ใบความรู้การเมืองการปกครองในปัจจุบัน PDF

เร่ือง ระบอบการเมอื งการปกครอง ลกั ษณะการเมืองการปกครอง ระบอบประชาธิปไตย คือ ระบอบการปกครองตนเองของประชาชน โดยผา่ นการเลือกสมาชิกผแู้ ทนราษฎรไปบริหารและ ดูแลเร่ืองกฎหมาย เพอื่ ผลประโยชน์ของประชาชนส่วนใหญ่และโดยการตรวจสอบควบคุมดูแลของ ประชาชนโดยตรงหรือการมีส่วนร่วมอยา่ งแขง็ ขนั เช่น การยน่ื เสนอหรือแกไ้ ขกฎหมาย การยนื่ ถอดถอน นกั การเมืองที่ประพฤติมิชอบ การแสดงความคิดในการทาประชาพจิ ารณ์ การออกเสียงในการทาประชามติ หลกั การของระบอบประชาธิปไตย 1. อานาจอธิปไตย หรืออานาจสูงสุดในการปกครองประเทศ 2. ประชาชนมีสิทธิที่จะมอบอานาจปกครองใหแ้ ก่ประชาชนดว้ ยกนั เอง 3. รัฐบาลจะตอ้ งเคารพสิทธิและเสรีภาพข้นั พ้ืนฐานของประชาชน เวน้ แต่เพือ่ รักษาความมน่ั คงของชาติ หรือเพ่ือรักษาความสงบเรียบร้อย หรือเพ่ือรักษาศีลธรรมอนั ดี งามของประชาชน 4. ประชาชนทุกคนมีสิทธิเสมอกนั ในการท่ีจะไดร้ ับบริการทุกชนิดที่รัฐจดั ใหแ้ ก่ ประชาชน 5. รัฐบาลถือกฎหมายและความเป็นธรรมเป็นบรรทดั ฐานในการปกครอง ระบอบประชาธิปไตยแบง่ ออกเป็น 2 แบบ คือ แบบท่ีมีพระมหากษตั ริยเ์ ป็ นประมุข และ แบบที่มีประธานาธิบดีเป็ นประมุข 1. แบบแรกมีพระมหากษตั ริยเ์ ป็นประมุข ไดแ้ ก่ องั กฤษ เนเธอแลนด์ เบลเยยี่ ม เดนมาร์ก นอร์เวย์ สวเี ดน ญ่ีป่ ุน มาเลเซีย และไทย

2. แบบท่ีสองมีประธานาธิบดีเป็นประมุข ไดแ้ ก่ ฝร่ังเศส อินเดีย สหรัฐอเมริกา เป็นตน้ ขอ้ ดีและขอ้ เสียของ ระบอบประชาธิปไตย 1. ขอ้ ดีของระบอบประชาธิปไตย ท่ีควรกล่าวถึงมีดงั น้ี 1.1 เปิ ดโอกาสใหป้ ระชาชน ส่วนขา้ งมากดาเนินการปกครองประเทศ โดยประชาชนส่วนขา้ งนอ้ ย มีสิทธิที่จะดารงอยแู่ ละทาการคดั คา้ นการปกครองของฝ่ ายขา้ งมากได้ ขอ้ ดีขอ้ น้ีมีส่วนทาใหเ้ กิดผลดีต่อ ประเทศชาติโดยส่วนรวม 1.2 เปิ ดโอกาสใหป้ ระชาชนทุกคนใชส้ ิทธิเสรีภาพไดอ้ ยา่ งเสมอหนา้ กนั 1.3 ถือกฎหมายเป็นมาตรฐานในการดาเนินการปกครอง โดยใชก้ ฎหมายบงั คบั แก่ทุกคน ไม่วา่ จะ เป็นคนมง่ั มีหรือยากจน ไม่วา่ จะเป็นขา้ ราชการหรือประชาชน ยงั ผลใหท้ ุกคนเสมอกนั โดยกฎหมาย 1.4 ช่วยระงบั ความขดั แยง้ ระหวา่ งรัฐบาลกบั ประชาชน และระหวา่ งประชาชนดว้ ยกนั เองโดยสันติ วธิ ี โดยมีศาลเป็นผพู้ จิ ารณาพิพากษาคดีต่าง ๆ ใหเ้ ป็นไปตามกฎหมาย 2. ขอ้ เสียของระบอบประชาธิปไตย ที่ควรกล่าวถึงมีดงั น้ี 2.1 มีความล่าชา้ ในการตดั สินใจทาการตา่ ง ๆ เน่ืองจากตอ้ งมีการปรึกษาหารือและผา่ นข้นั ตอน มาก 2.2 ตอ้ งเสียคา่ ใชจ้ า่ ยในการดาเนินการปกครองมาก 2.3 อาจนาไปสู่ความสับสนวนุ่ วายได้ ถา้ ประชาชนส่วนมากในประเทศท่ีใชร้ ะบอบประชาธิปไตย ไม่รู้จกั ใชส้ ิทธิเสรีภาพใหอ้ ยภู่ ายในกรอบของกฎหมาย ซ่ึงอาจทาใหป้ ระเทศชาติเจริญชา้ ลงอีก รากฐานสาคัญของประชาธิปไตย ระบอบประชาธิปไตยท่ีแทจ้ ริงน้นั ตอ้ งอยบู่ นรากฐานหลกั การที่สาคญั 5 ประการ คือ 1. หลกั การอานาจอธิปไตยเป็นของปวงชน ประชาชนแสดงออกซ่ึงการเป็นเจา้ ของโดยใช้ อานาจ ที่มีตามกระบวนการเลือกต้งั อยา่ งอิสระและทวั่ ถึงในการใหไ้ ดม้ าซ่ึงตวั ผปู้ กครองและผแู้ ทนของตน 2. หลกั เสรีภาพ ประชาชนทุกคนมีความสามารถในการกระทาหรืองดเวน้ การกระทาอยา่ งใดอยา่ ง หน่ึงตามท่ีบุคคลตอ้ งการ ตราบเทา่ ที่การกระทาของเขาน้นั ไมไ่ ปละเมิดลิดรอนสิทธิเสรีภาพของบุคคลอื่น หรือละเมิดต่อความสงบเรียบร้อยของสังคมและความมนั่ คงของประเทศชาติ 3. หลกั ความเสมอภาค การเปิ ดโอกาสใหป้ ระชาชนทุกคนสามารถเขา้ ถึงทรัพยากรและคุณค่าต่างๆ ของสังคมที่มีอยจู่ ากดั อยา่ งเท่าเทียมกนั โดยไมถ่ ูกกีดกนั ดว้ ยสาเหตุแห่งความแตกต่างทางช้นั วรรณะทาง สังคม ชาติพนั ธุ์ วฒั นธรรมความเป็นอยู่ ฐานะทางเศรษฐกิจ หรือดว้ ยสาเหตุอ่ืน 4. หลกั การปกครองโดยกฎหมายหรือหลกั นิติธรรม การใหค้ วามคุม้ ครองสิทธิข้นั พ้ืนฐานของ ประชาชนท้งั ในเรื่องสิทธิเสรีภาพในทรัพยส์ ิน การแสดงออก การดารงชีพ ฯลฯ อยา่ งเสมอหนา้ กนั 5. หลกั การเสียงขา้ งมากควบคู่ไปกบั การเคารพในสิทธิของเสียงขา้ งนอ้ ย หลกั การเสียงข้างมากนี้ ต้องใช้ควบคู่ไปกบั การ เคารพและคุ้มครองสิทธิเสียงข้างน้อยด้วย ระบอบเผดจ็ การ

มีลกั ษณะเด่นอยทู่ ี่การรวมอานาจการเมืองการปกครองไวท้ ี่บุคคลเพยี งคนเดียวหรือคณะเดียวหรือ พรรคเดียว โดยบุคคลหรือคณะบุคคลดงั กล่าวสามารถใชอ้ านาจน้นั ควบคุมบงั คบั ประชาชนไดโ้ ดยเดด็ ขาด หากประชาชนคนใดคดั คา้ นผนู้ าหรือคณะผนู้ าก็จะถูกลงโทษใหท้ างานหนกั หรือถูกจาคุก ระบอบเผด็จการมี 3 แบบ คือ เผดจ็ การทหาร เผด็จการฟาสซิสต์ และเผดจ็ การคอมมิวนิสต์ ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. ระบอบเผดจ็ การทหาร หมายถึง ระบอบเผด็จการท่ีคณะผนู้ าฝ่ ายทหารเป็นผใู้ ชอ้ านาจ เผด็จการในการปกครองโดยตรงหรือโดยออ้ ม และมกั จะใชก้ ฎอยั การศึกหรือรัฐธรรมนูญท่ีคณะของตน สร้างข้ึนเป็นเครื่องมือในการปกครอง โดยทว่ั ไปคณะผนู้ าทหารมกั จะใชอ้ านาจเผดจ็ การปกครองประเทศ เป็นการชวั่ คราว ระหวา่ งที่ประเทศอยใู่ นภาวะสงครามหรือหลงั จากลม้ เลิกระบอบประชาธิปไตย โดยมี เป้ าหมายเพอื่ ขจดั ภยั คุกคามบางอยา่ งต่อความมน่ั คงของรัฐ เช่นเหตุการณ์ซ่ึงเกิดข้ึนท่ีโรมาเนีย ฟิ ลิปปิ นส์ เป็นตน้ ตวั อยา่ งของการปกครองแบบเผด็จการทหาร เช่น การปกครองของญ่ีป่ ุนระหวา่ งสงครามโลกคร้ังที่ 2 อนั เป็ นระยะท่ีพลเอกโตโจและคณะนายทหารใชอ้ านาจเผดจ็ การในการปกครอง หรือการปกครองของ ไทยระหวา่ งท่ีไมม่ ีรัฐธรรมนูญ ในระหวา่ งวนั ท่ี 20 ตุลาคม 2501 ถึงวนั ที่ 20 มิถุนายน 2511 อานาจการ ปกครองประเทศตกอยภู่ ายใตก้ ารควบคุมของคณะปฏิวตั ิ ซ่ึงนาโดย จอมพลสฤษด์ิ ธนะรัชต์ และจอมพล ถนอม กิตติขจร ส่วนในปัจจุบนั (พ.ศ. 2541) ก็มี เช่น การปกครองของสหภาพพม่าภายใตก้ ารนาของพลเอก ตาน ส่วย เป็นตน้ 2. ระบอบเผด็จการฟาสซิสต์ หมายถึง ระบอบเผด็จการท่ีผนู้ าคนหน่ึงซ่ึงไดร้ ับการ สนบั สนุนจากกลุ่มนกั ธุรกิจและกองทพั ใหใ้ ชอ้ านาจเผดจ็ การปกครองประเทศ ผนู้ าในระบอบการปกครอง เผด็จการฟาสซิสตม์ กั จะมีลทั ธิการเมืองที่เรียกกนั วา่ ลทั ธิฟาสซิสต์ เป็นลทั ธิช้ีนาในการปกครองและมุง่ ท่ีจะ ใชอ้ านาจเผดจ็ การปกครองประเทศเป็นการถาวร โดยเช่ือวา่ ระบอบการปกครองแบบน้ีเหมาะสมกบั ประเทศของตน และจะช่วยใหป้ ระเทศของตนมีความเจริญกา้ วหนา้ โดยเร็ว ตวั อยา่ งของการปกครอง ระบอบเผด็จการฟาสซิสต์ เช่น การปกครองของอิตาลีสมยั มุสโสลินีเป็นผนู้ า ระหวา่ ง พ.ศ. 2473 – 2486 การปกครองของเยอรมนีสมยั ฮิตเลอร์เป็ นผนู้ า ระหวา่ ง พ.ศ. 2476 – 2488 เป็นตน้ 3. ระบอบเผด็จการคอมมวิ นิสต์ หมายถึง ระบอบเผดจ็ การท่ีพรรคคอมมิวนิสตเ์ พียงพรรค เดียวไดร้ ับการยอมรับ หรือสนบั สนุนจากกลุ่มบุคคลตา่ ง ๆ และกองทพั ใหเ้ ป็นผใู้ ชอ้ านาจเผดจ็ การปกครอง ประเทศ คณะผนู้ าของพรรคคอมมิวนิสตเ์ ชื่อวา่ ระบอบเผด็จการคอมมิวนิสตเ์ ป็นรูปแบบการปกครองท่ี เหมาะสมกบั ประเทศของตน และจะช่วยทาใหช้ นช้นั กรรมาชีพเป็นอิสระจากการถูกกดขี่โดยชนช้นั นายทุน รวมท้งั ทาใหป้ ระเทศมีความเจริญกา้ วหนา้ และเขม้ แขง็ ทดั เทียมกบั ต่างประเทศไดเ้ ร็วกวา่ ระบอบการ ปกครองแบบอื่น ระบอบเผด็จการคอมมิวนิสตม์ ีความแตกตา่ งจากระบอบเผดจ็ การทหารอยขู่ อ้ หน่ึงท่ีสาคญั คือ ระบอบเผด็จการทหารจะควบคุมเฉพาะกิจกรรมทางการเมืองของประชาชนเทา่ น้นั แต่ระบอบเผด็จการ คอมมิวนิสตจ์ ะใชอ้ านาจเผด็จการควบคุมกิจกรรมละการดาเนินชีวติ ของประชาชนในทุกดา้ น ไม่วา่ จะเป็น

ดา้ นการเมือง การปกครอง ดา้ นเศรษฐกิจ และดา้ นสงั คม ดว้ ยเหตุน้ีนกั รัฐศาสตร์จึงเรียกระบอบเผดจ็ การ คอมมิวนิสตอ์ ีกอยา่ งหน่ึงวา่ ระบอบเผด็จการแบบเบด็ เสร็จ หลกั การของระบอบเผด็จการ 1. ผนู้ าคนเดียวหรือคณะผนู้ าของกองทพั หรือของพรรคการเมืองเพยี งกลุ่มเดียวมีอานาจ สูงสุด และสามารถใชอ้ านาจน้นั ไดอ้ ยา่ งเตม็ ที่โดยไม่ตอ้ งฟังเสียงคนส่วนใหญ่ในประเทศ 2. การรักษาความมนั่ คงของผนู้ าหรือคณะผนู้ า มีความสาคญั กวา่ การคุม้ ครองสิทธิเสรีภาพ ของประชาชน ประชาชนไม่สามารถที่จะวพิ ากษว์ จิ ารณ์การกระทาของผนู้ าอยา่ งเปิ ดเผยได้ 3. ผนู้ าหรือคณะผนู้ าสามารถท่ีจะอยใู่ นอานาจไดต้ ลอดชีวติ หรือนานเทา่ ที่กลุ่มผรู้ ่วมงาน หรือกองทพั ยงั ใหก้ ารสนบั สนุน ประชาชนทว่ั ไปไมม่ ีสิทธิท่ีจะเปล่ียนผนู้ าไดโ้ ดยวถิ ีทางรัฐธรรมนูญ 4. รัฐธรรมนูญและการเลือกต้งั สมาชิกสภาผแู้ ทนที่จดั ข้ึนตามรัฐธรรมนูญและรัฐสภา ไม่มี ความสาคญั ต่อกระบวนการทางการปกครองเหมือนในระบอบประชาธิปไตย กล่าวคือ รัฐธรรมนูญเป็นแต่ เพียงรากฐานรองรับอานาจของผนู้ าหรือคณะผนู้ าเท่าน้นั ส่วนการเลือกต้งั สมาชิกสภาผแู้ ทนที่จดั ข้ึนก็ เพ่อื ใหป้ ระชาชนออกเสียงเลือกต้งั ผสู้ มคั รท่ีผนู้ าหรือคณะผนู้ าส่งเขา้ สมคั รรับเลือกต้งั เท่าน้นั ในทานอง เดียวกนั รัฐสภากจ็ ะประชุมกนั ปี ละ 5 – 10 วนั เพ่อื รับทราบและยนื ยนั ใหผ้ นู้ าหรือคณะผนู้ าทาการปกครอง ต่อไป ตามที่ผนู้ าหรือคณะผนู้ าเห็นสมควร ข้อดแี ละข้อเสีย ของระบอบเผด็จการ ข้อดีของระบอบเผดจ็ การ ไดแ้ ก่ 1. รัฐบาลสามารถตดั สินใจทาการอยา่ งใดอยา่ งหน่ึงไดร้ วดเร็วกวา่ รัฐบาลในระบอบ ประชาธิปไตย เช่น สามารถออกกฎหมายมาใชบ้ งั คบั เพอ่ื วตั ถุประสงคอ์ ยา่ งใดอยา่ งหน่ึงได้ โดยไม่ตอ้ งขอ ความเห็นชอบจากเสียงขา้ งมากในรัฐสภา ท้งั น้ีกเ็ พราะผนู้ าหรือคณะรัฐมนตรีมกั จะไดร้ ับมอบอานาจจาก รัฐสภาไวล้ ่วงหนา้ ให้ออกกฎหมายหรือระเบียบขอ้ บงั คบั บางอยา่ งไดเ้ อง 2. แกป้ ัญหาบางอยา่ งไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิผลกวา่ ระบอบประชาธิปไตย เช่น สง่ั การปราบ การจลาจล การก่ออาชญากรรม และการก่อการร้ายต่าง ๆ ไดอ้ ยา่ งเฉียบขาดมากกวา่ โดยไม่จาตอ้ งเกรงวา่ จะ เกินอานาจที่กฎหมายใหไ้ ว้ เน่ืองจากศาลในระบอบเผด็จการไม่ไดม้ ีความเป็นอิสระในการพจิ ารณาคดี เหมือนในระบอบประชาธิปไตย ข้อเสียของระบอบเผด็จการ ไดแ้ ก่ 1. เป็นการปกครองโดยบุคคลคนเดียวหรือกลุ่มเดียว ซ่ึงยอ่ มจะมีการผดิ พลาดและใช้ อานาจเพือ่ ประโยชนส์ ่วนตนและพวกพอ้ งไดโ้ ดยไม่มีใครรู้หรือกลา้ คดั คา้ น 2. มีการใชอ้ านาจเผด็จการกดขี่และลิดรอนสิทธิเสรีภาพ รวมท้งั ประทุษร้ายต่อชีวิตของคน หรือกลุ่มคนที่ไม่เห็นดว้ ยกบั กลุ่มผปู้ กครอง 3. ทาใหค้ นดีมีความสามารถท่ีไม่ใช่พวกพอ้ ง หรือผสู้ นบั สนุนกลุ่มผปู้ กครองไม่มีโอกาส ดารงตาแหน่งสาคญั ในทางการเมือง

4. ประชาชนส่วนใหญ่ท่ีถูกกดข่ีและขาดสิทธิเสรีภาพ 5. อาจนาประเทศชาติไปสู่ความพนิ าศได้