ความรู้พื้นฐาน

ความรพู้ น้ื ฐานการสรา้ งสขุ ภาพดี วถิ ธี รรม กลมุ่ วยั เรยี น

ประเด็นแลกเปลยี่ นเรยี นรู้ 1 • ความสาคญั ของสขุ ภาพดี วถิ ธี รรม วถิ ไี ทย 2 • ความหมายและขอบเขตของสขุ ภาพดี วถิ ธี รรม 3 • ปัญหาสขุ ภาพกบั การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ ป้องกัน และควบคมุ โรค วถิ ธี รรมในกลมุ่ วยั เรยี น

ประเด็นแลกเปลยี่ นเรยี นรู้ • เครอ่ื งมอื ในการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพป้องกนั และควบคมุ โรค 4 • 3ส.3อ.1น. • ประสบการณ์การดาเนนิ งานโครงการสรา้ งเสรมิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม และสขุ ภาพดี วถิ พี ทุ ธในกลมุ่ วยั เรยี น 5 • ณ คา่ ยสขุ ภาพดี วถิ พี ทุ ธ ในพระสงั ฆราชปู ถมั ภ์ อ.ไทรโยค จ.กาญจนบรุ ี 6 • สรปุ และขอ้ เสนอแนะ

ความสาคญั ของสขุ ภาพดี  สขุ ภาพดี หมายถงึ สภาวะของมนุษยท์ สี่ มบรู ณ์ทงั้ ทาง กาย จติ สงั คมปัญญา(จติ วญิ ญาณ) เชอื่ มโยงกนั เป็ นองค์ รวมอยา่ งสมดลุ  ดงั นัน้ หากนักเรยี นมสี ขุ ภาพดยี อ่ มมรี า่ งกายแข็งแรง มสี ติ และสมาธใิ นการเลา่ เรยี นดี มคี วามฉลาดรู ้ (IQ) อารมณ์ดี คบหาสมาคม เออื้ เฟ้ือเผอ่ื แผ่ (EQ) เตบิ โตเป็ นพลเมอื งดี ของครอบครัว ชมุ ชน สงั คม และประเทศชาติ

ความหมายของสขุ ภาพดี วถิ ธี รรม » สุขภาพดี วถิ ีธรรม หมายถงึ แนวทางการนาพระ ธรรมคาสอนของศาสนาท่ีประเทศไทยรับรองมา ประพฤตปิ ฏบิ ัตคิ วบคู่กับแนวทางการดาเนินชวี ติ ของคนไทยตัง้ แต่เกดิ จนตาย เพอ่ื ใหม้ ภี าวะความ ส ม บู ร ณ์ ทั้ ง ท า ง ก า ย ท า ง จิ ต ท า ง ปั ญ ญ า ( จิต วิญ ญ า ณ ) แ ล ะ ท า ง สั ง ค ม เ ชื่อ ม โ ย ง กั น เป็ นองคร์ วมอยา่ งสมดลุ » ศาสนาท่ีไดร้ ับการรับรอง ไดแ้ ก่ ศาสนาพุทธ อสิ ลาม ครสิ ต์ พราหมณ์-ฮนิ ดู ซกิ ข์

ปญั หาสุขภาพกบั การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ ป้ องกนั และควบคุมโรค วถิ ธี รรมในกลมุ่ วยั เรยี น 1. ดา้ นพฤตกิ รรมการ 4. สขุ ภาพจติ (Mental 7. การออกกาลงั กาย บรโิ ภค (Dietary health) (Physical activity) behavior) 2. ดา้ นสขุ อนามยั สว่ น 5. การดมื่ แอลกอฮอลแ์ ละ 8. ปจั จยั การป้ องกนั บคุ คล (Hygiene) การใชส้ ารเสพตดิ อนื่ ๆ (Protective factors) 3. ดา้ นความรนุ แรงและการ (Alcohol and drug use) 6 บาดเจ็บโดยไมเ่ จตนา (Violence and 6. พฤตกิ รรมการมี เพศสมั พนั ธ์ (Sexual unintentional injury) behavior)

เครอื่ งมอื ในการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพป้ องกนั โรค - 3ส.3อ.1น. 1. Infographic สขุ ภาพดี วถิ ธี รรม วถิ ไี ทย 3ส.3อ.1น. 2. พทุ ธธรรมทาใหค้ นเกง่ และดี



 ปฏบิ ตั พิ ทุ ธธรรมทาใหเ้ ป็ นคนทัง้ เกง่ และดี 9 พทุ ธธรรมทาใหเ้ กง่ เกง่ ตน เกง่ คน เกง่ งาน - ไตรสกิ ขา : ศลี สมาธิ ปัญญา - ปัญญา : สตุ มยปัญญา ปญญาเกดิ จากการสดบั เลา่ เรยี น : จนิ ตามยปัญญา ปัญญาเกดิ จากการคดิ พจิ ารณา : ภาวนามยปัญญา ปัญญาเกดิ จากการปฏบิ ตั บิ าเพ็ญ - ธรรมทาใหเ้ รยี นเกง่ : ส.ุ สตุ การอา่ นการฟัง : จ.ิ จติ : การคดิ จดจา : ป.ุ ปจุ ฉา การถาม : ล.ิ ลขิ ติ การเขยี น

 ปฏบิ ตั พิ ทุ ธธรรมทาใหเ้ ป็ นคนทงั้ เกง่ และดี พทุ ธธรรมทาใหเ้ กง่ (ตอ่ ) - อทิ ธบิ าท 4 (ธรรมทาใหส้ าเร็จความประสงคใ์ นกจิ การทกุ อยา่ ง) : ฉันทะ ความพอใจ : วริ ยิ ะ ความเพยี ร : จติ ตะ คดิ เอาใจใส่ ตงั้ จติ ม่ัน : วมิ งั สา พจิ ารณาไตรต่ รอง - พละ 5 (ธรรมทเ่ี ป็ นใหญใ่ นกจิ ของตน) : ศรัทธา ความเชอ่ื : วริ ยิ ะ ความเพยี ร : สติ ความระลกึ ได ้ : สมาธิ ความตงั้ จติ มั่น : ปัญญา ความรทู ้ ั่วชดั 10

 ปฏบิ ตั พิ ทุ ธธรรมทาใหเ้ ป็ นคนทัง้ เกง่ และดี พทุ ธธรรมนาสคู่ วามดี พทุ ธธรรมนาสคู่ วามความดี กายดี ใจดี สงั คมดี ปญั ญาดี - โอวาทปาฏโิ มข 3 : ละเวน้ ความชวั่ ทัง้ ปวง : กระทาความดใี หบ้ รบิ รู ณ์ : ทาจติ ใจใหผ้ อ่ งแผว้ 11

 ปฏบิ ตั พิ ทุ ธธรรมทาใหเ้ ป็ นคนทงั้ เกง่ และดี 12 พทุ ธธรรมนาสคู่ วามดี (ตอ่ ) พทุ ธธรรมนาสคู่ วามความดี กายดี ใจดี สงั คมดี ปญั ญาดี - เบญจศลี (ศลี 5) : เวน้ จากการปลงชวี ติ ประทษุ รา้ ยกนั : เวน้ การลกั ทรัพย์ โกง : ไมป่ ระพฤตผิ ดิ ในกาม : เวน้ การพดู เท็จ พดู โกหก : เวน้ การดมื่ สรุ าเมรัย สง่ิ เสพตดิ ใหโ้ ทษ - เบญจธรรม : เมตตา กรณุ า : สมั มาอาชวี ะ : กามสงั วร : สจั จะ : สตสิ มั ปชญั ญะ

 ปฏบิ ตั พิ ทุ ธธรรมทาใหเ้ ป็ นคนทงั้ เกง่ และดี พทุ ธธรรมนาสคู่ วามดี (ตอ่ ) - สปั ปรุ สิ ธรรม 7 - กตญั ญกู ตเวที : รจู ้ ักเหตุ : รบู ้ ญุ คณุ : รจู ้ ักผล : ตอบแทน : รจู ้ ักตน : รจู ้ ักประมาณ : รจู ้ ักกาล : รจู ้ ักชมุ ชน : รจู ้ ักบคุ คล 13

ประสบการณก์ ารดาเนนิ งาน คา่ ย อ.ไทรโยค โครงการ วตั ถปุ ระสงค์ เป้ าหมาย วธิ กี ารดาเนนิ งาน ผลการประเมนิ ผนวก - ปัญหา 5 ประการ ปี 2554 - มาตรฐานคณุ ธรรม 8 ประการ

โครงการคา่ ยสรา้ งสขุ ภาพคณุ ธรรม จรยิ ธรรม วถิ พี ุทธ สาหรบั นกั เรยี นและเยาวชน (อายุ 8-15 ปี ) ณ สานกั ศกึ ษาและปฏบิ ตั ธิ รรมพระพทุ ธวิ งศมนุ ี ต.วงั กระแจะ อ.ไทรโยค จ.กาญจนบรุ ี

โครงการคา่ ยสรา้ งสขุ ภาพคณุ ธรรม จรยิ ธรรม วถิ พี ทุ ธ(ตอ่ ) วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพอ่ื ตระหนักรปู ้ ัญหานักเรยี นและเยาวชนสว่ นใหญ่ 5 ประการ 2. เพอื่ เรยี นรแู ้ ละฝึกปฏบิ ตั เิ ครอ่ื งมอื ปรับเปลย่ี นพฤตกิ รรมสขุ ภาพและ คณุ ภาพชวี ติ คอื 3ส.3อ.1น. 3. เพอื่ เรยี นรแู ้ ละถอื ปฏบิ ตั ติ ามมาตรฐานคณุ ธรรมของนักเรยี นและเยาวชน 8 ประการ ตามมาตรฐานของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เป้ าหมาย 1. ฝึกอบรมวทิ ยากรสว่ นกลาง จังหวดั อาเภอ และตาบล สาหรับกลมุ่ ประชากรนักเรยี นและเยาวชน จานวน 22 คน เรยี น 2 วนั 2. อบรมและฝึกปฏบิ ตั นิ ักเรยี นและเยาวชนจานวน 497 คน จาก 7 โรงเรยี น จัดเป็ น 4 รนุ่ ๆละ 3 วนั 2 คนื

โครงการคา่ ยสร้างสขุ ภาพคุณธรรม จรยิ ธรรม วถิ พี ุทธ(ตอ่ ) วธิ กี ารดาเนนิ งาน 1. พัฒนาองคค์ วามรสู ้ รา้ งสขุ ภาพดี วถิ พี ทุ ธดว้ ยเครอื่ งมอื 3ส.3อ.1น.และ คณุ ธรรม 8 ประการ สาหรับนักเรยี นและเยาวชน 2. สรา้ งและพัฒนาหลกั สตู รการอบรมและแนวทางการจัดการเรยี นการสอน พรอ้ มดว้ ยสอ่ื ประกอบ 3. สรา้ งและพัฒนาคมู่ อื / แนวทางการดาเนนิ งานสขุ ภาพดี วถิ พี ทุ ธ /แนว ทางการดาเนนิ งานโรงเรยี นสขุ ภาพดี วถิ พี ทุ ธ 4. ดาเนนิ การอบรมวทิ ยากร 5. ดาเนนิ การอบรมและฝึกปฏบิ ตั นิ ักเรยี นและเยาวชน 6. ตดิ ตามประเมนิ ผลการดาเนนิ งาน 7. จัดทารายงานและเผยแพรป่ ระชาสมั พันธ์

โครงการคา่ ยสร้างสุขภาพคุณธรรม จรยิ ธรรม วถิ พี ุทธ(ตอ่ ) ผลการประเมนิ การประเมนิ ผลเบอื้ งตน้ วนั แรกกอ่ นการอบรม และวนั ที่ 3 หลงั การอบรม พบวา่ - น้าหนักลดลง รอ้ ยละ 64.00 - รอบเอวลดลง รอ้ ยละ 25.00 - ดชั นมี วลกายลดลง รอ้ ยละ 26.00 - ความรเู ้ รอื่ งการป้องกนั และแกไ้ ขปัญหาสขุ ภาพและคณุ ภาพชวี ติ 5 ประการ และคณุ ธรรม 8 ประการ เพม่ิ ขน้ึ รอ้ ยละ 68.50 - พงึ พอใจในกจิ กรรมตา่ งๆของคา่ ย ทรี่ อ้ ยละ 84.50 หมายเหตุ ไดร้ ับสนุบสนุนงบประมาณจาก สสส.

โครงการคา่ ยสร้างสุขภาพคุณธรรม จรยิ ธรรม วถิ พี ุทธ(ตอ่ ) ปญั หาสขุ ภาพและคณุ ภาพชวี ติ 5 ประการ (ปี 2554) - ทพุ โภชนาการ - สบู บหุ รี่ ดมื่ เครอ่ื งดม่ื แอลกอฮอล์ เสพสารเสพตดิ - ตงั้ ครรภก์ อ่ นวยั อนั ควร - อบุ ตั เิ หตุ - อบายมขุ

โครงการคา่ ยสรา้ งสขุ ภาพคุณธรรม จรยิ ธรรม วถิ พี ุทธ(ตอ่ ) คณุ ธรรม 8 ประการ ของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ปี 2554 ตามมาตรฐาน สาหรบั นกั เรยี นและเยาวชน 1. วริ ยิ ะ ความขยนั 2. ซอ่ื สตั ย์ 3. สภุ าพ 4. สามคั คี 5. ประหยดั 6. มวี นิ ัย 7. สะอาด 8. มนี ้าใจ

วดี ที ศั นค์ า่ ย

สรปุ และขอ้ เสนอแนะ 1. ประชากรกลมุ่ วยั เรยี น มคี วามสาคญั ตอ่ อนาคตของประเทศชาติ 2. กลมุ่ วยั เรยี นมปี ัญหาสขุ ภาพและคณุ ภาพชวี ติ หลายประการ ควรไดร้ ับการ ป้องกนั และแกไ้ ขอยา่ งตอ่ เนอ่ื งและย่งั ยนื ไมใ่ หเ้ ป็ นปัญหาตอ่ การดาเนนิ ชวี ติ 3. โครงการคา่ ยสขุ ภาพดี วถิ พี ทุ ธสามารถดาเนนิ การไดค้ วรขยายผลใหเ้ กดิ มี โรงเรยี นตน้ แบบสขุ ภาพดี วถิ พี ทุ ธ ในระดบั ตาบล 4. ควรขยายผลการดาเนนิ งานสขุ ภาพดี วถิ ธี รรม วถิ ไี ทย คลอบคลมุ ทกุ ศาสนา

ขอบคณุ ครบั