จอนะธัน ลิวิงสตัน นางนวล

คํานาํ ในระยะตอไปนี้ ผมจะแปลหนังสือภาษาอังกฤษเลมหนงึ่ ชื่อJonathan Livingston Seagull ลงในคอลมั นน ี้วันตอ วันไปจนกวา จะจบ ซง่ึ คาดวาคงจะไมกินเวลานานจนเกนิ ไปนกั หนงั สือเลม นไ้ี ดพ ิมพออกจําหนา ยในสหรฐั อเมรกิ ามาเปนเวลาปเศษแลว ถึงวนั ที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2516 ปรากฏวาหนังสอื เลม นีอ้ ยใู นอันดบั หนังสือขายดที ี่สุด (Best Seller) อันดบั ท่ี 3 ติดตอกัน มาเปนเวลาถงึ 57 อาทิตย นบั วา เปน หนังสือขายดที สี่ ดุ ทต่ี ิดอันดบั อยไู ดน านมาก แสดงวาเปนหนงั สือ ท่ีมีผูสนใจอา นมากท่ีสดุ ผแู ตง หนงั สอื เลมนีช้ อื่ นายรชิ ารด บาค (Richard Bach) เปนท้ังคนเขียนหนังสือและนักบิน และไดเคยแตงหนังสือมาแลวสามเลมเกี่ยวกับธรรมะในการบินทั้งส้ิน ในระยะสิบปที่แลวมาน้ีนายริ ชารด บาค ไดเ ปน บรรณาธกิ ารนิตยสารการบินฉบับหน่งึ และไดเ ขยี นบทความสารคดีและนยิ ายเรื่อง สน้ั เกย่ี วกบั การบินมาแลวรอ ยกวาเร่ือง นายริชารด บาค เคยเปน นกั บนิ ในกองทัพอากาศสหรัฐอเมริกา มากอน ถงึ ปจ จบุ ันนชี้ วี ิตของนายริชารด บาค เกือบจะไมม ขี าดเคร่ืองบินเลย ผมเองไดอานหนังสือเลมน้ีเปนครั้งแรก เม่ือประมาณสองสัปดาหน้ีเอง เม่ืออา นแลวก็เกิด ความจับใจในธรรมะท่ีไดแสดงไวใ นหนงั สือเลม นี้ ซงึ่ มีทง้ั มนษุ ยธรรม และ ธรรมอนั เปนความจริงแหง ชวี ติ ตรงตามท่พี ระพุทธเจา ผูซ งึ่ เปน พระบรมศาสดาและสรณะของผมไดทรงแสดงไว เมื่อสองพันหา รอ ยกวาปมาแลว มากมายหลายอยา ง โดยเฉพาะอยางย่ิงในเร่ือง สิกขา หรือ ศกึ ษา คือการเรียนรูอนั ประกอบดว ยอิทธบิ าทส่ี อนั ไดแก ฉันทะ วิรยิ ะ จติ ตะ และวิมงั สา ไปจนถงึ ความหลุดพนเปน เสรี อันทาํ ใหเ กดิ กรุณาขึ้นในตวั ของผหู ลุดพน เปนผลท่ีไดเ กดิ ขึน้ แกองคพระพุทธเจาหลังจากที่ไดตรัสรูอนุตร สมั มาสมั โพธญิ าณแลว นายรชิ ารด บาค ผูแตงหนังสือเลม นจ้ี ะไดเคยศกึ ษาพระธรรมคาํ ส่ังสอนของพระพุทธเจามา บา งหรือหาไมผ มไมม ีทางจะทราบได แตเ ทาทสี่ ังเกตจากขอ ความในหนงั สือเลมนแี้ ลว ผมกเ็ ขา ใจเอา เองวา คงจะไมเคย หากเปนเชนนกี้ ย็ ่งิ แลเห็นพระพทุ ธคุณ และพระธรรมคุณ เปนอัศจรรย เพราะพระ ธรรมนน้ั เปน ความจรงิ อนั อยูเ หนอื กาลเวลา วญิ ชู นพงึ รูไดด ว ยตนเอง ผูที่พากเพียรศึกษาวทิ ยาการ ไมว า จะเปนสาขาใดเอง แมแตก ารบินเมอ่ื ถงึ ขัน้ สดุ ทายแลว ก็ยอมจะแลเห็นพระธรรมดว ยตนเอง ถึงจะ ไมรูแจงแทงทะลุก็ยังแลเห็นและเขาใจในแกน สารของพระธรรมนัน้ ดวยความจับใจดังทีไ่ ดก ลาวมาแลว ผมจึงไดแ ปลหนงั สือเลม น้ีขึ้นดวยความประสงคท ี่จะให ไดอ านกันแพรหลายในหมูคนไทยท่ีอาจยังติดขัดในการอา นภาษาอังกฤษ การแปลนั้นไดพยายาม รักษาท้ังสาํ นวนโวหาร และอรรถของผูแตง ในภาษาองั กฤษไวใ หมากท่ีสดุ เทา ทจี่ ะทําได เกือบจะไมม ี การเรียบเรยี งตอเติมแตอยางใดเลย จะมีบางกเ็ พียงเล็กนอยในเรื่องท่ีไมเปนสาระสําคัญ เพื่อใหฟง เปนภาษาไทยและเขาหูคนไทยย่ิงข้นึ เทานั้น ในท่ีน้กี ็ใครขอเรียนทานที่อา นภาษาอังกฤษไดสะดวก อยแู ลววา ทานควรจะไดหาตน ฉบบั ภาษาองั กฤษมาอา น เพราะจะไดอ รรถรสจากหนงั สือเลมนี้ ยิ่งกวา ท่ีจะไดจากคําแปลของผมเปนแนนอน เพราะการถายความจากภาษาหนึ่งออกเปนอีกภาษาหนึ่ง ยอ มจะใหไดค วามสมบรู ณไ มง ายนกั คนที่ผมอยากจะใหอา นหนังสือเลม นี้คือคนไทยท้ังปวง โดยเฉพาะอยางยิ่ง นิสิตนักศึกษา และนกั เรยี น เพราะจะไดก ําลงั ใจในอนั ทีจ่ ะเลา เรยี นและทาํ ประโยชนตอไปไดม าก สาํ หรบั คนที่เคยได เลา เรยี นวชิ าจากผมโดยตรงไมวาจะเปนวชิ าใด ไมวาจะเปน รนุ ใด และไมว าจะมากหรือนอย ผมขอถือ โอกาสนี้สงขาวมาใหท ราบวา “ผมอยากใหค ณุ อา นหนงั สอื เลม นที้ กุ คน จะอา นจากภาษาอังกฤษหรือจะอา นจากคําแหลนี้ก็ ได แตขอใหอ านใหได และในการอานน้ันขอไดโ ปรดใชความคดิ ใหม ากประกอบไปดวย อยาอานเพียง สักแตวา ผา นสายตาไป นกนางนวลมนั รักศษิ ยข องมันฉนั ใด ผมก็รักพวกคณุ ทกุ คนฉนั นั้น”

จอนะธัน ลิวิงสตนั นางนวล โดย ริชารด บาค ม.ร.ว. คกึ ฤทธ์ิ ปราโมช -แปล ตอนที่ 1 ตอนน้ันเปนเวลาเชา พระอาทิตยแ รกข้ึนไดปด ทองระลอกระยบั ไปทั้งทะเลทไ่ี มม ีคล่นื ในระยะทางหน่งึ ไมลจ ากฝง เรอื หาปลาลําหนงึ่ กวนน้าํ ทะเลใหเปนคล่นื และคําท่ีหมายถึงการ บินม้อื เชา ไดกระจายไปในอากาศ จนกระท่ังนกนางนวลเปนฝูงประมาณพันตัวบินมาโฉบเฉี่ยว และสู กนั เพื่อเศษอาหารเปน วันวุน วายอีกวันหนึ่งทเี่ พ่ิงจะเร่ิมขึน้ แตวา หางไกลออกไป อยูค นเดยี วไกลเกนิ เรอื หาปลาและฝงทะเล จอนะธัน ลิวิงสตัน นางนวล กาํ ลังซอมบินอยู ในระยะสูงรอยฟุตบนฟา เขาหยอนเทาที่มีพังผดื ลง ยกปากข้ึนสูง และใชแรงอยาง หนกั ทจี่ ะรกั ษาวงโคงท่ีออกจะเจบ็ ปวดไวใ นปก ทัง้ สองของเขา วงโคง นหี้ มายถึงการบินอยางชา แลว เขากบ็ นิ ชา ลงจนลมทป่ี ะทะกบั หนาเขานน้ั กลายเปน เพยี งเสยี งกระซิบ จนกระทั่งมหาสมุทรหยุดน่ิงอยู กับท่ี ณ เบอ้ื งลา งแหง ตัวของเขา เขาหรี่ตาลงดว ยสมาธิอนั เครงเครียด อัน้ ลมหายใจไวบ ังคับใหปก โคง เขา ...อกี เพียง...หน่ึงน้ิว แลวขนเขาก็ฟไู ปทงั้ ตวั เขาเสียหลกั และรวงลงมาจากระดบั ทบี่ นิ อยู นกนางนวลนั้นกอ็ ยา งที่ทา นรกู นั อยูแลว วาไมมวี ันที่จะเสยี หลัก ไมม ีเสยี ระดับ การเสียระดับบนิ คือการเสียหนา และเสียเกยี รติ แตจอนะธัน ลวิ ิงสตัน นางนวล ผูซ่ึงไมละอาย ผูซึ่งกางปก ออกอีกคร้ังใหเปน โคงอนั สน่ั ระรัว-ทําใหบนิ ชาลง ชา ลง และเสยี ระดับอีกคร้ังหน่ึงนั้น-ไมใ ชน กธรรมดาสามัญ นกนางนวลสวนใหญไมสนใจท่ีจะเรียนรูใหเ กินไปกวาการบินอยางธรรมดาท่ีสุด-รูเพียงแตวา จะออกจากฝง เพื่อหาอาหารแลวบินกลับฝง อยางไร การบินไมใชเรื่องสําคัญ การกินตางหากที่เปน เรื่องใหญ แตส าํ หรบั นกนางนวลตวั นีก้ ารกินไมใ ชส ิ่งสําคัญเลย การบินเทานั้นท่ีสําคัญ สําคัญมากกวา อะไรทัง้ หมด จอนะธัน ลวิ งิ สตัน นางนวล รกั ทจี่ ะบิน เขาไดสังเกตเหน็ แลว วาความคดิ เชน นไี้ มใ ชทางท่จี ะหาความนิยมจากนกตวั อืน่ ๆ แมแตพอแม ของเขาเองกต็ อ งรอ นใจในเม่ือจอนะธันใชเวลาเปน วันๆ อยคู นเดียวเพ่ือรอนในระดบั ต่ําเปน รอ ยๆ เท่ียว ทดลองดู เขาไมรูเหตุ เชนเวลาที่เขาบินเหนือน้าํ ในระยะท่ีตํ่ากวาความยาวระหวา งปลายปกขางหนึ่ง ของเขาจนถึงปลายปกอีกขา งหนึ่ง ทําไมเขาจึงอยูในอากาศไดน านกวาธรรมดาและใชแรงแตนอย การรอนของเขาไมไดจ บลงดว ยการท้ิงตวั ลงในทะเล แตเขาจะหยอนปลายเทาลงมาใหถูกน้ํา บังเกิด เปนคลนื่ ยาวตามหลงั มา จนเขาถึงผวิ นํ้าดว ยเทากดแนน ไวสองขา งตวั ทําใหเพรียวลม เมื่อเขาปลอ ย ตัวใหไ ถลไปตามผิวนํา้ จนถึงฝง แลว ไถลเลยขึ้นไปบนหาดทราย แลว เดินกลับมาวัดรอยไถลของเขา บนทรายวา เปน ระยะทางก่ีกาว พอแมข องเขาก็จะรอ นใจเอาจริงๆ “ทําไม จอน ทาํ ไม?” แมของเขาถาม “ทําไมเจาจึงทําตัวใหเหมือนนกอนื่ ในฝงู เขาไมได? มันยากนักหรือลูก? ทําไมไมท้ิงการบินต่าํ ๆ เอาไวใหพวกนกกระทุงและนักอัลบารอส เขาทํากนั ? ทาํ ไมเจา ไมกนิ อะไรเลย? จอน เจา ผอมจนเหลอื แตขนกบั กระดกู แลว ” “ผมไมถ อื หรอกแมวาผมจะเหลือแตขนกบั กระดูก ผมเพียงแตอยากรู วาผมจะทําอะไรไดบาง และทําอะไรไมไดบ างในอากาศ ผมอยากรูเ ทานั้นเอง” “ฟง ทางนบ้ี าง จอนะธนั ” พอเขาพดู อยางไมดุดันนัก “หนาหนาวจะมาถึงอีกไมนานนัก เรือ ปลาก็จะมีนอยลง ปลาทเ่ี คยวา ยบนผิวนํา้ กจ็ ะลงลึก ถา เอง็ อยากจะเรยี นอะไรกค็ วรจะเรียนเรื่องอาหาร

และการหากิน เรอื่ งการบินมันก็ดีอยูหรอก แตเอง็ จะกินการรอนเขาไปไมได อยาลืมวา เหตทุ ่ีเอ็งตอ ง บนิ ก็เพื่อหากินเทาน้นั ” จอนะธันพยักหนา รับอยางอยูในโอวาท เขาจะพยายามทําตัวเหมือนนกนางนวลอื่นไปสักวัน หนง่ึ หรอื สองวนั เขาพยายามจริงๆ ท้ังรองเสียงแหลมและสูกบั นกอ่นื เปนฝูงตามทาปลาและเรือปลา บินโฉบเขา ควา เอาเศษปลาบา ง เศษขนมปง บา ง แตถึงจะพยายามอยา งไรก็ไปไมร อด ไมเห็นจะเปนเรื่องอะไรเลย! เขานึกในใจขณะท่ีปลอยปลาหัวออนตัวหนึง่ ใหหลดุ จากปาก ใหแกนกนางนวลแกท่ีกําลังบินไลเ ขามา เราอาจใชเวลาท้ังหมดนีเ้ ลาเรียนวิธีบิน มีเรื่องท่ีจะตองเรียน มากเหลอื เกิน! ไมนานนกั จอนะธันนางนวลกอ็ อกไปอยูตัวเดียวอีก ไกลออกไปในทะเล หิว มีความสุข และ เรียน วิชาท่ีเรียนคือความเร็ว และภายในเวลาเพียงอาทิตยเดียวเขาไดท่ีฝกซอม เขาก็รูเร่ือง ความเรว็ มากกวานกนางนวลทบ่ี ินเรว็ ท่ีสุดทีย่ ังมีชีวิตอยู ในระยะสูงหนึง่ พันฟุต กระพือปกใหแรงท่ีสุดเทาที่จะทําได แลวเขาก็ปกหัวลง ดําดิ่งจาก อากาศมาสูคลื่นในทะเล และเขาก็ไดเรียนรูวาเพราะเหตุใด นกนางนวลจึงบินด่ิงลงมาดวยกาํ ลงั ปก ไมไ ด ภายในเวลาเพยี งหกวินาทีเขาพุงตัวลงมาดวยความเร็วถึงเจ็ดสิบไมลตอหน่งึ ชั่วโมง ความเร็ว เชน นท้ี ําใหปกไมเทยี่ งและเสียแรงตอนกระพือปกขึ้น ครง้ั แลวครงั้ เลา ผลก็เกดิ ขึน้ อยางเดียวกัน ถึงเขาจะพยายามและใชความสามารถอยางสูงสุด เขากไ็ มสามารถจะควบคุมทศิ ทางแหงการบนิ ไดในความเร็วอันสงู บนิ ขึ้นไปถึงพนั ฟตุ บินดวยความเร็วสูงสุดตรงไปขา งหนากอ น จากนน้ั ก็ปกหัวลง กระพือปก เพ่อื ดาํ เอาหวั ลง แลวก็ทุกคร้ังท่ีปกซายของเขาตองติดขดั เมื่อกระพือขึ้น ทําใหตัวโคลงมาทางซาย อยา งแรง แขง็ ปกขวาไวไ มกระพอื เพือ่ ใหตัวโคลงกลับ แตแลวตัวเขากก็ ระเด็นอยางกับลกู ไฟจากเตา ไฟไปทางขวา หมนุ ติ้วไปเลย เขาพยายามสดุ ความสามารถตอนกระพอื ปกข้นึ พยายามถึงสิบครั้ง แตท ้ังสิบคร้ัง เม่ือเขาถึง ความเร็วเจ็ดสบิ ไมลต อหน่ึงชว่ั โมง ขนตามตัวเขาก็ตกี ลบั กระจุยกระจาย หมดความทรงตวั แลว ก็รวง โครมลงมาในนํา้ ในทสี่ ดุ เขากน็ กึ ออก ขณะท่ตี ัวเปยกนํ้าชุมโชกวา กุญแจไขปญหาน้ีก็คือการกางปก ไวเ ฉยๆ ในความเร็วสูง กระพือปก บนิ จนไดความเร็วหาสบิ ไมลตอหนึ่งช่วั โมงแลวก็กางปก นิง่ ไว จากระดับสูงสองพนั ฟุตเขาลองดอู กี ครง้ั คราวนห้ี มุนตวั ดําดิ่งลงมา ปกกางออกเต็มท่ี และกาง ปก แขง็ คงทีไ่ วเ มอ่ื ผา นความเร็วเกนิ กวา หา สิบไมลต อ หน่ึงช่วั โมงมาแลว เขาตอ งใชกาํ ลงั อันมหาศาล แตก เ็ ปนผลสาํ เรจ็ ภายในสบิ วนิ าทเี ขาพุง ผานอากาศลงมาดว ยความเรว็ เกาสิบไมลตอหนึง่ ชัว่ โมง จอนะธันไดท ําสถิติความเร็วแหงโลกสาํ หรบั นกนางนวลขึน้ แลว แตช ัยชนะนน้ั ก็มอี ยูประเดยี๋ วเดียว พอถึงตอนท่ีเขาจะพุงตวั ขนึ้ จากการดําดิง่ ขณะท่ีเขาขยับ เปล่ียนมุมปกของเขา เขาก็พงั ไปอยา งที่เคยมาแลว และในความเรว็ เจ็ดสบิ ไมลต อ หนึ่งช่ัวโมงน้นั เขา พังเหมอื นกบั ไดนาไมดระเบดิ จอนะธัน นางนวล เหมือนกับระเบิดกลางอากาศ แลวตกผางลงมาบน ทองทะเลซง่ึ แข็งเหมอื นกับปูดวยอิฐ เม่ือเขาฟน ตัวไดส ติน้ันเปนเวลาคํ่ามืดไปนานแลว และเขาก็ลอยอยูกลางแสงจันทรบนพ้ืน มหาสมทุ ร ปก ของเขารูสกึ เหมือนกับวาเปนแทง ตะกวั่ แตน ํา้ หนักของความลม เหลวนนั้ ดูเหมือนจะวาง อยบู นหลงั ของเขาหนักย่ิงกวา เขาออนใจอยากใหน ํา้ หนักนัน้ มนั คอ ยๆ ถว งเขาลงไปใหถ งึ กนทะเลเสีย ใหรแู ลว รรู อดไป

ขณะทเี่ ขาจมลึกลงไปในนํ้าน้นั มเี สยี งกรา วๆ ประหลาดดังข้นึ ในใจเขา ไมมที างจะหลกี เล่ยี ง ได เราเปนนกนางนวล เราถูกจํากดั ดว ยธรรมชาติ ถาเราเกิดมาเพ่ือเรียนรูมากเร่อื งการบินเรา กค็ งจะไดมีแผนการบนิ และสมอง ถาเราเกดิ มาเพื่อบินเรว็ เรากค็ งจะไดมีปกอันส้ันอยางนก เหยยี่ ว และกนิ หนูเปนอาหารแทนปลา พอ แกวาถูกแลว เราตอ งลืมความโงเขลาน้ีเสยี เราตอง บินกลับบา นไปเขา ฝูง และพอใจวา เราเปน อะไร เปน แตเพียงนกนางนวลทมี่ ีอะไรหลายอยาง จํากัด เสยี งนนั้ จางหาย และจอนะธนั กเ็ หน็ ดวยกับเสยี งนั้น เวลากลางคืนนกนางนวลควรจะอยูบนฝง และตั้งแตบัดนเี้ ปนตน ไป เขาสาบานวาเขาจะเปนนกนางนวลธรรมดา ซึ่งจะทําใหทุกคนสบายใจกวา เกา เขาถบี ตวั อยา งออนแรงข้ึนจากนํ้า และบนิ ไปสูพื้นแผนดนิ รูสึกยินดีวา เขาไดเรียนรูวธิ ีทุนแรง ในการบนิ ระดับต่าํ ไมเอา! เขานึกในใจ เราเลกิ เด็ดขาดที่จะเปนอยางที่เคยเปน ไมสนใจกับส่ิงที่ไดเ รียนรูอีก ตอไปแลว เราเปนนกนางนวลเหมือนกบั นกนางนวลตัวอ่นื ๆ และจะบินเหมือนกับนกนางนวล คดิ ได อยางน้นั เขาก็บินข้ึนสูงรอยฟุตแลว กระพือปกเรว็ ข้นึ พุงตวั ไปสูฝ ง ทะเล เขาสบายใจขนึ้ เมือ่ ไดตกลงใจวาจะเปนแตนกตวั หน่งึ ในฝูง ตอ ไปนจี้ ะไมมีอะไรทจ่ี ะผูกมดั เขา ไวก บั อาํ นาจทค่ี อยผลกั ดนั เขาใหเ รียนวชิ า จะไมม กี ารประลองความรูและไมมีความลมเหลวอกี ตอ ไป และมันก็สวยดเี หมือนกัน ที่จะหยุดคิดสักที แลวเขาก็บินไปในความมืด มุงไปยังแสงไฟที่อยูบน ชายหาด มืด! เสยี งกราวดังขึน้ อีกอยางตกใจ นกนางนวลไมม วี นั ทจ่ี ะบนิ มดื ๆ จอนะธันไมมีปญญาท่ีจะฟงเสียงน้ัน สวยดีเขานึก แสงจันทรและแสงไฟ เปนประกาย ระยบิ ระยบั อยบู นผิวนํ้า เหมือนกับแสงไฟบอกระยะเปน ทางไวตลอดคืน และทกุ อยางดสู งบนิ่ง... ลงเดี๋ยวน!ี้ นกนางนวลไมบินกลางคืน! ถาเจา เกิดมาเพ่ือบนิ กลางคืนเจากค็ งจะมตี าของนก เคาแมว เจาจะตองมีแผนการบินเปนสมอง! เจา คงจะไดม ปี กสน้ั ของเหยี่ยว! และ ณ ทน่ี น้ั ในเวลากลางคืน อยูในอากาศสูงรอยฟุต จอนะธัน ลวิ ิงสตนั นางนวล ก็หลบั ตา แลวเบกิ ตาโตเปนระยะ ความทกุ ข ความต้ังใจของเขาหายไปหมด ปก ส้นั ! ปก สัน้ ของเหย่ียว! น่นั คอื คาํ ตอบ ! ไอเ รามันโงบ ดั ซบไปเอง! เราตองการเพียงปก อันนิดเดียวเทาน้ันเอง สิ่งท่ีเรา ควรตองทาํ ก็คือหุบปกสว นใหญไ ว และบินดว ยปลายปกนดิ เดยี วเทานน้ั ! ปก ส้นั ! เขาบินขึ้นไปสูงสองพันฟุตเหนอทะเลอันดาํ มืด และโดยไมไดค ํานึงถึงความวบิ ัติหรือความ ตายแมแตขณะจิต เขาเอาหัวปกแนบเขาไวขางตัวอยางแนน เหลอื ปลายปกที่แคบเหมือนมีดสั้น แพลมออกไปรับลม แลว เขากท็ ุมตวั ดาํ ดิ่งลงมา เสียงลมกระทบหัวดังเหมือนเสียงรองของสัตวใหญที่ดุราย เจ็ดสิบไมลต อหน่ึงช่ัวโมง รอย ย่สี บิ ไมล และยิ่งเรว็ ขน้ึ ไปอกี การตา นทานลมดวยความเรว็ รอยสีส่ ิบไมลตอ หน่ึงช่ัวโมงไมหนักเทากับ ตอนท่ีตอ งตานลมดว ยความเร็วเจ็ดสิบไมลตอหนงึ่ ชั่วโมง และดวยการบิดปลายปกเบาๆ ท่ีสุดเขาก็ ถอนตัวออกจากการดําดิ่ง และบินระดับหวือไปเหนอื คลนื่ -ลูกปนใหญส ีเทาใตแ สงจันทร เขาหรี่ตาใหเหลอื เปนเพียงเสนผาเลก็ นิดเดียวเพื่อกันลมแลวก็เกิดความปติ หน่งึ รอ ยย่ีสิบ ไมลต อ หนง่ึ ชวั่ โมง ! และควบคุมการบินไดต ลอด! ถาเราดําดง่ิ จากระยะหา พนั ฟตุ แทนที่จะเปนเพียง สองพนั กน็ าคิดวาจะเร็วเพียงไหน... คําสตั ยส าบานของเขาเมือ่ ครนู ้ีเขาลมื หมดแลว เหมือนกบั ถกู กวาดไปจนหมดดวยกระแสลมอัน แรงเร็ว แตเขาก็ไมรูสึกผิด ในการที่ผิดสัญญาที่ทําไวดวยตนเอง สัญญาแบบนั้นเหมาะแตกับนก

นางนวลท่ยี อมรบั เอาธรรมดาโลก นกนางนวลที่ไดแตะตอ งกับความประเสริฐของวชิ าท่ีไดเรียนรูแลว จะทาํ สญั ญาแบบนัน้ เพอ่ื ประโยชนอ นั ใด? ไดเวลาพระอาทิตยข้นึ จอนะธันก็ฝก ซอ มอกี จากระดับหาพันฟุต เรือหาปลามองดูเหมือนเศษ ผงลอยอยบู นทอ งฟา สนี ํ้าเงินอันราบเรยี บ ฝงู นางนวลที่ออกหากนิ มื้อเชามองดเู หมือนกบั ฝนุ ละอองท่ี ปลวิ อยูเปนวงกลม เขามชี ีวิต ตัวสั่นสะเทือนเล็กนอ ยดว ยความโสมนัส มีความภาคภูมิใจวาสามารถควบคมุ ความ กลัวของตนได ครัน้ แลวกห็ บุ หวั ปก เขา มาทันทีทนั ใด ยื่นปลายปก สัน้ ออกไปใหไ ดมุม และพุงตวั ดง่ิ ลงไปสูท ะเล เม่อื ผา นระยะทางลงมาไดสี่พันฟุต เขาก็ถึงความเร็วขั้นสุดทาย ลมที่ปะทะอยูน้นั กลายเปนกําแพงเสียงท่ีกนั้ เขาไวไ มใหเคลอ่ื นไหวเร็ว กวา นนั้ ได เขากาํ ลังบนิ ตรงลงมา ดว ยความเร็วสองรอ ยสี่สบิ ไมลต อหน่ึง เขากลืนนํ้าลายในคอ รูตัววา หากปกของเขาเกิดกางออกในขณะน้นั เขาจะถูกลมเปาใหขาดออกจากกนั เปนนกนางนวลช้ินเลก็ ช้ิน นอยลานชน้ิ แตค วามเร็วน้ันคืออํานาจและความเรว็ คือความราเริงเบกิ บานใจ และความเรว็ คือ ความงามอันบริสุทธ์ิ เขาถอนตวั จากการดําด่ิงในระยะหน่ึงพันฟุต ปลายปกสั่นสะเทือนดว ยลมมหายักษน้นั ท้ังเรือ และฝงู นกนางนวลกาํ ลงั แกวงไกลและมีขนาดใหญข้ึนทกุ ทใี นเสนทางบนิ ของเขา เขาหยดุ ไมไ ด เขายงั ไมร ดู ว ยซ้าํ วา จะบนิ เลย้ี วอยางไรในความเร็วขนาดนั้น ถาชนกันเขาก็ตายทันที เขาไดแตห ลับตา เหตทุ ่เี กดิ ข้ึนในเชาวนั นั้น ตอนหลังตะวนั ขนึ้ กค็ อื จอนะธัน ลิวงิ สตนั นางนวล บินหวอื ฝากลาง ฝูงนกนางนวลท่บี ินออกหากินมอ้ื เชา ดว ยความเร็วสองรอยสิบสองไมลตอหนงึ่ ชั่วโมง ตาก็หลบั ดวย เสยี งหวดี หวิวอันเกดิ จากลมและขนนกกระทบกัน เคราะหยังดที ี่โชคชะตานกนางนวลยังยิ้มใหเขาอยู ครั้งนี้ จึงไมปรากฏวา มนี กตัวใดตองเสยี ชวี ติ ถึงตอนทีเ่ ขาชูปากขึน้ ฟาเขายงั อยูในความเรว็ อนั รอนแรงถึงหน่งึ รอยหกสิบไมลตอหน่งึ ชัว่ โมง เมอ่ื เขาเพลาความเร็วลงไดย ส่ี บิ ไมลตอ หนง่ึ ชว่ั โมงเขากางปกออกได เรอื หาปลาดเู หมือนกบั เศษขนม ปงในทะเล ส่พี ันฟตุ ขา งลา ง ความคิดของเขามแี ตช ัยชนะ ความเร็วข้ันสุดทาย! นกนางนวลบินไดถึงสองรอยสิบส่ีไมลตอ หนึง่ ชั่วโมง! เปนการกา วออกมาจากวัฏฏะ หรือวงจรแหงชีวติ เปนขณะหนง่ึ ที่ใหญย ่ิงทีสุดในประวตั ิ แหงฝงู นกนางนวล และขณะน้นั ยุคใหมก ็เกดิ ขน้ึ แกจ อนะธัน นางนวล เมื่อเขาบนิ ออกไปยังที่ฝก บินอัน เปลีย่ วของเขา เขาหุบปกแลว ดําดิ่งลงมาจากเพดานบินสูงถึงแปดพันฟุต เขาต้ังหนา ท่ีจะหาความรู ทนั ทีวา จะบนิ เลย้ี งไดอยา งไร เขาพบวา ขนปลายปก เพียงเสน เดียว หากขยับไปเพียงเศษของนิว้ จะทําใหเลี้ยงตัวไดในวง กวางอยา งราบร่นื ดว ยความเรว็ อันสูงมาก กอนท่ีจะเรียนรูเรื่องนี้ เขาก็ไดเ รียนรูวา ถาขยับขนเกินกวา หนงึ่ เสน ดว ยความเร็วขนาดนั้น จะผลกั ตัวเขาใหห มุนตว้ิ ไปเหมือนกับลูกปนยาว...และจอนะธันก็ไดบิน แบบโลดโผนเปนนกนางนวลตัวแรกในโลก เขาไมมีเวลาเหลือพอที่จะไปคุยกับนกตัวอ่นื ในวันนน้ั แตฝก บินเร่ือยไปจนตะวนั ตกดินแลว นาน เขาคน พบการบนิ ท่เี รียกวา แบบวงกลมตง้ั หมุนระดบั ชา หมนุ ปด จังหวะ ควงสวานหงายทอง หมุน ตวั ทางตั้งตนนอก ตลี งั กา เม่ือจอนะธนั กลบั มาถึงฝูงบนหาด ก็เปนเวลากลางคืนเต็มที่แลวเขาเวียนหัวและเหน่ือยท่ีสุด แตดว ยความดีใจ เขาบนิ แบบวงกลมต้ังเขา ไปจนถงึ ทก่ี อ นจะลงจับก็ทําการหมุนระดับเร็วเสียดว ย พอ ฝูงนกรูเขาถึงเรื่องท่ีเขาออกจากวงจรไปไดเถิด เขานกึ เจาจะตองดใี จกันแทบบา ตอไปน้ชี ีวิตจะมี อะไรตอ อะไรข้ึนอีกพลิ ึกกกึ กือ แทนทจ่ี ะบินพะเยิบพะยาบออกไปที่เรือหาปลาแลวก็บินกลบั

ชวี ิตมีเหตุผลขึน้ แลว เราสามารถจะยกตัวเองข้ึนจากอวิชชา เราจะทาํ ตัวเราใหเปน สตั วประเสริฐไดดว ยปญ ญาและความช่าํ ชอง เราเปนเสรีได! เราเรยี นบินได! อนาคตดงั หึ่งกึกกอ งและเรอื งรองดวยความรงุ โรจนท่ีพงึ จะเปน ไปได นกนางนวลกาํ ลังอยูกนั เปนฝูงใหญ ในการประชมุ ฝงู เมือ่ เขาไปถึง และดทู า วาจะไดประชุมกนั มานานแลว ความจริง ฝงู นกกาํ ลังคอยเขาอยู “จอนะธัน ลวิ งิ สตัน นางนวล! ออกมายืนตรงกลาง” คาํ พูดของนกผูใ หญด ังขึ้นดวยเสียงที่ใช ในพิธีกรรมอันสงู สุด “การออกไปยืนตรงกลาง” เฉยๆ นั้น หมายถึงความอบั อายอยางย่ิงหรือการเสีย เกียรตอิ ยางยิ่งเทานั้น แต “การยืนตรงกลางเพื่อเกียรติ” น้ัน เปนวิธีกาํ หนดตวั ผูนําชั้นสูงของฝงู นก นางนวล ใชแลว เขานึก ฝูงนกท่อี อกหากนิ มอื้ เชาเมอื่ เชา น้คี งจะไดแ ลเห็นการออกจากวฏั ฏะของเรา! แตเ ราไมตองการเกียรติอยางใด เราไมมีความประสงคจ ะเปน ผูนํา เราอยากแตเพยี งจะแบงปนส่ิงท่ีเรา ไดพบใหไดร ูท่ัวกัน เพียงแตจะใหเห็นขอบฟา ซ่ึงอยูเบื้องหนาของเราทุกคน เขากาวออกไปยืนตรง กลาง “จอนะธัน ลวิ งิ สตัน นางนวล” ผูใหญนกพูดข้ึน “ยืนตรงกลางดวยความอับอายตอหนา เพื่อน นกนางนวลทง้ั ปวงของเจา !” เขารสู ึกเหมอื นกบั ถกู ตดี ว ยแผนกระดาน เขา ของเขาออ นลง ขนของเขาหลุบ มีเสียงดังซูในหู ยนื ตรงกลางดวยความอบั อาย? เปน ไปไมไ ด! แหวกวฏั ฏะ! พวกเขาเขา ใจไมได! เขาผิดท้ังหมด เขา ผดิ ! “เพ่อื ความผิดอันไดเกดิ ข้ึนเนื่องจากการขาดความรับผดิ ชอบอยางไรความคิดของเขา” เสียง อันเอาจริงนัน้ กลา วตอไปเปนทาํ นอง “ทาํ ใหเสยี เกียรตภิ มู ิและประเพณีของตระกูลนางนวล...” การทีต่ องออกไปยนื ตรงกลางดว ยความอบั อายนั้น แปลวาเขาจะตองถูกขับออกจาก ฝงู นก ถกู เนรเทศใหไ ปอยูโดดเดย่ี วบนหนา ผาท่ีอยูไกล “...วันหน่ึง จอนะธัน ลวิ ิงสตนั นางนวล เจาจะตองรูวาการขาดความรับผิดชอบน้ันไมเกิด ประโยชนแ กตนอยา งใดเลย ชวี ิตเปน สิง่ ที่เราไมรูและรไู มไ ด นอกจากวาเราเกิดมาในโลกน้ีเพ่ือ กนิ เพอื่ มชี ีวิตอยใู หน านทสี่ ดุ ที่เราจะอยไู ด” นกนางนวลไมโตตอบผูปกครองฝงู แตเสียงของจอนะธันก็ดงั ข้นึ “ขาดความรับผิดชอบ? พี่ นองท้ังหลาย!” เขารอง “จะมีใครท่ีมีความรับผิดชอบไปย่ิงกวานกนางนวลท่ีพบและปฏิบัติตาม ความหมาย และวัตถปุ ระสงคท่สี งู กวาสําหรับการใชชีวติ ? นบั เปนเวลาพันปท่ีพวกเราไดแตค อยเฉ่ียว เอาหวั ปลา แตเ ด๋ียวนเ้ี รามเี หตุผลทีจ่ ะอยู-น่นั คอื อยูเพือ่ เรยี นรู เพือ่ คนพบความจริง และเพื่อหลุด พน! ขอโอกาสใหผ มสกั ครัง้ ขอใหผมไดช แี้ จงวา ผมไดพ บอะไรเขา ...” ฝูงนกน้ันอาจเปนหนิ ผาก็ได “เราไมใชพ นี่ องของมนั แลว ” นกนางนวลพูดกันขน้ึ และดวยความพรอ มเพรยี งกนั นกนางนวล ทั้งนัน้ ก็พากันปด หูและหันหลงั ใหเขา จอนะธันนางนวลใชเวลาทีเ่ หลือตอมาอยคู นเดยี ว แตเ ขาบินพน หนาผาท่อี ยูไ กลน้ันออกไปอีก ความเสียใจของเขามิไดอยูท่ีความเปล่ียวเปลา แตอยูที่การที่นกนางนวลอื่นๆ ไมยอมเชื่อความ รุง โรจนแ หง การบนิ ที่รอคอยพวกเขาอยู พวกนกเหลานนั้ ไมย อมลมื ตาขึ้นมองดูอะไรเสยี เลย เขาเรียนรมู ากขึน้ ทุกวัน เขาเรยี นรูวาการดาํ ดงิ่ อยางเพรียวลมดวยความเร็วอันสูงจะทําใหเขา ไดป ลาทีห่ ายากและอรอ ยซง่ึ อยใู ตผ ิวน้าํ ลงไปถงึ สิบฟุต เขาไมมีความจําเปนท่ีจะตองตามเรือหาปลา และกนิ ขนมปง บดู อีกตอ ไปเพื่อเอาชีวิตรอด เขาเรียนรูวิธีหลับกลางอากาศ ตง้ั ทิศทางบินไวใหขวาง ลมที่พัดออกจากฝง และบินรอนไปไดไกลเปนรอยๆ ไมล จากเวลาตะวันตกดนิ จนถึงตะวันข้นึ ดวย สมาธภิ ายในอยา งเดียวกันเขาสามารถบินไปในหมอกทะเลอันหนาและบินขึ้นเหนือระดับหมอกใหอยู บนฟาอันสวางแพรวพราว...ในขณะเดยี วกนั กบั ท่นี กนางนวลอ่ืนทุกตัวตองยืนจับเจาอยูบนพ้ืนดิน ไมรู

วาอะไรเปนอะไรนอกจากหมอกและฝน เขาเรียนรูท่ีจะเหินลมเขาฝงไปไกล เพ่ือกินแมลงท่ีมีรสอัน ละมุนละไม สง่ิ ท่ีเขาเคยหวงั วาฝงู นกจะไดร บั ในครัง้ หนึ่งน้ัน บัดนี้ไดต กเปน ของเขาแตผูเดียว เขาเรียนบิน ได และไมเสียดายราคาที่ตองจายไปเพื่อแลกความรู จอนะธันรูความจริงวา ความงวงเหงาทางจิต ความกลัวและความโกรธทําใหน กนางนวลมีอายุส้ัน และเม่ือสิ่งเหลา น้ีไดหมดไปจากจิตของเขาแลว เขาก็มีอายยุ นื อยา งย่งิ ครน้ั กาละของเขามาถึง ก็มนี กนางนวลสองตวั บินมาในตอนเย็นและมาพบจอนะธันกําลังรอน กนิ ลมอยา งสงบอยบู นทอ งฟา ท่เี ขารัก นกนางนวลสองตวั ที่มาปรากฏกายอยูข างปกของเขานั้นบริสุทธ์ิ สะอาดเหมือนกบั แสงดาว และแสงอันเรืองรองจากตวั นกทั้งสองนัน้ ดนู ุมนวลและเปนมิตรในอากาศ ยามค่ําคืน แตส่ิงที่นารักที่สุดก็คอื ความชํ่าชองในการบินของนกทั้งสอง ปลายปกของนกท้ังสองนน้ั ขยับเขามาอยูหา งจากปลายปกของเขาเพียงสองนวิ้ ถวนไมม ีขาดมีเกนิ ตลอดเวลา โดยมิไดพดู จาอยา งไร จอนะธันไดท ดสอบนกทง้ั สอง ดวยการทดสอบที่ไมเคยมีนกนางนวล ตวั ใดไดผ าน เขาบดิ ปกของเขา บินชาลงจนเหลือความเร็วเพียงหน่ึงไมลต อช่ัวโมงกอ นที่จะหยุดนิ่ง นกอันมรี ศั มที ัง้ สองนัน้ กบ็ นิ ชา ลงตามเขาอยา งราบรืน่ อยใู นทา ทางอนั ถูกตอง นกทั้งสองนน้ั รูวิธีบินชา อยา งแนนอน เขาหุบปก ควงสวา น แลวท้งิ ตัวดาํ ด่งิ ดว ยความเร็วหนงึ่ รอยเกาสิบไมลตอหนง่ึ ช่ัวโมง นกทั้ง สองก็ดําลงมาดว ยกนั จกิ หัวลงมาแบบการบินเปนฝงู อันหาที่ตไิ มไ ด ในท่ีสุด เขาเปลี่ยนความเร็วน้ันใหเปนการบินแบบหมุนระดับชา ปกหัวลง นกทั้งสองกห็ มุน ระดบั ไปกับเขา มใี บหนา อนั ย้ิมแยม เขาคืนตวั มาเปนการบินระดับและนงิ่ เงียบอยูพักหนึ่งกอนที่จะพูด “เอาละ” เขาพูดขึ้น “ทาน เปนใคร?” “เรามาจากฝงู ของทาน จอนะธนั เราเปนพ่ีนอ งทาน” คําพูดน้นั เปน คําพูดทหี่ นกั แนน และสงบ “เรามาเพ่อื นําตวั ทา นใหไปอยสู ูงกวา นี้ เรามาพาทา นกลบั บาน” “เราไมมีบาน เราไมมีฝูง เราเปนนกจรจัด ผูถูกขับออกจากฝูง และขณะน้เี ราบินอยูในระดับ สงู สุดของลมภเู ขาใหญ เราไมส ามารถจะยกรางกายอันชราของเรานี้ใหสูงขึน้ ไปกวาอีกสองสามรอย ฟตุ ไดแ ลว ” “แตทานทําได จอนะธัน เพราะทานไดเรียนรูแลว เรียนจบโรงเรียนหน่งึ แลวถึงเวลาท่ีอีก โรงเรยี นหนึง่ จะเร่มิ ตน ” เชนเดยี วกับท่ีปญญาไดเปนแสงสวางมาตลอดชวี ิตของเขา ขณะน้ันปญญาก็สวา งข้นึ มาในตัว ของจอนะธนั นางนวล นกทั้งสองนนั้ พดู ถูกแลว เขาอาจบนิ ใหส ูงข้ึนไปอีกได และถึงเวลาทเี่ ขาจะกลับ บา นแลว เขามองดทู องฟาอยูนานเปนครั้งสุดทาย มองขา มดินแดนอันเปนแสงเงินซ่ึงเขาไดเ รียนรูมา มาก “เราพรอ มแลว ” เขากลา วในที่สดุ และจอนะธัน ลิวงิ สตัน นางนวล ก็ลอยสูงข้นึ ไปพรอมกับนกนางนวลสองตวั ซึ่งมีรูปกายอัน สวา งราวแสงดาว แลว ก็หายไปในทอ งฟาอันมดื สนทิ

ตอนที่ 2 สวรรคเปน อยางนีน้ ีเ่ อง เขานึกในใจ แลว เขาก็ตอ งย้ิมขันตัวเอง ดูเหมือนจะขาดความเคารพ ไปหนอยทวี่ ิเคราะหส วรรคเ สียตั้งแตเวลาทีก่ าํ ลงั บนิ ขึ้นสวรรค ขณะทีเ่ ขาข้นึ มาจากโลก และกาํ ลงั บนิ เขา ฝงู ใกลชดิ กับนกนางนวลทิพยสองตัวน้นั เขาก็เห็น วากายของเขาเรมิ่ จะเรอื งรองเหมือนกบั นกท้ังสอง จริงอยู นกนางนวลหนุม ช่ือ จอนะธัน ผซู ึ่งเคยอยู เบ้อื งหลงั ตาสีทองของเขาตลอดมาน้ันก็ยังคงอยูมิไดห ายไปไหน แตรางกายภายนอกไดเปลี่ยนไป แลว รางกายน้ันก็รูสกึ เหมือนกบั กายนก แตมันบนิ ไดด กี วาท่ีกายเกาของเขาเคยบินไดมาก กท็ าํ ไมเลา ใชแรงเพียงครึ่งเดยี วเรากบ็ นิ ไดเ รว็ กวาและดกี วา ถงึ สองเทาของเม่อื คร้ังที่เราบินไดดีท่ีสุด ในโลก เขานึก ขนของเขาขณะน้เี ปน สีขาวสกุ ใส และปกของเขาเรียบและมีคุณภาพดที ีส่ ุด เหมอื นกบั วา ทํา ดว ยแผนเงิน เขาเรมิ่ เรยี นรลู ักษณะปกใหมข องเขาดว ยความปราโมทย และผลักดนั กําลังเขา ไปในปก ใหมคูน้ัน ในความเร็วหนง่ึ รอ ยหา สบิ ไมลตอหน่ึงชว่ั โมง เขากร็ ูวา เขากาํ ลงั บินไดใ กลความเร็วอันสูงสุด สาํ หรบั การบินระดบั ในความเรว็ สองรอ ยเจ็ดสอบสามไมลต อหนงึ่ ช่ัวโมง เขากน็ กึ วา เขากาํ ลงั บินอยาง เร็วท่สี ุดเทาทเ่ี ขาสามารถจะบนิ ได และเขากร็ สู กึ ผดิ หวังนดิ ๆ กายใหมข องเขานจี้ ะทําอะไรไดม ากนอย อยางมขี อบเขตจาํ กัดเหมอื นกัน และถึงแมวา เขาจะบินไดเร็วกวาสถิตกิ ารบินเกา ของเขาในแบบน้ไี ด มากมาย มันกย็ ังเปนสถิติทีเ่ ขาจะตองใชค วามเพยี รอีกมากทจี่ ะทําลายลง ในสวรรค เขานึก ไมควรจะมี ขอบเขต เมฆเผยออกจากกัน นกที่พาเขามาสองตัวนั้นรองวา “ขอใหลงดว ยสวัสดิภาพ จอนะธัน” แลว กห็ ายไปเปน อากาศธาตุ เขากําลังบนิ อยเู หนือทะเล มุงไปยงั ฝง ที่มีแหลมยนื่ ออกมาหลายแหง นกนางนวลจํานวนไมกี่ ตวั กําลังบินเลน ลมทีต่ ขี นึ้ จากหนาผา ทางทศิ เหนือ บนขอบฟา เลยทีเดียว มีนกนางนวลบินอยูไมกี่ตัว ภพใหม ความคดิ ใหม ปญ หาใหม ทําไมจงึ มีนกนางนวลนอยนกั ? สวรรคค วรจะมีนกนางนวลทวมทน! และทําไมเราจึงเหน่ือยนกั ในทันทที นั ใด? นกนางนวลในสวรรคไมมีทางที่จะเหนื่อยไดหรือแมแตจะ หลบั เขาไดยินเสียงเหลา น้ีมาจากไหน? สัญญา คือความจําไดถงึ ชีวิตในโลกของเขาเริม่ จะ อนั ตรธานไป โลกเปนท่ีๆ เขาไดเรยี นรูม ากแนนอน แตรายละเอียดนัน้ ออกจะเลอื นราง มีเร่ืองเกย่ี วกับ การสเู พอื่ แยง อาหารกันกนิ และเรอ่ื งถกู ขับออกจากฝงู นกนางนวลราวสิบสองตวั ทอ่ี ยูบนฝง บินมาหาเขา ไมไดพ ูดอะไรเลยสกั ตัว เขารูสึกแตเ พียงวา นกเหลานน้ั ตอ นรบั เขา และท่ีนน่ั คอื บา นของเขา วันน้ีเปน วันสําคัญยิ่งใหญสําหรับเขา เปนวันที่เขาจํา รุงอรุณไมไดเ สยี แลว เขาหมนุ ตัวเพ่อื จะบินลงจับบนหาดทราย กระพอื ปก เพอ่ื ใหห ยดุ น่ิงอยูบ นอากาศหน่งึ นิว้ แลวก็ ลงจับเบาๆ บนพน้ื ทราย นกตวั อ่ืนๆ กล็ งจับดวย แตทุกตัวไมไดก ระพือปกแมแตขนเพียงเสนเดียว นก เหลาน้ันแกวง ตวั เขา หาลม ปกอนั สวางกางออกเต็มที่ แตเปลี่ยนสวนโคงท่ีขนอยางไรกไ็ มรูแลวหยุด ลงทันทีขณะทเี่ ทาแตะพื้นดิน เปนการควบคุมการบนิ ทีส่ วยงามมาก แตขณะน้นั จอนะธันเหนอ่ื ยเกินไป ท่ีจะทดลองทําดบู า ง เขายนื อยูบนหาดทรายและโดยทยี่ งั มิไดพูดจาอะไรสักคาํ เขากห็ ลับไป ในวนั ตอๆ มา จอนะธนั ก็เหน็ ไดเองวา มีเร่ืองที่จะตอ งเรียนเก่ยี วกับการบนิ ณ ท่ีนี้มากเทา กับใน ภพกอนท่ีเขาไดผานมาแลว แตความแตกตางนนั้ ก็ยังมีอยู ณ ที่น้ีมีนกนางนวลท่ีคิดอยางเขาคิด สาํ หรบั แตละตวั สิง่ ทส่ี ําคัญทส่ี ดุ ในความเปนอยูก็คือการกาวออกไปแตะตอ งความประเสริฐสุดในกิจซึ่ง

นกเหลา น้นั มฉี นั ทะทีจ่ ะทาํ และน่ันกค็ อื การบนิ นกทง้ั หมดน้นั สงางามเสียนกี่ ระไร และทุกตัวก็ใชเวลา ชว่ั โมงแลวช่วั โมงเลา ฝกซอมบิน ทดสอบวชิ าการบินขั้นสูง จอนะธนั ลมื โลกท่เี ขาเคยอยเู สียเปนเวลานาน ท่ีซ่ึงฝงู นกนางนวลอยูดวยกันอยางปดตาแนน มองไมเห็นความเบิกบานในการบิน ใชปกเปนปจจัยเพ่ือผล คือการพบและการแยงอาหารกันกิน เทาน้ัน แตก็มีบางครง้ั บางคราว ช่วั ครชู ัว่ ขณะที่เขาจําได เขาจาํ ไดขึ้นมาในตอนเชา วนั หน่ึงตอนท่เี ขาอยูกับครูผูส อนเขา ขณะท่ีกําลังยืนพักอยูดวยกัน บนหาดทราย หลังจากท่ีไดซ อ มการบนิ แบบควงสวา นหุบปก มาไดพักหนง่ึ แลว “ใครเขาไปไหนกันหมด ซัลลิวัน?” เขาถามข้ึนโดยไมต อ งเอยปากพดู เขาคุน กับการตดิ ตอกัน ทางจติ ซึ่งนกนางนวลทนี่ ั่นใชก ัน แทนการรองกรดี๊ กราดของนกนางนวลในโลกแลว “ทําไมที่น่จี ึงไมมี พวกเรามากกวา น?้ี ทาํ ไม จากที่ๆ ผมมาน้นั มี...” “...นกนางนวลเปน พนั ๆ ตัว ฉันรู” ซัลลิวันสัน่ หวั “คําตอบที่ฉันพอจะมองเห็นไดก็คอื เธอเปน นกนางนวลหน่ึงตัวในนกลานตัว จอนะธัน พวกเราสวนมากคอยๆ ไตเตาขึ้นมาอยางชาท่ีสุด เรา เปลีย่ นจากภพหนึง่ ไปยังอีกภพหนึง่ ซึง่ ก็เกอื บจะเหมอื นกบั ภพเดมิ แลวก็ลมื เสยี ทนั ทวี า เรามา จากไหน และก็ไมส นใจเดือดรอ นวาเราจะไปไหนตอไป เราอยูไปเพียงเพื่อขณะท่ีอยูเทาน้นั เธอมีความคดิ บางไหมวา เราตอ งเกดิ มากี่ชาตกิ ีภ่ พกอนทเ่ี ราจะมีความคิดเบื้องตนวา มีอะไรอยูในชีวติ มากกวา การกิน การแยงกนั กนิ หรือการมีอํานาจเหนือคนอื่นในฝงู ? พันชาติ พันภพ จอน หม่ืนชาติ หมื่นภพ ถงึ อยา งน้นั แลวเราก็ยังจะตองเกดมาอีกรอยชาติรอยภพกอนที่เราจะเร่ิมเรียนรูวามีอะไรอยาง หนง่ึ ท่ีเปน ความประเสรฐิ สุด แลวก็ยงั ตอ งเกดิ มาอกี รอยชาตริ อยภพกอ นที่เราจะรวู า ความประเสริฐสุด นั้นอยูท่ีไหน และตองทาํ ใหแจง ถึงเดี๋ยวน้ี เราก็ยังอยูใตกฎเกณฑอยางเดียวกันน้ันอยูดี เราเลือก ชาตหิ นา ภพหนาของเราไดดวยวิชาที่เราเรียนรูในชาติภพน้ี ถาเราไมเรียนรูอะไรเลยในชาตินี้ เกดิ มาชาติหนาเรากจ็ ะอยูในภพทีเปนอยางเดยี วกับภพปจ จุบัน มคี วามจํากัดตางๆ อยา งเดยี วกันและมี อปุ สรรคสารพัดทหี นักอึ้ง ซง่ึ จะตอ งกาวขา มเชน เดยี วกนั ” เขากางปก ออกและหัสหนารบั ลม “แตเ ธอจอน” เขากลาว “ไดเ รยี นรูมากในระยะเวลาหนง่ึ จน ไมต อ งเกดิ ถงึ พันชาติเพ่ือจะมาถงึ ภพน”ี้ เพียงช่ัวครู ท้ังครูและศิษยกเ็ หินลมกนั อกี ฝกซอมกนั ตอไป การบินหมุนระดบั เปนฝูงนั้นทํา ยาก เพราะตอนที่ตองทาํ การบินหงายทองนนั้ จอนะธันตองคิดเมื่อเอาหัวลง เขาหมุนโคง ปกของเขา กลับ และหมนุ กลับไดจังหวะกบั ครผู ฝู กพอดี “ลองดอู กี ท”ี ซลั ลิวันพดู ซา้ํ แลว ซาํ้ อีก “ลองดูกันอกี ท”ี แลวในทสี่ ุดเขาก็บอกวา “ดแี ลว” และ เร่ิมฝกซอมการบนิ วงกลมนอกกันตอไป คํ่าวนั หน่งึ นกนางนวลที่ไมออกฝกบินกลางคืนยืนอยูดวยกนั บนหาดทราย ใชความคดิ กนั อยู จอนะธันรวบรวมความกลา ทัง้ หมดเขามาไวในตวั แลว เดนิ เขาไปหานกนางนวลอาวโุ ส ผูซ่ึงกลาวกนั วา จะไปสูภพอ่ืนในเร็วๆ น้ี “เจียง...” เขากลาวขนึ้ อยางประหมา นิดๆ นกนางนวลแกมองเขาดว ยความเมตตา “มอี ะไรหรือลูก?” แทนทีเ่ ขาจะออนแอลงดวยอายุ ผมู ีอาวโุ สน้ันกลบั มกี าํ ลังมากขน้ึ ดวยอายุ เขาบนิ ไดเรว็ กวา และไกลกวานกอ่ืนๆ ในฝูงและได เรียนรูค วามชํา่ ชองตา งๆ ซ่งึ นกอื่นๆ เพิ่งเร่มิ จะเรยี นรเู ปน ขน้ั ๆ ไป “เจียง ภพน้ีไมใ ชสวรรคเ ลย จริงหรือไม?” ผูม อี าวโุ สยม้ิ ในแสงจนั ทร “เธอกําลงั เรยี นรูอกี แลว นะจอนะธนั ” เขากลาว “กน็ ่นั นะซีครับ ตอ จากน้ีไปจะมีอะไรเกิดข้ึน? เราจะไปไหนกันตอไป? ไมมีที่ไหนเปนสวรรค เลยหรือ?”

“ไมมี จอนะธนั ไมมสี ถานทีเ่ ชน นนั้ สวรรคไ มใ ชสถานท่ี และสวรรคกไ็ มใชเ วลา สวรรค คือการตั้งอยูใ นความประเสรฐิ สดุ ” เขานงิ่ อยคู รูห น่ึง “เธอบินไดเร็วมากใชไหม?” “ผม...ผมสนกุ ในความเรว็ ” จอนะธนั พูด ออกจะแปลกใจและปลม้ื ใจทผ่ี มู อี าวุโสทานสงั เกตรู “เธอจะเร่มิ ถงึ สวรรค จอนะธนั ในขณะทเี่ ธอเขาถึงความเร็วอันประเสรฐิ สุด และนัน่ ไมใชบินได เร็วหน่ึงพันไมลตอหน่งึ ชั่วโมง หรือลานไมล หรือบินไดเร็วเทากับความเร็วของแสง เพราะอะไรท่ีมี จาํ นวนนบั ได หรอื วดั ไดน น้ั เปน สิ่งที่มีจาํ กัด ถา ไมมจี าํ กัดกน็ บั หรือวดั ไมไ ด ความประเสริฐสุดน้นั ไม มคี วามจํากัดเลย ความเร็วอนั ประเสริฐสุด ลูกเอยคอื ความไปถึงนน่ั ” โดยมไิ ดบ อกกลา วลว งหนา เจยี งหายวบั ไปแลว ไปปรากฏกายข้นึ ที่ชายน้าํ หางออกไปหาสิบ ฟุตในพรบิ ตาเดียว แลวเขากห็ ายวบั ไปอีก และมายืนอยูเคียงไหลกบั จอนะธนั ภายในเวลาเศษลา นของ วินาที “สนกุ ดเี หมือนกัน” ผูมอี าวุโสวา จอนะธันงนุ งงไปหมด เขาลืมที่จะถามเร่ืองสวรรค “ทานทําอยางน้นั ไดอ ยางไร? รูสึกอยางไร ครับ? ทานไปไดไกลแคไหน?” “ไปถงึ ไดท ุกแหง และทกุ กาละท่ีเราตอ งการจะไป” ผมู อี าวโุ สกลา วตอบ “เราไปไดถ ึงทุกแหง และทุกหนทีเ่ ราสามารถจะนึกไดมาแลว ” เขามองขา มทะเลออกไป “มนั กอ็ อกจะแปลกอยู นกนางนวล ท่ีรังเกยี จความประเสริฐสดุ เพราะยังอยากเที่ยวเตรน้ันกลับไปไมถึงไหนเลย เพียงแคจะเที่ยวเตรกย็ ัง ไปไดแตช าๆ สว นนกนางนวลท่ีละการเที่ยวเตรเสียแลวเพ่ือความประเสริฐสุดนั้นกลับไปถึงไหนก็ได ในทันทที นั ใด จําไวน ะ จอนะธัน สวรรคไมใชสถานทหี่ รือกาลเวลา เพราะสถานท่แี ละกาลเวลาน้ันไมมี ความหมายเอาเสียเลย สวรรคค อื ...” “ทา นจะสอนใหผมบินอยา งน้ันไดไ หมครับ?” จอนะธนั นกนางนวลตัวส่ันเทิ้มที่จะเอาชนะสิ่งท่ี ตนยังไมรูอกี อยางหนึ่ง “ไดซ ี จะเปนไรมี ถาเธออยากเรยี น” “ผมอยากครับ เราจะเร่ิมกันไดเมอ่ื ไร?” “เรมิ่ เดี๋ยวน้ีกไ็ ด ถา เธอตองการ” “ผมตองการท่ีจะบินไดอ ยางนัน้ ” จอนะธันพูด และมีแสงอันประหลาดเรืองขน้ึ ในตาของเขา “ขอทานไดบอกผมดวยวา จะตอ งทาํ อยา งไร” เจียงพูดชาๆ และมองดูนกนางนวลตัวท่ีหนมุ กวา อยา งระมัดระวงั “การที่จะบนิ ใหเรว็ เทากบั ความคดิ ไปถึงทีไ่ หนท่มี อี ยูนนั้ ” เขากลาว “เธอจะตองเร่ิมดว ยการวา เธอไปไดถ ึงทีน่ น่ั แลว ...” เคลด็ ในการน้ี ตามคําบอกเลาของเจยี ง ก็คอื จอนะธันจะตอ งเลิกยึดวาตัวของเขาถูกกักขังไว ในกายอนั มีขอบเขตจํากัด ซึ่งมีความยาวของปกท้ังสองเพียงส่ีสิบสองนิ้ว และมีการปฏิบัติซึ่งอาจ บนั ทึกลงไดในแผนการบิน เคลด็ นั้นคอื จะตองรวู า ธรรมอันแทจ รงิ แหง ตวั เขาน้ันมีอยูด ว ยความประเสรฐิ สดุ เหมือนกับตัวเลขทจ่ี ดลงไมได ทกุ แหงทุกหนขา มระยะทาง และเวลา จอนะธันตัง้ ใจเรยี นรูดวยความเพียรอันดุเดอื ดวนั แลววนั เลา จากกอ นอรุณจนพนเท่ียงคนื และ ท้ังทีเ่ พยี รกลา เชนนน้ั เขากม็ ไิ ดคืบคลานออกไปแมเ พียงชว งขนของเขาจากทีเ่ ดมิ “ลมื ศรัทธาเสีย” เจียงบอกแลวบอกอกี “เธอไมตองการศรัทธาเพ่ือที่จะบิน เธอตองการแต ความรคู วามเขา ใจในการบนิ เร่ืองน้ีก็เชน เดียวกัน เอาละ พยายามอกี ครั้งหนึ่ง...” แลววันหนงึ่ จอนะธันผูซ่ึงยืนหลบั ตาอยบู นฝง ทะเล และอยูในสมาธิ ก็รูโดยพลันในสิ่งท่ีเจียง ไดส อนเขาไว “เออ! จริงซี! เราคือนกนางนวลประเสริฐสุดผูไมมีขอบเขตจํากัด” เขารูสึกสะเทือนไป ดวยความปตอิ ันยง่ิ ใหญ “ดแี ลว” เจียงวา และเสียงของเขานน้ั กังวานดวยชัยชนะ จอนะธันลมื ตาข้นึ แลวก็แลเห็นวาเขากําลังยนื อยลู าํ พงั สองคนกบั ผูมีอาวโุ สบนฝง ทะเลอกี แหง หน่งึ ตางหากทเี ดียว – มตี นไมข ึน้ ไปจนจรดสายนา้ํ มพี ระอาทติ ยแฝดสเี หลอื งลอยหมุนอยูเหนอื หัวเขา

“เธอไดความคิดน้ีแลว” เจียงวา “แตการควบคุมของเธอจะตองใชความเพียรตอไปอีก เลก็ นอย... จอนะธันตกตะลงึ ไป “เราอยทู ่ไี หน?” ดูเหมือนจะไมสนใจไยดีกับส่ิงแวดลอมเลยผูมีอาวุโสตอบปดปญหาน้ันเสีย “อยูบนดาว เคราะหดวงหนงึ่ กระมงั ดทู ากจ็ ะเปนอยางนัน้ มฟี าสีเขียวและมีดาวคูเ ปน ดวงอาทติ ย” จอนะธันรอ งเสยี งนกนางนวลขึน้ ดว ยความบันเทงิ เปน การออกเสยี งครง้ั แรกนบั ตง้ั แตเขาไดละ โลกมา “ใชการได! ” “กแ็ นล ะซี จอน” เจียงกลา ว “ใชการไดเ สมอเมื่อเรามสี ตริ ูวาเรากาํ ลังทาํ อะไรอยู ทีน้ีพูด กนั เรือ่ งการควบคุม...” เม่ือท้ังสองกลบั มาที่เดิมนั้นเปนเวลาคํ่าแลว นกนางนวลตัวอ่ืนๆ มองดูจอนะธันดวยความ เลือ่ มใส ทแ่ี ลเห็นไดในตาสีทองของนกเหลา นั้นเพราะนกเหลาน้นั ไดเหน็ เขาหายวับไปจากที่ๆ เขาจับ อยนู านนักหนา เขาทนรับการแสดงความยนิ ดี จากนกอน่ื เพยี งไมถึงนาที “ผมเปนผูมาใหมท่ีน่ี ผมเพ่ิงเร่ิมตน เทานั้น ผมตา งหากเปนผทู ี่จะตอ งเรยี นรจู ากทาน” “ฉันไมแนใจนักในเร่ืองนนั้ จอน” ซัลลิวนั พูดข้ึนขณะที่เขามายืนอยูใกล เธอมีความกลัวการ เรยี นรนู อ ยกวา นกนางนวลตัวใดที่ฉันเคยรจู กั มาเปนเวลาหมืน่ ป” ฝูงนกน่งิ เงยี บ และจอนะธันยืนบิดปก บิดเทา ไปมาดวยความเขนิ “เราจะเร่ิมเรียนกันเรือ่ งเวลากไ็ ด ถาเธอตอ งการ” เจยี งเอยขึน้ “จนกระท่ังเธอสามารถจะบนิ ได ทงั้ ในอดีตและในอนาคต จากนั้นแลว เธอก็จะไดเร่ิมเรยี นวิชาท่ียากทีส่ ุด มีอาํ นาจท่ีสุด และสนุก ทสี่ ุด เธอจะพรอ มทีจ่ ะบินสูงขน้ึ ไปอกี และไดร คู วามหมายของเมตตาและกรุณา” เดอื นหน่ึงผานไป หรืออะไรที่รสู กึ เหมอื นกับวา เดือนหน่ึง และจอนะธันกเ็ รียนรูไดเร็วเหลือเกิน เขาเรยี นเร็วเสมอจากสง่ิ ท่ีไดป ระสบพบเหน็ แตคราวน้ี ในฐานะศิษยพิเศษของทานผมู ีอาวุโสเอง เขา รบั ความคิดใหมๆ เขาไวไดเหมอื นกบั เคร่อื งสมองกลทม่ี ีขนนกเพรียวลม แตว ันหนึง่ ก็มาถงึ อนั เปนวันทเี่ จยี งอันตรธานไป เขาไดพูดกับนกทง้ั หมดอยางเงียบๆ ส่ังสอน อยาใหเ ลกิ เรยี น อยาใหเ ลิกฝก ซอ ม และใหเพยี รหาความเขา ใจในหลกั การอนั ประเสริฐสุดแหงชีวติ ทุก อยางทม่ี องเหน็ ดวยตาไมไ ด แลวในขณะทีเ่ ขาพูดอยูน ้ันขนของเขาก็สวา งขนึ้ จนถึงข้นั สุดทายมีแสง สวางรุงโรจนจ นไมม ีนกตวั ใดมองได “จอนะธัน” และนค่ี ือคาํ สดุ ทายที่เขากลา ว “จงเพียรปฏิบตั ใิ นความกรุณาตลอดไป” เมอ่ื นกทงั้ หลายกลับแลเหน็ อะไรไดใหมเจยี งกห็ ายตวั ไปแลว วันเวลาผานไป จอนะธันก็พบวาตัวของเขาเองนึกแลวนึกอีกถึงโลกท่ีเขาเคยอยู ถาเขา สามารถจะรูไ ดเ ม่ือยงั อยใู นโลกแตเ พียงหน่งึ ในสิบหรือหน่ึงในรอ ยของสิง่ ท่เี ขาไดรูในภพนี้ ชีวติ ในโลก เดมิ นั้นจะมีความหมายมากกวาเกาสกั เพยี งใด! เขายนื บนหาดทราย แลวกล็ องคิดดวู าจะมีนกนางนวล สักตัวหน่ึงหรือไม ที่คิดจะทําตัวใหหลุดพนจากขอบเขตอันจํากัดของตัวเขาเอง เพื่อจะไดเห็น ความหมายของการบนิ ที่มีอยูนอกเหนอื ไปจากการไปหาเศษอาหารจากเรือกรรเชียง บางทีอาจมีนก สกั ตัวหน่งึ ซง่ึ ตองถูกขับจากฝูงนกเพราะพดู ความจริงของเขาตอ หนา ฝูงนก และเม่ือจอนะธันไดฝ กหัด ในบทเรียนเรือ่ งความกรุณาบอยเขา และไดใชความเพียรหาความรใู นธรรมแหงกรุณามากย่ิงข้นึ เขาก็ อยากกลบั มาสูโลกยิง่ ขนึ้ เพราะถงึ แมว าเขาจะมอี ดตี อนั เปลาเปลีย่ ว จอนะธันนางนวลก็เกิดมาเปนครู และวธิ ีแสดงความกรณุ าอันเปนวิธีของเขาเองก็คือ สงมอบบางสว นของสจั จะท่ีเขาไดเรียนรูใหแก นกนางนวลผซู ่ึงเพยี งแตข อโอกาสที่จะแลเห็นสัจจธรรมไดดว ยตนเอง ซลั ลิวัน ผูซ่ึงแกก ลา แลวในวิชาบินดวยความเร็วแหงจิต และกาํ ลังชวยเหลอื ผอู ื่นใหเรียนได เรยี นรูในวชิ านั้น ไมแ นใ จนกั ในเรอ่ื งนี้

“จอน เธอเคยถูกขบั จากฝงู มาแลว คร้งั หนงึ่ ทาํ ไมเธอจึงนกึ วานกนางนวลตัวใดตัวหนึง่ ในสมัย เกานั้นจะฟงเธอเอาตอนน้ี? เธอรูสุภาษิตดีวา นกนางนวลตัวที่บินไดส ูง ยอมจะแลเห็นไดไ กลท่ีสุด และสุภาษติ นก้ี เ็ ปนความจรงิ นกนางนวลในทๆี่ เธอจากมาแลว น้ันเปนนกท่ียืนอยูบนพ้ืนดินรองเอะอะ แลว ก็จกิ ตกี นั พวกน้ันอยูหา งสวรรคเปนพันไมลแ ละเธอกลบั บอกวา เธอจะแสดงสวรรคใหเขาเห็นได จากทๆี่ เขายนื อยู จอน! นกพวกนั้นมองไมเหน็ แมแตปลายปกของตวั เอง! อยูเสียท่ีนี่เถิด คอยชวยนก นางนวลใหมๆ ทีน่ ่ี นกทีข่ ึน้ มาสงู พอทีจ่ ะแลเห็นไดแลว ซึ่งส่ิงท่ีเธอจะตองบอกเขา” เขาน่งิ ไปครูหนง่ึ แลวกลาวตอ ไปวา “สมมุติวาเจยี งกลับไปโลกเดิมของเขา ปา นนเ้ี ธอจะเปนอยา งไร” จดุ สดุ ทา ยนมี้ เี หตุผลมาก และซลั ลิวันก็พดู ถูกแลว นกนางนวลตัวท่ีบินไดสูงท่ีสุด ยอมจะแล เหน็ ไดไกลที่สุด จอนะธนั อยูท่ีเดิมและชว ยสอนชวยฝก นกใหมท่ีขนึ้ มาถึง ผูซึ่งฉลาดและเรียนรูไดเ ร็วมาก แต ความรสู กึ เกา กย็ ังกลับมาไมหยุด และเขาก็ยังอดคดิ ไมไดวาอาจมีนกนางนวลตัวหนึง่ หรือสองตวั ใน โลกท่สี ามารถเรียนรูไดเหมอื นกนั ถา หากวา เขาไดพ บกับเจียงในวันท่ีเขาถูกขับออกจากฝงู ปานฉะน้ี เขาจะไดวิชามากกวา ที่มอี ยูในขณะน้สี กั ปานใด “ครูครับ ผมตอ งกลับไป” เขาบอกกับซลั ลวิ นั เปน ครั้งสดุ ทา ย “ลูกศิษยครูเรียนกนั เกง หมดแลว เขาจะชวยครสู อนนกที่มาใหมไดตอไป” ซลั ลิวนั ถอนใจใหญ แตก็ไมเถียง “ครูคิดวาครูจะคิดถงึ เธอจอนะธัน” เขาพูดแตเ พียงเทา นั้น “โธ! ครูก็!” จอนะธันพอขึ้น “ครูอยาพูดอยางน้ันซีครับ! ทุกวันนี้เราพยายามฝกอะไรกนั อยู? ถาความรกั ของครกู บั ผม ขึ้นอยกู ับของอยา งระยะทางและเวลาแลว พอเราอยูเหนอื ระยะทางและเวลา เราจะมทิ ําลายความรกั ของเราลงไปหมดสิน้ เลยหรือ! แตความจรงิ เม่ือเราอยูเหนอื ระยะทางแลว สิ่งท่ี เรามีเหลือก็คอื ที่นี่ เอาชนะเวลาไดอ กี อยาง สงิ่ ท่ีเรามีเหลอื กค็ ือเดยี๋ วน้ีและในทามกลางท่ีนแี่ ละเดี๋ยวน้ี ครูไมคิดบางหรือครับวา เราอาจไดพ บกนั บาง คร้ังสองครัง้ ?” ซัลลิวันตอ งหัวเราะทง้ั ทใี่ จไมอ ยากหัวเราะ “ไอนกบา ” เขาพูดอยางเมตตา “ถาจะมีใครท่ีจะแสดงใหนกที่ยืนอยูบนดินใหเห็นไดไกลถึง พันไมล นกตัวน้ันกจ็ ะตอ งเปน จอนะธัน ลิวิงสตนั นางนวล ตัวเดียวเทานั้น” เขามองดพู ้ืนทราย “ลา กอ นจอนเพอ่ื นยาก” “ลากอนครับ ครู เราจะพบกนั อีก” และเมื่อกลาวแลวเพียงเทาน้ัน จอนะธันกใ็ ชจิตมองเห็น ภาพนกนางนวลฝงู ใหญอ ยูบนฝงทะเลของเวลาอีกระยะหนงึ่ และเขาก็รูดว ยความสะดวกดายอนั เกิด จากความเพยี รฝกฝนวา ตัวเขามิใชนกทีป่ ระกอบข้นึ ดว ยกระดกู เนือ้ หนังและขน แตเปนธรรมอนั บริสุทธ์ิ แหง ความหลุดพน และการบิน ไมมีส่ิงใดเลยทจี่ ะมาเปนขอบเขตจํากดั เขาได เฟลต็ เชอร ลินด นางนวลยังหนมุ อยูมาก แตเขากร็ แู ลว วาไมมนี กตัวใดท่ีเคยไดรับโทษทารุณ จากฝงู และไดร ับความไมเปน ธรรมถงึ เพียงนน้ั “เราไมสนใจวา เขาจะพูดกันวากระไร” เขากลาวอยา งดเุ ดอื ด และทัศนวิสัยของเขาก็เลือนราง ไปบางเมอื่ เขาโผผนิ ไปยงั หนา ผาท่ีอยไู กล “การบนิ มีอะไรมากกวาสกั แตวา กระพือปกจากท่หี น่งึ ไปอกี ทีห่ นง่ึ เปน ไหนๆ ! แมแต...ยุงมันก็ทําอยางนัน้ ! เราบินแบบหมุนรอบตวั รอบนกผูใ หญเ ลนสนุกๆ เทา นน้ั เอง เรากถ็ กู ขบั จากฝงู กลางเปนนกจรจัด พวกเขาตาบอดหรืออยางไรหนอ? มองไมเห็นอะไรเลย หรือ? เขานกึ ไมถงึ ความรุง เรอื งทีจ่ ะเกิดขึ้นเมอ่ื เราไดรวู ิชาการบินเลยหรือ?” “เราไมสนใจวา เขาจะนกึ อยางไร เราจะตองแสดงใหเขาเหน็ วา การบนิ คืออะไร เราจะเปนนกจร จัดแทๆ ถา เขาอยากใหเราเปน อยา งนั้น และเราจะแกเผด็ ใหได. ..” เสยี งที่เขาไดยินนนั้ ดงั ข้นึ ในหัวของเขาเอง และถึงแมว า เสยี งนน้ั จะนุม นวล เขากต็ กใจมากจน บนิ พลาดและสะดดุ ในอากาศ

“อยารุนแรงกบั เขาเลย เฟลต็ เชอรนางนวลในการทเี่ ขาขับเธอออกฝูงนั้น ฝงู นางนวลไดท ําราย แตต ัวของเขาเองเทา น้นั และวนั หนง่ึ เขาจะรูความจรงิ ขอ น้ี และวนั หนงึ่ เขาจะเหน็ สิ่งทเ่ี ธอเห็น ใหอภัย เขาเถดิ และชว ยใหเขาไดเ ขา ใจในทางที่ถกู ” เพยี งปลายน้ิวเดียวจากปลายปกขวาของเขามีนกนางนวลที่มีขนขาวสวางที่สุดบินอยู นกน้ัน รอ นโดยไมตอ งใชแรงเลย ไมเคลื่อนไหว แมแตขนเสนเดยี ว ในความเร็วเกือบเทาความเร็วสูงสุดท่ี เฟลต็ เชอรบนิ ได ความวนุ วายสบั สนเกิดขึ้นขณะหน่ึงในนกหนมุ “เร่อื งอะไรกนั น่ี?” เราบาไปแลว หรอื ? เราตายแลว หรอื ? อะไรกันนี่?” ดวยเสยี งตาํ่ และสงบ เสียงนัน้ ดงั ตอ ไปในใจของเขา เรียกรองคาํ ตอบ “เฟลต็ เชอร นางนวล เธอตองการจะบนิ เปน หรือไม?” “ครบั ! ผมตอ งการจะบนิ เปน!” “เฟล็ตเชอร ลินด นางนวล เธอตองการท่ีจะบินเปนมากพอท่ีจะอภัยใหนกฝูง และเมื่อเรียน แลวจะกลับไปหาฝงู นกในวันหนงึ่ เพ่ือชว ยใหเขาไดเรียนรูไดห รือไม?” ไมมที างที่จะกลา วเทจ็ ตอ สตั วอนั โอฬาร และฉลาดช่ําชองนี้ได ไมวา เฟล็ตเชอร นางนวล จะ เปนนกท่จี องหอง และเจบ็ ชํา้ น้าํ ใจสกั เพยี งใด “ไดค รับ” เขาตอบเบาๆ “ถาอยางน้นั เฟล็ตซ” สตั วอนั เรอื งรองนั้นกลา วตอเขา และเสียงนน้ั มีความกรุณามาก “เรามา เร่ิมตน บนิ ระดับกันเถิด...”

ตอนท่ี 3 จอนะธันบินคอยมองดูอยูรอบๆ เบ้ืองบนหนาผาท่ีตัง้ อยูไกล นกเฟล็ตเชอร นางนวล หนมุ ผู แข็งกราวตัวนเ้ี กือบจะเปนนักเรียนท่ีดีท่ีสุดอยูแลว เขาแข็งแรง เบา และรวดเร็วในอากาศ แตสิ่งท่ี สําคญั มากกวา นกั ก็คอื เขามเี จตนาอันพลุงโพลงท่ีจะเรียนบิน เขามาถึงพอดี เปนรูปรางๆ สีเทาพุงออกมาจากการดําด่ิงบินหวือผานครูของเขาไปดวย ความเรว็ หนง่ึ รอยหาสบิ ไมลต อหนง่ึ ช่วั โมง เขาโฉบขึ้นอยางกะทันหันเพื่อจะลงบินดําหมุนนับสิบเจ็ด อีกครัง้ หนึง่ เขานบั ดงั ๆ “แปด...เกา...สิบ...ดซู ี จอนะธัน ผมกําลังหมดกําลังบิน...สิบเอ็ด...ผมอยากจะหยุดกึกได อยา งครู...สิบสอง...แตใ หต ายซผี มทาํ ไมไ ด. ..สบิ สาม...นบั อกี สามคร้ัง...ไมมี...สิบส่ี...โอย !” การท่ีเฟลต็ เชอรต องเสียหลักต้งั แตย ังบินอยูสงู ทาํ ใหเขาโมโหโทโสในความผดิ ของเขา เขา ปลอยตวั หงายไปขางหลงั แลว พลาดทาทําใหเขาอยูในการควงสวางอยางรวดเร็ว แตเขาก็คืนตัวได และหอบฮักๆ อยใู นระดบั รอยฟตุ ต่าํ กวา ระดับครขู องเขา “ครูเสียเวลากับผมเปลาๆ ครับ ผมมันเซอเกนิ ไป โงเกินไป ผมพยายามแลวพยายามอกี แต ผมคงไมม ีวนั เรยี นได!” จอนะธันนางนวลมองลงไปดศู ษิ ยข องเขาแลว ก็พยักหนา “เธอจะไมมีวันทําไดถ าเธอถอนขึน้ แรงขนาดนั้น เธอเสยี ความเร็วไปถึงส่ีสิบไมลตอหนงึ่ ชั่วโมงเมื่อตอนขาเขา เธอตองทําใหนิม่ กวานั้น แนแ ตน ิม่ จําไดไหม?” เขาลดระดบั ลงไปเทา กบั นกนางนวลหนมุ “ลองทําดูดวยกนั อกี ที บนิ ฝงู และระวังการถอนตวั ข้นึ ทําใหนมิ่ เขาใหงา ย” พอครบสามเดอื นจอนะธันก็มศี ิษยอีกหกตวั ถกู ขบั ออกจากฝูงทั้งน้นั แตก ็อยากรูอยากเห็นใน ความคดิ แปลกและใหมเรื่องการบินเพื่อสนุกในการบิน แตถ งึ อยางนั้นนกนางนวลเหลานกี้ ็หดั บนิ ไดเ กง งายกวา ท่ีจะเขาใจเหตุผลแหง การบิน “ตามความจริง เราทุกคนเปนธรรมของนกนางนวลใหญ ซึ่งหมายถึงธรรมอันเปนเสรี ไมมี ขอบเขตจํากดั ” จอนะธัน มักจะพดู ในตอนคํ่าบนหาดทราย “และการบนิ แบบเทย่ี งตรงไมผ ดิ พลาด เปน กา วหนึง่ ทแ่ี สดงออกซึ่งธรรมของเรา อะไรทเ่ี ปน ขอบเขตทีจ่ ํากดั หรอื ผูกมดั เราไวเ ราตอ งตดั ทง้ิ ใหห มด เพราะเหตุน้ี เราจงึ ตอ งฝกบนิ ดวยความเรว็ สูงและดวยความเรว็ ตํา่ และการบนิ โลดโผน...” ...และศิษยข องเขากม็ กั จะหลับกนั หมด เพราะเหน่ือยมาจากการฝกบินท้ังวนั พวกศษิ ยชอบ ฝกเพราะไดบนิ เรว็ ตน่ื เตน ดี และทาํ ใหเขากระหายทจ่ี ะเรยี นตอ ทกุ ครัง้ แตไ มมศี ษิ ยคนไหนเลย แมแต เฟล็ตเชอร ลนิ ด นางนวล ท่เี ช่อื แลว วา บนิ ดวยจิตนัน้ อาจเปน จริงไดเ ทากับการบนิ ดวยลมและขนปก “กายของพวกเธอ ตง้ั แตปลายปก อันหน่งึ ถงึ ปลายปกอีกอนั หนง่ึ ” จอนะธันมกั จะพดู ในเวลาอื่น “ไมใชอ ะไรนอกจากความคดิ ของเธอเองเทา น้ัน ความคดิ ที่มีรปู ใหเ หน็ ได ตดั ลูกโซแหงความคดิ อนั มี อปุ าทานของเธอเสียเธอกจ็ ะตัดลูกโซใ นกายเธอเหมือนกัน...” แตไมวา เขาจะพูดอยางไรคาํ พูดของ เขากเ็ หมอื นนิยายอนั ไพเราะ และศิษยของเขาอยากหลับนอนมากกวา อีกหนง่ึ เดอื นตอมา จอนะธนั กบ็ อกวา ถงึ เวลาแลว ท่จี ะพากนั กลบั เขาฝงู “พวกผมยงั ไมพรอม” เฮน็ รี่ คัลวิน นางนวลพูดขึ้น “เราเปนนกที่พึงรังเกียจ เราเปนนกจรจัด เราบงั คบั ตวั เราใหไ ปยงั ทๆี่ เราถกู รงั เกียจไมไ ดใชไ หมครับ” “เราเปนเสรที จ่ี ะไปท่ีไหนก็ได และเปนเสรีที่จะเปนอะไรกไ็ ด” จอนะธันตอบ แลว เขาก็บินขึ้น จากทรายบา ยหนา ไปทางตะวนั ออก อันเปนทิศทอ่ี ยขู องฝูงนก พวกศษิ ยม คี วามกังวลอยคู รูหนึ่ง เพราะตามกฎของฝงู นน้ั นกท่ีถูกขับจากฝงู แลวจะกลับเขา ฝงู ไมได และไมเคยมีใครเคยผดิ กฎน้ีเลยเปน เวลานบั หม่ืนป กฎบอกใหหยุดอยูกบั ที่ แตจอนะธันบอก

ใหไ ป และถึงตอนนี้เขาบินขามนํา้ ไปไดไมลหนึ่งแลว ถาพวกศษิ ยยังรีรออยูอีก เขาก็อาจไปถึงฝูงที่ เปนศตั รูดวยตัวคนเดียว “เออ! เราไมตองทําตามกฎ เม่ือเราเปนคนนอกไมไดอยูในฝงู แลว ใชไหม?” เฟล็ตเชอรพูด ขึน้ อยา งเหนียมๆ “นอกจากน้ันถาหากมเี รอ่ื งราวกนั ข้ึน เราก็นาจะเปนประโยชนแกค รูเราที่นั่นมากกวา ท่จี ะจบั อยทู ่นี ”่ี ครัน้ แลว พวกนกศิษยก ็พากันบินมาจากทิศตะวนั ตกในเชาวันน้ันมีอยูแปดตัวดวยกนั บินฝูงมา ในรูปขา วหลามตดั สองช้ัน ปลายปก เพียงจะกระทบกัน เขาบินผา นหาดทราย ซ่ึงเปนท่ีประชุมฝูงนกดวยความเร็วหน่ึงรอยสามสิบหาไมลตอหน่ึง ช่ัวโมง จอนะธนั บินนาํ เฟลต็ เชอรบินอยูทางปก ขวาอยางสบาย และเฮ็นร่ี คัลวิน บนิ โขยกเขยกอยูขา ง ปกซา ยอยางไมยอมแพ แลวท้งั ฝงู ก็โฉบไปทางขวาเหมอื นกบั วาเปนนกตัวเดยี วกัน...บินระดบั ...แลว บนิ หงายทอ ง...แลว บินระดบั อกี กระแสลมเฆยี่ นเขาท้ังหมดอยตู ลอดทาง เสียงรองเกรียวกราวจากชีวติ ธรรมดาสามัญของฝงู นกนางนวลถูกตัดขาดลงทันที ราวกับวา การบนิ เปน ฝูงนั้นเปน มีดเลมใหญ และตาของนางนวลแปดหมน่ื ดวงก็จองดู ไมมตี าใดกระพริบ นกทีละ ตัวในแปดตัวนั้นบินวงกลมตั้งกลางหาว แลวบินอยางชาที่สุดมาจับบนทราย แลวเหมือนกับวา เหตุการณเ ชนนี้เกิดข้นึ ทุกวัน จอนะธันนางนวลก็เริ่มติชมการบินนั้น “เริม่ ตนทเี ดียว” เขาพดู ย้มิ ๆ อยางประชด “พวกเธอออกบินชา ไปหนอ ย...” ความคดิ นัน้ แลนไปทว่ั นกท้ังฝูงเหมือนสายฟาฟาด นกพวกน้นั เปน นกจรจดั แตม ันก็ยังกลับมา อกี ! และนั่น...นน่ั จะเกดิ ข้นึ ไมได! ความหวนั่ ของเฟลต็ เชอรที่วา จะมีเร่ืองราวถึงตอ สูกันข้ึนนั้นละลาย หายไปในความสบั สนของฝูงนก “เอาละ ถึงพวกนน้ั จะเปนนกจรจัดก็ตามที” นกหนมุ บางตวั พูดข้ึน “แตมันไปเรียนบินแบบนนั้ มาจากไหน?” กวา บญั ชาของนกผูใหญจ ะผา นฝงู ไปไดก็เปนเวลาเกือบชั่วโมง ทําเปนไมรไู มเห็นเสีย นก นางนวลตวั ไหนท่ีพูดกับนกจรจดั ก็ตองกลายเปนนกจรจดั ไปดวย นกตัวไหนมองดูนกจรจดั นกนางนวลตัวน้นั ทาํ ผิดกฎของฝงู หลังนกที่คลุมดวยขนสีเทา พากันหันใหแกจอนะธันนับต้ังแตขณะนั้นเปนตนไป แตเ ขาก็ดู เหมือนจะไมสังเกตเห็น เขาฝกบินกับศษิ ยของเขาเหนอื หาดท่ีประชุมนน้ั โดยตรง และเร่ิมบังคบั ให ศษิ ยข องเขาใชความสามารถของแตล ะตัวอยา งเต็มทเ่ี ปน ครั้งแรก “มารติน นางนวล” เขาตะโกนกองฟา “เธอบอกวา เธอรูวิธีบนิ ดวยความเร็วตํ่า เธอไมรู อะไรเลยจนกวา เธอจะพสิ ูจนค วามรูข องเธอได! บนิ !” ครนั้ แลว มารตนิ นางนวลผสู งบเสงยี่ ม ผูซ ึ่งตกใจทถ่ี ูกครูดกุ ็ไดทําใหตัวของเขาเองประหลาด ใจเพราะเขาบินดวยความเร็วตํ่าไดราวกบั เซียน ดวยกระแสลมเบาๆ เขาอาจโคงขนของเขาข้ึน เพ่ือ ยกระดบั ตัวเองข้นึ สงู โดยไมต อ งกระพอื ปก แมแตค รัง้ เดยี ว จากพ้นื ทรายไปจนถึงเมฆ แลวก็ลดตวั กลับ ลงมาอีก เชน เดียวกันกบั ท่ี ชารลส โรแลนด นางนวล บนิ ติดลมที่ตีขึ้นจากภูเขาใหญไ ปถึงระดบั สูงสอง หม่ืนส่พี นั ฟตุ หนาเขยี วกลับลงมาเพราะความหนาวในอากาศเบาเบือ้ งบน ท้ังแปลกใจและปลม้ื ใจ ตก ลงใจเด็ดขาดวาพรุงน้ีจะข้ึนไปใหสงู กวานน้ั อกี เฟลต็ เชอร นางนวล ผูซงึ่ ชอบการบนิ โลดโผนยิง่ กวาใครท้งั หมดทําการบินโคลงตัวนับสิบหก ไดเ รียบรอยไมม ีท่ีติ และในวันรุงข้นึ กแ็ สดงเพิ่มขน้ึ อีกดว ยการบินตีลังกาตดิ ตอกันสามคร้ัง ขนสีขาว ของเขาสะทอนแสงอาทติ ยวาบวบั ลงมาบนหาดทราย ซ่งึ มีตามากกวาหน่ึงดวงคอยแอบดกู ารบินของ เขาอยู

ทุกๆ ช่วั โมง จอนะธันคอยบนิ กํากบั อยูข างๆ นกท่ีเปน ศษิ ยของเขาทุกตัว แสดงใหศษิ ยดบู าง แนะนําบาง ดุวาบาง ชักนําบาง เขาบินกับศิษยตลอดกลางคืน ผานเมฆและพายุ เพ่ือความสนุก ในขณะทฝี่ งู นกยนื เบียดกนั อยบู นพ้ืนดนิ เมอ่ื ฝก บนิ เสรจ็ แลว นกศิษยกจ็ ะพกั ผอ นบนทราย และในไมช ากเ็ ริม่ จะฟงโอวาทของจอนะธัน ดว ยความสนใจย่ิงข้ึน เขามีความคิดบาๆ ที่พวกศิษยไมเขาใจ แตขณะเดียวกันเขากม็ ีความคิดดๆี ท่ี ศษิ ยเขาใจได ในเวลาตอมา เมอ่ื ถึงยามกลางคนื ก็มีนกนางนวลมาตั้งวงอยูนอกวงศษิ ยทีละเล็กทีละนอย วง นกนางนวลที่อยากรอู ยากเหน็ มาฟง อยูในความมืดเปนช่ัวโมงๆ ไมอยากเห็นใคร และไมอยากใหใคร เหน็ ตวั พอกอ นตะวนั ขนึ้ กห็ ลบหายไป หลังจากที่มกี ารกลับเขาฝงู แลวหนง่ึ เดอื น ก็มนี กนางนวลตัวแรกท่ีขามเสนเขา มาวงใน แลวขอ สมัครเรยี นการบนิ ดวยการขอเขาเรยี นนนั้ เทอเรน็ ซ โลเวล นางนวล ก็กลายเปนนกตองโทษ เรียกวา นกจรจัด และเปนศษิ ยของจอนะธันตัวท่แี ปด คืนตอมา เคิรก เมนารด นางนวล ก็เดนิ เปะปะขา มหาดทรายมาจากฝูง ลากปกซายมา แลวมา ลม ลงแทบเทาของจอนะธนั “ชว ยผมดวย” เขาพูดเบาๆ พดู อยางท่คี นกาํ ลงั จะตายพูด “ผมตอ งการจะ บนิ เปนมากกวาอะไรทั้งหมดในโลก...” “มาเถิด” จอนะธนั พดู “บินขนึ้ จากพืน้ ดินไปกบั เรา แลว เราจะเริม่ ศกึ ษากนั ” “ทานไมเขา ใจ ปก ผม ผมขยบั ปกไมไ ด” “เมนารด นางนวล เธอมีเสรีภาพที่จะเปนตวั ของเธอเอง ตวั แทของเธอ ท่ีน่แี ละเด๋ียวน้ีไมมี อะไรจะขดั ขวางเธอได น่ีคอื กฎของนกนางนวลใหญ กฎท่ีมอี ยูและเปน อย”ู “ทา นบอกวาผมบนิ ไดหรือครับ?” “เราบอกวา เธอเปน เสรี” โดยงา ยดายและรวดเรว็ ขนาดนั้น เคิรก เมนารด นางนวลก็กางปก ออก อยางสะดวกสบายแลว บนิ หายข้ึนไปบนโอกาสอันมืดมดิ ในยามกลางคืน ฝูงนกตกใจตื่นเพราะเสียงรอ งของเขา เสียงดังที่สุด เทา ท่ีเขาจะเปลง ออกมาไดในระดับสงู หา รอ ยฟุต “ผมบนิ ได! ฟงกนั ไว! ผมบินได!” พอไดอ รุณก็มีนกนางนวลเปน พนั ตวั มายืนอยูร อบๆ วงของนกศษิ ย มองดูเมนารดดวย ความสนเทหใจ นกพวกนี้ไมสนใจวา ใครจะมองเห็นตัวหรอื ไม และพากันฟง พยายามท่จี ะ เขาใจโอวาทของ จอนะธัน นางนวล เขาพดู ในเรอ่ื งงา ยๆ – วา การบนิ เปน กรรมชอบสําหรับนกนางนวล วาเสรีภาพคือธรรมแหงตัว ของเขา วา ส่ิงใดก็ตามที่เปนอุปสรรคตอความหลดุ พนจะตองขจัดเสียใหหมด ไมวา จะเปนพิธีกรรม หรือความเช่ือถือกันตอ ๆ มา หรอื เคร่อื งผูกมดั ตา งๆ ไมวา จะอยูในรปู ใด “ขจดั ใหห มด” เสียงหน่งึ ดังมาจากฝงู นก “แมแ ตก ฎของฝูงทีเดยี วหรือ” “กฎอนั แทจรงิ คือกฎทน่ี าํ ไปสคู วามหลุดพน เปน เสรี” จอนะธนั พูด “ไมมีกฎอื่น” “ทานคดิ วาเราจะบินไดเ หมือนทานไดอ ยางไร?” อีกเสียงหน่ึงดงั มา “ทานเปนนกพิเศษ มี บารมมี าก และเปน นกทพิ ยอยเู หนือกวานกอื่นๆ” “ดูแตเ ฟล็ตเชอร! โลเวล! ชารลส โรแลนด! เขาเปนนกพิเศษ มีบารมีมาก และเปนนกทิพย เหมอื นกันหรือ? ไมไดวิเศษไปกวาทานทั้งหลาย ไมไดว ิเศษไปกวาเรา มีแตกตางกนั อยูเพียงอยาง เดียว อยา งเดยี วเทา นนั้ ในขอ ท่ีวา เขารูว า ตัวของเขาเปน อะไร แลวปฏบิ ตั ติ ามนน้ั ” บรรดาศิษยท ัง้ หลาย นอกจากเฟลต็ เชอรพากันขยับตัวดว ยความไมสบายใจ พวกเขาไมเคยรู เลยวา เขาไดป ฏบิ ัติอยา งนัน้ นกทีม่ าฟงนั้นมากขึน้ ทุกวนั มาถามปญ หาก็มี มาบชู ากม็ ี มาดหู ม่ินก็มี

“เขาพูดกันในฝูงวาถาครูไมใช บุตรของนกนางนวลใหญ” เฟล็ตเชอร บอกจอนะธันวันหน่ึง หลังจากท่ไี ดฝกวชิ าการบินช้นั สงู แลว “ครกู ต็ อ งเปนนกทล่ี าํ้ ยคุ ถงึ พนั ป” จอนะธันถอนใจใหญ นคี่ ือผลของการท่ีไมมีคนเขา ใจในตวั เรา เขานกึ เขาเรียกเราวาปศาจ ไมอ ยางนนั้ ก็เรียกวาเทวดา “เธอคิดอยา งไร เฟล็ตช เราเปน นกลาํ้ ยุคจรงิ หรอื เปลา ?” เงียบอยูนาน “ผมวาวิชาการบินแบบน้ีมีมาแตไหนแตไรแลว สําหรับใหคนท่คี นพบ วิชานี้ไดศึกษาเรียนรู ไมใชเร่ืองเกี่ยวกับกาลเวลา บางทีเราจะลํ้าสมัยไปหนอย ล้ําวิธีที่นก นางนวลสวนใหญเขาบินกนั อยู” “สําคัญอยู” จอนะธันกลา ว โคลงตัวไปบินหงายทองอยูพักหน่ึง “ถาเปนอยางนั้นกด็ ีกวาเปน คนล้ํายุค” เหตเุ กิดขนึ้ หน่ึงสัปดาหหลังจากน้นั เฟล็ตเชอรกําลังแสดงหลกั การบินดวยความเร็วสูงให นกั เรียนใหมด ู เขาเพิ่งคืนตัวมาบนิ ระดบั จากการดําดิ่งจากระยะเจ็ดพันฟตุ ดูเหมือนกับวาเขาเปนเสนสี เทาวิง่ ผานเหนอื หาดทรายเพียงสองสามนิ้ว ขณะนั้นมีลกู นกตวั หนึง่ บินเขา มาในเสนทางบินของเขา รองหาแมดว ยเวลาเพียงหนง่ึ ในสิบ ของวินาทที จี่ ะหลีกใหพ น ลูกนกตวั นน้ั เฟลต็ เชอรน างนวลหนั ขวบั ไปทางซา ยดวยความเร็วสูงกวาสอง รอยไมลต อ หน่งึ ช่วั โมง สําหรับเขาน้นั หินผานัน้ ดูเหมือนจะเปน บานประตูยักษท ่แี ข็งสาํ หรบั เปด ผานไปยงั อกี โลกหนง่ึ ความกลัวพลุงข้นึ มาพรอ มกบั ช็อคและความมืดเม่ือเขาพุงเขาชนหนา ผาอยางจังแลวเขาก็บินรอนอยู บนทองฟาท่ีเขาไมเคยรูจัก ประเดี๋ยวก็ลมื ประเดี๋ยวกจ็ ําได แลวก็กลบั ลมื อีก ทั้งกลัว ท้ังทุกข ท้ัง เสยี ใจ เสยี ใจมากทส่ี ุด เสียงนน้ั มาสูตวั เขาเชนเดียวกบั เม่ือวันแรกทเ่ี ขาไดพบจอนะธัน ลวิ งิ สตนั นางนวล “เฟลต็ เชอรเ อย ! เคลด็ มันอยทู ่วี าเราตองขจดั สง่ิ ตา งๆ ท่ผี ูกมดั เราอยูอยางมีระเบียบ และดวย ความพากเพยี ร เราจะไมคิดบนิ ผา นหินจนกวา จะไดใชเวลาอีกเล็กนอยตามหลกั สูตร” “จอนะธนั !” “ผซู ึ่งมคี นเรียกวา บุตรของนกนางนวลใหญน ั่นแนะ” ครูของเขากลาวติดตลก “ครูมาทําอะไรอยทู น่ี ่ี? หนาผา ผมไมได...ผม... ยงั ไมต ายดอกหรือน?ี่ ” “โธ! เฟลต็ ช! เอาอีกแลว รจู กั คิดเสียบางซี ก็เม่ือเธอยังพูดอยูกบั ฉันแทๆ แลว เธอจะตายได อยางไร ใชไหม? ส่ิงท่ีเธอไดจัดการกับตัวเองเขา กค็ ือ เธอไดเปลี่ยนระดับความรับรูอยาง กะทนั หนั เธอเลือกเอาเองได เธอจะอยูใ นระดับนีแ้ ละเรียนรูต อ ไปก็ได ซึ่งความจริงก็เปนระดับที่ออก จะสงู กวาระดับทเ่ี ธอเพิ่งจะละมา – หรอื เธอจะกลับไปแลวทํางานตอ ไปกบั ฝงู กไ็ ด พวกนกผใู หญเขา แชง ใหเ กดิ เหตรุ า ยอยางใดอยา งหนง่ึ ขน้ึ แตเขากต็ องตกใจเมื่อเธอทาํ ใหส มกบั ที่เขาแชงไวเปนอยางดี ถงึ ขนาดน”ี้ “ผมก็อยากจะกลบั ไปทฝ่ี ูงเปนธรรมดา ผมเกือบจะยงั ไมไ ดเร่มิ สอนนกั เรยี นกลุม ใหมเ ลย” “ดแี ลว เฟล็ตเชอร จงจําท่ีเราไดพ ูดกันไวแ ลว วา กายเราน้ันไมใชอะไรเกินไปกวาความคิด ของเรา...” เฟล็ตเชอรสัน่ หัวแลวกางปกออก และลมื ตาข้ึนท่ีเชงิ หนา ผา ทามกลางฝงู นกที่เขามารุมหอม ลอมอยู มีเสยี งรอ งเกรียวกราวดังลั่นไปหมดเมื่อเขาเริ่มกระดิกตวั ได “เขามชี ีวติ ! นกท่ตี ายแลว กลับฟน ขึน้ มาได! ” “เพียงแตทา นเอาปลายปก แตะเขา ไปเทา นัน้ นกตายกก็ ลับฟน! ทา นผูเปนบตุ รของ นกนางนวลใหญ! ”

“ไมจริง! เขาเองก็ไมยอมรบั วาเขาเปน บุตรนกนางนวลใหญ! เขาเปนปศาจ! ปศ าจท่ีมาทําลาย ลา งฝงู นก!” มีนกนางนวลมาม่ัวสุมกันอยูที่นน่ั ถึงสี่พันตัวตางก็ตกใจกลัวในเหตทุ ี่เกิดขึ้น และเสียงรองวา ปศาจ แลนผานฝงู นกไปเหมือนกับลมพายุในมหาสมุทร ตาคาง ปากคม นกเหลานนั้ กลุม รุมเขามาเพื่อ ทําลาย “เราไปกนั เสียทีจะดไี หม เฟลต็ เชอร?” จอนะธนั ถาม “ผมกไ็ มข ัดของเทาไรหรอกครบั ...?” ทนั ใดนนั้ เขากไ็ ปยนื กันอยสู องตัวหางจากทเ่ี ดิมหนึ่งไมล นกท่กี ลุมรมุ เขามาน้นั ไดแ ต จกิ ลมจิกแลงกนั เปลา ๆ “ทําไมหนอ?” จอนะธนั สงสัย “ทําไมมันจึงยากที่สุดในโลกทีจ่ ะทําใหนกสักตัวรูวา เขาเปนเสรี และเขาจะพิสูจนใ หตัวเขาเองเห็นความจริงขอนีไ้ ด ถาเขาเพียงแตจะใชเวลาเพียรปฏิบัตแิ ตเ พียง เล็กนอ ยเทา น้นั ทําไมจึงดยู ากเหลือเกนิ ?” เฟลต็ เชอรยงั ตอ งยืนกระพรบิ ตาอยเู พราะการเปล่ยี นสถานท่ี “เมื่อก๊ีครูทําอะไรครับ? เรามาอยู ท่ีนก่ี นั ไดอ ยางไร?” “เธอบอกวาเธออยากจะออกมาใหพน นกกลมุ นัน้ มใิ ชห รอื ?” “ครับ! แตครทู าํ อยา งไร” “กท็ ําเหมือนกับอยา งอื่นนั่นแหละ เฟล็ตเชอร! ตอ งเพียรฝกบอ ยๆ” พอถงึ ตอนเชาฝงู นกกล็ ืมความบาไปแลว แตเฟลต็ เชอรยังไมลมื “จอนะธัน ครูจําท่ีครูพูดไว นานแลวไดไหม เรื่องกรุณาตอ ฝูงนกมากพอท่ีจะกลบั เขาฝูงได และชว ยใหนกในฝูงไดเรยี นรู” “จําได” “ผมไมเขา ใจวา คณุ ครูสามารถจะกรุณาฝูงนกท่คี ิดจะฆาครูไดอ ยางไร” “โธ! เฟล็ตช เราไมไ ดกรณุ ากรรมนั้น เราไมกรุณาความเกลยี ดและความช่ัวเปนธรรมดา เธอ ตอ งหม่ันฝกปฏิบตั ิจนเห็นนกนางนวลตัวทแ่ี ท เห็นสิ่งท่ีดีมีอยูในนกนางนวลทุกตัว แลวชวยเขาใหแล เห็นส่งิ ท่ีดีทม่ี อี ยูในตวั เขาดว ยตัวของเขาเอง นน่ั คอื สิง่ ท่คี รเู รยี กวา กรุณา มันก็สนุกดีอยูเหมือนกนั เม่ือ เรารเู คลด็ ของมัน” “ครูยังจาํ นกหนุมท่ีดเุ ดอื ดตัวหนง่ึ ได เขาช่ือเฟล็ตเชอร ลินด นางนวล เขาเพิ่งถูกขับจากฝงู พรอ มท่จี ะสูก ับฝูงจนตายกันไปขา งหนึง่ เร่ิมจะสรางนรกอันขมขนื่ ใหแกตัวเขาเองบนหนา ผาอนั ไกล แตถ งึ วนั น้ี เขากลับมาสรา งสวรรคใหแ กตัวเขาเองและกาํ ลังนาํ นกท้ังฝูงไปทางนัน้ ” เฟล็ตเชอรหันไปทางครขู องเขา ตามีแววแหง ความหวาดกลวั อยูบา ง “ผมนะ หรือครับนํา?” ครู หมายความวา กระไร นํา? ครเู ปนครูอยูที่นี่ ครูไปไหนไมไ ด!” “ไมไดจ ริงๆ หรือ?” เธอไมน ึกบางหรือวา อาจมีนกฝงู นกอ่นื เฟล็ตเชอรตวั อน่ื ๆ ซ่ึงตองการครู มากกวานกฝงู นีแ้ ละเฟล็ตเชอรตวั น้ี ผูซ่งึ กาํ ลังเดินเขา หาแสงสวา งอยแู ลว ?” “ผมนะหรือครบั ครู? ผมเปนเพยี งนกนางนวลธรรมดา และครูเปน ...” “...บตุ รคนเดยี วของนกนางนวลใหญกระมัง?” จอนะธันถอนหายใจใหญแ ลวมองออกไปทาง ทะเล “เธอไมจําเปนตองมคี รูอีกตอไปแลว แตเ ธอยงั จําเปนตองหาตัวเองใหพบ พบมากขึน้ วนั ละเล็ก วนั ละนอ ยตวั ของเธอซง่ึ เห็นเฟล็ตเชอรนางนวลตวั จรงิ ผูซึ่งไมมีขอบเขตจํากัด นกตัวนั้นแหละจะเปน ครขู องเธอ เธอตองรูจ ักเขาและฝกปฏิบัตอิ ยางเขา” อีกครูหนงึ่ กายของจอนะธัน ก็เหลือใหแลเห็นไดรางๆ อยูในอากาศ เปนประกายระยิบระยับ และแลดูใสเหมือนแกว “อยาใหเขาลอื เรอื่ งครกู ันอยา งโงๆ หรือทาํ ใหครเู ปนเทวดาขึ้นมา เอาอยางน้ันนะเฟล็ตช! ครู เปนนกนางนวล ครูชอบบนิ บางท.ี ..”

“จอนะธัน!” “เฟล็ตชเอย! อยาเชื่อสิ่งที่ตามันบอกเธอตาน้ันมันแสดงไดแตขอบเขตอันจํากัด เทานั้น เธอจงดดู ว ยจติ ดูใหเ หน็ วาเธอรูอะไรบาง แลว เธอจะเห็นเองวาจะบนิ ไดอ ยางไร” แสงระยิบระยบั นัน้ หายไป จอนะธนั นางนวลไดอันตรธานไปเปนอากาศธาตุ เวลาลว งไประยะหนง่ึ เฟล็ตเชอร นางนวล ดึงตัวเขาขน้ึ ไปบนทองฟา แลวประจันหนากับ นักเรยี นกลุมใหมเ อีย่ ม กระหายทจี่ ะเรยี นบทเรียนแรก “ประการแรก” เขาพูดอยางหนักๆ “พวกเธอจะตองเขาใจวานกนางนวลเปนธรรมอันไมมี ขอบเขตจาํ กัดแหงเสรีภาพ อยูในรูปเดียวกันกับนกนางนวลใหญ และกายของพวกเธอ จากปลายปก ถึงปลายปก ไมใชอะไรนอกเหนอื ไปจากความคดิ ของพวกเธอเองเทา นน้ั ” นกนางนวลหนุม ๆ มองดูเขาอยา งฉงน พูดกันดีๆ นา เขาพากันนกึ พดู อยางนัน้ มนั ไมไดเปนวิธี บินวงกลมตัง้ เสียเลย เฟล็ตเชอรถอนใจใหญและเร่ิมตน “ฮ่อื ! อา ! ดีแลว” เขาพูดแลว มองพวกนักเรียนอยางจะ จับผดิ “มาเร่มิ ดว ยการบนิ ระดับกอน” และเมอื่ ไดพ ูดออกไปดงั นั้นแลวเขาก็เขา ใจข้นึ มาทันทีทันใดวา ครูของเขาน้ัน วา กันตามจริง ก็ไมไดเ ปนเทวดาเกินไปกวาตัวเขาเลย ไมมีขอบเขตเลยหรือ จอนะธัน? เขานึก ดีละ อกี ไมนานนักหรอกท่ีผมจะปรากฏกายจาก อากาศธาตขุ ้ึนบนหาดของครู แลวสอนครสู ักอยางหรอื สองอยา งเกีย่ วกบั การบิน และท้งั ที่เขาพยายามจะทาํ ตวั ใหเครง สาํ หรับศิษยของเขา เฟล็ตเชอรนางนวลไดเห็น ตัวของศิษยเ หลา น้ันตามความเปน จรงิ ไดช วั่ ขณะหนึ่ง และเขายิง่ กวา ชอบสิง่ ทเี่ ขาไดเห็น เขา รักส่งิ ทเี่ ขาไดเหน็ นนั้ ไมม ีขอบเขตเลยหรอื จอนะธัน? และเขาก็ยิ้ม เขาเริม่ เดินทางเขาสูการ เรียนรูแลว

ความเหน็ ของผแู ปล เม่ือไดแปลเรื่อง “จอนะธัน ลิวิงสตัน นางนวล” ของนายริชารด บาค จบลงไปแลว ผม ใน ฐานะทเ่ี ปนผูแปล ก็ใครขอแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรอ่ื งน้ไี วบา งตามสมควร ในประการแรก นยิ ายเรือ่ งน้ีเนน หนักใหเห็นความสําคัญของ สิกขา หรอื ศึกษา อัน ไดแ ก การเรยี นรู การเรยี นในทนี่ ้ี มไิ ดห มายถงึ การเรยี นรวู ชิ าเพ่ือจะไดน าํ วิชานั้นมาประกอบ อาชีพเปนประโยชนแกก ารทํามาหากนิ หรอื เพอื่ ทาํ ใหผูมีวิชาอยูเหนอื คนอื่นๆ ในฐานะความ เปน อยู แตเ ปนการเรยี นรูเพ่ือถึงความตรัสรู อนั ไดแกค วามรแู ละความเขาใจในสภาพความ จรงิ หรือธรรมแหง ตนเอง และเม่อื ไดตรัสรูธรรมน้นั แลว ผูตรัสรู กเ็ ปน วิมุติ กลาวคือหลุดพน จากขอ ผูกพันตาง ๆ หรือขอบเขตจํากัดตางๆ อันมีอยูกบั ตัวผูน้นั เพราะความไมรู และความ ยึดเปน เหตุ เม่ือหลุดพน แลวกเ็ ปนเสรโี ดยแท พระพุทธเจาไดเคยตรัสสอนถงึ เสรีภาพไวแลว และเสรีในคาํ สง่ั สอนของพระพทุ ธเจานั้น หมายถึงเสรีในลกั ษณะเชนน้ี วชิ า คอื ความรใู นความจริงนี้ ในหนงั สือไดบอกไวช ดั วาเปน ธรรมอนั มมี าแตด้ังเดมิ รอคอยใหมี คนมารสู ัจธรรมนนั้ และนาํ ออกมาเผยแผใ หปรากฏเทาน้ัน ลกั ษณะเชนน้ี ตรงกบั ลักษณะแหงอริยสัจท่ี พระพทุ ธเจา ไดตรัสรู เพราะอรยิ สัจมิใชธ รรมท่ีพระพทุ ธเจาไดท รงแตงตัง้ ขนึ้ หรอื คดิ ขึ้นใหม แตเปนสจั ธรรมที่มีอยูเหนือกาลเวลา และสถานท่ี พระพุทธเจาไดตรัสรูธรรมนั้นและไดท รงนํามาเผยแผให ปรากฏ และทาํ ใหคนอ่นื และเหน็ สจั ธรรมนน้ั ไดด ว ยพระปญ ญาคณุ และพระกรณุ าคณุ เพ่ือท่ีจะใหบุคคลแลเห็นในธรรมน้ี พระพุทธเจาไดทรงเนนหนักในสิกขาหรือการศึกษา เชนเดยี วกัน พระสงฆผเู ปนสาวกของพระพทุ ธเจานั้นเรยี กวาอยใู นสกิ ขา ซง่ึ เปนการศกึ ษามิใชเพ่ือเอา วิชามาประกอบอาชีพ แตเปนการศกึ ษาเพ่ือใหรูความจริงของชีวิตและรูจักสภาพอันแทจริงแหงตน เมอ่ื พระพทุ ธเจาไดต รสั รแู ลว ก็ไดท รงประกาศพระองคและกาํ หนดใหพระสงฆสาวกของพระองคอ ยใู น เพศพรหมจรรย คําวาพรหมจรรยนั้นแทจรงิ มคี วามหมายไปในทางการศกึ ษา มิไดห มายถึงการละเวน ประเวณีแตอยางเดียวเทาน้ัน เพราะตามคตินิยมของชาวอริยะในสมัยพุทธกาลนั้น ชีวิตคนแบง ออกเปนระยะท่ีเรียกวาอาศรม ไดส ามระยะหรือสามอาศรม อาศรมแรกซงึ่ หมายถงึ ระยะเวลาตั้งแตเปน เดก็ ไปจนถึงวัยรนุ หนุมนั้นเรยี กวา อาศรมพรหมจรรย ไดแ ก ระยะเวลาแหงชีวติ ซึ่งบุคคลยังมีมีลูกเมีย หรือครอบครัว แตใชเวลาสวนใหญไ ปในการศกึ ษาแตอยางเดียว อาศรมท่ีสองไดแกอ าศรมคฤหัสถ อนั เปน ระยะเวลาท่ีบุคคลแตง งานต้งั ครอบครัวและทํามาหากินในฐานะที่เปนผูครองเรือนจนลวงเขา ปจฉมิ วัย สวนอาศรมท่ีสามเรียกวา อาศรมวนปรัสถ คฤหัสถผูมีผมหงอกแลวหรือไดเ ห็นบุตรของบุตร แลวจะสละโลกคือครอบครวั และสงั คมออกไปอยูในปาหาเลยี้ งชีพดว ยการขออาหาร และบําเพ็ญตน อยูในธรรมเพ่ือประโยชนแหงตนแตผูเดียว ดวยเหตุน้ีพระสงฆซ่ึงอยูในเพศพรหมจรรย เรียกวา พรหมจารแี ละอยูในสกิ ขา จงึ เปนกลุม คนท่อี ทุ ศิ ตนอทุ ิศชีวติ ใหแกการศกึ ษาแตอยางเดียวเทาน้ัน ไม วาจะอยูในฐานะครูอาจารยห รือฐานะศษิ ย จุดหมายปลายทางของผูอยูในสิกขาก็คือธรรมอนั เปน เครื่อง ทําใหหลุดพน เปนเสรแี ตอ ยางเดยี วเทาน้ัน นา สังเกตวานายริชารด บาค ผูแตงนยิ ายเร่ืองนไ้ี ดกลาวถึงอภิญญาคืออิทธิฤทธิ์หรืออํานาจ เหนอื ธรรมดาเอาไวด ว ย เชน การบนิ เรว็ เทา กระแสจิต หรือการไปถึงที่ใดท่ีหน่ึงไดด วยอาํ นาจจิต หรือ การไปถึงท่ใี ดที่หนงึ่ ไดด ว ยอํานาจจติ การสง จติ ถงึ กนั จนพูดจากันรูเรื่อง และการทําคนตายใหฟน ได นิยายเรื่องนก้ี ลา วในทํานองวา อภิญญาน้นั เกดิ จากการเรียนรูธรรมถึงข้นั สูง พระพุทธศาสนากย็ อมรับ ในเร่ืองอภิญญาอันเกดิ จากวิชาเชนเดียวกนั แตดเู หมือนท้งั ศาสนาพุทธและนิยายเรือ่ งนกนางนวลนี้จะ เห็นพอ งตอ งกนั วา เรือ่ งอภญิ ญาเปนเรอ่ื งเล็ก เรอื่ งใหญเรอื่ งสําคญั ท่ีสุดคอื ความหลุดพน เปนเสรี

นิยายเร่อื งนกนางนวลนี้ไดแสดงทัศนะของผแู ตง คือนายริชารด บาค ในเรื่องชาติเร่ืองภพไว เปนอีกทัศนะหน่ึงท่ีนาสนใจอยูมาก พระพุทธศาสนาไดสอนไววา การเชื่อวาตายแลวเกิดก็เปน มจิ ฉาทิฐิ การเช่ือวา ตายแลวสูญก็เปนมิจฉาทิฐิ เมือ่ เปน เชนนัน้ แลว จะตองเช่อื วาอยางไรจึงจะถูก? นิยายเรอ่ื งนไี้ ดเ สนอคําตอบไววา “ตายแลวเปล่ียน” ซ่ึงนา ฟง อยูมาก หมายความวา เม่ือตาย แลวก็ไมเกิดและไมสูญ แตเปลี่ยนระดับการรับรู ซึ่งในตนฉบับภาษาอังกฤษเรียกวา Level of Consciousness ไปเปนอีกระดบั หนง่ึ ซ่ึงหมายความวา เม่ือตายแลว ก็จะตอ งไปสูอกี ภพหนง่ึ ซึ่งมี สมมตติ างกับภพเดมิ สมมติในท่นี ีจ้ ะเรียกวาระดับท่แี ตกตางกนั ในสภาพทั้งปวงกไ็ ด คนที่ยังมีชีวิตอยู นน้ั รไู ดดว ยสฬายตนะตา งๆ มหี ู ตา ปาก จมูก กาย เปน ตน และมีใจเปนเครื่องรับรู แตเ ม่ือไปอยูในอีก ภพหนงึ่ แลว สฬายตนะเหลา น้ันก็อาจไมจําเปน และไมมี แตก ารรบั รูกค็ งจะยังมีไดด วยวิธีอื่นหรือดวย สมมติอน่ื ซ่ึงเราทย่ี งั ไมถึงภพนัน้ ไมมีทางท่ีจะรูไ ด ในท่ีน้ี ผม ในฐานะผูแปล ก็ใครขอกลาวไวด วยวา เรามักจะนึกถึงหรือมองเห็นสวรรคด วย สมมติของเราเองในโลกนี้และมักจะสรางสวรรคนรกข้ึนดวยสมมติแหงโลก สวรรคจึงมีวิมานอัน สวยงาม มีนางฟาและเทวดาผูซ่ึงแตงอาภรณอันงดงามตามสมมติแหงโลก สวนนรกน้ันก็ยอมจะนา กลัวและเดือดรอ นตามสมมติแหง โลก เชนเดยี วกนั เชนมีกระทะทองแดงเอาไวต มคนที่มีบาป มีตนง้ิว อันมหี นามแหลมไวใหข้นึ ไมม ีเหตใุ ดเลยท่เี ทวดาและสตั วนรกผอู ยใู นอีกสมมตหิ นึง่ แตกตา งกับสมมติ ของโลกจะเสวยสขุ ในวิมาน หรอื เสวยทุกขในกระทะทองแดงและบนตนงวิ้ การกาํ หนดหรอื มองเห็นนรกสวรรคแ บบนเี้ ปนการยึดในสมมตขิ องโลกโดยแท และย่ิงกวาน้ัน ยงั ยดึ ในอตั ตาของตนอยางรุนแรงท่ีสุดอีกดวย เพราะผูที่เชื่อหรือมองเห็นสวรรคน รกแบบนน้ั จะตอง เปนผูท เี่ ห็นวา ตนเองในฐานะท่เี ปนมนุษยน ้นั เปน บุคคลสําคัญอยางย่ิง ถึงกบั ตองมีใครมาสรางสวรรค อนั สวยงามไวใ หเปน บาํ เหน็จแกตนเม่ือทาํ ความดี และมนี รกเอาไวลงโทษเมื่อทาํ ความชว่ั ซง่ึ เมื่อคิดดู แลวไมม ีทางทีจ่ ะเปน ไปได เพราะมนุษยก็เปน แตเพยี งแตส ตั วโลกชนดิ หน่ึง มิไดวิเศษวโิ สไปกวา สัตว อื่นจะมแี ตกตา งบางก็ในการวิวฒั นาการทางดานสมองเทาน้ัน ที่พูดมาน้ีมิใชจะแสดงความเห็นวานรกสวรรคไมมี ผมเชื่อวานรกสวรรคน้ันมีจริง แตมี ความเห็นวาเปน ภพตา งๆ ทมี่ อี ยูตามธรรมดา มิไดมีไวเพื่อบําเหน็จใครหรือลงโทษผูใด แตเปนภพท่ี อยใู น “ระดับแหงความรบั รู” ที่แตกตา งกนั สงู ต่ํากวากัน การที่จะไปสูภพใดนั้นก็ขึ้นอยูกบั ความรูของ แตล ะคน อาจเปลย่ี นไปทีละขน้ั ก็ได หรือขามขนั้ กไ็ ด แตในแตละภพน้นั กย็ ังจะตองเรียนตองรูตอไป อกี รูดีกวาเดิมก็ไปอยใู นภพใหมท่มี ีการรับรูแ จม ใสกวาเดิมไปจนถึงวิมุติ คอื ความหลดุ พนบริสุทธิ์เปน ข้นั สุดทา ย ถึงชนั้ น้นั แลว กาลเวลาและสถานท่ีกไ็ รความหมาย นายริชารด บาค พูดไวในนิยายเรื่องนี้ อยางนา ฟงวา ใครทย่ี งั ติดอยใู นภพเกา เม่อื ถงึ คราวที่ตองเปล่ยี นภพ ก็จะไปเกดิ ในภพท่ีเหมือนภพเกา ไมม ีอะไรเกดิ ข้นึ ถา เปน ดงั นจ้ี ริง ใครทยี่ ังตดิ อยใู นภพคือโลกน้ี ยังชอบความทุกข ความวนุ วาย ความ ไมเ ที่ยง ความเปลี่ยนแปร ชอบหวั เราะ ชอบรอ งไห แลว กลับหวั เราะอีก ก็ไมนา จะตองกงั วล เพียงแต ยึดภพนี้ หรือโลกน้ี ชีวิตน้ี เอาไวใหแนน ตายแลวก่ีรอยกี่พันชาติก็คงยังจะกลับมาเกิดในภพน้ีอยู นั่นเอง พระพทุ ธศาสนาไดสอนไวว า ตัณหาอุปาทานทําใหเกิดภพเกิดชาติ นายริชารด บาค มาอธิบาย เพ่มิ เติมวา ถายงั ใครใ นภพใด และยงั ยึดอยูในภพใด กจ็ ะไดเ กดิ (ชาติ) ในภพนนั้ อีก ถาเชื่อเสียอยาง น้แี ลว ดกู อ็ อกจะนา สบายใจดอี ยูเหมอื นกัน สาํ หรับคนท่ียงั ไมเ บ่อื โลก และยงั สนุกท่จี ะอยูในโลก เม่ือนายริชารด บาค ไดสมมติใหนกนางนวลเปนตัวการในนิยายเร่ืองน้ี การเรียนรูของนกก็ จะตองอยูท ่ีการบนิ เปนธรรมดา ซง่ึ ถา เปน มนษุ ยแลว การเรียนรูกจ็ ะตอ งเปนไปอีกแบบหนง่ึ อยางไรก็ ตาม พอทจี่ ะจับเคา ไดว าปญญาอันแทจ รงิ ทจี่ ะเกดิ ขน้ึ ไดน้นั คือ ปญ หาท่ีศาสนาพุทธเรียกวา ภาวนามย ปญญา คือปญ ญาอันเกดิ จากความพากเพียรฝกฝนในทางความคดิ พูดใหชัดคือการพัฒนาความรูซ่ึง อาจไดรับมาจากผูอ่ืนหรือทางอื่นนั้นใหมีมากขนึ้ และแนนแฟนย่ิงข้ึน ดว ยตัวของตัวเองในตวั ของ

ตวั เอง ในทางมรรคผลนพิ พานนน้ั ภาวนามยปญญาจะเกดิ ข้นึ ไดดว ยการทําวปิ สสนาสมาธิ แตถึงแมวา จะไมไ ปถึงข้ันน้ัน การเรียนวชิ าตางๆ อนั เปนวชิ าโลก กน็ าจะเกดิ ปญญาแบบน้ีไดด วยการทําวชิ านั้นให เกิดมากข้ึน และแนน แฟน ข้ึนในตวั ของตัวเอง ดว ยการใชค วามคดิ ของตนเอง ผมใครจะขอกลาวในที่นี้ แตเพียงวา ความรูที่ไดมาจากการไดยนิ ไดฟงกด็ ี ดว ยการใชเ หตุผลก็ดี ดวยการอานตาํ รบั ตาํ ราทองจํา เอาก็ดี ความรเู หลา นี้ไมมีอยางใดที่จะแนนอนและแนนแฟนเทาความรูท่ีไดร ูเองเห็นเอง ดวยปญญา ของตนเอง ผูที่ศกึ ษาวิชาตางๆ ไมว าจะเปน วชิ าใดนาจะคาํ นึงถงึ ขอ น้ใี หม าก คติของนายริชารด บาค ในเร่ืองการตรัสรูนนั้ ออกจะตรงกบั คติของศาสนาพุทธ กลา วคือผูท่ี ตรัสรสู จั ธรรมแลวน้นั ยอ มเปนผทู ห่ี ลุดพนจากพันธะและขอบเขตอันจํากัดใดๆ โดยสิ้นเชิงแมแตเวลา และระยะทางกไ็ มเปน ขอบเขตอันจํากัดใดอีกตอไป ผลท่ีตดิ ตามความหลดุ พนมานั้นก็คือความกรุณา ไดแ กค วามกรณุ าตอผูอื่นทยี่ ังอยูในวฏั ฏะ ยังมิไดหลดุ พน ความกรุณาเชนนี้ในภาษาอังกฤษใชคําวา Love ซ่งึ จะแปลวา รกั ในภาษาไทยนน้ั เหน็ จะไมตรงนัก เพราะความรกั ในภาษาไทยนนั้ เห็นจะไมตรง นัก เพราะความรักในภาษาไทยน้ันออกจะมีความจํากัดอยูว าเปนความรักแบบผูกพนั ใกลช ดิ เทานน้ั อยา งไรกต็ าม พระพุทธเจาเมื่อตรัสรูแลว กไ็ ดทรงพระกรุณาตอสัตวโลก และกค็ งจะไดเ กดิ ปญหาขึ้นในพระทัย วาจะควรประกาศธรรมท่ีตรัสรูนั้นใหแกบุคคลอ่ืนไดเห็นหรือไมประการใด ตลอดจนปญหาท่ีวาบุคคลท่ียังผูกพันแนน อยูกบั โลกน้ันจะสามารถแลเห็นธรรมอนั ลมุ ลกึ นั้นหรือไม นยิ ายเรื่องนี้ไดกลา วถึงปญหาเหลานี้ไวเชนเดียวกัน และความกรุณาก็ไดข จัดปญหาเหลา นเ้ี สียได เชน เดยี วกบั พระมหากรุณาของพระพุทธเจาไดข จัดปญหาเชนเดียวกันนี้ไดเม่ือสองพันหารอยกวาป มาแลว ผมขอจบเรื่องนลี้ งดว ยพระคาถาตอ ไปน้ี มหากรุณโิ ก นาโถ หติ าย สพฺพปาณินํ ปูเรตวฺ า ปารมี สพฺพา ปตฺโต สมโพธมิ ุตตฺ มํ เอเตน สัจจฺ วชเฺ ชน โหตุ เต ชยมงคฺ ลํ พระผูท รงพระมหากรุณา ผทู รงยังพระบารมใี หเ ตม็ เพอื่ ประโยชนแ หง สัตวท ้ังหลาย ทรงถึงแลว ซึ่งความรอู นั อุดม ดว ยความสตั ยทกี่ ลาวน้ี ขอชยั มงคลจงมแี กทา นทง้ั หลาย.