กฎหมายดิจิทัล

กฎหมายดิจิทลั (Digital Law) หลักสูตรความเข้าใจดิจิทัล (Digital Literacy) กระทรวงเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสือ่ สาร 1

กฎหมายประเทศไทยทเี่ กี่ยวข้อง •พระราชบญั ญตั ิลขิ สทิ ธิ์ พ.ศ.2537 •พระราชบญั ญตั วิ า่ ด้วยธุรกรรมอิเลก็ ทรอนิกส์ พ.ศ.2544 •พระราชบญั ญตั วิ า่ ด้วยการกระทาความผดิ เกี่ยวกบั คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550

3

4

5

6

7

Workshop 1 • เหยื่อมนษุ ย์กล้องและโซเช่ียล คลปิ รองเท้ามีรู ?? วิเคราะห์สถานการณ์ ที่เกิดขนึ ้ ? เก่ียวข้องกบั ยคุ ดจิ ิตอลยงั ไร ? มีวธิ ีปอ้ งกนั อยา่ งไร? 8

พระราชบญั ญตั ิลิขสิทธ์ิ พ.ศ.2537 • กฎหมายลขิ สทิ ธิ์ของประเทศไทยให้ความ ค้มุ ครองแกง่ านท่ีทาเสร็จแล้วทกุ งาน โดยไมจ่ าเป็นท่ีจะต้องแสดงการสงวนลขิ สทิ ธ์ิ หรือดาเนินการจด ทะเบียนลขิ สทิ ธ์ิงานนนั้ เป็นการให้ความค้มุ ครองโดยอตั โนมตั ิ • โปรแกรมคอมพวิ เตอร์ ส่อื ดจิ ติ อล บทความบนเว็บ เป็นงานอนั มีลขิ สทิ ธิ์

การละเมดิ ลขิ สิทธ์ิ •ทาซา้ หรือดดั แปลง •เผยแพร่ตอ่ สาธารณชน •ให้เชา่ ต้นฉบบั หรือสาเนางานดงั กลา่ ว

ข้อยกเวน้ การละเมิดลิขสิทธิ์ (1) วิจยั หรือศกึ ษาโปรแกรมคอมพิวเตอร์นนั้ (2) ใช้เพื่อประโยชน์ของเจ้าของสาเนาโปรแกรมคอมพวิ เตอร์นนั้ (3) ติชม วจิ ารณ์ หรือแนะนาผลงานโดยมีการรับรู้ถงึ ความเป็นเจ้าของลขิ สทิ ธ์ิในโปรแกรมคอมพิวเตอร์นนั้ (4) เสนอรายงานขา่ วทางสอ่ื สารมวลชนโดยมีการรับรู้ถงึ ความเป็นเจ้าของลขิ สทิ ธ์ิในโปรแกรมคอมพวิ เตอร์นนั้ (5) ทาสาเนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ในจานวนทีส่ มควรโดยบคุ คลผ้ซู ง่ึ ได้ซอื ้ หรือได้รับโปรแกรมนนั้ มาจากบคุ คลอน่ื โดย ถกู ต้อง เพ่ือเก็บไว้ใช้ประโยชน์ในการบารุงรักษาหรือปอ้ งกนั การสญู หาย (6) ทาซา้ ดดั แปลง นาออกแสดง หรือทาให้ปรากฏเพื่อประโยชน์ในการพจิ ารณาของศาลหรือเจ้าพนกั งานซ่ึงมีอานาจตาม กฎหมาย หรือในการรายงานผลการพิจารณาดงั กลา่ ว (7) นาโปรแกรมคอมพวิ เตอร์นนั้ มาใช้เป็นสว่ นหนงึ่ ในการถามและตอบในการสอบ (8) ดดั แปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ในกรณีท่ีจาเป็นแก่การใช้ (9) จดั ทาสาเนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์เพ่ือเก็บรักษาไว้สาหรับการอ้างอิง หรือค้นคว้าเพื่อประโยชน์ของสาธารณชน

บทกาหนดโทษ • ปรับตงั้ แตส่ องหม่นื บาทถงึ สองแสนบาท ถ้าการกระทาความผิดตามวรรคหนง่ึ เป็นการกระทาเพือ่ การค้าผ้กู ระทาต้อง ระวางโทษจาคกุ ตงั้ แตห่ กเดอื นถงึ สป่ี ีหรือปรับตงั้ แตห่ นงึ่ แสนบาท ถงึ แปดแสน บาท หรือทงั้ จาทงั้ ปรับ

พระราชบญั ญตั วิ ่าดว้ ยธรุ กรรมอเิ ลก็ ทรอนิกส์ พ.ศ.2544 • พรบ.ฉบบั นีม้ งุ่ เน้นการกาหนดให้ผลทางกฎหมายของข้อมลู อเิ ลก็ ทรอนิกส์ มีผล เทียบเทา่ กบั ข้อมลู ในรูปแบบกระดาษ (Functional –equivalent Approach) ความเป็นกลางทางเทคโนโลยีหรือความเป็นกลางของสอื่ (Technology Neutrality/Media Neutrality) รวมไปถงึ ความศกั ดิ์สิทธิ์ในการแสดงเจตนา (Party Autonomy) โดย พรบ.ฉบบั นีจ้ ะเข้ามามีผลในการบงั คบั ใช้ควบคไู่ ปกบั กฎหมายฉบบั อ่ืนทม่ี ี อยแู่ ล้ว มิได้เข้ามาแทนทก่ี ารบงั คบั ใช้กฎหมายฉบบั อื่น

ประเดน็ ทส่ี าคัญ - ข้อความท่ีอยใู่ นรูปของข้อมลู ทางอิเล็กทรอนิกส์จะมผี ลผกู พนั และบงั คบั ใช้ทางกฎหมาย (มาตรา 7) - การเก็บรักษาเอกสาร ต้นฉบบั ต้องมีวธิ ีการท่ีสามารถเข้าถึงและนากลบั มาใช้ได้โดยความหมายไม่ เปลี่ยนแปลง มคี วามครบถ้วน และสามารถนามาอ้างองิ ในภายหลงั ได้ (มาตรา 8,12) - การรับรองลายมือช่ือ จะต้องใช้วิธีการที่มีความเช่ือถือได้ โดยสามารถระบตุ วั เจ้าของลายมือชื่อและ สามารถพิสจู น์ได้วา่ เจ้าของลายมอื ช่ือ นนั้ ยอมรับวา่ เป็นของตน (มาตรา 9) - การทาธรุ กรรมอเิ ล็กทรอนิกส์ภาครัฐ (มาตรา 35)

พระราชบัญญัติว่าดว้ ยการกระทาความผดิ เกีย่ วกบั คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 • “เน่ืองจากในปัจจบุ นั ระบบคอมพวิ เตอร์ได้เป็นสว่ นสาคญั ของการประกอบกิจการและการ ดารงชีวิตของมนษุ ย์ หากมีผ้กู ระทาด้วยประการใดๆ ให้ระบบคอมพิวเตอร์ไม่สามารถทางาน ตามคาสง่ั ท่ีกาหนดไว้หรือทาให้การทางานผิดพลาดไปจากคาสง่ั ท่ีกาหนดไว้ หรือใช้วธิ ีการ ใดๆ เข้าลว่ งรู้ข้อมลู แก้ไข หรือทาลายข้อมลู ของบคุ คลอื่นในระบบคอมพิวเตอร์โดยมิชอบ หรือ ใช้ระบบคอมพวิ เตอร์เพอ่ื เผยแพร่ข้อมลู คอมพิวเตอร์อนั เป็นเท็จหรือมีลกั ษณะอนั ลามก อนาจาร ยอ่ มก่อให้เกิดความเสยี หาย กระทบกระเทือนตอ่ เศรษฐกิจ สงั คม และความมน่ั คง ของรัฐ รวมทงั้ ความสงบสขุ และศีลธรรมอนั ดขี องประชาชน สมควรกาหนดมาตรการเพื่อ ปอ้ งกนั และปราบปรามการกระทาดงั กลา่ ว”

ลักษณะความผดิ 1. การกระทาต่อระบบคอมพวิ เตอร์ - การเข้าถงึ ระบบ (มาตรา 5) - การเปิ ดเผยมาตรการป้องกันการเข้าถงึ ระบบ (มาตรา 6) - การรบกวนระบบ (มาตรา 10) 2. การกระทาต่อข้อมูลคอมพวิ เตอร์ - การเข้าถงึ ข้อมูล (มาตรา 7) - การดกั ข้อมูล (มาตรา 8) - การรบกวนข้อมูล (มาตรา 9) - สแปมเมล์ (มาตรา 11) - การนาเข้า/เผยแพร่ข้อมูลท่ไี ม่เหมาะสม (มาตรา 14) - การเผยแพร่ภาพตดั ต่อในลักษณะหม่ินประมาท (มาตรา 16)

ลกั ษณะความผิด (ต่อ) 3. การกระทาผิดต่อความม่ันคง (มาตรา 12) 4. การใช้ชุดคาส่ังกระทาความผดิ (มาตรา 13) 5. การกระทาความผิดของผู้ให้บริการ (มาตรา 15, มาตรา 26) 6. การเปิ ดเผยข้อมูลของพนักงานเจ้าหน้าท่ี (มาตรา 24)

การเขา้ ถึงระบบคอมพิวเตอร์โดยมิชอบ มาตรา 5 ผู้ใดเข้าถงึ โดยมิชอบซ่งึ ระบบคอมพวิ เตอร์ท่มี ี มาตรการป้องกนั การเข้าถงึ โดยเฉพาะ และมาตรการนัน้ มิได้มีไว้สาหรับตน โทษ ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกิน 6 เดอื น หรือปรับไม่เกิน หน่ึงหม่ืนบาท หรือทงั้ จาทงั้ ปรับ

การเปิดเผยมาตรการป้องกันการเขา้ ถงึ ระบบ มาตรา 6 ผู้ใดล่วงรู้มาตรการป้องกนั การเข้าถงึ ระบบ คอมพวิ เตอร์ท่ผี ู้อ่ืนจัดทาขนึ้ เป็ นการเฉพาะ ถ้านามาตรการดังกล่าวไปเปิ ดเผยโดยมชิ อบ ในประการท่นี ่าจะเกดิ ความเสียหายแก่ผู้อ่ืน โทษ ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกนิ หน่ึงปี หรือปรับไม่เกนิ สองหม่ืนบาท หรือ ทงั้ จาทงั้ ปรับ

การเขา้ ถงึ ขอ้ มลู คอมพิวเตอร์โดยมิชอบ มาตรา 7 ผู้ใดเข้าถงึ โดยมชิ อบซ่งึ ข้อมูลคอมพวิ เตอร์ท่มี ี มาตรการป้องกนั การ เข้าถงึ โดยเฉพาะและ มาตรการนัน้ มไิ ด้มไี ว้สาหรับตน โทษ ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกินสองปี หรือปรับไม่เกิน ส่ีหม่ืนบาท หรือ ทงั้ จาทงั้ ปรับ

การดกั ขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์โดยมิชอบ มาตรา 8 ผู้ใดกระทาด้วยประการใดโดยมิชอบด้วยวธิ ี การทางอเิ ล็กทรอนิกส์เพ่อื ดกั รับไว้ซ่งึ ข้อมูลคอมพวิ เตอร์ของผู้อ่ืนท่อี ย่รู ะหว่างการส่งใน ระบบ คอมพวิ เตอร์ และ ข้อมูลคอมพวิ เตอร์นัน้ มไิ ด้มีไว้เพ่อื ประโยชน์สาธารณะ หรือ เพ่อื ให้บุคคลท่วั ไปใช้ประโยชน์ได้ โทษ ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกนิ สามปี หรือปรับไม่เกนิ หกหม่ืนบาท หรือ ทงั้ จา ทงั้ ปรับ

22

การรบกวนขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์ มาตรา 9 ผู้ใดทาให้เสียหาย ทาลาย แก้ไข เปล่ียนแปลง หรือเพ่มิ เตมิ ไม่ว่าทงั้ หมดหรือบางส่วน ซ่งึ ข้อมูลคอมพวิ เตอร์ของผู้อ่นื โดยมชิ อบ โทษ ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกนิ ห้าปี หรือปรับไม่เกนิ หน่ึงแสนบาท หรือทงั้ จาทงั้ ปรับ

รบกวน ขัดขวาง ระบบคอมพวิ เตอร์ มาตรา 10 ผู้ใดกระทาด้วยประการใดโดยมิชอบ เพ่อื ให้การทางานของระบบ คอมพวิ เตอร์ของผู้อ่นื ถกู ระงบั ชะลอ ขัดขวาง หรือรบกวน จนไม่สามารถ ทางานตามปกตไิ ด้ โทษ ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกินห้าปี หรือปรับไม่เกนิ หน่ึงแสนบาท หรือทงั้ จา ทงั้ ปรับ

25

สแปมเมล์ (Spam Mail) มาตรา 11 ผู้ใดส่งข้อมูลคอมพวิ เตอร์หรือจดหมาย อิเล็กทรอนิกส์แก่บุคคลอ่นื โดยปกปิ ดหรือปลอม แปลงแหล่งท่มี าของการส่งข้อมูลดงั กล่าว อัน เป็ นการรบกวนการใช้ระบบคอมพวิ เตอร์ของ บุคคลอ่นื โดยปกตสิ ุข โทษ ต้องระวางโทษปรับไม่เกนิ หน่ึงแสนบาท

27

การนาเขา้ / เผยแพร่เน้ือหาอนั ไมเ่ หมาะสม มาตรา 14 ผู้ใดกระทาความผดิ ท่รี ะบุไว้ดังต่อไปนี้ (1) นาเข้าสรู่ ะบบคอมพิวเตอร์ซงึ่ ข้อมลู คอมพวิ เตอร์ไมว่ า่ ทงั้ หมดหรือบางสว่ น หรือข้อมลู คอมพวิ เตอร์อนั เป็น เทจ็ โดยประการท่ีนา่ จะเกิดความเสียหายแก่ผ้อู ่ืนหรือประชาชน (2) นาเข้าสรู่ ะบบคอมพิวเตอร์ซงึ่ ข้อมลู คอมพิวเตอร์อนั เป็นเทจ็ โดยประการท่ีน่าจะเกิดความเสยี หายตอ่ ความ มน่ั คงของประเทศหรือก่อให้เกิดความต่ืนตระหนกแก่ประชาชน (3) นาเข้าสรู่ ะบบคอมพวิ เตอร์ซง่ึ ข้อมลู คอมพิวเตอร์ใดๆอนั เป็นความผิดเกี่ยวกบั ความมน่ั คงแหง่ ราชอาณาจกั ร หรือความผดิ เกี่ยวกบั การก่อการร้ายตามประมวลกฎหมายอาญา (4) นาเข้าสรู่ ะบบคอมพวิ เตอร์ซง่ึ ข้อมลู คอมพิวเตอร์ใดๆทมี่ ีลกั ษณะอนั ลามก และข้อมลู คอมพิวเตอร์นนั้ ประชาชนทวั่ ไปอาจเข้าถงึ ได้ (5) เผยแพร่หรือสง่ ตอ่ ซงึ่ ข้อมลู คอมพิวเตอร์โดยรู้อยแู่ ล้ววา่ เป็นข้อมลู คอมพวิ เตอร์ตาม (1) (2) (3) หรือ (4) โทษ ต้องระวางโทษจาคกุ ไมเ่ กินห้าปีหรือปรับไมเ่ กินหนง่ึ แสนบาทหรือทงั้ จาทงั้ ปรับ

การเผยแพร่ภาพซึ่งตดั ต่อในลกั ษณะหมิน่ ประมาท มาตรา 16 ผู้ใดนาเข้าสู่ระบบคอมพวิ เตอร์ท่ปี ระชาชนท่วั ไปอาจเข้าถงึ ได้ซ่งึ ข้อมูลคอมพวิ เตอร์ท่ปี รากฏเป็ นภาพของผู้อ่นื และภาพนัน้ เป็ นภาพท่เี กดิ จาก การสร้างขนึ้ ตัดต่อ เตมิ หรือดัดแปลงด้วยวธิ ีการทางอเิ ล็กทรอนิกส์หรือวธิ ีการ อ่นื ใด ทงั้ นี้ โดยประการท่นี ่าจะทาให้ผู้อ่นื นัน้ เสียช่ือเสียง ถกู ดหู ม่นิ ถกู เกลียด ชังหรือได้รับความอับอาย โทษ ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกนิ สามปี หรือปรับไม่เกินหกหม่ืนบาท หรือทงั้ จา ทงั้ ปรับ

การเปดิ เผยขอ้ มูลของพนักงานเจา้ หน้าที่ มาตรา 24 ผู้ใดล่วงรู้ข้อมูลคอมพวิ เตอร์ ข้อมูลจราจร คอมพวิ เตอร์ หรือข้อมูลของผู้ใช้บริการ ท่ี พนักงานเจ้าหน้าท่ไี ด้มาตามมาตรา 18 และเปิ ดเผยข้อมูลนัน้ ต่อผู้หน่ึงผู้ใด โทษ ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกนิ สองปี หรือปรับไม่เกนิ ส่ีหม่ืนบาท หรือทงั้ จาทงั้ ปรับ

การกระทาซง่ึ ก่อใหเ้ กิดผลกระทบตอ่ ความมัน่ คง มาตรา 12 กาหนดวา่ ถ้าเป็นการกระทาความผดิ ท่ีเป็นการ รบกวนข้อมูลคอมพวิ เตอร์ตามมาตรา 9 หรือ เป็ นการรบกวนระบบคอมพิวเตอร์ตามมาตรา 10 (1) ก่อให้เกิดความเสียหายแกป่ ระชาชน ไม่วา่ ความเสยี หายนนั้ จะเกิดขนึ ้ ในทนั ทีหรือในภายหลงั และไม่วา่ จะเกิดขนึ ้ พร้อมกนั หรือไม่ โทษ ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกินสอบปี และปรับไม่เกนิ สองแสนบาท (2) เป็นการกระทาโดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายตอ่ ข้อมลู คอมพิวเตอร์หรือระบบ คอมพวิ เตอร์ท่ีเกี่ยวกบั การรักษาความมน่ั คงปลอดภยั ของประเทศ ความปลอดภยั สาธารณะ ความ มน่ั คงในทางเศรษฐกิจของประเทศหรือการบริการสาธารณะ หรือเป็นการกระทาตอ่ ข้อมลู คอมพิวเตอร์ หรือระบบคอมพวิ เตอร์ท่ีมีไว้เพ่อื ประโยชน์สาธารณะ โทษ ต้องระวางโทษจาคุกต้ังแต่สามปี ถงึ สิบห้าปี และปรับตังแต่หกหม่ืนบาทถงึ สามแสนบาท ถ้าการกระทาความผิดตาม (2) เป็ นเหตใุ ห้ผู้อืน่ ถงึ แก่ความตาย ต้องระวางโทษจาคกุ ต้ังแต่ สิบปี ถงึ ย่สี ิบปี

32

การใชช้ ุดคาสั่งในทางมิชอบ มาตรา 13 ผู้ใดจาหน่ายหรือเผยแพร่ชุดคาส่ังท่จี ดั ทาขนึ้ โดยเฉพาะเพ่อื นาไปใช้เป็ นเคร่ืองมือในการ กระทาความผดิ ตามมาตรา 5 มาตรา 6 มาตรา 7 มาตรา 8 มาตรา 9 มาตรา 10 หรือ มาตรา 11 โทษ ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกนิ หน่ึงปี หรือปรับไม่เกิน สองหม่ืนบาท หรือทงั้ จาทงั้ ปรับ

ผู้ให้บริการกม็ คี วามผดิ ได้ มาตรา 15 ผู้ให้บริการผู้ใดจงใจสนับสนุนหรือยนิ ยอมให้มี การกระทาความผดิ ตามมาตรา 14 ในระบบ คอมพวิ เตอร์ท่อี ย่ใู นความควบคุมของตน โทษ ต้องระวางโทษเช่นเดยี วกบั ผู้กระทาความผดิ ตามมาตรา 14 มาตรา 26 - ผู้ให้บริการต้องเกบ็ รักษาข้อมูลการจราจรทาง คอมพวิ เตอร์ ไว้ไม่น้อยกว่า 90 วัน โทษ ผู้ให้บริการท่ไี ม่ปฏบิ ตั ติ ามต้องระวางโทษปรับไม่เกนิ ห้าแสนบาท

ขอ้ แนะนาสาหรับผ้ใู ช้บรกิ าร

ผใู้ ชบ้ รกิ าร • อยา่ บอก password ของทา่ นแกผ่ อู้ ื่น • อย่าให้ผูอ้ ่ืนยืมใชเ้ ครอื่ งคอมพวิ เตอรห์ รือโทรศพั ทเ์ คล่ือนท่เี พ่ือเขา้ เน็ต • อย่าติดต้ังระบบเครือข่ายไร้สายในบ้านหรือที่ทางานโดยไม่ใช้มาตรการการตรวจสอบผู้ใช้งานและ การเขา้ รหสั ลบั • อยา่ เขา้ สรู่ ะบบดว้ ย user ID และ password ทีไ่ ม่ใชข่ องทา่ นเอง • อยา่ นา user ID และ password ของผอู้ นื่ ไปใช้งานหรือเผยแพร่ • อยา่ สง่ ตอ่ ซ่งึ ภาพหรือขอ้ ความ หรือภาพเคลอื่ นไหวทผ่ี ดิ กฎหมาย 36

ผใู้ ช้บริการ • อย่า กด \"remember me\" หรือ \"remember password\" ที่เครื่องคอมพิวเตอร์ สาธารณะ และอย่า log-in เพ่อื ทาธุรกรรมทางการเงินที่เครื่องสาธารณะ ถา้ ท่านไม่ใช่ เซยี นทาง computer security • อย่าใช้ WiFi (Wireless LAN) ทเี่ ปิดให้ใช้ฟรี โดยปราศจากการเขา้ รหัสลับขอ้ มลู • อย่าทาผิดตามมาตรา ๑๔ ถงึ ๑๖ เสียเอง ไมว่ า่ โดยบังเอิญ หรือโดยรู้เทา่ ไม่ถงึ การณ์ 37

ช่องโหว่การบังคบั ใช้กฎหมาย

ล่อซื้อ - ตามพระราชบญั ญตั ิลิขสิทธ์ิ พ.ศ. ๒๕๓๗ มาตราท่ี ๖๖ ความผิดตามพรบ. ลิขสิทธิ์ เป็นความผิดอนั ยอมความได้ คอื เจ้าของลิขสทิ ธ์ิต้องร้องทกุ ข์ภายใน 3 เดือน นบั แตร่ ู้ตวั ผ้กู ระทาความผิด มิฉะนนั้ จะขาดอายคุ วามร้องทกุ ข์ - หากผ้เู สียหายมีสว่ นร่วม หรือก่อให้เกิดการกระทาความผิดขนึ ้ ก็ไมอ่ ยใู่ นฐานะ เป็นผ้เู สยี หายโดยนิตินยั ท่มี ีอานาจฟอ้ งคดีได้ สรุป การล่อซอื้ และการส่งหน้าม้า จงึ เป็ นกรณีท่เี จ้าของลขิ สิทธ์ิเป็ นผู้ ก่อให้เกดิ ความเสียหายขึน้ จงึ ไม่ใช่ผู้เสียหายโดยนิตนิ ัยไม่มีอานาจ้้อง

วธิ ีแกไ้ ขในเบอื้ งตน้ 1) การจบั กมุ ทาได้กอ่ นพระอาทิตย์ตกดินเทา่ นนั้ 2) หากมีผ้อู ้างตนเป็นตวั แทน ขอดบู ตั รประชาชน/ใบรับรองอานาจ/บตั รของ ผ้รู ับมอบอานาจของกรมทรัพย์สินทางปัญญา 3) การใช้หน้าม้าหรือลอ่ เลน่ เป็นการร่วมกระทาผิด ไม่ใชผ่ ้เู สียหายโดยนิตนิ ยั ไม่มีอานาจแจ้งความร้องทกุ ข์ได้ 4) หากไมม่ ีหมายค้น สามารถปฏิเสธไมใ่ ห้ตรวจได้ 5) ตวั แทนไมม่ ีสทิ ธ์อธิบายขนั้ ตอนการจบั กมุ

6) ราษฎรจะชว่ ยเจ้าหน้าตารวจจบั ไมไ่ ด้แม้จะขอให้ช่วยจบั เพราะราษฎรจะต้องเป็น ผ้จู ดั การตามหมายจบั เทา่ นนั้ จงึ จะมสี ทิ ธิ์จบั ได้ 7) การลอ่ เลน่ ไมจ่ าเป็นต้องเป็นตารวจ ราษฎรก็ลอ่ เลน่ ได้ 8) ความผดิ ซงึ่ หน้าต้องดทู ี่การกระทา ซงึ่ ความผดิ ซง่ึ หน้า หมายถงึ ความผดิ ซง่ึ เห็นกาลงั กระทา หรือพบในอาการใดๆ ซง่ึ แทบจะไมม่ ีความสงสยั เลยวา่ ได้กระทาผิดมาแล้ว 9) ราษฎรสามารถจบั ความผดิ ซง่ึ หน้าได้โดยไมต่ ้องมีหมายจบั แตต่ ้องเป็นความผิดบาง ประเภทเท่านนั้ เช่น ฐานฆา่ คนตาย เป็นต้น

10) การละเมิดลขิ สทิ ธ์ิต้องเกิดซงึ่ หน้าเจ้าหน้าท่ีเทา่ นนั้ เช่น ไลน์แผน่ ตอ่ หน้าตอ่ ตา ตารวจ และต้องมีการแจ้งความแล้ว ถ้ายงั ก็ไม่สามารถจบั ได้ในข้อหาละเมดิ ลขิ สิทธิ์ 11) การค้นในที่รโหฐาน ต้องทาโดยมหี มายค้นเทา่ นนั้ หากค้นแล้วเจอหลักฐานจริง ก็ไม่สามารถใช้เป็ นพยานหลักฐานได้ เพราะถือว่าเป็ นการได้มาจากการค้นท่ีไม่ชอบ 12) ตารวจจะจบั ผ้ใู ดโดยไม่มีหมายจบั หรือคาสงั่ ศาลไมไ่ ด้ เว้นแต่ บุคคลนัน้ จะกระทาความผิดซ่งึ หน้า และเหตุอ่นื ตามท่กี ฎหมาย กาหนด

หากมีการกรรโชกทาโดยขวู่ า่ จะฆา่ ขวู่ า่ จะทาร้ายร่างกาย หรือมีอาวธุ ตดิ ตวั มาขเู่ ขญ็ จาคกุ ตงั้ แตห่ กเดอื นถงึ ๗ ปี และปรับตงั้ แตห่ นงึ่ พนั บาทถงึ หนงึ่ หมื่นส่ีพนั บาท หากเจ้าหน้าท่ีตารวจบกพร่องละเลยไมต่ รวจสอบแล้วรับแจ้งความ ถ้าปรากฏภายหลงั วา่ การแจ้งความไมถ่ กู ต้อง ไมม่ ีสทิ ธ์ิ ไมม่ ีอานาจจริง เจ้าหน้าที่ตารวจจะมีความผิดทงั้ ทางวนิ ยั และ อาญาฐานเป็นเจ้าพนกั งานปฏิบตั ิหรือละเว้น การปฏิบตั ิหน้าท่ีโดยมชิ อบ ตามมาตรา ๑๕๗ สรุป การเอาผิดสามารถเอาผดิ กลบั ได้ทงั้ ตวั แทนนาจบั และตารวจ หากมีสทิ ธิ์จริง คอ่ ยมาดู ถงึ วธิ ีการค้นและจบั วา่ ชอบด้วยกฎหมายหรือไม่

สภาพการณ์ภยั คุมคามปัจจุบนั

แกง๊ ไถเงนิ 1) ตั้งบริษทั แล้วขอซ้อื อานาจการดาเนนิ คดลี ะเมิดทรัพยส์ นิ ทางปัญญา จากเจา้ ของลิขสทิ ธิจ์ ริงเทา่ ที่จะทา ได้ เชน่ เสอ้ื ผา้ เกม software เปน็ ตน้ 2) หาตวั แทน หรอื รับพนักงานเพื่อรีดไถเงิน 3) ตวั แทนจะหาสมาชิกแบบงานขายตรง เรียกวา่ “ผู้รบั อานาจช่วง” 4) รว่ มมือกับเจ้าหน้าท่ี แตก่ ็มีโรงพกั บางโรงไมใ่ ห้ความร่วมมือ 5) เดินสายจบั แบบผิดกฎหมายทลี ะจงั หวดั โดยเวียนกลับมาทกุ ๆ 3-6 เดอื น 6) มกี ารทาธุรกิจแบบนีม้ านาน ประมาณ 7 ปี

รา้ นซ่อมคอมพวิ เตอร์ รดี ไถแบบจับลขิ สิทธเิ์ พลงทมี่ อี ยู่ ในโปรแกรมคาราโอเกะ 1) จ้างหน้ามา้ เขา้ มาตสี นทิ โดยการนาคอมพวิ เตอร์มาซอ่ ม 2) อีก 2-3 วนั หน้ามา้ จะออ้ นวอนให้ลงโปรแกรมคาราโอเกะ 3) จา้ งตารวจมา 2 คน (คนละ 500 บาท) ในวนั รบั เครื่อง โดยตารวจออกตัวว่าไมไ่ ด้มาจับมา เพื่อดูแลความสงบเรียบร้อย 4) รีดไถเงนิ 50,000 บาท แลว้ จะยอมความไม่เอาผดิ โดยอ้างเปน็ เจ้าของเพลง ถ้าไมย่ อมจ่าย จะพาไปโรงพกั ทีม่ เี จ้าหน้าท่รี ว่ มแกง๊

วธิ ีแก้เบือ้ งตน้ 1) ให้ไลก่ ลบั ไป เพราะไมม่ ีหมายศาล หมายค้น 2) อย่ายอมจ่ายเงนิ ทกุ กรณี 3) คดีลอ่ ซอื ้ ในกรณีดงั กลา่ วศาลยกฟ้อง

รา้ นซอ่ มคอมพิวเตอร์ รีดไถแบบจับลิขสิทธ์ิโปรแกรม Windows/Microft Office และอ่นื ๆ ท่รี ้านลงให้กับ ลูกค้า เนื่องจากร้านซอ่ มจะซอ่ มให้ชาวบ้านธรรมดา โดยคดิ คา่ บริการครัง้ 300-500 บาท จงึ ไมอ่ าจ ให้ชาวบ้านซอื ้ โปรแกรมแท้ให้กบั เคร่ืองได้ หากซือ้ ของแท้คา่ ซอ่ มอาจสงู ถงึ 100,000-200,000 บาท 1) นาคอมมาลง Windows และโปรแกรมลขิ สทิ ธ์ิ 2) เข้าจบั โดยอ้างเป็นตวั แทน หากจ่ายเงนิ จะยอมความ ไมเ่ อาเรื่อง

วธิ แี กเ้ บ้ืองต้น 1) หากมีคนนาเคร่ืองใหม่มาให้ลง ปฏเิ สธอยา่ ลดให้เดด็ ขาด 2) ให้ทาเอกสารซอ่ มไว้ และเขียนชื่อโปรแกรมท่ีเคร่ืองจาเป็นต้องมี ให้ลกู ค้าระบุ วา่ เคยมีโปรแกรมเหลา่ นนั้ เขียนให้ชดั เจนวา่ ทางร้านทาการซอ่ มให้ใช้ได้เหมอื นเดมิ สว่ นโปรแกรมพิเศษตา่ งๆ ให้ลกู ค้าเขียนเพิ่มเอง และเซน็ ช่ือ 3) ให้ไลก่ ลบั ไป เพราะไมม่ ีหมายศาล หมายค้น และอยา่ จ่ายเงนิ ทกุ กรณี

รา้ นอนิ เทอร์เน็ตคาเฟ่ รีดไถแบบจับลขิ สทิ ธ์เิ พลง MP3 1) จ้างหน้าม้าเข้ามาตสี นิท เข้ามาเลน่ แล้วแอบโหลดเพลง MP3 2) ตวั แทนเข้ามาจบั โดยจ้างตารวจมาด้วย 3) ตวั แทนอ้างลิขสิทธ์ิเพลง และเรียกเงิน 50,000 บาท โดยให้จ่ายกนั เองก่อน ถ้า ไมย่ อมจ่าย จะพาไปโรงพกั ท่มี ีเจ้าหน้าท่ีร่วมแก๊ง