76คู่มือแบบจำลองสารสนเทศ

สารจากนายกสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ ปจ จบุ นั เทคโนโลยมี ผี ลกบั การทำงานในวงกวา งทกุ วงการ งานออกแบบสถาปต ยกรรมกเ็ ชน กนั หลายๆ ทา นคงจำกันไดถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญจากการเขียนแบบดวยมือมีไมทีกับเส็ทปรับองศาพรอมกับไมสเกล มาเปน การเขยี นแบบดว ยคอมพิวเตอรเ มอ่ื ซกั 25 ปได และคอยๆ พฒั นามาเรือ่ ยๆจนปจจบุ ันแทบจะไมมีการ เขียนแบบดว ยดินสอหรอื ปากการ็อตตรงิ กนั แลว โปรแกรมซอฟทแ วรและอปุ กรณค อมพิวเตอรเ ปนส่งิ ทเี่ ขา มา แทนที่เส็ทสเกลและไมที จนเมอ่ื ประมาณ 10 กวาปท ่ผี า นมาการทำงานออกแบบและเขยี นแบบดวยระบบคอมพวิ เตอรกไ็ ด พัฒนาจาก 2 มติ ิมาเปน 3 มติ แิ ละทีส่ ำคญั คือการผนวกเอาขอมูลเขาไปกบั แบบทำใหสามารถแยกแยะไดว าเสน ตางๆ ท่ีเขยี นอยบู นแบบน้นั มีคณุ สมบตั ทิ ่ีตา งกนั และเปนองคประกอบของอาคารที่ตางกัน สามารถวดั ปริมาณ ขององคป ระกอบอาคารแตล ะประเภทได ซ่ึงทำใหสามารถคำนวณราคาไดแ มนยำขึ้น อีกทง้ั ยงั สามารถใชแ บบ 3 มิตินั้นไปคำนวณคุณสมบัติดานพลังงานหรือคำนวณการรับแรงทางดานโครงสรางรวมท้ังยังสามารถใชการ ประสานแบบสถาปต ย โครงสรา ง และแนวทอ ตา งๆ ของงานระบบประกอบอาคารเพ่ือตรวจสอบหาความ ขดั แยง ของแบบกอนท่ีจะนำไปสรา งจรงิ นับเปนการพัฒนาแบบกา วกระโดดของเทคโนโลยกี ารออกแบบและ การเขยี นแบบเพื่อชวยใหส ถาปนิกและวิศวกรเขาใจคณุ สมบัตขิ องอาคารที่ตนออกแบบไดอยางชดั เจนข้นึ นค่ี อื เทคโนโลยที เี่ รียกกันยอ ๆ วา BIM (Building Information Modeling) นีค่ ือส่ิงท่ีจะมาเปล่ยี นวธิ กี ารทำงานใน วงการสถาปตยกรรมและวิศวกรรมรวมทั้งผูประกอบการธุรกิจกอสรางอยางหลีกเล่ียงไมพนไมตางจากเม่ือคร้ัง การเปลยี่ นจากการเขียนดว ยมือมาเปน การเขยี นดวยโปรแกรมคอมพิวเตอร แตท ส่ี ำคญั อยา งยิง่ ก็คอื ตอ งไมล มื วา BIM เปน เพียงเคร่ืองมืออนั หนง่ึ ท่ีชว ยในการทำงานของสถาปนิกเปน ไปไดอ ยางแมน ยำขน้ึ แตป ระสบการณ และความคิดสรางสรรคของสถาปนิกตางหากที่จะเปนสิ่งที่จะกำหนดคุณภาพและความสำเร็จในการสรางงาน สถาปตยกรรม ผมขอถือโอกาสนี้ขอบคุณทีมคณะทำงานรางคูมือนี้รวมถึงเจาหนาที่และผูใหการสนับสนุนท่ีชวยกัน ทำงานอยา งแขง็ ขนั เพอ่ื จดั พมิ พห นงั สอื คมู อื แนวทางการใชง านแบบจาํ ลองสารสนเทศอาคารสาํ หรบั ประเทศไทย (Thailand BIM Guideline) ฉบบั ป พ.ศ. 2558 นีจ้ นสำเร็จ หวังเปนอยา งยิง่ วาเอกสารนี้จะชว ยใหเกิดการ เรียนรูและชวยพัฒนายกระดับมาตรฐานการทำงานสถาปตยกรรมในประเทศไทยเราใหทัดเทียมกับสากลโดย เฉพาะอยางย่ิงในชว งหวั เล้ียวหัวตอ ของการกา วเขา สปู ระชาคมเศรษฐกจิ อาเซียน นายพชิ ยั วงศไ วศยวรรณ นายกสมาคมสถาปนกิ สยาม ในพระบรมราชูปถัมภ ป 2557-2559

สารจากผูอำนวยการสถาบันสถาปนกิ สยาม เทคโนโลยแี บบจำลองสารสนเทศอาคาร หรอื BIM (Building Information Modeling) ถอื เปน ทาง เลือกหน่งึ ที่ผูประกอบวิชาชพี สถาปต ยกรรมและผทู ี่เกีย่ วขอ งในวงการกอ สรา ง จะไดนำมาชวยในการออกแบบ สถาปตยกรรม โดยคาดวาในอนาคตอันใกล BIM จะไดรบั ความสนใจนำมาใชงานมากข้ึน และจะสงผลใหเกดิ การเปล่ียนแปลงรูปแบบ วธิ กี าร ในการปฏบิ ตั วิ ชิ าชพี ทำใหผทู ่ีนำ BIM มาใชง าน ตองมีการปรับตัว ทัง้ ดาน องคค วามรแู ละพัฒนาทกั ษะเพอ่ื ใหทำงานไดอ ยางมปี ระสิทธิภาพ อยางไรก็ตาม หากแตละบุคคล องคกรหรือหนว ยงาน ตา งกม็ ีการปรบั ตวั จนพื้นฐานของรปู แบบและ วธิ กี ารทำงานมคี วามแตกตา งกนั กอ็ าจทำใหก ารนำ BIM มาใชท ำงานรว มกนั ระหวา งบคุ คล องคก รหรอื หนว ยงาน ไมสามารถประสานกันไดอยางมีประสิทธิภาพ ดังน้ัน หากมีขอแนะนำสำหรับเปนแนวทางเบ้ืองตนใหผู ประกอบวิชาชพี สถาปต ยกรรมและผทู ่เี กีย่ วขอ ง ไดนำไปพฒั นารปู แบบและวธิ กี ารทำงานดว ย BIM ใหม พี น้ื ฐาน การทำงานใกลเคียงกัน มีมาตรฐานเดียวกัน ก็จะทำใหลดปญหา หรือขจัดอุปสรรคตางๆ ในการทำงาน รว มกนั ลงไปได สถาบันสถาปนิกสยาม เล็งเหน็ ถงึ ความสำคญั ดังกลาว จงึ ไดจดั ทำคูมือ “แนวทางการใชงานแบบ จำลองสารสนเทศอาคารสำหรับประเทศไทย (Thailand BIM Guideline)” เพื่อใหส มาชกิ สมาคมสถาปนิก สยาม ในพระบรมราชปู ถมั ภ และผทู ี่เก่ยี วของในการประกอบวชิ าชีพสถาปตยกรรม ไดมีคมู อื สำหรบั ศกึ ษาและ พัฒนาปรบั รูปแบบวิธีการทำงาน BIM ท่ีอยูบ นพ้นื ฐานเดียวกันอยา งมมี าตรฐานทดี่ ี อนั จะชว ยใหก ารทำงาน รว มกนั ระหวางบคุ คล องคก รและหนว ยงาน เปนไปอยางมีประสิทธภิ าพ และสามารถนำไปประยุกตต อยอด การใหบ รกิ ารวิชาชีพดานท่เี กีย่ วของ เชน การประมาณราคา การบริหารทรพั ยากรกายภาพอาคาร (Facility Management) หรอื ในดา นอืน่ ๆ ตอ ไป ผมขอขอบคุณคณะทำงานทไ่ี ดน ำองคค วามรขู องทุกทา น และเสียสละเวลา มารว มกนั จดั ทำคูม ือเลม น้ี จนสำเร็จลลุ ว งไปได นอกจากนนั้ ยังไดมแี ผนพฒั นาและปรับปรงุ คมู อื ใหสมบรู ณย ง่ิ ขึน้ รวมถงึ การเพมิ่ เตมิ ใหม ี ขอ แนะนำทีเ่ ก่ยี วของกับวชิ าชีพอนื่ ๆ เชน วศิ วกรรม และบริหารทรัพยากรกายภาพอาคาร ฯลฯ และตองขอ ขอบคุณผทู ่ีใหการสนบั สนนุ ในการจดั พิมพเผยแพรใ นครง้ั น้ี ผมหวังเปนอยา งยงิ่ วา คูมือเลมนีจ้ ะเปนประโยชน ตอสมาชกิ สมาคมฯ ผปู ระกอบวิชาชีพสถาปตยกรรม ตลอดจนผทู เี่ กยี่ วขอ ง ท่ีสนใจนำ BIM มาใช จะไดนำไป ศึกษาและพัฒนาการทำงานไดอยางมีประสทิ ธภิ าพตอ ไป นายคมกฤช ชเู กียรตมิ ่ัน ผอู ำนวยการสถาบันสถาปนิกสยาม

สารบญั 1 1 1 2 3 3 5 9 9 11 14 32 36 48 50 53 53 55 55 66 68 69

บทนำ 1 Introduction & Preface แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 1 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 2 สมาคมสถาปนกิ สยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 3 สมาคมสถาปนกิ สยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 4 สมาคมสถาปนกิ สยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 5 สมาคมสถาปนกิ สยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 6 สมาคมสถาปนกิ สยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 7 สมาคมสถาปนกิ สยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 8 สมาคมสถาปนกิ สยามในพระบรมราชูปถมั ภ

การวางแผน และเตรียมความพรอ ม ในการทำงาน BIM 2 BIM Professional Practice แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 9 สมาคมสถาปนกิ สยามในพระบรมราชูปถัมภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 10 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 11 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 12 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 13 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 14 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 15 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 16 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 17 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 18 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 19 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 20 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 21 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 22 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 23 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 24 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 25 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 26 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 27 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 28 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 29 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 30 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 31 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 32 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 33 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 34 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 35 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 36 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 37 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 38 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 39 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 40 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 41 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 42 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 43 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 44 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ

แนวทางการใชง านแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรบั ประเทศไทย 45 สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถมั ภ