มะเขือพวง

มะเขอื พวง ช่อื สามัญ : Turkey berry ชื่อวทิ ยาศาสตร์ : Solonum torvum Swartz ชอ่ื พื้นเมอื ง : ทางภาคกลางเรียกวา่ มะเขือพวง ภาคเหนอื เรยี กวา่ มะแควง้ กลุ า ภาค อสี าน เรียกวา่ หมากแข้ง หรือมะเขือละคร เขอื น้อย เขอื พวง ลูกแว้ง สว่ นทางภาคใต้ เรยี ก เขือเทศและมะแวง้ ช้าง ลกั ษณะทวั่ ไป มะเขือพวงจดั เปน็ ไม้พ่มุ ขนาดเล็ก สงู ประมาณ 1-4เมตร ลาตน้ มีหนามห่าง ๆ ลาตน้ ตง้ั แขง็ แรง เปลอื กมสี เี ขียวอมขาว ไมม่ รี อยแตก ไม่ผลดั ใบ มักจะแตกก่ิงก้านมากตั้งแต่ระดับต่าจากลาต้น และมีหนามเชน่ เดียวกับสาต้น ใบอ่อนและยอดออ่ นมีขนปกคลมุ เม่ือสัมผัสจะรู้สึกอ่อนนุ่ม ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงตัวแบบสลับ ใบรูปไข่ ขอบใบเป็นพลูกว้าง ฐานใบมนกว้าง ปลายใบแหลม ผิวใบด้านล่างมีขนรูปสามเหลี่ยมบกคลุม เมื่อสัมผัสจะนุ่ม ตัวใบขนาด 3-5 x 4-6 นิ้ว เน้ือใบ ออ่ นเหนียว เสน้ ใบแตกแบบขนนกสานกันเปน็ ร่างแห ดอกเปน็ ช่อสขี าว มีดอกย่อย 2-15 ดอก

เป็นดอกสมบูรณ์เพศ ออกดอกตรงตาข้างและยอดก่ิง ก้านดอกยาวกว่า ลักษณะดอกมีกลีบ เล้ียง 5 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ ขณะบานเป็นรูปดาว 5 แฉก ผลเป็นผลเดี่ยวเป็นพวงคล้าย มะแว้ง แต่ขนาดใหญ่กว่า รูปกลม ผิวเกลี้ยงสีเขียว กลีบเล้ียงท่ีติดอยู่ไม่มีหนาม ขนาดผล เส้นผ่าศูนย์กลาง 1.0-1.3 ซม. ผลสุกสีเหลืองอ่อน เมล็ดมีจานวนมาก ลักษณะแบน กลม ผิว เรียบ การขยายพันธุ์ มะเขือพวงเป็นพืชท่ีปลูกง่าย สามารถเติบโตได้ดีในดินทุกชนิด มีความทนต่อสภาพ ความแห้งแล้งได้ดี และเป็นพืชที่มีความต้านทานโรคสูง โดยสามารถขึ้นและเจริญเติบโตได้ดี ตั้งแต่ที่ราบในระดับนา้ ทะเล จนถึงระดับสูงจากนา้ ทะเลปานกลาง 1,600 ม. สาหรบั วธิ กี ารขยายพันธ์ุมะเขือพวงมีวิธีที่นิยม และใช้มากในปัจจุบัน คือ การปลูกด้วย เมล็ด ส่วนวิธีอื่นไม่ค่อยนิยม และให้ผลไม่ค่อยดี เนื่องจาก มะเขือพวงเป็นพืชล้มลุกที่มีอายุ เพียงไม่ก่ีปี และลาต้นเป็นไม้เนื้ออ่อน ส่วนวิธีการปลูกโดยทั่วไปจะใช้วิธีการหว่านเพาะกล้า ก่อน ด้วยการขุดพรวนดิน และกาจัดวัชพืชในแปลงขนาดเล็ก ก่อนจะหว่านโรยด้วยปุ๋ยคอก เล็กน้อยหรือไม่จาเป็นต้องหว่าน หลังจากนั้น จะนาเมล็ดแห้งที่ได้จากการนาเมล็ดจากผล มะเขือพวงสุกมาตากแห้ง ก่อนจะหว่านลงแปลงเพาะ แล้วคลุมด้วยฟางข้าวหรือไม่ต้องคลุม แล้วรดน้าให้ชุ่ม หลังจากการหว่าน จาเป็นต้องรดน้าเป็นประจาทุกวัน และดูแลจนกว่ากล้า มะเขอื พวงจะโตสงู ประมาณ 5-10 ซม. คอ่ ยถอนยา้ ยไปปลูกตามจดุ ที่ต้องการ องค์ประกอบทางเคมี ในส่วนต่างๆของมะเขือพวงพบว่ามีสารท่ีสาคัญ ดังนี้ Torvoside A, H , Torvonin B, Solanine , Solasonine ,Solamagine , Solasodine, Pectin , Steroidal Saponin, Steroidal Alkaloid, β-sitosterol, Isoflavone เป็นตน้ นอกจากน้ผี ลของมะเขือพวงยังมีคณุ ค่าทางโภชนาการดังนี้ คณุ คา่ ทางโภชนาการของมะเขอื พวงสกุ (100 กรัม) พลังงาน 24 กิโลแคลอรี คาร์โบไฮเดรต 5.7 กรัม นา้ ตาล 2.35 กรัม เสน้ ใยอาหาร 3.4 กรัม ไขมัน 0.19 กรมั โปรตนี 0.01 กรัม ไทอะมนี (วติ ามีนบี1) 0.039 มิลลิกรัม

ไรโบฟลาวนิ (วติ ามนิ บ2ี ) 0.037 มลิ ลกิ รัม ไนอะซนิ (วติ ามนิ บ3ี ) 0.649 มิลลิกรัม กรดแพนโทเทนิก(วติ ามินบี5) 0.281 มิลลิกรัม วติ ามนิ บ6ี 0.281 มลิ ลกิ รมั โฟเลต(วิตามินบี9) 22 ไมโครกรัม วิตามนิ ซี 2.2 มิลลกิ รัม แคลเซยี ม 9 มิลลิกรัม เหลก็ 0.24 มิลลิกรัม แมกนเี ซียม 14 มลิ ลกิ รมั ฟอสฟอรัส 25 มิลลิกรัม โพแทสเซียม 230 มลิ ลกิ รมั สงั กะสี 0.16 มิลลกิ รมั แมงกานสี 0.25 มิลลิกรัม การศึกษาทางพิษวิทยา จากข้อมูลการศึกษาวิจัยทางวิทยาศาสตร์ไดแ้ สดงคณุ สมบตั ทิ ี่เด่นชัดของมะเขือพวง ใน การเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของลาไส้เพ่ือตอบสนองต่อสารพิษท่ีเข้ามายังระบบทางเดิน อาหาร มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระช่วยป้องกันความเสื่อมและแก่ก่อนวัย มีฤทธิ์ช่วยควบคุมระดับ น้าตาลในโรคเบาหวาน มีงานวิจัยท่ีศึกษาปฏิกิริยาต้านอนุมูลอิสระของเครื่องด่ืมจากมะเขือ พวงแห้ง พบว่าน้าสมุนไพรมะเขือพวงสามารถลดระดบั อนุมลู อสิ ระซเู ปอร์ออกไซด์ หรืออนุมูล อิสระไนทริกออกไซด์ในเลือดหนูที่เป็นเบาหวานได้ ซึ่งเป็นอนุมูลอิสระท่ีก่อให้เกิดสภาวะ เครยี ดในหนทู ดลองท่ีมีอาการของโรคเบาหวาน สง่ ผลตอ่ สภาวะเครียดออกซเิ ดชันในเม็ดเลือด แดง น้าสมุนไพรมะเขือพวงลดไขมันท่ีถูกออกซิไดซ์เป็นไขมันไม่ดีในหนูท่ีมีอาการเบาหวาน นอกจากน้ีพบว่าระดับน้าตาลในเลือดของหนูเบาหวานลดลงอย่างมีนัยสาคัญ และงานวิจัยท่ี ประเทศแคเมอรูนพบว่า เม่ือให้สารสกัดน้าและแอลกอฮอล์ของผลมะเขือพวงกับหนูทดลอง พบว่าความดันโลหิตของหนูตา่ ลง และลดอัตราการเต้นของหัวใจด้วย โยฮิมบีนและอะโทรพีน ไม่มผี ลต่อฤทธ์ิการลดความดนั โลหิตของสารสกัดมะเขือพวง แต่โยฮมิ บีนยับยั้งผลการลดอัตรา การเตน้ หัวใจของสารสกัดนา้ มะเขอื พวง และเม่ือทดสอบการเกาะตัวของเกล็ดเลือดท่ีกระตุ้น โดยทรอมบินหรืออะดีโนซีนไตรฟอสเฟต พบว่าสารสกัดน้ามะเขือพวงยับย้ังการรวมตัวของ เกลด็ เลอื ดจากผลของสารทัง้ สองดังกล่าว ฤทธล์ิ ดความดนั โลหิตของสารสกัดผลมะเขือพวงทั้ง

2 ชนิดน่าจะเกิดจากการทาให้หัวใจเต้นช้าลง ผนวกกับผลยับย้ังการรวมตัวของเกล็ดเลือดทา ให้มะเขือพวงมีประโยชน์สาหรับผู้มีความดันโลหิตสูงและมีปัญหาเร่ืองการรวมตัวของเกล็ด เลือด ตามทม่ี ีการใช้งานมาแต่ด้ังเดมิ นน่ั เอง ส่วนงานวิจยั ฤทธต์ิ ้านอนมุ ลู อสิ ระและปริมาณสารฟีนอลิกรวมสารสกัดแอลกอฮอล์ของ ผลมะเขือตากแห้งแช่แข็ง 11 ชนิดในประเทศไทยในปี พ.ศ.2551 พบว่าสารสกัดแอลกอฮอล์ จากผลมะเขือพวงมีฤทธ์ิต้านอนุมูลอิสระสูงสุดและมีปริมาณรวมสารฟีนอลิกรวมสูงสุด มี การศึกษาฤทธิ์ของมะเขือพวงโดยคณะนักวิจัยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในปี พ.ศ.2552 พบว่า สารสกดั มะเขอื พวงมสี ารโพลีฟนี อลสงู สารสกัดยับย้ังการทางานของเอนไซม์ไซโตโครมพี 450 2E1 ในไมโครโซมของตับ มีฤทธิ์ขจัดอนุมูลอิสระท่ีเก่ียวข้องกับไลพิดเพอร์ออกซิเดชันและ ซูเปอร์ออกไซด์แอนไอออน ผู้วิจัยเชื่อว่าสารสกัดมะเขือพวงมีศักยภาพในการลดความเครียด ออกซเิ ดชนั ในผปู้ ่วยเบาหวาน และงานวิจยั จากมหาวทิ ยาลัยมหิดลรว่ มกับมหาวทิ ยาลัยแห่งรัฐ โอไฮโอ สหรฐั อเมริกาในปี พ.ศ.2552 พบวา่ สารสกัดแอลกอฮอลจ์ ากมะเขอื พวงมีฤทธิ์ต้านการ ผลิตไนตริกออกไซด์ และ TNF-? ในเซลล์มิวรีนมาโครฟาจท่ีถูกกระตุ้นด้วยไลโพโพลีแซ็กคา ไรด์ของแบคทีเรยี ในภาชนะเพาะเลยี้ ง จงึ มีฤทธต์ิ ้านอกั เสบอีกด้วย นอกจากนี้งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหิดลในปี พ.ศ.2545 พบว่าสารทอร์โวไซด์ เอช (towoside H) มีฤทธิ์ต้านเช้ือไวรัสเริมชนิดท่ี 1 (Herpes simplex virus type 1) โดยมีฤทธ์ิ ยับยงั้ ไวรสั มากกวา่ ยาอะไซโคลเวียร์ถึง 3 เทา่ การศึกษาทางพิษวทิ ยา จากการทดสอบความเป็นพิษของมะเขือพวงในหนูทดลอง พบว่า การให้สารสกัดจาก มะเขือพวง ปรากฏว่าค่า LD₅₀เท่ากบั 19 กรัม/นา้ หนักตัว(กิโลกรัม) ท้ังน้ี มะเขือพวงดิบจะมี สารพิษ hydro-ethanolic ซ่ึงหากรับประทานมากกว่า 16 กรัม/น้าหนักตัวกิโลกรัม จะออก ฤทธ์มิ ผี ลต่อการทางานของตับ ข้อแนะนาและข้อควรระวงั มะเขือพวงมีสารโซลานิน (Solanine) ซึ่งเป็นอัลคาลอยด์ ซ่ึงสารนี้อาจจะทาให้เกิด ความไมส่ มดลุ ของแคลเซียมในร่างกายได้ ดงั นัน้ ผู้ทเี่ ปน็ โรคไขข้อและโรคกระดูดควรหลีกเล่ียง การรับประทาน การได้รับสารโซลานีนจานวนมากในผู้ท่ีไวต่อสารโซลานีน อาจเกิดอาการ ไมใ่ หส้ ุกดว้ ยความร้อน หรอื อาจเกดิ อาการไม่พึงประสงคไ์ ด้ เช่น ท้องเสีย ปวดหัว อาเจียน

สาหรับลดผลกระทบจากสารโซลานีน ทาได้โดยนาผลมะเขือพวงที่จะรับประทานไม่ทาให้สุก ด้วยความร้อน หรืออาจรับประทานอาหารกลุ่ม นม-เนย ควบคู่ไปกับการรับประทานมะเขือ พวงด้วยก็ได้ การรับประทานมะเขือพวงดิบมากเกิน 16 กรัม/น้าหนักตัว 1 กิโลกรัม อาจทา ให้เกดิ ผลกระทบตอ่ การทางานของตบั ได้ สรรพคณุ 1. สารโซลาโซดีน (Solasodine) ในมะเขอื พวงช่วยตอ่ ต้านโรคมะเร็งได้ 2. มะเขือพวงมีสาร ทอร์โวไซด์ เอ, เอช (Torvoside A, H) ซ่ึงมีฤทธ์ิต้านเช้ือไวรัสเริม ชนิดที่ 1 (Herpes simplex virus type 1) โดยมีฤทธ์ิช่วยยับย้ังไวรัสได้มากกว่าอะไซโคล เวียรถ์ งึ 3 เท่า 3. มะเขือพวงมีสารทอร์โวนินบี (Torvonin B) ซึ่งเป็นซาโพนินชนิดหนึ่ง โดยเช่ือว่ามี ฤทธใ์ิ นการขับเสมหะ 4. มะเขือพวงมีสารเพกติน (Pectin) ท่ีช่วยควบคุมระดับน้าตาลในผู้ป่วยโรคเบาหวาน โดยสารนจ้ี ะมหี นา้ ท่ีชว่ ยเคลอื บผวิ ในลาไส้ ทาใหอ้ าหารเคลื่อนตัวผา่ นลาไสไ้ ด้ชา้ จึงช่วยดูดซึม แปง้ และน้าตาลทย่ี อ่ ยแลว้ ไดช้ า้ ลง ทาให้ระดับของนา้ ตาลในเลอื ดคงที่ 5. สารเพกทินในมะเขือพวงมีคุณสมบัติช่วยดูดซับไขมันส่วนเกินและอาหารประเภท คารโ์ บไฮเดรต 6. ช่วยรกั ษาโรคซิฟิลิส ( Syphilis) หรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์โรคหน่ึง มีสาเหตุมา จากเช้อื Treponema pallidum (ใบสด) 7. สารต่อตา้ นอนมุ ูลอสิ ระในมะเขือพวงชว่ ยป้องกันความเสอ่ื มและช่วยชะลอความแก่ 8. ช่วยเสรมิ สร้างภูมคิ มุ้ กันใหแ้ ขง็ แรง 9. ช่วยลดระดบั คอเลสเตอรอล 10. ช่วยรกั ษาโรคความดนั โลหติ สูง 11. ชว่ ยลดความเครียดออกซิเดชันในผ้ปู ว่ ยเบาหวาน 12. ช่วยให้ร่างกายผอ่ นคลาย งว่ งนอน 13. ใชเ้ ป็นยาระงับประสาท (ใบสด) 14. ช่วยบารุงธาตุ บารงุ ร่างกาย 15. ชว่ ยทาใหเ้ ลอื ดในรา่ งกายหมุนเวียนได้ดยี ิ่งขน้ึ 16. ช่วยยับยั้งการแข็งตวั ของเลือด 17. ช่วยขับเหงื่อ (ใบสด)

18. แกอ้ าการชัก (ใบสด) 19. แก้อาการหืด (ท้ังตน้ ) 20. ช่วยแก้พิษในร่างกาย ด้วยการนาน้ามะขามแช่รากมะเขือพวงแล้วนามาต้มดื่ม (ราก) 21. ชว่ ยปอ้ งกนั ภาวะเลือดแขง็ ตวั 22. ผลแหง้ นามายา่ งกนิ แกลม้ อาหารจะช่วยบารุงสายตา 23. แก้อาการปวดฟัน ชาวมาเลเซียนาเมล็ดมะเขือพวงไปเผาให้เกิดควัน แล้วสูดเอา ควนั รมแกป้ วดฟนั (เมลด็ ) 24. นา้ คัน้ ใบสดชว่ ยลดไข้ (ใบสด) 25. ช่วยบรรเทาและแกอ้ าการไอ รวมไปถงึ อาการไอเป็นเลือด 26. ชว่ ยบรรเทาและรักษาอาการภูมแิ พ้ 27. สารสกัดจากมะเขือพวงมีผลยับย้ัง Platelet activating factor (PAF) ซึ่งเป็น สาเหตขุ องโรคหอบหืด 28. ช่วยใหเ้ จริญอาหาร รับประทานอาหารไดม้ ากยง่ิ ขนึ้ ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของลาไส้ เพ่ือป้องกันสารพิษที่เข้ามายังระบบทางเดิน อาหาร 29. ช่วยในการย่อยอาหาร 30. ช่วยให้ระบบขับถ่ายทางานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะมีสารเพกทินที่ทาหน้าที่ ดึงน้าไว้ได้จานวนมาก เพื่อเพิ่มปริมาณของอุจจาระ จึงช่วยกระตุ้นการขับถ่าย และทาให้ อจุ จาระนุ่ม ถ่ายง่ายข้ึนมาก 31. ช่วยปอ้ งกนั โรคทอ้ งผูกและรดิ สดี วงทวาร 32. ชว่ ยในการขับปัสสาวะ (ผล, ใบ) 33. มะเขือพวงช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหาร โดยมีฤทธ์ิต้านการเกิดแผลใน กระเพาะอาหารทีเ่ กดิ จากการใชย้ า แอลกอฮอล์ และความเครยี ด 34. ชว่ ยบารงุ ตับ 35. ช่วยบารุงไต ช่วยป้องกันและรักษาอาการเป็นพิษต่อไตท่ีเกิดจากยาคีโมที่ใช้รักษา มะเร็งได้ 36. ใบสดใชแ้ ก้ปวด ปวดขอ้ (ใบสด) 37. ชว่ ยแก้อาการฟกชา้ 38. ช่วยแก้พิษจากแมลงสัตว์กัดตอ่ ย ดว้ ยการใช้น้าสกดั จากลาตน้ มะเขอื พวง (ต้น)

39. ช่วยรกั ษาฝีบวมมหี นอง 40. ใบสดใช้พอกให้ฝหี นองแตกเรว็ ขน้ึ ชว่ ยทาให้ฝยี ุบ (ใบสด) 41. ช่วยรกั ษาโรคกลาก เกลอื้ นตามผิวหนงั (ต้น) 42. ช่วยรักษาโรคผวิ หนงั (ใบสด) 43. ในแคเมอรูนใชใ้ บสดในการช่วยห้ามเลือด (ใบสด) 44. ผลแห้งนามายา่ งกินแกลม้ อาหารช่วยรักษาอาการตดิ เชื้อแบคทีเรียได้ 45. มฤี ทธ์ิต่อต้านการอกั เสบ ป้องกนั การอักเสบเฉียบพลนั 46. ชว่ ยรกั ษารอยเท้าแตก ดว้ ยการนารากสดมาตาแล้วพอกบริเวณรอบเท้าแตก (ราก) 47. ชว่ ยแก้โรคตาปลา ดว้ ยการนารากสดมาตาแล้วพอกบริเวณท่ีเปน็ ตาปลา (ราก)

เมนูอาหารจากมะเขือพวง 1. น้าพรกิ มะเขือพวง สว่ นผสม 1. มะเขือพวง (1ถุงขายตามตลาดนดั ) 2 กามอื 2. ถ่ัวฝักยาว 3 ฝัก 3. ปลาดุกยา่ ง(ซ้อื จากรา้ นส้มตา) 1 ตัว 4. พรกิ ขห้ี นู 8-12 เมด็ 5. หอมแเดง 5-6 หวั 6. ตน้ หอม ผักขี อยา่ งละหนั่ 2-3 ตน้ 7. น้าปลา 2 ชต 8. นา้ ปลารา้ ตม้ 1.5 ชต 9. มะนาว 1 ลกู ขนั้ ตอนการทา 1. กอ่ นอน่ื นามะเขอื พวง เละถว่ั ฝกั ยาวไปน่งึ จนสกุ พักไว้ 2. แกะปลาดุกย่างเอาก้างออกใหเ้ รียบรอ้ ย 3. คั่วพรกิ หอมแดงจนเกรียมหอม เอาตาให้ละเอียด ใส่เน้ือปลาลงไป ตาต่อจน ละเอยี ด 4. ใสม่ ะเขอื พวงน่ึง ถ่ัวฝกั ยาวนึ่งลงไปตาใหล้ ะเอียด สงสัยไหมคะว่าใส่ถั่วฝักยาว ทาไม ท่ีใส่เพราะมะเขือพวงเวลาสุกเน้ือมันจะร่วนไม่เหนียวเกาะติดเหมือนมะเขืออ่ืนเลยต้อง ใชค้ วามเหนยี วของถว่ั มาเป็นตัวประสานใหเ้ น้อื มะเขอื กบั เนื้อปลามนั เกาะตัวติดกนั ค่ะ

5. หลังตาจากทุกอย่างละเอียดเข้ากันดีแล้ว ปรุงรสด้วยน้าปลา น้าปลาร้า และ น้ามะนาว ชมิ ตามชอบ เลยเราชอบเปรี้ยวเคม็ นะจ้ะ 6. ท้ายสดุ โรยตน้ หอมผักชี ใช้ทพั พีคลุกๆ เสร็จละค่ะ ทานคู่กับผักสด ถั่วฝักยาว ผดั ต่างๆ

2. ผัดเนอื้ มะเขอื พวง สว่ นผสม 1. เนอ้ื 1/2 โล 2. มะเขอื พวง+มะเขอื เปราะ 3. ใบมะกรดู 4. พริกสด 5. ใบโหระพา 5 บาท 6. พริกแกงแดง 10 บาท ขน้ั ตอนการทา 1. พรกิ แกงแดง กระเทยี ม พรกิ ข้ีหนสู ดปั่นนิดนงุ ผกั ให้เขา้ กนั พอไดท้ ี่ ก็ ใส่เน้ือพร้อมใบมะกรดู ลงไปผดั 2. ใส่น้าสตอ๊ กนดิ หน่อย แลว้ ปรุงรสตามใจชอบ แล้วตามด้วยมะเขือพวง มะเขอื เปาะทเ่ี ตรียมไว้ ผัดให้เขา้ กนั 3. แล้วตามดว้ ยโหระพาลงไป

3. แกงเผ็ดมะเขอื พวง สว่ นผสม 1. เนอื้ หมู 2 ขดี 2. มะเขือพวง 1 ขดี 3. กระชายซอย 1 ชต 4. พรกิ เหลอื งซอย 3 เมด็ 5. พรกิ แกงเผด็ 2 ชต 6. น้าปลา 1 ชต 7. นา้ ตาล 1 ชช 8. นา้ มนั 2 ชต 9. ใบกระเพรา นา้ เปลา่ ข้นั ตอนการทา 1. เนื้อหมูหั่นชิ้นพอคา มะเขอื พวงเด็ดขัว่ 2. กะทะต้ังไฟปานกลางใส่นา้ มันตามดว้ ยพรกิ แกงเผ็ดผัดให้หอมใสห่ มลู ง ผัดจนสกุ 3. ใส่มะเขอื พวง กระชาย พริกเหลอื ง ปรงุ รสดว้ ยนา้ ปลา นา้ ตาล เติมน้า นิดหนอ่ ย แกงใหผ้ ักสุก ชมิ รส ใส่ใบกระเพรา

แหล่งท่ีมา 1. https://www.disthai.com/17057034/%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B9%8 0%E0%B8%82%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9E%E0%B8%A7%E0% B8%87 2. medthai.com/%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%82%E0 %B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9E%E0%B8%A7%E0%B8%87/