tos-sa-chart-ja-dok

ภรู ทิ ัตนาคราช ผ้ยู งิ่ ด้วยศีลบารมี 50 www.kalyan

๖ ภรู ิทัตชาดกเป็นประวัตกิ ารสรา้ งบารมขี องพระสมั มาสมั พุทธเจ้า ในพระชาติท่ีทรงบำเพ็ญศลี บารมีอย่างเดน่ ชัด ศลี บารม ี คอื การสำรวมกาย วาจา ใจ ใหส้ งบเรียบรอ้ ย มีความอดทน อดกลัน้ เพือ่ งดเว้นจากการทำความช่ัว โดยมคี ุณธรรม คือ หริ ิ โอตตปั ปะ เป็นสิง่ ควบคุม ในพระชาติน ้ี พระโพธิสัตว์ภูรทิ ตั นาคราชไดบ้ ำเพญ็ ศลี บารมอี ยา่ งยง่ิ ยวด ยอมทนทุกข์ทรมานแสนสาหสั และยอมสละได้แม้แต่ชวี ติ ของตนเอง แต่ไม่ยอมผดิ ศลี การบำเพญ็ ศีลบารมขี องภรู ิทัตนาคราช จงึ เข้าทำนองวา่ “ยอมตาย ไม่ยอมทำชั่ว” น่ันเอง namitra.org

52 ภูรทิ ัตนาคราช ผ้ยู ิ่งดว้ ยศีลบารมี www.kalyan

นาคราชโพธิสัตว์ ผู้ทรงอรรถและธรรม ในพระชาตนิ ้ ี พระโพธสิ ัตว์บังเกิดเป็นพญานาคชื่อวา่ “ทัตตะ” เป็นโอรสของพญานาคราชธตรฐ ผปู้ กครองเหล่านาคในลุ่มนำ้ ยมุนา และมพี ระมารดาเป็นมนุษย ์ คอื พระนางสมทุ ชา ผู้เป็นพระธิดาของพระเจา้ พรหมทัต กษัตริย์เมืองพาราณสี ทตั ตนาคราชเปน็ ผูท้ ี่เปี่ยมดว้ ยปญั ญาอนั ชาญฉลาดเลื่องลือระบือไกล แม้กระทง่ั ท้าวสักกะ (พระอนิ ทร)์ จอมเทพผปู้ กครองสวรรคช์ นั้ ดาวดึงส ์ ยังทรงยกย่อง และทรงบชู าพระโพธิสตั ว์ดว้ ยของหอมและดอกไม้ทพิ ย์ พรอ้ มท้งั ทรงขนานนามให้ใหม่วา่ “ภูริทตั ” 53 namitra.org

54 ภูรทิ ัตนาคราช ผ้ยู ิ่งดว้ ยศีลบารมี www.kalyan

ยอมสละชีวา เพอ่ื รักษาศลี ให้บรบิ รู ณ์ เม่ือภูรทิ ัตไปเยือนสวรรค์ชัน้ ดาวดึงส์ ไดเ้ ห็นสมบัตอิ นั โอฬารของท้าวสกั กะ จงึ คิดวา่ “สมบัตทิ ิพย์เหลา่ น ้ี ลว้ นบังเกดิ ขน้ึ ดว้ ยบญุ ท้งั ส้ิน” จงึ เร่งสรา้ งบญุ โดยการถอื อโุ บสถศลี เพอ่ื จะไดพ้ ้นไปจากสภาพของนาค ท่ตี อ้ งใชท้ อ้ งเลือ้ ยไปมา และจะไดไ้ ปเกดิ ในภพดาวดงึ ส์ แตภ่ รู ิทัตถูกยวั่ ยวนจากเหล่านางนาค จึงตอ้ งหลีกขึ้นมาถือศลี อยรู่ ิมฝั่งแม่น้ำยมนุ า วันหน่ึงขณะกำลังจำศีลอยู่ ถูกหมองชู ื่ออาลมั พายน์จบั ตัวไป แสดงฤทธ์ใิ หค้ นดูเพอื่ แลกเงิน เช่น ขยายตัวใหใ้ หญ่ขนึ้ หดตัวใหเ้ ลก็ ลง แผพ่ ังพาน หายตัว ฯลฯ แม้วา่ ภรู ทิ ตั มีฤทธิ์เดชมากมายเพียงแคล่ มื ตามอง หมองกู ็จะกลายเป็นขี้เถา้ ไปในทันที แตภ่ ูริทตั กลับยอมถกู ทรมานแสนสาหัส โดยไม่ทำร้ายใคร เพือ่ รกั ษาศลี ใหบ้ ริสทุ ธ์บิ ริบรู ณ ์ 55 namitra.org

56 ภูรทิ ัตนาคราช ผ้ยู ิ่งดว้ ยศีลบารมี www.kalyan

สูเ่ ทวโลกสมปรารถนา ดว้ ยศีลบารมี ฝา่ ยพระเจ้าพาราณส ี เมือ่ ทรงไดย้ นิ ข่าวว่ามีหมองูจบั พญานาคได้ จงึ ทรงรับสั่งให้หมองูอาลัมพายนน์ ำพญานาคมาแสดงตอ่ หนา้ พระพักตร์ ซงึ่ ในขณะนน้ั เอง สทุ สั สนนาคราช พระเชษฐา (พี่ชาย) ของภรู ิทตั ไดแ้ ปลงรา่ งเปน็ ดาบสมาชว่ ยเอาไวไ้ ด ้ และเปดิ เผยฐานะที่แท้จรงิ ของพญานาคท้งั สอง วา่ เปน็ พระนดั ดา (หลาน) ของพระเจ้าพาราณสีนั่นเอง เปน็ เหตใุ หห้ มูญ่ าตทิ ั้งหลายทง้ั ในโลกมนษุ ยแ์ ละในนาคพภิ พได้กลับมาพบกนั อกี คร้งั สว่ นภูรทิ ตั นาคราชยังคงหาโอกาสไปบำเพญ็ ศลี บารมีในโลกมนษุ ยอ์ ยู่เสมอ เมื่อสิ้นชีวติ ไดใ้ ปบังเกิดในสวรรคส์ มดังปรารถนา 57 namitra.org

พผู้ยริ่งะดจ้วยันขทนั ตกบิ มุ ารามรี 5 www.kalyan

๗ จนั ทกมุ ารชาดกเป็นเรือ่ งราวในอดีตของพระสัมมาสมั พุทธเจา้ ที่ทรงบำเพ็ญขนั ตบิ ารมอี ย่างเอาชีวติ เปน็ เดมิ พนั ขนั ตบิ ารม ี หมายถึง ความอดทนที่จะชำระกเิ ลสในตัว เปน็ คุณธรรมที่รกั ษาใจให้เป็นปกต ิ ไมห่ วนั่ ไหวต่อปัญหาทีเ่ กิดขึ้น ตลอดจนไมห่ วัน่ ไหวต่อคำสรรเสรญิ และนินทา เหมือนดง่ั แผ่นดนิ ทผี่ คู้ นทงิ้ ส่งิ ของทัง้ สะอาดและสกปรกลงมา แต่แผ่นดินกไ็ ม่เคยขัดเคอื ง ในพระชาตนิ ี้ พระโพธิสัตวท์ รงบังเกิดเป็น “พระจันทกุมาร” ทรงบำเพญ็ ขนั ติบารมดี ว้ ยความอดทนอยา่ งไมม่ ีขดี จำกดั ยอมสละตนเองเพือ่ ช่วยผู้อน่ื ให้พ้นภัย การสร้างขนั ตบิ ารมีของพระองค์ จงึ เข้าทำนองวา่ “ยอมตาย ไมย่ อมแพ”้ คอื ไม่ยอมแพ้ตอ่ ความชัว่ นนั่ เอง namitra.org

60 พระจันทกุมาร ผู้ย่งิ ดว้ ยขันตบิ ารมี www.kalyan

อปุ ราช ผู้ผดงุ ความยุติธรรม พระจนั ทกุมารเป็นพระโอรสของพระเจ้าเอกราช และพระนางจันทาเทว ี แห่งเมอื งปุปผวด ี ทรงเป็นอุปราชผปู้ รีชาสามารถ และมีนำ้ พระทยั ทเ่ี ป่ียมไปดว้ ยพระเมตตา จงึ เป็นท่รี ักของประชาชนทงั้ เมือง อยมู่ าวนั หนึ่ง พระจนั ทกุมารได้นำคดที ข่ี ัณฑหาลพราหมณ์ตัดสินอยา่ งไม่เปน็ ธรรม มาตัดสนิ ใหม่ดว้ ยความยตุ ธิ รรม จนกระทงั่ เปน็ ที่สรรเสริญของชาวเมอื ง พระราชบดิ าจึงทรงมอบหมายหนา้ ท่ีตดั สนิ คดใี หแ้ ก่พระจนั ทกมุ ารนบั ต้ังแตบ่ ัดนัน้ ทำให้ขัณฑหาลพราหมณ์ ผ้เู คยมอี ำนาจตัดสินคดีไมพ่ อใจมาก เพราะต้องเสียผลประโยชน์จากการรับสินบน พราหมณ์จงึ รอคอยโอกาสท่จี ะล้างแค้นพระจนั ทกุมาร 61 namitra.org

62 พระจันทกุมาร ผู้ย่งิ ดว้ ยขันตบิ ารมี www.kalyan

บำเพ็ญขนั ตบิ ารมี แมช้ ีวีจะดับสูญ วันหนงึ่ พระเจา้ เอกราชทรงพระสุบนิ (ฝัน) เหน็ ดาวดงึ ส์เทวโลกอันงดงามอลงั การ เม่ือตน่ื จากบรรทมทรงปรารถนาที่จะไปสวรรค์ชั้นดาวดงึ ส์ จึงตรัสถามวธิ ไี ปสวรรคจ์ ากพราหมณ์ พราหมณ์ผู้รอคอยโอกาส จะแกแ้ ค้นพระจนั ทกุมาร จงึ ทลู หลอกว่าจะไปสวรรคไ์ ด้ตอ้ งบชู ายญั โดยใหต้ ัดพระเศยี ร (ศรี ษะ) ของพระจนั ทกุมาร พระธดิ า พระมเหสี เศรษฐ ี ชา้ ง ม้า และโค มาเป็นเครอื่ งเซ่นสรวง พระราชาจึงรบั สัง่ ใหท้ ำตามนน้ั ฝา่ ยพระจนั ทกมุ ารแมค้ วามตายกำลังจะมาถึงกท็ รงอดทนไมท่ รงตอบโต ้ ทั้ง ๆ ท่ีทรงมีกำลังไพร่พลมากพอทจี่ ะเอาชนะได้ ทรงบำเพ็ญขนั ติบารมดี ว้ ยความอดทนอย่างไม่มขี ีดจำกัด ไมโ่ กรธเคอื งศตั รูผู้มุง่ รา้ ย แต่จะทรงยอมเป็นทาสรบั ใช้ศตั รตู ลอดชวี ติ และยอมสละชีวติ เพื่อช่วยผู้อื่นใหพ้ น้ ภยั 63 namitra.org

64 พระจันทกุมาร ผู้ย่งิ ดว้ ยขันตบิ ารมี www.kalyan

ชยั ชนะ ของขนั ติบารมีอนั ยิ่งยวด เม่ือเรม่ิ พิธบี ูชายญั ขณั ฑหาลพราหมณห์ ยิบดาบ และจะเดินเข้าไปตดั พระศอ (คอ) ของพระจนั ทกุมาร ขณะน้นั พระนางจันทาเทว ี ทรงตั้งจติ อธษิ ฐานตอ่ เทวดา เพื่อชว่ ยเหลือพระราชโอรส เป็นเหตุให้ทา้ วสักกะทรงมอิ าจอยู่น่งิ เฉย เสด็จมากลางอากาศ พรอ้ มคอ้ นเหล็กท่มี ีไฟลกุ โพลง ส่วนพระหัตถ์อีกข้างหนงึ่ ถือพระขรรค์เพชร ทา้ วสกั กะทรงขพู่ ระราชาใหป้ ล่อยคนและสตั ว์ทง้ั หมด พระราชาทรงยอมทำตามโดยดี จากนนั้ ชาวเมืองจึงพากนั รุมประชาทณั ฑ์พราหมณช์ ัว่ จนตาย สว่ นพระราชาถกู ชาวเมืองเนรเทศ แล้วกราบทูลเชญิ พระจันทกุมารข้ึนครองราชสมบัติแทนสบื ไป 65 namitra.org

มผห้ยู ิ่งาดพว้ ยรอหเุ บมกนขาาบรารทมะี 66 www.kalyan

๘ นารทชาดก (นา-ระ-ทะ-ชา-ดก) คือ ประวตั กิ ารสรา้ งบารมใี นอดตี ชาติของพระสมั มาสมั พุทธเจา้ ขณะท่ที รงบำเพญ็ อเุ บกขาบารมีอย่างยิง่ ยวด ดว้ ยการวางเฉย ไม่ยนิ ดยี ินร้าย ไมห่ ว่นั ไหว และเอนเอยี งต่อสงิ่ ทีม่ ากระทบ อันไดแ้ ก ่ ความสุข ความทุกข์ ความดใี จ ความเสยี ใจ เปน็ ตน้ ในพระชาตนิ ี้ มหาพรหมนารทะบำเพ็ญอุเบกขาบารมีเหมอื นดง่ั แผน่ ดนิ ทีว่ างเฉยต่อสิ่งทมี่ าราดรด ไมว่ ่าสิ่งน้นั จะสะอาดหรือสกปรกเพยี งใดก็ไม่หวั่นไหว namitra.org

6 มหาพรหมนารทะ ผู้ย่งิ ด้วยอเุ บกขาบารมี www.kalyan

พระราชา ผู้ทรงเป็นมจิ ฉาทฐิ ิ พระเจา้ องั คติราชแห่งแคว้นวเิ ทหรฐั แตเ่ ดมิ ทรงเปน็ พระราชาผูท้ รงธรรม ทรงปกครองไพร่ฟา้ ประชาชนใหเ้ ป็นสุขโดยถว้ นหน้า เพราะทรงได้รบั การปลกู ฝังจากพระราชบดิ า ตงั้ แตย่ งั ทรงพระเยาวใ์ ห้ประพฤติธรรม ใหร้ ้จู ักบาปบญุ คุณโทษ อยูม่ าวันหนงึ่ อำมาตย์คนหน่ึงซงึ่ เปน็ คนพาล มมี ิจฉาทฐิ ิ ทูลแนะนำใหพ้ ระองคไ์ ปฟังคำสอนจากนักบวชชีเปลือย ชือ่ คุณชีวก (คุ-นะ-ชี-วะ-กะ) ที่สอนผดิ ๆ วา่ บุญ บาปไม่ม ี โลกหนา้ ไมม่ ี ปยู่ ่า ตายาย พอ่ แม ่ ครูอาจารยไ์ มม่ ีพระคณุ ทำให้พระเจา้ องั คติราชกลายเป็นผูม้ มี ิจฉาทฐิ ิ ทรงละทิ้งโอวาทของพระราชบดิ า แลว้ หนั มาแสวงหาความสนุกสนานเพลดิ เพลินในชีวติ โดยไมค่ ำนงึ ถึงบาปบุญใด ๆ 6 namitra.org

70 มหาพรหมนารทะ ผู้ย่งิ ด้วยอเุ บกขาบารมี www.kalyan

แมส้ ามารถระลึกชาติ ก็มอิ าจโปรดพระราชบดิ า พระเจ้าองั คติราชทรงมีพระราชธดิ าพระนามว่า รจุ าราชกุมารี พระนางทรงสามารถระลึกชาติยอ้ นหลังไดถ้ งึ ๑๔ ชาต ิ เพราะผลบญุ จากการทำสมาธภิ าวนาในอดีต และเมื่อทรงทราบสาเหตุ ทท่ี ำใหพ้ ระราชบิดาทรงเปลย่ี นไป พระราชธดิ าจึงทรงแสดงธรรม เพ่อื โปรดพระราชบดิ าใหล้ ะทง้ิ ความเช่ือผดิ ๆ โดยทรงระลึกชาตขิ องพระนางเอง และของผูอ้ ่นื หลายคน และทรงนำมาเล่าให้พระราชบิดาฟัง เพอื่ ชีใ้ หท้ รงเหน็ วา่ “โลกหนา้ น้นั มีอยูจ่ ริง บุญ บาป มีจริง ใครทำกรรมใดไว ้ ย่อมไดร้ บั ผลแหง่ กรรมนัน้ ” แตก่ ย็ ังมอิ าจเปลยี่ นพระทัยของพระราชบิดาได้ จึงทรงตั้งจิตอธษิ ฐานใหม้ สี มณพราหมณ์ผูท้ รงธรรมมาช่วยแก้ไขเหตกุ ารณน์ ้ี 71 namitra.org

72 มหาพรหมนารทะ ผู้ย่งิ ด้วยอเุ บกขาบารมี www.kalyan

กำรดว้ายบอเุ บมกขิจาบฉารามีทฐิ ิ คำอธษิ ฐานนนั้ ดังไปถงึ ทพิ ยโสต (หทู พิ ย)์ ของมหาพรหมนารทะ ทา่ นจึงจำแลงองค์เปน็ นักบวชเหาะมาปรากฏอย่เู บอื้ งหน้าพระราชา แมว้ ่าทรงเหน็ นกั บวชเหาะมา พระราชายงั ไม่ทรงเช่อื ว่านรกสวรรคม์ จี รงิ ทรงพูดจากวนโมโหตา่ ง ๆ เช่น ทรงกลา่ วว่า การท่มี หาพรหมเหาะได้นนั้ เปน็ เรือ่ งของธรรมชาติ และยงั ทรงขอยืมเงนิ จากมหาพรหม ๕๐๐ กหาปณะ ถ้าชาติหนา้ มจี รงิ จะใชค้ นื ๑,๐๐๐ กหาปณะ ฯลฯ แล้วยังดูหมิน่ วา่ มหาพรหมเป็นคนเขลาอกี ด้วย แตม่ หาพรหมนารทะทรงเปย่ี มดว้ ยอุเบกขา ทรงวางเฉยต่อวาจาอันไมน่ า่ พอใจ และทรงแสดงธรรมตอ่ ไปด้วยจิตเมตตา ในท่ีสุดก็สามารถทำใหพ้ ระราชาทรงหวาดกลัวภยั ในนรก หนั มาประพฤตธิ รรมดว้ ยการถอื ศีลและหม่ันใหท้ านไปจนตลอดพระชนมช์ ีพ 73 namitra.org

ผวู้ยธิ ่ิงดรุ ว้ บยสัณจั บฑาิตรมี 74 www.kalyan

๙ วธิ รุ ชาดกเป็นเรอ่ื งในอดตี ของพระสมั มาสัมพุทธเจ้า ที่ทรงเอาชวี ติ เปน็ เดิมพนั ในการบำเพ็ญสัจบารมี ในพระชาติน้ ี พระโพธิสัตวท์ รงเกดิ เปน็ วิธรุ บัณฑติ ผูบ้ ำเพ็ญสัจบารม ี จนปรากฏเดน่ ชัดย่ิงกวา่ พระชาติใด ๆ คำวา่ “สจั จะ” คือ ความจรงิ ความซอื่ ตรง คนทม่ี ีสัจจะ คือ คนทพี่ ูดอยา่ งไร ทำอย่างนัน้ เป็นคนทีไ่ วว้ างใจไดท้ ้งั ต่อหน้าและลบั หลงั วธิ ุรบัณฑิตเป็นผู้ท่ยี ดึ ม่นั ในสัจจะชนดิ เอาชีวติ เป็นเดิมพนั โดยไม่หวน่ั ไหวว่าจะตอ้ งเผชิญกบั สงิ่ ใดบ้าง การสรา้ งสจั บารมขี องพระโพธิสตั ว ์ ในพระชาติน้ ี จึงเข้าทำนองวา่ “ยอมตาย ไมย่ อมคด” นัน่ เอง namitra.org

76 วธิ รุ บัณฑิต ผู้ย่งิ ดว้ ยสัจบารมี www.kalyan

หวั ใจของมหาบัณฑิต ผู้เรอื งปัญญา วิธรุ บณั ฑิตเปน็ ราชบัณฑติ ของพระเจ้าธนญั ชยั โกรัพยราช แหง่ อนิ ทปตั ถ์นคร ชือ่ เสียงของท่านโด่งดังไปไกลในหมขู่ องมนุษย์และเทวดา ทำให้พระนางวิมาลา มเหสีของทา้ ววรุณนาคราชปรารถนาจะฟังธรรมจากทา่ น พระนางทรงแกลง้ ป่วย และบอกพระสวามีวา่ อยากเสวยหวั ใจวิธรุ บัณฑิต ท้าววรุณนาคราชจงึ ทรงรับสั่งให้ปุณณกยักษไ์ ปนำหวั ใจวิธรุ บัณฑติ มาด้วยวธิ ที ่ชี อบธรรม ปณุ ณกยักษ์แปลงร่างเป็นชายหนุม่ ไปท้าพนันสกากับพระเจา้ ธนัญชัย โดยใชแ้ ก้วมณวี ิเศษและมา้ อาชาไนยเปน็ เดมิ พัน ส่วนพระเจา้ ธนัญชยั ใช้พระราชทรัพยท์ ง้ั หมดเปน็ เดิมพนั ยกเว้นตวั พระองคเ์ อง พระมเหส ี และราชบลั ลังก์ สดุ ท้ายพระราชาทรงพา่ ยแพ้ ชายหน่มุ (ปุณณกยกั ษ)์ ขอตัววิธรุ บณั ฑติ เป็นสนิ พนนั แตพ่ ระราชาไมท่ รงยอมให ้ 77 namitra.org

7 วธิ รุ บัณฑิต ผู้ย่งิ ดว้ ยสัจบารมี www.kalyan

บณั ฑิตแมย้ ามมภี ัย ไม่ยอมท้งิ สัจจะ พระเจา้ ธนญั ชยั ทรงกลา่ ววา่ “วธิ ุรบณั ฑติ ไมใ่ ช่ทรพั ย์ แต่เป็นดัง่ ชวี ิตจติ ใจของเรา เปรียบเสมือนตวั เราเอง ให้ไมไ่ ด้” แตด่ ้วยความซือ่ สตั ย ์ ยดึ ม่ันในสัจจะชนิดเอาชวี ติ เป็นเดมิ พนั วธิ รุ บณั ฑิตจึงพูดความจรงิ ว่า “ตวั เราเปน็ ทาสของพระราชา เมอ่ื จะพระราชทานเราให้เปน็ สินพนัน ก็พระราชทานได้โดยชอบธรรม” พระราชาทรงเสียดายวธิ ุรบณั ฑิตมาก รบั ส่งั วา่ จะให้คนไปลอบฆ่าชายหนมุ่ เสยี แต่วิธรุ บัณฑิตทลู คดั ค้าน และขอใหท้ รงยึดมั่นในสัจจะ อีก ๓ วันต่อมา ชายหนุ่มผู้นั้นสั่งให้วธิ รุ บณั ฑิต จบั หางมา้ แล้วพาเหาะทะยานขึน้ บนทอ้ งฟ้าหายไป เม่อื ถึงกาฬาคิรีบรรพต ปณุ ณกยักษ์จึงเริ่มลงมือฆา่ วธิ ุรบณั ฑติ เพ่อื ควกั เอาหัวใจ แต่วธิ รุ บณั ฑิตมีบญุ มาก ยักษจ์ ะใชว้ ธิ ีการใดกไ็ มอ่ าจฆา่ ได ้ 7 namitra.org

0 วธิ รุ บัณฑิต ผู้ย่งิ ดว้ ยสัจบารมี www.kalyan

ยึดมั่นสัจวาจามนษุ ยเ์ ทวาต่างชนื่ ชม หลงั จากที่วิธรุ บัณฑติ สอบถามเรือ่ งราวต่าง ๆ แลว้ จึงทราบว่า หัวใจท่พี ระนางวมิ าลาทรงปรารถนา ทจี่ รงิ ก็คอื ปญั ญาของตนนั่นเอง จากน้ันได้แสดงธรรมจนยกั ษร์ ้ผู ิดชอบชวั่ ดแี ละจะปล่อยให้ทา่ นเป็นอสิ ระ แต่วิธรุ บณั ฑิตยังยืนยันที่จะไปเฝา้ พระนางวมิ าลาเพอื่ แสดงธรรม เมอ่ื ถงึ นาคพภิ พ ท้าววรุณนาคราชตรัสถามวา่ “ปณุ ณกยกั ษ์ได้ตวั ทา่ นมาดว้ ยวิธใี ด” วธิ รุ บณั ฑติ ทลู ตอบวา่ “ปณุ ณกยักษ์เลน่ สกาชนะพระราชา จึงไดต้ ัวข้าพระองคม์ า” ทา้ ววรุณนาคราชทรงชื่นชมอยา่ งยิ่ง ทรงดำรวิ า่ “ท่านผนู้ ้ีเปน็ ผรู้ ักษาสัจจะ หากท่านกล่าววา่ ถกู ยักษ์จับตวั มาโดยไมช่ อบธรรม เพื่อให้เราลงโทษยกั ษ ์ แก้แคน้ ทถ่ี ูกจบั ตวั มากย็ อ่ มได”้ หลังจากฟังธรรมแลว้ ทงั้ ๒ พระองค์ ทรงปลื้มปตี ิ เป็นอย่างยิง่ จากนั้นทรงให้ยักษ์นำวธิ รุ บัณฑติ กลับไปยงั อินทปัตถน์ คร กอ่ นจากกันยกั ษ์ไดม้ อบแกว้ มณีอันลำ้ คา่ ใหท้ ่านด้วยความเลือ่ มใส พระราชาและชาวเมืองทท่ี ุกข์ใจในการจากไปของวธิ รุ บัณฑติ ตา่ งกด็ ีใจเปน็ อย่างย่งิ ทที่ ่านกลบั มา 1 namitra.org

พระเวสสันดร ผู้ยิ่งดว้ ยทานบารมี 2 www.kalyan

๑๐ เวสสันดรชาดกเป็นเรอื่ งราวในอดีตของพระสัมมาสมั พทุ ธเจ้า ท่ีทรงบำเพญ็ ทานบารมีอยา่ งย่ิงยวด ในพระชาตนิ ้ีทรงบรจิ าคมหาทานอันยิ่งใหญ่ มอี ะไรก็ทรงสละใหผ้ ู้อ่นื ไดห้ มด แม้กระทัง่ บตุ ร ภรรยา การบรจิ าคของพระองคเ์ ปรยี บเสมอื นหม้อทคี่ ว่ำ เพอื่ ให้นำ้ ไหลออกจนหมด ไม่เหลือแมเ้ พยี งหยดเดียว นิสยั รกั การใหท้ านนี้ ทรงสัง่ สมมานบั ภพนับชาติไมถ่ ว้ น จนกระท่งั ในภพชาตินี้ พระองค์ทรงบงั เกิดมาเป็น “นกั ให้บันลือโลก” ทีส่ ร้างมหาทานบารม ี นบั ตั้งแต่วันแรกท่ีประสูตไิ ปจนตลอดพระชนม์ชีพ การสรา้ งทานบารมี ของพระโพธสิ ัตว์ในพระชาตินี ้ จงึ เขา้ ทำนองว่า “ยอมตาย ไม่ยอมหวง” นนั่ เอง namitra.org

4 พระเวสสนั ดร ผู้ย่งิ ดว้ ยทานบารมี www.kalyan

ทรงบังเกดิ มา เพ่อื สร้างทานบารมี พระเวสสันดรทรงเปน็ พระราชโอรสของพระเจ้าสัญชยั และพระนางผุสดแี หง่ แควน้ สีพี เม่ือแรกประสูตพิ ระกมุ ารทูลขอทรพั ย์จากพระมารดาเพือ่ ให้ทานทันที คร้นั ทรงเจรญิ วัยและไดส้ ืบทอดราชสมบัตจิ ากพระราชบิดา พระเวสสนั ดรทรงส่ังให้ตั้งโรงทานถงึ ๖ แหง่ ท่ัวทั้งพระนคร และทรงสละพระราชทรพั ย ์ ๖๐๐,๐๐๐ กหาปณะ เพือ่ บริจาคทานทุกวนั กระทงั่ วันหนง่ึ ทรงพระราชทานชา้ งเผือกมงคลปัจจัยนาคให้แก่คณะปโุ รหติ จากแคว้นกาลงิ ครฐั เพอ่ื ชว่ ยแก้ปัญหาภัยแล้งในแคว้นนนั้ ช้างปัจจยั นาคนีม้ อี านุภาพมาก สามารถบนั ดาลให้ฝนตก และทำให้ข้าวปลาอาหารบริบรู ณไ์ ด้ ชาวเมืองสีพีไมพ่ อใจอย่างรนุ แรง ทท่ี รงพระราชทานช้างเผือกแกแ่ ควน้ อนื่ จนพระราชบดิ าต้องทรงเนรเทศพระเวสสันดรออกจากแวน่ แคว้น 5 namitra.org

6 พระเวสสนั ดร ผู้ย่งิ ดว้ ยทานบารมี www.kalyan

มหาทานอนั ยง่ิ ยวด ของพระบรมโพธิสัตว์ พระเวสสันดรทรงขอโอกาสบรจิ าคทานอกี ครงั้ กอ่ นออกเดนิ ทาง โดยทรงกระทำ “สัตตสดกมหาทาน” ซงึ่ เปน็ การใหว้ ตั ถทุ าน ๗ ชนิด ชนิดละ ๗๐๐ แก่ชาวเมอื งทง้ั หลาย ในวนั รุง่ ขึ้น ทรงพาพระนางมัทรี พระชาลี และพระกัณหา เดินทางไปสู่เขาวงกต ระหว่างทางทรงบรจิ าคส่ิงของจนไม่เหลอื แม้แตร่ ถพระท่ีน่งั แต่ดว้ ยความช่วยเหลอื ของพระยาเจตราชแห่งแควน้ เจตรฐั ทำใหท้ กุ พระองคเ์ ดนิ ทางถึงเขาวงกตอยา่ งปลอดภยั และได้ครองเพศนักบวชอยใู่ นปา่ นัน้ ต่อมาพระเวสสนั ดรทรงพระราชทาน พระชาลแี ละพระกัณหาแกพ่ ราหมณช์ ชู ก และพระราชทานพระนางมทั รีแกท่ ้าวสักกะทแี่ ปลงเป็นพราหมณ์มาทูลขอ ซึง่ การบริจาคบตุ รภรรยานัน้ เปน็ เรอ่ื งปกติของพระโพธสิ ตั วท์ ั้งหลาย ผมู้ งุ่ จะบรรลุพระสัพพญั ญตุ ญาณ ซึ่งเป็นการยอมเสยี สละความสขุ สว่ นตัว เพอ่ื ประโยชน์สุขของมวลมนษุ ยชาติอย่างแทจ้ ริง 7 namitra.org

พระเวสสนั ดร ผู้ย่งิ ดว้ ยทานบารมี www.kalyan

ผลแห่งความดี ท่ีปรากฏในบั้นปลาย ต่อมา เทวดาดลใจให้ชชู กหลงทางมาถงึ กรงุ เชตดุ ร ทำให้พระเจา้ สัญชัยทรงไถต่ ัวพระนดั ดา (หลาน) ทง้ั สองไว้ได้ ขณะนัน้ แควน้ กาลงิ ครฐั ส่งช้างปัจจยั นาคกลับคนื มา ทำให้ชาวสพี เี รม่ิ ระลกึ ถงึ คุณความดีของพระเวสสันดร ตอ่ มาพระเจ้าสัญชยั ทรงรบั ส่ังใหจ้ ัดขบวนอิสริยยศเสดจ็ ไปเขาวงกต เพ่ืออัญเชิญพระเวสสนั ดรกลับมา คร้นั เม่ือได้พบกนั กษตั ริย์ท้ังหกและเหล่าขา้ ราชบริพารต่างกห็ มดสตลิ ม้ ลง ด้วยความร้สู ึกตืน้ ตันอยา่ งสดุ ซ้ึง จนกระท่ังโดนหยาดฝนโบกขรพรรษา ทที่ ้าวสักกะทรงเนรมติ ข้นึ ท้ังหมดจึงฟนื้ คนื สติ จากนน้ั พระเวสสันดรเสดจ็ กลบั ไปครองราชยท์ ี่กรุงสีพ ี และทรงปกครองบา้ นเมอื งด้วยความผาสุกจนตลอดพระชนม์ชีพ  namitra.org

เกร็ดน่ารู้เกย่ี วกับ ทศชาติชาดก 0 เกรด็ นา่ รเู้ กี่ยวกับทศชาตชิ าดก www.kalyan

1 เกร็ดน่ารเู้ ก่ียวกับทศชาตชิ าดก namitra.org

6 ;114D' 7+6j 6 /';1 6 A)+6j k=@8 :H /%6&: 6'1@)6j @'1;H '6+C19 1\"'4.%5 %6.%5 \"< @k6 H9'@+9&+6j &6&@8 ;17@8 C68 j6 F A)4D\"k 4 5@/< 6'nI5 9 A)4'6k & '+%: 6'7+6%C9 '= A6j  F /';116)j6+19&5 /H: +j6 @'H1; '6+ C6@r +8+5 66'A/j 6'7@\"G< 6%+6%9 1\"'4.5%%6.5%\"< @k65I Aj &5 @r \"'4B\".8 5 +n1&=j DG k '4H5 < 6'%9@G%@s&b %Dk'')<\"'4.\"5 \"5 o<6 C\"'468.< k6& 92 เกร็ดน่ารูเ้ ก่ยี วกับทศชาติชาดก www.kalyan

,68 6 \"'468.751\"'4B\"8.5 +n 6H9 '6C\"'4D'a A)41''6%9I5/% UUP @'H1;  %9@;1I /6I5 .I5 A)4&6+ .+j 9@H r@';H1&6+%19 &j= RR @';1H +k &5 QR @';H1A''4\"5 nk+&7 5 n .+j  QP @'H;1/)5 @'&9 +6j %/68 66 A)+6j 6H9<%%< @';1H C/j H:@'&9 65 %6AjB'6+6j ,68 6 /'1; \"'4@k6 QP 68 H5 @1 (H9%6 : \"'4D'a 5'46 1..<\"9 < 6<$6\") 93 เกรด็ น่ารู้เก่ยี วกับทศชาตชิ าดก namitra.org

7D%\"'4@%9&n :'A)k 7@r//= + @r Ck A)4D%j@)1H; D/+? \"'41n ')+5 '%6...... @'H;1%91&j+= 6j +5 /H: 'Dk&8\"'4'68 65 .8B-B' : '7'8 I:+6j “\"'4'68 6'76''%C//j )+ 1k D@.+&< Cn '1&j6Aj1” ''4): 6D8 k+6j '@&@8 @r-5 '&8 n A)4@&5.8'4/6'9+8 k=@r 7+%6 @%H;16&A)+k D5@8C1.< .' <n '%66: XP,PPP b '7'8+6j “j1D@'6k1.5H'4/6'9+8 =k @j5 A)k+G4D)'19 71&6j D'@'6: 4\"kD69H D9H ”k @\"8 6 =.k 8 1&j=\"9H '4@,+ 5':' A47C/kA.'k7@rj1&@)9I& /=/+ @r Ck 4Dk = 5 D)1j 16@%;1 \"'4@%9&n :'18-6+j6 “@'6476%71@\"86+j6+6%'6'6 4.7@'G ” 5 6I5%6\"'4@%9&nG%8Dk '5.14D'19A)4D%j'&5 \"'4+'6& )1@+)6 QV b '45H \"'4'68 6'5.5H C/k 6&.6'97\"'41nD!p C6e k6 9 8 94 เกรด็ นา่ รู้เกี่ยวกบั ทศชาตชิ าดก www.kalyan

QV b 9H'%6 Cj+H9\"'4@%&9 n'A)k7@r/=/+ @r Ck A)4D%j@)H1; D/+I5 \"'4'68 6'5 .5HC/k.1k+&+8 96'6j  F @\"'64'@/G +j6\"'4@%9&&n 5 %9 \"'4+'6&<.j+.%='n 9 :'%9 +6%/+5+j6\"'4@%9&n4@);1H D/+Dk @/%;18 %19 &j= R 'I5 H'9 5.H5C/k .1\"'4@%9&n +k &D# '5IA''5.5HC/k7\"'4@%9&nDD+kC@';19H%<k+&C6)A)k+<D#@ 6 A%k 4'k1@\"9&CA\"j '4@%9&n&5''%H8 D%/j +H5 D/+ 19'I5 /H: '5 .5H C/@k 16D#%6.<%C\"k '4Aj H9 ''% )k6& F &6j Dj ''k1D5+H \"'4.''9 4 'I5 9\"I '4@%9&n''%6A..6/.5 +j6'5I C F Aj G%D8 k &5 \"'41n@)& '1j16'.1j6 F 66@r@+)6: QV b C.9H <DG 1k 1+ @\";H1/9 <$n &5 66''.%'6'6 95 เกร็ดนา่ รูเ้ กย่ี วกบั ทศชาตชิ าดก namitra.org

17k6D+%+\"''<4%@6/.'9 6 1&6@.+&/+5 C+8 '< 58 \"'46+8%)6@+9 \"'4%@/.9 1k6++'<6'6'@/G A+k %9 9H '45 \"'4,1 1k6++'<6'6/6&D : )= 6%:I+j6 “6k Aj\"66'6 Ak+%9 \"H9 '4,1 1\"'41n/6&DD/@\"4” 6k ++'< 6'6'5.+j6'Dk#p ''%6+8'< 58 A)+k @8 +6%@);H1%C.:1A+k %%9 1C/@k \";1H = 6''% \"'46+8%)6@+9 ''6'6 4D#k p''%6k  '7'8+6j 6'9H4@8 +8 '< 5 8%6&5 6\"$8 \"@rDD%Dj k :'A.'k'4+'/5A)4'5.+j6'6'69H4Dk)8I%'./5+C1+8<'58 \"66'6@'+j6\"'4%@/.9 4.+'' : '5 .5H C/k< &5 -Dn 7+8 <'5 8 %6 96 เกร็ดน่าร้เู ก่ยี วกับทศชาติชาดก www.kalyan

@%1;H +8<'5 8 %6: 6\"8$\" \"'46+8%)6@+9'%9\"'45&&8 9@r1&6j &H8 /)5 65II5 R \"'41n D#k p ''%A)4'5.6%p /66j  F 6+8 <'5 8 +8<'5 8Dk)j6+: )< H9 7C/\"k '46+%8 )6@+9Dk%6@.+&\"8 &.%5C8  6\"$8 \" A)4A47C/k\"'46.'k6< ,< )@\"8%H :I B&C/%k 9 +6%@%6j16 <A)4D%%j 9 88 '4<-'k6&j1C' F H: 47C/%k 9+6%.<C6''1+8%6 D/%16&<&5 A)4C$\"@1;I /6k 4Dk 5 @8 C@+B)H:.=+6j 6\"8$\"9I 65I 6k ++'<6'6'.5 +6j “6'H@9 '65I.11k 6'/+5 C1j6 G ;11k 6'#p ''%15 @8 6p 61j65H @1 @'6: Dk.5H <&5-n +j6C/k 7/+5 C1j6%6B&1''% 1; %8 1k 6'C/k 6j 17I /';1.8IC DC'4/+j66 C+59@I '65I.1)%I; b @8 r 1&j6&H8 D9H #k p ''%15D\"@'64 66j  @'64.j j6)5 D&518pn '1&6j )1$5&” 97 เกรด็ น่ารู้เกีย่ วกบั ทศชาติชาดก namitra.org

! !8 14D'D%1j 1 k11%B/. @%H1; 16&@< \"&9  W + %B/.%9 1H; @.9&'H7)1; DD)+6j %9.8 p 6A)4D/+\"'8@r @),8 \"'4@k6+8@/'6'5 .5H C/k.1p61%B/.k+&+8 9 6'j6 F 66 A%j B/.GAkD p /6Dk <'5I CH.9 <\"'4'66''5 %B/.@k6D1&=Cj '6.75D.k 7@'G '5I /H:'.1p 61%B/.B&C/k'6'< -< 7Ak+%9$H9 6&C%9'=@r @)9&+ : X @)9&+ @%8 C'=%9 6k &'k1&1&=j 1j %6k6&@sd1&Ck6'D%Dj k \"'4'66: '5.H5 C/k 6+69 &+%56%'k1&k6&C/%j 6k /67D%j.7@'G 41k B'5.8 D/% Q,PPP /64 6+k66j )1Ckk6&.1@k6DC'=1Ak+%9 Aj 7D%.j 7@'G @%1;H 814D'D%1j 1 G\"65D1C/%k B/.j+& %B/.@167I I: /&1@k6DC'=1+Ak+ @166k &.5 +n .9 1DH9 'k 5 \"'4'66%6#sp C/@k r@)9&+@.%15 < )6&6k &5Ik+&I7 I: A)+k A/&j @6k DC'=1+A+k @)G1k & 98 เกร็ดนา่ ร้เู กี่ยวกับทศชาติชาดก www.kalyan

6I5 7D+6D+k '8@+'5%H9 18 I7/+6 \"+%+55I + ; )6@k6DC'=Ak+%9 \"1@1k6&@j6:H +66@8 G58 @'1H; &D )16 @%;1H 8 k6&@6j H: <%j Dk+&I7 I: /%A)+k )6&6k &@.kC/%jG1j & F = : @6k DA9H'45H DB )1j 96/:H %B/.D%j'16k '9 : )6&k6&11 %6A)+k %+%D+k5I R k6 65I : %1+Ak+C/k 5 +5 A6+6k C/k7D +6&\"'4'66 @/G D/%+j6%B/. )6%6 F 6k k1 F 1&6 )6G 1k I5 C,:-6 @)j6@'9&@\"%H8 \"= .8p6 A)4H5 .%68@&14 F G47C/ k )6%6:I k%= 9 p 6 1647C/k @1%9 +6%@'8 DAk )+k &5 7'4B&Cn /k51;H Dk +k & 99 เกร็ดนา่ รู้เกยี่ วกับทศชาติชาดก namitra.org