2023_KelimelerinBuyusu_03ed

Sudoku Oynayalım Sudoku’nun temel kuralları Biz sınıfımızda küçük nelerdir? sudoku etkinlikleri yapıyoruz. Bakalım Sudoku ızgarası, 9x9’luk alanlardan oluşur. siz aşağıdaki zorlayıcı • Yalnızca 1 ile 9 arasındaki sayıları kullana- sudokuyu yapabilecek bilirsin. misiniz? • Her bir 3x3’lük blok yalnızca 1 ile 9 arasın- daki sayıları içerebilir. 13 • Her dikey sütun yalnızca 1 ile 9 arasındaki sayıları içerebilir. 5 82 3 • Her yatay sıra yalnızca 1 ile 9 arasındaki sayıları içerebilir. 27 • 3x3 blok, dikey sütun veya yatay sıradaki her sayı yalnızca bir kez kullanılabilir. 96 5 Sudoku ızgarası sayılarla doğru şekilde doldu- 72 rulduğunda oyun sona erer. 1 43 OkulÇumaluışzmdaalSaorıdoku 74 5 86 2 59 49

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi ÇSöuzdüomkuü 7 1 9683254 5482 1 7369 62395487 1 89736 1 425 354792 1 86 1 62845937 276 1 39548 9354786 1 2 50 4 8 1 5 2 6 7 9 3

SOSYAL BİLGİLER Bu bölüme katkı sağlayan öğretmenlerimiz • NAZMİYE TEKŞEN • AHMET DAŞCI • HAKAN ÖZDEMİR • CEYDA ESENSOY • ZEYNUR UZUN 51

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Kervansaraylar Mahperi Hatun Kervansarayı (Tokat) Kervansaray, kervanların nalbantlar, bu teşkilat ve tesisle- ticaret yolları üzerinde ri idare edecek gelir ve gider he- 52 kurulan konak yeridir. saplarını yapacak divan (büro) Kervansaraylar ilk defa milat- ve memurları vardı. Kervan- tan önce 5. yüzyılın başlarına saraylara inip konaklayan tüc- doğru Ahameniş İmparator- car ve yolcuların zengin-fakir, luğu tarafından yaptırılmıştır. müslüman gayr-i müslim farkı Önceleri askeri savunma için gözetmeksizin her türlü ihtiyaç- düşünülmüş, zamanla artan ti- ları ücretsiz görülürdü. caret ve dini ihtiyaçları karşıla- Selçuklular devrinde Anado- ması için genişletilmiştir. lu’da yapılan kervansarayların Kervansaraylarda yatakhane yol güzergâhları, Osmanlılar ve aşhaneler, erzak ambarları, zamanında değişti ve sınırla- ticarî eşya depoları, yolcuların rının genişlemesi neticesinde hayvanları için ahırlar, saman- Anadolu’da ticaret ileri dere- lıklar, namaz kılmak için mes- cede önemini kaybetti. Bunun citler, kütüphaneler, misafirle- üzerine, bu yollar da nispeten rin yıkanması için hamamlar, ıssızlaştı. Meselâ Osmanlı Dev- şadırvanlar, hastaneler ve ecza- leti’ne başşehir olan İstanbul’u neler, yolcuların ayakkabılarını Suriye ve Irak’a bağlayan yol, tamir etmek ve fakir yolculara Konya-Adana istikâmetini ta- yenisini yapmak için ayakkabı- kip ettiği için, Antalya’dan Si- cılar, hayvanları nallamak için vas’a veya Elbistan’dan Kayseri

ve Sivas’a giden yollar, bu şe- Kurşunlu Han (Kastamonu) Sonuç olarak kervansaraylar hirleri birbirine bağlayan tâli dünyanın başka medeniyetle- yol durumuna düştü. Bu yollar ni hayretler içinde bırakmıştı. rinde örneğine rastlanmayan üzerinde bulunan kervansaray- Fakirlerin nasıl iyi muamele ile son derece köklü bir tarih ve lar da ister istemez eski öne- kabul edildiği, daha fazla ikram hizmet geleneğine sahip olan mini kaybetti. Fakat yeni yol olunamadığı için özür dilendi- kurumlardır. güzergâhlarının ortaya çıkması ği, yollar üzerine serpiştirilmiş üzerine, Osmanlılar da kervan- bu müesseseler, onun görmedi- saray yapımına devam ettiler. ği yepyeni bir şeydi. On beşinci asrın ilk yarısın- da Osmanlı topraklarına gelen Fransız elçisi Bertranden de la Brocgulere, kervansaray sistemi karşısında şaşırmış ve hayranlık duymuştur. Kim olursa olsun bedava misafir eden, kendisini ve hayvanlarını üç gün müddet- le yedirip-içiren, yatıran, bütün ticaret mallarını emniyet ve devlet himâyesi altına alan ker- vansaray sistemi, Fransız elçisi- Karatay Han (Kayseri) Sultan Hanı (Aksaray) 53

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Minyatür Sanatı Perspektifinden Tarihe Bakmak Minyatür terimi, genel Minyatür sanatında genel ola- sunarken bu eserlerin her birine anlamıyla çok ince iş- rak tarihî, edebi ve ilmî konular de tarihi birer belge niteliği ka- lenmiş küçük boyut- işlenirken Türkler çoğunlukla zandırmıştır. Görsel sanat zen- lu resimler ve bu türdeki resim tarihi yansıtmayı tercih etmiş- ginliği açısından da İslam kitap sanatları için kullanılmaktadır. lerdir. Osmanlı İmparatorlu- sanatında ayrıcalıklı bir yere sa- Minyatür kelimesinin, Latince ğu’nun savaşlarını, seferlerini hip olan Osmanlı minyatürleri; “kırmızı ile boyamak” anlamı- ve şenliklerini anlatan resimli tarih, sosyoloji, kültür tarihi ve na gelen “miniare” kelimesin- yazmalar diğer İslam ülkelerin- diğer alanlarda yapılan birçok den türetilmiş olduğu ve daha deki örneklerinden ayrı olarak araştırmada yararlanılan görsel sonra Fransızcaya “miniature” gerçekçi bir üslupla ele alınmış- belgeleri oluşturmalarının yanı biçiminde geçtiği düşünülmek- lardır. Türk minyatürlerinin bu sıra Cumhuriyet sonrası Türk tedir. Osmanlı dönemi kaynak- özelliği; bizlere yapıldığı döne- resmine de esin kaynağı olmak- larına baktığımızda bu terimin min örf ve âdetlerini, gelenek ve la ayrıca değer kazanmaktadır. yerine “tasvir” veya “nakış” söz- göreneklerini, giyim kuşamını cüklerinin tercih edildiği görül- olduğu kadar Osmanlı Türk ta- mektedir. rihini de takip edebilme imkânı 54

TÜRK TARİHİNDEN MİNYATÜR ÖRNEKLERİ Minyatür Konusu: Oğuz Kağan ve 6 oğlu (Gün, Ay, Yıldız, Gök, TDağ, Deniz). anımı ve Sembolik Ola- rak Anlamlandırılması: Minyatürün kompozis- yon olarak ana merkezinde ge- nel sahnenin ise sol altında yer alan Oğuz Kağan ile Gün, Ay, Yıldız, Gök, Dağ, Deniz adla- rındaki oğulları tasvir edilmek- tedir. Her birinin yönü babala- rının gittiği istikamete doğru dönük vaziyette yol almaktadır- lar. Sanatçı tarafından bu şekil- de bir tasvirin tercihi, evlatların tamamının boylanmak ve soylanmak hedefindeki babalarının fetih ve gazâ yolunda oldukları anla- mında değerlendirilebilmektedir. Sahnenin sağ tarafındaki iki çınar ağacı metaforu ise yapılan sefer- lerin süregelen mücadelelerin zaferle sonuçlanarak oluşacak büyük devlet anlatımına yardımcı bir unsur olarak değerlendirilmektedir. Minyatür Konusu: Sultan Gaz- 55 neli Mahmut’un âlimler ve dev- Tlet erkânı ile katıldığı bir meclis anımı ve Sembolik Ola- rak Anlamlandırılması: Minyatürün ana figü- rü olan Türk İslam dünyasının müstesna hükümdarlardan biri olan Gazneli Mahmud, ha- yatının büyük kısmını savaş meydanlarında geçiren ender devlet adamlarındadır. Sah- neyi oluşturan kompozisyon öğelerinden de anlaşılabilece- ği üzere din, sanat bilginlerine olan büyük hürmeti dolayısıyla sarayında sık sık ilim ve sohbet meclisleri düzenlemekle bilinen Sultan Mahmut, haremini ve saray görevlilerini de dâhil ettiği çok sayıda bilim ve din adamlarıyla bir fikir meclisi kurmuş olarak tasvir edilmiştir. Sağ ve sol tarafta sırasıyla din bilginleri, komutanları, haremi ve idarecileriyle münazara yapmakta ve hararetle tahtının önünde ayağa kalkarak sohbet etmektedir. Gösterişli kaftanı, altın kaplamalı tahtındaki işlemeler ve ihtişamı yanında sahip olduğu büyük ilim ve belâgattaki ustalığı, meclisteki bulunan herkes tarafından dikkat çekmekte büyük bir memnuniyet ile dinlenmektedir.

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Minyatür Konusu: Kanuni Sul- Tabutun hemen önünde beyaz başım üstüne” sözünün eylem sarıklı siyah elbiseli olan Ebu kazanmış halidir. Ttan Süleyman’ın cenaze töreni Suud Efendi’dir ve aynı zaman- Sandığın içinde Kanuni Sultan anımı ve Sembolik Ola- da cenaze namazını kıldıracak Süleyman’ın hayatı boyunca rak Anlamlandırılması: olan kişidir. yaptığı işlerin belgesi olan fer- Kanuni 1566 yılının Ey- Yeşil sarıklı yeşil elbiseli adam manların birer kopyası vardır. lül ayının 6’sında Hakk’ın Rah- Nakib-ül Eşraf ’tır (Peygamber Bu şu demektir: Ben bir cihan met’ine kavuşmuştur fakat ölür efendimizin soyundan gelen en padişahı olmama rağmen hiç- ölmez cenaze töreni düzen- yaşlı kimsedir ve padişahları bu bir şeyi kendi başıma yapma- lenememiştir çünkü Zigetvar kişiler silah kuşandırır). dım hiçbir şeye kendi başıma Kale’sini kuşatmıştır. Zigetvar Onun önünde Kanuni Sultan karar vermedim. Hepsinin is- Savaşı’nda kalenin alınmasın- Süleyman’ın sandığı ve onu ta- patı buradadır. dan bir gün önce vefat etmiştir şıyan görevli bulunmaktadır. Yer Topkapı sarayıdır. Alt re- ve Sokullu Mehmet Paşa Kanu- Başının üzerinde taşımasının sim sarayın dışı üstteki resim ni’nin cesedini mumyalatıp (iç da anlamı derindir. “Ferman sarayın içini tarif etmektedir. organlarının çıkartılıp Çeşitli baharatlarla doldurulup kapa- tılması) İstanbul’a öyle dönüş yapmıştır. Bu yolculuk 3 ay ka- dar sürmüştür ve cenaze töreni miladi olarak 1567 yılına teka- bül etmesi gerekir. Üst kısımda en solda siyah elbi- seli beyaz kavuklu sakalı mavi renkte görünen kişi Mimar Sinan’dır. Mezarın ölçümünü yapmaktadır. Alt resimdeki tabutun örtüsü bir Kâbe örtüsüdür o zaman- larda Kâbe’nin eskiyen örtüleri kesinlikle atılmaz ve böyle tö- renlerde tabutlara konulurdu. Tabutun üstünde kavuğun ol- ması ölen kişinin makamında öldüğünü, yani padişah olarak öldüğünü göstermektedir. Re- simlerdeki herkesin kavuğunda siyah püskül olması da matem- de olduklarını gösterir. Kaynaklar A. İnan, Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyaller ve Araştırmalar, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2006. F.Sümer, “Oğuzlara Dair Destanî Mahiyette Eserler”, Ankara Üniversitesi, D. T. C. F Dergisi, Cilt: XVII, Ankara, 1959. ; Zeren Tanındı, Türk Minyatür Sanatı, İstanbul, 1998. http://karabekiroglu.blogspot.com/2013/03/kanuni-sultan-suleymann-cenaze-toreni.html 56 https://www.kulturportali.gov.tr/portal/minyatursanati

Entelektüel Bir Hükümdar Fatih Sultan Mehmetenüz 21 yaşında İstan- bul’u fetheden Osman- Hlı padişahı Fatih Sultan Mehmet, askeri dehası, büyük devlet adamlığı ve entelektüel kişiliğiyle tarihi en büyük lider- leri arasında yer alıyor. Padişahlığı döneminde 25 seferi bizzat yönetti. 880 bin kilomet- rekare olan Osmanlı toprağını 2 milyon 214 bin kilometrekareye ulaştırdı. Matematik, coğrafya, astrono- mi, fizik gibi pek çok farklı di- siplinde bilgi sahibiydi. “Avnl” mahlasıyla şiirler yazdı, bilim insanlarını İstanbul’a da- vet ederek himaye etti. 1432- 1481 Padişahların İlginç Özellikleri Orhan Gazi Yüz kadar kaleye hakim olan Or- han Gazi, zamanının çoğunu bu kaleleri dolaşarak geçirirdi. Bir sey- yahın dediğine göre hiçbir şehirde bir aydan fazla durmazmış 57

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi III.Murat Kanuni Sultan Fatih Sultan Süleyman Mehmet Tam bir “Bay Evet” olan III. Murad’ın ağ- Çağının en şık gi- Uğraşmaktan aşırı zından neredeyse hiç yinenlerinden olan keyif aldığı hobisi “Hayır” sözü çıkma- Kanuni Sultan Süley- haritacılıktı. Yemekle- mıştır. Hiç kimseye man, görünümüne rini ise yalnız yemeyi hayır diyememesiyle önem verirdi severdi. bilinir IV.Murad Osman Bey Yavuz Sultan Selim En sert padişahlardan Bir giydiğini bir daha biriydi. Satranç ve giymezdi. Sebebi Geceleri yalnızca 3-4 damayı bilir, çok iyi müsrifliği değil, başka saat uyuyan Yavuz oynardı. IV. Murad birini yani bir gari- Sultan Selim, diğer koşu halindeki bir banı sevindirmekti. atın üzerinden başka Birisi elbisesine dik- zamanında ise bol bol bir ata atlayabilecek katlice baksa hemen okuyup yazardı. kadar iyi bir biniciydi. çıkarıp ona bağışlardı. 58

FEN BİLİMLERİ Bu bölüme katkı sağlayan öğretmenlerimiz • H. İBRAHİM CEYLAN • SİBEL AMAÇ • İLKAY KARATEPE • K. KIRTAY ÇÖĞÜR • MERYEM GÜLSEREN • KERİM ÖNDER • İLYAS AÇIKGÖZ • ENES YİĞİT • BİLAL BALI 59

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi İlginç Böcekler Bombardıman böcekleri topçu böcekleri olarak da ifade edilir. Bunun yanı sıra en büyük özelliklerin- den biri rahatsız edildiği ve teh- dit algıladı durumlarda zehir püskürtmesidir. Ayrıca püskürtmüş oldukları bu sıvıyı bünyelerinde 100 °C sıcaklığa kadar kaynatıp peş peşe darbelerle saniyeler içinde kendi vücutlarının 4 katı uzağı- na kadar püskürtebilirler. Dola- yısıyla isimleri de bu özellikle- rinde gelmektedir 60

61

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Okulumuz Fen Bilimleri dersi öğretmenlerinden Halil İbrahim Ceylan’ın Konu Anlatım Çerçeve Programı Okulumuz Fen Bilimleri dersi emektar öğretmenlerinden Halil İbrahim Ceylan’ın Fen Bilimleri dersinin daha etkin işlenmesini sağlamak için Excel üzerinden geliştirdiği program ile 29 yıllık tecrübesini ortaya koy- muştur. Öğretmenlerin ellerindeki her türlü kaynağı ve tecrübelerini kullanarak ders içi konu anlatım uy- gulaması yapılması amaçlanmıştır. Programda yer alan tüm bilgiler görseller videolar sunumlar isteğe göre dü- zenlenebilir değiştirilebilir olması öngörülmüştür. Ders materyali hazırlamak isteyen öğretmen arkadaşlarımıza düşünce ufku açması umuduyla paylaşılmaktadır. GİRİŞ BÖLÜMÜ Giriş bölümde öğretmenin günlük ve haftalık ders programı yer almaktadır. Programın açıldı- ğı bilgisayarda dosya konumu değiştirilerek ilave sunum ve videoların açılması sağlanmaktadır. Öğretmenin derse girdiği sınıflara ait işlenen ko- nular veya işlenecek bölümler kayıt altına alına- bilmektedir. 62

SUNUM BÖLÜMÜ Sunum bölümünde ders içi konuya ait bilgiler görseller ve gösterimler sunulmaktadır. Bilgi geçişleri bölümler halinde olup not almak isteyen öğren- ciler için ekranın üst bölümün- de bir süre yer almaya devam etmektedir. Konuyu veya bilgiyi açıklamak üzere oluşturulan görseller ve gösterimler listelenmekte ve bunlar öğretmenin yönetimin- de öğrencilerle paylaşılmakta- dır. KURS BÖLÜMÜ Kurs bölümünde görseller ve gösterimlere değinilmeden konu bilgilerine ulaşılabilmek- tedir. Kurs öğrencilerinin konulara ait bilgileri hatırlamaları sağ- lanmaktadır. BASKI BÖLÜMÜ Baskı bölümünde her bir ko- nuya ait bilgilerin ve soruların metin haline getirilmesi ve is- tenildiğinde renkli veya siyah beyaz olarak yazılı döküm ola- rak alınabilmesi sağlanmakta- dır 63

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi ARŞİV BÖLÜMÜ Arşiv bölümünde üniteler konulara konular alt konulara bölünmüş olup konuya ait sorular, kavramlar, bilgiler, görseller ve gösterim bağ- lantıları yer almaktadır. Her sınıf seviyesi için ayrı bir arşiv bölümü oluşturularak giriş kolaylığı sağlanmıştır. VERİLER BÖLÜMÜ Veriler bölümünde sınıflar, üniteler konular ve ders programı yer al- maktadır. 64

6R/CeSnınkıfılniınKüre DENEYİNAMACI Deneyi Yoğunlukları, farklı maddelerden küçük yoğunluklu olanı belirleyebilmek DENEYİN MALZEMELERİ: • Bal, • Nar ekşisi, • İspirto, • Su, • Zeytinyağı DENEYİN YAPILIŞI Sıvıları sırasıyla kabın içine döküp, yoğunluğu farklı olan maddelerin yoğunluk değerle- rini karşılaştırır. yŞlaaennkisslıduvesıvnıgevıönıynraDyüınğoEldğgNyüuioEbğnğYiüluumİngNğailubuSdiğeOdbunNeirleaUebnzrCirdefUiaennzeeülanskdtaatırrlet.ıtşkamaklaaa-n- dA<dB<dC 65

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Hayvanlar Dünyası Aksolotl Aksolotlar, suda yaşayan semenderler olarak bilinirler. Bu hayvanlar enteresan bir özelliğe sahiptirler; kollarını, bacaklarını ve kuyruklarını büyütebilirler! Vücutlarında kopmuş bir bölgeyi yenileyebilen ve istedikleri gibi büyütebilen bu hayvanlar, hasar almış beyinlerini bile yenileyebilme özelliğine sahiptirler. Kuşlar Kuşların vücut yapıları gereği kloak adı verilen ve “kanalizasyon” anlamına gelen bir açıklıkları bulunur. Kuşlar kloakları sebebiyle dışkıları geldiğinde kontrol edemezler ve olduğu gibi bırakırlar. Kaplumbağa Bazı kaplumbağalar, farklı derecelerde nefes alırlar. Kaplumbağalar gövdelerinin sert kabukları nedeniyle solumak için genişletemezler, farklı kaplumbağalar farklı nefes teknikleri geliştirdiler. Çoğu tür kaplumbağalar karnında kasları kasılarak nefes alırlar. Oksijen bakımından zengin suda yaşayan bir tür, dışkılama organı ile sadece dışkıyı ve idrarını atmak ve çoğalmak için değil, oksijeni de alıp nefes alabilmek için kullanır. Kısacası bazı kaplumbağalar popolarından nefes alırlar. 66

Ahtapot Ahtapotlar kapalı dolaşım sistemine sahiptirler yani kan damarlar içinde kalır. Üç kalpleri vardır: vücutta kanın dolaşmasını sağlayan sistemik kalp ve her iki solungaçtan kanın geçmesini sağlayan iki solungaç kalbi. Hayvan yüzerken sistemik kalp etkin olmadığı için çabuk yorulur ve sürünerek ilerlemeyi yeğler. Giant Weta Böceği YctAdGüieinnniransooüniinszdtZteüoo(erdrasleaivtbtvoneöb)dmcaiwaraedk’detğaaaitdiçaidarbiwüelvuiğneelfuiynytanaaianmantndıöinüliyğrereaneünsnerddınküeabdlrmğeiar.ırrinGkiisnbimDdaböenieiryctnilnehedwağairceiy.rovtiadalualnapr Blobfish örünümü oldukça ilginç olan Blobfish, Avustralya ve Tazmanya’nın açıklarındaki çok derin sularda yaşayan bu balık türü. Hatta yaşadıkları derinliklere inmek pek mümkün olmadığı için insanlar tarafından yeni keşfedilebilmiş bir tür diyebiliriz. Kaka Böceği Bu hayvanlar, Samanyolu’nun gökyüzünde oluşturduğu yıldızlarla belirtilen yolu takip ederek yolculuk ederler. Deliklerle yaşayan bu hayvanlar, yolculukları ne kadar uzun sürerse sürsün yine aynı yolu takip ederek evlerine geri dönebilirler. 67

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Zürafa Ortalama 4-5 metre boyundaki hayvanlar kendi aralarında infrasonik ses yardımıyla, yani insanların işitemeyeceği kadar düşük frekansta olan seslerle iletişim kurabilirler. Ayrıca zürafalar bazı söeksslüerrmi deesçeıksia, rmaibyailivrllearm. aBuvnelatrıs:lama sesi olarak örneklendirilebilir. Yapılan araştırmalar sonucu, bir dişi zürafanın tıslaması genç bir zürafaya kızdığını ve bir erkek zürafanın öksürmesi dişi zürafaya olan sevgisini gösterir. OKAPİLER Yüzleri ve gövdelerinden zürafayı arka taraflarındaki çizgileri dolayısıyla zebraları andıran bu hayvanlar bildiğimiz zürafalara benzemese de bir zürafa çeşididir. Okapilerin dilleri koyu mavi renktedir. Okapiler ot, mantar ve meyve yerler. Gündüz aktiftir ve ormanda hep sabit kalan yollarda dolaşırlar. Dişilerin kendilerine ait bir bölgeleri olur ancak erkeklerin bölgeleri pek sabit değildir. Yaprak Böceği Bu ilginç canlılar, vücutları sırt-karın yönünde basık ve yanlara genişlemiş ve çoğunlukla yeşil renkte yapraklara benzer yaratılan ilginç böceklerdir. Özellikle üst kanatları, şekil ve desen olarak birebir yaprak görünümündedir. İsminden de anlaşılacağı gibi tıpkı bir yaprağa benzerler. Bu nedenle, bu böceklere “yürüyen çalı” ya da “yürüyen yapraklar” da denir. 68

İcatlara Karşı Tepkiler CehhdiPçaialrbet“leieAibrscniraştlHteetıD.ckDyea1e8udiyyrk9eeeiol9lshnldkiAeii.B.mİr”aceşşakretaikynaın “Atlaisrehaenrczaakmgaençkicuilblairnmılaocdaakotılra.bOitliorm.” obil sek(tHöerünrnyünFogerdle’ucneğkirekodintuasluenbdi aüzeekrsipneerotitzovmeorteivn bir banka müdürü 1903) “Uçaklar hoş oyun- “(AHeyradkötriilinresmyenttlMisdece.irussWii.ylni Oamfrkilsnmaoıerknarh,luiaafskrşitldkmmeaınreadykanelad-in?üri 1”sıi9cnt2arı7itsi) caklar. Ama askeri bir g‘İse’(RkLloeoaçcrddyeyağKolıienFyvuiozinnikk-.ç”i) değerleri yok.” (Maresal Ferdinand Foch, I.Dünya Savası’nda Fransız Orduları Başkomutanı- 1911) iİçni“CnskTa(edueDnnetlateulrupavyyrriiiayykzhayFbFesooa. ranZxkd’auameannknaunsBckgaaskemşiiskl-çiatnbTaenewöılm-tcyeıee1ln9aekzt4yy.bt”4iir)r. 69

gceele“1(BcP,5eiolokgtpDloutiaesenlracagbraayiseMkğai-lılrekra1lcil9raıhs.4ğr”aa9ınnd)icdesa- Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi “Petrol çıkarmak için kuyu aç- “Nükleer enerjinin bir gün mak mı? Yani toprağı delip petrol elde edilebileceğine dair en aramaktan mı söz ediyorsun? Sen ufak bir gösterge bile bu- delisin!” lunmuyor. Bu, atomu istedi- (Edwin L.Drake’ın bazı kuyu açıcılara iş ğimiz gibi parçalayabilece- teklifi götürdüğünde, onlardan aldığı ğimiz anlamına gelirdi.” cevap – 1859) (Albert Einstein – 1932) “Telefon çok büyük bir icat ama bunu kim kullanır ki?” (19. ABD Başkanı Rutherford B. Hayes -1877) “İnsanların büyük çoğunluğu için tütün tüketimi gayet sıhhi bir şeydir.” (Doktor Ian G. McDonald, Operator – 1963) “İnsanların evlerinde bilgisayar bu- lundurmaları için herhangi bir neden göremiyorum.” 70 (Kenneth Olsen, Digital Equipment Corp.’un (bir bilgisayar firması) başkanı – 1974)

DeneKylaerreimlerizdenMOerkyuelummGudezÜnLFeSeyEnleRBrEdilNeim’ninleksraıinröıefğılnerdreatmyaepnitığı 71

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi 72

İNGİLİZCE Bu bölüme katkı sağlayan öğretmenlerimiz • MELAHAT GEZER • NAGİHAN SOYUPEK • REMZİYE KARA • VİLDAN GEDİK • GÜLÇİN VARMAZ • HÜMEYRA KOCATOPÇU • ÖZNUR DEMİRCİ • AYŞE ÇOBAN ŞENGÜL • NİHAN ÖZEBEOĞLU • HALİL KARAARSLAN 73

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Z Kuşağında Dil Eğitimi Nihan ÖZEBEOĞLU Söz konusu Z kuşağına dil öğretmek olduğunda üni- İngilizce Öğretmeni versite yıllarında öğrenilen her türlü ezber bozula- biliyor. Dünyada ne olup neler bitiğinden anbean 74 haberdar olan, iyi ve üzeri derecede bilgisayar kullanan, çevrimiçi uygulamalarda bir iki önceki nesile göre çok çok üst düzeyde olan bu şekerlemeli yaş grubuna sürekli bilindik yöntem ve tekniklerle yaklaştığınızda düşük ve- rimlilikle karşı karşıya kalmak olası. Bu gibi nedenlerle, Atatürk Ortaokulu çatısı altında özellikle Maincourse gibi dil ediniminin ana çatısını oluşturan derslerde, mümkün olduğu kadar farklılaşmaya, yeni kapılar açmaya çalışı- yoruz. Kullandığımız kaynak, akıllı tahta yazılımı ve et- kinlik çeşitliliği açısından öğrencileri üst düzeyde tatmin edecek kadar iyi olsa da zaman zaman fiziksel, elle tutu- labilir materyaller hazırlayarak, ortaya çıkan rengarenk, el emeği ürünleri ders içinde kullanıyoruz. Öğrenciyi ders araç gereci hazırlık aşamalarına dahil etmek, süre- ci daha keyifli hale getirip öğrenciyi birebir işin mutfa-

ğına soktuğundan kalıcı öğrenme çok daha kolay, hızlı, verimli gerçekleşiyor. Ek olarak, öğrenciler İngilizce hazırlık eğitimi sürecini tamamladığında elle- rinde bir adet ‘Dil Öğrenme Ajandası’ oluşmuş oluyor. Web 2.0 araçlarıyla harmanlanan bu materyaller, ikinci dil öğrenme sürecinin en temel taşı olup bir ömür boyu fayda sağlayacak kilit taşlara dönüşüyor. Malum, insanoğlu ürettikçe büyüyor, sevince öğreniyor. O zaman sıradaki için hazır mıyız? Oyun kartları, was/ were etiketli eşyalar ya da kelime kutuları…Hepsi bizim, biz hep- sinin… 75

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi 76

Just Fun Time 77

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi 78

GÖRSEL SANATLAR Bu bölüme katkı sağlayan öğretmenlerimiz • EMEL ÇELİK Görsel Sanatlar Öğretmeni • HURİYE ARAN Rehberlik Öğretmeni • ŞULE METİNEREN Müzik Öğretmeni 79

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Müzeden Kaçış Oyunu Okulumuz Görsel Sanatlar öğretmeni Emel Çelik’in tasarladığı Müzeden Kaçış oyunu. 80

https://view.genial.ly/641b288812c31400128ebd80/interactive-content-untitled-genially 81

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Okulumuz Görsel Sanatlar dersi öğretmeni Emel ÇELİK’in danışmanlığında öğrencilerimizin ortaya koyduğu çalışmalar. 82

83

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi 84

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Bu bölüme katkı sağlayan öğretmenlerimiz • HATİCE BOZKURT • FATİH PULLU • ZEHRA ÖZCAN • MERVE ÖZDEMİR 85

Din Kültürü Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi ve Ahlak Bilgisi Dersi 2022-2023 Eğitim Öğretim yılı Faaliyetlerimiz boyunca siz değerli öğrenci- lerimizin gelişimine ve eğiti- mine katkıda bulunmak amacıyla birçok etkinlik düzenledik. Bunlardan ilki Mevlid Kandili etkinliğimizdi. Peygamberi- miz’in (sav) dünyaya teşrifinin yıl dönümü olması vesile- siyle sınıflarımıza gül lokumu ve gül suyu ikramında bulun- duk. Peygamberimiz’i (sav) her sınıfta öğrencilerimize anlattık. Aysel- Selahattin Erkasap Sosyal Bilimler Lisesinin Mevlid-i Nebi Haftası kapsamında düzenlemiş olduğu “Benim Peygamberim” adlı yarışmada 7/C sınıfından Belinay Ay isimli öğrencimiz yazdı- ğı mektupla il üçüncüsü olarak gram altın ödülünü kazandı. Her ay için değerler eğitimiyle ilgili bir konu belirledik. (Merhamet, İsraf, Teknoloji Bağımlılığı, Nezaket, Vatan- severlik, Ramazan, Akran Zorbalığı, Alçakgönüllülük) Öğrencilerimiz bu konularla ilgili kendi el emekleriyle birlik ve beraberlik içerisinde panolarını hazırladılar. Birinci olan sınıflara ise ödül törenlerinde çikolatalar verdik. Geçen yıl uyguladığımız “Ayın Erdemli Öğrencisi” projesine bu yılda devam ettik. Öğretmenlerimiz her ay öğrencilere “erdemli öğrenci kartlarını” verdiler. En çok karta sahip olan öğrencilere ay sonunda müdürümüz tarafından verilen “er- demli öğrenci rozeti” almaya hak kazandılar. İki yıldır okulumuz çapında yürüttüğümüz bu projemizle erdemli olmanın önemini ve değerini öğrencilerimize anlatmayı amaçlı- yoruz. 86

5. sınıf öğrencilerimizle Karagöz Camii’nde, 6.sı- nıf öğrencilerimizle Ulu Camii’de “Atatürk Ortaokulu Öğrencileri Sabah Namazında Buluşuyor” etkinliğini gerçek- leştirdik. Öğrencilerimiz ve velilerimiz önce sabah nama- zını cemaatle eda ettiler sonra- sında hep beraber çay ve simit eşliğinde kahvaltı ettiler. Böylelikle öğrencilerimiz bu etkinlikle birlik beraberliğin, namazları cemaatle kılmanın önemini idrak ettiler. EGEP kapsamında “Sahabelerimizi Tanıyoruz” etkinliğini 87 gerçekleştirdik. 7/C sınıfından Sümeyye Duru Çakır ve Elifnaz Çakıcı sunum hazırlayarak öğrencilerimize saha- belerimizi tanıttılar. Yine EGEP kapsamında, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen- lerimiz Hatice Bozkurt ve Zehra Özcan öncülüğünde okuma gru- bu kurduk. Belirli aralıklarla okuduk, okul dışında toplantılar ger- çekleştirerek okuduğumuz kitapları tahlil ettik.

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Okulumuzda Ramazan Etkinlikleri RaNgmAeRzaezirasenimkınlmiilöakğngrileüennrcüoi,mk7u/izdB,udsRaınvaıufmılnuadyzalaannt’BıünemgraestlıdnSiıUğfli-anriı duyurdu. RBiyrabyirınaielnumlvadmldeaeıurznkiazn.guniSüznaadzbyİeenıilts“bRRthoaaaiykmgmuaranaayzcezmaaalennssrakdiKzyöeöfdşnşaeeesulğseılneair”ırişnhleaiiatbzöizikiğılİerirnrlteasslneimtnacmiaigzlene.rnaırziimmızivisiezsadtoyeekfdnaui,m-k.ızda 88

Rveödamsümınalüaısfnzıınnüaddnaaalİdnmtıa.KssTaaaeğkrbialyraniedksıÇğeiOıdhLiiamyAzoKısrrOaluakĞzmiL.yUea yarış- ile 6/B birinci oldu 89

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Ramazan gele- neklerimizden Karagöz-Hacivat oyununu okulumuzda sahneledik. Türkçe öğ- retmenlerimizden Kübra ARAS’ın desteğiyle Türkçe Öğretmenliği bölümü stajyerlerimiz 5. ve 6. Sınıf öğrencilerimize kısa bir Karagöz-Hacivat oyunu sergilediler. Öğrencilerimiz çok beğendiler. İftar ödüllü Ramazan Panosu yarışmamızın kazananı 6-B sınıfı ile okulumuzda iftar etkinliği- ni gerçekleştirdik 90

Geçen yıl olduğu gibi bu yılda “De- ğerler Eğitimi” pano konumuzu Ramazan ayına özel yaptık. Bin bir emekle hazırladığınız panolar ara- sından en güzelini seçtik. Seçim sonucunda kazanan sınıfımız 6/B oldu ve sını- fımızla iftar etkinliğimizi okulumuzda gerçekleştir- dik. Sınıfımızı tekrardan tebrik ediyoruz. Kahoot üzerinden “Peygamberimiz ve Ramazan” konulu online bilgi yarışması düzenledik. İlk turda 8/E- Kübra Yıldırım, 5/G- Ceylin, 8/I Ayşe Karadeli, 8/I Ahmet Karatay, 7/A Kağan Kılıç ve 6/C Metehan Saraç finale kaldılar. Finalde bu 6 öğrencimizden birinci Kağan Kılıç (7/A) ikinci Kübra Yıldırım (8/E) üçüncü Ayşe Karadeli (8/I) ilk üçe girmiş ve ödüllerini almışlardır. 91

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi 92

BEDEN EĞİTİMİ Bu bölüme katkı sağlayan öğretmenlerimiz • SEHER AKSANYAR GÖRMÜŞ • OĞUZ PLANALI • FATİH SALİH GÜLTEKİN 93

Beden Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Eğitimi Okulumuz Beden Eğitimi Öğretmenle- Dersi ri Seher AKSANYAR GÖRMÜŞ, Oğuz Etkinlikleri PLANALI ve Fatih Salih GÜLTEKİN’in antrenörlüğünde okulumuz öğrencileri- Okulumuz Beden Eğitimi Öğ- nin kazandığı derceler. retmeni Oğuz PİLANALI ant- renörlüğünde Küçükler Futsal Takımımız il genelinde yapılan müsabakalarda il 1. si olmuştur. Metehan Saraç Atatürk Ortaokulu 6/C sınıfı okçuluk il birincisi 94

YÜZME İpek Kahraman 5C Enhar Yiğit 6B Zeynep Naz Kavak 6B Ayşe Begüm Yiğit 5B 100 serbest 1. 50 kelebek 3. 200 serbest 1. 100 serbest 3. 100 kelebek 1. 100 kelebek 2. 200 karışık 1. 100 kurbağa 3. 50 kelebek 1. 50 kurbağa 3. 50 kurbağa 3. 200 karışık 2. KÜÇÜKLER SATRANÇ İL İKİNCİSİ 7A Enes SOLMAZ 5C İbrahim Salih TALYURT 5A Alaaddin TERİM 5A Ali Eren DEMİRCİ 5A Yılmaz Efe ERTÜFEKÇİ 95

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi YILDIZ KIZLAR SATRANÇ İL BİRİNCİSİ Zeynep Sena CEYLAN 7A Zeynep Sena BAYCAN 8I Ulviye Rana KARAAĞAÇ 8I Kübra YILDIRIM 8E Melis DEMİR 8E YILDIZ ERKEK SATRANÇ İL İKİNCİSİ Mehmet Eren ERBÜYÜR 7A Yiğit ORHUN 7A Mehmet Seha BAYCAN 7A Berkay ERMUMCU 7A KÜÇÜK KIZLAR JİMNAS- TİK İL ÜÇÜNCÜSÜ Ceylin GEDİK 5A Zeynep Gökçe YILDIRIM 5B Dila ÖZDEMİR 6H 96

TEKNOLOJİ TASARIM Bu bölüme katkı sağlayan öğretmenlerimiz • AHMET BEYPAZAR Teknoloji Tasarım Öğretmeni • ŞEYDA AYDEMİR Bilişim Teknolojileri Öğretmeni • ŞEYDA ÖNEY KOÇER Bilişim Teknolojileri Öğretmeni • BUĞRA DÖNMEZ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni 97

Kütahya Atatürk Ortaokulu Dergisi Teknoloji Tasarım dersinde ders öğretmeni Ahmet Peypazar’ın öncülüğünde yapılan çalışmalar. 98