หน่วยที่ 5 การเขียนรหัสอุปกรณ์และขั้นตอนการเคลื่อนที่วงจรนิวแมติกส์

142 หนว่ ยท่ี 5 การเขียนรหัสอุปกรณแ์ ละ ขัน้ ตอนการเคลื่อนที่วงจรนวิ แมตกิ ส์

143 แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยที่ 5 หนา้ ท่ี 1/2 วิชา นิวแมติกส์และไฮดรอลกิ ส์ เวลาเรียนรวม 72 คาบ ชือ่ หน่วย การเขียนรหสั อุปกรณแ์ ละข้ันตอนการ สอนคร้งั ที่ ทฤษฎี 2 คาบ เคลอ่ื นท่วี งจรนวิ แมตกิ ส์ 6/18 ปฏิบัติ 2 คาบ คำช้แี จง : 1. แบบทดสอบชุดนี้มที ั้งหมด 10 ข้อ เวลา 10 นาที 2. ใหท้ ำเครือ่ งหมาย () ลงในขอ้ ที่ถกู ต้องที่สดุ เกณฑ์การประเมนิ : ข้อละ 1 คะแนน รวม 10 คะแนน 1. ข้อใดคือรหัสทางต่อลมแบบตัวเลขของรรู ับลมเขา้ ก. Ex ข. Out ค. 1 ง. A จ. T 2. ข้อใดคอื รหสั ทางตอ่ ลมแบบตัวอกั ษรของรรู ะบายลมท้งิ ก. 1 ข. R ค. A ง. Ex จ. T 3. ข้อใดคอื ความหมายจากโคด้ อปุ กรณ์ 5.0 ก. เมนวาล์วตัวท่ี 5 ข. วาลว์ ทท่ี าให้กระบอกสบู ตวั ที่ 5 เคลือ่ นที่ออก ค. วาล์วควบคุมตัวท่ี 5 ง. กระบอกสูบตัวท่ี 5 จ. วาล์วท่ีทาใหก้ ระบอกสบู ตวั ที่ 5 เคลื่อนท่ีเข้า 4. ข้อใดคือบอกความหมายจากโค้ดอปุ กรณ์ 1.5 ก. เมนวาล์วตัวที่ 1 ข. กระบอกสบู ตัวที่ 1 ค. วาล์วควบคุมตัวท่ี 5 ง. วาล์วทีท่ าให้กระบอกสูบตัวท่ี 1 เคลื่อนท่เี ข้า จ. วาลว์ ท่ที าใหก้ ระบอกสูบตัวที่ 1 เคลอ่ื นท่ีออก 5. ข้อใดคือความหมายจากโค้ดอุปกรณ์ 5.1 ก. กระบอกสบู ตัวท่ี 5 ข. เมนวาล์วตวั ท่ี 5 ค. วาล์วควบคุมตัวท่ี 5 ง. วาล์วทท่ี าให้กระบอกสูบตัวที่ 5 เคลือ่ นทเ่ี ขา้ จ. วาล์วทีท่ าให้กระบอกสบู ตวั ที่ 5 เคล่อื นท่ีออก 6. ขอ้ ใดคอื ความหมายจากโค้ดอปุ กรณ์ 5.2 ก. เมนวาลว์ ตัวที่ 5 ข. กระบอกสูบตัวท่ี 5 ค. วาลว์ ที่ทาให้กระบอกสูบตัวที่ 5 เคล่ือนที่ออก ง. วาล์วทท่ี าให้กระบอกสบู ตัวท่ี 5 เคลือ่ นท่เี ขา้ จ. วาล์วควบคมุ ตัวท่ี 2

144 แบบทดสอบกอ่ นเรียน หนา้ ท่ี 2/2 นวิ แมติกสแ์ ละไฮดรอลิกส์(30100-0104) หนว่ ยที่ 5 7. ขอ้ ใดคือขน้ั ตอนการเคล่อื นทขี่ องไดอะแกรมน้ี ก. A+B+B-A- ข. A+B-A+B- จ. A+B+A-B-A+ ค. A+A-B+B- ง. A+B+A-B- 8. ขอ้ ใดคือขน้ั ตอนการเคลื่อนที่ของไดอะแกรมนี้ ก. A+B+B-A- ข. A+B-A+B- ค. A+A-B+B- ง. A+B+A-B- จ. A+B+A-B-A+ 9. ขอ้ ใดคือขั้นตอนการเคลอื่ นท่ีของไดอะแกรมน้ี ก. A+B+B-A- ข. A+A-B+B- ค. A+B-A+B- ง. A+B+A-B- จ. A+B+A-B-A+ 10. ข้อใดคอื ขัน้ ตอนการเคลอ่ื นท่ีจากตาแหน่งตดิ ต้งั วาล์วบนกระบอกสูบ ก. A+B+A-B- ข. A+A-B+B- จ. A+B+A-B-A+ ค. A+B-A+B- ง. A+B+B-A-

145 ใบเนอ้ื หา หน่วยที่ 5 หน้าท่ี 1/9 วิชา นวิ แมติกส์และไฮดรอลกิ ส์ เวลาเรยี นรวม 72 คาบ ชอ่ื หน่วย การเขียนรหสั อุปกรณแ์ ละข้นั ตอนการ สอนคร้งั ท่ี ทฤษฎี 2 คาบ เคลอื่ นทวี่ งจรนิวแมติกส์ 6/18 ปฏิบตั ิ 2 คาบ หัวขอ้ เรือ่ ง (Topics) 5.1 การกาหนดรหสั ขอ้ ตอ่ ลม 5.2 การกาหนดโคด้ ลงบนอุปกรณต์ ่าง ๆ ในวงจรนิวแมติกส์ 5.3 การเขียนขน้ั ตอนการเคล่ือนท่ี 5.4 วงจรควบคุมการทางานแบบอตั โนมัติ 5.5 วงจรควบคมุ การทางานแบบอัตโนมตั ิและกึ่งอตั โนมตั ิ แนวคิดสาคญั (Main Idea) ในการออกแบบวงจรนิวแมติกส์นั้น ผู้เรียนต้องมีความรู้ในเรื่องการเขียนรหัสอุปกรณ์และ ไดอะแกรมของวงจรนิวแมติกส์ เพอื่ ใช้ในการเขียนกากบั ซ่ือวาล์วและขน้ั ตอนการเคล่ือนท่ีของอุปกรณ์ ทางานและอุปกรณ์บังคับการทางาน โดยรหัสอุปกรณ์จะระบุหน้าที่และตาแหน่งของอุปกรณ์โดย ละเอียด เพ่อื สามารถใช้ในการออกแบบวงจรและแกไขวงจรในกรณเี กิดปัญหาข้ึนในระบบ สมรรถนะย่อย (Element of Competency) 1. แสดงความรูเ้ กยี่ วกบั การเขยี นวงจรนวิ แมติกส์ 2. อา่ นและเขียนวงจรนิวแมติกส์ตามหลกั การและกระบวนการ จดุ ประสงคท์ ่วั ไป (General Objectives) เพือ่ ใหม้ คี วามรู้ ความเขา้ ใจเกี่ยวกบั การเขียนวงจรนิวแมตกิ ส์ จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม (Behavioral Objectives) 1. อา่ นความหมายไดอะแกรมของวงจรนวิ เมติกส์ได้ถูกต้อง 2. อา่ นและกาหนดโค้ดอุปกรณ์แบบอักษรและแบบตวั เลขได้ถกู ตอ้ ง

146 นวิ แมติกส์และไฮดรอลกิ ส์ (30100-0104) ใบเนอื้ หา หน่วยที่ 5 หน้าท่ี 2/9 เน้ือหาสาระ (Content) การเขยี นวงจรนวิ แมติกส์ จาเป็นต้องมมี าตรฐานการเขยี นรหัสอุปกรณ์ตา่ ง ๆ ใหถ้ กู ตอ้ ง และมี ความเข้าใจตรงกันเพื่อเป็นการสะดวกในการอ่านและออกแบบวงจร ในขณะเดียวกันอุปกรณ์ทุกช้ิน ของวงจรจะต้องมีหมายเลขกากับด้วย เพ่ือใชใ้ นการอ้างอิงวงจรและตรวจสอบวงจรในกรณีการทางาน ของเครื่องจักรกลเกิดขัดข้อง ซึ่งการมีรหัสกากับอุปกรณ์นี้จะช่วยให้การหาข้อขัดข้องของวงจรได้ง่าย และรวดเร็วยิ่งข้ึน ฉะนั้นจึงมีความจาเป็นต้องเรียนรู้วิธีการเขียนและกาหนดรหัสอุปกรณ์ การทางาน ของวงจรนิวแมตกิ ส์ หลักการเขียนวงจร จะเริ่มกาหนดเขียนอุปกรณ์ที่อยู่ปลายทางก่อนโดยเริ่มที่กระบอกสูบก่อน จากนั้นจะเป็นตัวควบคุมความเร็ว ตัวบังคับปิดทางอุปกรณ์บังคับสัญญาณและอุปกรณ์ต้นกาลัง ตามลาดบั 5.1 การกาหนดรหสั ขอ้ ตอ่ ลม เพื่อความสะดวก รวดเรว็ เข้าใจตรงกัน ในการออกแบบและตอ่ วงจร การกาหนดรหัสทางตอ่ ลมของวาลว์ ควบคุมทศิ ทาง กระทาได้ดังนี้ ตารางท่ี 5.1 แสดงการกาหนดรหัสทางตอ่ ลม ตัวเลข ตวั อักษร ตัวอักษรย่อ หนา้ ที่ 1 P Sup รูรบั ลมเช้า 2,4 A,B Out รจู า่ ยลมออก 3,5 R,ร Ex รรู ะบายลมทิ้ง 12,14 X,Y,Z Signal รูตอ่ ลมเชา้ วาลว์ ควบคุม 5.2 การกาหนดโคด้ ลงบนอุปกรณต์ า่ ง ๆ ในวงจรนวิ แมตกิ ส์ การกาหนดโค้ดลงบนอุปกรณ์ตา่ ง ๆ ในวงจรนิวแมติกส์ ท่นี ยิ มกนั มากมีอยู่ 2 ระบบ คือ ระบบ ใชต้ วั เลขและระบบใช้ตัวอกั ษร ระบบตัวเลข เป็นระบบที่นิยมใช้กันในทางปฏิบัติ โดยใช้ตัวเลข 1.0, 1.1, 1.2,... 2.0, 2.1, 2.2,...3.0, 3.1, 3.2... ตวั เลขหนา้ ทศนิยมหมายถึงอุปกรณ์ทางานซึ่งขึ้นอยู่กับว่ามีอปุ กรณ์ทางานเท่าไร ส่วนตัวเลขที่อยหู่ ลังจดุ ทศนยิ มมีความหมายดังนี้

147 นิวแมติกส์และไฮดรอลกิ ส์ (30100-0104) ใบเน้อื หา หนว่ ยที่ 5 หนา้ ท่ี 3/9 0 คืออุปกรณท์ างาน 1 คืออุปกรณ์บงั คบั การทางานของกระบอกสบู หรือมอเตอรล์ ม เช่น เมนวาล์ว 2, .4 เปน็ เลขคู่ เปน็ อุปกรณท์ ่ีมีอิทธพิ ลบังคับใหก้ ระบอกสูบเคลอ่ื นท่อี อก 3, .5 เปน็ เลขค่ี เปน็ อุปกรณท์ ่ีมีอทิ ธิพลบังคับให้กระบอกสบู เคลือ่ นที่เขา้ 01, .02 คืออุปกรณ์ที่อยรู่ ะหว่างอุปกรณท์ างานกับอุปกรณค์ วบคุมการทางาน เชน่ วาลว์ ควบ คุม ปรมิ าณการไหลของลม บังคับให้กระบอกสบู เคลื่อนทีอ่ อกชา้ หรอื เรว็ 1.3 อุปกรณท์ างาน 1. 01 2 4 2 53 อุปกรณค์ วบคุม 11 1 1.2 2 2 2 อปุ กรณ์ป้อนสัญญาณ 1.3 13 1.4 13 13 ชดุ จา่ ยลมอดั รปู ท่ี 5.1 การกาหนดโคด้ บนอปุ กรณ์ ระบบตัวอักษร โดยทั่วไปจะกาหนดให้อุปกรณ์ทางานใช้ตัวอักษรภาษาอังกฤษตัวพิมพ์ใหญ่ สว่ นอปุ กรณป์ อ้ นสัญญาณจะใช้ตวั อักษรภาษาอังกฤษตวั พิมพ์เลก็ ความหมายของตัวอกั ษรเป็นดังนี้ A A0 A1 รูปที่ 5.2 การกาหนดโค้ดแบบตัวอักษร

148 นิวแมติกส์และไฮดรอลิกส์ (30100-0104) ใบเนอ้ื หา หนว่ ยที่ 5 หนา้ ท่ี 4/9 A, B, C คือ อุปกรณ์ทางาน a 0 ,b 0, c 0 คืออุปกรณ์ที่ทาหน้าท่ีจากัดระยะ ซึ่งจะอยู่ตาแหน่งถูกกดเมื่อก้านสบู เลื่อนกลบั สุด a 1, b 1, c 1 คืออุปกรณ์ที่ทาหน้าทีจ่ ากัดระยะ ซึ่งจะอยู่ตาแหน่งถูกกดเมื่อกา้ นสูบเล่ือนออกสุด หลักการโดยทว่ั ๆ ไปของระบบตวั อกั ษรนี้คล้ายกบั การออกแบบวงจรทางไฟฟา้ 5.3 การเขียนขนั้ ตอนการเคลอ่ื นท่ี การเขียนขั้นตอนการเคลื่อนท่ี มีวิธีกาหนดอยู่ 2 วิธี คือ กาหนดโดยใช้ลูกศร หรือใช้ เคร่อื งหมายบวก (+) ลบ (-) และกาหนดโดยใชไ้ ดอะแกรม การกาหนดโดยใช้ลกู ศรหรือเคร่อื งหมายบวก–ลบ ลูกศรช้ีไปด้านขวามือ หมายถึงการเคลื่อนที่ของก้านสูบเลื่อนออก และลูกศรขี้ไปด้านซ้ายมือ หมายถึงการเคลื่อนที่ของก้านสูบเลื่อนเข้า โดยที่ + หมายถึงการเคลื่อนที่ของก้านสูบเลื่อนออก และ - หมายถึงการเคลื่อนที่ของก้านสูบเลื่อนเข้า เช่น A + แสดงว่าก้านสูบ A เคลื่อนที่ออกหรือ A - แสดงว่าก้านสบู A เคลือ่ นท่ีเขา้ การกาหนดโดยใชไ้ ดอะแกรม ไดอะแกรมจะแสดงการทางานของอุปกรณ์ในแต่ละรอบของ จงั หวะ งาน โดยแบง่ เป็นไดอะแกรมการเคลื่อนที่ ไดอะแกรมบังคบั และไดอะแกรมหน้าท่ี ไดอะแกรมการเคลอื่ นที่ จะแสดงให้เห็นการบังคบั การเคล่ือนที่ของก้านสูบ ซึง่ จะใช้เส้นกราฟท่ี มีลักษณะเป็นเส้นตรงเอียงทามุมกับแนวราบ โดยแกนตั้งเป็นแกนของระยะชัก ส่วนแกนนอนเป็นเวลา ของการเคลือ่ นที่ของกา้ นสบู ดงั รูปที่ 5.3 12345 ออก กระบอกสูบ A เขา้ รปู ท่ี 5.3 ไดอะแกรมการเคลอ่ื นท่ี จากรปู ท่ี 5.3 แสดงวา่ ในจงั หวะท่ี 1 ก้านสูบเคลือ่ นท่ีออกจนสุดระยะชักถึงจังหวะที่ 2 ระหว่าง จังหวะที่ 1 กับจังหวะที่ 2 เรียกว่า 1 จังหวะ (step) ก้านสูบจะค้างอยู่ในตาแหน่งนี้ 2 จังหวะ คือ จังหวะที่ 2 ถึงจังหวะที่ 3 และจังหวะที่ 4 หลังจากนั้นก้านสูบจะเคลื่อนที่กลับจากจังหวะที่ 4 ถึง

149 จังหวะที่ 5 เมื่อก้านสูบกลับมาที่เดิมแล้วถือว่าการทางานของก้านสูบครบ 1 รอบการทางาน ซึ่ง ประกอบด้วยกันทงั้ หมด นวิ แมติกสแ์ ละไฮดรอลกิ ส์ (30100-0104) ใบเนื้อหา หนว่ ยท่ี 5 หน้าท่ี 5/9 5 จังหวะ สาหรับในกรณีทม่ี ีกระบอกสูบหลายกระบอกสูบ เราถอื ว่ากระบอกสบู ทุกตวั เริ่มการทางานจน กระทัง้ กลบั ที่เดิมท้ังหมดเรียกว่า 1 รอบการทางาน 12345 ออก กระบอกสบู A เข้า ออก กระบอกสูบ B เข้า รูปท่ี 5.4 ไดอะแกรมการเคล่ือนที่หลายกระบอกสบู ไดอะแกรมบังคับ จะเป็นไดอะแกรมที่แสดงการทางานของวาล์วควบคุมเมื่อมีสัญญาณผ่าน วาล์ว จะแสดงด้วยเส้นตั้งฉากกับแนวราบ โดยไม่คานึงถึงระยะเวลาที่ใช้ในการเลื่อนตาแหน่งของ อุปกรณ์ ประโยชน์ของไดอะแกรมบังคับคือจะทาให้รู้ว่าสัญญาณลมสู้กันที่เมนวาล์วหรือไม่ เพื่อจะได้ แก้ไขปัญหาไดถ้ ูกต้อง 12345 1.1 รปู ที่ 5.5 ไดอะแกรมบังคับ ไดอะแกรมหน้าที่ เป็นการนาเอาไดอะแกรมการเคลื่อนที่มาใช้ร่วมกับไดอะแกรมบังคับ เพื่อ แสดงใหเ้ หน็ ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งการทางานของวาล์วควบคุมกับการเคล่ือนท่ขี องก้านสูบ เพ่ือกาหนด สัญญาณบงั คับไปกระทาทว่ี าล์วควบคุมบงั คับให้กา้ นสบู ทางานในจังหวะตอ่ ไป

150 นวิ แมตกิ สแ์ ละไฮดรอลกิ ส์ (30100-0104) ใบเนื้อหา หนว่ ยที่ 5 หนา้ ที่ 6/9 ตัวอย่างที่ 1 แขนทพั พีตักนา้ เหลก็ หลอ่ ในเตาหลอม รปู ท่ี 5.6 การออกแบบวงจรของทัพพตี ักนา้ เหลก็ หล่อในเตาหลอม ท่ีมา : http://gg.gg/up2o7

151 นิวแมติกส์และไฮดรอลกิ ส์(30100-0104) ใบเนือ้ หา หน่วยท่ี 5 หน้าท่ี 7/9 5.4 วงจรควบคุมการทางานแบบอตั โนมัติ การทาของเครื่องจักรบางชนิดเมื่อก้านสูบเคลื่อนที่ออกสุดระยะแล้วจะต้องเคลื่อนที่กลับทันที และกระทาต่อเนื่องอยู่ตลอดเวลา เราเรียกว่ามกี ารทางานแบบอัตโนมตั ิ 1 . 0 1.2 1.3 1.1 4 2 1.2 2 53 1 2 1.3 13 13 2 0.1 13 รปู ท่ี 5.7 วงจรควบคุมอตั โนมัติ เมื่อกดวาลว์ สตาร์ท 0.1 แล้ว ก้านสูบจะเคล่อื นท่ีออกไปสุดระยะตามทไ่ี ต้ตงั้ วาล์วจากดั ระยะไว้ คือไปกดวาล์ว 1.3 ก้านสูบจะเคลื่อนที่กลับ และหากเคลื่อนที่กลับมากดวาล์วจากัดระยะ 1.2 ก็จะ เคลือ่ นทอี่ อกไปอีก ทางานสลับไปสลับมาจนกว่าจะมกี ารตัดสัญญาณลมท่ีผ่านวาล์ว 0.1 ไมใ่ หผ้ ่านก้าน สบู จะหยุดการเคล่อื นที่ แตจ่ ะหยดุ เม่ือสดุ ระยะข้างใดขา้ งหน่งึ เทา่ น้นั ข้อเสียของวงจรรูปที่ 5.7 ก็คือ ก้านสูบจะเคลื่อนที่เข้า-ออก ทันทีเมื่อสุดระยะข้างใดข้างหนึ่ง ถา้ ตอ้ งการให้ทางานช้ากวา่ นี้ จะตอ้ งติดตั้งวาล์วหนว่ งเวลาเขา้ ไปกบั วงจรดงั กล่าว และอีกประการหนึ่ง ก็คือ ตลอดเวลาที่วงจรทางาน จะต้องกดวาล์ว 0.1 ค้างไว้ตลอดเวลา ซึ่งสามารถแก้ไขปัญหาดังกลา่ ว โดยใชว้ งจรรปู ท่ี 5.8

152 ใบเน้อื หา หนว่ ยท่ี 5 หนา้ ที่ 8/9 นวิ แมตกิ ส์และไฮดรอลกิ ส์(30100-0104) 1 . 0 1.4 1.3 1.1 4 2 2 53 1 1 1 1.4 2 2 1.3 1.2 2 13 13 13 0.1 0.2 1 2 3 รปู ท่ี 5.8 วงจรควบคุมอตั โนมตั ิ จากรปู ที่ 5.8 เมอ่ื กดวาล์ว 0.2 ลมจากท่อทางเมนจะส่งลมมายังวาล์ว 1.2, 1.4, 1.3, และ 1.1 พร้อมทีจ่ ะใหว้ งจรทางานได้ เมือ่ กดวาล์วสตารท์ 1.2 ลมจะผา่ นวาล์ว 1.6 ไปดนั เมนวาล์วสงั่ ให้ก้านสูบ เคลื่อนที่ออก ในขณะนี้สามารถปล่อยมือจากวาล์ว 1.2 ได้แล้ว เมื่อก้านสูบเคลื่อนที่ออกไปกด วาล์ว จากัดระยะ 1.3 ก้านสูบจะกลับทันที และจะเคลื่อนที่มาเตะวาล์ว 1.4 สั่งให้ก้านสูบออกไปอีก โดย อัตโนมตั ิ ทางานอยา่ งน้ีเรื่อย ๆ ไปแตก่ ลไกทใ่ี ช้บังคับวาล์ว 1.4 นนั้ จะต้องทางานทางเดียว เพราะหาก เปน็ วาล์วกดแบบลกู กล้ิงธรรมดาจะทาให้เกิดปญั หาลมสู้กันทเ่ี มนวาลว์ ได้ ลักษณะกลไกที่กดวาล์ว 1.4 จะทางานเมื่อก้านสูบเคลื่อนที่กลับ แต่ตอนที่ก้านสูบเคลื่อนที่ออกจะไม่ทางาน การสั่งให้วงจรหยุด ทางานจะตอ้ งปลดวาลว์ 0.2 ใหห้ ยุดการจ่ายลม ข้อเสียของวงจรรูปที่ 5.8 ก็คือ ถ้าตัดวาล์ว 0.2 ไม่ให้จ่ายลม ก้านสูบจะหยุดค้างที่ใดก็ได้โดย ไม่หยดุ ในตาแหน่งเขา้ สุดหรือออกสุดเสมอไป ถ้าต้องการให้หยุดในตาแหน่งเข้าสุดจะต้องต่อท่อลมเมน เข้าเมนวาล์วต่างหาก นอกจากปัญหาดังกล่าวแล้ววาล์วที่ใช้การสั่งโดยทางานทางเดียวจะติดตั้งสุด ระยะชักไมไ่ ด้ จะตอ้ งตดิ ตั้งก่อนสดุ ระยะชกั วงจรจงึ จะทางานได้

153 นิวแมติกส์และไฮดรอลกิ ส์ (30100-0104) ใบเนื้อหา หน่วยที่ 5 หนา้ ที่ 9/9 5.5 วงจรควบคุมการทางานแบบอตั โนมัตแิ ละก่ึงอัตโนมตั ิ ในบางวงจรมีความต้องการใหว้ งจรสามารถเลือกทางานได้ 2 ลกั ษณะ คือให้วงจรทางานบงั คับ ให้ก้านสูบเคลื่อนท่อี อกและกลับ จากน้ันให้หยุดการทางานหรือให้วงจรมีความสามารถในการทางานได้ โดยอัตโนมตั ิ สามารถออกแบบวงจรไดด้ ังรูปที่ 5.9 1 . 0 1.6 1.3 1.1 4 2 2 53 11 1 2 11 1.2 2 1.4 2 1.6 2 2 1.3 13 13 13 13 4 2 0.2 13 0.1 รูปท่ี 5.9 วงจรควบคมุ แบบอตั โนมัตแิ ละก่งึ อตั โนมัติ สรปุ วงจรนิวแมติกส์มีอปุ กรณก์ ารทางานและอุปกรณ์บังคับควบคมุ เป็นจานวนมาก เพื่อให้การทางาน ตามที่ได้ออกแบบไว้ จึงมีความจาเป็นอย่างยิ่งที่ต้องมีความเป็นมาตรฐานในการเขียนการให้รหัส อุปกรณ์และแผนภาพการทางาน เพื่อให้มีมาตรฐานเดียวกันในการอ่านและเขียนวงจร มีหมายเลข กากับอุปกรณ์เพื่อความสะดวกในการตรวจสอบวงจรเปลี่ยนและซ่อมอุปกรณ์ได้รวดเร็ว เพื่อให้เข้าใจ ลกั ษณะงานไดง้ ่ายพร้อมบอกรายละเอียดเกีย่ วกบั ตาแหนง่ หน้าท่ีของอุปกรณ์ เอกสารอง้ องิ http://gg.gg/up2o7

154 แบบฝึกหัดที่ 5.1 หนว่ ยที่ 5 หนา้ ที่ 1/1 วชิ า นวิ แมติกส์และไฮดรอลิกส์ เวลาเรยี นรวม 72 คาบ ชอ่ื หน่วย การเขียนรหัสอุปกรณ์และขั้นตอนการ สอนครงั้ ที่ ทฤษฎี 2 คาบ เคลือ่ นทว่ี งจรนวิ แมตกิ ส์ 6/18 ปฏบิ ตั ิ 2 คาบ ชื่อเรอ่ื ง การเขียนรหสั อปุ กรณ์และขั้นตอนการเคลอ่ื นที่วงจรนิวแมตกิ ส์ 1. จากภาพจงเขยี นสญั ญาณและรหัสอุปกรณ์ของวงจรโดยใชก้ ลุ่มตัวเลขและตัวอกั ษร 2. จงเขียนรหัสของอุปกรณใ์ นวงจรนวิ แมตกิ สต์ าม DIN ISO 1219 ทกี่ าหนดให้ดังต่อไปนี้ 2.1 ป๊ัมลม 2.2 อุปกรณ์ทางาน 2.3 อุปกรณบ์ งั คบั 2.4 อุปกรณช์ ว่ ย 2.5 วาล์วควบคมุ ทิศทาง

155 แบบประเมนิ ผลงานที่ 5.1 หน่วยที่ 5 หนา้ ที่ 1/1 วิชา นิวแมติกสแ์ ละไฮดรอลกิ ส์ เวลาเรยี นรวม 72 คาบ ชือ่ หน่วย การเขียนรหัสอุปกรณแ์ ละขัน้ ตอนการเคล่ือนที่ สอนครั้งที่ ทฤษฎี 2 คาบ วงจรนวิ แมติกส์ 6/18 ปฏิบตั ิ 2 คาบ ชอ่ื เร่ือง การเขยี นรหัสอุปกรณแ์ ละขัน้ ตอนการเคลือ่ นทีว่ งจรนิวแมตกิ ส์ คาชี้แจง ให้วงกลมลอ้ มรอบคะแนนที่ได้ รายการ คะแนน หมายเหตุ ข้นั กอ่ นการปฏบิ ัติงาน ดมี าก ดี ปาน พอใช้ ปรับปรุง 1. ความพร้อมของอปุ กรณ์การเรียน.............. กลาง ขน้ั การปฏบิ ัติงาน 5432 1 2. เขียนรหัสอุปกรณ์ของวงจรนวิ แมตกิ ส์ 10 8 6 4 2 และไฮดรอลกิ ส์……………… 3. เขยี นขัน้ ตอนการทางานวงจรนิวแมตกิ ส์ 10 8 6 4 2 และไฮดรอลิกส์……………… 10 8 6 4 2 4. นำเสนอรายละเอียดที่ควรปรบั ปรุง...... 10 8 6 4 2 5. นำเสนอเหตุผลท่คี วรปรับปรุง............... 5432 1 ขั้นสรุปผล 6. เขยี นสรุปผลหลังการปฏิบัตงิ าน................ 5432 1 5432 1 ขน้ั หลังการปฏบิ ตั ิงาน 7. ทำความสะอาดบรเิ วณห้องเรยี น............... 8. ส่งงานตามกำหนดเวลา............................. คะแนนท่ีได้ รวมคะแนน ผลการประเมนิ (คะแนนเต็ม 60 คะแนน)  ดี (คะแนนอย่ใู นช่วง 46–53 คะแนน)  ปรบั ปรงุ (คะแนนอยูใ่ นชว่ ง 30–37 คะแนน)  ดมี าก (คะแนนอย่ใู นช่วง 54–60 คะแนน)  พอใช้ (คะแนนอยใู่ นช่วง 38–45 คะแนน)  ไม่ผ่าน (คะแนนต่ากว่า 30 คะแนน) ลงชือ่ (สเุ มธ เชิงดา) ผูป้ ระเมนิ .........../.............../...............

156 แบบประเมินคณุ ธรรม จริยธรรม และค่านยิ ม หนว่ ยท่ี 5 หน้าท่ี 1/1 วิชา นิวแมติกส์และไฮดรอลิกส์ เวลาเรยี นรวม 72 คาบ ชอ่ื หน่วย การเขียนรหัสอุปกรณแ์ ละขนั้ ตอนการ สอนครัง้ ที่ ทฤษฎี 2 คาบ เคลือ่ นท่วี งจรนิวแมติกส์ 6/18 ปฏิบตั ิ 2 คาบ คำชี้แจง 1. ให้ผู้เรียนประเมินตนเองและให้สมาชิกในกลุ่มหนึ่งคนประเมินซึ่งกันและกันในหัวข้อที่ผู้สอน กำหนดและแจ้งไว้ 2. การประเมนิ แต่ละข้อมคี ะแนนขอ้ ละ 5 คะแนน (5 หมายถึง ดมี าก, 4 หมายถึง ด,ี 3 หมายถงึ ปานกลาง, 2 หมายถงึ พอใช้, 1 หมายถึง ตอ้ งปรับปรงุ ) 3. ผูส้ อนทำการประเมินและหาคะแนนเฉลย่ี ของผเู้ รยี นแตล่ ะคนตอ่ ไป คณุ ธรรม จริยธรรม เจตคติ ผูป้ ระเมนิ และคา่ นยิ มทพี่ งึ ประสงค์ ที่ สังเกตจากพฤตกิ รรม ตนเอง สมา ิชก ู้ผสอน 1 ความมีวินัย ตรงตอ่ เวลาท้งั การเขา้ เรียนและการส่งงาน ทำงานตาม ข้ันตอน คำนงึ ถงึ ความปลอดภยั ฯลฯ 2 ความมมี นษุ ยสมั พันธ์ ช่วยเหลือเพอื่ นสมาชิกให้ความร่วมมือทำงานกลุม่ พูดจา สุภาพ ฯลฯ 3 ความรับผิดชอบ กล้ารบั ผดิ และรบั ชอบในสิ่งท่ตี นทำ รกั ษาความสะอาด ฯลฯ 4 ความเช่อื มั่นในตนเอง กล้าแสดงออกในการปฏบิ ตั งิ าน กลา้ แสดงความคดิ เห็น ฯลฯ 5 ความซ่ือสัตย์สจุ ริต ไมค่ ัดลอกผลงานคนอน่ื ตรวจผลงานของตนเองและของผู้อ่ืน ดว้ ยความซ่อื สัตย์ ฯลฯ 6 ความประหยดั ใช้วสั ดอุ ุปกรณ์ เครือ่ งมอื และใชพ้ ลังงานไฟฟ้าในการเรยี น อยา่ งประหยดั ฯลฯ 7 ความสนใจใฝร่ ู้ กระตือรอื ร้น พง่ึ ตนเองเป็นหลัก ศึกษาหาความรเู้ พิ่มเติม ฯลฯ 8 ความรกั สามคั คี รบั ฟงั ความเห็นผูอ้ ่นื ร่วมใจกนั ทำงาน รู้จกั แบง่ บนั มีน้ำใจ ฯลฯ 9 ความคิดรเิ รม่ิ สรา้ งสรรค์ ปรับวิธีการเรียนของตนเองใหด้ ขี นึ้ คดิ แก้ปัญหาแปลก ใหม่ ฯลฯ 10 ความพึงพอใจในผลงานที่ทำ พอใจในผลงานของตนเองที่ตง้ั ใจทำงานอยา่ งดที ่สี ุด ฯลฯ รวม เฉล่ียรวม ผลการประเมิน (คะแนนเตม็ 20 คะแนน) ได.้ ................คะแนน  ผ่าน (คะแนนอยใู่ นช่วง 12–20 คะแนน)  ไมผ่ า่ น (คะแนนต่ากวา่ 12 คะแนน) ..................................ลงช่อื ผ้ปู ระเมิน

157 แบบฝึกหัดที่ 5.2 หนว่ ยที่ 5 หน้าท่ี 1/1 วชิ า นิวแมติกส์และไฮดรอลิกส์ เวลาเรียนรวม 72 คาบ ช่ือหน่วย การเขียนรหัสอุปกรณแ์ ละขน้ั ตอนการ สอนครั้งที่ ทฤษฎี 2 คาบ เคลื่อนทวี่ งจรนิวแมติกส์ ช่ือเร่ือง แผนภาพการทางานของวงจรนิวแมติกส์ 6/18 ปฏบิ ัติ 2 คาบ คำส่งั ตอบคาถามตอ่ ไปน้ี 1. จงอธิบายอุปกรณ์ทางานและยกตัวอยา่ งการเขียนรหัสอปุ กรณโ์ ดยใชก้ ล่มุ ตัวเลข ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. จงอธิบายอุปกรณ์ใหส้ ัญญาณ (signal element) พรอ้ มยกตัวอย่างการเขยี นรหัสอปุ กรณ์โดยใช้ กลมุ่ ตวั เลข ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. อุปกรณ์ควบคุมความเร็ว มหี น้าท่ที าอะไรและจะตดิ ตั้งอยู่ส่วนใดของวงจร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. จงแสดงการเปรยี บเทียบการเคลอื่ นทเ่ี ป็นจังหวะกบั การเคลอื่ นท่ตี ามเวลา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

158 แบบประเมินผลงานท่ี 5.2 หน่วยท่ี 5 หนา้ ท่ี 1/1 วิชา นิวแมติกส์และไฮดรอลกิ ส์ เวลาเรยี นรวม 72 คาบ ช่ือหน่วย การเขียนรหสั อุปกรณ์และขั้นตอนการเคลื่อนท่ี สอนคร้งั ที่ ทฤษฎี 2 คาบ วงจรนวิ แมติกส์ 6/18 ปฏบิ ตั ิ 2 คาบ ช่ือเรื่อง แผนภาพการทางานของวงจรนิวแมติกส์ คาชีแ้ จง ใหว้ งกลมลอ้ มรอบคะแนนทไี่ ด้ รายการ คะแนน หมายเหตุ ขัน้ ก่อนการปฏิบตั งิ าน ดีมาก ดี ปาน พอใช้ ปรบั ปรงุ 1. ความพรอ้ มของอุปกรณ์การเรียน.............. กลาง ข้นั การปฏบิ ัตงิ าน 5432 1 2. เขียนแผนภาพวงจรนวิ แมตกิ ส์……………… 3. เขียนขั้นตอนการเขยี นแผนภาพวงจร 10 8 6 4 2 นวิ แมติกส…์ ………………………………….……………… 10 8 6 4 2 4. นำเสนอรายละเอยี ดที่ควรปรบั ปรุง...... 10 8 6 4 2 5. นำเสนอเหตผุ ลที่ควรปรับปรุง............... 10 8 6 4 2 ขั้นสรุปผล 5432 1 6. เขียนสรุปผลหลงั การปฏบิ ตั ิงาน................ 5432 1 ขน้ั หลงั การปฏบิ ัติงาน 5432 1 7. ทำความสะอาดบริเวณหอ้ งเรียน............... 8. สง่ งานตามกำหนดเวลา............................. คะแนนที่ได้ รวมคะแนน ผลการประเมิน (คะแนนเต็ม 60 คะแนน)  ดี (คะแนนอย่ใู นชว่ ง 46–53 คะแนน)  ปรบั ปรงุ (คะแนนอยู่ในช่วง 30–37 คะแนน)  ดีมาก (คะแนนอยใู่ นช่วง 54–60 คะแนน)  พอใช้ (คะแนนอย่ใู นช่วง 38–45 คะแนน) ลงชื่อ  ไม่ผา่ น (คะแนนตา่ กว่า 30 คะแนน) (สเุ มธ เชิงดา) ผปู้ ระเมิน .........../.............../...............

159 แบบประเมินคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยม หน่วยที่ 5 หนา้ ท่ี 1/1 วชิ า นวิ แมติกสแ์ ละไฮดรอลกิ ส์ เวลาเรยี นรวม 72 คาบ ชอื่ หน่วย การเขียนรหสั อุปกรณแ์ ละข้นั ตอนการ สอนครัง้ ท่ี ทฤษฎี 2 คาบ เคล่ือนทีว่ งจรนิวแมตกิ ส์ 6/18 ปฏบิ ัติ 2 คาบ คำชี้แจง 1. ให้ผู้เรียนประเมินตนเองและให้สมาชิกในกลุ่มหนึ่งคนประเมินซึ่งกันและกันในหัวข้อที่ผู้สอน กำหนดและแจง้ ไว้ 2. การประเมนิ แตล่ ะขอ้ มคี ะแนนขอ้ ละ 5 คะแนน (5 หมายถงึ ดมี าก, 4 หมายถงึ ดี, 3 หมายถงึ ปานกลาง, 2 หมายถึง พอใช้, 1 หมายถงึ ตอ้ งปรับปรุง) 3. ผสู้ อนทำการประเมินและหาคะแนนเฉลย่ี ของผ้เู รียนแตล่ ะคนต่อไป คณุ ธรรม จริยธรรม เจตคติ ผปู้ ระเมิน และคา่ นยิ มทพ่ี งึ ประสงค์ ท่ี สังเกตจากพฤตกิ รรม ตนเอง สมา ิชก ู้ผสอน 1 ความมีวินัย ตรงต่อเวลาท้ังการเข้าเรียนและการส่งงาน ทำงานตาม ข้นั ตอน คำนงึ ถึงความปลอดภยั ฯลฯ 2 ความมีมนษุ ยสัมพนั ธ์ ช่วยเหลอื เพ่อื นสมาชิกใหค้ วามรว่ มมือทำงานกลุม่ พูดจา สุภาพ ฯลฯ 3 ความรบั ผดิ ชอบ กล้ารบั ผิดและรับชอบในส่ิงทีต่ นทำ รกั ษาความสะอาด ฯลฯ 4 ความเชอ่ื มัน่ ในตนเอง กล้าแสดงออกในการปฏบิ ตั ิงาน กลา้ แสดงความคดิ เหน็ ฯลฯ 5 ความซื่อสัตยส์ ุจรติ ไมค่ ัดลอกผลงานคนอนื่ ตรวจผลงานของตนเองและของผอู้ นื่ ดว้ ยความซือ่ สตั ย์ ฯลฯ 6 ความประหยัด ใช้วัสดอุ ปุ กรณ์ เคร่อื งมอื และใชพ้ ลังงานไฟฟ้าในการเรยี น อย่างประหยดั ฯลฯ 7 ความสนใจใฝร่ ู้ กระตือรอื รน้ พ่งึ ตนเองเปน็ หลัก ศกึ ษาหาความรเู้ พมิ่ เติม ฯลฯ 8 ความรกั สามคั คี รับฟงั ความเหน็ ผู้อืน่ รว่ มใจกนั ทำงาน รจู้ กั แบง่ บนั มีน้ำใจ ฯลฯ 9 ความคิดรเิ รม่ิ สร้างสรรค์ ปรับวธิ ีการเรยี นของตนเองให้ดขี น้ึ คิดแก้ปญั หาแปลก ใหม่ ฯลฯ 10 ความพงึ พอใจในผลงานทีท่ ำ พอใจในผลงานของตนเองท่ีตงั้ ใจทำงานอยา่ งดีท่ีสุด ฯลฯ รวม เฉลย่ี รวม ผลการประเมิน (คะแนนเต็ม 20 คะแนน) ได.้ ................คะแนน  ผา่ น (คะแนนอยใู่ นชว่ ง 12–20 คะแนน)  ไมผ่ ่าน (คะแนนต่ากว่า 12 คะแนน) ..................................ลงช่อื ผ้ปู ระเมิน

160 แบบทดสอบหลังเรยี น หนว่ ยท่ี 5 หน้าที่ 1/2 วชิ า นิวแมติกส์และไฮดรอลกิ ส์ เวลาเรยี นรวม 72 คาบ ชอื่ หน่วย การเขียนรหสั อุปกรณ์และขัน้ ตอนการ สอนครั้งท่ี ทฤษฎี 2 คาบ เคลือ่ นที่วงจรนิวแมตกิ ส์ 6/18 ปฏบิ ตั ิ 2 คาบ คำชแ้ี จง : 1. แบบทดสอบชุดนีม้ ีทง้ั หมด 10 ข้อ เวลา 10 นาที 2. ให้ทำเครอ่ื งหมาย () ลงในขอ้ ที่ถกู ต้องทสี่ ุด เกณฑ์การประเมนิ : ข้อละ 1 คะแนน รวม 10 คะแนน 1. ขอ้ ใดคอื ความหมายจากโคด้ อุปกรณ์ 5.1 ก. กระบอกสูบตัวท่ี 5 ข. เมนวาล์วตวั ที่ 5 ค. วาลว์ ควบคุมตวั ท่ี 5 ง. วาล์วที่ทาให้กระบอกสูบตัวท่ี 5 เคลือ่ นที่เข้า จ. วาลว์ ท่ที าใหก้ ระบอกสูบตวั ที่ 5 เคลือ่ นที่ออก 2. ขอ้ ใดคอื ความหมายจากโคด้ อปุ กรณ์ 5.2 ก. เมนวาลว์ ตัวท่ี 5 ข. กระบอกสูบตัวที่ 5 ค. วาลว์ ที่ทาใหก้ ระบอกสูบตวั ท่ี 5 เคล่อื นท่ีออก ง. วาล์วท่ที าให้กระบอกสูบตัวที่ 5 เคลอ่ื นทีเ่ ขา้ จ. วาลว์ ควบคุมตัวท่ี 2 3. ข้อใดคอื ความหมายจากโคด้ อุปกรณ์ 5.0 ก. เมนวาล์วตัวที่ 5 ข. วาลว์ ท่ที าให้กระบอกสูบตัวที่ 5 เคลอ่ื นที่ออก ค. วาล์วควบคุมตัวที่ 5 ง. กระบอกสบู ตัวที่ 5 จ. วาล์วท่ีทาใหก้ ระบอกสบู ตวั ที่ 5 เคล่ือนทเ่ี ขา้ 4. ขอ้ ใดคอื ความหมายจากโคด้ อปุ กรณ์ 1.5 ก. เมนวาลว์ ตัวท่ี 1 ข. กระบอกสูบตัวท่ี 1 ค. วาล์วควบคุมตัวท่ี 5 ง. วาล์วทีท่ าให้กระบอกสบู ตัวท่ี 1 เคล่อื นทเี่ ข้า จ. วาลว์ ท่ที าใหก้ ระบอกสูบตวั ท่ี 1 เคล่ือนที่ออก 5. ข้อใดคือรหัสทางต่อลมแบบตวั เลขของรูรบั ลมเข้า ก. Ex ข. Out ค. 1 ง. A จ. T

161 นวิ แมตกิ ส์และไฮดรอลิกส์ (30100-0104) แบบทดสอบหลังเรียน หนา้ ที่ 2/2 หนว่ ยที่ 5 6. ข้อใดคอื รหสั ทางต่อลมแบบตัวอกั ษรของรูระบายลมทง้ิ จ. T ก. 1 ข. R ค. A ง. Ex 7. ขอ้ ใดคือข้นั ตอนการเคล่ือนท่ีจากตาแหนง่ ติดตง้ั วาล์วบนกระบอกสูบ ก. A+B+A-B- ข. A+A-B+B- ค. A+B-A+B- ง. A+B+B-A- จ. A+B+A-B-A+ 8. ขอ้ ใดคือขน้ั ตอนการเคลอ่ื นทีข่ องไดอะแกรมน้ี ก. A+B+B-A- ข. A+B-A+B- ค. A+A-B+B- ง. A+B+A-B- จ. A+B+A-B-A+ 9. ข้อใดคอื ข้นั ตอนการเคล่อื นทข่ี องไดอะแกรมนี้ ก. A+B+B-A- ข. A+A-B+B- ค. A+B-A+B- ง. A+B+A-B จ. A+B+A-B-A+ 10. ข้อใดคือขน้ั ตอนการเคล่อื นที่ของไดอะแกรมนี้ ก. A+B+B-A- ข. A+B-A+B- จ. A+B+A-B-A+ ค. A+A-B+B- ง. A+B+A-B-

162 เฉลยแบบฝึกหัด หน่วยที่ 5 หนา้ ท่ี 1/2 วชิ า นวิ แมติกส์และไฮดรอลิกส์ เวลาเรียนรวม 72 คาบ ชอ่ื หน่วย การเขียนรหสั อุปกรณแ์ ละขัน้ ตอนการ สอนครงั้ ที่ ทฤษฎี 2 คาบ เคลื่อนทวี่ งจรนิวแมติกส์ 6/18 ปฏบิ ัติ 2 คาบ แบบฝึกหดั ที่ 5.1 1. จากภาพจงเขยี นสญั ญาณและรหสั อุปกรณ์ของวงจรโดยใชก้ ลมุ่ ตัวเลขและตัวอักษร 2. จงเขียนรหัสของอปุ กรณใ์ นวงจรนิวแมตกิ ส์ตาม DIN ISO 1219 ทกี่ าหนดให้ดงั ต่อไปน้ี 2.1 ปมั๊ ลม 0.1 2.2 อุปกรณท์ างาน 1.0 2.3 อุปกรณ์บงั คับ 1.1 2.4 อุปกรณช์ ว่ ย 1.01, 1.02 2.5 วาล์วควบคมุ ทศิ ทาง 1.2, 1.4, 1.6, 1.3

163 เฉลยแบบฝกึ หดั หน่วยท่ี 5 หน้าที่ 2/2 วิชา นิวแมติกสแ์ ละไฮดรอลิกส์ เวลาเรยี นรวม 72 คาบ ชอ่ื หน่วย การเขียนรหสั อุปกรณแ์ ละข้นั ตอนการ สอนครัง้ ท่ี ทฤษฎี 2 คาบ เคลอ่ื นท่วี งจรนิวแมติกส์ 6/18 ปฏิบตั ิ 2 คาบ แบบฝกึ หดั ท่ี 5.2 คำส่ัง ตอบคาถามตอ่ ไปนี้ 1. จงอธบิ ายอุปกรณ์ทางานและยกตัวอย่างการเขียนรหัสอุปกรณโ์ ดยใช้กลมุ่ ตัวเลข 0 คืออุปกรณท์ างาน .1 คืออปุ กรณบ์ ังคบั การทางานของกระบอกสบู หรอื มอเตอร์ลม เช่นเมนวาล์ว .2, .4 เป็นเลขคู่ เปน็ อุปกรณท์ ่ีมีอทิ ธิพลบังคบั ให้กระบอกสูบเคลื่อนท่ีออก .3, .5 เปน็ เลขค่ี เป็นอุปกรณท์ ่มี ีอทิ ธพิ ลบงั คบั ให้กระบอกสูบเคล่ือนท่ีเข้า .01, .02 คืออุปกรณ์ที่อยู่ระหว่างอุปกรณ์ทางานกับอุปกรณ์ควบคุมการทางาน เช่น วาล์ว ควบคุมปริมาณการไหลของลม บงั คับให้กระบอกสูบเคล่ือนที่ออกช้าหรือเรว็ 2. จงอธบิ ายอุปกรณ์ใหส้ ัญญาณ (signal element) พรอ้ มยกตัวอย่างการเขียนรหัสอปุ กรณ์โดยใช้ กลมุ่ ตัวเลข 2, .4 เปน็ เลขคู่ เป็นอุปกรณ์ทมี่ ีอิทธิพลบังคับให้กระบอกสบู เคลอื่ นทีอ่ อก .3, .5 เปน็ เลขคี่ เปน็ อุปกรณ์ท่มี ีอิทธพิ ลบังคับใหก้ ระบอกสูบเคล่อื นท่ีเข้า 3. อปุ กรณค์ วบคมุ ความเร็ว มีหน้าท่ที าอะไรและจะติดตง้ั อยสู่ ่วนใดของวงจร มหี น้าทคี่ วบคมุ ความเร็ว ติดต้งั อยรู่ ะหว่างอุปกรณ์ทางานกับวาล์วลมหลัก 4. จงแสดงการเปรียบเทียบการเคลื่อนที่เปน็ จังหวะกับการเคลื่อนทีต่ ามเวลา 12345 ออก กระบอกสูบ A เขา้

164 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน หน่วยท่ี 5 หนา้ ท่ี 1/2 วชิ า นิวแมติกส์และไฮดรอลกิ ส์ เวลาเรียนรวม 72 คาบ ชือ่ หน่วย การเขียนรหัสอุปกรณ์และขน้ั ตอนการ สอนครั้งที่ ทฤษฎี 2 คาบ เคลอ่ื นที่วงจรนวิ แมติกส์ 6/18 ปฏบิ ัติ 2 คาบ เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 1. ขอ้ ใดคอื รหสั ทางตอ่ ลมแบบตัวเลขของรรู ับลมเขา้ ค. 1 2. ขอ้ ใดคอื รหัสทางต่อลมแบบตวั อักษรของรรู ะบายลมท้ิง ง. กระบอก R 3. ขอ้ ใดคือความหมายจากโคด้ อุปกรณ์ 5.0 ง. กระบอกสูบตัวท่ี 5 4. ข้อใดคือความหมายจากโคด้ อุปกรณ์ 1.5 ง.วาล์วท่ที าใหก้ ระบอกสูบตวั ที่ 1 เคลื่อนทีเ่ ข้า 5. ข้อใดคอื ความหมายจากโคด้ อุปกรณ์ 5.1 ข. เมนวาลว์ ตัวท่ี 5 6. ข้อใดคอื ความหมายจากโค้ดอปุ กรณ์ 5.2 ค. วาล์วที่ทาให้กระบอกสบู ตัวท่ี 5 เคล่ือนที่ออก 7. ขอ้ ใดคือข้ันตอนการเคลื่อนท่ขี องไดอะแกรมนี้ ง. A+B+A-B- 8. ข้อใดคอื ขั้นตอนการเคล่ือนทข่ี องไดอะแกรมนี้ ค. A+A-B+B- 9. ข้อใดคือขนั้ ตอนการเคลือ่ นทขี่ องไดอะแกรมนี้ ก. A+B+B-A- 10. ข้อใดคือขน้ั ตอนการเคล่ือนทจี่ ากตาแหนง่ ติดตัง้ วาล์วบนกระบอกสูบ ก. A+B+A-B-

165 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น หนว่ ยที่ 5 หนา้ ท่ี 2/2 วิชา นิวแมติกสแ์ ละไฮดรอลกิ ส์ เวลาเรยี นรวม 72 คาบ ชือ่ หน่วย การเขียนรหสั อุปกรณ์และข้ันตอนการ สอนคร้ังท่ี ทฤษฎี 2 คาบ เคลอ่ื นที่วงจรนวิ แมตกิ ส์ 6/18 ปฏบิ ตั ิ 2 คาบ เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน 1. ขอ้ ใดคือความหมายจากโคด้ อปุ กรณ์ 5.1 ข. เมนวาล์วตัวท่ี 5 2. ขอ้ ใดคอื ความหมายจากโค้ดอุปกรณ์ 5.2 ค. วาล์วท่ีทาให้กระบอกสูบตัวที่ 5 เคลื่อนทอี่ อก 3. ข้อใดคือความหมายจากโค้ดอปุ กรณ์ 5.0 ง. กระบอกสบู ตัวที่ 5 4. ข้อใดคอื ความหมายจากโคด้ อปุ กรณ์ 1.5 ง. วาลว์ ทที่ าใหก้ ระบอกสูบตัวที่ 1 เคลื่อนทเี่ ขา้ 5. ข้อใดคือรหสั ทางต่อลมแบบตวั เลขของรูรับลมเข้า ค. 1 6. ขอ้ ใดคือรหสั ทางตอ่ ลมแบบตัวอกั ษรของรรู ะบายลมทิง้ ข. R 7. ข้อใดคือขัน้ ตอนการเคลอ่ื นท่ีจากตาแหนง่ ตดิ ตง้ั วาล์วบนกระบอกสูบ ก. A+B+A-B- 8. ขอ้ ใดคอื ขัน้ ตอนการเคล่ือนทข่ี องไดอะแกรมน้ี ง. A+B+A-B- 9. ข้อใดคือขั้นตอนการเคลือ่ นที่ของไดอะแกรมนี้ ก. A+B+B-A- 10. ข้อใดคอื ขนั้ ตอนการเคลือ่ นท่ขี องไดอะแกรมน้ี ค. A+A-B+B-