roman

ROMAN โรมนั

แผนทโ่ี รมัน( อิตาลี )

แผนทก่ี รกี

โรมนั (ROMAN) „ เปน อินโดยโุ รเปยน เขาตง้ั ถนิ่ ฐานตอนลา งแมน้ําไทเบอร หรือ ทร่ี าบลาติอุม (Latium) ต้งั แต 2,000 BC. -ศาสนาและปรชั ญาสว นใหญรบั จากกรีก เพราะเดมิ โรมันเปน ชาวนา บางสว นจงึ นบั ถือโชคลาง ของขลัง และผีเชน ผีเรอื น ผีประจาํ เตาผิงหรอื เวสตา เพราะเชอ่ื วาจะชวยเร่อื งความอุดม สมบูรณข องพืชพรรณ ผปี ระจาํ ลํานํา้ เปน ตน -โรมนั มีความเชื่อเรื่องเทพเจาและเทพแี บบกรีก แตเ ปลยี่ นชื่อใหม เชน กรีก มซี สุ เปน หวั หนาเทพเจา โรมันมี จูปเตอร กรีก มเี ฮรา เปน ภรรยา โรมันมจี โู น กรีก มีอโพรไดท โรมันมวี ีนัส เปน ตน -แตโรมันจะเนน การยกยองจักรพรรดใิ นฐานะสมมตเิ ทพแบบตะวนั ออก มากกวาการประกอบ พิธีกรรมบชู าเทพเจา ใหด ูยิ่งใหญแ บบกรีก วา เปน ผูนํารฐั จึงทําใหช าวโรมันมีระเบยี บวนิ ัย

ประวตั ิโรมนั โดยสังเขป „ 800 B.C. เดมิ ตง้ั เปน หมุบา นเล็กๆ กระจายไปตามลาํ น้ําไทเบอร เมือง สําคัญคอื โรม „ ทกุ หมูบา นมีตลาดหรือฟอรัมเปน ศุนยกลาง „ มเี นินเขา 7 ลูก ทสี่ ําคัญ คอื ภเู ขาพาลาติเน ซ่ึงเกี่ยวพันกบั การสราง กรุงโรมตามตํานานของอเี นียด( ) ประพันธโดย เวอรจิล เม่อื 70 bc.วา เม่ือสงครามกรุงทรอยสงบ ทรอยแพก รกี เจา ชายอีเนียส พาไพรพลหนีภัยมาแหลมอติ าลีราว 1050 bc.

สมยั สาธารณรัฐ เร่ิมเมอ่ื ปลดแอกจากอีทรุสคัน เม่อื 509 B.C. „ สรา งอาณาจักรดวยระบบสาธารณรัฐ ดว ยการรวบรวมรัฐอิสระของ พวกลาตนิ เขาดวยกัน สรา งกองทัพทเี่ ขมแข็ง และมีวินัย „ 338 bc. ขบั ไลกรกี ออกจากดนิ แดนทชี่ ื่อวาแมกนากราเซียทางใตของ อิตาลีออกไปได „ 270 bc. โรมควบคุมแหลมอิตาลีไดห มด „ ตอ มาโรมและคารเธจเกดิ สงครามพิวนิค 3 คร้ัง เพ่อื แยงชิงเกาะซิซีลี กินเวลาประมาณ 100 ปเ ศษ โรมชนะ จับชาวเมอื งมาเปนทาส เมือง ถูกเผา ถกู ไถและใชเ กลอื หวา นไมใ หป ลูกพชื ได

„ โรมันชนะศึกขา งนอก แตภายในเกดิ ศกึ แยงชิงอํานาจ จเู ลียต ซีซารกับ ปอมเปย „ 44 bc. ในวันที่ 15 มีนาคม จูเลียต ซีซาร ถกู บรูตูสฆาตายหนา รูปปน ปอมเปยคูแคน ออคตาเวียนหลานชายและบุตรบุญธรรมรวมกับมารค แอนโธนี ปราบกบฏลงได „ ออ คตาเวียนคุมแหลมอิตาลีและอาณาเขตตะวันตกทงั้ หมด สวนมารค แอนโธนี คุมเอเชียไมเนอรและอียิปต „ ตอมาทง้ั สองเกดิ การตอสูกนั กันเอง ออคตาเวียนชนะ „ 30 bc.มารค แอนโธนีและคลีโอพัตราฆาตัวตาย

„ สมยั จักรวรรดิ „ ออคตาเวยี นไดรับการแตงตั้งเปนจักรพรรดิ „ โรมปลอดสงคราม 200 ป จนถงึ สมัยเนโร ในค.ศ. 68 ทเี่ กดิ กบฏขึน้ ในโรม เนโรฆาตัวตาย „ เวสปาเชยี นไดรับแตงต้ังใหเปน จักรพรรดิ และถกู ฆา เสียชีวิตเม่ือค.ศ.96 „ เกิดการเลือกจักรพรรดิแบบใหมแทนการถา ยทอดกนั ตามสายโลหิต ประกอบดวย บุคคล 5 คนคือ จกั รพรรดเิ นอรวา จักรพรรดทิ ราจัน จักรพรรดฮิ าเดรยี น จกั รพรรดอิ ันโตนิอุส จักรพรรดิปอ ุสและจักรพรรดิ มารคุส ออเรลอิ สุ ซึ่งตา งก็สรา งคณุ ประโยชนใหกับโรมันเปนอยางมาก

„ จักรพรรดิทราจนั เปน ผูท ่ขี ยายอาณาเขตไปกวา งไกลมากที่สุด „ จกั รพรรดฮิ าเดรียน ปรับปรุงการบริหารบานเมือง „ จกั รพรรดอิ อเรลิอุส เปน ผูมีจิตใจดี มีคุณธรรม „ ค.ศ.313 จักรพรรดิคอนสแตนติน รวบอํานาจไดสําเร็จเพยี งผเู ดียว ทรง สรางเมอื งหลวงแหงใหมข้ึนในดินแดนตะวันออกคือ ทแี่ ควนไบแซนติ อุม ซ่ึงเปน อาณานิคมเกาของกรกี มากอ น

ศิลปกรรมแบง ออกเปน 3 สมยั คือ 1. สมยั สาธารณรฐั ( Republican Period ) 500-27 B.C. 2. สมยั จกั รวรรดติ อนตน ( Early Imperial Period ) 27 B.C.-ค.ศ.-284 3. สมยั จักรวรรดิตอนปลาย (Late Imperial Period ) ค.ศ. 285-395

1.สมยั สาธารณรัฐ( Republican Period ) 500-27 B.C. เริ่มเมือ่ ไลกษตั รยิ อีทรุสคันออก เร่อื ยมาจนสังหารจูเลยี ส ซีซาร และ อ็อคตาเวยี ส สถาปนาตนเองขนึ้ เปนจกั รพรรดิ ประติกรรม - เร่ิมตน เปนแบบกรีก + อที รุสคัน - ประติมากรรม นาํ กรีก ( สาํ รดิ 200 รปู หินออน 20 รูป จากคอรินธ และสาํ ริด 500 รปู จากเดลฟ) มาติดตงั้ และเม่ือ ผลงานจากกรีกนอยลงจึงทาํ เลียนแบบกรีก(เรียกเกรโก-โรมัน) - ทําตามแบบโรมันและอที รุสคนั คอื การหลอหนากากขผ้ี งึ้ ใบหนาบรรพบุรษุ ไวเคารพเรียกอมิ เมจินส (Imagines)

สถาปตยกรรม „ รบั อที รุสคันมาพัฒนา คือระบบ Arch + Vault ปรับเปน Dome „ รับเสากรีก คอื โครินเธยี น „ นาํ หัวเสาแบบไอออนิค + โครินเธียน ผสมกัน เรียก Composit „ คน คิดการทําซิเมนต คือการนําปูน ทราย หินซิลกิ าและหินจากเถา ถา นภเู ขาไฟมาผสมนํ้า แหงแลว จะแข็งตัว

การกอสรางหลกั ของโรมันแบงได คอื 1. วหิ าร , สุสาน (Temple + Tomb) 2. สถานทีอ่ าบน้าํ สาธารณะ (Public Baths or Thermae) 3. โรงมหรสพ + สนามกฬี า ( Theatres , Amphitheatres , Circuses + Stadium) 4. โฟรมุ + บาซลิ กิ า (Forum , Basilica) 5. อาคารทีพ่ ัก (Domestic Architecture) 6. สะพานและทอลาํ เลียงนํ้า (Bridges , Aqueducts)

จติ รกรรม รบั อิทธิพล + ชา ง จากกรีก „ ภาพเขียนที่ปอมเปอี „ สรางภาพดวยโมเสค (Mosaic)

ประติมากรรม „ ภาพนูนสงู ประดบั อนุสาวรีย „ ทํารูปเหมอื น แสดงเพศ , วัย , อารมณ ไดด ีมาก ( กษตั ริยเ วสปาเชียน , ออกุสตสุ และ ฮาเดรียน )

2. สมยั จักรวรรดิตอนตน „ โฟรมุ : โฟรมุ ซีซาร , โฟรุมทราจนั „ บาซลิ ิกา „ โรงละคร , สนามกฬี า : โคลอสซอิ ุม (Colosseum) ค.ศ. 72 - 80 „ วหิ าร แพนธีออน 27 – 25 B.C.

3. สมยั จกั รวรรดติ อนปลาย „ ค.ศ. 313 คอนสแตนติน รวบอาํ นาจการปกครองได „ เกดิ การตง้ั จักรวรรดโิ รมนั ตะวนั ออกท่ีไบแซนไทน และ ตะวันตกทโ่ี รม „ ศาสนาคริสตเปนท่ียอมรบั „ สรางบาซิลกิ าของคอนสแตนติน (ค.ศ. 313) „ ประตูชยั คอนแสตนติน

1. สมยั สาธารณรฐั ( Republican Period ) 500-27 B.C.

วิหารฟอรจูนา เวอริลลิส (Temple of Fortuna Virilis) late 2nd B.C.

วิหารซิบิล (Temple of Sibyl)Tivoli 1st cent B.C.

The Monument of Lysicrates,Athens C. 334 B.C. (อาคารคอนกรตี เสากรีก แนบผนัง)

วัดโรมนั (หรือวิหารเทพฟี อรจูนา พรมิ จิ ิเนยี ) Sanctuary of Fortuna Primiginia 1st cent B.C.

วดั โรมนั (หรอื วิหารเทพี ฟอรจนู า พริมจิ ิเนีย) Sanctuary of Fortuna Primiginia 1st cent B.C.

รูปจําลองวหิ ารเทพฟี อรจูนา Temple of Hatshepsut, C.1480 B.C.

เมืองปอมเปอี เปนเมืองโบราณ ทถ่ี ูกภูเขาไฟวิซเู วียสระเบิด พรอมกบั เมอื งเฮอคลู าเนยี ม และสตาบิเอ ทําใหเ หน็ ศิลปกรรมโรมนั เม่อื ค.ศ. 79 เปน เมอื งทม่ี กี ารวาง ผังเมืองที่เปน ระเบียบดมี าก

เมืองปอมเปอี

ถนนภายในเมอื งปอมเปอี

ถนนภายในเมอื งปอมเปอี

ชาวเมอื งปอมเปอีท่เี สยี ชวี ติ จากการระเบดิ ของภูเขาไฟวิซเู วียส

ชาวเมอื งปอมเปอีท่เี สยี ชวี ติ จากการระเบดิ ของภูเขาไฟวิซเู วียส

สุนัขทีเ่ สียชีวิตจากการระเบิดของภูเขาไฟ จากเมืองปอมเปอี

จติ รกรรม เปน ผลงานท่สี รางในสมยั สาธารณรฐั และตนจักรวรรดิ „ ผลงานสว นใหญเขยี นประดับผนังอาคาร พบตัวอยางทเ่ี มืองปอมเปอี จงึ เรยี ก ปอมเปเอียน สไตล เฮอคิวเลนเนียมและบางสวนในโรม ซ่ึงรับอทิ ธิพลจากกรกี ในชวงตน โดยจติ รกรชาวกรกี เดินทางเขา มาและอาจจะมกี ารผสมกับรสนยิ มโรมัน ในภายหลงั แบงได 4 รูปแบบดวยกัน คือ „ 1.Incrustation (หรือเรยี กวาหุมหอ ) „ 2.Architecture (หรอื สถาปต ยกรรม) „ 3.Ornate (หรือหรหู รา) „ 4.Intricate (หรือประณีต)

จติ รกรรมแบบที่ 1 .Incrustation (หรอื เรียกวา หมุ หอ ) มกี ารแบง ผนัง ออกเปนชอ งๆ แลวลงสีทบึ และมีการทําผวิ ผนังใหข รุขระ นา จะเลยี นแบบมาจากกรีก ยุคเฮเลเนสติค

แบบที่ 2 Architecture (สถาปตยกรรม)ใชพ้ืนทข่ี อง สถาปต ยกรรม เชน บา น ประตู วหิ าร ใชห ลักทศั นยี ภาพแบบ กา งปลาเฮอรงิ เชน ภาพเขียนสเี ฟรสโก ตกแตงบาน เพอื่ ภาพจะชว ยทาํ ใหบ านโปรง กวา งพบทหี่ อ งวิลลา เมอื งบอสโครีเล กอ นศตวรรษท่ี 1

จติ รกรรมรูปแบบที่ 2 Architecture (หรือสถาปตยกรรม)

จิตรกรรมรูปแบบท่ี 2 Architecture (หรสื ถาปตยกรรม)

รปู แบบที่ 2 รปู ลกู พีช( หมายถึงความโชคดี )และเหยือกแกว ที่เมืองเฮอคิวเลนเนยี ม

รูปแบบที่ 2 ตัวอยางท่ีงดงาม อยูในคฤหาสนอ ันเรน ลับ( Villa of Mysteries )ใกลป อมเปอี ปน ภาพหญงิ เปลอื ย แสงเงาคลาย ประตมิ ากรรม แสดงการรา ยรํา บวงสวงเทพไดโอนิซสุ ขา งหลงั ภาพเปน สแี ดง 50 BC.

รูปแบบที่ 2 ตัวอยาง Wall Painting ในคฤหาสนอันเรนลบั ( Villa of Mysteries )ใกลปอมเปอี เปนภาพหญิงเปลือย แสงเงาคลาย

รูปแบบท่ี 2 ภาพหญิง สาวกับเหลก็ แหลม สเี ฟรสโก ท่ปี อมเปอี ( ศว.ท1่ี )

รปู แบบที่ 2 Woman with stylus and writing tablets, Man with scroll. ปอมเปอี (คหู ญิงชาย,หญิงถือเหลก็ จาร ชายถือมวนกระดาษ หรือแผนหนัง ใชเขยี นหนังสือ)

รปู แบบที่ 2 ภาพGardenscape ท่ี Villa of Livia,Primaporta, C 30-20 BC.

รูปแบบที่ 2

รปู แบบที่ 2 จาก House of the Amazons in Pompeii ( นก หมายถึง

รปู แบบที่ 3 Ornate (หรูหรา)

รูปแบบที่ 3 Ornate (หรูหรา) สมัยตนจักรวรรดิ คลา ยแบบ ที2่ แตทําภาพลวงตาใหด ู คลา ยของจริงข้นึ

รปู แบบที่ 3 Ornate (หรหู รา)

แบบที่ 3 จากวลิ ลา Vettii

รปู แบบที่ 3 นาซิซซัส จาก House of Marcus Lucretius Fronto (ปอมเปอ)ี

รูปแบบที่ 3