แรงสัมผัสแรงไม่สัมผัส

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 4 แรงในชีวติ ประจาวัน เร่อื ง แรงสมั ผสั แรงไมส่ มั ผสั ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โดย นางสาวฐิตมิ า ธาตทุ อง

คานา หนังสอื เล่มนเ้ี ปน็ ส่วนหนึ่งของรายวิชา วิทยาศาสตร์ จดั ทาข้ึนเพือ่ ใชป้ ระกอบการสอนรายวชิ า วทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 โดยมเี นื้อหาเกย่ี วกบั แรงสมั ผัสและแรงไม่สมั ผสั และองค์ประกอบของแรง เพื่อใหเ้ รารู้ ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรแ์ ละทกั ษะ แห่งศตวรรษที่21ไดอ้ ยา่ งดี หวังวา่ หนงั สือเลม่ นจ้ี ะเปน็ ประโยชน์ต่อผู้อา่ นหรอื ผทู้ ่กี าลังหาข้อมูล และตอ่ การจดั การเรยี นรู้ หากมี ข้อเสนอแนะหรอื ผิดพลาดประการใด ต้องขออภัย ณ ท่นี ี้ ฐิตมิ า ธาตทุ อง ผจู้ ัดทา

หนว่ ยท่ี 4 แรงในชีวติ ประจาวนั

เร่อื งที่ 1 แรงสมั ผัสกบั การเปลยี่ นแปลงการ เคลื่อนทขี่ องวัตถุ แรงทก่ี ระทาต่อวัตถมุ ีทัง้ แรงสัมผัสและ แรงไมส่ ัมผัส ซึง่ อาจทาใหว้ ัตถุ เปล่ยี นแปลงการเคลอ่ื นท่ไี ด้ แรง แม่เหลก็ เปน็ แรงทสี่ ามารถดึงดดู สาร แม่เหลก็ ให้เคล่อื งทเ่ี ขา้ หาแท่งแมเ่ หล็ก และเนือ่ งจากแม่เหลก็ มีข้ัวแมเ่ หล็กจึง สามารถดงึ ดดู หรือผลกั แมเ่ หล็กด้วยกัน ได้

คาสาคัญ การดงึ (Pull) การผลกั (Push) แรงสมั ผัส (Contact force) แรงสมั ผสั กบั การเปลย่ี นแปลงการเคลือ่ งท่ี ของวตั ถุ

แรงสัมผสั กบั การเปล่ยี นแปลงการ เคลอื่ นทขี่ องวตั ถุ เมอ่ื ออกแรงกระทาต่อวตั ถุ อาจทาให้วตั ถเุ กิดการ เปล่ียนแลงการเคลื่องท่ีจากอยู่นิ่งเป็นเคล่ือนท่ี หรือ เปล่ยี นจากกาลังเคลอื่ นที่เปน้ เคลอ่ื นที่เรว็ ขึน้ เมือ่ มแี รง กระทาในทศิ ทางเดยี วกับทศิ ทางการเคล่ือนทีข่ องวตั ถุ แตถ่ า้ แรงท่กี ระทาตอ่ วตั ถมุ ีทศิ ทางตรงกันข้ามกับทศิ ทางการเคล่ือนทขี่ องวตั ถุ อาจทาให้วัตถุนนั้ เคลอ่ื นทีช่ ้า ลง หยุดน่ิงหรือเคลือ่ นทีใ่ นทิศทางตรงกนั ข้ามกบั ทิศ ทางการเคลอ่ื นท่ีเดมิ

สง่ิ ที่ไดเ้ รียนรเู้ กยี่ วกับแรงแม่เหลก็ แมเ่ หลก็ สามารถดงึ ดดู วตั ถทุ ่ที าจากวสั ดทุ ่ี เป็นสารแมเ่ หลก็ ไดแ้ ก่ เหลก็ นิกเกิล และ โคบอลตไ์ ด้ ถา้ ใชก้ ารดงึ ดดู กบั แม่เหลก็ เป็นเกณฑ์ จะจาแนกประเถทวตั ถเุ ป็น 2 กลมุ่ ท่ีแมเ่ หลก็ ดงึ ดดู กบั กลมุ่ ท่ีแม่เหลก็ ไม่ ดงึ ดดู แรงแมเ่ หลก็ เป็นแรงท่ที าใหว้ ตั ถุ เปล่ียนแปลงการเคล่ือนท่ไี ดโ้ ดยไม่ จาเป็นตอ้ งสมั ผสั กบั วตั ถุ จงึ จดั เป็นแรงไม่ สมั ผสั ซง่ึ แตกตา่ งจากแรงสมั ผสั ท่ีวตั ถุ ตอ้ งสมั ผสั กนั จงึ จะทาใหว้ ตั ถุ เปล่ียนแปลงการเคล่ือนท่ีได้

เรือ่ งที่2 แรงไม่สมั ผสั กับการเปลี่ยนแปลงการ เคลื่อนท่ีของวตั ถุ แม่เหลก็ ดงึ ดดู วสั ดทุ ่ีเป็นโลหะบาง ชนิด เช่น เหลก็ นิกเกิล โคบอลต์ แต่ โลหะอ่ืนๆ เชน่ เงิน ทองคา ทองแดง แมเ่ หลก็ จะไมด่ งึ ดดู วสั ดทุ ่ีแม่เหลก็ ดงึ ดดู ได้ เรยี กวา่ สารแม่เหลก็ แรงท่ี แมเ่ หลก็ กระทากบั สารแม่เหลก็ หรอื แมเ่ หลก็ ดว้ ยกนั เรยี กวา่ แรงแม่เหลก็ โดยแรแมเ่ หลก็ เป็นแรงไม่สมั ผสั

แรงการเปลี่ยนแปลงการ เคลอ่ื นท่ขี องวัตถุ