Yaşar 2019 Sürdürülebilirlik Raporu

İŞE İYİ BAKMAK KURUMSAL ÜYELİKLER KAĞITHANE AYAZAĞA VADİSİ KENTSEL GELİŞTİRME DERNEĞİ TURKTRADE 51 KEMALPAŞA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (KOSBİ) TÜRK MISIR İŞ ADAMLARI DERNEĞİ KOCAELİ SANAYİ ODASI TÜRK ORTA DOĞU VE KÖRFEZ İŞ KONSEYİ (DEİK) KOMPOZİT SANAYİCİLERİ DERNEĞİ TÜRK SANAYİCİLERİ VE İŞ İNSANLARI DERNEĞİ (TÜSİAD) KONSOLOSLUK ERKANI ÜYELERİ DERNEĞİ TÜRK VETERİNER HEKİMLERİ BİRLİĞİ KONYA TİCARET ODASI TÜRKİYE ÇEVRE EĞİTİM VAKFI MANİSA ŞEHZADELER ZİRAAT ODASI TÜRKİYE DAMIZLIK SIĞIR YETİŞTİRİCİLERİ MERKEZ BİRLİĞİ MANİSA TİCARET VE SANAYİ ODASI TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU (TEK) MERSİN TİCARET BORSASI TÜRKİYE GIDA SANAYİ İŞVERENLERİ SENDİKASI (TÜGİS) MEYVE SUYU ENDÜSTRİSİ DERNEĞİ (MEYED) TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ (TİM) MİLLETLERARASI TİCARET ODASI (ICC) TÜRKİYE İNSAN YÖNETİMİ DERNEĞİ (PERYÖN) MÜYAP BAĞLANTILI HAK SAHİBİ FONOGRAM YAPIMCILARI MESLEK BİRLİĞİ TÜRKİYE İNŞAAT MALZEMESİ SANAYİCİLERİ DERNEĞİ (İMSAD) MÜZİK YORUMCULARI MESLEK BİRLİĞİ TÜRKİYE KALİTE DERNEĞİ (KALDER) NAZİLLİ TİCARET VE SANAYİ ODASI TÜRKİYE KURUMSAL YÖNETİM DERNEĞİ ORGANİK ÜRÜN YETİŞTİRİCİLERİ VE SANAYİCİLERİ DERNEĞİ (ORGÜDER) TÜRKİYE MADENSUYU ÜRETİCİLERİ DERNEĞİ ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ TÜRKİYE MUSİKİ ESERİ SAHİPLERİ MESLEK BİRLİĞİ (MESAM) BOYA ARAŞTIRMACILARI DERNEĞİ TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB) REKLAM VERENLER DERNEĞİ TÜRKİYE SEYAHAT ACENTELERİ BİRLİĞİ SAKARYA TİCARET VE SANAYİ ODASI TÜRKİYE SÜT, ET, GIDA SANAYİCİLERİ VE ÜRETİCİLERİ BİRLİĞİ (SETBİR) SAVUNMA VE HAVACILIK SANAYİİ İMALATÇILAR DERNEĞİ TÜRKİYE YEM SANAYİCİLERİ BİRLİĞİ SERBEST MUHASEBECİ VE MALİ MÜŞAVİRLER ODASI ULUSAL GIDA TEKNOLOJİ PLATFORMU (UGTP) SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLERİ ÜRETİCİ MERKEZ BİRLİĞİ ULUSAL KIRMIZI ET KONSEYİ (UKON) TEMEL İHTİYAÇ DERNEĞİ (TİDER) ULUSAL SÜT KONSEYİ (USK) TOBB GLOBAL STANDARTLAR MERKEZİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KÜRESEL İLKELER SÖZLEŞMESİ (UN GLOBAL COMPACT) TURGUTLU 1.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ YATIRIMCI İLİŞKİLERİ DERNEĞİ TURGUTLU TİCARET VE SANAYİ ODASI YENİDEN BİZ DERNEĞİ YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

İŞE İYİ BAKMAK ETİK İLKELER ETİK İLKELER Etik Duruş, kuruluşundan bu yana Yaşar Topluluğu’nun vazgeçilmez Yaşar Topluluğu İş Etiği Kuralları değerlerinden biridir. Topluluğun etik değerlere bağlılık esasına da- yalı iş yapış biçimini şekillendiren ana ilkeler; eşitlik, şeffaflık, hesap 1. Tüm paydaşlarımızla ilişkilerimizi iyi yönetir, herkese eşit me- verilebilirlik olmuştur. safede durur, adil ve dürüst davranırız. Yaşar Topluluğu’nun iş etiği yaklaşımını ortaya koyan “İş Etiği Ku- 2. Kişisel verilerin korunmasını gözetir, süreçleri gizlilik ve yasal ralları Kılavuzu” 2009 yılında hazırlanarak tüm çalışanlara aktarıl- düzenlemelere uygun işletiriz. mıştır. Yeni işe başlayan çalışanlar ile paylaşabilmek adına, online öğrenme platformu olan Yaşar Akademi’de de İş Etiği Kuralları 3. Şirket kaynaklarını verimli kullanırız. 52 Eğitimi oluşturulmuştur. Topluluğun tüm çalışanlarının kurum kültü- 4. Çıkar çatışmasından kaçınır, şirket bilgilerini menfaat sağla- rünün ayrılmaz bir parçası haline gelmiş olan etik değerlere uyum mak amaçlı kullanmayız. göstermeleri beklenmektedir. 5. Şirket bilgi, varlık ve kayıtlarının doğru hazırlanması için özen gösterir, onları gizlilik prensibi içinde koruruz. İş yaşamı ve kültüründeki değişiklikler, güncellenen yasalara 6. Müşteri memnuniyetine önem verir, müşterilerimize ve tüketi- uyum ve Topluluk yaklaşımları göz önünde bulundurularak cilerimize karşı her zaman duyarlı ve dürüst davranırız. Yaşar Topluluğu İş Etiği Kuralları Kılavuzu 2019 yılında revi- ze edilmiştir. 7. Rüşvete ve yolsuzluğa karşı duruşumuzla topluma örnek oluruz. 8. Tüm faaliyetlerimizi toplumsal yararı gözeterek sürdürülebilir- lik bilinciyle gerçekleştiririz. 9. Sosyal yaşamımıza dikkat eder, şirket hakkında olumsuz ka- naat yaratmayan, içinde bulunduğumuz toplumun kurallarına uygun bir yaşam tarzı benimseriz. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

Yaşar Holding Yönetim Kurulu üyelerinden 1 Başkan, Yaşar Holding üst yönetiminden 3 üye ve sekreterya olmak üzere, Yaşar Holding Yönetim Kurulu tarafından seçilen toplam 5 üyeden oluşan “Etik Kurul”, iş etiği kurallarının uygulanmasından sorumludur. Çalışanlar, iş etiği kuralları ile ilgili ihlal olduğunu tespit ettikleri konuları e-posta, mektup ya da telefon aracılığı ile Etik Kurul’a bildirebilmektedir. Çalışanlara bildirimleri ne- deni ile misilleme yapılması yasaklanmıştır. Etik Kurul’a bildirilen konular, en geç bir hafta içinde kılavuzda yer alan kurallar çerçevesinde çözümlenmektedir. 2019 yılında Etik Kurul’a herhangi bir konu iletilmemiştir. Yaşar Topluluğu bünyesinde faaliyet gösteren tüm şir- ketler, rüşvet ve haraç dâhil olmak üzere her türlü yol- suzlukla mücadele etmekte ve yolsuzluğun önlenmesi için gereken tüm yükümlülüklerini yerine getirmektedir. İş Etiği Kuralları, Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele konu- sunda da gerekli düzenlemeleri kapsamaktadır. 2019 yılında Topluluk şirketleri kapsamında gerçek- leştirilen iç denetim çalışmaları ve yapılan incelemeler doğrultusunda Topluluk şirketlerinde çalışan 6 kişinin Topluluğun iş prensipleri ve etik kuralları çerçevesinde iş ilişkisi sonlandırılmıştır.

İŞE İYİ BAKMAK RİSK YÖNETİMİ RİSK YÖNETİMİ Topluluk şirketlerindeki risk yönetiminin amaçları; Şirketlerin tüm faaliyet alanlarının, iş ünitelerinin, kâr mer- Risklerin tespit edilmesi ve bu risklere karşı hazırlıklı olmanın yanı kezlerinin incelenmesi ile mevcut risklerin belirlenmesi, sıra risklerin birbiri ile olan bağlantısının analiz edilmesi, risk yöne- timi için önem taşıyan hususlardır. Yaşar Topluluğu, risk farkındalığı Sistematik ve dinamik bir risk yönetimi yapısının kurulması, olan bir kültür yaratarak, kurumsal risk yönetimini entegre ve pro- aktif olarak uygulamayı önemsemektedir. Risk kontrollerin değerlendirilmesi, Risk Yönetimi Yaklaşımı Yaşar Topluluğu’na bağlı şirketlerde kurumsal risk yönetimi; risk tanımlama, analiz, kontrol ve izleme adımlarından oluşan bir süreç olarak ele alınmaktadır. 5 4 Yeni ve etkin kontrollerin tasarlanması ile etkin bir risk yö- netimi ve izleme sürecinin kalıcı olarak uygulanması, Kurum genelinde ortak risk algısı oluşturularak stratejik hedeflere ulaşılması ve sürdürülebilir karlılığın sağlanması, olarak tanımlanmıştır. Bu yaklaşım, şirketlere rekabet avantajı sağlarken diğer taraftan hissedarlara şirket değerlerinin iyi korunduğuna ve geliştirildiğine dair güvence vermektedir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

İŞE İYİ BAKMAK RİSK YÖNETİMİ Yaşar Topluluğu’nda riskler; Stratejik, Operasyonel, Dış Kaynaklı, Fi- Yaşar Topluluğu şirketlerinde Risk Yönetimi kapsamında 2019 yılında; 55 nansal ve Mevzuat Uyum kategorilerine göre takip edilmektedir. Mevzuat Uyum risklerinin bertarafına yönelik olarak Kişisel Yaşar Holding Yönetim Kurulu Riskin Erken Saptanması Alt Komi- Verilerin Korunması Kanunu’na uyum süreci için yapılan tesi; temel politika ve stratejilerin belirlenmesinden, olası risklere çalışmalar ile şirketlerimizin faaliyet gösterdiği sektörler ile karşın gerekli tedbirlerinin alınıp alınmadığının kontrolünden ve tüm ilişkili yasal tebliğ ve düzenlemelerin gerektirdiği çalışmalar, bu işleyiş ve sonuçların Yönetim Kurulu’na sunulmasından sorumlu- dur. Yaşar Holding Risk Yönetimi fonksiyonu, risk yönetimi strateji ve Bilgi Güvenliği riskine ilişkin eylem planlarının uygulanması- politikalarının Topluluk şirketlerinde uygulanmasından sorumlu olup, na ilişkin çalışmalar, çalışmalarını düzenli olarak Yaşar Holding Yönetim Kurulu’na bağlı olan Riskin Erken Saptanması Alt Komitesi’ne sunmaktadır. Topluluğun marka ve itibar riskinin etkin bir şekilde yönetil- mesine ilişkin çalışmalar, Ayrıca, hisse senedi borsada işlem gören şirketlerimizde Yöne- tim Kurulu üyelerinden oluşan Riskin Erken Saptanması Komiteleri Finansal ve operasyonel risklerin bertarafına ve/veya uygun mevcut olup, bu komiteler risk kontrol sistemlerinin etkinliklerinin kontrol ve izleme yöntemleri ile yönetilmesine ilişkin çalışmalar değerlendirilmesi sorumluluğunu üstlenmişlerdir. Risk yönetim süreçlerinin kurumun hedef ve amaçları ile aynı doğrultuda olup gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar, Yaşar Holding Riskin Erken Sap- olmadığını gözlemleyebilmek ve süreçlerin performansını ölçümle- tanması Alt Komitesi tarafından izlenerek Yaşar Holding Yönetim yebilmek önem taşımaktadır. Riskin Erken Saptanması Komiteleri, Kurulu’nun bilgi ve değerlendirmelerine sunulmuştur. 2019 yılında Yönetim Kurulu tarafından belirlenen bir başkan ve iki üyeden oluş- Yaşar Holding Riskin Erken Saptanması Alt Komitesi yedi kez top- maktadır. Komite başkanı, bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri arasın- lanmıştır. dan seçilmektedir. Risk yönetim ve kontrol süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getire- rek şirketlerin amaçlarına ulaşmasına yardımcı olmak için Topluluk şirketlerinde düzenli aralıklarla iç denetim gerçekleştirilmektedir. 2019 yılında Yaşar Topluluğu şirketleri kapsamında 21 denetim ve 23 iç kontrol çalışması gerçekleştirilmiştir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

İŞE İYİ BAKMAK EKONOMİK PERFORMANS EKONOMİK PERFORMANS Yaşar Holding 2019 yılında faaliyet gösterdiği tüm iş kollarında öncü 2019 yılında Topluluk, müşteri ve tüketicilerin beklentilerini ve güçlü konumunu sürdürmüş, daha iyi bir yaşam ve sürdürülebilir ve ihtiyaçlarını doğru analiz ederek yeni ürün ve hizmetler geliştirmeye odaklanmış olup bu kapsamda güçlü AR-GE bir gelecek ortaya koymaya yönelik çalışmalarını devam ettirmiştir. Yaşar Topluluğu’nun 2019 yılında %8 seviyesinde bir büyüme ile merkezleri ile değişimin ve yer aldığı sektörlerin öncüsü ol- 5,1 milyar TL’ye ulaşan konsolide net satışlarının %94’ünü Gıda ve mayı başarmıştır. Müşteri odaklı yaklaşımından taviz ver- İçecek ile Boya iş kollarındaki şirketleri gerçekleştirmiştir. Gıda ve meyen Yaşar Topluluğu müşterilerden gelen geri bildirimleri İçecek iş kolundaki büyüme oranı %9 seviyesinde gerçekleşirken doğru analiz ederek, değişen tüketim alışkanlıklarına uygun Boya iş kolunda bu oran %6 olarak gerçekleşmiştir. Yaşar Holding ürün ve hizmet geliştirmeyi sürdürmüştür. 2019 yılında 70’ten fazla ülkeye yaptığı ihracat ve yurt dışı iştirak- Yaşar Topluluğu şirketleri sürdürülebilir büyüme ve değişime ayak lerinin faaliyetleri sonucunda toplam 135,4 milyon ABD doları yurt uydurmak bilinciyle ilerlemekte ve operasyonel ve dijital alt yapıla- dışı gelir elde etmiştir. rını geliştirip güncellemekte, AR-GE ekiplerinin yoğun çalışmasıyla 56 2018 yılında yaşanan kur şokunun ardından 2019 yılı ülkemizde yeni ürün, verimlilik ve kalite odaklı çalışmalarına devam etmektedir. dengelenmenin yaşandığı bir dönem olmuştur. Topluluk olarak 2019 yılının son çeyreğinde ortaya çıkan jeopolitik gelişmeler, Brexit sü- faaliyet gösterilen iş kollarındaki verimlilik odaklı tedbirlerin brüt kâr- recinin devam etmesi nedenleriyle dünya ekonomisi açısından belirsiz- lılığa olumlu etkisi görülmüş ve 1,3 milyar TL brüt kâr elde edilen bu liklerin, risklerin ve kaygıların arttığı bir dönem olmuştur. Yaşar Toplu- dönemde 584,8 milyon TL FAVÖK gerçekleştirilmiştir. Büyümedeki luğu’nda tüm süreçlerdeki ve stratejik planlardaki doğru öngörüler ile yavaşlama ve maliyetlerdeki baskıya rağmen FAVÖK marjı %11,5 yerinde alınan kararlar ile kalite ve verimlilikten ödün vermeden atılan seviyesinde gerçekleşmiştir. adımlar başarılı sonuçlar almada büyük pay sahibi olmuştur. 31.12.2019 31.12.2018 Üretilen doğrudan ekonomik değer: 5.084.456 4.712.791 - Gelirler (net satışlar) 5.084.456 4.712.791 Dağıtılan ekonomik değer: 4.752.005 4.303.968 - İşletme giderleri *** 3.799.246 - Çalışan ücretleri ve yan haklar **** 4.177.449 472.294 - Sermaye sağlayıcılara ödemeler ***** 529.489 - Devletlere yapılan ödemeler (ülke bazında) ****** 20.882 22.365 11.546 22.702 YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

İŞE İYİ BAKMAK EKONOMİK PERFORMANS Konsolide Sonuçlar (bin TL) 31.12.2019 31.12.2018 Ekonomik Performansın Paydaşlar Üzerine Etkisi Net satışlar 5.084.456 4.712.791 Gıda ve içecek iş kolunda, tarım ve sanayi entegrasyonunun sağ- lanması konusunda öncülük eden Yaşar Topluluğu, tedarikçileri ile iki Kısa ve Uzun Vadeli Yükümlülükler 4.747.251 4.253.333 taraf için de verimli olacak iş birlikleri kurmaktadır. Topluluk, başta süt Özkaynaklar 861.994 759.287 ve et üreticileri olmak üzere toplumun geniş bir kesimi için düzenli gelir Ana ortaklık payları 142.783 120.794 kaynağı oluşturmaktadır. Üreticilere sağlanan sağlıklı, kaliteli yemler ve Kontrol gücü olmayan paylar 719.211 638.493 yenilikçi ürünlerle katma değer yaratılırken, tedarikçilerin bulunduğu bölgelerde üreticiler ile sözleşmeli çalışılarak bölge çiftçisine iş imkânı * Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir. sağlanmaktadır. Pınar Süt, en küçük ölçekte üretim yapan aile işletme- 57 ** 2019 yılı Yaşar Holding Konsolide Bağımsız Denetim Raporu’ndaki bilgiler lerinden, büyük ölçekli çiftliklere kadar, 18.000’den fazla çiğ süt üreticisi kullanılmıştır. ile geniş bir çiğ süt tedarik ağı oluşturmakta ve sürdürülebilir hayvan- *** Toplam işletme giderleri olarak konsolide gelir tablosunda yer alan satış- cılık için, üreticilerinin ekonomik gelişimlerini desteklemektedir. ların maliyeti, pazarlama giderleri, genel yönetim giderleri ve araştırma ve geliştirme giderleri dikkate alınmıştır. Et ihtiyacını Türkiye çapında farklı bölgelerdeki yerli besi çiftliklerin- **** Çalışan ücretleri ve yan haklar kapsamında konsolide raporun Dipnot den satın aldığı canlı hayvanlarla karşılayan Pınar Et, satın alma 21’inde yer alan personel giderleri dikkate alınmıştır. bölgelerini genişletmeyi hedefleyerek ülke genelinde hayvan üretici- ***** Sermaye sağlayıcılara ödemeler kapsamında konsolide raporun nakit akış lerini desteklemektedir. tablosunda yer alan ödenen temettü tutarı kullanılmıştır. ****** Devletlere yapılan ödemeler kaleminde konsolide raporda dipnot 28’de DYO Boya, yıl boyunca mevcut tedarikçileri ile sürdürdüğü stra- tejik iş birliklerinin yanında, 2019 yılında devam eden, “Satın Alma yer alan ödenecek kurumlar vergisi tutarı kullanılmıştır. Operasyonlarını Dijitalleştirme Projeleri” ile satın alma hacminin büyümesini, tedarik zincirinin gelişmesini amaçlamıştır. Boyanın ana Yaşar Topluluğu 2019 yılında yatırımlarına hız kesmeden devam et- ham maddelerini oluşturan ve kalite standartlarının yüksek olma- miştir. Bu kapsamda Esenyurt’ta Yaşar İş ve Lojistik Merkezi’nin açı- sında kritik önem taşıyan reçine, solvent, monomer, titan, pigment, lışı gerçekleştirilmiştir. Yılın sonuna yaklaşırken Yaşar Holding’in yurt katkılı-dolgu malzemelerinin temini, ambalaj tedarikinde kalite ve dışındaki ilk gıda üretim yatırımı olan Abu Dabi’deki peynir işleme tesisi maliyet esaslarını gözeterek iş birlikleri yapan DYO Boya’nın, 350’nin HADAF Foods faaliyete geçmiştir. Körfez Bölgesi pazarında yüksek bi- üzerinde tedarikçisi mevcuttur. linirliğe sahip olan ve 35 yıldır faaliyet gösteren Pınar markası bölgede ilk kez yerinde üretim yapmaya başlamıştır. Bunların yanı sıra, pazar odaklı, tüketici ihtiyaç ve beklentilerini karşılamaya yönelik modernizas- yon ve kapasite artışı sağlayan yatırımlar gerçekleştirilmiştir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

İŞE İYİ BAKMAK DİJİTAL DÖNÜŞÜM DİJİTAL DÖNÜŞÜM Hızla dijitale evrilen dünyada Yaşar Holding, bu değişimden uzak Şirketlerden İyi Örnekler ve Gelişmeler kalmadan, diital dönüşümü önceliklendirerek kurumsal stratejisinin Pınar Süt bir parçası haline getirmektedir. Şirket içindeki süreçler, Topluluk bünyesinde bulunan bilgi teknolojileri şirketinin gerçekleştirdiği çö- •• Çalışanların dijital ortamda yaptığı işleri taklit ederek/öğrenerek zümlerle dijital dünyaya taşınarak zaman ve iş gücü verimliliği artırı- sonrasında bu işlerin istenen zamanda, otomatik yapılmasını sağla- lırken, kağıt kullanımının önüne geçilerek çevresel sürdürülebilirliğe yan bir teknoloji olan RPA (Robotic Process Automation) robot projesi katkı sağlanmaktadır. devam etmektedir. Satın alma sürecinde kullanılan robotik yazılım, Topluluk, kurum içi süreçlerin yanısıra, tüketicilerine dijital dünya standart malzemeler için tedarikçilerden otomatik olarak teklifleri top- aracılığıyla yenilikçi ve hızlı çözümlerle ulaşabilmek için çok sayıda lamakta ve karşılaştırmasını yaparak rapor hazırlamaktadır. Projenin farklı online platform ile gerçekleştirilen iş birliklerini dijital dönü- ikinci aşamasında ise yine belirlenmiş malzemeler için otomatik sipa- şümün bir parçası olarak görmektedir. Son dönemde yükselen bir riş geçme basamağı uygulamaya alınacaktır. RPA Robot projesinde eğilim haline gelen e-ticaret platformları kanalıyla satışlara önem insan kaynakları, üretim planlama, muhasebe başta olmak üzere diğer 58 verilmekte, dijital mecralarda yoğun iletişimlerle görünürlük artırıla- departmanlar için de çalışmalar proje bazında devam etmektedir. rak tüketicilerle buluşma sağlanmaktadır. •• Pınar Süt Eskişehir Fabrika Depo Otomasyon Projesi hayata geçirilerek, ürünlerin FİFO (ilk giren ilk çıkar) prensibine göre sevki- yatları gerçekleştirilmektedir. Ayrıca “Görüntü İşleme Teknolojisi” ile karekodlu takip sistemi projesi başlatılmıştır. Depoya konumlandırı- lan kameralar ile karekodlar okunmakta ve ürünlerin depo içerisin- deki hareketleri izlenebilmektedir. •• Pınar Süt İzmir Fabrikası’nda 1000ml UHT Süt kolilerinin paletlen- mesi operasyonu için “Robotlu Tam Otomatik Paletleme Sistemi” yatı- rımı hayata geçirilmiştir. Pınar Süt iç kaynakları kullanılarak oluşturulan proje ekibi ile robotun 3D modellemesi yapılmış, montajları gerçekleş- tirilmiş ve robot çalışır hale getirilerek yatırım süreci tamamlanmıştır. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

İŞE İYİ BAKMAK DİJİTAL DÖNÜŞÜM Pınar Et botlara bağlı olarak çalışan ekipmanlar devreye alınmıştır. El işçiliği 59 yerine robotlar ile sürecin yönetilmesi sonucu verimlilik artışı sağ- Pınar Et, Sanayide Dijital Dönüşüm ve Endüstri 4.0 yaklaşımıyla lanmıştır. üretim tesisinin daha teknolojik bir altyapıya sahip olması ve en az insan müdahalesi ile en verimli şekilde üretim yapmasını amaçla- •• Şarküteri imalat dolum makineleri otomasyonu projesi kapsa- yarak 2016 yılından itibaren kapsamlı yatırımlar yapılmış ve olumlu mında sisteme eklenen teraziler ve bu terazilerden alınan verileri sonuçlar almıştır. Yatırımlar planlanırken sürdürülebilirliğe katkı işleyen bir yazılım sayesinde dolum performansında iyileşme sağ- sağlayacakdijital dönüşüm tabanlı projelere öncelik verilmektedir. lanmış ve maliyetler azaltılmıştır. Sanayide Dijital Dönüşüm ve Endüstri 4.0 alanında yapılmış olan •• Metal detektörlerin tek bir noktadan takibini sağlayan, gelen sin- başlıca yatırımlar; yalleri toplayan ve otomatik olarak kayıt altına alan metal dedektör merkezi kontrol sistemi devreye alınarak dijital takip ve izlenebilirlik •• Şarküteri imalat otomasyonunun devreye alınması ile dolum sağlanmıştır. makinelerinin otomatik beslenmesi sağlanmıştır. •• Dana ve hindi rendering tesislerinde tam otomasyon sayesinde •• Dilimli ürünler ve modifiye atmosferde paketlenmiş ürünler hat üretim enerji maliyetleri azaltılmıştır. Aynı zamanda pişirme para- sonu otomasyonu projesi kapsamında toplam 26 robot ve bu ro- metreleri kayıt altına alınarak dijital izlenebilirlik sağlanmıştır. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

İŞE İYİ BAKMAK DİJİTAL DÖNÜŞÜM Pınar Su ve İçecek Yaşar Birleşik Pazarlama Pınar Su ve İçecek, Türkiye’nin ilk ve tek kredi kartı ile ödeme imkânı Yaşar Birleşik Pazarlama, Dijital Dönüşüm Liderliği ana stratejisi sunan içecek markası olarak mobil uygulaması ile değişen tüketici çerçevesinde hem topluluk içerisinde hem de Türkiye genelinde ihtiyaçlarına cevap vermektedir. Mobil uygulama ile farklı içecekleri dijitalleşme seviyesinde ilk sıralarda yer almaktadır. sipariş imkânı sunulurken temassız teslimat hizmeti de sağlanmak- Dijital Saha: Satış ve dağıtımı yapılmış olan ürünlerin mağaza- tadır. larda bulundukları süre boyunca verimlilik takibi, tazelik kontrolü, Pınar Su ve İçecek mobil uygulamasına üye olan tüm tüketiciler iade yönetimi ve beraberinde israfı önleyebilecek mekanizmanları için tekstil, küçük ev aletleri, oyuncak, aksesuar, kuru temizleme gibi geliştirebilmek amacıyla geliştirilmiş bir uygulamadır. Proje zaman farklı kategorilerdeki markalarla iş birlikleri yapılarak indirim ayrıca- tasarrufu, evrak kalabalığının azaltılması gibi avantajlar sağlaması 60 lıkları sunulmaktadır. Mevcut tüketicilerin sadakat oranını yükselt- sebebiyle aynı zamanda çevreye duyarlı bir projedir. mek ve satın alma frekanslarını artırmak amacıyla hediye kampan- yası duyurulmuştur. Verilere anlık ulaşım imkânı ve verimlilik ölçümünün yanı sıra bu uygulama kapsamında saha satış ekiplerinin kurulması ile istihda- ma da katkı sağlanmıştır. 2018 yılında pilot çalışmalarına başlanan Dijital Saha Projesi 2019 yılında uygulamaya geçmiştir. GS1 Barkod Sistemi: GS1 Barkod Sistemi, yeni pazarlara erişim, kü- resel anlamda bulunabilirlik ve tedarikçi ile müşteriler arasında veri değişiminin sağlanması ve bu sayede müşteri memnuniyeti ve te- darik zinciri etkinliğininin artırılması amacıyla geliştirilen bir sistem- dir. Uluslararası GS1 organizasyonu tarafından, tedarik zincirindeki paydaşlar arasındaki veri alışverişinin standartlar çerçevesinde yürütülmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuş internet tabanlı bir ağı, veri havuzunda bilgi alışverişi için tanımlanmış kurallardan olu- YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

İŞE İYİ BAKMAK DİJİTAL DÖNÜŞÜM DYO Boya şan bir iletişim altyapısı bulunmaktadır. Türkiye’de bu veri platformu DYO Boya tarafından hayata geçirilmiş dijital dönüşüm tabanlı projeler; 61 için 2019 yılında YBP ve Migros iş birliği ile çalışmalar başlatılmıştır. 2019 yılında çalışmanın çerçevesi belirlenmiş olup ilk malzeme ana Dijital Asistan Sistemi: Operasyonel süreçlerin kontrol altına alın- veri kayıt işlemleri Pınar Süt, Pınar Et ve YBP iş birliği ile sisteme gi- ması için kullanılan bir uygulamadır. Dijital Asistan kapsamında rilmiştir. 2020’de müşteri ve tedarikçi bazında online sistem üzerin- Yatırım Formları, Atık Bildirim Formları, Talep Onay Sistemi, Deği- den entegrasyona geçirilmesi planlanmaktadır. şim Yönetimi, Ambalaj Görselleri Takip Dökümanları, Raf ve Tabela Talep modülleri bulunmaktadır. YBP B2B Online Sipariş Sistemi: YBP’nin müşterilerinin online ola- rak satış yapabilmesini sağlayan B2B Online Sipariş Sistemi projesi Proje Yönetim Sistemi: Verimliliği artırma, maliyet iyileştirme, süreç tamamlanarak 2019 yılı sonunda aktif olarak kullanıma başlan- iyileştirme ve iş birliği oluşturma amacıyla biraraya gelen ekiplerin ger- mıştır. Saha satış ekiplerinin, B2B sayesinde zaman kazanmaları ile çekleştirdiği projelerin takip edilmesi için kullanılan merkezi sistemdir. verimliliğin artırılması da projenin amaçlarından biridir. Kurumsal Görev Sistemi: Kurumsal görevlerin ortak bir merkezde Dijital Şirket Uygulaması: Bayilerin satış, dağıtım, lojistik süreçle- toplanması, sorumlulara atanması, görevleri yerine getirecek olan rinde kullandığı günümüz teknolojisine uygun web tabanlı milli bir personelin yedeklenmesi amacıyla kullanılmakta olan uygulamadır. yazılımdır. 2018 yılında kullanıma sunulan ve yaygınlaştırılmasına başlanan dijital şirket uygulaması 2019 yılı sonu itibari ile YBP ba- Lab Portal Sistemi: Üretim ve Kalite Kontrol arasındaki numune yilerinin %90’ından fazlasına kurulmuş olup, bayilere verilen “Dijital akışlarının kayıt altına alınması ve takibini sağlayan, bekleme süre- Şirket Eğitimleri” tamamlanmıştır. lerini minimize eden bir sistemdir. Mobil Onay: Ofis dışı zamanlarda onay süreçlerinin aksamaması Renk Makinaları Takip sistemi: Bayilerde bulunan renk pınarı ma- için cep telefonları üzerinden iş isteklerine onay verilmesini sağ- kinalarındaki hedef ve fiili pasta tüketimlerinin anlık olarak takip layan bir uygulamadır. 2018 yılında hayata geçirilen uygulamada edildiği, renk formüllerinin merkezi olarak güncellenebildiği, arıza 2019 yılında seyahat izinlerinin onayları için geliştirme yapılmıştır. kayıtlarının oluşturulduğu sistemdir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

İŞE İYİ BAKMAK DİJİTAL DÖNÜŞÜM Yaşar Bilgi •• dijital.asistan Yaşar Topluluğu’nun teknolojik gelişimine destek veren, dijitalleşme Bir “İş akışı” (Work Flow) yazılımıdır. Şirketlerin süreçlerini her yönü yolculuğuna yön veren bilgi sistemleri şirketi Yaşar Bilgi, “Dijital İş ile kontrol etmelerini ve dijital ortamda modelleyerek otomatize Yönetimi Platformu” altında yer alan yazılım ürünleri portföyünü, etmelerini sağlamaktadır. Dijital.asistan yazılımı ERP yazılımları ile güçlü yazılım geliştirme ve dijital işletme yönetimi tecrübesini bir entegre edilerek darboğazlar giderilmekte, verimsizliklerin önüne araya getirerek sunmaktadır. geçilmektedir. Sektördeki kırk yıla yakın tecrübesi ile binlerce kullanıcısı olan mobil •• dijital.kurum saha satış ve saha yönetim otomasyon sistemlerini hayata geçiren şirket, “Dijital Platform” ürün ailesi ile dijital iş yönetimi yazılımları dijital.kurum yazılımı ile şirketlerin kağıt ve e-posta aracılığıyla yü- üretmekte, zaman ve mekândan bağımsız çalışmayı sağlayan mobil rüttüğü işler dijital ortama taşınmakta ve şirketin kurumsal hafızası uygulamalar geliştirmektedir. oluşturulmaktadır. 62 Dijital İş Yönetim Platformu dijital.kurum yazılımı aynı zamanda tedarikçileri, müşterileri, depart- manları veya çalışanları ile bütün şirketler için hazırlanmış bir talep •• dijital.şirket yönetim sistemidir. Talepler sisteme girilerek belirlenen akışlarda Şirketlerin lojistik ve mali operasyonlarını entegre ve gerçek zamanlı süreçler takip edilmekte ve uçtan uca yönetim, kontrol ve ölçüm olarak dijital ortam üzerinde yürütmeleri için hazırlanmış olup şirke- yapılarak izlenebilirlik sağlanmaktadır. tin uçtan uca yönetim ve kontrolünü sağlamaktadır. •• dijital.zeka •• dijital.bayi Bir “İş Analitiği” (Business Analytics) yazılımıdır. Toplanmış verilerin Bayi organizasyonları olan ana şirketler veya bireysel bayiler için analiz edilmesi şirket yönetimlerinin vazgeçilmezidir. dijital.zeka ile özel hazırlanmıştır. Bayinin lojistik ve mali operasyonlarının uçtan ERP ve benzer yazılımlardan veriler toplanmakta, doğru kararlara uca yönetim ve kontrolünü sağlamaktadır. hizmet edecek şekilde tablo ve görsel araçlarla raporlanmaktadır. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU



El ele verip güç birliği ile büyük bir aile olabilmek için ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK



ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK İNSAN K AYNAKL ARI YAKL AŞIMI İNSAN K AYNAKL ARI YAKL AŞIMI “İnsan Kaynağı”nı kurumsal değerleri arasında konumlandıran katılımcı yönetim anlayışını ve başarı odaklı çalışmayı benimsemiş Yaşar Topluluğu; katılımcılığı, yaratıcılığı ve verimliliği esas alan bir bireylerden oluşmaktadır. insan kaynakları politikası benimsemiştir. İnsan kaynağı stratejisi Yaşar Topluluğu’nda işe alım, ücretlendirme, performans değer- ile Yaşar Topluluğu; yenilikçi, motivasyonu ve performansı yüksek, lendirme, eğitim ve gelişim gibi tüm insan kaynakları süreçlerinde nitelikli iş gücünü istihdam etmeyi ve bu iş gücünü sürdürülebilir çalışanlara fırsat eşitliği tanınmakta ve ayrımcılık yapılmamaktadır. kılarak kurum bağlılığını artırmayı amaçlamaktadır. Topluluk “Doğru Çocuk istihdamına izin verilmemektedir; ayrıca çalışanlara uygun ça- işe doğru insan” ilkesi ekseninde şekillenen insan kaynakları stratejisi lışma koşulları sağlanırken, kadın çalışanların güçlenmesine özel önem ve eşitlikçi insan kaynakları uygulamaları ile çalışılmak istenen şirket- verilmektedir. ler arasında yer almaktadır. İnsan kaynağı yönetiminde Topluluk, tüm faaliyetlerini evrensel insan hakları standartları ışığında yürütmektedir. Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’nde geçen “insana 66 Yaşar Topluluğu şirketleri yeni nesil insan kaynakları yöne- yakışır iş” anlayışı Yaşar Topluluğu’nun iş yapış biçimini belirleyen en temel değerlerindendir. Bu kapsamda Topluluk, çalışanlarının timi stratejileriyle çalışanlarının gelişimlerini merkezine alan temel haklarını, sağlık, güvenlik ve refahlarını her zaman ön plan- bir yaklaşım sergilemeye devam etmektedir. da tutmaktadır. Topluluğun “Bilim-Birlik-Başarı” temelinde oluşan insan kaynağı; Topluluk, ayrımcılık karşıtı yaklaşımı, eşitlikçi anlayışı, çalışanlarına eğitimli, deneyimli, aidiyet ve sahiplik duygusu yüksek, bilime dayalı sağladığı güven ortamı ile çalışan motivasyonunu ve bağlılığını her tüm gelişmelere açık, bilgi paylaşımına ve birlik ruhuna değer veren, zaman en üst seviyede tutmaya önem vermektedir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

İşe Alım ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK İNSAN K AYNAKL ARI YAKL AŞIMI Yaşar Topluluğu insan kaynağını “bilim, birlik, başarı” ilkesi ışı- ğında, pozisyonun gerektirdiği bilgi, beceri ve deneyim kriter- 67 lerini esas alarak objektif bir biçimde değerlendirmektedir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU Yaşar Topluluğu şirketlerinde çalışmak isteyen adaylar başvurularını, Yaşar Holding’in internet sitesinden direkt olarak veya işe alım siteleri (kariyer portalları) üzerinden gerçekleştirmektedir. Şirket insan kaynakları departmanları tarafından yapılan ön değerlendirmeler sonucunda, uygun bulunan adaylarla ilgili departman yöneticileri ile birlikte görüşmeler gerçekleştirilmekte, referans kontrolünün ardın- dan uygun görülen adaylara iş teklifi yapılmaktadır. İşe alım prosedürleri 4857 sayılı İş Kanunu ve Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği’ne uygun olarak yürütülmektedir. Topluluk çalışanları; çalışma şartlarını, haklarını, görev ve sorumluluklarını, geçerli olan personel politika ve prensiple- rini düzenleyen yönetmelikler ile bilgilendirilmektedir. Top- luluk bünyesinde istihdam edilen yeni çalışanlar, aynı gün e-öğrenme tabanlı “Yaşar Topluluğu Oryantasyon Eğitimi”ni almakta ve devamında her şirket için özel olarak tasarlanan “Şirket Oryantasyon Programı”na katılım sağlamaktadır.

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK ÇALIŞAN HAKLARI ÇALIŞAN HAKLARI Yaşar Topluluğu, temel yetkinliklerinden biri olan “müşteri odak- Türkiye’de, çalışanlarına sendikal örgütlenme haklarını tanıyan ilk lılığı”’nı sadece dış müşteriler için değil, aynı zamanda iç müşteri şirketler arasında Yaşar Topluluğu şirketleri yer almaktadır. Yaşar olarak gördüğü çalışanları için de uygulayarak, çalışanların ihtiyaç- Topluluğu şirketlerinden Pınar Süt’te 1976, DYO Boya ve Pınar Et’te larının karşılanmasını yapılan her işin odağına koymaktadır. 1985, Viking Kağıt’ta ise 2013 yıllarından itibaren sendikalı çalışan- Yaşar Topluluğu, tüm operasyon ve faaliyetlerinde çalışan mem- lar bulunmaktadır. Boya sektöründe toplu iş sözleşmesinin uygu- nuniyetini odağına alarak, çalışanlarına uygun çalışma koşulları landığı ilk şirket DYO Boya’dır. Yasal sendikalara üye olan çalışan- sağlamaktadır. Bu yaklaşımıyla Topluluk, Temel ILO Sözleşmeleri lar ile daima yapıcı ilişkiler kurulmakta, çalışanların sendikaya üye kapsamında belirtilen çalışan haklarının tamamına saygı duyulan olma haklarına saygı duyulmaktadır. Bu kapsamda DYO Boya’da bir çalışma ortamına sahiptir. Petrol-İş Sendikası, Pınar Süt ve Pınar Et’te Tek Gıda İş Sendikası ve Viking Kağıt’ta Selüloz İş Sendikası ile işveren arasında yapılan 6 8 Yaşar Topluluğu şirketlerinde 18 yaşını doldurmamış personel işyeri ve işletme toplu iş sözleşmeleri ile çalışanların hakları güvence çalıştırılmamaktadır. Yaşar Topluluğu bünyesinde faaliyet gösteren altına alınmıştır. tüm şirketlerde çalışma gün ve saatleri, resmi, genel ve hafta tatili Yaşar Topluluğu şirketlerinde 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında tanımlanarak çalışanlara duyurulmaktadır. İşin niteliği ya da üreti- tüm çalışanlarla belirsiz süreli iş sözleşmesi yapılmaktadır. Topluluk min artırılması gibi nedenlerle çalışanların da onayı alınarak fazla şirketleri ile iş ortaklığı kuran müteahhit ve taşeron şirketlerin işçile- çalışma yapılabilmektedir. Bu durumlar ilgili Kanun’da yazılı koşullar rinin sigortalı olması da zorunlu tutulmaktadır. çerçevesinde düzenlenmekte ve ücretler yine ilgili Kanun’da belirtil- diği şekilde ödenmektedir. Yaşar Topluluğu bünyesinde 2019 yılın- Yaşar Topluluğu benimsediği insan odaklı yönetim anlayışıyla, çalı- da zorla çalıştırma ve angarya konulu yargıya intikal etmiş bir olay şanlarının refahını ön planda tutmaktadır. Topluluğun çalışanlarına mevcut değildir. bu doğrultuda sunduğu haklar ve olanaklar tabloda listelenmiştir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU / (102-41)

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK ÇALIŞAN HAKLARI ÇALIŞANLARA SUNULAN SOSYAL HAKLAR KİLİT BEYAZ YAKA MAVİ YAKA (*) GEÇİCİ Hayat sigortası Uygulanmamaktadır ✔ Belirli Kademeler Sağlık hizmetleri ✔ (şirket öder) (şirket öder) Engellilik ve maluliyet sigortası Uygulanmamaktadır Doğum izni ✔ ✔✔ ✔ Emeklilik hakkı Uygulanmamaktadır ✔ ✔ Hisse senedi sahipliği Uygulanmamaktadır ✔ Belirli Kademeler ✔ Belirli Kademeler Diğerleri ✔ ✔ Yılbaşı Hediye Paketi ✔ ✔ ✔ ✔ Belirli Şirketler ✔ ✔ ✔ Belirli Şirketler Ramazan Paketi ✔ ✔ ✔ ✔ Belirli Şirketler ✔ ✔ Yakacak Yardımı ✔ Belirli Kademeler ✔ ✔ ✔ Belirli Pozisyonlar ✔ ✔ Bayram Harçlığı ✔ Belirli Kademeler ✔ ✔ 69 ✔ ✔ Yemek Yardımı ✔ ✔ ✔ ✔ Belirli Pozisyonlar Yol Parası ✔ Belirli Pozisyonlar ✔ ✔ Belirli Pozisyonlar ✔ Belirli Pozisyonlar Evlenme ✔ Belirli Kademeler ✔ ✔ Belirli Pozisyonlar Doğum ✔ Belirli Kademeler ✔ Belirli Pozisyonlar Ölüm ✔ Belirli Kademeler Araba ✔ Benzin ✔ Telefon Cihaz Ve Hat ✔ Kıdem Teşvik İkramiyesi ✔ Melbusat Satış Primi ✔ Belirli Pozisyonlar * SENDİKALI MAVİ YAKA SOSYAL HAKLARI BELİRTİLMEMİŞTİR. (102-41) / YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK FIRSAT EŞİTLİĞİ VE AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ FIRSAT EŞİTLİĞİ VE AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ Sürekli gelişim ilkesine inanan Yaşar Topluluğu; kadın veya erkek Kadın çalışanların güçlenmesine yönelik; farkı gözetmeksizin tüm çalışanlarının sağlık, güvenlik, eğitim ve BM (Birleşmiş Milletler) tarafından koordine edilen Kadının Güçlenmesi kişisel gelişimlerini teşvik etmektedir. Yaşar Topluluğu bünyesinde İlkeleri (WEPs)/CEO Destek Beyannamesi’ni Yaşar Topluluğu olarak işe alım, ücretlendirme, performans değerlendirme, terfi, atama, 2012 yılında imzalayarak bu konuda da öncü kurumlardan biri ola- eğitim ve gelişim gibi tüm insan kaynakları süreçlerinde çalışanlara rak kadının güçlenmesi ile kadının iş yaşamına kazandırılması konu- fırsat eşitliği tanınmaktadır. İşe alım sürecinde, pozisyonun gerektir- larına daha çok odaklanmaya başlanmıştır. diği nitelik ve yetkinlikler adayın uygunluğu baz alınarak değerlendi- rilirken, erkek ve kadın çalışanlar arasında işe giriş ve terfide ücret 2019 yılı itibari ile ESİAD ile İZİKAD yürütücülüğünde ha- farklılığı bulunmamaktadır. Din, cinsiyet, yaş ve medeni hal gibi kri- yata geçirilen “Global Compact Türkiye Kadının Güçlenmesi terlerin insan kaynakları süreçlerinde belirleyici olmadığı Toplulukta İzmir Platformu”nun sözcülerinden biri olan Yaşar Topluluğu, 2019 yılında çalışanlardan ayrımcılıkla ilgili bir şikayet gelmemiştir. kadının güçlenmesindeki sorumluluğunu sadece Topluluk 70 Faaliyet gösterilen her sektörde kadının güçlenmesini ve nezdinde değil, il ve bölge nezdinde de artırmıştır. toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen Yaşar Topluluğu, “Kadının güçlenmesi için yarınlara sözümüz var” sloganıyla kadının 2012 yılında “BM Kadının Güçlenmesi İlkeleri CEO Destek güçlenmesi kapsamında öncülüğünü sürdüren Topluluk, kadın çalışan- Beyannamesi”ni imzalamış; Dünya Ekonomik Forumu ta- larının güçlenmesi ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi yönünde çalış- rafından gündeme getirilen ve Aile ve Sosyal Politikalar malar yürütmektedir. Bu kapsamda Topluluk şirketlerinde “Toplumsal Bakanlığı liderliğinde sürdürülen “İş’te Eşitlik Platformu” Cinsiyet Eşitliği Komite”leri kurulmuştur. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Global Compact Türkiye Yönetim Kurulu tarafından Komiteleri, farklı departmanlardan çalışanlardan oluşan, kadın çalı- oluşturulan “Kadının Güçlenmesi Çalışma Grubu” içinde şanların çalışma koşullarının iyileştirilmesi, kadın istihdamının artırılma- yer almıştır. sı ve bilinçlendirmeye yönelik olarak projeler üretmekte olup komiteler şirketlerin Genel Müdürlüğü sponsorluğunda faaliyet göstermektedir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

Kadın çalışanların kariyer ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK gelişiminin güçlenmesine yönelik; 71 •• Raporlama döneminde YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU yönetici kademelerine gerçekle- şen terfilerde kadın çalışanların oranı bir önceki yıla göre artış göstermiş olup bu oran %33 olarak gerçekleşmiştir. Toplu- luk içi terfi sürecinde, önerilen adaylar içerisinde mutlaka kadın adayların da olmasına özen gösterilmektedir. •• Topluluğumuz bünyesinde istihdam edilen hamile ve emzi- ren çalışanlar yasada belirtilen süreler dahilinde çalışmakta, kadın çalışanlar doğum izninden döndükten sonra aynı pozisyon- da işlerine devam etmektedir.

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK ÇALIŞAN GELİŞİMİ VE YETENEK YÖNETİMİ ÇALIŞAN GELİŞİMİ VE YETENEK YÖNETİMİ Eğitim ve Gelişim Faaliyetleri eğitimlerine, kişisel gelişim eğitimlerinden yönetim becerileri eğitim- Yaşar Topluluğu, davranışsal yetkinliklerini geliştirmelerine katkı lerine kadar çalışan yetkinliklerinin artırılmasına yönelik çok sayıda sağlamanın yanı sıra teknik eğitimlerle de çalışanlarının mesleki eğitim programı hayata geçirilerek Topluluğun rekabet üstünlükleri gelişimini desteklemektedir. Topluluk, düzenlediği eğitim program- sürdürülebilir kılınmaktadır. ları ile şirket ve birey açısından hedeflerin gerçekleştirilmesini sağ- Topluluğun e-öğrenme platformu “Yaşar Akademi” 2019 yılında layacak bilgi ve becerilerin artırılması ile yetkinliklerin geliştirilmesini seçmeli ve zorunlu eğitim içerikleri ile aktif şekilde kullanılmıştır. Top- hedeflemektedir. luluğun genelinde 2019 yılında toplamda 92.024 saat eğitim ger- Çalışanların güncel konulardaki yenilikleri takip etmeleri ve ulusla- çekleştirilmiş, çalışan başına ortalama eğitim saati 14,9 olmuştur. 72 rarası vizyon kazanmaları amacıyla oluşturulan eğitim programları Topluma değer katma ilkesi ve çalışanların duyarlı ve gelişim odaklı doğrultusunda, 2019 yılında Topluluk genelinde 92.024 saat eğitim bakış açıları ile Topluluğun sosyal ve çevresel alanlarda gerçekleş- verilmiştir. tirdiği toplumsal yatırım projelerine çalışanların katılımı sağlanmak- Topluluk 70:20:10 Etkili Öğrenme Modeli'ne göre gelişim planlarını tadır. Sorumlu üretim ve tüketim bilincinin yönetim kademesinde oluşturmaktadır. Bu yaklaşımla; gelişimin %70’i deneyim edinerek, sınırlı tutulmayarak tüm çalışanlara aktarımı için etkileşimli bir me- %20’si iletişim sırasında kalan %10’u ise formal eğitimler ile sağlan- kanizmanın kurulmasını sağlamak amacıyla Topluluk şirketlerinde iç maktadır. Topluluk bünyesinde oryantasyon eğitimlerinden işbaşı eğitimciler belirlenerek eğitimler verilmektedir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK ÇALIŞAN GELİŞİMİ VE YETENEK YÖNETİMİ Kariyer Yönetim Sistemi Yenilikçi ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi ve sektördeki lider konu- “Future Class” Genç Yetenek Programı 73 mun güçlendirilmesi için çalışanların kişisel ve kurumsal yönden yetenek gelişimine önem verilmektedir. Yaşar Yetenek Yönetimi Yaşar Topluluğu’nun geleceğini oluşturacak genç yetenekleri kazan- Programı, 2017’den bu yana Yaşar Topluluğu’nun liderlik bilgi biriki- mak için “Future Class” Genç Yetenek Programı tasarlanmıştır. İlgili minin sürekliliğini sağlamak, kurumun bilgi ve deneyimini korumak/ program için iş ilanları; Yaşar Kariyer, Kariyer.Net ve Linkedin plat- geliştirmek, gelecek dönemin ihtiyaçlarını öngörmek ve pozisyonları formları üzerinden açılarak başvurular alınmıştır. Dijital platform yedekleyecek iş gücünü hazır bulundurmak amaçlarıyla yürütül- üzerinden yürütülen seçim sürecinde adaylara çeşitli dijital dene- mektedir. Yaşar Yetenek Yönetimi ile organizasyonun devamlılığı için yimler sunulmuştur. İlk olarak; online İngilizce sınavı olan adaylardan gerekli olan ihtiyaçların yanı sıra yönetici ve çalışanın kariyer beklen- barajı geçen adaylara genel yetenek sınavı uygulanmış, bu sınavı tilerinin ve gelişim ihtiyaçlarının karşılanması da hedeflenmektedir. da başarılı olarak tamamlayanlar online video mülakat uygulama- sına katılmışlardır. Olumlu değerlendirilen adaylar ile mülakat aşa- Mentorluk masına geçilmiştir. 2019 yılında Future Class Programına 5 aday dahil edilmiş olup bu adaylar Topluluk şirketlerinde farklı görevlere 1998 yılından bu yana uygulanan “Mentorluk Programı”, Yaşar getirilmiştir. Topluluğu’nun bugünün yöneticilerinin sahip olduğu tecrübe ve bil- ginin, gelecek nesil potansiyel yöneticilere aktarılmasını sağlayacak bir köprü kurmayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda gerçekleştirilen gelişim odaklı çeşitli projelerle, Topluluğun kendi iç kaynaklarıyla beslenmesi, iletişim ağını güçlendirmesi ve kurum kültürünün hızlı bir şekilde benimsenmesi amaçlanmaktadır. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK ÇALIŞAN GELİŞİMİ VE YETENEK YÖNETİMİ Şirketlerden İyi Örnekler ve Gelişmeler Pınar Süt •• Pınar Süt’te Ar-Ge Merkezi çatısı altında oluşturulan, kurum içi ve dışı eğitim faaliyetleri yürütmesi hedeflenen “Biltek Akademi” eğitimleri Pınar Süt’ün tüm fabrikalarına ulaşacak şekilde videokon- feranslar aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Bazı eğitimler proje ekibinin kendi bilgi, deneyim ve hazırlıklarıyla bazıları ise tedarikçi ya da kamu kuruluşlarından ilgili uzmanların sunumlarıyla gerçekleştirilmiştir. •• 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde tüm kadın çalışanlar için dü- zenlenen kahvaltı organizasyonunun yanı sıra farkındalık yaratmak adına Mart ayı içerisinde kadın çalışanlara yönelik ‘Hayat Mucize- 74 lere Gebe’ , ‘Stres Yönetimi - Depresyon - Sağlıklı Beslenme’ ve ‘Güçlü Kadın Semineri’ isimli etkinlikler düzenlenmiştir. •• Pınar Süt Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi’nin 2019 yılında hayata geçirdiği projeler; > Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) ta- rafından çalışanlara yönelik Rahim Ağzı Kanseri,Meme Kanseri ve Kalın Bağırsak Kanseri ile ilgili açık kapı bilgilendirme eğitim- leri düzenlenmiş ve KETEM tırı fabrikaya gelerek kadın çalışan- ların rahim ağzı kanseri ve meme kanseri taramaları gerçekleş- tirilmiştir. > Yılbaşı kermesinde elde edilen gelirin tamamı ‘Kadın ve Ço- cukları Güçlendirici Sivil Toplum Kuruluşlarına’ bağışlanmıştır. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK ÇALIŞAN GELİŞİMİ VE YETENEK YÖNETİMİ Pınar Et 75 •• Toplumsal Cinsiyet Eşitliği farkındalık çalışması kapsamında \"Kadının Güçlenmesi\" Film Terapi Atölyesi 2019 yılında 3 kez düzen- lenmiş ve toplam 78 kişinin katılımı sağlanmıştır. Atölye çalışması aracılığıyla katılımcıların toplumsal cinsiyet eşitliği hakkında farkın- dalık kazanması hedeflenmektedir. •• Kadına yönelik şiddet konusunda farkındalık yaratmak için 10 Aralık tarihinde sosyal alanlarda “turuncu günü” etkinliği gerçekleştirilmiştir. •• 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle ilgili haftada kadının güç- lenmesi eğitimi gerçekleştirilmiştir. Pınar Su ve İçecek •• Tüm satış ekibine yönelik; satış teknikleri, ikna, iletişim, itirazı kar- şılama vb konuları kapsayan satış eğitimleri düzenlenmiştir. •• Yetenek Yönetimi Sistemi uygulaması sorumlu kademesine kadar indirilmiş, gelişim planları oluşturulmuş, şirketteki kritik pozis- yonların yedekleri belirlenmiş, yüksek potansiyel olarak değerlendi- rilen kişilerin atamaları gerçekleştirilmiştir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK ÇALIŞAN GELİŞİMİ VE YETENEK YÖNETİMİ Yaşar Birleşik Pazarlama •• Dışardan sağlanan profesyonel psikolog ve danışmanlık hiz- •• 2013 yılından itibaren satış fonksiyonunda ve 2017 yılından itiba- meti ile çalışanların kariyer gelişiminde destek olabilecek eğitimler ren diğer tüm fonksiyonlarda kariyer yönetimi modeli uygulanmak- düzenlenmekte ayrıca çalışanların danışabilecekleri bir platform tadır. Satış fonksiyonu için portal üzerinden tamamen dijital or- hizmeti sağlanmaktadır. tamda çalışanın öz değerlendirmesi ile başlayan süreç, ilk ve ikinci yöneticilerin değerlendirmeleri ve ardından İnsan Kaynakları De- •• Yeni terfi eden veya yönettiği ekip üyeleri değişen yöneticilere partmanı moderatörlüğünde yürütülen değerlendirme toplantıları koçluk desteği verilmektedir. 2019 yılı içerisinde 6 çalışan 24 saat ile tamamlanmaktadır. Çalışanlar portal üzerinden kariyer hedef ve koçluk hizmetinden yararlanmıştır. beklentilerini de belirtmektedir. •• “Gölge Işık”;deneyimli yöneticilerin liderlik becerilerini aktarmala- •• 10 kişiden oluşan YBP Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi şirket rını sağlamak, şirket hazıfasının aktarımını yapmak, iyi uygulamaları içi farkındalık eğitimleri verilmesi, kadın girişimciliğinin desteklenme- 76 paylaşmak ve çalışan bağlılığını sağlamak amaçlarıyla ilk kademe si, hamilelik, annelik, babalık ve çocuk bakım destekleri sağlanması, yöneticiler ile üst kademe yöneticilerin bir araya geldiği 6 aylık bir kadınların iş hayatında güçlenmesi için mentorluk verilmesi, toplum- gelişim programı olarak devam etmektedir. sal cinsiyet eşitliğine uygun ürün ve hizmet geliştirilmesi gibi konu- •• Sağlıklı yaşamı teşvik etmek amacıyla çalışanlar için haftada 2 ları destekleyici projeler üretmektedir. Komite 2019 yılında YBP Aile gün öğle aralarında pilates dersleri düzenlenmektedir. Ayrıca 2018 Okulu ve YBP'de Farkındayım projelerini hayata geçirmiştir. yılından itibaren çalışanlara sunulan diyetisten hizmeti ile çalışan- •• “8 Mart Dünya Kadınlar Günü” kapsamında sağlıklı beslenme ve ların sağlıklı beslenme ve yeme alışkanlıkları ile ilgili destek alması aile içi şiddete karşı seminerler düzenlenmiştir. Ayrıca tümçalışanla- sağlanmaktadır. ra kadınlar tarafından üretmiş ürünlerden hediyeler sunulmuştur. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK ÇALIŞAN GELİŞİMİ VE YETENEK YÖNETİMİ DYO Boya Viking Kağıt •• DYO Boya Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi üyeleri 2019 yılın- •• 2019 yılında Bergama’da kadın çalışanların katılımıyla fotoğ- da Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitici Eğitimi alarak çalışanların ço- rafçılık eğitimi ve saha çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda cuklarına yönelik oluşturmayı hedefledikleri bilinçlendirme eğitimleri \"Kadın Gözü ile Çalışan Kadın \" temalı fotoğraf yarışması sadece için eğitici havuzu oluşturmuşlardır. kadın çalışanların katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Fotoğraf yarışması- nın ödül töreni 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde yapılmıştır. •• 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde çalışanlarda farkındalık oluşturmak için gün boyunca •• 2019 yılı içerisinde çalışanların bilinçli beslenme alışkanlıkları şirket içinde “hayırdyoruz” kampanyası düzenlenmiştir. edinmesine yönelik olarak \"Sezgisel Beslenme\" temalı seminer dü- zenlenmiştir. 77 YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Yaşar Topluluğu, çalışanlarına sağlıklı ve güvenli koşullarda çalışma Şirketlerden İyi Örnekler ve Gelişmeler imkânı sunmayı ve güvenlik kültürü uygulamalarını geliştirmeyi önemsemektedir. Topluluk İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası’na uygun Pınar Süt olarak konusunda uzman iş güvenliği ve sağlığı profesyonelleri •• 2019 yılında farkındalık kazandırma amacı ile tüm bölümlere kadrosu ile faaliyetlerinin tümünde ulusal ve uluslararası mevzuata güvenli günler tablosu yerleştirilmiştir. Taşeron ve ziyaretçiler için uygun çalışmalar planlayarak yürütmektedir. oluşturulan bekleme salonunda İSG ve ziyaretçi filmleri izletilmekte Topluluk, sıfır kaza hedefiyle İSG uygulamalarının çalışanlar ve kayıt altına alınmaktadır. 78 tarafından benimsenmesi ve olası kazalara karşı ilk müdahalenin •• 2019 Yılında Planlanan İyi Uygulamalar kapsamında fabrikaya doğru şekilde yapılabilmesi için gerekli eğitimler sağlamaktadır. giriş yapan tüm ziyaretçiler için İş Sağlığı ve Güvenliği, Gıda Güven- İSG kapsamında yürütülen çalışmalar ve bu alandaki performans liği ve Çevre Sağlığı Kurallarının da bulunduğu Pınar Süt Ziyaretçi Yönetim Kurulu seviyesinde takip edilmektedir. Broşürü tasarlanmış ve uygulamaya geçirilmiştir. Yaşar Topluluğu’nun tüm şirketlerinde yasal mevzuat •• Pınar Süt Kişisel Koruyucu Donanım Kataloğu hazırlanarak ya- kapsamında bulunması zorunlu olan İş Sağlığı ve Güvenliği yınlanmıştır. Kurulları belirlenen periyodlarda toplanarak gündem maddelerini değerlendirmektedirler. Şirketlerdeki İSG Kurulları kadrolu çalışanların %100’ünü temsil etmektedir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Pınar Et •• 2019’da tehlike ve risklerin önceden belirlenip önlem alınmasına 79 odaklanılarak, Finne Kinney Yöntemi kullanılarak çalışanların katılımı •• Pınar Et; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanunu ve mevzuat- ile tehlike belirleme ve riskin tespiti çalışmaları yürütülmüştür. larını, ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ile iş sağlığı ve güvenliği gerekliliklerini, çalışma prensiplerine ve tüm faaliyetleri- •• Çalışanlar sağlık ve güvenlikle ilgili her türlü taleplerini İş Sağlığı ne entegre etmiştir. Güvenliği Kurulu’na ve İSG birimine iletmektedir. •• İş sağlığı ve güvenliği konusunda mükemmelliğe ulaşmanın yo- •• Yaşanan her olay ya da kaza ayrıntılı olarak İSG Kurulu ile ince- lunun insana ve teknolojiye yatırım yapmaktan geçtiğine inanarak lenmekte olup bir daha yaşanmaması için önleyici tedbirler uygu- 2019 yılında bu kapsamda teknolojik donanımdaki ekipmanların lanmaktadır. otomasyonları tamamlanmıştır. •• 2019 yılında yürütülen çalışmalar ile Pınar Et kaza sıklık oranı bir •• 2019 yılında çalışanlara yönelik olarak düzenlenen İSG eğitim- önceki yıla göre % 26,35 oranında azalmıştır. lerinin içerikleri arasında; ‘Davranış Odaklı İş Güvenliği’, ‘Yöneticiler İçin İş Güvenliği’, ‘İş Ekipmanlarının Güvenli Kullanımı’, ‘Alt İşveren İş •• 2019 yılında 2.si gerçekleştirilen “Sürdürülebilirlik ve İSG Günü” Sağlığı ve Güvenliği’, ‘Acil Durum Yönetimi’, ‘Etiketleme-Kilitleme Sis- çerçevesinde iş güvenliğine ilişkin bilgilendirmeler ve film gösterimleri temi’, ‘Makine Güvenliği’, ‘Ergonomi’, ‘Elektrik Güvenliği’ gibi konular gerçekleştirilmiştir. Etkinliğe toplam 648 çalışan katılım sağlamıştır. bulunmaktadır. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

ÇALIŞANLARA İYİ BAKMAK İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Pınar Su ve İçecek Yaşar Birleşik Pazarlama •• Risk yönetimi yaklaşımı ile iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları- •• 2019 yılında alınan önlemler sayesinde kayarak düşme sebepli iş nın çalışanlarca benimsenip içselleştirilmesi için eğitimler düzen- kazalarında %60 azalma sağlanmıştır. lenmiştir. •• Çalışanların hijyen konusunda farkındalıklarının artırılması •• Çalışanların sağlık kontrolü amacıyla periyodik sağlık taramaları için işyeri hekimleri tarafından eğitimler düzenlenmiştir. Lavabo ve çay ocaklarına “Eller Nasıl Yıkanmalı” konulu afişler yerleşti- gerçekleştirilmiştir. rilmiştir. •• Acil durum yönetimi yaklaşımı kapsamında, acil durum müda- hale planları yeniden gözden geçirilerek gerekli revizyonlar yapıl- •• Acil durum yönetimi kapsamında acil durumlara hazırlıklı olma çalışmaları yürütülmüş olup tahliye planları güncellemesi mıştır. 80 yapılmıştır. •• Tüm lokasyonlarda, periyodik olarak toplanan İSG Kurulları ile çalışanlardan gelen iyileştirme önerileri ve talepler değerlendir- meye alınmış, kaza ve ramak kalaların kök sebep analizleri yapılmış ve yeni hedefler belirlenerek sürekli iyileşme ilkesi çerçevesinde iş sağlığı ve güvenliği süreçleri yönetilmiştir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

DYO Boya •• 2019 yılı içerisinde büyük endüstriyel kazaların önlenmesi amacıyla Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik uyarınca gerekli güncellemeler için aksiyonlar başlatılmıştır. Seveso ve İş Ekipmanları yönetmeliklerine uygun olarak ilgili ölçümler, kontroller ve gerekli düzenlemeler ile ilgili çalışmalar 2019 yılında plan- lanan program dahilinde yapılmıştır. HAZOP Risk değerlendirmeleri tamamlanarak ilgili aksiyonlar alınmaya başlanmıştır. •• ATEX ve EX ekipmanlarının uygunluk kontrolleri sonucu oluştu- rulan planlamalar dahilinde belirlenen riskli ekipmanlar için kontrol tedbirleri uygulanmaya başlamıştır. •• Çalışma ortamına yönelik olarak yeni iklimlendirme sistemi ça- lışmaları tamamlanmış, işyeri ortamına temiz hava girişi ile daha sağlıklı ve daha rahat bir çalışma ortamı sağlanmıştır. •• Yangın güvenliği kapsamında spreyleme yangın söndürme sis- temi etkin alanları artırılmış, daha etkin yangın söndürme sistemleri ile yangın söndürme odaklı riskler azaltılmıştır. •• Kişisel koruyucu donanım kullanımı konusunda farkındalığı artır- mak amacıyla sanal gerçeklik destekli eğitimler düzenlenmiştir. •• 2019 yılında kaza sayısında bir önceki yıla göre %5 azaltım sağ- lanmıştır. Yapılan çalışmalar ile kaza sıklık ve ağırlık oranlarında dü- şüş sağlanması ile birlikte “0 İş Ktazası” hedefine yaklaşılmaktadır.

Yarınlarımızın güvenliği ve mutluluğu için TOPLUMA İYİ BAKMAK



TOPLUMA İYİ BAKMAK TOPLUMA İYİ BAKMAK Yaşar Topluluğu ürün ve hizmet sunduğu tüm coğrafyaların ve Müşteri ve toplum sağlığı ilkesini benimseyen Topluluk, bu kap- kültürlerin ihtiyaçlarına müşteri ve toplum sağlığı ilkesi doğrul- samda tüm paydaşları ile birlikte adım atmakta ve kaynaklarını tusunda yenilikçi ve eşitlikçi bakış açısıyla yaklaşmaktadır. Top- paylaşarak ortak bir bilinç oluşturmayı amaçlamaktadır. Toplu- luluğun iş anlayışı; içinde bulunduğu çağa paralel, toplumun luk, faaliyet gösterdiği coğrafyalardaki toplumsal konu ve çalış- ihtiyaçlarına cevap verebilen, bilim temelli, kalite odaklı şekilde maları da yakından takip ederek desteklemekte ve bir parçası yürütülmektedir. Yaşar Topluluğu “Topluma İyi Bakmak” için be- olmaya çalışmaktadır. 84 lirlediği iş hedefleri doğrultusunda çalışmalar yapmakta, sürdü- Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı, toplumsal fayda odaklı çalışmaları- rülebilir kalkınma hedefleri ile bu çalışmalarını hizalamaktadır. nı çağdaş ve nitelikli eğitime katkı sağlayarak, kültürel hizmetler Yaşar Topluluğu’nda “topluma iyi bakmak” anlayışı, ürün ve sunarak gerçekleştirmektedir. hizmetlerin sağlıklı ve güvenilir şekilde sunulmasını öngörür- ken kurumsal vatandaşlık bilincini de koruyup geliştirmektir. Yaşar Topluluğu, sürdürülebilir tarım ve hayvancılık anlayışı çerçeve- sinde, ilişkide olduğu tarım ve hayvancılık sektörünün gelişmesi yönün- deki çalışmalarına hızla devam etmektedir. Bu konudaki çalışmaları “Sürdürülebilir Tarım ve Hayvancılık” başlığında detaylandırılmıştır. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

Doğrudan veya dolaylı olarak dâhil olduğu giri- şimlerin yanı sıra Yaşar Topluluğu şirketleri, faaliyet bölgelerinde böl- ge ihtiyaçlarına paralel toplumsal yatırım projelerini hayata geçirmek- te ve toplumun gelişimine katkı sağlamaktadır.

TOPLUMA İYİ BAKMAK TÜKETİCİ/MÜŞTERİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TÜKETİCİ/MÜŞTERİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Yaşar Topluluğu “yaşama değer katma” ana fikri ile yasalara uyumlu, sektörün gerektirdiği ulusal ve uluslararası standartlara uygun bir yapıda faaliyet göstermekte olup, tüketici ve müşteri sağlığını her zaman öncelikli olarak gözetmektedir. Bu amaçla Topluluk, tüketici ve müşteri sağlığını geliştirmeye yönelik, sektö- rüne örnek olacak iyi uygulamalar hayata geçirmektedir. 86 2019 yılında da dünyadaki ve Türkiye’deki trendleri sürekli takip ederek, sektöre birçok yeni ürün kazandıran ve sürekli kendini yenileyen Topluluk, belirlediği hedefler doğrultu- sunda tüketici ve müşterilerin yaşamlarına değer katmaya devam etmiştir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK TÜKETİCİ/MÜŞTERİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Şirketlerden İyi Örnekler ve Gelişmeler kurulu Beydere Organik Süt İşletmesi’nde organik yemlerle besle- 87 nen, doğal koşullarında yaşayan ineklerden elde edilen özel süt- Pınar Süt lerden üretilen Organik Labne ürünü 2019 yılında ürün portföyüne dâhil edilmiştir. •• Sağlıklı yaşam bilincine ve toplum genelinde yaygınlaşmakta olan obezite, diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıkların azaltıl- •• Pınar Süt sağlıklı yaşam konusunda artan talebi göz önünde bu- masına katkı sağlamak amacı ile 2019 yılında tüketicilerin günlük lundurarak süt ve sütlü ürünler kategorilerindeki mevcut ürünlerinin öğünlerinde enerji, şeker ve tuz miktarının düşürülmesi çalışmaları içeriklerini de geliştirmektedir. Türkiye’nin sevilen ve güven duyulan yürütülmüştür; markası olarak Pınar Süt, gelecek nesillerin bedensel ve zihinsel olarak sağlıklı yetişmesini çalışmalarının merkezine koymaktadır. > Meyve Suyu kategorisinde nektar ve içecek alt kategorilerin de %5 ile %10 arasında şeker kullanımı azaltılmıştır. •• Pınar Süt, 2004 yılından bu yana yayınlanan Pınar’la Yaşam Dergisi ile tüm paydaşlarına yeni ürünler, sağlıklı ve düzenli beslen- > Peynir kategorisinde yapılan reformülasyton çalışmaları ile me, sütün hayatımızdaki yeri, çocuk gelişimi ve sağlıklı yaşamla ilgili 2019 yılında 21,4 ton sofra tuzu reçetelerden çıkarılmıştır. konularla ilgili güncel bilgiler sunmaktadır. > Fermente ürünler kategorisindeki ürünlerde %10’luk yağ azaltımı gerçekleştirilmiştir. •• Pınar Organik, Türkiye’nin organik ürün sertifikalı ilk organik süt markasıdır. Pınar Organik’in, Çamlı Yem Besicilik A.Ş’nin Manisa’da YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK TÜKETİCİ/MÜŞTERİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Pınar Et •• Pınar Et, 2019 yılında kuluçkahane ve tüm hindi çiftliklerini de •• Pınar Et ürünlerinde kullanılan doymuş yağın azaltılmasına yö- kapsayan “İyi Tarım Uygulamaları” çalışmalarına başlamıştır. Böy- nelik çalışmalara devam edilmiştir. MAP (Modifiye Atmosfer Paket) sosislerde hayvansal yağ yerine ayçiçek yağı kullanımına geçiş lece iyi tarım uygulamaları şartlarına uygun şekilde elde edilen ürünün, insan sağlığına zararlı kimyasal, mikrobiyolojik ve fiziksel ka- yapılmıştır. lıntılar içermediği; çevreyi kirletmeden ve doğal dengeye zarar ver- •• Türkiye’de ilk defa, tüketime hazır, pişirilmiş hindi eti, Pınar Hindi meden üretildiği; üretimi sırasında insan ve diğer canlıların olumsuz Fileto Konserve satışa sunulmuştur. Pınar Et çiftliklerinde yetişen etkilenmediği, üretildiği ve tüketildiği ülkelerin tarımsal mevzuatına özel besi hindilerden üretilen hindi konservesi 120 gramlık tekli ve uygun olarak üretildiği belge ile garanti altına alınmış olmaktadır. 240 gramlık ikili ambalajıyla hazırlanmıştır. Pınar Hindi Fileto Kon- 8 8 •• Pınar Et ürünlerinin tuz ve sodyum miktarının azaltılmasına yö- serve, içindeki yüksek protein ve düşük yağ oranı ile sağlıklı bes- nelik çalışmalara 2019 yılında da devam edilmiştir. Burgerlerde tuz lenmenin önemli bir tamamlayıcısıdır. Bir adet Pınar Hindi Fileto Konserve 21g protein içermektedir. Yetişkin bir birey günlük protein oranı düşürülerek, formülleri revize edilmiştir. ihtiyacının %42’sini Pınar Hindi Fileto Konserve 120g ile karşılamak- •• Pınar Et ürünlerinde doğal nitrat kaynaklarının kullanımıyla ilgili tadır. Bu miktar günlük alınması gereken kalorinin %5’idir. araştırmalar ve çalışmalar yürütülmektedir. Bu kapsamda 2019 •• 2017 yılında hayata geçirilerek “lezzetli ve sağlıklı yaşam” ilkesini yılında “Et Ürünlerinde Doğal Nitrat Kaynakları Kullanılarak Doğal kitlelerle buluşturan Güzel Yaşa Dergisi ve internet platformu, güzel Kürleme Yöntemi” için Patent Belgesi alınmıştır. yaşamanın sırrının doğru ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları edin- mekten geçtiğine dikkat çekmektedir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK TÜKETİCİ/MÜŞTERİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Pınar Su ve İçecek tırma kurumları ve diğer yasal ulusal ve uluslararası otoriteler ile 89 çalışmalar yürütülerek ürün güvenliği ile tüketici sağlığı ve güvenliği- •• Sorumlu üretici anlayışı ile su kaynaklarından ve ham madde te- nin korunmasına yönelik faaliyetler yürütülmektedir. dariğinden başlayarak üretimin her aşamasında, ilgili tüm süreçler ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak yürütülmektedir. •• Sağlıklı yaşam trendinin yükselişi ile birlikte, Avrupa Vejetaryenler Birliği tarafından geliştirilen ve Uluslararası Vejetaryenler Birliği ve •• Su kaynakları olası biyolojik, kimyasal, fiziksel ve radyolojik deği- üye ülkelerce tanınan V-Label sertifikalı ürünlere ilgi de artmaktadır. şikliklere karşı periyodik olarak izlenmekte ve kontrol edilmektedir. Pınar Su ve İçecek Türkiye’de içecek kategorisinde birçok üründe ilk Bu kontroller su kaynağından, suyun üretime alınmasına kadar be- V-Label sertifikasına sahip öncü marka olurken, 2019 yılında Türki- lirlenen pek çok kontrol noktasını kapsamaktadır. Ayrıca tesislerde ye’nin ilk vegan sertifikalı limonatası, ilk gazlı içeceği ve ilk fonksiyo- doğal kaynak suyunun üretime alınmasından önce su hattı üzerin- nel içeceğini pazara sunmuştur. de (in-line) suyun temel uygunluk gösterge parametrelerini sürekli ve otomatik olarak ölçen cihazlar bulunmaktadır. Suda ortaya çıka- •• Besin öğeleri bakımından zenginleştirilmiş ürünlere yönelik ça- bilecek ve uygunsuzluk olarak tanımlanabilecek değişimlerde bu ci- lışmalar yapılarak; şekersiz ve vegan olmasının yanı sıra vitamin, hazlardan gelen sinyal ile suyun otomatik olarak deşarjı sağlanarak mineral ve lif kaynağı olan fonksiyonel içeceklerin tüketicilerle buluş- uygunluğu onaylanmayan suyun üretime alınması önlenmektedir. ması sağlanmaktadır. •• İzleme, kontrol ve analiz süreçlerinde bilimsel ve teknik gelişmeler yakından takip edilmekte ve uygulanmaktadır. Üniversiteler, araş- YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK TÜKETİCİ/MÜŞTERİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DYO Boya Çamlı Yem Besicilik •• Türkiye boya sektöründe yeniliklerin öncüsü DYO Boya, insan •• Çamlı Yem Besicilik’in Manisa Beydere’de bulunan Organik Süt sağlığına duyarlı çevreci ürünler geliştirmeye devam etmektedir. Hayvancılığı Tesisi, Avrupa Birliği Organik Tarım Komisyonu’na ak- Bu kapsamda inşaat boyaları grubunda DYO Oxymax ürünü 2019 redite IMO Control tarafından gerçekleştirilen denetim ile “Organik yılında piyasaya sunulmuştur. DYO Oxymax kapalı ortamda bulu- Tarımsal ve Hayvansal Üretim Sertifikası” almıştır. Sözleşmeli üretim nan zararlı kimyasal madde formaldehiti emerek ortamı sağlıklı bir yöntemiyle de bölgede organik tarımı destekleyerek kimyasal gübre havaya kavuşturmaktadır. ve zirai ilaç kullanımının azaltılması hedeflenmektedir. •• Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve •• Çamlı Yem Besicilik, hayvancılık faaliyetleri sonucunda olu- Ambalajlanması Yönetmeliği ile Zararlı Maddelere ve Karışımla- şan gübrelerini, çevre kirliliği yaratmayacak şekilde işleyerek ge- 90 ra İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Yönetmeliği kapsamına giren tüm rek organik tarımda gerekse her türlü tarımsal üretimde güvenle ürünler için etiket ve güvenlik bilgi formları mevcuttur. Tüketicilerin kullanılabilen katı çiftlik gübresine çevirmektedir. Bu sayede sağlıklı bilgilendirilmesi amacıyla ürünlerin tehlike sembolleri, uyarı ve ön- tarımsal ürünler yetiştirilmekte, aynı zamanda aşırı kimyasal güb- lem ifadeleri etiketler üzerine işlenmiştir. Bu kapsamdaki tüm ürün- re tüketimi ile çoraklaşan topraklarımızda tarımın sürdürülebilmesi ler için “Güvenlik Bilgi Formları” www.dyo.com.tr adresinde erişime sağlanabilmektedir. açıktır. •• Çamlı Yem Besicilik’in Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ge- •• Ürünlerin içeriklerinden geçmiş yıllarda Dibütil Ftalat ham mad- rekli test ve kontroller sonrasında verilen “Hastalıktan Ari İşletmeler desinin ürün içeriklerinden çıkarılmasından sonra Toluen ham mad- İçin Sağlık Sertifikası” ile “AB Onaylı Süt Çiftliği Sertifikası” belgeleri desi de çıkarılmış olup bu konu ile ilgili olarak sanayi grubundaki de bulunmaktadır. müşterilere bilgilendirme eğitimleri düzenlenmiştir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

Viking Kağıt TOPLUMA İYİ BAKMAK •• Viking Kağıt’ın, Alman belgelendirme kuruluşu DQS tarafından 91 yapılan denetimler sonucunda, BRC Tüketici Ürünü (Consumer Product) ve Hijyenik Ürün (Hygienic Product) GC-MARK sertifika- larını almaya hak kazanması ve sektöründe bu sertifikaları alan ilk firma olması, uluslararası standartlarda kaliteli, güvenli ve yasalara uyumlu üretim yapmakta olduğunun tescili olmuştur. •• Tüm geri dönüşümlü ürünlerde kullanılan kağıtlar için Alman analiz firması Smitners PİRA’ya ait migrasyon analizleri mevcut olup, ürünlerin gıda temasında migrasyon yaratmadığı kanıtlan- maktadır. •• Tuvalet kağıtları, parfümlü olanlar dâhil olmak üzere, DERMA- TEST tarafından herhangi bir dermatolojik etkisinin olmadığına dair sertifikalandırılmıştır. •• Baskılı peçetelerde kullanılan boyaların migrasyon yaratmadığı sertifikalandırılmıştır. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK KALİTE, İNOVASYON VE AR-GE K ALİTE, İNOVASYON VE AR-GE Ürün ve Hizmet Kalitesi Yönetimi Yaşar Topluluğu, kurumsal değerlerini teknoloji ve verimlilik yaklaşımı ile birleştirerek “Önce Tüketicilerimiz ve Müşterilerimiz” odaklı bir kalite yönetimi belirlemiştir. Topluluk şir- ketleri, ürün ve hizmetlerini uluslararası kalite standartlarına uygun olarak sunmaktadır. Yönetim Sistemleri ve Ürün/Hizmet Uygunluk Belgeleri Yönetim Sistemleri ve Sistem Pınar Et Pınar Süt Pınar Su YBP Çamlı DYO Boya Viking Altın Desa Ürün / Hizmet Uygunluk Belgesi ve İçecek Yem Kağıt Yunus Enerji Belgeleri Besicilik Çeşme Kalite Yönetim Sistemi ISO 9001 ✔ ✔ ✔ - ✔ ✔ ✔ ✔ - 92 Bilgi Güvenliği Yönetim ISO 27001 - - - - -✔- - - Sistemi Gıda Güvenliği Yönetim FSSC ✔✔ - - ---- Sistemi 22000 Gıda Güvenliği Yönetim ISO 22000 - -✔-✔- - - - Sistemi Çevre Yönetim Sistemi ISO 14001 ✔ ✔ ✔ - ✔✔ - - - İş Sağlığı ve Güvenliği ISO 45001 ✔ ✔ ✔ - ✔✔ - - - Yönetim Sistemi TSE Deney HizmetiAlı- nabilecek Laboratuvar ISO 17025 ✔ - - - - - - - - Onay Belgesi Müşteri Memnuniyeti ISO 10002 - -✔- -✔- - - Yönetim Sistemi Enerji Yönetim Sistemi ISO 50001 ✔ ✔ - - ✔✔✔ - - YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK KALİTE, İNOVASYON VE AR-GE Yaşar Topluluğu faaliyetlerini belirli kalite standartlarını gözeterek, rattığı fark; veriye dayalı bilimsel ve yenilikçi çalışmalar yürütülmesi bilimsel ve yenilikçi çözümlerle gerçekleştirmekte, AR-GE çalışmala- ile ürün kalitesinin sürdürülebilirliğini göz önünde bulundurulması rıyla güçlendirmektedir. Topluluk şirketlerinin kendi sektörlerinde ya- sonucunda ortaya çıkmaktadır. Yönetim Sistemleri ve Sistem Pınar Et Pınar Süt Pınar Su YBP Çamlı DYO Boya Viking Altın Desa Ürün / Hizmet Uygunluk Belgesi ve İçecek Yem Kağıt Yunus Enerji Belgeleri - - - Besicilik Çeşme - - Uygunluk Değerlendir- - - - - ✔ ✔ - - - mesi Personel Belgelen- TS EN ISO/ - - - - -✔- - - - - - - - - dirmesi Yapan Kuruluş- IEC 17024 ✔ ✔ - - - - 93 - - ✔ - - - lar için Genel Şartlar - - - - Otomotiv Sektörü ve Yan Sanayi Kalite Yö- IATF 16949 -✔- netim Sistemi Organik Üretim Müte- - ✔- - şebbüs Sertifikası FSC-CoC (Forest STD-50-001 - -✔ Stewardship Council) STD-40-004 Yönetim Sistemi STD-40-007 GlobalG.A.P CFM Tarım ✔- - -- - Helal Gıda Belgesi TS OIC/SMIC 1 ✔- - FOS Friend Of The Sea (Deniz Dostu) YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK KALİTE, İNOVASYON VE AR-GE Yönetim Sistemleri ve Sistem Pınar Et Pınar Süt Pınar Su YBP Çamlı DYO Boya Viking Altın Desa Ürün / Hizmet Uygunluk Belgesi ve İçecek - Yem - Kağıt Yunus Enerji Belgeleri EOS Besicilik Çeşme İyi Tarım Uygulamaları --- ✔ - - - Türk Standartları TSE TSEK - -✔- - ✔✔ - - Uygunluk Belgesi Su Ürünleri - - - - -✔- - - - İyi Tarım Uygulamaları - - - - - - -✔- (İTÜ) - -✔- - -✔- - - Mavi Bayrak - Gıda ve Ambalaj BCR Güvenliği Standartı 94 Hygenic Product GC - - - - - -✔- - İşareti - - - - - -✔- Yeşil Yıldız - Ecolabel - -- - -✔- - - Vejeteryan Ürün V-LABEL.EU - -✔- - - - - - Sertifikası ESMA (BAE Standartı) ESMA - -✔- - - - - - US National Sanitation BNSF - -✔- - - - - - Foundation Endüstriyel IMS - -✔- - - - - - Ölçüm Standartı Sertifikası (BAE Standartı) YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK KALİTE, İNOVASYON VE AR-GE İnovasyon ve AR-GE Çalışmaları Şirketlerden İyi Örnekler ve Gelişmeler 95 İlklere imza atan, ürün ve hizmetleriyle fark yaratan Yaşar Toplu- Pınar Süt luğu şirketleri, yenilikçi vizyonu ve güçlü AR-GE ekipleriyle daima daha iyisini sunmak için insana, topluma ve çevreye katma değer •• Pınar Süt, üçüncü denetimini başarıyla tamamlayan AR-GE yaratacak çalışmalarını hayata geçirmeye devam etmektedir. Merkezi faaliyetlerini; “Operasyonel Odaklı AR-GE” ve ”İnovatif Proje Odaklı Bilimsel ve Teknolojik AR- GE” bölümleri olmak üzere iki farklı İnovasyon ve AR-GE çalışmaları ile Türkiye’nin sürdürülebi- bölümde yürütmektedir. AR-GE Merkezi Endüstri 4.0 alanında çe- lir büyümesine katkı sağlayan Yaşar Topluluğu, bu gelişme- şitli projeler üzerine de çalışmalar yapmaktadır. lerin yanı sıra yeni pazarlara giriş için kapı aralamaktadır. Geliştirilen katma değerli ürünlerin yanında, süreçlerde izle- •• Pınar Süt AR-GE Merkezi, sanayi ve üniversite iş birliği ile nen yenilikçi yaklaşım, Topluluk şirketlerinin sektörlerindeki TÜBİTAK-TEYDEB projeleri üretmektedir. liderliklerini pekiştirmektedir. •• Yurt içi ve yurt dışı pazarlardaki sektör ve tüketici araştırmalarını Topluluk AR-GE çalışmaları için her geçen yıl daha fazla yatırım ya- yakından takip eden Pınar Süt, 2019 yılında 13 yeni ürün ve 29 yeni parak bu konudaki yetkin ve donanımlı insan gücünü geliştirmeyi he- ürün ambalajını pazara sunmuştur. deflemektedir. Üniversite ve Araştırma Merkezleri ile yürütülen ulusal ve uluslararası araştırma-geliştirme iş birliği programları ile mevcut AR-GE deneyim ve birikiminin zenginleştirilmesi sağlanmaktadır. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK KALİTE, İNOVASYON VE AR-GE •• Pınar Süt AR-GE Merkezi’nin projeleri pek çok ödüle layık gö- Pınar Et rülmektedir. Dubai’de düzenlenen Gulfood Fuarı’nda Pınar Choco •• Pınar Et, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini Pınar Et AR-GE Labneh “En Yenilikçi Süt Ürünleri” kategorisinde 2019 Gulfood İno- Merkezi ile gerçekleştirmektedir. Merkez; verimliliğin arttırılması, yeni vasyon Ödülü’nü kazanmıştır. Aynı şekilde Pınar Sade Kefir, Ulusla- ürün gruplarının ortaya çıkarılması ve mevcut hizmet kalitesinin art- rarası Tat ve Kalite Enstitüsü (ITQI) tarafından Belçika’da düzenle- tırılmasına yönelik sürekli ürün ve süreç inovasyonu gerçekleştirme nen törende Michelin yıldızlı şeflerin ve sömeliyelerin yer aldığı jüri çalışmaları yürütmektedir. tarafından Üstün Lezzet Ödülü’ne layık görülmüştür. •• Pınar Et AR-GE Merkezi’nin 2019 yılında gerçekleştirdiği projeler •• AR-GE Merkezi’nin çalışmaları sonucu, sağlıklı yaşam bilincine ile 33 adet yeni ürün satışa sunulmuştur. 96 katkıda bulunulması amacı ile şeker ve tuz miktarının düşürülmesi •• 37 ürünün raf ömrü, yapılan iyileştirme çalışmaları sayesinde yönünde adımlar atılmıştır. uzatılmıştır. •• 2019’da AR-GE Merkezi bünyesinde plastik azaltımına yönelik •• AR-GE Merkezi çalışmaları kapsamında mevcut ambalaj mal- optimizasyon çalışmalarına aralıksız olarak devam edilmiş olup bu zemelerinde optimizasyon çalışmaları yapılarak yaklaşık 18.154 kapsamda ambalaj gramajları azaltımı çalışmaları gerçekleştirilmiştir. kg daha az plastik, 30.000 kg daha az kağıt kullanılmıştır. Plastik YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK KALİTE, İNOVASYON VE AR-GE azaltımı ile 55,6 ton ve kağıt azaltımı ile 73 ton olmak üzere toplam DYO Boya 97 128,6 ton CO2 emisyon salınımı azaltımı gerçekleştirilmiştir. Kağıt azaltımı sayesinde de 510 adet ağacın kesilmesi önlenmiştir. •• DYO Boya, Türkiye’nin en iyi 10 AR-GE Merkezi arasında yer alan Çiğli AR-GE Merkezi’nin yanı sıra Dilovası tesislerindeki ikinci AR-GE •• Lojistik departmanı ile yürütülen çalışmalar ile sevk edilen palet- merkeziyle farklı projeler gerçekleştirmektedir. Çiğli AR-GE Merke- lerde verimlilik artırılmıştır. Daha az araçla daha çok ürün sevk edil- zi’nde 2019 yılında 34 adet yeni AR-GE projesi başlatılırken, Dilovası mesi sağlanarak 112 adet sevkiyat aracı azaltımı gerçekleştirilmiştir. AR-GE Merkezi’nde de 13 adet yeni AR-GE projesi hayata geçiril- Bu sayede karbon salınımında 1.185,802 ton azaltım sağlanmıştır. miştir. •• Alternatif tedarikçi oluşturma çalışmaları kapsamında ambalaj •• Ürün geliştirmeye öncelik vererek, ilk nanoteknolojik boya ürünle- ve ürün gruplarında 166 adet malzemede 28 adet alternatif firma rini piyasaya sunan DYO Boya, konvansiyonel ürünlerin yanında UV ve alternatif tedarikçi sisteme kazandırılmıştır. sistemler, su bazlı UV sistemler, nanoteknolojik sistemler ve UV sis- temlere nanoteknolojinin dâhil edildiği ekstra özellikli ürünler üzerine •• Şirket içi AR-GE bülteni ile gıda endüstrisindeki yenilikler takip çalışmalarını sürdürmüştür. edilmekte, bu sayede mevcut trendlere uyum sağlanmakta ve ge- lecekteki yönelime uygun çalışmalara imza atılmaktadır. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK KALİTE, İNOVASYON VE AR-GE DYO Boya - Kimyasalların Yönetimi DYO Boya,kimyasalların çevre ve insan sağlığı açısından güvenli özel olarak düzenlenmektedir. Örneğin; savunma sanayii ürün kullanımına yönelik uygulamaları “Kimyasal Yönetim Sistemi” çatısı gruplarının etiketleri değiştirilerek farklı tasarımlı etiketler ile altında, Çevre ve Tehlikeli Kimyasallar Uzmanlığı liderliğinde yürüt- takip edilmeye başlanmıştır. mektedir. Şirket içerisinde kurulan Kimyasallar Çalışma Grupları DYO Boya Fabrikaları’nda 2008 yılında başlayan (EC) No Tehlikeli Kimyasallar Uzmanı’nın gözetiminde çalışmalarını sürdür- 1907/2008 REACH(Registration Evaluation Authorization of mektedir. Kimyasal yönetimi ile ilgili yasal mevzuat takibi ve uyum Chemicals) tüzüğüne uyum çalışmaları kapsamında AB ve çalışmaları Ar-Ge Merkezlerinin desteği ile hız kesmeden devam REACH’e taraf ülkelere gönderilen maddelerin ön kayıtları yap- etmektedir. Kimyasallar ve etkileri konusunda yetkin insan kayna- tırılmıştır. 2019 yılında tüm DYO ihraç ürünleri REACH’e uyumlu ğına sahip olan DYO Boya; kimyasalların temini, sınıflandırılması, hale getirilmiş ve REACH listeleriyle uyumsuz kimyasalların kısıt- 98 ambalajlanması ve kimyasalların güvenli kullanılmasına ilişkin farklı lanması Ar-Ge bölümleriyle birlikte gerçekleştirilmiştir. Kimyasal uygulamaları hayata geçirmektedir. yönetim sistemi kapsamında zaman içinde Kimyasal Değerlen- Koku emisyonu düşürme, kimyasal maddelerin CLP tüzüğüne/SEA dirme Uzmanı yetiştirilmesi planlanmaktadır. Yönetmeliği’ne uygun sınıflandırılması, etiketlenmesi ve ambalaj- 2019 yılında Dilovası tesisinde ADR (Tehlikeli Maddelerin Karayolu lanması, SEVESO II Direktifi’nin uygulanması ve tehlikeli maddelerin ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması) çalışma çeşitli ulaştırma yolları ile taşınmasına yönelik düzenlemelere uyum grubu kurulmuş, ilgili bölümlerden birer temsilcinin katılımıyla gibi konular 2019 yılında gündemin önemli maddeleri olmuştur. çalışmalar başlatılmıştır. Konuyla iligli eğitimler ve saha uygula- maları devam etmektedir. 2020 yılında en az iki adet ADR saha DYO Boya, müşterilerinin mevzuatlar hakkında açık bir şekilde bil- tatbikatı planlanmıştır. 2018 ve 2019 yılında UTA Lojistik Yayıncılık gilenmeleri için Sanayi Boyaları ve Polyester sektörlerindeki etiket tarafından İstanbul’da düzenlenen ADR ve Ekonomi Zirvesi’ne üzeri raf ömrü bilgilerini güncellemiştir. Bununla beraber bazı sek- DYO Boya konuşmacı olarak katılmıştır. Ulaştırma Bakanlığı’nın törlerin ihtiyaçları doğrultusunda etiket ve ambalaj üzeri bilgileri bizzat katılım sağladığı 2018 yılı zirvesinde Yaşar Holding çalışma- ları, bakanlık yetkililerince örnek gösterilmiştir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK KALİTE, İNOVASYON VE AR-GE Çamlı Yem Besicilik •• Çamlı Yem Besicilik’in paydaşlarından biri olduğu “Intelligent 99 Management System for Integrated Multi-trophic Aquaculture” •• Yem fabrikası Ar-Ge Müdürlüğü ve Balık İş Ünitesi Ar-Ge Depart- (IMPAQT) isimli Avrupa Birliği projesi kapsamında kültür balıkçılığı manı kendi alanlarındaki Ar-Ge ihtiyaçlarını belirleyerek çalışmala- yetiştiricilik yönetim sisteminin sürdürülebilir, izlenebilir, çevreye du- rını sürdürmektedir. Ar-Ge çalışmaları planlamasına operasyonel yarlı ve sirküler ekonomiye dayalı hale getirilmesi hedeflenmektedir. verimlilik artırıcı çalışmalar yanı sıra çevre dostu üretim teknikleri Bu akıllı yönetim sisteminde; hayvan refahını, üretim optimizasyo- gibi konular da dahil edilmektedir. nunu, çevrenin korunmasını ve besin kalitesinin değerlendirilmesini mümkün kılan ve operasyonel kararların alınmasını destekleyen ileri •• Çamlı Yem Besicilik, Topluluk şirketlerinin Ar-Ge Merkezleri ile bir model oluşturulması amaçlanmaktadır. Proje dahilinde 2019 düzenli olarak görüş alışverişinde bulunmakta ve işbirliği fırsatlarını yılında 3 adet 20m çaplı kafes ve 1 adet midye yetiştiricilik sistemi değerlendirmektedir. ile su altı ve su üstü kamera sistemleri kurulumu gerçekleştirilmiştir. İlave kafeslerin yemlemesi için yemleme sistemi tesis edilmiş ve su •• 2019 yılında DYO Boya Ar-Ge Ekibi kültür balıkçılığında kullanı- yosunlarının üretimi için gerekli ekipman kurulumları da gerçekleşti- lan ağlarla ilgili sürdürülebilir ve çevreye duyarlı ağ boyası üretimi rilmiştir. konusunda yeni bir araştırma çalışması başlatmıştır. Bu çalışmayla söz konusu alanda ağ boyaları tamamen ithal edilmekte olup yerli Proje hakkında detaylı bilgi için tıklayınız. olanaklarla geliştirilecek bir ağ boyasının Türkiye pazarında yer al- masına olanak sağlanmış olacaktır. •• Çamlı Yem Besicilik, Avrupa Birliği Araştırma Merkezi desteğiyle, Yaşar Üniversitesi’nin de içinde bulunduğu uluslararası bir konsorsi- yum tarafından yürütülen AgTech 7 araştırma projesinin üyesidir. YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU

TOPLUMA İYİ BAKMAK TÜKETİCİ VE MÜŞTERİ BİLGİLENDİRMESİ VE ETİK PAZARLAMA TÜKETİCİ VE MÜŞTERİ BİLGİLENDİRMESİ VE ETİK PAZARLAMA 100 Yaşar Topluluğu sunduğu ürün ve hizmetlerin tümünde gerekli lama dönemi içerisinde konuyla ilgili herhangi bir uyumsuzluk bilgilendirmeleri, ürün paketlerinin üzerindeki etiketler, reklamlar, vakası yaşamamıştır. internet sitesi ve sosyal medya aracılığı ile tüketicileri için ulaşıla- bilir kılmaktadır. Topluluk, ürünlerinin tanıtımı ve pazarlaması ile ilgili mevzuatlara uyumlu hareket etmekte ve ürünlerin pazarlama araçları ile tü- Gıda ürünleriyle ilgili bilgilerin etiket aracılığıyla tüketicilerle pay- keticiye sunulmasında sorumluluk bilincini ön planda tutmaktadır. laşılması konusunda Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği Topluluğun üyesi bulunduğu “Reklamverenler Derneği” tarafın- hükümleri birebir uygulanmaktadır. Ürün ve hizmet bilgilendirme- dan yayınlanan Reklam Öz Denetim Kurulu İlkeleri’ne tam uyum lerini sektöre özel düzenlemeler ve etiketlemelere yönelik yönet- sağlanmaktadır. melik ve kurallara tam uyum ile gerçekleştiren Topluluk, rapor- YAŞAR 2019 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK R APORU