ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหาร กับการเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2/สุพรรณี บุญหนัก

Received: January 22, 2022 Revised: April 15, 2022 25I6n5VtoelgAว.rัน2caตctNอeeopบdt.รeS4บัdo:บJcaทiAnaคpulวraSาirlมcy2i:e–52n,5Ac2epเ0มr2Jiษol2าu2ย0rนn22a2l56569 วนั รบั บทความ: 22 มกราคม 2565 วันแกไ ขบทความ: 15 เมษายน ความสมั พนั ธระหวางภาวะผูนำทางวชิ าการของผูบริหาร กบั การเปน ชุมชนแหงการเรยี นรูทางวชิ าชีพ ของโรงเรยี นสงั กัดสำนกั งานเขตพน้ื ทกี่ ารศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 THE RELATIONSHIP BETWEEN INSTRUCTIONAL LEADERSHIP OF PRINCIPALS AND PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITY OF SCHOOLS UNDER LOEI PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE 2 สพุ รรณี บุญหนัก เจาหนาท่ีประกันคณุ ภาพการศกึ ษา มหาวทิ ยาลัยมหามกุฏราชวทิ ยาลัย วทิ ยาเขตศรลี า นชา ง Supannee Boonnak Educational Quality Assurance Officer Mahamakit Buddhist University, Srilanchang Campus Corresponding Author E-mail: [email protected] บทคดั ยอ บทความนี้มีวัตถุประสงค คอื (1) เพื่อศึกษาระดับภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารสถานศึกษา (2) เพื่อศึกษาระดับการเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวชิ าชีพของโรงเรียน (3) เพื่อศึกษาความสัมพันธร ะหวาง ภาวะผนู ำทางวิชาการของผูบรหิ ารสถานศึกษากับการเปนชมุ ชนแหง การเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียน สังกัด สำนกั งานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 ประชากร ท่ีใชในการศกึ ษาคน ควา ครั้งน้ี ไดแ ก ครผู ูสอน โรงเรียนสังกดั สำนกั งานเขตพนื้ ที่การศกึ ษาประถมศึกษาเลย เขต 2 จำนวนทง้ั หมด 1,353 คน ผวู จิ ยั ไดกำหนด ขนาดกลุมตวั อยาง (Sample size) โดยใชต ารางสำเร็จรูปคำนวณหาขนาดของกลุมตวั อยาง R.V.Krejcie และ D.W.Morgan และไดกลุมตัวอยาง จำนวน 302 คน ผูว ิจัยไดทำการสุมตัวอยา งแบบแบงชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling) โดยยึดตามท่ีตั้งโรงเรยี น เพื่อใหก ลุมตัวอยางไดครอบคลมุ ประชากร หลังจากนั้นผูวิจยั ไดทำการสุมอยางงาย (Simple Sampling) ดวยการจับสลาก เครื่องมือที่ใช คือ แบบสอบถาม มีคาความ เชื่อมั่นทั้งฉบับ ดวยการหาคาสัมประสิทธิ์ของอัลฟาตามวิธีครอนบาค (Cronbach’s Alpha coefficient) เทากับ .899 วิเคราะหขอมูลโดยใชโปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติเพื่อการวิจัย สถิติที่ใช ไดแก คาความถ่ี คารอยละ คาเฉลีย่ คา สว นเบ่ยี งเบนมาตรฐาน และคาสัมประสิทธส์ิ หสมั พันธข อง Pearson ผลการวิจัยพบวา (1) ภาวะผูน ำทางวิชาการของผูบริหารสถานศึกษาโดยภาพรวมและรายดานทุก ดานอยูในระดับมาก (2) การเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนโดยภาพรวมและรายดานทุก ดานอยูใ นระดบั มาก และ (3) ภาวะผูนำทางวิชาการของผบู ริหารสถานศกึ ษากับการเปนชมุ ชนแหงการเรยี นรู ทางวชิ าชพี ของโรงเรียนมีความสมั พันธกนั ทางบวก อยใู นระดับสูงอยา งมนี ยั สำคญั ทางสถิติที่ระดบั .01 คำสำคัญ: ภาวะผูนำทางวชิ าการ; ชุมชนแหง การเรยี นรทู างวิชาชีพ; ISSN 2773 - 8949

70 วารสารสัังคมศาสตร์์บููรณาการ ปีีที่่� 2 ฉบับั ที่�่ 4 มกราคม - เมษายน 2565 Abstract The purposes of this research ware to (1) study the level academic leadership of school administrators. (2) study the level of community learning professional in the school. And ( 3) study the relationship between administrator’s instructional leadership of school and the community of professional learning in schools under Loei Primary Educational Area Office 2.The samples were 302 of the teachers in the schools, selected by stratified sampling and simple random sampling. The tool used in this process was a questionnaire with its reliability, analyzed by Cronbach’s Alpha coefficient, value of .899. The statistics used to analyzed the data were: Frequency, Percentage, Mean, Standard Deviation, and the Pearson correlation coefficient. Research finding found (1) Academic Leadership of School Administrators the overall and individual aspects are at a high level. (2) Being a community of professional learning in the school. The overall and individual aspects are at a high level, and (3) Academic Leadership of School Administrators and Community-Based Professional Learning Communities. Have a positive relationship at the .01. Keywords: Instructional Leadership; Professional Learning Community; บทนำ ปญ หาคุณภาพผูเรียน ทกุ ระดับการศึกษา ไมว าจะเปนระดับการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน ระดบั อาชีวศึกษา ควรเปนปญ หาทีม่ ีความเชื่อมโยงกับเปาหมาย (Goal) การจดั การศึกษา อันจะเปนเสน ทางสูค วามสำเร็จของ การจดั การศึกษา เม่ือผูเรยี นไดรับการพัฒนา ยกตัวอยางปญหา ไดแก ผูเรียนขาดความรบั ผิดชอบ ขาดทักษะ การคดิ วเิ คราะห ทกั ษะการคดิ เชิงระบบ ทกั ษะการใชข อ มลู เทคโนโลยสี ารสนเทศทักษะในการปฏบิ ัติ ความคิด สรางสรรค และการสรางนวัตกรรม ซ่งึ เปน ปญ หาสำคัญรวมกนั “ยึดปญ หาของผูเรียนเปน สำคัญ” (สำนักงาน คณะกรรมการการอาชีวศึกษา, 2561) ในยุคปจจบุ นั เปนที่ทราบกันดีแลววา ในแตละช้ันเรียนจะมีนักเรียนที่มคี วามสามารถทีห่ ลากหลาย และแตกตางกัน ดังพระราชบัญญัติการศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ.2542 และที่แกไขเพิม่ เติม (ฉบับที่2) พุทธศักราช 2545 มาตรา 10 ที่ระบุวา การจัดการศึกษาตองจัดใหบุคคลมสี ิทธิและโอกาสเสมอกันในการรับการศกึ ษาขนั้ พื้นฐานไมนอยกวาสิบสองปที่รัฐตองจัดใหอยางทั่วถึงและมีคุณภาพ โดยไมเก็บคาใชจาย การจัดการศึกษา สำหรับบุคคลซึ่งมีความบกพรองทางรางกาย จิตใจ สติปญ ญา อารมณ สังคม การสอ่ื สารและการเรียนรูหรือมี รางกายพิการ หรือทพุ พลภาพหรือบุคคลซึ่งไมสามารถพึ่งตนเองไดห รือไมมีผูดูแลหรือดอยโอกาส ตองจัดให ISSN 2773 - 8949

Integrated Social Science Journal 71 Vol. 2 No. 4 January – April 2022 บคุ คลดังกลาวมีสทิ ธแิ ละโอกาสไดร ับการศึกษาขน้ั พ้นื ฐานเปน พิเศษ การศกึ ษาสำหรบั คนพิการในวรรคสอง ให จัดใหต ง้ั แตแรกเกิดหรือพบความพิการโดยไมเสยี คาใชจ ายและใหบุคคลดงั กลาวมีสทิ ธไิ ดรับความชวยเหลืออื่น ใดทางการศึกษา นอกจากนี้แลวในมาตรา 22 ยังระบุถงึ หลักการจดั การศกึ ษาวา ผูเรียนทกุ คนสามารถเรียนรู และพัฒนาตนเองได ตองจัดการศึกษาทพ่ี ัฒนาผูเ รยี นตามธรรมชาตแิ ละเต็มศกั ยภาพ ครูทุกคนมีความจำเปน อยางยิ่งที่จะตองแสวงหาวิธีการที่จะชวยใหนักเรียนทุกคนสามารถเรียนรูไดตามเจตนารมณของ พระราชบัญญตั ิดงั กลา ว ซ่ึงนวตั กรรมใหมทค่ี รูจะตอ งทราบคอื Professional Learning Community (PLC) สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 พบปญหาดานคุณภาพการจัดการศึกษา ผลการประเมินการอานคลองของผูเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปที่ 1 - 6 ปการศึกษา 2562 (ประเมินเมื่อ เดือนกุมภาพันธ 2563 ซึ่งสถานศึกษาจัดประเมิน) พบวา โดยภาพรวมผูเรียนในระดับชั้นประถมศึกษาปที่ 1 – 6 สามารถอา นไดท ันทีรอยละ 68.05 รองลงมาคืออา นไดแ ตตองสะกดคำดว ย รอ ยละ 23.67 อานไดแตชา มากรอยละ 7.15 และอานไมไดรอยละ 1.13 ไดกำหนดแนวทางการพัฒนาการศึกษาหลายประการ รวมทั้ง พัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา ใหม ีความรู ความสามารถ มีทกั ษะที่จำเปนในการแสวงหาความรูในโลก เทคโนโลยที ี่เปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว และพัฒนางานในหนาที่โดยใชนวัตกรรม รวมทัง้ เสริมสรางศักยภาพ อยางตอเนื่องผานกระบวนการ PLC ในการจัดการเรียนการสอนในยุคปจจุบันที่มีการใชระบบดิจิตอลและ โซเซียลเน็ตเวิรค เขามาจัดการศึกษา รวมทั้งรูปแบบความหลากหลายในการแสวงหาความรู และการจัด กระบวนการเรยี นรู (สำนกั งานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2, 2563: 16 – 17) ดังนั้นผูวิจัยจึงสนใจศึกษาความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารกับการเปน ชุมชนแหงการเรียนรูท างวชิ าชพี ของโรงเรียนสังกดั สำนักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาเลย เขต 2 วตั ถุประสงคของการวจิ ัย 1. เพื่อศึกษาระดับภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศกึ ษาเลย เขต 2 2. เพื่อศึกษาระดบั การเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสงั กัดสำนักงานเขตพื้นที่ การศกึ ษาประถมศึกษาเลย เขต 2 3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารกับการเปนชุมชนแหงการ เรยี นรทู างวิชาชพี ของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษาเลย เขต 2 สมมติฐานการวจิ ัย ภาวะผูนำทางวิชาการของผูบ ริหารมีความสัมพนั ธก ับการเปนชุมชนแหงการเรียนรูท างวชิ าชีพของ โรงเรยี นสังกดั สำนักงานเขตพ้นื ทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษาเลย เขต 2 ISSN 2773 - 8949

72 วารสารสัังคมศาสตร์์บููรณาการ ปีีที่่� 2 ฉบับั ที่�่ 4 มกราคม - เมษายน 2565 กรอบแนวคิดของการวิจัย จากการทบทวนแนวคิด ทฤษฎี และเอกสารงานวิจยั ท่ีเกี่ยวของ ในการศึกษาวิจัยคร้ังนี้ ผูวิจัยไดใช กรอบแนวคดิ โดยที่ภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารสถานศกึ ษาศึกษาตามแนวคิดของ Alig–Mielcarek & Hoy (2005) มี 3 องคประกอบ ดังนี้ 1) การสงเสริมพัฒนาวิชาชีพครูทั้งโรงเรียน 2) การกำหนดเปาหมาย รว มกันและสรา งความเขา ใจกับเปาหมายน้ัน และ 3) การกำกบั ตดิ ตามและจัดใหมีการสะทอนผลกระบวนการ เรียนและการสอน และการเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพ (Professional Learning community : PLC) ของโรงเรียน ศึกษาตามแนวคิดของ Hord (1997) มี 5 องคประกอบ ดังนี้ 1) การสนับสนนุ และการเปน ผูนำรวมกัน 2) การสรางคานิยมและวิสัยทัศนรวมกัน 3) การเรียนรูรว มกันและประยุกตใชความรู 4) การมี เงือ่ นไขทสี่ นบั สนุน และ 5) การแลกเปล่ยี นเรยี นรรู ะหวา งบุคคล ตัวแปรที่ 1 ตวั แปรที่ 2 ภาวะผูนำทางวชิ าการของผูบริหาร ก า ร เ ป  น ช ุ ม ช น แ ห  ง ก า ร เ ร ี ย น ร ู  ท า ง ว ิ ช า ชี พ สถานศึกษาศึกษา ( Professional Learning community : PLC) ของโรงเรยี น 1. การสงเสริมพัฒนาวิชาชีพ ครูทง้ั โรงเรียน 1. การสนบั สนุนและการเปนผูน ำรวมกนั 2. การสรางคา นิยมและวิสัยทศั นรว มกนั 2. การกำหนดเปาหมาย 3. การเรยี นรูร ว มกันและประยกุ ตใชความรู รวมกันและสรางความเขาใจกับ 4. การมเี งอ่ื นไขทีส่ นับสนุน เปา หมายนน้ั 5. การแลกเปลยี่ นเรยี นรูร ะหวา งบุคคล 3. การกำกับติดตามและจัดให มกี ารสะทอนผลกระบวนการเรียน และการสอน รปู ภาพท่ี 1 กรอบแนวคิดของการวิจยั ระเบียบวธิ ีวจิ ยั ในการวจิ ัย เร่อื งความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวชิ าการของผูบริหารกับการเปน ชุมชนแหงการ เรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 เปนการวิจัยเชิง ปริมาณ (quantitative research) โดยใชระเบยี บวิธวี จิ ัยดังน้ี ประชากรและกลุมตวั อยาง ประชากร ประชากร ที่ใชในการศึกษาคนควาครั้งนี้ ไดแก ครูผูสอนในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นท่ี การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 จำนวนทั้งหมด 1,353 คน จำแนกตามอำเภอ แบงเปน 6 อำเภอ ไดแก ISSN 2773 - 8949

Integrated Social Science Journal 73 Vol. 2 No. 4 January – April 2022 อำเภอผาขาว จำนวน 247 คน อำเภอภูกระดึง จำนวน 201 คน อำเภอภูหลวง จำนวน 146 คน อำเภอ วงั สะพุง จำนวน 454 คน อำเภอหนองหิน จำนวน 126 คน และอำเภอเอราวัณ จำนวน 179 คน กลมุ ตวั อยา ง กลุมตัวอยาง จำนวน 302 คน ผูวิจัยไดทำการสุมตัวอยางแบบแบงชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling) โดยยึดตามท่ีตั้งโรงเรียน เพื่อใหก ลุม ตัวอยางไดครอบคลุมประชากร หลังจากนั้นผูวิจัยไดทำการ สุมอยางงา ย (Simple Sampling) ดวยการจบั สลาก เครือ่ งมอื ที่ใชใ นการวิจัย เครื่องมือที่ใชใ นการวิจัยครัง้ นี้ใชแบบสอบถาม ซึ่งผูวจิ ัยไดส รางขึ้นจากการศึกษา แนวคิด ทฤษฎี และผลงานวิจัยที่เกี่ยวของโดยไดนำมาบางสวนจากแบบสอบถามของผูวิจัยทานอื่น ๆ มาดัดแปลงเพื่อให เหมาะสม แบบสอบถามมเี นื้อหาประกอบดว ย ตอนที่ 1 ขอมูลทัว่ ไปของผตู อบแบบสอบถาม ประกอบดว ย ระดบั การศึกษา และประสบการณการ ทำงาน เปน แบบตรวจสอบรายการ (Check List) ตอนที่ 2 แบบสอบถามเกี่ยวกับภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขต พื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 ซึ่งแบบสอบถามมีลักษณะเปนแบบมาตรสวนประมาณคา (Rating scale) ของลิเคอรท (Likert) โดยแบง ออกเปน 5 ระดบั คอื มากทสี่ ดุ มาก ปานกลาง นอย นอ ยทส่ี ุด แปลผล ขอ มลู ตามเกณฑ ดงั นี้ 5 หมายถงึ มภี าวะผูนำทางวชิ าการมากที่สดุ 4 หมายถงึ มภี าวะผนู ำทางวชิ าการมาก 3 หมายถงึ มภี าวะผูน ำทางวชิ าการปานกลาง 2 หมายถงึ มภี าวะผูนำทางวิชาการนอย 1 หมายถึง มภี าวะผนู ำทางวิชาการนอยท่สี ดุ ตอนที่ 3 แบบสอบถามเกี่ยวกับการเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัด สำนกั งานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาเลย เขต 2 ซึ่งแบบสอบถามมีลักษณะเปนแบบมาตรสวนประมาณ คา (Rating scale) ของลิเคอรท (Likert) โดยแบงออกเปน 5 ระดบั คอื มากทสี่ ดุ มาก ปานกลาง นอ ย นอย ทส่ี ดุ แปลผลขอ มลู ตามเกณฑ ดงั น้ี 5 หมายถงึ มกี ารเปน ชมุ ชนแหงการเรียนรทู างวชิ าชีพมากท่สี ุด 4 หมายถงึ มกี ารเปน ชมุ ชนแหงการเรยี นรทู างวชิ าชพี มาก 3 หมายถึง มกี ารเปน ชมุ ชนแหงการเรียนรูท างวิชาชพี ปานกลาง 2 หมายถึง มกี ารเปนชมุ ชนแหงการเรยี นรูท างวชิ าชีพนอย 1 หมายถงึ มกี ารเปนชุมชนแหงการเรยี นรูทางวิชาชพี นอยท่ีสดุ ISSN 2773 - 8949

74 วารสารสัังคมศาสตร์์บููรณาการ ปีีที่่� 2 ฉบับั ที่�่ 4 มกราคม - เมษายน 2565 ตอนที่ 4 แบบสอบถามเกี่ยวกับขอเสนอแนะเกี่ยวกับกระบวนการบรหิ ารงานบุคลากรใน โรงเรียน พระปริยตั ิ แผนกสามัญศกึ ษา จังหวัดเลย เปนแบบสอบถามปลายเปด (open ended) การวเิ คราะหขอมูล การวิเคราะหขอมลู ในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัยจะนำขอมูลไปวิเคราะห โดยใชโปรแกรมสำเร็จรูป ซึ่งมกี ารวเิ คราะหข อ มูล ดังน้ี 1. วเิ คราะหขอมูลพน้ื ฐานของผตู อบแบบสอบถาม โดยใชคา ความถ่ี รอยละ 2. วิเคราะหขอมูลภาวะผูนำทางวิชาการของผูบรหิ ารโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาเลย เขต 2 และการเปน ชุมชนแหงการเรยี นรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 เพื่อหาคาเฉล่ียเพื่อหาคาเฉลี่ย (�������������) และคาสว นเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ทำการแปลความหมายของคาเฉลี่ยโดยยดึ เกณฑ ดงั นี้ (วนดิ า วาดีเจริญ, รงั สรรค เลศิ ในสตั ย, และสมบัติ ทีฆ ทรัพย, 2560: 315) คา เฉล่ยี 4.50 – 5.00 กำหนดใหอยูในเกณฑม ากทีส่ ุด คา เฉล่ีย 3.50 – 4.49 กำหนดใหอ ยใู นเกณฑด มี าก คาเฉลย่ี 2.50 – 3.49 กำหนดใหอ ยใู นเกณฑป านกลาง คาเฉลย่ี 1.50 – 2.49 กำหนดใหอ ยใู นเกณฑน อ ย คาเฉลีย่ 1.00 – 1.49 กำหนดใหอยใู นเกณฑน อยทส่ี ดุ 3. วิเคราะหหาคาความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบรหิ ารกับการเปนชุมชนแหง การเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 ใชการหาคา สมั ประสิทธ์ิสหสัมพนั ธข องเพยี รส นั (Pearson’ product moment correlation coefficient) โดยใชเกณฑ การวเิ คราะหคาสมั ประสทิ ธิส์ หสัมพันธ (r) ดงั น้ี (จกั รกฤษณ โพดาพล และสพุ รรณี บุญหนกั , 2563: 215) คา r อยูในชว ง 0.70 - 0.10 หมายความวา มีความสมั พันธร ะดบั สูง คา r อยใู นชว ง 0.30 - 0.69 หมายความวา มีความสมั พนั ธระดบั ปานกลาง คา r อยูในชวง 0.01 - 0.29 หมายความวา มีความสัมพันธระดบั ต่ำ คา r มีคาเปน บวก (+) หมายความวา ตวั แปรมีความสัมพนั ธกันในทางบวก คา r มีคาเปนบวก (-) หมายความวา ตวั แปรมคี วามสัมพนั ธก ันในทางลบ คา r มีคา เปน บวก 0 หมายความวา ตัวแปรไมมคี วามสัมพนั ธกนั ISSN 2773 - 8949

Integrated Social Science Journal 75 Vol. 2 No. 4 January – April 2022 ผลการวิจยั จากการวิเคราะหขอมลู ความสมั พนั ธร ะหวา งภาวะผูนำทางวชิ าการของผูบรหิ ารกับการเปนชุมชน แหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 สามารถ สรุปผลการวิเคราะหขอ มูล ดงั น้ี 1. ภาวะผูนำทางวิชาการของผูบรหิ ารโรงเรียนสังกดั สำนกั งานเขตพื้นทก่ี ารศึกษาประถมศึกษา เลย เขต 2 ตารางท่ี 1 แสดงคาเฉลี่ย และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เกี่ยวกับภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหาร โรงเรยี นสังกดั สำนกั งานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 โดยภาพรวม ภาวะผนู ำทางวชิ าการของผูบริหาร x� S.D. แปลผล 1. การสงเสริมพฒั นาวชิ าชีพครูทง้ั โรงเรียน 4.22 0.60 มาก 2. การกำหนดเปาหมายรวมกันและสราง 4.25 0.55 มาก ความเขาใจกบั เปาหมายนัน้ 3. การกำกับติดตามและจัดใหมกี ารสะทอน 4.12 0.75 มาก ผลกระบวนการเรียนและการสอน รวม 4.20 0.60 มาก จากตารางที่ 1 พบวา ภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 โดยภาพรวมอยูในระดับมาก (�X= 4.20, S.D. = 0.60) และเมื่อพิจารณา เปนรายดา น พบวาอยใู นระดับมากทุกดาน สามารถเรยี งจากมากไปหานอยได ดงั น้ี ดานการกำหนดเปาหมาย รวมกันและสรางความเขาใจกับเปาหมายนั้น (X� = 4.25, S.D. = 0.55) ดา นการสงเสริมพัฒนาวิชาชีพครูทั้ง โรงเรียน (X�= 4.22, S.D. = 0.60) และดา นการกำกับติดตามและจัดใหมีการสะทอนผลกระบวนการเรียนและ การสอน (�X= 4.12, S.D. = 0.75) ตามลำดบั 2. การเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศกึ ษาเลย เขต 2 ตารางที่ 2 แสดงคาเฉล่ยี และสวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน เกย่ี วกบั การเปน ชุมชนแหงการเรยี นรทู างวิชาชีพ ของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษาประถมศกึ ษาเลย เขต 2 การเปนชมุ ชนแหง การเรียนรทู างวชิ าชพี x� S.D. แปลผล 1. การสนับสนนุ และการเปนผูน ำรวมกนั 4,45 0.44 มาก 2. การสรา งคา นิยมและวสิ ยั ทัศนรวมกัน 4.14 0.79 มาก 3. การเรียนรรู วมกันและประยุกตใ ชความรู 4.25 0.57 มาก ISSN 2773 - 8949

76 วารสารสัังคมศาสตร์์บููรณาการ ปีีที่่� 2 ฉบับั ที่่� 4 มกราคม - เมษายน 2565 การเปนชมุ ชนแหง การเรยี นรทู างวชิ าชพี x� S.D. แปลผล 4. การมเี ง่อื นไขทส่ี นบั สนนุ 4.05 0.80 มาก 5. การแลกเปลี่ยนเรียนรูระหวางบุคคล 4,40 0.49 มาก รวม 4.26 0.55 มาก จากตารางที่ 2 พบวา การเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขต พื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 โดยภาพรวมอยูในระดับมาก (�X= 4.26, S.D. = 0.55) และเม่ือ พิจารณาเปนรายดาน พบวาอยูในระดับมากทุกดาน สามารถเรียงจากมากไปหานอยได ดังนี้ ดานการ สนับสนุนและการเปนผูนำรวมกัน (�X = 4.45, S.D. = 0.44) ดานการแลกเปลี่ยนเรียนรูร ะหวา งบุคคล (�������������= 4.40, S.D. = 0.49) ดานการเรียนรูรวมกันและประยุกตใชความรู (X�= 4.25, S.D. = 0.57) ดานการสราง คานิยมและวิสัยทัศนรวมกัน (�������������= 4.14, S.D. = 0.79) และดานการมีเงื่อนไขที่สนับสนุน (�������������= 4.05, S.D. = 0.80) ตามลำดับ 3. ความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารกับการเปนชุมชนแหงการ เรียนรูทางวชิ าชีพของโรงเรยี นสงั กัดสำนกั งานเขตพน้ื ที่การศกึ ษาประถมศกึ ษาเลย เขต 2 ตารางที่ 3 คาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารกับการ เปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาเลย เขต 2 ภาวะผูนำทางวิชาการ การเปนชมุ ชนแหง การเรยี นรูทางวชิ าชพี ของโรงเรยี นสงั กดั สำนกั งานเขต ของผูบริหาร (X) พนื้ ท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษาเลย เขต 2 (Y) (Y1) (Y2) (Y3) (Y4) (Y5) (Y) ระดับ การสงเสริมพัฒนา .692** .686** .635** .758** .537** 593** ปาน วิชาชีพครูทั้งโรงเรียน กลาง (X1) การกำหนดเปาหมาย รวมกันและสรางความ .758** .654** .730** .786** .670** 726** สงู เขาใจกับเปาหมายนั้น (X2) การกำกบั ตดิ ตามและจัด ใหมีการสะทอนผล .732** .72** .763** .830** .642** 664** ปาน กระบวนการเรียนและ กลาง การสอน (X3) ISSN 2773 - 8949

Integrated Social Science Journal 77 Vol. 2 No. 4 January – April 2022 ภาวะผนู ำทางวชิ าการ การเปน ชมุ ชนแหง การเรียนรูท างวิชาชพี ของโรงเรยี นสังกดั สำนักงานเขต ของผูบริหาร (X) พ้นื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาเลย เขต 2 (Y) (Y1) (Y2) (Y3) (Y4) (Y5) (Y) ระดับ สรุปภาวะผูนำทาง วิชาการของผูบริหาร .778** .742** .736** .789** .683** 721** สงู (X) ** มคี วามสมั พนั ธอยางมีนัยสำคญั ทสี่ ถติ ิ ทร่ี ะดบั .01 จากตารางที่ 3 พบวา ความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหาร (X) กับการเปน ชุมชนแหงการเรยี นรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 (Y) ในภาพรวม มีความสัมพันธกันทางบวกอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 โดยมีคาความสัมพันธกันใน ทางบวกหรือมีความสมั พนั ธ ในระดับสูง การอภปิ รายผลการวิจยั จากการวิจยั เก่ียวกับความสัมพนั ธร ะหวา งภาวะผูนำทางวชิ าการของผูบรหิ ารกับการเปนชมุ ชนแหง การเรียนรูทางวชิ าชพี ของโรงเรียนสงั กดั สำนักงานเขตพนื้ ท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษาเลย เขต 2 มปี ระเดน็ สำคญั ท่ีควรนำมาอภปิ รายผล ดงั นี้ 1. ภาวะผูน ำทางวิชาการของผูบริหารโรงเรยี นสงั กัดสำนักงานเขตพื้นทีก่ ารศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 โดยภาพรวมอยใู นระดบั มาก และเม่อื พจิ ารณาเปนรายดาน พบวาอยใู นระดับมากทกุ ดา น สามารถเรยี ง จากมากไปหานอยได ดงั นี้ ดา นการกำหนดเปาหมายรวมกันและสรางความเขาใจกับเปา หมายนั้น ดานการ สงเสริมพัฒนาวิชาชีพครูทั้งโรงเรียน และดานการกำกับตดิ ตามและจัดใหมีการสะทอนผลกระบวนการเรียน และการสอน ตามลำดับ ทงั้ น้ีอาจเปนเพราะวาผบู รหิ ารมเี ปา หมายจากการรับนโยบายดา นผลสมั ฤทธิ์ทางการ เรียนของผูเรียนอยางชัดเจน จึงไดมีการกำหนดเปาหมายและการสื่อสารทำความเขาใจในลกั ษณะนโยบาย อยางเปนทางการ สอดคลองกับ ปยะวรรณ แวววรรณจิตต ชไมพร ดิสถาพร และจันทรัศม ภูติอริยวัฒน (2561: 1) ไดศึกษาภาวะผูนำทางวิชาการของผูบรหิ ารสถานศึกษาทีส่ งผลตอการเปน องคการแหงการเรียนรู ของสถานศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานคร สำนักงานเขตทุงครุ พบวา ระดับภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหาร สถานศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานคร สำนักงานเขตทุงครุโดยรวมอยูในระดับมากเมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวาอยูในระดับมากทุกดาน โดยเรียงลำดับคาเฉลี่ยจากมากไปหานอย คือดานการกำหนดภารกิจของ โรงเรยี น ดานการจัดการดานการเรียนการสอน และดานการเสรมิ สรา งบรรยากาศทางวิชาการของโรงเรยี น 2. การเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาเลย เขต 2 โดยภาพรวมอยใู นระดบั มาก และเม่อื พจิ ารณาเปนรายดาน พบวา อยูใ นระดับมากทุก ดาน สามารถเรียงจากมากไปหานอ ยได ดังนี้ ดานการสนับสนุนและการเปนผูนำรวมกัน ดานการแลกเปลี่ยน ISSN 2773 - 8949

78 วารสารสัังคมศาสตร์์บููรณาการ ปีีที่่� 2 ฉบับั ที่�่ 4 มกราคม - เมษายน 2565 เรียนรูระหวางบคุ คล ดานการเรียนรูรวมกันและประยุกตใชความรู ดานการสรางคา นิยมและวสิ ัยทัศนรวมกัน และดานการมีเงื่อนไขที่สนับสนุน ตามลำดับ ทั้งนี้อาจเปนเพราะวาผูบริหารมองเห็นถึงประโยชนจากการ ชุมชนแหงการเรยี นรูทางวิชาชีพของโรงเรยี นในฐานะเคร่ืองมือและเปนนวตั กรรมทางการบริหารท่ีชวยใหเกดิ ผลประโยชนในการบริหารแบบองครวม บูรณาการทุกมิติใหเกิดขึ้นกับองคกร สอดคลองกับนันทนภัส ชัยสงคราม (2560: บทคัดยอ) ไดศึกษา การเสริมสรางชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัด สำนกั งานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี เขต 1 พบวา การเสริมสรางชมุ ชนแหงการเรียนรูท าง วิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี เขต 1 โดยภาพรวมอยูใน ระดับมาก และเมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวาอยูในระดับมากทุกดาน สามารถเรียงจากมากไปหานอยได ดังน้ี ดานนโยบายทิศทางและกลยุทธสถานศกึ ษา ดานการสงเสริมและพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา และดานการเสรมิ สรางบรรยากาศการเรียนรูในองคก ร ตามลำดบั 3. ความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหาร (X) กับการเปนชมุ ชนแหงการเรียนรูท าง วชิ าชพี ของโรงเรยี นสงั กดั สำนักงานเขตพน้ื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 (Y) ในภาพรวม มีความสัมพันธ กันทางบวกอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 โดยมีคาความสัมพันธกันในทางบวกหรือมีความสัมพันธ ในระดบั สูง ทง้ั น้ีอาจเปนเพราะวาการเสริมสรางชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรยี นจะเกิดข้ึนไดตอง อาศัยความเขาใจและเล็งเห็นความสำคัญของชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนจากตัวผูบริหาร ซึง่ ถือวา เปน ผมู วี สิ ยั ทัศนย าวไกลและเห็นประโยชนท จี่ ะไดร ับจากการดำเนินการจึงสนบั สนนุ และอำนวยการให เกิดขึ้นสอดคลองกับ ชาญชัย นันทะผา และ พิมพอร สดเอี่ยม (2561: 221 – 222) ไดศึกษาความสัมพันธ ระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารสถานศึกษากับการเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของ โรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19 พบวา ภาวะผูนำทางวิชาการของผูบ ริหาร สถานศกึ ษากับการเปน ชุมชนแหงการเรียนรูทางวชิ าชีพของโรงเรยี นมคี วามสมั พนั ธกันทางบวก อยูในระดับสูง อยา งมนี ยั สำคญั ทางสถติ ิทร่ี ะดบั .01 ขอเสนอแนะ จากผลการศึกษาเกี่ยวกับความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหารกับการเปนชุมชน แหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 ผูวิจัยมี ขอ เสนอแนะเกีย่ วกบั หนว ยงานทีเ่ ก่ยี วของ ดงั นี้ ขอ เสนอแนะเชิงนโยบาย จากผลการวจิ ยั สามารถนำขอ เสนอแนะทางนโยบายไดดังน้ี 1. ดานการสงเสริมพัฒนาวิชาชีพครูทั้งโรงเรียน ผูบริหารควรแสดงใหเห็นถึงความจริงจังในการ สนับสนนุ ใหเ กิดชมุ ชนแหง การเรยี นรวู ิชาชพี ในสถานศึกษา ISSN 2773 - 8949

Integrated Social Science Journal 79 Vol. 2 No. 4 January – April 2022 2. ดานการกำหนดเปาหมายรว มกันและสรางความเขา ใจกบั เปาหมายนั้น ผูบริหารควรเปดโอกาส ใหบุคลากรมีสวนรวมในการกำหนดเปาหมายรว มกัน และสื่อสารสรางความเขาใจกับเปาหมายใหบุคลากรทกุ ภาคสว น 3. ดา นการกำกับติดตามและจัดใหมกี ารสะทอนผลกระบวนการเรียนและการสอนจากกระบวนการ ชนุ ชนแหงการเรียนรวู ชิ าชพี ผบู ริหารสถานศกึ ษาควรตระหนักและใหความสำคัญและความจำเปนท่ีตอ งมีการ กำกบั ติดตามและจัดใหมีการนเิ ทศการเรยี นการสอนอยา งตอ เนอ่ื งสมำ่ เสมอ ขอ เสนอแนะเพอ่ื การวิจัย 1. ควรมีการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับปจจัยที่มีผลตอพัฒนาภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหาร โรงเรยี นสงั กดั สำนกั งานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษาประถมศึกษาเลย เขต 2 2. ควรมีการศึกษาเชิงพื้นที่เกีย่ วกับการพัฒนาการดำเนนิ งานชมุ ชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพ ของโรงเรียนสงั กัดสำนกั งานเขตพนื้ ที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2 องคความรูท ี่ได ความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบ ริหาร (X) กับการเปนชุมชนแหงการเรียนรูทาง วิชาชพี ของโรงเรยี นสงั กดั สำนักงานเขตพ้นื ที่การศกึ ษาประถมศกึ ษาเลย เขต 2 (Y) ในภาพรวม มีความสมั พันธ กันทางบวกอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 โดยมีคาความสัมพันธกันในทางบวกหรือมีความสัมพันธ ในระดับสูง เมื่อพิจารณาคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธระหวางตัวแปรภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหาร สถานศึกษากับการเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียน ในแตละดานมีคาอยูระหวาง .537 – .830 เปน ความสัมพันธเชิงบวก และอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 สวนปจจัยภาวะผูนำทาง วชิ าการของผูบริหารสถานศึกษารายดาน ทั้ง 3 ดาน มีความสัมพันธเชิงบวกกบั การเปนชุมชนแหง การเรียนรู ทางวิชาชพี ของโรงเรียน อยางมีนยั สำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 โดยเรียงคาสัมประสิทธิ์สหสมั พันธจากมากไป หานอย ดงั น้ี ดา นการกำหนดเปาหมายรว มกันและสรางความเขา ใจกับเปา หมายนนั้ (X2) (r=.726**) ดานการ กำกับตดิ ตามและจัดใหมีการสะทอนผลกระบวนการเรียนการสอน (X3) (r=.664**) และ ดา นการสง เสรมิ การ พัฒนาวิชาชพี ครทู ้ังโรงเรยี น (X1) (r=.593**) ตามลำดับ ISSN 2773 - 8949

80 วารสารสัังคมศาสตร์์บููรณาการ ปีีที่่� 2 ฉบัับที่่� 4 มกราคม - เมษายน 2565 เอกสารอา งอิง จักรกฤษณ โพดาพล และสพุ รรณี บุญหนกั . (2563). สถติ ิเพื่อการวจิ ัยและการใชโปรแกรม SPSS ในการวิจัย. เลย: สำรวยกอ ปป บานใหม. วนิดา วาดีเจริญ, รังสรรค เลิศในสัตย, และสมบัติ ทีฆทรัพย. (2560). ระเบียบวิธีวิจัยจากแนวคิดทฤษฎีสู ภาคปฏิบตั ิ. กรงุ เทพฯ: บริษัท ซเี อ็ดยูเคช่นั จำกัด (มหาชน). ชาญชยั นันทะผา และ พมิ พอร สดเอี่ยม. (2561). ความสัมพันธระหวางภาวะผูนำทางวิชาการของผูบริหาร สถานศึกษากับการเปนชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขต พื้นที่การศึกษามัธยมศกึ ษา เขต 19. วารสาร มจร พุทธปญญาปริทรรศน 3(2) (พฤษภาคม – สิงหาคม 2561), หนา 221 – 236. นันทนภัส ชัยสงคราม. (2560). การเสริมสรางชุมชนแหงการเรียนรูทางวิชาชีพของโรงเรียนสังกัดสำนักงาน เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี เขต 1. วิทยานิพนธปริญญาศึกษาศาสตร มหาบัณฑิต (การจัดการศึกษา). วทิ ยาลัยครุศาสตร: มหาวทิ ยาลัยธรุ กจิ บัณฑติ ย. ปยะวรรณ แวววรรณจิตต ชไมพร ดสิ ถาพร และจันทรัศม ภูตอิ ริยวัฒน. (2561). ภาวะผูนำทางวิชาการของ ผูบริหารสถานศึกษาที่สงผลตอการเปนองคการแหงการเรียนรูของสถานศึกษาสังกัด กรุงเทพมหานคร สำนักงานเขตทุงครุ. วารสารบริหารการศึกษา มศว 15(29) (เดือน กรกฎาคม - ธันวาคม 2561), หนา 1 – 10. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2. (2563). แผนปฏิบัติการ ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2564. เลย: กลมุ งานนโยบายและแผน สำนักงานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาเลย เขต 2. สำนักงานคณะกรรมการการอาชีศึกษา. (2561). แนวทางการขับเคลื่อนกระบวชุมชนการเรยี นรูทางวิชาชีพ (Professional Learning Community: PLC). (เอกสารอัดสำเนา). ISSN 2773 - 8949