยายใหญ่ขนึ้ ได้ปรับเอาความคดิ ของ พราหมณ์และพทุ ธศาสนามาใช้ กลายเป็ นรูปแบบการปกครองครองแบบธรรมราชา กษตั ริย์ต้องมีทศพธิ ราชธรรม

การจดั รูปแบบการปกครอง การปกครองส่ วนกลาง ราชธานี การปกครองหัวเมือง หัวเมืองช้ันใน เมืองอปุ ราช เมืองหน้าด่าน เมืองลกู หลวง เมืองท้าวพระยามหานคร เมืองประเทศราช

สมยั อยุธยา ธนบุรี รัตนโกสินทร์ตอนต้น สมัยอยธุ ยา การจดั รูปแบบการปกครอง * รับความคดิ ของทฤษฎเี ทวสิทธ์ิมาใช้ * กษตั ริย์คือสมมุตเิ ทพ * จากราชโองการเป็ นเทวโองการ * ผู้ใต้ปกครองต้องเช่ือฟังโดยไม่มขี ้อแม้

การจดั รูปแบบการปกครองสมยั อยธุ ยา การปกครองส่ วนกลาง จตุสดมภ์ 4 กรมคือเวยี ง วงั คลงั นา สมยั พระบรมไตรโลกนาถทรงต้งั กรมกลาโหม และกรมมหาดไทยเพม่ิ เกดิ สมุหกลาโหม และสมุหนายก มอี านาจเหนือ เสนาบดจี ตุสดมภ์ สมยั พระเพทราชาแบ่งให้สมุหกลาโหมดูแลทางใต้ สมุหนายกดูแลทางเหนือ

การจดั รูปแบบการปกครองสมยั อยุธยา(ต่อ) การปกครองหัวเมือง : การรวมอานาจสู่ส่วนกลาง ยกเลกิ หัวเมืองช้ันในท้งั 4 ทศิ ขยายบริเวณราชธานีออกไปทบั เขตเดมิ อยู่ใต้ กษตั ริย์โดยตรง คงเมืองพระยามหานคร โดยแบ่งเป็ นเมืองช้ันเอก โท ตรีตามขนาดใหญ่เลก็ ในเมืองหนึ่งๆแบ่งการปกครองท้องทเี่ ป็ น เมือง แขวง ตาบล(กานัน) บ้าน(ผู้ใหญ่บ้าน)

สมยั ธนบุรี ใชร้ ูปแบบการปกครองเดียวกบั การปกครองสมยั อยธุ ยา

สมยั รัตนโกสินทร์ตอนต้น สมยั ร.1-ร.4 ยงั คงใช้รูปแบบการปกครอง ในสมยั กรุงศรีอยุธยาเป็ นหลกั อคั รเสนาบดี 2 ตาแหน่ง สมุหพระกลาโหมดูแลทหาร สมุหนายกดูแลพลเรือน เสนาบดี 4 ตาแหน่ง

การปฏริ ูปการปกครองแผ่นดนิ สมยั รัชกาลท่ี 5 สาเหตุของการปฏิรูปสมยั ร.5  การเปลย่ี นแปลงของโลก  การคุกคามจากจกั รวรรดนิ ิยม  ความต้องการเปลย่ี นแปลงจากขุนนางท่ี ได้รับการศึกษา  ความต้องการลดอานาจขุนนาง

ปฏริ ูปการปกครองเป็ น 3 ส่วน ส่ วนกลาง ส่วนภูมภิ าค ส่ วนท้ องถน่ิ

การปกครองส่ วนกลาง จดั ต้งั กระทรวง 12 กระทรวง โดยมีเสนาบดเี ป็ น ผู้บงั คบั บัญชา มีฐานะเสมอกนั ท้งั หมด กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม กระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงวงั กระทรวงนครบาล กระทรวงพระคลงั มหาสมบตั ิ

กระทรวงยุตธิ รรม กระทรวงยุทธนาธิการ กระทรวงเกษตราธิการ กระทรวงธรรมการ กระทรวงโยธาธิการ กระทรวงมุรธาธิการ

ต้งั สภาที่ปรึกษา 2 สภา 1.เสนาบดีสภาหรือรัฐมนตรีสภา ให้คาปรึกษาราชการแผ่นดนิ พจิ ารณาร่างกฎหมาย 2.องคมนตรีสภา ทปี่ รึกษาราชการส่วนพระองค์ เป็ นคณะกรรมการชาระความ

การปกครองส่วนภูมภิ าค หลกั การ ขยายอานาจการปกครองของส่ วนกลางออกไป ยงั หัวเมืองต่างๆโดยตรง เพื่อสร้างความเป็ นเอกภาพและความมน่ั คงของ ประเทศ ยงั ผลให้หัวเมืองต่างๆอยู่ภายใต้การดูแลของ กระทรวงมหาดไทยกระทรวงเดยี วเท่าน้ัน

การจดั รูปแบบการปกครองส่วนภูมภิ าค มณฑลเทศาภบิ าล เมือง อาเภอ ตาบล หมู่บ้าน

การปกครองส่ วนท้ องถน่ิ การจดั ต้งั สุขาภบิ าลกรุงเทพ เป็ นสุขาภบิ าลแห่ง แรกเมื่อพ.ศ.2440 พ.ศ.2448 จดั ต้งั สุขาภบิ าลท่าฉลอม ตลอดรัชกาลมกี ารจดั ต้งั สุขาภบิ าลท้งั สิ้น 35 แห่ง หน้าทห่ี ลกั สาคญั คือการรักษาความสะอาด การ บารุงรักษาถนน

สมัยการเปลย่ี นแปลงการปกครองเป็ นประชาธิปไตย วนั ก่อการคือวนั ที่ 24 มถิ ุนายน 2475 คณะผู้ก่อการคือ คณะราษฎร ผู้นาของคณะราษฎรทส่ี าคญั เช่น พนั เอกพระยาพหลพลพยหุ เสนา พนั ตรีหลวงพบิ ูลสงคราม(แปลก ขีตตะสังคะ) หลวงประดษิ ฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) หลวงโกวทิ อภยั วงศ์ (ควง อภัยวงศ์)

สาเหตุการเปลยี่ นแปลงการปกครอง สาเหตุทางเศรษฐกจิ สาเหตุทางการเมือง สาเหตุทางสังคม สาเหตุจากอทิ ธิพลภายนอก

สาเหตุทางเศรษฐกจิ ภาวะเศรษฐกจิ โลกตกตา่ ภาวะเศรษฐกจิ ในประเทศถดถอย นโยบายการแก้ปัญหาเศรษฐกจิ ก่อให้เกดิ ความไม่พอใจ แก่คนส่ วนใหญ่ การตัดทอนรายจ่ายรัฐบาล โดยปลดข้าราชการ การเพม่ิ ภาษีอากร

สาเหตุทางการเมือง อานาจของพระมหากษัตริย์ไม่มี พระมหากษตั ริย์อยู่ภายใต้อทิ ธิพลของพระ ราชวงศ์ช้ันผู้ใหญ่ คืออภริ ัฐมนตรีสภา ทาให้ข้าราชการทวั่ ไปรู้สึกว่า พระมหากษตั ริย์ทรงส่งเสริมให้พวกราชวงศ์ ผูกขาดอานาจทางการเมือง

สาเหตุทางสังคม ความแตกต่างทางชนช้ันระหว่างช้ันเจ้ากบั ราษฎรเห็นอย่างชัดเจน เจ้ามกี นิ อย่างเหลือเฟื อส่วนราษฎรอดอยาก เจ้าได้อภสิ ิทธ์ิต่างๆมากกว่าราษฎร เจ้าใช้อทิ ธิพลหาผลประโยชน์ให้ตนเอง ก่อให้เกดิ ความรู้สึกเป็ นปฏปิ ักษ์กบั พวกเจ้า

สาเหตุจากอทิ ธิพลภายนอก อดุ มการณ์ทางประชาธิปไตยแบบตะวนั ตก พวกนักศึกษาทไ่ี ด้ไปศึกษาจากต่างประเทศ ต้องการเปลย่ี นแปลงให้ประเทศเป็ น ประชาธิปไตย เพื่อให้ประเทศเจริญเหมือน ประเทศประชาธิปไตยท่วั โลก

ผลของการเปลย่ี นแปลงการปกครอง คณะราษฎรจัดต้งั รัฐบาล โดยมพี ระยามโนปกรณ์ นิตธิ าดาเป็ นนายกรัฐมนตรีคนแรก ประกาศใช้รัฐธรรมนูญการปกครองแผ่นดนิ สยาม ชั่วคราว เม่ือวนั ท่ี 27 มถิ ุนายน 2475 ร.7 พระราชทานรัฐธรรมนูญฉบบั ถาวร เม่ือวนั ที่ 10 ธันวาคม 2475คือ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักร สยาม พทุ ธศักราช 2475

รูปแบบการปกครองหลงั เปลย่ี นแปลงการปกครอง เป็ นรูปแบบการปกครองแบบ ประชาธิปไตย อานาจอธิปไตยเป็ น ของประชาชน สถาบนั กษตั ริย์เป็ นกษตั ริย์ภายใต้ รัฐธรรมนูญ

โครงสร้างและสถาบันทางการเมืองแบบประชาธิปไตย สภาผู้แทนราษฎร คณะกรรมการราษฎร ศาล รัฐธรรมนูญ พรรคการเมือง การเลือกต้งั การกระจายอานาจปกครอง

สภาผู้แทนราษฎร มอี านาจดูแลควบคุมกจิ การของประเทศ มีอานาจถอดถอนคณะกรรมการราษฎร(คณะรัฐมนตรี) มีอานาถอดถอนพนักงานของรัฐ ประธานสภาฯคนแรกคือเจ้าพระยาธรรมศักด์มิ นตรี สมาชิกสภาในคร้ังแรกน้ันมาจากการแต่งต้งั จาก คณะราษฎร

คณะกรรมการราษฎร สภาผู้แทนราษฎรได้เลือกพระยามโนปกรณ์นิติ ธาดาเป็ นประธานกรรมการราษฎร หรือ นายกรัฐมนตรี สภาผู้แทนราษฎรได้เลือกคณะกรรมการราษฎร หรือรัฐมนตรีอกี 14 คนจากสมาชิกสภาผู้แทน ราษฎร

พรรคการเมือง คณะราษฎรได้จดทะเบียนจดั ต้งั เป็ น “สมาคม คณะราษฎร”เพื่อเป็ นการปูพืน้ ฐานระบบพรรค การเมืองในอนาคต ถือได้ว่า สมาคมคณะราษฎร เป็ นพรรค การเมืองพรรคแรกกว็ ่าได้

การเลือกต้งั มีพ.ร.บ.การเลือกต้งั 2475 แก้ไขเพม่ิ เตมิ 2476 โดยบญั ญตั วิ กี ารเลือกต้งั ผู้แทนราษฎรไว้ 2 ข้นั ตอน เป็ นการเลือกต้งั ทางอ้อม 1. ราษฎรผู้มีสิทธิเลือกต้งั เลือกผู้แทนตาบล 2. ผู้แทนตาบลเลือกผู้แทนราษฎร

การกระจายอานาจปกครอง มกี ารกระจายอานาจการปกครองในรูปแบบ เทศบาลเมื่อปี 2476 มกี ารยกฐานะสุขาภบิ าลทอี่ ยู่ 35 แห่ง เป็ นเทศบาล รัฐบาลของคณะราษฎรมคี วามมุ่งหวงั จะยก ฐานะทุกตาบลให้เป็ นเทศบาล ซึ่งตอนน้ันทวั่ ประเทศมตี าบลรวมท้งั สิ้น 4,800 ตาบล

การจดั รูปแบบการปกครอง มีการตราพระราชบญั ญตั วิ ่าด้วยระเบียบ บริหารราชการแผ่นดนิ แห่งราชอาณาจกั ร สยาม พ.ศ.2476  ถือว่าเป็ นระเบียบบริหารราชการแผ่นดนิ ฉบับแรกของประเทศไทย ได้จัดระเบยี บ บริหารราชการเป็ น 3 ส่วน

ตาม พ.ร.บ.ดงั กล่าวได้จัดระเบยี บบริหาร ราชการเป็ น 3 ส่วนคือ การบริหารราชการส่วนกลาง ได้แก่ กระทรวง ทบวง กรม การบริหารราชการส่วนภูมภิ าค ได้แก่ จงั หวดั อาเภอ การบริหารราชการส่วนท้องถน่ิ ได้แก่ เทศบาล