วารสารเกษตร

วคทัตlวll่ปีถlาวอนมรบำปุน่านก�lึกาเทรราสนขอาสงำโษรงะ่รีนEา้�ยวดำ�ทงพกสอ้ณาในา-ชนยาบรจุล:งยมิงกัาmเศกกัารฤรคสตพตนรงพธัพาศaรดาร:์วราาท์รiิกฒัรทณวีีlมีนย:พส่:ีเ์อบา/์:ทพนสก:มาร�ำโัฒนุญโaำ�ัง้ติอื่ทธาไร:สกาgอรนนพกตถงกิรวลงนาrุดพาสะ่าาโิพยiารุม่ญmยมารอยคามิรจุงพยถภปิ่มรกทe:ิพษพสรสฒั่าdาาญัอร์์ช0นอายรรุสรiเดนaญมุรองกนทาณจ2อ1าอารนงงาาาอนั5@ใ์บงสอสอธะรสุมดน7ทคเอื่รบิธางพุทิgสทเ9ค์ก์อรวสิบทดmงหธหียณพวาธง่9ดศีกค์ิลารนกaเบิน5ร์กี์รโสมทำ�iรอผดอน4lมิดรร.รlณร�ำธู้อcง6กีมโามิสว้ิดู้งoิบอลำ� น์กรสง่ากา้mธนธยดมาเานง่านสรบิีรวีกเงสรเกรสรกเยสดพร่งเกมิมรรกากาเมกีื่อษสมิมรสกษวาสรเเรสตรุคกากรมตกง่มิกัรง่การันษเรษสเสเกษรแลธสกตง่ตเราหุ่ม์เรกรษริมรlรสง่สพมิกษแตเกรปกนกรฒัลตริมเารษงาาะรรกขนะนิรยตเเเอาปาเกทพเรกรงรส็นษศงเเือษอื่จกษสตไงตส้าษทื่อรโ์เห่งรพรกตยเจนชสลรนจ้ารราำ�์ทิมงวกใ่ีสกงนดั ่งาศกเร์โสาเสรกรภิมษเสากตรารมิรสเกรษา้ งตครวทาุกมรระู้ ดับ เรยี นรู้คำ�ศพั ทด์ ้านการเกษตร 5 ภาษาอาเซยี น สามารถ Download ได้ที่ (ไทย เวียดนาม เมยี นมาร์ กัมพชู า บาฮาซา) ฝึกอ่านค�ำศัพท์ พรอ้ มฟังเสียงจากเจา้ ของภาษา 8 หมวดคำ� ศัพท์ * l ตวั เลข l วัน เดือน และฤดูกาล l ค�ำทกั ทาย และอืน่ ๆ l การเกษตร l ผัก สมนุ ไพร และเครื่องเทศ * ระบบปฏิบัติการ Android 4.1 ขึ้นไป ศพั ทเ์ กษตร l ผลไม้ l พชื ไร่ และไมย้ ืนต้น l สัตว์ทางการเกษตร หรอื พิมพ์คำ� ค้นหา “ศัพทเ์ กษตร” 5 ภาษาอาเซยี น และ “AC AGRI VOCAB” เชญิ ชวนดาวน์โหลดแอปพลเิ คชัน Protect PLANTS เพ่อื เป็นเครื่องมือสนับสนุนการทำ�งานในพืน้ ที่ ➊ ส�ำหรบั ระบบ iOS เข้าไปที่ App Store และระบบ Android เข้าไปที่ Google Play Store ➋ พมิ พค์ ำ� ว่า “กรมส่งเสรมิ การเกษตร” หรือ “Protect PLANTS” ในช่องคน้ หา ➌ กดดาวน์โหลด แอปพลิเคชัน ➍ ดาวน์โหลดจาก QR CODE Protect PLANTS

บอกกลา่ วเลา่ สิบ ทรงพระเจรญิ เมื่อวันที่ 4-6 พฤษภาคมที่ผ่านมา พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทร มหาวชริ าลงกรณ พระวชิรเกลา้ เจ้าอย่หู ัว เสด็จเถลงิ ถวัลยราชสมบตั ิ เปน็ พระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 10 แหง่ ราชวงศจ์ กั รี โดยพระราชพธิ บี รมราชาภิเษกตามขตั ตยิ ราชประเพณสี มบูรณพ์ รอ้ มด้วยพระบรมราชอสิ รยิ ยศ ครบถว้ นทุกสิ่งสรรพแล้ว ในโอกาสนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระปฐมบรมราชโองการว่า “เราจะสืบสาน รักษา และต่อยอด และครองแผ่นดินโดยธรรม เพ่ือประโยชน์สุขแห่งอาณาราษฎรตลอดไป” ยังความปลาบปล้ืมปีติสุขแก่ ผองพสกนกิ รชาวไทยทวั่ ประเทศ ในมหามงคลสมยั พเิ ศษนี้ กรมสง่ เสรมิ การเกษตรจะรว่ มกนั ปฏบิ ตั หิ นา้ ทส่ี นองพระราชปณธิ านในการสบื สาน รักษา และต่อยอด ตามพระปฐมบรมราชโองการอยา่ งเต็มก�ำลงั ความสามารถ เพือ่ ความเจริญรงุ่ เรอื งของประเทศชาติ และความผาสุกของประชาชนสบื ไป และเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม 2562 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชด�ำเนินไปในการพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ณ บริเวณมณฑลพิธีท้องสนามหลวง เพ่ือความ เป็นสิริมงคลแด่พืชพันธุ์ธัญญาหารและบ�ำรุงขวัญเกษตรกร และได้พระราชทานโล่รางวัลแก่เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ สถาบันเกษตรกรดเี ดน่ แห่งชาติ สหกรณด์ เี ด่นแห่งชาติ และปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน ประจำ� ปี 2562 จงึ ถอื เป็นการเริ่มต้นฤดกู าลผลิตใหม่ในปีน้ี ซ่งึ กรมส่งเสริมการเกษตรไดก้ ารจัดงาน Field Day ในช่วงของ การเร่ิมต้นฤดูกาลผลิตใหม่ทุกปี ในช่วงเวลาที่สอดคล้องกับเกษตรกรปลูกพืชพันธุ์ส�ำคัญท่ีในแต่ละพื้นที่ อาศัย การถ่ายทอดความรู้จาก ศพก. จ�ำนวน 882 ศูนย์ทั่วประเทศ เพ่ือให้เกษตรกรได้เรียนรู้เทคโนโลยีและนวัตกรรม ท่ีเหมาะสมส�ำหรับการเรม่ิ ตน้ ผลติ พชื ในพืน้ ท่ี สงิ่ สำ� คญั คอื การขน้ึ ทะเบยี นเพอื่ ใชย้ นื ยนั ตวั ตนเพอื่ รบั สทิ ธปิ ระโยชนข์ องเกษตรรายใหมห่ รอื ปรบั ปรงุ ทะเบยี น เกษตรกรและรักษาสภาพการเป็นเกษตรกรของเกษตรกรรายเดิม ซึ่งกรมส่งเสริมการเกษตรได้อ�ำนวยความสะดวก ในการข้นึ ทะเบยี นเกษตรกรท้ังทสี่ �ำนักงานเกษตรอ�ำเภอ และแอปพลเิ คชัน FARMBOOK ในปัจจุบันมีปัจจัยหลายอย่างท่ีท�ำให้การผลิตสินค้าเกษตรต้องมีการปรับตัว การใช้พันธุ์พืชที่ดีก็เป็น ปัจจัยหนึ่งท่ีท�ำให้ผลผลิตมีคุณภาพและตรงกับความต้องการของตลาด หรือปรับเปล่ียนวิถีในการท�ำการเกษตร เพ่ือตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค เช่น จังหวัดเพชรบูรณ์ส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร จังหวัด กาญจนบรุ แี ละจังหวดั นครพนมปรบั เปลี่ยนมาปลกู สวนไมผ้ ล เป็นต้น กองบรรณาธกิ าร พฤษภาคม 2562 สง่ เสรมิ การเวกาษรสตารร 1

สารบญั Contents เกษตรมิติให ่ม4 ท่ีนีก่ รมส่งเสรมิ 10 สดุ เจ๋ง! เกษตรกรต้นแบบการปลูกไม้ผลจังหวัดนครพนม 4 ทดลองปลกู ทุเรียนได้ผลแล้วกว่า 30 ปี สรา้ งรายได้ ใชช้ วี ติ แบบพอเพียง เกษตร 360 ํ6 แมลงวนั ไผ.่ ..ศัตรูพชื อุบตั ใิ หมท่ นี่ า่ จบั ตามอง 6 แนะน�ำ 2 รองอธิบดีฯ คนใหม่ 10 พืชพันธด์ุ ีเพื่อพัฒนาคณุ ภาพผลผลติ ทางการเกษตร 12 เทคโนฯ...เกษตร12 2 สวาง่ รเสสารรมิ การเกษตร

ลดตน้ ทนุ เกษตร 26 สาระเกษตร 22 30 เกษตรกรและสถาบันเกษตรกรดีเดน่ แห่งชาติ ปี 62 16 สาระเกษตร พลิกชวี ิตเกษตรกรทำ� นา สู่ผลไมล้ �ำ้ คา่ แหง่ หุบเขาไทรโยค 22 ชายคา DOAE 24 งานวันถ่ายทอดเทคโนโลยเี พือ่ เร่ิมต้นฤดกู ารผลิตใหม่ 26 (Field Day) ยางพารา ท่ี ศพก.อ.ปะเหลยี น จ.ตรัง ตะลอนไทย ตะลุยเท่ียว 30 รายการน้องใหม่ของสถานวี ทิ ยุเกษตร พริกทอดกรอบงาขาว ในปกหลงั ในปกหลงั DO And Eat สง่ เสริมการเวกาษรสตารร 3

เกษตรมติ ิใหม่ เรยี บเรียง-ภาพ : ว่าที่ ร.ต.อาทิตย์ อุ่นนาแซง สำ� นกั งานเกษตรจงั หวัดนครพนม สดุ เจ๋ง! เกษตรกรต้นแบบการปลูกไมผ้ ลจังหวัดนครพนม ทดลองปลูกทเุ รียนไดผ้ ล แล้วกวา่ 30 ปี สร้างรายได้ ใช้ชวี ติ แบบพอเพยี ง ส�ำนักงานเกษตรจังหวัดนครพนม ได้ด�ำเนินการส่งเสริม ให้เกษตรกรหันมาปลูกไม้ผลทดแทนการปลูกพืชชนิดอ่ืนในพ้ืนท่ี ทไี่ มเ่ หมาะสม เพ่อื ช่วยสร้างอาชีพและรายได้ รวมไปถงึ เพิม่ ประสิทธภิ าพ ในการผลิตสนิ ค้าเกษตรทีม่ ีคณุ ภาพ นายเอนก รัตนร์ องใต้ เกษตรจงั หวดั นครพนม กลา่ ววา่ จงั หวัด สวนเอ้ือวิมานมีลักษณะเด่นที่น่าสนใจ นครพนมมีแนวทางในการพัฒนาและส่งเสริมการผลิตพืชที่ปลอดภัยและ คือ (1) การเตรียมสภาพดินให้มีความอุดม จัดการผลผลิตทางการเกษตร นอกจากพืชผักแล้วยังให้ความส�ำคัญกับไม้ผล สมบูรณ์ ด้วยการใส่ปุ๋ยอินทรีย์ ปุ๋ยหมักชีวภาพ ที่ส�ำคัญซ่ึงจะช่วยพัฒนาเศรษฐกิจและสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรในพื้นที่ และใชป้ ระโยชนจ์ ากกง่ิ และใบทเุ รยี นทตี่ ดั แตง่ ออก จังหวัดนครพนมมากย่ิงขึ้น โดยได้ก�ำหนดให้สวนเอ้ือวิมานเป็นแหล่งเรียนรู้ โดยสุมไว้ใต้ทรงต้น ปล่อยให้ผุพัง ท�ำให้ดินดีขึ้น เรือ่ งการดแู ลจัดการสวนทเุ รียนคณุ ภาพ แล้วก็กลายเปน็ ปยุ๋ ให้ตน้ ทุเรียน (2) ท�ำป๋ยุ หมัก ชีวภาพจากวัสดุหาง่ายในพ้ืนที่ เช่น ใบต�ำลึง หรือผักบุ้ง กล้วยน้�ำว้า เป็นต้น น�ำมาคลุกเคล้า กับน้�ำตาลทรายแดงแล้วน�ำไปหมักให้สลายตัว จนได้ท่ี สามารถใช้เป็นปุ๋ยทางใบ หรือทางดิน ท�ำให้ต้นทุเรียนได้รับฮอร์โมนและธาตุอาหารท่ีเป็น ประโยชน์และเป็นสารไล่แมลงศัตรูทุเรียนบางชนิด ไดอ้ กี ดว้ ย (3) การใหน้ ำ�้ ตน้ ทเุ รยี นตลอดปี แตใ่ ห้ ในระดับที่เหมาะสมตามช่วงเวลา แสงแดด และ ฤดกู าล ชว่ ยให้ตน้ ทเุ รยี นมคี วามแข็งแรง สามารถ ได้รับธาตุอาหารจากดินตลอดฤดู ช่วยในการ ย่อยสลายอินทรียวัตถุ และปรับสภาพแวดล้อม 4 วสา่งรเสสารรมิ การเกษตร

ในดินให้เหมาะสม มีผลต่อจ�ำนวนประชากร ❝ ของไส้เดือนดินท่ีเพิ่มข้ึนซึ่งเป็นประโยชน์ต่อ ตน้ ทุเรียนแบบถาวร (4) การใส่ปยุ๋ เคมี พิจารณา ได้ศึกษาทดลองปลกู มานาน ตามความต้องการของตน้ ทเุ รียน โดยการสงั เกตดู กว่า 20 ปี เนน้ ปลอดสารพษิ ใบและปริมาณผลผลิตท่ีตัดออกจากสวนหรือต้น การใส่ปุ๋ยมูลไก่ ปุ๋ยหมักชีวภาพ เพ่ือลดต้นทุน ไม่มีสารเคมี ใชป้ ยุ๋ อินทรีย์ การผลิต (5) การตัดแต่งผลทุเรียนเพ่ือเล้ียง ไว้ในปริมาณท่ีพอเหมาะ เลือกขนาดของกิ่ง ❞ ที่ไว้ผล จ�ำนวนผลทุเรียนต่อก่ิง จ�ำนวนผลทุเรียน ต่อช่อ และการเลือกตัดแต่งผลที่ไม่ต้องการทิ้งไป ด้านนางบุญเอ้ือ ไชยสิทธิ์ เกษตรกรเจ้าของบ้านสวนเอ้ือวิมาน และ (6) มีการวางแผนการผลิตและบริหาร เล่าว่า ตนเองและสามีได้เริ่มต้นซื้อท่ีดินว่างเปล่า จ�ำนวน 33 ไร่ ท�ำเป็น จัดการสวนอย่างเป็นระบบ ตรวจสอบค่าใชจ้ ่าย สวนเกษตรพอเพียง ตามแนวทางพระราชด�ำริของพระบาทสมเด็จ รายรับทางระบบบัญชี และประยุกต์ใช้ทรัพยากร พระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 โดยปลูกสวนผลไม้นานาชนิด ซ่ึงเร่ิมต้นได้ซ้ือ ที่มีอยู่ในพ้ืนท่ีโดยการเรียนรู้และประเมินผล และ ก่ิงพันธุ์ต้นทุเรียนมาปลูกทั้งหมด รวม 100 ต้น แยกเป็น พันธุ์หมอนทอง เป็นผู้น�ำด้านความรู้และการปฏิบัติในชุมชนและ 50 ต้น และพันธุ์ชะนีอีก 50 ต้น นอกจากน้ีในสวนยังปลูกผลไม้ บคุ คลทัว่ ไป หลากหลายชนิด เพ่ือเป็นการทดลอง อาทิ มังคุด มะยงชิด มะปราง เงาะโรงเรยี น ลน้ิ จี่ข้นึ ช่อื ของจังหวัดนครพนม คือ พันธ์ุ นพ.1 และแก้วมงั กร หลังจากการปลูกประมาณ 5-6 ปี ต้นทุเรียนเร่ิมให้ผลผลิต เม่ือน�ำมารับประทานพบว่ามีความอร่อยไม่แพ้ทุเรียนทางภาคกลาง และ ตะวันออก เมื่อมีผลผลิตมากขึ้น จึงเก็บขายสู่ตลาดสร้างรายได้ รวมกับ ผลไม้อีกหลากหลายชนิด สร้างรายได้เดือนละหลายหมื่นบาท ท่ีส�ำคัญ ยังได้เปิดเป็นแหล่งศึกษาเท่ียวชมสวนเกษตรทางเลือก ให้ประชาชน นักท่องเที่ยว ได้มาเที่ยวชมศึกษา มีผู้สนใจเข้ามาศึกษาเยี่ยมชม และ มาเท่ียวชมธรรมชาติ ชิมรสชาตทิ ุเรยี นนครพนม “พ้ืนที่ภาคอีสานทุเรียนมีปลูกน้อย ซึ่งจังหวัดนครพนม ถือเป็น ทีเ่ ดยี ว และยนื ยันว่าคณุ ภาพไม่แพท้ เุ รยี นขน้ึ ชอื่ ทาง จังหวัดระยอง หรอื จังหวัดจันทบรุ ี และพร้อมใหค้ ำ� ปรกึ ษาแนะนำ� เป็นวทิ ยาทาน เพราะ ไดศ้ ึกษาทดลองปลกู มานานกว่า 20 ปี เนน้ ปลอดสารพิษ ไมม่ สี ารเคมี ใช้ปุ๋ยอินทรีย์ และปลูกแบบผสมผสานเข้าใจธรรมชาติและการอยู่ ร่วมกันของพืชทุกชนิดภายในสวน” นางบญุ เอ้อื ไชยสิทธิ์ กลา่ ว  n ส่งเสรมิ การเวกาษรสตารร 5

เกษตร 360 ํ เรียบเรียง : ชานนท์ มณรี ัตน์ กองสง่ เสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ย แมลงวนั ไผ่... ศตั รพู ืชอุบตั ิใหม่ทนี่ ่าจบั ตามอง ไผ่เป็นพืชในวงศ์ Gramineae เป็นพืชเขตร้อนและมีความหลากหลายทางชีวภาพสูง จากการศึกษาของ Anantachote (1993) พบว่าไผ่มีทั้งหมด 1,250 ชนิด และในประเทศไทยมีไผ่ประมาณ 60 ชนิด เป็นพืชที่มี ความส�ำคัญทางเศรษฐกิจ สามารถน�ำไปใช้ประโยชน์ด้านต่างๆ ได้อย่างมากมาย ไผ่แต่ละพันธุ์มีคุณสมบัติท่ีแตกต่างกัน ออกไป อย่างไรก็ตาม Chunram (1993) พบว่าการปลูกไผ่นั้นยังประสบปัญหาต่างๆ จากแมลงศัตรูพืชโดยเฉพาะ อย่างย่ิงแมลงวันไผ่ (Bamboo-shoot fruit flies) พบการเข้าท�ำลายของแมลงวันไผ่คร้ังแรกในประเทศไทย เม่ือปี พ.ศ. 2538 จ�ำนวน 7 ชนิด ในบริเวณภาคใต้ของประเทศไทย (Permkam, 1995) และในปี พ.ศ. 2548 พบแมลงวนั ไผ่เพ่ิมขึ้นรวมทง้ั หมดมี 9 ชนิด (Permkam, 2005) Acanthonevra vaga (Wiedemann) Acroceratitis plumosa (Hendel) Acrotaeniostola quinaria (Coquillett) Enicoptera gigantea (Enderlein) Euphranta striatella (van der Wulp) Felderimyia fuscipennis (Hendel) Ptilona confinis (Walker) Gastrozona fasciventris (Macquart) Taeniostola vittgera (Bezzi) 6 วสาง่ รเสสารริมการเกษตร อ้างอิงจาก Permkam (2005)

สายพันธุ์ไผ่ท่ีเป็นพืชอาหารของแมลงวันไผ่ ตัวอยา่ งหน่อไม้ไผท่ ่ีเก็บจากแปลงเกษตร ตำ� บลหนองหว้า อ�ำเภอเขาฉกรรจ์ จงั หวัดสระแก้ว (แมลงวันผลไม้ในประเทศไทย, 2544) ได้แก่ (1) ไผ่บงป่า (Bambusa nutans Wall ex Munro) (2) ไผ่ตง (Dendro ทัศนยี ์ สระเด็ดน้อย กรมส่งเสริมการเกษตร (2562) calamus asper Backer) (3) ไผ่ปอลนู (Dendrocalamus sp.) (4) ไผ่เหลือง (Bambusa vulgaris Schrader) (5) ไผ่ซางบา้ น (Dendrocalamus strictus Nees) (6) ไผ่ไร่หวาน (Gigan tochloa albo-ciliata Kurz) (7) ไผ่บงบ้าน (Bambusu tulda Roxburgh) (8) ไผ่ซางดอย (Dendrocalamus membranaceus Munro) (9) ไผ่รวกแดง (Thyrsostachys siamensis Kurz ex. Munro) (10) ไผ่ไร่ลอ (Gigantochloa nigrociliata Kurz) และ (11) ไผ่รวกด�ำ (Thyrsostachys oliveri Gamble) การเก็บตัวอย่างไผ่ในแปลงท่ีคาดว่าถูก ทำ�ลายโดยแมลงวันไผ่น้ัน เนื่องจากยังไม่สามารถสืบค้น รายงานหรือการศึกษาเกี่ยวกับวงจรชีวิตของแมลงวันไผ่ ดังน้ัน การลงพ้ืนที่ส�ำรวจแปลงไผ่ของเกษตรกรในต�ำบลหนองหว้า อ�ำเภอเขาฉกรรจ์ จังหวัดสระแก้ว หลังจากได้รับแจ้งการ พบศัตรูพืชในไผ่ จากกลุ่มอารักขาพืช ส�ำนักงานเกษตรจังหวัด สระแก้ว และกรมส่งเสริมการเกษตรได้วินิจฉัยไว้ในเบื้องต้น ว่าเป็นแมลงวันผลไม้ จึงได้เก็บตัวอย่างของหน่อไม้ไผ่ที่คาดว่า ถูกท�ำลายโดยแมลงวันไผ่ และน�ำตัวอย่างของหน่อไม้ไผ่ที่ได้ มาบรรจุในกล่องพลาสติกใส ภายในบรรจุด้วยข้ีเล่ือยละเอียด นานประมาณหน่ึงเดือนจะพบดักแด้ของแมลงวันไผ่ จากนั้น แยกเอาเฉพาะดักแด้ไปเพาะเล้ียงในกรงตาข่ายที่สามารถ ระบายอากาศได้ โดยให้น้�ำและอาหารเทียม (ยีสต์โปรตีน ผสมนำ�้ ตาลทราย) แกต่ ัวเต็มวยั ลักษณะหน่อไม้ไผท่ ถี่ กู แมลงวันผลไม้ท�ำลาย ณ ตำ� บลหนองหวา้ อำ� เภอเขาฉกรรจ์ จงั หวัดสระแก้ว จากการลงพนื้ ทส่ี �ำรวจ เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2561 ชานนท์ มณรี ตั น์ กรมสง่ เสรมิ การเกษตร (2562) ส่งเสริมการเวกาษรสตารร 7

ดักแดแ้ มลงวนั ไผ่ และการเลี้ยงตัวเต็มวยั ภายในห้องปฏิบตั กิ าร วรี วรรณ สขุ อำ� นวยพร และพชั รา คำ� จรงิ กรมสง่ เสรมิ การเกษตร (2562) จากการศึกษาเบื้องต้นพบว่า ตัวเต็มวัยของแมลงวันไผ่ การสำ�รวจพ้ืนท่ีและการศึกษาเบื้องต้น สามารถด�ำรงชีวิตได้ด้วยอาหารเทียมแต่ไม่สามารถขยายพันธุ์ได้ ถึงแม้จะมีความพยายามล่อแมลงวันไผ่ให้วางไข่ด้วยหน่อไม้สด ในครง้ั น้ีทำ� ใหท้ ราบว่า ปจั จุบนั มแี มลงวันไผ่ไม่นอ้ ยกวา่ 5 ชนิด แต่กย็ งั ไม่ประสบความส�ำเรจ็ กลับมาอุบัติใหม่สร้างความเสียหายแก่การผลิตหน่อไม้ไผ่ จนเกษตรกรสามารถสังเกตได้ แม้เรายังไม่สามารถจ�ำแนกชนิด ❝ ได้อย่างชัดเจนว่าเป็นแมลงวันไผ่ชนิดใดอยู่ในตระกูลไหน แต่ก็ สามารถยืนยันได้ว่าหน่อไม้ไผ่ที่มีการเข้าท�ำลายของแมลงวัน เกษตรกรท่วั ไปท่สี งสยั ว่า ไผ่น้ันมีลักษณะแห้ง ไม่สามารถเก็บผลผลิตได้ หน่อไผ่ที่ถูก หน่อไมม้ ีลกั ษณะอาการดังกลา่ ว เข้าท�ำลายใหม่จะมีกาบหน่อสีน้�ำตาลและแห้งเป็นหย่อมๆ จะต้องกำ�จัดแมลงวันไผใ่ นเบื้องตน้ เม่ือลอกกาบหน่อไผ่ออกจะเห็นไข่แมลงวันผลไม้ถูกวางอยู่ใน โดยการขุดหรือตัดหน่อทตี่ อ้ งสงสยั ซอกระหว่างกาบใบ อาจพบตัวหนอนของแมลงวันไผ่อาศัย กัดกินอยู่ภายในหน่อ ดังน้ันเกษตรกรท่ัวไปที่สงสัยว่าหน่อไม้ นำ�ไปเผาไฟหรอื ทำ�ลาย มีลักษณะอาการดังกล่าวจะต้องก�ำจัดแมลงวันไผ่ในเบ้ืองต้น นอกแปลงปลูก โดยการขุดหรือตัดหน่อท่ีต้องสงสัย น�ำไปเผาไฟหรือท�ำลาย นอกแปลงปลูก เพียงเท่าน้ีก็จะเป็นการตัดวงจรหรือลดจ�ำนวน ประชากรของแมลงวันไผ่ในธรรมชาตไิ ด ้ n ❞ เอกสารอ้างองิ เกสร สนุ ทรเสร.ี 2544. ไมไ้ ผม่ หศั จรรย์. บรษิ ทั โรงพมิ พไ์ ทยวฒั นาพาณชิ ย์ จำ� กัด. กรุงเทพฯ. 124 น. ประเชญิ สรอ้ ยทองค�ำ. 2547. การปลูกและการจัดการสวนไผใ่ นการพัฒนาทรัพยากรไมไ้ ผ่อยา่ งยัง่ ยืน. กรมป่าไม้และองคก์ ารปา่ ไม้เขตร้อนระหวา่ ง ประเทศ. กรงุ เทพฯ. 48 น. Anantachote, A. 1991. Attracttive Bamboos in Thailand. Sponcered by IDRC and CDRI. Aksorn-Siam Printing Ltd., Bangkok. Chunram, S. 1993. Species and life history of bamboo-shoot weevils. J. Ent. Zool. 15(4): 174-190. Permkam, S. 1995. Bamboo shoot fruit flies in southern Thailand. Songklanakarin. J. Sci. Tech. 17(3): 229-238. Permkam, S. 2005. Bamboo-shoot fruit flies (Diptera : Tephritidae) of southern Thailand. Songklanakarin J. Sci. Technol. 27(2): 224-237. 8 สวา่งรเสสารรมิ การเกษตร



ทนี่ ี.่ ..กรมส่งเสริม ข้อมลู -ภาพ : สำ� นักงานเลขานุการกรม แนะนำ� 2 รองอธบิ ดฯี คนใหม่ ตามท่ีกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้มีค�ำสั่งที่ 789/2562 ลงวันที่ 2 เมษายน 2562 แต่งตั้งนางกุลฤดี พัฒนะอิ่ม และนายชาตรี บุญนาค เป็นรองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร นั้น จึงขอแนะน�ำประวัติและผลงานท่ีส�ำคัญของรองอธิบดี กรมสง่ เสรมิ การเกษตรคนใหม่ให้ไดร้ ู้จักกัน ดังน้ี นางกลุ ฤดี พัฒนะอมิ่ รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร คนท่ี 3 ด้านการศกึ ษา : v บรหิ ารธุรกิจบัณฑิต (การจดั การทวั่ ไป) มหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธิราช ดา้ นตำ� แหน่งหน้าทีส่ �ำคัญ : v พ.ศ. 2560-2562 ผู้อ�ำนวยการกองแผนงาน v พ.ศ. 2558-2560 ผ้อู ำ� นวยการกองคลัง v พ.ศ. 2555-2557 ผ้อู �ำนวยการกลุ่มพัฒนาระบบงานคลัง กองคลัง ผลงานสำ� คญั ที่ผ่านมา : v รางวัลเจ้านายในฝัน (Dream Boss) จากการอบรมหลักสูตรนักบริหาร การพัฒนาการเกษตรและสหกรณร์ ะดับสูง รุ่นที่ 63 ปี 2558 v บริหารจัดการการเงินการคลัง ส่งผลให้กรมส่งเสริมการเกษตรได้รับ รางวัลประกาศเกียรติคุณด้านการเบิกจ่ายดีเด่น ในพิธีมอบรางวัลองค์กร ท่ีมีความเป็นเลิศในการบริหารจัดการด้านการเงินการคลัง คร้ังท่ี 3 ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 เครอ่ื งราชอสิ ริยาภรณ์สูงสดุ ท่ีได้รับ : ประถมาภรณ์มงกุฏไทย รับผิดชอบเกี่ยวกับงานในอ�ำนาจหน้าที่ของหน่วยงาน/งานท่ีก�ำกับ ดูแล : ส�ำนักงานเลขานุการกรม ส�ำนักพัฒนาการถ่ายทอดเทคโนโลยี กองคลัง กองแผนงาน ส�ำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรท่ี 5 จังหวัด สงขลา และส�ำนักงานเกษตรจังหวัดท่ีอยู่ในเขตรับผิดชอบ โครงการและ งานอน่ื ๆ ท่อี ธิบดีกรมส่งเสรมิ การเกษตรมอบหมาย 10 วสาง่ รเสสารริมการเกษตร

นายชาตรี บญุ นาค รองอธิบดีกรมสง่ เสริมการเกษตร คนที่ 4 ดา้ นการศึกษา : v เกษตรศาสตรมหาบัณฑิต (ส่งเสริมการเกษตร) มหาวิทยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช v สง่ เสริมการเกษตรและสหกรณบ์ ณั ฑิต (ส่งเสรมิ การเกษตร) มหาวิทยาลยั สุโขทัยธรรมาธิราช ดา้ นต�ำแหน่งหน้าท่สี ำ� คัญ : v พ.ศ. 2559-2562 ผอู้ ำ� นวยการสำ� นกั งานส่งเสรมิ และพฒั นา การเกษตรที่ 3 จังหวัดระยอง v พ.ศ. 2558-2559 ผ้อู ำ� นวยการสำ� นกั งานสง่ เสรมิ และพฒั นา การเกษตรที่ 2 จงั หวดั ราชบรุ ี v พ.ศ. 2556-2558 ผู้อำ� นวยการส�ำนักสง่ เสริมและพฒั นา การเกษตรเขตที่ 6 จงั หวัดเชยี งใหม่ ผลงานส�ำคัญทีผ่ ่านมา : v พ.ศ. 2559 ร่วมจัดงานส่งเสริมและประชาสัมพันธ์สินค้าไทยในสาธารณรัฐ แห่งสหภาพเมยี นมาร์ v พ.ศ. 2560 คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำกรมส่งเสรมิ การเกษตร v พ.ศ. 2562 อนกุ รรมการใน อ.ก.พ. สามัญ ประจำ� กรมสง่ เสริมการเกษตร v รับผิดชอบงานโครงการพักช�ำระหนี้ ส่งผลให้เกษตรกรได้รับการอบรม จ�ำนวน 150,000 ครัวเรือน และมีรายได้เพิ่มขึ้นต่อครัวเรือนประมาณ ปลี ะ 5,000-10,000 บาท v มีความสามารถในการจัดกระบวนการกลุ่ม ส่งผลให้ได้รับรางวัลชนะเลิศ ระดับประเทศ เช่น กลุ่มยุวเกษตรกรดีเด่น กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรดีเด่น เปน็ ต้น เครอ่ื งราชอิสริยาภรณ์สงู สุดทีไ่ ดร้ ับ : ประถมาภรณ์ชา้ งเผอื ก รับผิดชอบเก่ียวกับงานในอ�ำนาจหน้าที่ของหน่วยงาน/งานที่ก�ำกับ ดูแล : กองพัฒนาเกษตรกร กองส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน ส�ำนักงานส่งเสริม และพัฒนาการเกษตรที่ 1, 2, 3 และส�ำนักงานเกษตรจังหวัดท่ีอยู่ในเขต รบั ผดิ ชอบ โครงการและงานอน่ื ๆ ทีอ่ ธบิ ดีกรมสง่ เสรมิ การเกษตรมอบหมาย  n ส่งเสรมิ การเวกาษรสตารร 11

เทคโน...เกษตร เรียบเรียง-ภาพ : พงษ์เพชร วงศ์โสภา ส�ำนกั พฒั นาการถา่ ยทอดเทคโนโลยี พนั ธ์ุพืชพันธุ์ดี เพ่ือพัฒนาคุณภาพผลผลิตทางการเกษตร การผลติ สินค้าเกษตรในปัจจุบนั มีการเปลีย่ นแปลงจากในอดีตหลายอยา่ ง ไม่ว่าจะเป็นส่งิ แวดล้อม เทคโนโลยีการผลิต ประชากรที่เพ่ิมสูงข้ึน ความต้องการของผู้บริโภค และทิศทางการตลาด ส่งผลให้ เกษตรกรในยุคปัจจุบันต้องมีการปรับตัว และปรับเปล่ียนวิถีในการท�ำการเกษตร เพื่อตอบสนองความ ต้องการของผู้บริโภคท่ีหันมาใส่ใจกับสุขภาพมากขึ้น เร่ืองความปลอดภัยจึงถูกหยิบยกขึ้นมาเป็นปัจจัย ในการเลอื กซือ้ รวมทั้งเป็นตัวก�ำหนดคณุ ภาพและมาตรฐานของสินค้าเกษตร เชน่ สนิ คา้ เกษตรปลอดภยั สนิ คา้ เกษตรอินทรีย์ เป็นต้น เกษตรกรจึงจ�ำเป็นต้องให้ความส�ำคัญกับ กระบวนการผลิตในทุกข้ันตอน โดยการผลิตสินค้า เกษตรให้มีคุณภาพและปลอดภัย ต้องเริ่มต้นต้ังแต่ การใช้พันธุ์พืชที่ดี มีรูปลักษณ์ รสชาติ และสีสัน ตรงตามความต้องการของผู้บริโภค มีความสม่�ำเสมอ ในสายพนั ธุ์ ทนทานต่อโรคและแมลง สามารถปรบั ตวั ให้เข้ากับสภาพแวดล้อมในพ้ืนที่ได้ดี และให้ผลผลิตสูง โดยเกษตรกรต้องเลือกใช้พันธุ์พืชให้เหมาะสมกับ สภาพการเพาะปลูก เช่น พื้นที่อยู่ในเขตชลประทาน สามารถปลูกพืชที่ใช้น้�ำมากได้ แต่พ้ืนท่ีท่ีมีน�้ำน้อย ควรเลือกพืชท่ีใช้น้�ำน้อยในการผลิต เป็นต้น และ การเลือกใช้ส่วนขยายพันธุ์ท่ีดี ไม่ว่าจะเป็นเมล็ดพันธุ์ ต้นพันธุ์หรือท่อนพันธุ์ ส�ำหรับใช้ในการเพาะปลูก รว่ มกับการจัดการที่เหมาะสม ทงั้ ในเรื่องของการให้น�้ำ การให้ปุย๋ และการดูแลรักษา เพอื่ สร้างระบบการผลติ ท่ีให้ได้ผลผลิตทางการเกษตรที่มีคุณภาพและปลอดภัย ทัง้ ต่อเกษตรกรเองและผ้บู รโิ ภค 12 วสาง่ รเสสารรมิ การเกษตร

โดยเฉพาะการปลูกพืชเศรษฐกิจท่ีส�ำคัญ 2. น�ำต้นออ้ ยท่ีได้มาท�ำความสะอาด โดยตดั มีการใช้พื้นที่ในการปลูกมาก เพ่ือต้องการผลผลิต ยอดอ่อนให้ชิดท่อนพันธุ์ แล้วแต่งหน่อและตัดใบท้ิง จ�ำนวนมากอย่างอ้อยโรงงานและมันส�ำปะหลัง ซึ่งวิธี ล้างท�ำความสะอาด และฟอกฆ่าเชื้อในสารละลาย การขยายพนั ธ์ทุ ี่ถกู ต้องและเหมาะสม ดงั น้ี โซเดียมไฮโปคลอไรท์ ความเข้มข้น 20 % นาน 20 นาที แล้วล้างออกด้วยน้�ำกลั่นที่ผ่านการนึ่ง การขยายพันธุ์อ้อย ควรเลือกพันธุ์ที่มี ฆ่าเช้ือแล้ว จ�ำนวน 3 ครั้ง ครั้งละประมาณ 3 นาที น�ำเข้าตัดเนื้อเยื่อในตู้ปลอดเช้ือ หรือ Laminar flow ความทนทานต่อโรคและแมลง ปลอดโรคและแมลง ใหไ้ ด้ส่วนของเน้อื เย่ือเจรญิ ปลายยอด หรอื Meristem เลือกพันธุ์ท่ีเหมาะสมกับพ้ืนที่และชนิดของดินท่ีปลูก ซ่ึงเป็นส่วนท่ีไม่มีท่อล�ำเลียงและปลอดจากเชื้อสาเหตุ เลอื กพันธ์ุทีใ่ ห้ผลผลิตสูง มคี วามหวานเฉลีย่ 12 ซ.ี ซี.เอส ของโรคใบขาวอ้อย และน�ำมาเลี้ยงในอาหารเหลว ตรงตามที่ตลาดต้องการ โดยมีขั้นตอนการขยายพันธุ์ จนไดห้ น่อออ้ ย 5 ขนั้ ตอน ได้แก่ 3. น�ำหน่ออ้อยท่ีได้เล้ียงต่อในอาหารเหลว 1. การเตรียมต้นกล้าเพ่ือน�ำต้นอ่อนมา ในขวดจนกระทั่งได้ต้นกล้าที่แข็งแรง น�ำต้นกล้า เพาะเล้ียงเน้ือเยื่อ โดยเลือกตัดต้นอ้อยจากแปลง ออกจากขวด ล้างด้วยน้�ำ แยกขนาดของต้นกล้า ที่ปลอดโรคในโรงเรือนกางมุ้ง มีล�ำต้นสมบูรณ์ อายุ แชร่ ากในนำ�้ เปล่าหรอื น้ำ� ผสมสารปอ้ งกนั เชื้อจุลนิ ทรยี ์ 8-10 เดอื น ตดั เปน็ ท่อน ท่อนละ 1 ตา แล้วใสร่ หัส เปน็ เวลา 1 วนั ประจ�ำล�ำและข้อตาที่ท�ำการเพาะเพื่อใช้เป็นข้อมูล 4. น�ำต้นอ้อยที่ได้ไปลงปลูกต่อในถาดที่มี ในการสุ่มตรวจโรค จากนั้นน�ำข้อตาอ้อยท่ีได้มา วัสดุเพาะคือพีทมอสและทราย อัตราส่วน 2:1 รดน�้ำ แช่น้�ำอุณหภูมิ 52 องศาเซลเซียส นาน 30 นาที ให้ชุ่ม ควบคุมความชื้นให้เหมาะสม น�ำไปอนุบาล ท้ิงไว้ 24 ช่ัวโมง แล้วแช่น้�ำร้อน 50 องศาเซลเซียส ในโรงเรอื น 45-60 วนั นาน 2 ชวั่ โมง เรยี กวา่ Dual Hot Water Treatment 5. เมื่อได้ต้นกล้าที่สมบูรณ์แล้ว จึงน�ำลง หรือ DHWT เสร็จแล้วจึงน�ำมาเพาะในกระบะทราย แปลงปลูก หลังจากการปลูกให้ส�ำรวจโรคและแมลง โดยใช้ทรายทผ่ี ่านการอบฆ่าเชื้อที่ 150 องศาเซลเซยี ส ในแปลงปลูก พร้อมกับสุ่มตัวอย่างต้นอ้อยไปตรวจ นาน 3 ชั่วโมง ระหว่างน้ีหม่ันตรวจสอบความชื้น เชือ้ สาเหตดุ ้วยวธิ ที างชีวโมเลกุล ให้คงท่ี จากน้ัน 3-4 สัปดาห์จะได้ต้นกล้าเพ่ือน�ำไป เพาะเล้ียงเนือ้ เยื่อ ส่งเสรมิ การเวกาษรสตารร 13

ต่อมาจึง จัดทำ�แปลงพันธุ์ขยาย 1 สำ�หรับการขยายพันธุ์มันสำ�ปะหลัง คอื แปลงท่ีใชต้ น้ พนั ธุ์อ้อยจากแปลงพันธุห์ ลกั ซง่ึ การ นำ� พันธ์ุหลักมาใช้ขยายตอ่ ในแปลงพันธขุ์ ยายสามารถ มันส�ำปะหลังเป็นพืชที่ปลูกง่าย สามารถเจริญเติบโต ท�ำได้ 2 แบบ คือ (1) ใช้ท่อนพันธุ์ปลูกแบบวางล�ำ ได้ดีแม้อยู่ในสภาพแห้งแล้ง การขยายพันธุ์นิยมใช้ โดยตรง ซ่ึงจะสามารถขยายได้ในอัตรา พันธุ์หลัก ท่อนพันธุ์ เน่ืองจากเป็นวิธีที่สะดวก รวดเร็ว และ 1 ไร่ ปลกู ในแปลงขยายได้ 10 ไร่ และ (2) ใช้ต้นพนั ธ์ุ ต้นทนุ ต�ำ่ แตใ่ นช่วงระยะเวลา 10 ปีท่ีผา่ นมาน้ี มีการ จากการตัดช�ำข้อตาก่อนน�ำไปปลูก ซึ่งวิธีการนี้จะ ระบาดของโรคและแมลงซึ่งติดมากับท่อนพันธุ์ท่ีน�ำ สามารถขยายได้ในอัตรา พันธุ์หลัก 1 ไร่ ปลูกใน มาปลูก ส่งผลให้ผลผลิตตกต�่ำหรือบางครั้งแทบจะ แปลงขยายไดป้ ระมาณ 80-100ไร่ ไม่ได้ผลผลิตเลย เกษตรกรได้รับความเดือดร้อนเป็น ในการจัดท�ำแปลงพันธุ์อ้อย ระยะการปลูก อย่างมาก ดังนั้นจึงต้องให้ความส�ำคัญเป็นอย่างมาก จะมีความส�ำคัญด้านวัชพืช การปลูกระยะแคบ คือ ในการเลือกต้นพันธุ์ที่มีความแข็งแรง ปลอดจาก 80-100 เซนติเมตร สามารถลดปริมาณและความ โรคและแมลง ตลอดจนเลือกใช้พันธุ์ที่มีความ รุนแรงของวัชพืชได้มากกว่าการปลูกระยะกว้าง คือ เหมาะสมกับพื้นท่ี และวัตถุประสงค์ในการน�ำไปใช้ 140-160 เซนติเมตร เน่ืองจากอ้อยสามารถคลุม เช่น เป็นอาหารสัตว์ อาหารมนุษย์ ในอุตสาหกรรม วชั พชื ไดเ้ ร็วกวา่ ระหวา่ งการปลกู ให้ส�ำรวจโรคและแมลง หรอื ใช้เป็นพชื พลงั งาน เป็นต้น ในแปลงปลูก พร้อมกับสุ่มตัวอย่างต้นอ้อยไปตรวจ ลักษณะของทอ่ นพนั ธ์มุ ันสำ� ปะหลังท่ดี ี ควรมี เชอื้ สาเหตดุ ว้ ยวิธที างชีวโมเลกุล อายุระหว่าง 8-12 เดือน ซ่ึงเป็นช่วงท่ีมีความงอก ขนั้ ตอนสดุ ท้ายคอื การจัดทำ�แปลงออ้ ย ดีท่ีสุด โดยเลือกใช้ท่อนพันธุ์ที่ได้จากส่วนโคนต้น สำ�หรับส่งโรงงาน คือแปลงที่ใช้ต้นพันธุ์อ้อย จนถงึ สว่ นกลางลำ� ตน้ เนอ่ื งจากเปน็ สว่ นทมี่ ขี นาดใหญ่ จากแปลงขยาย 1 โดยน�ำต้นพันธุ์มาปลูกแบบวางล�ำ และมีอาหารสะสมมาก ท�ำให้สามารถแตกยอดและ โดยท�ำการยกร่องกว้าง 1.5 เมตร ใช้วิธีการวางพันธุ์ พฒั นาตารากไดเ้ รว็ กวา่ การปลกู มนั สำ� ปะหลงั เพอื่ เกบ็ อ้อยเป็นล�ำเด่ียวซ้อนล�ำกันครึ่งล�ำ หรือ 2 ล�ำคู่ตาม ท่อนพันธุ์ควรปลูกในแปลงที่ดินมีความอุดมสมบูรณ์ ลักษะความแตกต่างของพันธุ์อ้อยที่ใช้ปลูก หรือใช้ ตลอดจนต้องตรวจสอบโรคที่อาจติดมากับท่อนพันธุ์ การปลูกด้วยเคร่ืองปลูกซ่ึงจะช่วยลดการใช้แรงงาน ก่อนผลิตขยาย นอกจากน้ีควรเลอื กใช้พันธ์ุให้เหมาะสม ในการปลูกลง โดยหลังการเตรียมดินไม่ต้องยกร่อง กับดินท่ีท�ำการเพาะปลูกซ่ึงแบ่งได้ 3 กลุ่ม ได้แก่ แต่จะใช้เครื่องปลูกติดท้ายแทรคเตอร์ ซึ่งมีตัวเปิดร่อง (1) พันธุ์ระยอง 5 พันธุ์ระยอง 72 พันธุ์ระยอง 7 และช่องส�ำหรับใส่พันธุ์อ้อยเป็นล�ำ มีตัวตัดล�ำอ้อย เหมาะกับดินเหนียว (2) พันธ์ุระยอง 5 พันธุ์ระยอง 72 เป็นทอ่ นลงในรอ่ ง และมตี ัวกลบดนิ ตามหลัง พันธุ์ระยอง 7 พันธุ์ห้วยบง 60 พันธุ์ห้วยบง 80 เหมาะกับดนิ ร่วนปนเหนยี ว และ (3) ดนิ รว่ นปนทราย และดินทราย สามารถปลกู ได้ทุกพนั ธุ์ 14 สวา่งรเสสารรมิ การเกษตร

หลังจากเลือกพนั ธุ์ที่ตอ้ งการแลว้ ตัดท่อนพันธ์ุ การปลูกมันส�ำปะหลัง ให้ตัดล�ำต้นให้เป็น ให้มีความยาว 20-25 เซนติเมตร มีจ�ำนวนตา ท่อนยาว 15-20 เซนติเมตร ปักลงในดินให้ลึก ไม่น้อยกว่า 5 ตา หลังจากนั้นใช้แช่ท่อนพันธุ์ด้วย ประมาณ 2 ใน 3 ของทอ่ นพันธุ์ ระวังอย่าปกั ส่วนยอด สารเคมเี พื่อป้องกันเพลีย้ แปง้ และแมลงอ่นื ๆ 5-10 นาที ลงดนิ เพราะตาจะไมง่ อก การปกั ตรง 90 องศา หรือ โดยเลือกใช้สารเคมีตัวใดตัวหน่ึงต่อไปนี้ ได้แก่ ปักเฉยี ง 45 องศากับพืน้ ดิน ให้ผลผลิตไม่แตกต่างกัน ไทอะมีโทรแซม 25% WG อตั รา 4 กรัม ตอ่ น้�ำ 20 ลิตร, และมนั ส�ำปะหลงั จะงอกเร็ว สะดวกต่อการก�ำจัดวัชพืช อิมิดาโคลพริด 70% WG อัตรา 4 กรัม ตอ่ นำ�้ 20 ลติ ร, และปลูกซ่อม และลงหัวด้านเดียวเป็นกลุ่ม ง่ายต่อ ไดโนทฟี แู รน 10% WT อัตรา 40 กรมั ตอ่ น�้ำ 20 ลิตร การเก็บเก่ยี ว ควรใหร้ ะยะปลกู อยู่ท่ปี ระมาณ 80 x 100 การเตรยี มดินกอ่ นปลกู มันส�ำปะหลัง ควรเลอื ก เซนติเมตร ปลูกได้ต้ังแต่ช่วงต้นฝนถึงปลายฝน หรือ ท่ีดอน ดินเป็นดินร่วนปนทราย ถ้าเป็นดินเหนียว ในขณะที่ดินมีความชื้น เพราะมันส�ำปะหลังเป็นพืช ตอ้ งมีการระบายน้�ำดี น�ำ้ ไม่ท่วมขงั และตอ้ งมีหนา้ ดิน ที่สามารถขนึ้ ได้งา่ ยเพียงมีความชน้ื เล็กน้อย ลึกพอสมควร ก่อนปลูกควรไถและพรวนอย่างน้อย จะเห็นได้ว่าการเลือกใช้พันธุ์พืชพันธุ์ดี 2-3 ครัง้ ลกึ 20-30 เซนตเิ มตร เพื่อกลบเศษซากพชื เปน็ ปจั จยั ความสำ� เรจ็ เบอ้ื งตน้ ในการทำ� การเกษตร จากฤดูก่อน และท�ำลายวัชพืชต่างๆ ให้ลดจ�ำนวนลง เพราะเมื่อเกษตรกรใช้พันธุ์พืชพันธุ์ดี มีความ การไถให้ใช้ผาน 3 ติดท้ายรถแทรกเตอร์ 1 ครั้ง เหมาะสมกับสภาพการเพาะปลูกในแต่ละพ้ืนท่ี ตามด้วยผาน 7 อีก 1 ครงั้ จะไดผ้ ลผลิตมนั ส�ำปะหลัง จะทำ� ให้ตน้ พืชมคี วามแขง็ แรง ตา้ นทานโรคและ และก�ำไรสูงสุด ถ้าพื้นที่มีความลาดชันต้องไถพรวน แมลง มีอัตราการเจริญเติบโตท่ีดี สามารถลด ตามแนวขวาง เพื่อป้องกันการชะล้างของดิน และ ตน้ ทนุ ในการใชป้ ยุ๋ และสารเคมลี งได้ ผลผลติ ทไ่ี ด้ ถ้าดินระบายน้ำ� ไมด่ ตี อ้ งยกรอ่ งปลูก จงึ มคี ณุ ภาพและตรงกับความต้องการของตลาด รวมทั้งปลอดภัยจากสารเคมี ส่งผลให้เกษตรกร สามารถจ�ำหน่ายผลผลิตได้ในราคาท่ีเหมาะสม มีความม่ันคงในการประกอบอาชีพเกษตรกรรม อย่างย่ังยนื   n ส่งเสรมิ การเวกาษรสตารร 15

เร่ืองจากปก ขอ้ มลู -ภาพ : กองพัฒนาเกษตรกร เกษตรกรและสถาบนั เกษตรกร ดีเด่นแห่งชาติ ปี 62 เม่ือวันท่ี 9 พฤษภาคม 2562 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชด�ำเนินไปใน การพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ณ บริเวณมณฑลพิธี ท้องสนามหลวง เพ่ือความเป็นสิริมงคลแด่พืชพันธุ์ธัญญาหารและ บำ� รงุ ขวัญเกษตรกร งานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประจ�ำปี พ.ศ. 2562 มีนายอนันต์ สุวรรณรัตน์ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ท�ำหน้าที่พระยาแรกนา ซ่ึงได้เส่ียงทายหยิบผ้านุ่งแต่งกาย ได้ผ้า 5 คืบ พยากรณ์ว่า “น�้ำในปีน้ี จะมีปริมาณพอดี ข้าวกล้าในนาจะได้ผลบริบูรณ์ และผลาหาร มังสาหาร จะอุดมสมบูรณ์ดี” ส�ำหรับการเสี่ยงทายของกิน ท่ีตั้งเลี้ยงพระโคน้ัน พระโคกินข้าว น้�ำและหญ้า พยากรณ์ว่า “น�้ำท่าจะ บรบิ รู ณ์พอสมควร ธัญญาหาร ผลาหาร ภกั ษาหาร มงั สาหาร จะอุดมสมบรู ณ์ บรบิ รู ณ์ดี” โอกาสนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานโล่รางวัล แก่เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ สถาบันเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ สหกรณ์ดีเด่น แห่งชาติ และปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน ประจ�ำปี 2562 ประกอบด้วย เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ จ�ำนวน 16 สาขาอาชีพ สถาบันเกษตรกรดีเด่น แห่งชาติ จ�ำนวน 12 กลุ่ม สหกรณ์ดีเด่นแห่งชาติ จ�ำนวน 7 สหกรณ์ และปราชญ์เกษตรของแผ่นดนิ จ�ำนวน 3 สาขา กรมส่งเสริมการเกษตรได้ด�ำเนินการคัดเลือกเกษตรกร และ สถาบันเกษตรกรที่มีผลงานดีเด่นใน 8 สาขาอาชีพ/ประเภท ประกอบด้วย 1. สาขาอาชีพเกษตรกร/บุคคลทางการเกษตรดีเด่น ได้แก่ 1) สาขา อาชพี ท�ำสวน 2) สาขาอาชพี ทำ� ไร่ 3) สาขาอาชพี ไรน่ าสวนผสม 4) สมาชิก กลุ่มยุวเกษตรกร และ 5) ท่ีปรึกษากลุ่มยุวเกษตรกร และ 2. สถาบัน เกษตรกรดีเด่น ได้แก่ 1) กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร 2) กลุ่มยุวเกษตรกร 3) วิสาหกิจชมุ ชน 16 สวา่งรเสสารรมิ การเกษตร

เกษตรกรดเี ดน่ สาขาอาชีพทำ�สวน นายเรอื ง ศรนี าราง อำ� เภอเมอื ง จงั หวัดตราด เป็น Smart Farmer ตน้ แบบ และประธานวิสาหกจิ ชุมชนแปลงใหญ่ทุเรียนท่ากุ่ม-เนินทราย ท�ำสวนทุเรียนพันธุ์หมอนทอง พืน้ ที่ประมาณ 127 ไร่ ไดร้ บั รองมาตรฐาน GAP จำ� นวน 100 ไร่ ผลผลิต เฉล่ีย 2,887 กิโลกรัมต่อไร่ ต้นทุนการผลิต 22,452 บาทต่อไร่ (8 บาท ต่อกิโลกรัม) คุณภาพผลผลิตเกรด A-B ประมาณร้อยละ 82 ใช้เทคโนโลยี ในการปรับปรุงการผลิต ท�ำให้สามารถปลูกทุเรียนได้ 30 ต้นต่อไร่ ซ่ึงช่วย เพิ่มผลผลิตและใช้เครื่องจักรกลเข้ามาช่วยในการผลิตท�ำให้ต้นทุนน้อยลง ดูแลรักษาต้นทุเรียนโดยตัดแต่งก่ิง ใส่ปุ๋ยคอกปุ๋ยหมักท่ีท�ำเองร่วมกับปุ๋ยเคมี หลังการเก็บเกี่ยวผลผลิตทันที เพ่ือให้ได้ผลผลิตต่อเนื่องทุกปี ใช้เทคนิค ท�ำใหท้ ุเรยี นออกกอ่ นเพอื่ สร้างมูลคา่ และแกไ้ ขปญั หาผลติ กระจุกตัว นำ� เทคนคิ การใช้ความร้อนในการป้องกันก�ำจัดโรครากเน่าโคนเน่า ปลูกไม้บังลม เพ่ือลดความเสียหายจากพายุ เก็บเก่ียวผลผลิตเม่ืออายุ 110-120 วัน หลังดอกบาน และปลูกพืชเศรษฐกิจหรือไม้ใช้สอยอ่ืนๆ แซมเพื่อสร้าง รายได้ระหว่างปี เพ่ิมมูลค่าโดยการแปรรูปผลผลิตท่ีตกเกรดภายใต้ช่ือ ALLBOX และเปิดล้งรวบรวมทุเรียนสดคุณภาพดีส่งไปสาธารัฐประชาชนจีน ภายใตช้ ื่อ แผงตาเรือง เกษตรกรดีเด่นสาขาอาชีพทำ�ไร่ นายชัยยศ ตั้งนิยม อำ� เภอคลองขลุง จงั หวัดก�ำแพงเพชร ท�ำไร่อ้อยพ้ืนทก่ี วา่ 1,349 ไร่ ผลผลติ รวม 24,777 ตนั คา่ ความหวานเฉลี่ย 12 ccs. รายได้ทง้ั หมด 21,060,450 บาท ต้นทุน 8,700 บาทต่อไร่ ก�ำไร 6,900.33 บาทต่อไร่ รวมรายได้สุทธิ 9,315,450 บาท ใช้แนวทาง GAP ในการบริหารจัดการไร่อ้อย เร่ิมเตรียม ดินปลูกโดยใช้กากหม้อกรอง (Filter Cake) หรือกากตะกอนเหลือใช้จาก การท�ำน้�ำอ้อยในโรงงานน้�ำตาล เพื่อปรับปรุงบ�ำรุงดินและลดต้นทุน เลือกปลูกพันธุ์อ้อยที่เหมาะสมกับชุดดิน และมีอายุเก็บเก่ียวต่างกันเพ่ือให้ ทันฤดูกาลเปิดหีบของโรงงาน ประยุกต์เครื่องจักรกลการเกษตรปรับพ้ืนที่ ให้เรียบลาดเอียงเล็กน้อยเพ่ือควบคุมการให้น�้ำแบบผิวดินและร่องคู ลดปัญหาน้�ำท่วมขัง ง่ายต่อการควบคุมวัชพืช สะดวกต่อการเก็บเกี่ยวโดย ใช้รถตัดอ้อยทดแทนแรงงานคน โดยตัดอ้อยต�่ำชิดดินท�ำให้ได้ผลผลิตต่อไร่ เพิ่มขึ้นและได้ความหวานเพิ่มข้ึน รวมทั้งหน่อของตออ้อยที่เกิดใหม่เกิดจาก รากเหง้าที่อยู่ใต้ดิน ซึ่งแข็งแรกและเจริญเติบโตได้ดี ใช้ใบอ้อยคลุมดิน หลังการเก็บเกี่ยวไว้ 3-4 เดือนก่อนใช้เคร่ืองจักรสับใบอ้อยลงดิน ไถระเบิด ดนิ ดานทกุ รอบการผลติ ใหม่เพ่ือปรบั ปรงุ โครงสรา้ งของดนิ สง่ เสรมิ การเวกาษรสตารร 17

เกษตรกรดีเดน่ อาชพี ไร่นาสวนผสม นางสำ�รวย บางสร้อย อ�ำเภอปทุมรัตต์ จังหวัดร้อยเอ็ด ท�ำไร่นาส่วนผสมตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง จ�ำนวน 20 ไร่ ในระยะเวลา 3 ปี สามารถช�ำระหนี้สิน ท่ีเกิดจากการเจ็บป่วย จ�ำนวน 2 ล้านบาท จนเหลือเพียง 5 แสนบาท ท�ำการเกษตรท่ีมีกิจกรรมหลากหลายทั้งปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์ที่เกื้อกูล ซึ่งกันและกัน เน้นผลิตสินค้าปลอดภัย ใช้แรงงานในครัวเรือน ลดต้นทุน การผลิตโดยไม่ไม่ใชส้ ารเคมี ผลิตปยุ๋ อินทรียป์ ยุ๋ หมักและฮอร์โมนต่างๆ ใช้เอง คัดเลือกเมล็ดพันธุ์และเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ใช้เอง รวมท้ังลดรายจ่ายในครัวเรือน ด้วยการปลูกทุกอย่างท่ีกิน กินทุกอย่างท่ีปลูก ลดความเส่ียงในการประกอบ อาชีพโดยการจัดระบบการปลูกพืช คือ ขา้ ว+พืช+เลี้ยงสตั ว์+ประมง ขดุ บอ่ น�ำ้ เพื่อส�ำรองน�้ำไว้ใช้ ปลูกพืชหมุนเวียนหลังฤดูท�ำนา ใช้ตลาดน�ำการผลิตโดย การศึกษาราคาสินค้าและความต้องการของตลาดจากอินเทอร์เน็ตและ ใช้เทคโนโลยีสง่ เสริมการขาย และนำ� ผลผลติ ไปแปรรปู เพอื่ เพิม่ มูลคา่ สมาชิกกลุม่ ยุวเกษตรกรดีเดน่ นายฉัตรชยั ดอยพนาวัลย์ อ�ำเภอป่าซาง จังหวัดล�ำพูน ประธานสภายุวเกษตรกรโรงเรียน ราชประชานุเคราะห์ 26 จังหวัดล�ำพูน เป็นผู้คิดค้นและจัดท�ำการทดลอง การปลูกเมล่อนในโรงเรือนแบบอัตโนมัติโดยใช้ Kid Bright หรือแผงวงจร และระบบควบคุมน�้ำ และอุณหภมู ิ (อตั โนมตั ิ) น�ำความรูด้ า้ นการเกษตรทีไ่ ด้ ปฏิบัติและเรียนรู้ ในกลุ่มยุวเกษตรกร มาขยายผลสู่ครอบครัวและชุมชน เน้นการส่งเสริมการปลูกผักแบบปลอดสารพิษ และจัดท�ำแปลงปลูกผัก เพื่อบริโภคด้วยตนเองภายในหอนอนของโรงเรียน ส่งเสริมสนับสนุนที่จะ สร้างผลผลิตที่ได้จากกระบวนการผลิตท่ีเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เช่น การท�ำเกษตรแบบปลอดภัยไม่ใช้สารเคมี ใช้น�้ำไส้เดือนผสมกับสาร A B ในการปลูกไฮโดรโปนิกส์ เล้ียงสุกรโดยไม่ใช้สารเร่งเน้ือแดง ใช้ซาก กอ้ นเห็ดนางฟา้ ทำ� ปุย๋ ใสต่ น้ ไม้ เปน็ ตน้ ทป่ี รกึ ษากลมุ่ ยวุ เกษตรกรดีเดน่ นายสมเกยี รติ แซเ่ ตง็ อำ� เภอเมอื ง จงั หวัดตราด ใชก้ ระบวนการวจิ ัยและพฒั นาในการเป็นที่ปรึกษา กลุ่มยุวเกษตรกรโรงเรียนเขาน้อยวิทยาคม รูปแบบของการบริหารงาน ได้วางแผนและร่วมกันท�ำงานท่ีมุ่งเน้นการสร้างรายได้ บูรณาการการเรียน การสอนด้วยการเรียนรู้จากการปฏิบัติจริงเชื่อมโยงกับโครงงานวิทยาศาสตร์ และโครงงานอาชีพ ส่งเสริมใหส้ มาชิกกลมุ่ มีความคดิ รเิ ร่มิ ในการท�ำงานร่วมกัน จัดท�ำแผนปฏิบัติงานร่วมกันของสมาชิกกลุ่มยุวเกษตรกรและสภายุวเกษตรกร อย่างสม่�ำเสมอ เพื่อฝึกกระบวนการประชาธิปไตยและภาวะผู้น�ำผู้ตามในการ ประชุมสภายุวเกษตรกร ด้วยแนวทางการพัฒนางานท่ีมุ่งเน้นการพัฒนาคน ให้มีคุณภาพ อันจะน�ำไปสู่การพัฒนาองค์กรอย่างมีประสิทธิภาพ จึงส่งผล ให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและมีความเจริญมั่นคงอย่างเป็นระบบ โดยเล็งเห็นว่าเมื่อกิจกรรมของนักเรียนสามารถพัฒนาได้และบริหารได้ ด้วยนักเรียนแล้ว ก็ย่อมมีความม่ันคงและย่ังยืนด้วยคุณภาพอันเกิดจากการ บริหารงานภายใตห้ ลกั การความรคู้ คู่ ณุ ธรรม 18 วสาง่ รเสสารริมการเกษตร

กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรดีเด่น กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร บ้านหัวฝาย อ�ำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น มีนางบุญสิน ราษฎร์เจริญ เป็นประธานกลุ่ม มีสมาชิก 114 คน ด�ำเนินกิจกรรมปลูกหม่อนเลี้ยงไหม และทอผ้าไหมครบวงจรด้วยการใช้ภูมิปัญญาสมัยใหม่ เพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ โดยการทอผ้าไหมมัดหมี่ลายต่างๆ ด้วยความประณีตวิจิตรบรรจงมีช่ือเสียง เปน็ ท่ยี อมรับ โดยเฉพาะลายแคนแก่นคนู ลายผ้าไหมประจำ� จังหวัดขอนแกน่ และลายหม่ีน�้ำพอง เป็นลายเอกลักษณ์ของบ้านหัวฝาย และมีกิจกรรมสร้าง ความม่ันคงด้านอาหารในครัวเรือนและชุมชนปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษ การเพาะเห็ดนางฟ้าภูฐาน มีการเชื่อมโยงการท�ำงานร่วมกันกับทุกภาคส่วน มกี ารสืบทอดทายาทเกษตรกรรนุ่ ใหมจ่ ากรนุ่ ไปสูร่ นุ่ เพื่อสบื ทอดกจิ กรรมกลมุ่ มีการรวมหุ้นจากสมาชิกกลุ่มฯ เพ่ือน�ำมาใช้เป็นทุนในการท�ำกิจกรรม มีทุน เรือนหุ้น 106,080 บาท เงินฝากออมทรัพย์ของกลุ่ม 81,944 บาท รายได้ เฉล่ียของสมาชิก 148,600 บาทต่อคนต่อปี ด�ำเนินกิจกรรมอย่างต่อเน่ือง ทำ� ใหม้ ีรายได้ตอ่ ปี จำ� นวน 22,044,760 บาท กลุ่มยุวเกษตรกรดีเด่น กลุม่ ยวุ เกษตรกรโรงเรยี นเขานอ้ ย วทิ ยาคม อำ�เภอเมือง จงั หวดั ตราด มีนางสาวนารรี ตั น์ อยถู่ นอม เป็นประธานกลมุ่ มีสมาชกิ 142 คน ไดบ้ ูรณาการกจิ กรรมของกลุ่มยุวเกษตรกร กับกิจกรรมลดเวลาเรียนเพิ่มเวลารู้ โดยการจัดต้ังบริษัทจ�ำลองเพื่อส่งเสริม การเรียนรู้แบบครบวงจร เป็นการบูรณาการจากรูปแบบของงานสหกรณ์ มาสู่การด�ำเนินการที่เป็นระบบมาขับเคลื่อนให้เกิดปริมาณงานควบคู่ไปกับ การส่งเสริมให้ครูทุกคนเป็นครูท่ีปรึกษากลุ่มยุวเกษตรกร การด�ำเนินการ กลุ่มมุ่งเน้นการบูรณาการองค์ความรู้ด้วยการปฏิบัติจริงอย่างเป็นข้ันตอน โดยใช้กระบวนการเรียนการสอน การท�ำงานเพ่ือให้เกิดประสบการณ์ตรง เรียนรู้ตามแนว STEM เพื่อให้เกิดการวิจัยและพัฒนา มุ่งเน้นให้มีการร่วม กลุ่มกิจกรรมที่มีเป้าหมายและรูปแบบเดียวกัน ด�ำเนินการตามแนวทาง การพัฒนาทักษะการเป็นผู้ประกอบการ Startup Club โดยการจัดการ ภายใต้ชื่อทางการค้าว่า @เขาน้อย บริหารจัดการความรู้ในรูปแบบของ ศูนย์การเรียนรู้ท่ีใช้เป็นแหล่งเก็บรวบรวมความรู้และการศึกษาหาความรู้ น�ำความรู้และเทคโนโลยีทางการเกษตรมาใช้ในการจัดการงานเกษตรกรรม พื้นบ้าน ใช้รูปแบบของการจัดกิจกรรมธุรกิจการเกษตรเพ่ือชุมชนในแบบ School BIRD ผลประกอบการร่วมกันของกลุ่มและการบริหารจัดการงาน ของสภายุวเกษตรกรมีเงินทุนหมุนเวียน 51,610 บาท ส่งเสริมการออมของ สมาชิกกลมุ่ โดยไดเ้ ปดิ บญั ชีกองทนุ ในรูปแบบของกิจกรรมสัจจะออมทรัพย์ สง่ เสรมิ การเวกาษรสตารร 19

วิสาหกิจชุมชนดีเด่น วิสาหกิจชุมชนกลุ่มเกษตรกร ทำ�นาหนองสาหร่าย อ�ำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี มีนายแรม เชียงกา เป็นประธานกลุ่ม มีสมาชิก 220 คน บริหารจัดการงานกลุ่มโดย น้อมน�ำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เป็นศูนย์กลางในการประสาน งานการด�ำเนินงานกับหน่วยงานต่างๆ เพ่ือสร้างอ�ำนาจการต่อรองในการ ซื้อขายข้าวเปลือก โดยมีพ่อค้ารับซ้ือข้าวเปลือกมาประมูลราคาที่กลุ่ม การจดั หาปัจจัยการผลติ มาสนบั สนนุ สมาชิกและการประชาสัมพนั ธ์ เตอื นภยั เพื่อลดความเส่ียงจากภัยต่างๆ นอกจากนี้ยังด�ำเนินกิจกรรมท่ีหลากหลาย และมีความเชื่อมโยงกัน เช่น ตลาดกลางข้าวเปลือก จ�ำหน่ายปัจจัยการผลิต จ�ำหน่ายข้าวสาร กิจกรรมรับ-ฝากถอนเงินของสมาชิก กิจกรรมเพิ่มรายได้ ให้แก่สมาชิก การจัดให้มีสวัสดิการสมาชิกโดยสมาชิกจะได้รับรายได้จาก การขายข้าวเปลือกเพ่ิมขึ้นเฉลี่ยตันละ 300 บาท สมาชิกลดต้นทุนและ ค่าแรงโดยการเช่าเคร่ืองจักรกลของกลุ่ม อัตราไร่ละ 500 บาท สมาชิก มีเงินออมโดยการออมเงินและสามารถกู้ยืมเงินลงทุนได้โดยใช้ความดี เป็นเครื่องค�้ำประกันในการกู้เงิน ส่งเสริมรักษาส่ิงแวดล้อมโดยไม่เผาตอซัง ลดการใช้สารเคมี ผลติ แก๊สชวี ภาพเพอ่ื ใช้ในครวั เรือน เป็นตน้ ทั้งนี้ นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2509 เป็นต้นมา คณะรัฐมนตรี ได้มีมติให้วันพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นวันเกษตรกรประจ�ำปีด้วย เพ่ือให้ผู้มีอาชีพทางการเกษตร พึงระลึกถึงความส�ำคัญของการเกษตรและร่วมมือกันประกอบ พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เพื่อเป็นสิริมงคล แก่อาชีพของตน ท้ังยังก่อให้เกิดประโยชน์แก่เศรษฐกิจของ ประเทศชาติ จึงได้จัดงานวันเกษตรกร ควบคู่ไปกับงานพระราชพิธี พืชมงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวญั ตลอดมา  n 20 วสา่งรเสสารริมการเกษตร



สาระเกษตร เสน้ ทางการเดนิ ทาง ไปยังสวนของคุณจอ่ ย เรียบเรยี ง-ภาพ : ณุพฒั น์ ทนยิ้ม ส�ำนักงานเกษตรจังหวัดกาญจนบุรี พลิกชีวิตเกษตรกรทำ�นา สผู่ ลไม้ลำ้� ค่าแห่งหุบเขาไทรโยค “ท�ำนาท�ำเท่าไรก็มีแต่ขาดทุน” น่ีคือค�ำพูดของคุณสุขุม พยาเครือ หลังจากท่ีครุ่นคิดอยู่นานในการ หรือจ่อย ชายผู้เป็นกระดูกสันหลังของชาติ คุณจ่อยเล่าให้ฟังว่าแต่เดิม หาพื้นที่เล็กๆ สักผืนเพื่อท�ำสวนผลไม้ ตนเองน้ันเริ่มอาชีพการเกษตร โดยการท�ำนาในพ้ืนท่ี 15 ไร่ ณ ต�ำบลรางสาร่ี เขาจึงได้เลือกพื้นท่ีขนาด 5 ไร่ ตั้งอยู่ อ�ำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี ช่วงชีวิตของการท�ำนานั้น มักจะขาดทุน ณ หมทู่ ่ี 5 ต�ำบลไทรโยค อ�ำเภอไทรโยค สาเหตุมาจากต้นทุนการผลิตที่ค่อนข้างสูง ประกอบกับราคาข้าวท่ีมีความ จังหวัดกาญจนบุรี ห่างจากตัวอ�ำเภอ เปล่ียนแปลงอยู่ตลอดเวลา ท�ำเท่าใดก็มีแต่หนี้สิน บวก ลบ คูณ หาร แล้ว ลึกเขา้ ไปในปา่ เขา ประมาณ 50 กโิ ลเมตร แทบไม่เหลือก�ำไรให้ใช้จ่ายในครอบครัว ด้วยความท้อแท้และสิ้นหวัง ตนและ ด้วยระยะทางที่ล�ำบากและสลับซับซ้อน ภรรยาจึงตัดสินใจเลิกท�ำนาพร้อมกับเดินหน้าตามหาฝันของตนเอง ในการเป็น ประกอบกับต้องข้ามล�ำห้วย ท�ำให้ต้อง เจา้ ของสวนผลไมเ้ ลก็ ๆ สักแหง่ ใช้เวลาในการเดินทางกว่า 2 ช่ัวโมง คณุ สขุ มุ พยาเครอื (จ่อย) เจ้าของสวนและภรรยา จงึ มาถงึ พน้ื ทีส่ วนของคุณจ่อย พร้อมด้วยเจา้ หน้าทสี่ ำ� นกั งานเกษตรจงั หวดั กาญจนบรุ ี คุณจ่อยเล่าว่า อปุ นสิ ัยของตนนั้น และส�ำนกั งานเกษตรอำ� เภอไทรโยค เป็นคนรักธรรมชาติและชอบอยู่กับป่า ตนเองจึงเกิดแนวคิดปลูกผลไม้ให้มีสภาพ 22 สวาง่ รเสสารริมการเกษตร คล้ายคลงึ กับปา่ เร่มิ แรกในปี พ.ศ. 2555 จึงปลูกทุเรียนพันธุ์หมอนทอง 100 ต้น พันธุ์หลินลับแล 1 ต้น พันธุ์หลงลับแล 1 ต้น และพันธุ์พวงมณี 2 ต้น นอกจากน้ี ยังมีเงาะ มังคุด และส้มโอ ปลูกแซมอยู่ ในสวนอีกด้วย

ดอกของต้นทุเรียนท่ีเร่มิ ติด ❝ จากการผสมเกสรโดยแมลง หากใครท่ีหลงใหลในธรรมชาติ สวนแหง่ นีย้ งั มที ี่พกั ในสวนให้ จำ�นวน 1 หลงั โดยไม่มีการเก็บค่าใช้จ่ายใดๆ ทง้ั สิ้น ทุเรยี นพนั ธุห์ มอนทอง มีข้อแมเ้ พียงอยา่ งเดียวคอื ขอใหม้ ีใจรกั ธรรมชาติ ทเ่ี ร่ิมมีการตดิ ผลในปีแรก ❞ เจ้าของสวนกระซิบฝากบอกว่า เทคนิคส�ำคัญในการจัดการ การให้น�้ำภายในสวนจะวางระบบน้�ำ ดูแลสวนนั้น คุณจ่อยเล่าว่าด้วยสภาพ แบบมินิสปริงเกลอร์ ใครทีม่ าเย่ียมเยียนสวนของตน นอกจาก พื้นท่ีสวนของตนนั้น มีสภาพลาดเอียง ส่วนก า ร ป ้ อ ง กั น กำ�จั ด ได้ความอ่ิมกายแล้ว ยังได้อิ่มใจท่ีได้ จึงไม่มีปัญหาน�้ำท่วมขังอันเป็นสาเหตุ แมลงศัตรูพืชน้ัน คุณจ่อยกล่าวสั้นๆ สัมผัสธรรมชาติอย่างใกล้ชิด และหาก ของรากเน่าโคนเน่าในทุเรียน โดยสวน ว่าสวนของตนจะไม่ใช้สารเคมีในการ ใครที่หลงใหลในธรรมชาติ สวนแห่งน้ี ของตนจะใช้ระยะปลูก 7x7 เมตร หลุม ปอ้ งกันก�ำจดั แมลง เพราะเมื่อใชส้ ารเคมี ยังมีท่ีพักในสวนให้ จ�ำนวน 1 หลัง ปลกู ขนาด 1x1 เมตร ลกึ 50 เซนติเมตร แล้วจะไม่มีแมลงมาผสมเกสรดอกทุเรียน โดยไม่มีการเก็บค่าใช้จ่ายใดๆ ท้ังส้ิน ก่อนปลูกจะรองก้นหลุมด้วยมูลสัตว์ ท�ำให้ทุเรียนไม่ติดผล ซึ่งตนจะใช้วิธี มีข้อแม้เพียงอย่างเดียวคือ ขอให้มีใจ ส่วนการพรางแสงน้ันจะปลูกกล้วยหักมุก การให้แมลงผสมเกสรดอกทุเรียนตาม รักธรรมชาติเพราะสวนของตนไม่มี แซมระหว่างต้นทุเรยี น ธรรมชาติ โดยปัจจุบันมีต้นท่ีเร่ิมติดดอก สิ่งอ�ำนวยความสะดวก มีแค่เพียงผืนป่า บ้างแล้ว ท้ังน้ี ผู้ที่สนใจอยากลองลิ้ม ล�ำนำ้� และขนุ เขาทมี่ ธี รรมชาตอิ นั สวยงาม การใส่ปุ๋ย ในปีท่ี 1 จะใส่ ชิมรสทุเรียนท่ีให้ผลผลิตในปีแรกว่าจะ เท่านั้น ส�ำหรับผู้ที่สนใจรายละเอียด “หวาน หอม มัน” เพียงใด สวนแห่งนี้ เพ่ิมเติมสามารถติดต่อสอบถามได้ท่ี ปุ๋ยคอกครึ่งกระสอบ จ�ำนวน 2 ครั้ง จะเริ่มเก็บเก่ียวผลผลิตประมาณส้ินเดือน คุณสุขุม พยาเครือ โทรศัพท์ 09 สว่ นในปที ี่ 2 จะใส่ปยุ๋ เคมสี ตู ร 25-7-7 มิถุนายน 2562 โดยสามารถมาเลือก 2706 5895 หรือส�ำนักงานเกษตร เพ่ือเร่งการเจริญเติบโตของต้น ปุ๋ยเคมี ตัดเองที่สวนได้ สนนราคาที่กิโลกรัมละ อ�ำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี สูตร 8-24-24 เพอื่ เรง่ การตดิ ดอก และ 80-90 บาท และเปิดใหเ้ ขา้ ชมวันจนั ทร-์ โทรศพั ท์ 0 3459 1022  n ปุ๋ยเคมีสูตร 15-0-0 และ 15-15-15 เพ่ือบ�ำรุงล�ำต้นและท�ำให้ขั้วทุเรียน วนั ศุกร์ เหนียว ลดการหลุดร่วงของผล ส�ำหรับ ทุเรยี นพันธ์หุ มอนทองบางตน้ มีขนาดลกู ทีเ่ รม่ิ สมบรู ณ์ บา้ นพกั 1 หลัง นอนได้ 4-5 ท่าน สามารถพักได้ฟรี สง่ เสริมการเวกาษรสตารร 23

ชายคา DOAE เรยี บเรยี ง : สุรนันท์ หลำ� ริ้ว ส�ำนักพัฒนาการถ่ายทอดเทคโนโลยี ข้อมูล-ภาพ : กล่มุ เผยแพรแ่ ละประชาสมั พันธ์ ส�ำนกั งานเลขานกุ ารกรม เมื่อวันท่ี 14 พฤษภาคม 2562 กรมส่งเสริมการเกษตร ได้จัดพิธีถวายพระพรชัยมงคล  เน่ืองในโอกาสพระราชพิธี บรมราชาภิเษก พทุ ธศกั ราช 2562 ณ ห้องประชุม 7 กรมส่งเสริม การเกษตร โดยมีนายส�ำราญ สาราบรรณ์ อธิบดีกรมส่งเสริม การเกษตร พร้อมด้วยคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่เข้าร่วมพิธีและ ลงนามถวายพระพรชัยมงคลอย่างพร้อมเพรียงกัน นอกจากน้ียังได้ จดั กิจกรรมเพอื่ เปน็ การเฉลิมพระเกยี รติ แสดงความจงรักภกั ดี และ สำ� นึกในพระมหากรณุ าธคิ ุณ ไดแ้ ก่ โครงการคลนิ ิกเกษตรเคลือ่ นที่ เฉลิมพระเกยี รติฯ ใน 77 จงั หวัดทั่วประเทศ โครงการรวมพลังสรา้ ง มูลค่าจากไร่นาสู่ส่ิงแวดล้อมอย่างย่ังยืน และจัดแสดงนิทรรศการ เฉลมิ พระเกยี รติ เนอื่ งในวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา ในกจิ กรรมสปั ดาห์ ประเทศไทย งาน The International Horticultural Exhibition 2019 (Beijing Expo 2019) ณ สาธารณรัฐประชาชนจีน อกี ดว้ ย เมื่อวันท่ี 17 พฤษภาคม 2562 นายส�ำราญ สาราบรรณ์ อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร เป็นประธานพิธีเปิดงาน Amazing Thai Fruit Paradise ผลไมท้ พิ ย์เมืองสขุ สยาม ณ บรเิ วณ ช้ัน G และ UG ห้างสรรพสินค้าไอคอนสยาม ภายใต้ความ รว่ มมือระหว่างโครงการเมอื งสุขสยาม ณ ไอคอนสยาม กรมสง่ เสรมิ การเกษตร กรมวิชาการเกษตร กรมการพัฒนาชุมชน สมาคม พืชสวนแห่งประเทศไทย ตลาดไท และกลุ่มเกษตรกรเทศบาล ต�ำบลพลับพลา-นารายณ์ จังหวัดจันทบุรี เพ่ือเป็นพื้นท่ีการค้า และยกระดับผลไม้ไทยสู่สากล เป็นการประกาศศักยภาพผลไม้ไทย ที่มีความมหัศจรรย์ ทั้งด้านรสชาติและคุณประโยชน์ท่ีดีต่อสุขภาพ และมสี รรพคุณทางยารักษาโรค เม่ือวันที่ 20 พฤษภาคม 2562 ว่าท่ีร้อยตรี สมสวย ปัญญาสิทธ์ิ รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร เป็นประธาน พิธีเปดิ งานวนั ผง้ึ โลก (World Bee Day) คร้ังที่ 2 ณ โรงแรมเอเชีย กรุงเทพ เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร ภายในงานมีการเสวนา การเล้ียง-แปรรูปผลิตภัณฑ์จากผึ้งให้ได้คุณภาพ สรรพคุณและ คุณค่าของน�้ำผึ้งจากผ้ึงชนิดต่างๆ ของประเทศไทย มาตรฐาน น้�ำผึ้ง การพัฒนาเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ผ้ึงและเอกลักษณ์เฉพาะ น�ำ้ ผึ้งพื้นเมอื งไทย และการสรา้ งธุรกิจเพ่อื สังคม รวมท้งั การแปรรูป ผลิตภัณฑ์ผ้ึง นอกจากนี้ระหว่างวันท่ี 20-29 พฤษภาคม 2562 ยงั มกี ารจดั แสดงและจ�ำหนา่ ยผลติ ภณั ฑ์จากผึ้งคณุ ภาพดี ณ บริเวณ กูร์เมต์ มาร์เกต (Grurmet Market) ช้ัน G ศูนย์การค้า สยามพารากอน เพ่ือเป็นการประชาสัมพันธ์และช่องทางการ จ�ำหนา่ ยผลติ ภัณฑ์จากผงึ้ คุณภาพดีให้เปน็ ทีร่ ู้จกั กวา้ งขวางมากข้นึ 24 วสา่งรเสสารริมการเกษตร

เม่ือวันท่ี 10 พฤษภาคม 2562 นางกุลฤดี พัฒนะอ่ิม เม่ือวันที่ 22 พฤษภาคม 2562 รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร เป็นประธานการประชุม นางดาเรศร์ กิตติโยภาส รองอธิบดี คณะท�ำงานขับเคลื่อนโครงการพัฒนางานส่งเสริมการเกษตร กรมสง่ เสริมการเกษตร ลงพ้นื ทตี่ ิดตาม เชงิ พ้นื ที่ ครงั้ ที่ 1/2562 ณ ห้องประชุม 4/1 กรมสง่ เสริมการเกษตร ความก้าวหน้าของโครงการเกษตรเพื่อ เพื่อพิจารณาเก่ียวกับคู่มือการด�ำเนินงานโครงการพัฒนางาน อาหารกลางวนั ณ โรงเรียนตำ� รวจตระเวน ส่งเสริมการเกษตรเชิงพื้นท่ี และการสัมมนาเชิงปฏิบัติการเตรียม ชายแดนบา้ นย่านซอ่ื อำ� เภอกุยบรุ ี จังหวัด การขับเคลื่อนโครงการฯ ดังกล่าวแก่กลุ่มเกษตรกรเป้าหมายใน ประจวบคีรีขันธ์ เพ่ือเตรียมพร้อมก่อนเปิด 6 พ้ืนที่ ได้แก่ 1. แปลงใหญ่ผักปลอดภัย จังหวัดปทุมธานี ภาคเรียน ส�ำหรับใช้ประกอบเล้ียงอาหาร 2. วิสาหกิจชุมชนมะพร้าวอ่อนน�้ำหอม จังหวัดสมุทรสงคราม กลางวันให้แก่นักเรียน และท�ำกิจกรรมทางการเกษตร รวมถึงการ 3. แปลงใหญ่มะพร้าว จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา 4. แปลงใหญ่ผัก จงั หวัด วางแผนการด�ำเนินโครงการเกษตรเพ่ืออาหารกลางวันในอนาคต กาฬสินธุ์ 5. แปลงใหญ่มังคุด จังหวัดนครศรีธรรมราช และ โดยด�ำเนินการผ่านอาคารเกษตรสิริสุข ซ่ึงเป็นอาคารท่ีกรมส่งเสริม 6. อะโวคาโดพบพระ จังหวัดตาก การเกษตรจดั สร้างและน้อมเกล้าฯ ถวายแด่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เน่ืองใน โอกาสท่กี รมส่งเสริมการเกษตร ครบรอบ 50 ปี เมอื่ วนั ท่ี 21 พฤษภาคม 2562 นายชาตรี บญุ นาค รองอธบิ ดี กรมส่งเสริมการเกษตร เปน็ ประธานพิธเี ปิดโครงการสมั มนาเพิ่ม ประสทิ ธภิ าพผนู้ ำ� กลมุ่ แมบ่ า้ นเกษตรกรระดบั ประเทศ ณ โรงแรมเวสต์ เกตเรสซเิ ดนซ์ อำ� เภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบรุ ี พรอ้ มทง้ั มอบนโยบาย แก่กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรและเจ้าหน้าท่ีท่ีเข้าร่วมโครงการ และเย่ียม ชมนิทรรศการแสดงผลงานเด่นของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร โดยการ สมั มนาครงั้ นจี้ ดั ขน้ึ ระหวา่ งวนั ที่ 21-22 พฤษภาคม 2562 เพอื่ พฒั นา ศกั ยภาพกลมุ่ บรหิ ารจดั การกลุ่ม เสรมิ สรา้ งภาวะผูน้ �ำ กำ� หนดแผน งานและแนวทางการพัฒนากลมุ่ แม่บ้านเกษตรกร ถอดบทเรยี นผนู้ ำ� กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรที่มีผลงานดีเด่น รวมถึงเช่ือมโยงและพัฒนา เครอื ขา่ ยผ้นู ำ� กลมุ่ แม่บ้านเกษตรกร ส่งเสริมการเวกาษรสตารร 25

ลดต้นทุนเกษตร เรียบเรยี ง : วรวรรณ อังกสิทธิ์ สำ� นกั งานเลขานุการกรม งานวนั ถ่ายทอดเทคโนโลยี เพอื่ เรมิ่ ต้นฤดกู าลผลิตใหม่ (Field Day) ยางพารา ที่ ศพก.อ.ปะเหลยี น จ.ตรัง งานวันถ่ายทอดเทคโนโลยีเพ่ือเร่ิมต้นฤดูกาลผลิตใหม่ หรือ Field Day เป็นกิจกรรมหน่ึง ท่ีกรมส่งเสริมการเกษตรจัดขึ้นทุกปีในช่วงของการเร่ิมต้นฤดูกาลผลิตใหม่ ซึ่งแต่ละพ้ืนท่ีจะก�ำหนด ช่วงเวลาในการจัดงานแตกต่างกัน เพื่อให้สอดคล้องกับช่วงเวลาของพืชพันธุ์ส�ำคัญที่เกษตรกรปลูก อาศัยการถ่ายทอดความรู้จากศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร หรือ ศพก. ซึ่งมศี ูนยห์ ลักทงั้ หมด จ�ำนวน 882 ศนู ย์ ท่วั ประเทศ โดยมีเกษตรกรตน้ แบบทพี่ ร้อมถา่ ยทอดความรู้ ในด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมการเกษตรท่เี หมาะสมต่อการปลูกพชื ในพืน้ ทน่ี นั้ ๆ การจัดงาน Field Day มีวัตถุประสงค์ เม่อื วันที่ 2 พฤษภาคม ทผี่ ่านมา นายส�ำราญ เพื่อกระตุ้นให้เกษตรกรเริ่มต้นการผลิตในปีการ สาราบรรณ์ อธบิ ดีกรมส่งเสริมการเกษตร เดินทางไป เพาะปลูกใหม่ โดยใช้เทคโนโลยีและภูมิปัญญาท่ีมี เป็นประธานเปิดงานวันถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อ ความเหมาะสมกับพื้นที่ เป็นการ “ถ่ายทอดความรู้ เริ่มตน้ ฤดกู าลผลติ ใหม่ (Field Day) ประจ�ำปี 2562 แบบเห็นของจริง” ซ่ึงหน่วยงานในสังกัดกระทรวง ณ ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต เกษตรและสหกรณไ์ ดจ้ ดั ใหบ้ รกิ ารดา้ นการเกษตรตาม สินค้าเกษตร (ศพก.) อ�ำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง ภารกิจของแต่ละหน่วยงาน เพ่ือสนับสนุนเกษตรกร กิจกรรมหลักคือ การถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการท�ำ และท�ำให้เกษตรกรได้รู้จักและใช้ประโยชน์จากศูนย์ สวนยางพารา โดยมีนางณิทฐา แสวงทอง รองผวู้ า่ ราชการ เรียนรู้การเพ่ิมประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร จังหวัดตรังให้การต้อนรับ นายมานพ แก้วอัมพร และศูนย์เครือข่ายท่ีมีอยู่ในพ้ืนท่ีของตนเอง ประกอบ เกษตรจังหวัดตรัง รวมท้ังหัวหน้าส่วนราชการและ กับภายในงาน Field Day จะจัดสถานีเรียนรู้ต่างๆ เจ้าหน้าที่ ผู้น�ำทอ้ งถนิ่ คณะกรรมการ ศพก. เกษตรกร เพ่ือให้เกษตรกรจะได้เรียนรู้เทคโนโลยีและนวัตกรรม รนุ่ ใหม่ (Young Smart Farmer : YSF) และเกษตรกร ท่ีเหมาะสมส�ำหรับการเร่ิมต้นฤดูกาลผลิตใหม่ของพืช อำ� เภอปะเหลยี นมาเข้ารว่ มงานจ�ำนวนมาก ในพนื้ ท่ีด้วย 26 สวา่งรเสสารริมการเกษตร

❝ เกษตรกรจะมีโอกาสในการรบั ความรู้เพื่อสร้างอาชีพ ทางเลือกในการเพ่ิมรายได้เสริมให้เกษตรชาวสวน ยางพารา เพื่อลดรายจา่ ยและเพิ่มรายไดด้ ว้ ย ❞ อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า การ มคี วามจ�ำเปน็ ในการน�ำประเดน็ การเพิ่มประสทิ ธภิ าพ ถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการเกษตรให้กับเกษตรกร การผลิตยางพารามาเป็นประเด็นในการถ่ายทอด ในการจัดงาน Field Day ในครง้ั นี้ ไดพ้ ิจารณาเลือก เทคโนโลยีเพ่ือเร่ิมต้นฤดูกาลผลิตใหม่ของอ�ำเภอ สินคา้ หลกั คือ ยางพารา เนือ่ งจาก พื้นทก่ี ารเกษตร ปะเหลียน จังหวัดตรัง โดยมีเป้าหมายในการจัดงาน ในอ�ำเภอปะเหลียนท้ังหมด 240,154 ไร่ โดย Field Day เพื่อให้เกษตรกรสามารถน�ำความรู้ที่ได้ ร้อยละ 93 เป็นพื้นท่ีปลูกยางพารา หรือคิดเป็น ไปปรับใช้กับพ้ืนที่ของตนเอง เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพ พ้ืนที่ 223,592 ไร่ เกษตรกรประกอบอาชีพท�ำสวน การผลิตยางพารา สามารถลดต้นทุนการผลิตลงได้ ยางพารา จ�ำนวน 7,394 ครวั เรอื น คิดเป็นร้อยละ 82 อย่างน้อยร้อยละ 10 และเพิ่มผลผลิตร้อยละ 10 ของจ�ำนวนครัวเรือนเกษตรกรทั้งหมด สภาพปัญหา ในขณะที่เกษตรกรจะมีโอกาสในการรับความรู้เพื่อ ในพื้นที่ คือ เกษตรกรกรส่วนใหญ่มีรายได้หลัก สร้างอาชีพทางเลือกในการเพิ่มรายได้เสริมให้เกษตร จากการประกอบอาชีพยางพารา เม่ือราคายางพารา ชาวสวนยางพารา เพื่อลดรายจ่ายและเพมิ่ รายไดด้ ้วย ตกต่�ำ จึงส่งผลกระทบกับความเป็นอยู่ของเกษตรกร ส�ำหรับศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพ อ�ำเภอปะเหลียนโดยตรง สภาพพ้ืนที่เป็นที่ราบลุ่ม การผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) อ�ำเภอปะเหลียน ผลผลิตยางมีคุณภาพต�่ำ ต้นทุนการผลิตสูง ดังนั้นจึง ตั้งอยู่ที่บ้านป่ากอ หมู่ท่ี 5 ต�ำบลปะเหลียน อ�ำเภอ ปะเหลียน จังหวัดตรัง ซึ่งมีนายมนตรี จั่นจตุรพันธ์ เป็นเกษตรกรต้นแบบด้านการท�ำสวนยางพารา ได้ก�ำหนดประเด็นเทคโนโลยีที่จะถ่ายทอดความรู้ ให้แก่เกษตรกร สถานีเรียนรู้เพื่อถ่ายทอดความรู้ ใหักับเกษตรกรเป้าหมาย ซึ่งเป็นกจิ กรรมหลกั จำ� นวน 5 สถานี ได้แก่ ส่งเสรมิ การเวกาษรสตารร 27

1. การกรีดยางพาราท่ีถูกต้องและเหมาะสม 3. การป้องกันและก�ำจัดโรคท่ีส�ำคัญของ มีนายมนตรี จั่นจตุรพันธ์ เกษตรกรผู้น�ำ ศพก.หลัก ยางพารา ซ่ึงมีนายสุวิทย์ สรรเพ็ชร เจ้าหน้าท่ีจาก และเจ้าหน้าที่จากการยางแห่งประเทศไทย (กยท.) กลุ่มอารักขาพืช ส�ำนักงานเกษตรจังหวัดตรังเป็น อ�ำเภอปะเหลียน เป็นวิทยากรให้ความรู้ในรูปแบบ วทิ ยากร ใหค้ วามร้ใู นประเดน็ โรคท่สี ำ� คญั ของยางพารา การบรรยายให้เกษตรกรได้เห็นถึงความส�ำคัญของ โดยเฉพาะโรครากขาวยางพารา การสาธิตการใช้ ระบบกรีดและการกรีดยางที่ถูกต้อง มีการฝึกปฏิบัติ เช้ือไตรโคเดอร์มาในการป้องกันและก�ำจัดโรคเส้นด�ำ สาธติ การกรดี ยาง การฝึกการลับมดี กรดี ยาง เพื่อชว่ ย และโรครากขาวในยางพารา การแนะน�ำตัวอย่างและ เพิ่มผลผลิตยางพารา และลดต้นทุนในการจ้างลับมีด วิธีการใช้สารชีวภัณฑ์ รวมถึงวิธีการผลิตสารชีวภัณฑ์ กรดี ยาง และการใช้สารเคมีเรง่ น้�ำยางกอ่ นโค่น ใช้เอง ซึ่งจะช่วยให้เกษตรกรสามารถลดการใช้ 2. การจัดการปุ๋ยยางพาราท่ีถูกต้องและ สารเคมีในการป้องกันก�ำจัดโรคยางพารา ลดต้นทุน เหมาะสม มนี างเมตตา คงวิทยา ประธานศนู ยจ์ ัดการ การผลิต และลดความเสีย่ งในการใชส้ ารเคมไี ด้ ดนิ ปยุ๋ ชมุ ชน (ศดปช.) อ�ำเภอปะเหลียน และเจ้าหน้าท่ี 4. การร่วมกลุ่มเพื่อพัฒนาการตลาด ส�ำนักงานเกษตรอ�ำเภอปะเหลียน เป็นวิทยากรให้ ยางพารา โดยนายพรชัย ช้ันสกุล ผู้แทนชุมชน ความรู้โดยใช้รูปแบบการบรรยาย เพ่อื ใหเ้ กษตรกรใช้ สหกรณ์การเกษตรอ�ำเภอปะเหลียน มาบรรยายให้ ปุย๋ ในยางพารา ไดถ้ กู สตู ร ถูกที่ ถกู เวลา ถูกปรมิ าณ เกษตรกรเห็นความส�ำคัญในการรวมกลุ่ม การจัดตั้ง ท�ำให้ผลผลิตเพ่ิมข้ึน และลดต้นทุนการผลิต โดยการ กลุ่มแปลงใหญ่ยางพารา การพัฒนาคุณภาพผลผลิต ผสมปุ๋ยใช้เองตามค�ำแนะน�ำของกรมวิชาการเกษตร และยกระดับราคายางแผ่นรมควัน และช่องทาง และการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ สูตรปุ๋ยที่เหมาะสม การตลาดของกลมุ่ กับยางพาราเปิดกรีดแล้ว และการสาธิตการผลิต 5. อาชีพเสริมรายได้ การเล้ียงแพะ การ ป๋ยุ ใชเ้ อง เลี้ยงผึ้ง โดยมีนายเสาขี ทับเท่ียง เกษตรกรต้นแบบ ศูนย์เครือข่าย (การเล้ียงแพะ) และนางสุนิดา สวุ รรณหงส์ เกษตรกรตน้ แบบเครอื ข่าย (การเลยี้ งผ้งึ ) มาให้ความรู้ในประเด็นจุดเด่นของอาชีพทางเลือก แต่ละอาชีพ แสดงให้ถึงความขั้นตอนการด�ำเนินการ โดยภาพรวม สรุปตน้ ทุนในการผลิต และผลตอบแทน ท่ีคาดวา่ จะได้รับ ซึง่ เกษตรกรจะสามารถน�ำความรู้ไป เปน็ อาชพี ทางเลอื กหรอื อาชีพเสริมรายต่อไปได้ 28 สวา่งรเสสารรมิ การเกษตร

กิจกรรมการรอง เป็นการให้บริการ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้ก�ำหนด เป้าหมายของงาน Field Day คือ ต้องการ ทางการเกษตรของหนว่ ยงานในสงั กดั กระทรวงเกษตร ยกระดับคุณภาพชีวิตเกษตรกรให้ดีขึ้น และ และสหกรณ์ ในรูปแบบคลินิกเกษตร เช่น คลินิกดิน มีรายได้เพ่ิมขึ้น โดยมีการด�ำเนินงานตาม ของสถานีพัฒนาท่ีดินตรัง คลินิกพืชของศูนย์วิจัยและ นโยบายกระทรวง เช่น ศพก. แปลงใหญ่ พัฒนาการเกษตรตรัง คลินิกปศุสัตว์ของส�ำนักงาน เกษตรทฤษฎใี หม่ Zoning by Agri-MAP เปน็ ตน้ ปศุสตั ว์จังหวัดตรัง เป็นต้น ซ่ึงนโยบายเหล่านี้จะใช้ ศพก.เป็นกลไกหลัก ในการขับเคลื่อน และ ศพก. จะเป็นสถานที่ สำ�หรบั กิจกรรมเสรมิ มกี ารจดั แสดง เรียนรู้ น�ำไปสู่การผลิตร่วมกันแบบแปลงใหญ่ โดยอาศัยเทคโนโลยีและนวัตกรรมเข้ามาช่วย นิทรรศการแสดงความส�ำเร็จของกลุ่มเกษตรกรใน ดงั นั้น ศพก. ทั้ง 882 แห่งทวั่ ประเทศ มีแนวทาง พื้นที่ และการออกร้านจ�ำหน่ายผลผลิตการเกษตร การด�ำเนินงาน 4 ด้านด้วยกัน ดังน้ี 1. เตรียม จากกลุ่ม/สถาบันเกษตรกรในพื้นที่ และการแสดง ความพร้อมองค์ความรู้เพื่อวางแผนการผลิต นิทรรศการและจ�ำหน่ายปัจจัยการผลิตจากเอกชน การให้ความรู้ และบริการทางการเกษตร ในพื้นท่จี งั หวัดตรัง 2. การเข้าถึงปัจจัยการผลิต เช่น พันธุ์พืช เคร่ืองจักร และการตรวจวิเคราะห์ดิน 3. การบริหารจัดการความเสี่ยงทางการเกษตร การเฝ้าระวังศัตรูพืช การให้ความรู้เก่ียวกับ สารชีวภัณฑ์ต่างๆ 4. การสร้างความเข้มแข็ง ให้เกษตรกร สนับสนุนให้เกิดการรวมกลุ่ม และท�ำแผนการผลิตรายบุคคล ซึ่งการจัดงาน Field Day และกิจกรรมด้านการถ่ายทอด เทคโนโลยีเหล่านี้จะเกิดประโยชน์สูงสุดได้ ก็ ต ่ อ เ ม่ื อ เ ก ษ ต ร ก ร ไ ด ้ น� ำ ค ว า ม รู ้ ที่ ไ ด ้ รั บ ถ่ายทอดไปปรับใช้กับพ้ืนที่ของตนเองอย่าง จริงจงั นนั่ เอง  n ส่งเสรมิ การเวกาษรสตารร 29

สาระเกษตร เรียบเรียง-เรอ่ื ง : สถานวี ิทยกุ ระจายเสยี ง เพือ่ การเกษตร AM1386 KHz. “ตะลอนไทย ตะลยุ เที่ยว” รายการนอ้ งใหม่ของสถานวี ทิ ยุเกษตร งผตพกวกเขเาเมู้อัวกิร่ีาทเาอมื่ออ่ารอ่อืษรยงนยดเงเยตเกสุอฯทกกาูจร่าถษ็มมุกาาษสเงปรภกาตทอดเตวเนป็นชราก่าัสียทรีฯ่ือนหย็นษดู่่ีทAแนลใทกตีค“น่ีลตสักะMรราพคร่้วาถ้ไกงะจับกดี่รเเ1ทกาพอา3ะับ็้เคบนปรราม่ือเ8งบรีอิดววีดใเกพ6หน.สิ็ทงพมู่อแ.อ้เื้อัเ.กวกยน”ลกวKเหกดหษุอักนขษHเาาไนต่ืนรนรอดตไเzดรใาก่อี้ะถงดร้มฟ.ก้วจี่ยยืกอแต่าังาราซวลวรร้อกพหย“ขึ่ง่าาะงมนัรบอเยเ้เสอขปสปือสะกกหงอีผ็ยนแ็น่งากัแบกฮู้ทสรงฤเนับรคสต่เมี่สถกะพกณุ่านรณนา!ษงา!ื่อิน�ำมใ!์”ๆร์จี วันน้ีพ่ีเอเอ็ม มีรายการน้องใหม่มาแรงมาแนะน�ำด้วย “ท�ำไม ถึงเป็นน้องใหม่มาแรงนะหรอ ?” ก็เพราะเป็นรายการที่จะพาไปเที่ยว ในแหล่งท่องเท่ียวเชิงเกษตรที่น่าสนใจ ตอบโจทย์กับนักท่องเที่ยวสมัยน้ี ท่ีไม่ว่าจะไปเท่ียวท่ีไหนก็ต้องติดแฮทแท็ก #ท่องเท่ียวเชิงเกษตร เมื่อพูดถึงแหล่งท่องเท่ียวเชิงเกษตรในปัจจุบันน้ีมีหลายแห่งด้วยกัน แตล่ ะแหง่ ก็มีจดุ เดน่ จดุ ขายที่แตกตา่ งกันออกไปตามแต่สภาพภมู ปิ ระเทศ สภาพอากาศและประเภทการทำ� เกษตรของคนในพื้นท่ีดว้ ย “ไหนๆ กพ็ ูด เปิดตัวมาขนาดนี้แล้ว พี่เอเอ็มก็จะยกตัวอย่างให้ฟังเพ่ือเรียกน้�ำย่อย สักหน่อยแล้วกนั ” เม่ือช่วงต้นปีท่ีผ่านมาพ่ีเอเอ็มได้ยินเสียงลือเสียงเล่าอ้างมาว่า ท่ีจังหวัดเพชรบูรณ์มีแหล่งท่องเท่ียวเชิงเกษตรที่มีช่ือเสียงระดับประเทศ มีรายการโทรทัศน์หลายช่องเข้าไปขอสัมภาษณ์ เมื่อได้ยินอย่างนั้นแล้ว ทีมงานรายการ ตะลอนไทย ตะลุยเท่ียว รีบตีตั๋วมุ่งหน้าตรงไปที่ อ�ำเภอเขาค้อทนั ที สถานที่แรก เราจะไปตะลุยเที่ยวกันที่ไร่กาแฟจ่านรินทร์ เม่ือเดนิ ทางมาถงึ กพ็ บกบั ดาบต�ำรวจ นรินทร์ ศรมี รกตมงคล หรือพจ่ี ่า เจ้าของไร่รอต้อนรับอยู่แล้ว พร้อมกับกล่ินกาแฟอ่อนๆ จากโรงคั่ว เมล็ดกาแฟด้านหลัง พ่ีจ่าอาสาพาเดินชมไร่กาแฟจ่านรินทร์จนทั่ว ถึงจะตั้งช่ือเป็นไร่กาแฟ แต่ที่นี่ก็ไม่ได้ปลูกกาแฟเพียงอย่างเดียวนะครับ มีทั้งเงาะ ลิ้นจ่ี มังคุด กล้วย พริกไทย แมคาเดเมีย อะโวคาโด และ พืชอื่นๆ อีกมากมาย สมกับการได้รับการยอมรับให้เป็นแปลงตัวอย่าง ในหลายๆ ด้าน เช่น แหล่งเรียนรู้การปลูกพืชสวนผสม วิสาหกิจ เกษตรอินทรีย์ ศูนย์เรียนรู้เกษตรปลอดภัย ต�ำบลริมสีม่วง และ พ่วงมาด้วยศูนย์เรียนรู้การแปรรูปกาแฟและแมคาเดเมียอีกด้วยละครับ มาถึงตรงนี้พ่ีเอเอ็มก็ไม่สงสัยแล้วว่าท�ำไมไร่กาแฟจ่านรินทร์ถึงเป็น ปลายทางทน่ี กั ทอ่ งเที่ยวต้องมาเยอื นใหไ้ ด้ 30 วสาง่ รเสสารรมิ การเกษตร

ถัดจากไร่พี่จ่า พ่ีเอเอ็มก็เจอรถบรรทุกกะหล�่ำปลีสดๆ เตรียม ❝ ที่จะส่งไปขายในตลาด สืบทราบว่าเป็นกะหล�่ำปลีจากไร่ภูเขาค้อ ของคุณวันเพ็ญ เเก้วเเกม หรือผู้ใหญ่เพ็ญ ผู้ใหญ่บ้านสาวสวยท่ีกล้าคิด ถึงแม้วา่ เส้นทางมาทน่ี ่ี กล้าลงมอื ท�ำ ผา่ นการลองผดิ ลองถูกมาหลายตอ่ หลายคร้ังจนมไี ร่ภูเขาค้อ จะคอ่ นข้างยากลำ�บาก ซึ่งปลูกทั้งกะหล�่ำปลี กรีนโอ๊ค เรดโอ๊ค และผักอีกหลายชนิด ที่ส�ำคัญ ไม่ได้ส่งขายเฉพาะตลาดท่วั ไปเทา่ นน้ั นะครบั เพราะไรน่ ้ีปลูกแบบอินทรยี ์ ตอ้ งขึ้นเขาลงหว้ ย 100% จนคุณภาพผักไปเข้าตาห้าง Modern Trade เจ้าหนึ่งเข้า เลยมา แต่นักท่องเท่ียวกย็ งั ยืนยนั รับซื้อแล้วน�ำไปวางขายภายใต้ชื่อของห้างไปเลยครับ “น่ีแหละครับของดี มงุ่ มนั่ ทจ่ี ะมาท่องเทยี่ วท่นี ใี่ หไ้ ด้ มคี ุณภาพใครๆ กอ็ ยากซื้อ” พ่เี อเอม็ พงึ่ ถึงบางอ้อกว็ นั นี้แหละครบั แต่ตะลอนไทย ตะลุยเท่ียว ของเรายังไม่หมดเพียงเท่าน้ี เพราะเรามีนัดกับประธานศูนย์เรียนรู้การเพ่ิมประสิทธิภาพการผลิต ❞ สนิ คา้ เกษตร (ศพก.) ของอำ� เภอเขาค้อด้วย นัน่ ก็คือคุณสุทธิพงษ์ พลสยม หรือพ่ีแอ๊ด เจ้าของบ้านไร่ไออุ่น ซ่ึงท่ีน่ีถือเป็นอีกหน่ึงแปลงตัวอย่าง ที่ท�ำเกษตรแบบผสมผสาน แต่ถ้าให้พูดถึงจุดขายของบ้านไร่ไออุ่นละก็ พี่แอ๊ดภูมิใจน�ำเสนอ “สตรอว์เบอร์รี 3 ลด” “คาดว่าหลายคนก็ก�ำลัง สงสัยว่า เอ๊ะ! แล้วสตรอว์เบอร์รี 3 ลดเป็นยังไง???” พ่ีแอ๊ดก็เลยเล่า ให้ฟังว่าเป็นการสร้างจุดขายที่แตกต่าง 3 ลดก็ประกอบด้วย ลดภาวะ โลกร้อน ลดการใชส้ ารเคมี และลดตน้ ทนุ การผลติ นน่ั เอง ทีบ่ า้ นไร่ไออนุ่ ขายทั้งสตรอว์เบอร์รีผลสด ต้นพันธุ์ท่ีสมบูรณ์แข็งแรง และผลิตภัณฑ์ แปรรูปจากสตรอเบอร์ร่ีและมัลเบอร์รีผลสด “พูดยังไม่ทันขาดค�ำ พี่แอ๊ด ก็ย่ืนไอศกรีมสตรอว์เบอร์รี และมัลเบอร์รีมาใช้ชิม หวานถูกใจจนต้อง ซอ้ื กลบั บ้านมาอีกหลายแพก็ เลยครบั ” ถงึ แมว้ า่ เส้นทางมาท่ีนจ่ี ะคอ่ นข้าง ยากล�ำบาก ต้องขึ้นเขาลงห้วย แต่นักท่องเท่ียวก็ยังยืนยันมุ่งม่ันที่จะมา ทอ่ งเที่ยวท่นี ่ใี ห้ได้ พีเ่ อเอ็มพง่ึ ถึงบางออ้ กว็ นั นีแ้ หละครับ สง่ เสรมิ การเวกาษรสตารร 31

เพลิดเพลินและอ่ิมหน�่ำกันแล้ว เราก็มุ่งตรง หลังจากลาพ่ีทิพย์และลุงประมาณแล้ว ดวงอาทิตย์ก็คล้อยต่�ำ มาที่ไร่ทิพย์เสาวรส และไร่พริกไทยลุงประมาณ ลงเรื่อยๆ พลิกข้อมือดูนาฬิกาเวลาประมาณ 17.00 น. ยังพอมีเวลาท่ีจะ ของคุณดวงทิพย์ สายโสภา หรือพี่ทิพย์ และ เดินทางไปแหล่งท่องเท่ียวท่ีสุดท้ายของวันน้ี โชคดีท่ีไม่ต้องบุกป่าฝ่าดง คุณประมาณ สายโสภา หรือลุงประมาณ “ต้องแอบ เหมือนที่อ่ืนๆ เพราะไร่คมคายไฮโดรโพนิกส์นั้น อยู่ติดถนนพอดี กระซิบบอกก่อนว่าทั้งคู่เป็นสามีภรรยากัน” โดย พอจะก้าวขาลงจากรถเท่านั้น เจ้ามอสสุนัขของพ่ีคมคายเจ้าของไร่ พี่ทิพย์ปลูกเสาวรส ส่วนลุงประมาณปลูกพริกไทย ก็เห่าทักทายพวกเราสะงั้น แต่ก็แค่ทักทายนะครับ เพราะหลังจากนั้น และทั้งคู่ก็ช่วยกันปลูกช่วยกันดูแลไร่ จนในที่สุด เจ้ามอสก็เดินตามหลังพ่ีคมคายพาเราเดินตะลอนทั่วทั้งไร่เลยทีเดียว พัฒนามาเป็นอีกหนึ่งแหล่งท่องเท่ียวเชิงเกษตร ภายในไร่ของพ่ีคมคายปลูกพืชแบบไฮโดรโปนิกส์ เป็นการปลูกพืชไร้ดิน ท่ีน่าสนใจ ในวันที่พ่ีเอเอ็มเดินทางไปท่ีไร่ก็เป็น หรือการปลูกพืชด้วยน้�ำ ซ่ึงส่วนใหญ่แล้วก็เป็นผักที่เรามักจะเห็นอยู่ใน วันเดียวกันกับเกษตรกรจากจังหวัดใกล้เคียงมาดูงาน จานสลัดผัก เช่น กรีนโอ๊ค เรดโอ๊ค กรีนคอส เป็นต้น พ่ีคมคายพาเรา ที่ไร่ด้วย บรรยากาศก็ย่ิงคึกคักกันไปใหญ่ พ่ีทิพย์ เดินไปดูตั้งแต่กระบวนการเพาะต้นกล้าในฟองน้�ำ การน�ำต้นกล้า ก็เร่ิมจับไมโครโฟนบรรยายเก่ียวกับการท�ำเกษตร ลงปลูกจริง และการจัดการระบบน้�ำภายในไร่ ถือเป็นสิ่งส�ำคัญมาก ของตนเองเริม่ ต้งั แต่การปลกู เทคนคิ การปลูก การท�ำ ส�ำหรับการปลูกพืชไร้ดิน “เดินไปมุมไหนในไร่พี่คมคายก็จะเด็ดผักสดๆ การตลาด ปญั หาและอุปสรรคทผ่ี า่ นมา ใหผ้ ูเ้ ขา้ ดูงาน ให้ชิมกันทุกที ท�ำให้ได้รู้ว่าบรรดาผักสลัดท่ีเรากินกัน ตอนพ่ึงเด็ด ได้ฟังกัน ระหว่างนั้นลุงประมาณก็มาสะกิดถาม จากต้นใหม่ๆ เนย้ี กรอบและอรอ่ ยทีส่ ดุ แล้ว” พ่ีเอเอ็มว่า “จะไปดูไร่พริกไทยไหม? รู้ตัวอีกที พ่ีเอเอ็มกเ็ ดนิ อยู่ในดงพริกไทยแล้วละครบั ” พรกิ ไทยท่ีน่ี เมด็ ใหญ่ สีสด บรรยากาศในไร่ก็เยน็ สบาย ลุงประมาณ เล่าวา่ สามารถเก็บพริกไทยได้ตลอดประมาณ 2-3 วนั ต่อการเก็บหนึ่งครั้งข้ึนอยู่กับช่วงเวลา ผลผลิตท่ีได้ สว่ นหนงึ่ นำ� ไปทำ� พรกิ ไทยขาว อกี สว่ นขายทำ� พรกิ ไทยดำ� “ลุงประมาณบอกพี่เอเอ็มอีกว่า ขายคร้ังนึงรายได้ กพ็ อตัวอยู่เหมอื นกนั และกย็ มิ้ มุมปาก” แหล่งท่องเท่ียวเชิงเกษตรในจังหวัดเพชรบูรณ์แต่ยัง ไม่หมดเพียงแค่นี้นะครับ เพราะยังมีอีกหลายท่ีรอให้ทุกท่าน ไปเยี่ยมชมอยู่ แต่ถ้ายังไม่สะดวกเดินทางไปตอนน้ีละก็หยิบ สมาร์ทโฟนของท่านขึ้นมาแล้วเข้าไปรับฟังรายการ “ตะลอนไทย ตะลุยเที่ยว” เพ่ิมเติมได้ท่ี www.am1386.com ทุกวันจันทร์ และองั คาร เวลา 19.30-20.00 น. นะครบั หรอื จะเขา้ ไปดคู ลปิ บรรยากาศในแหล่งท่องเท่ียวอ่ืนๆ ได้ที่ Youtube Channel : am1386 Radio นะครับ วันนี้พ่ีเอเอ็มเล่ามาสะยาวเหยียดต้อง ขอตวั ไปหาท่เี ท่ยี วใหมๆ่ มาแนะน�ำผูอ้ ่านทุกท่านเพิม่ เติมซะแลว้ ส�ำหรับวันน้ีสวสั ดีครบั   n 32 สวา่งรเสสารรมิ การเกษตร

DO And Eat เรียบเรียง : สรุ นันท์ หล�ำร้วิ ส�ำนักพฒั นาการถา่ ยทอดเทคโนโลยี พริกทอดกรอบงาขาว ถกู ใจสายแซบ่ จดั จ้านเกินหา้ มใจ หลายคนอาจเคยได้ล้ิมลองกันมาบ้างแล้ว กับเมนูของว่างทานเล่นแนวใหม่ ท่ีมีวัตถุดิบหลักคือ พริก และมีสูตรการปรุงรสที่แตกต่างกันออกไป เช่น ใส่ผงปรุงรส ผงหม่าลา่ (เคร่ืองเทศรสเผ็ดจากประเทศจนี ) ผงตม้ ย�ำ เปน็ ต้น แต่ขึน้ ชือ่ ว่าพริกใช่ว่าตอ้ งเผ็ด อย่างท่ีเดียว เพราะพริกทอดกรอบงาขาวจะเผ็ดน้อยทานเล่นได้หมดจานแน่นอน วิธีก็ท�ำ งา่ ยนดิ เดยี วแตอ่ ปุ กรณท์ ขี่ าดไมไ่ ดก้ ค็ อื ถงุ มอื เพราะอาจจะแสบรอ้ นไดโ้ ดยเฉพาะคนทแ่ี พพ้ รกิ เม่ือพรอ้ มแล้วก็อยา่ รอชา้ มาลงมอื กันเลยดีกวา่ พรกิ ทอดกรอบงาขาว ส่วนประกอบ 1. พรกิ แหง้ เมด็ ใหญ ่ 15 เม็ด (สสี วยไม่มกี ลนิ่ หืนหรอื ขนึ้ รา) 2. งาขาว ¼ ถ้วยตวง 3. แปง้ ทอดกรอบ 1-2 ช้อนโตะ๊ 4. น้ำ� ตาลทราย 1-2 ชอ้ นโต๊ะ 5. เครอ่ื งปรุง เช่น ผงปรงุ รสหมู 1 ชอ้ นชา หรอื รสไก่ ผงหม่าลา่ หรอื ผงตม้ ยำ� 6. เบกกง้ิ โซดา (Baking Soda) ½ ช้อนชา 7. เกลือปน่ วธิ ีทำ� 1. ใช้มีดกรดี ตามยาวของเมด็ พริก แล้วเขีย่ เมล็ดและไส้ข้างในออกให้หมด 2. ตม้ น�ำ้ ด้วยไฟกลางพอเดือดใสพ่ รกิ ทเี่ ตรียมไวล้ งไป ตามดว้ ยเบกกิ้งโซดาและเกลือปน่ เล็กน้อย ตม้ ประมาณ 20 นาที ตกั พรกิ ขน้ึ แลว้ นำ� ไปลา้ งนำ้� ทำ� ซ�้ำ 2 รอบ เพ่ือลดความเผ็ดรอ้ น 3. ผสมงาขาว แป้งทอดกรอบ น้ำ� ตาลทราย เครอ่ื งปรงุ เกลอื ปน่ เล็กน้อยใหเ้ ขา้ กัน แล้วใสพ่ ริกทต่ี ม้ ไวล้ งไปคลุกเคลา้ จนเข้ากันดี 4. ตั้งกระทะด้วยไฟอ่อนถงึ ไฟกลาง ใส่น�ำ้ มนั พืชพอรอ้ นใสพ่ รกิ ลงทอดจนเป็นสเี หลอื งส้ม กรอบ ตกั ขึ้นพักใหส้ ะเดด็ นำ้� มัน จัดเสริ ฟ์ พรอ้ มกบั ถวั่ ลสิ งทอดหรอื ใบมะกรูดทอด หรอื เก็บใส่ภาชนะทป่ี ดิ สนิทเก็บในอุณหภมู หิ ้องหรือแช่ตู้เย็น  n

จบั ตา...ภัยเกษตร เรยี บเรยี ง : กลุ่มพยากรณแ์ ละเตอื นการระบาดศัตรูพชื กองสง่ เสริมการอารกั ขาพืชและจดั การดินปุ๋ย โรคใบด่างมนั สำ�ปะหลังรุกประเทศไทย เร่งกำ�จดั แมลงหวี่ขาว ขณะนี้โรคใบด่างมันส�ำปะหลังก�ำลังระบาดและท�ำความเสียหายให้กับมันส�ำปะหลัง ในประเทศเพ่ือนบ้าน พื้นท่ีท่ีพบการระบาดรุนแรงอาจท�ำให้ผลผลิตลดลงได้มากถึงร้อยละ 80-100% ซ่ึงจะส่งผลกระทบต่อภาคอุตสาหกรรมมันส�ำปะหลัง ส�ำหรับสถานการณ์การระบาด ของโรคในประเทศไทย พบหลายจังหวัดทางภาคตะวันออก เน่ืองจากอยู่ติดแนวชายแดนของ ราชอาณาจักรกัมพูชา ประกอบกับช่วงนี้มีสภาพอากาศท่ีเหมาะต่อการแพร่ระบาดของ แมลงหว่ีขาวยาสูบซึ่งเป็นแมลงพาหะน�ำโรคถ่ายทอดจากต้นท่ีเป็นโรคไปยังมันส�ำปะหลังต้นอ่ืนได้ เกษตรกรและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรเร่งส�ำรวจแปลงมันส�ำปะหลังและติดตามสถานการณ์ การระบาดของโรคอย่างต่อเนื่อง ทุก 2 สัปดาห์ หากพบต้นมันส�ำปะหลังมีอาการผิดปกติ ใบยอด ทีแ่ ตกใหม่ดา่ งเหลืองรุนแรง ใบด่างเหลอื ง เสียรปู ทรงและหดลดรูป ล�ำต้นแคระแกร็นไมเ่ จรญิ เติบโต หรือเจริญเติบโตนอ้ ย และให้สังเกตวา่ มแี มลงหว่ขี าวยาสบู อยบู่ ริเวณแปลงหรอื ไม่ ถา้ พบอาการผิดปกติ บริเวณใบยอด แสดงว่าการระบาดเกิดจากแมลงหว่ีขาวยาสูบเป็นพาหะน�ำโรค หากพบอาการผิดปกติ ท้ังต้นต้ังแต่ใบอ่อนจนใบแก่ แสดงว่าเกิดจากการใช้ท่อนพันธุ์ที่เป็นโรคมาปลูก (ติดโรคมาจากท่อนพันธุ์) ถ้าพบอาการดังกล่าวให้รีบแจ้งเจ้าหน้าที่เกษตรต�ำบล หรือเจ้าหน้าที่ส�ำนักงานเกษตรอ�ำเภอ ใกล้บ้านเพื่อตรวจสอบทันที เพ่ือเก็บตัวอย่างส่งตรวจวินิจฉัยในห้องปฏิบัติการ และก�ำจัดต้นมัน ที่มีอาการต้องสงสัยโดยการขุดหรือถอนต้นมันส�ำปะหลังไปฝังในหลุม พ่นสารก�ำจัดวัชพืชอะมีทรีน 80% WG และกลบด้วยดินหนาไม่น้อยกว่า 0.5 เมตร จากน้ันพ่นสารก�ำจัดแมลงหว่ีขาวยาสูบ Imidacloprid 70% WG อัตรา 6-12 กรัมต่อน�้ำ 20 ลิตร หรือ Dinotefuran 10% SL อัตรา 15-20 มล. ต่อน�้ำ 20 ลิตร หรือ Thiamethosam 25% WG อัตรา 6-12 กรัมต่อน�้ำ 20 ลิตร บริเวณแปลงเพอื่ กำ� จัดพาหะนำ� โรค และส�ำรวจเพ่มิ ห่างจากจดุ ทีพ่ บอาการออกไปในรัศมี 5 กโิ ลเมตร ไม่ใช้ท่อนพันธุ์จากแหล่งท่ีพบการระบาดหรือพบอาการของโรค หรือท่อนพันธุ์ท่ีไม่ทราบ แหล่งท่ีมา และห้ามน�ำเข้าท่อนพันธุ์หรือส่วนขยายพันธุ์ของมันส�ำปะหลังจากต่างประเทศ ยกเว้น มันเสน้ และหวั มันสด ตาม พ.ร.บ.กกั พชื พ.ศ. 2507 (ฉบบั ท่ี 6) พ.ศ. 2550 พรอ้ มช่วยกันสอดสอ่ ง การลักลอบน�ำเข้าท่อนพันธุ์หรือส่วนขยายพันธุ์ของมันส�ำปะหลังจากต่างประเทศ หากพบให้แจ้ง ส�ำนักงานเกษตรอ�ำเภอ ส�ำนักงานเกษตรจังหวัดใกล้บ้าน หรือกองส่งเสริมการอารักขาพืช และจัดการดินปุ๋ย กรมสง่ เสรมิ การเกษตร โทรศัพท์ 0 2955 1514, 0 2955 1626  n